Grupa A Klasa .................... Liczba punktów ...... / ......

Imię i nazwisko ....................................................

1 Przeczytaj tekst, a następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Informacja Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie
W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może zostać przyznany zasiłek celowy.
Zasiłek celowy może zostać przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości
kosztów zakupu żywności, leków, opału, odzieży.
Działalność Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie jest przykładem realizacji przez
państwo funkcji
A. porządkowej.
B. socjalnej.
C. administracyjnej.
D. ekonomicznej.
2 Wyjaśnij, na czym polega demokracja pośrednia.
3 Zapoznaj się z zamieszczonymi informacjami i zaznacz właściwe dokończenie
zdania.

1. W 2003 r. obywatele polscy w referendum ogólnokrajowym wypowiedzieli się w

sprawie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.
2. W 2010 r. Rada Gminy Dzierżoniów podjęła decyzję o dofinansowaniu zielonych
szkół.
3. W 2014 r. wybrano w Polsce wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
4. W 2015 r. sejm uchwalił ustawę Prawo o zgromadzeniach.

Działania typowego dla demokracji bezpośredniej dotyczy zdanie oznaczone cyfrą

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
4 Do podanych opisów przyporządkuj właściwe nazwy systemów politycznych.

1. System polityczny oparty na A. demokracja

obowiązującej wszystkich ideologii i B. autorytaryzm
na nieograniczonej władzy jednej C. totalitaryzm
partii, kontrolującej wszelkie
dziedziny życia.
2. Ustrój polityczny, w którym władzę
sprawuje społeczeństwo poprzez
swych przedstawicieli, a wszyscy
obywatele uczestniczą w
podejmowaniu decyzji i szanują
prawa i wolność innych ludzi.

Grupa A | strona 1 z 9
5 Do podanych opisów przyporządkuj właściwe określenia.

1. Ogólnokrajowe bądź lokalne A. demokracja pośrednia

głosowanie w określonej sprawie, w B. totalitaryzm
którym biorą udział wszyscy C. referendum
obywatele mający czynne prawo D. demokracja bezpośrednia
wyborcze. Najczęściej udzielają E. republika
odpowiedzi „tak” lub „nie”.
2. Forma ustroju politycznego, w której
decyzje dotyczące określonych spraw
podejmują wybrani w głosowaniach
przedstawiciele społeczeństwa, np.
posłowie lub radni.

6 Wskaż właściwe dokończenie zdania.

Państwo to
A. określone terytorium zamieszkane przez C. zespół organów władzy sprawujących
wspólnotę ludzi, która podlega władzy kontrolę nad określonym obszarem.
państwowej.
B. grupa ludzi zamieszkujących obszar o D. organy władzy, partie polityczne i
nieustalonych granicach. organizacje publiczne działające na
pewnym terytorium.
7 Przyporządkuj wymienionym funkcjom państwa odpowiednie wyjaśnienia.
1. Funkcja prawodawcza A. Zapewnienie obywatelom minimum
2. Funkcja socjalna środków do życia.
3. Funkcja porządkowa B. Zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa
i utrzymanie porządku na terytorium państwa.
C. Tworzenie norm prawnych
obowiązujących w całym państwie.
D. Zarządzanie krajem.
8 Wyjaśnij, na czym polega zasada trójpodziału władzy.
9 Wyjaśnij, co oznacza zasada suwerenności narodu.
10 Przyporządkuj wymienionym konstytucyjnym zasadom ustroju Polski odpowiednie
wyjaśnienia.
1. suwerenność narodu A. Władza w państwie należy do narodu.
2. państwo prawa B. Wybrane przez obywateli władze pełnią
3. republikańska forma rządów swoje funkcje przez ściśle określony czas.
C. Wszystkie urzędy w państwie muszą
przestrzegać prawa.
D. Władze centralne przekazują samorządowi
terytorialnemu określone zadania.

Grupa A | strona 2 z 9
11 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
Ze względu na swoją moc prawną Konstytucja RP jest nazywana
1. P F
„ustawą zasadniczą”.
Ratyfikowane umowy międzynarodowe, ze względu na ich
obowiązywanie w większej liczbie państw, mogą być niezgodne z
2. P F
konstytucją, lecz wówczas wymagają zgody obywateli wyrażonej
w referendum.
Organem nadzorującym zgodność aktów prawnych i ich realizacji
3. P F
z Konstytucją RP jest Trybunał Stanu.
4. Sejm i senat to organy sprawujące władzę wykonawczą. P F
12 Przyporządkuj zasadom ustroju określonym w Konstytucji RP odpowiednie
wyjaśnienia.
1. Pluralizm polityczny A. Przekazanie przez władzę centralną
2. Decentralizacja władzy części zadań i uprawnień samorządom
3. Trójpodział władzy terytorialnym.
B. Sprawowanie władzy w imieniu narodu
przez jego przedstawicieli.
C. Swoboda tworzenia partii politycznych,
związków zawodowych i innych
organizacji.
D. Podział władz państwowych na władzę
ustawodawczą, władzę wykonawczą i
władzę sądowniczą.

13 Do każdej zasady ustrojowej przyporządkuj odpowiedni zapis z Konstytucji RP.

Wybierz go spośród fragmentów oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu
tabeli zaznacz właściwą literę.
1. Zasada państwa prawa A B C D

2. Zasada pluralizmu politycznego A B C D

A. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.

B. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.
C. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
D. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych.
14 Wskaż właściwe dokończenia zdania.

Wspólne obrady sejmu i senatu (np. w celu odebrania przysięgi od nowo wybranego
prezydenta) są nazywane

A. Konwentem Seniorów. C. Prezydium sejmu i senatu.

B. Zgromadzeniem Narodowym. D. Trybunałem Stanu.

Grupa A | strona 3 z 9
15 Podaj nazwę organu władzy, który na schemacie został oznaczony literą A.

16 Wskaż właściwe dokończenie zdania.

Liczba posłów zasiadających w Sejmie RP wynosi
A. 340. B. 360. C. 440. D. 460.
17 Podaj nazwę partii politycznej, która ma najwięcej przedstawicieli w obecnym
sejmie.
18 Podkreśl dwa zdania prawdziwe.
A. Senatorem może zostać obywatel polski, C. Posłowie i senatorowie są wybierani w
który ukończył 25 lat. wyborach bezpośrednich.
B. W wyborach większościowych mandat D. W wyborach parlamentarnych w Polsce
przypada kadydatowi, który uzyskał głosujący ma obowiązek podać swoje imię i
najwięcej głosów. nazwisko na karcie do głosowania.
19 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.

Inicjatywa ustawodawcza to prawo do zgłoszenia projektu ustawy,

1. P F
które przysługuje m.in. prezydentowi, rządowi i senatowi.
Projekt ustawy jest rozpatrywany przez sejm, który może
2. P F
zaproponować swoje poprawki.
Ustawę uchwaloną przez sejm rozpatruje senat, który nie może
3. P F
wnosić do dokumentu żadnych poprawek.
Przed podpisaniem ustawy prezydent może wystąpić do Trybunału
4. Konstytucyjnego z prośbą o sprawdzenie, czy jest ona zgodna z P F
konstytucją.
Ustawy są ogłaszane w największych ogólnopolskich gazetach
5. P F
codziennych.

Grupa A | strona 4 z 9
20 Przyporządkuj każdemu z wymienionych uprawnień właściwy organ władzy.
Wybierz jego nazwę spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–C. W każdym
wierszu tabeli zaznacz właściwą literę.
1. Zarządza ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw. A B C

Wnioskuje o wprowadzenie poprawek do ustawy

2. A B C
uchwalonej przez Sejm.

A. Senat
B. Prezes Rady Ministrów
C. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
21 Podaj imię i nazwisko osoby, która pełni obecnie urząd Prezesa Rady Ministrów RP.
22 Oceń, czy podane informacje dotyczące Prezydenta RP są prawdziwe. Zaznacz P,
jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Kadencja prezydenta trwa cztery lata. P F

2. Na urząd prezydenta można zostać wybranym tylko jeden raz. P F
3. Prezydent jest wybierany w wyborach powszechnych. P F
23 Przyporządkuj wymienionym organom władzy w Polsce odpowiednie informacje.
1. Sejm RP A. Bada zgodność ustaw z Konstytucją RP.
2. Rada Ministrów B. W jego skład wchodzi 460 posłów.
3. Prezydent RP C. Jego kadencja trwa 5 lat.
D. Pracami tego organu kieruje premier.

24 Zaznacz uprawnienia Prezydenta RP.

A. Prawo do zgłaszania projektów ustaw. D. Udzielanie rządowi wotum zaufania.
B. Nadawanie obywatelstwa polskiego. E. Możliwość wetowania ustaw.
C. Zwierzchność nad siłami zbrojnymi.
25 Wskaż osobę, która sprawowała urząd Prezydenta RP w latach 1995–2005.
A. Andrzej Duda D. Wojciech Jaruzelski
B. Lech Wałęsa E. Lech Kaczyński
C. Aleksander Kwaśniewski F. Bronisław Komorowski
26 Wskaż zadania Rady Ministrów.
A. Uchwalanie ustaw. D. Nadawanie obywatelstwa.
B. Opracowanie projektu budżetu państwa. E. Wykonywanie ustaw.
C. Zapewnienie państwu bezpieczeństwa
wewnętrznego i zewnętrznego.

Grupa A | strona 5 z 9
27 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
W Rzeczypospolitej Polskiej obowiązuje zasada dwuinstancyjności
1. P F
postępowania.
Sądy okręgowe są sądami nadrzędnymi względem sądów
2. P F
rejonowych.
Radca prawny może pełnić funkcję obrońcy i reprezentować przed
3. sądem osobę, która została oskarżona o popełnienie czynu P F
zabronionego prawem.
Trybunał Konstytucyjny to organ władzy sądowniczej zajmujący
4. się zarzutami wobec najwyższych urzędników państwowych, np. P F
prezydenta czy premiera.
28 Wyjaśnij, na czym polega i co gwarantuje obywatelom dwuinstancyjność
postępowania.

29 Wskaż właściwe dokończenia zdań.

Trybunał Konstytucyjny zajmuje się przede wszystkim

A. nieprzestrzeganiem prawa przez najwyższych urzędników państwowych.
B. rozpatrywaniem skarg konstytucyjnych.
C. rozpatrywaniem skarg na wyroki sądów niższych instancji.
D. wprowadzaniem zmian do konstytucji.
30 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Rozpoznawanie spraw wniesionych do sądu i wydawanie wyroków w imieniu państwa to
obowiązki
A. prokuratora. B. świadka. C. adwokata. D. sędziego.
31 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Ściganie przestępstw i wnoszenie aktów oskarżenia do sądu to zadania
A. sędziego. B. ławnika. C. adwokata. D. prokuratora.
32 Podaj pełne nazwy przynajmniej trzech partii politycznych, które w ostatnich
wyborach zyskały mandaty w sejmie.

33 Zaznacz jedno uzupełnienie w każdym nawiasie, tak aby powstały zdania

prawdziwe.
1. W systemie politycznym USA scena polityczna państwa jest podzielona pomiędzy
(dwie partie polityczne/trzy partie polityczne/wiele partii politycznych), które uzyskują
wyniki wyborcze zapewniające miejsca w parlamentach krajowym i stanowych.

2. W Polsce funkcjonuje system (jednopartyjny / dwupartyjny / wielopartyjny)

pozwalający na objęcie stanowisk w parlamencie przedstawicielom różnych ugrupowań.
34 Wskaż te cechy, które charakteryzują partię o poglądach lewicowych.
A. Umiarkowane, kompromisowe D. Postępowe hasła w sprawach
rozwiązania. światopoglądowych.
B. Nacisk na poszanowanie kultury E. Głoszenie znaczenia aktywności
narodowej, rodziny i religii. obywatelskiej.
C. Podkreślanie ważności tradycyjnych F. Podkreślanie konieczności zwiększania
wartości. opieki państwa nad najsłabszymi grupami
społecznymi.

Grupa A | strona 6 z 9
35 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
Partie o poglądach prawicowych są bardziej konserwatywne i
1. P F
przywiązane do narodowej tradycji niż partie lewicowe.
System jednopartyjny jest charakterystyczny w ustrojach
2. P F
demokratycznych.
Aby stworzyć rząd większościowy, partie często zawiązują koalicję
3. z ugrupowaniami o zbliżonych poglądach. Ich przeciwnicy P F
nazywani są opozycją.
W Polsce jest zabronione funkcjonowanie ugrupowań, które
4. nawołują do metod władzy totalitarnej lub nawołują do nienawiści P F
rasowej, narodowościowej czy światopoglądowej.
36 Przyporządkuj do każdego z podanych opisów właściwe określenie.
1. Partia opowiadająca się za silną A. opozycja
władzą centralną (państwową), B. prawica
podkreślająca przywiązanie do C. system wielopartyjny
tradycji narodowych, religii i rodziny. D. lewica
2. Istnieje wówczas, gdy swoją E. koalicja
reprezentację w parlamencie ma kilka F. program polityczny
ugrupowań, które dla stworzenia G. kampania wyborcza
stabilnej większości porozumiewają
się i tworzą koalicję.
3. Działalność, która nakłania obywateli
do głosowania na konkretne partie
bądź ich przedstawicieli poprzez
prezentowanie spotów telewizyjnych,
rozwieszanie plakatów czy
rozdawanie ulotek informacyjnych.

37 Zaznacz jedno uzupełnienie w każdym nawiasie, tak aby powstały zdania

prawdziwe.

1. (Organizacja obywatelska / Partia polityczna) jest dobrowolną organizacją zrzeszającą

obywateli, która dąży do przejęcia władzy w państwie.
2. Ugrupowania o poglądach (centrowych / lewicowych) unikają skrajnych sądów w
sprawach światopoglądowych.
3. Nową partię polityczną mogą utworzyć obywatele, którzy w momencie jej rejestracji
mają ukończone (21 lat / 18 lat).

38 Wskaż właściwe dokończenia zdania.

Instytucja powołana przez fundatora do realizacji ważnych celów społecznych, która
działa dzięki wykorzystaniu posiadanego przez siebie majątku, to
A. stowarzyszenie. B. wolontariat. C. fundacja. D. związek zawodowy.

Grupa A | strona 7 z 9
39 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
Organizacje pozarządowe, np. fundacje czy stowarzyszenia, są
1. dobrowolne, a ich głównym zadaniem jest zdobycie władzy i P F
zmiana obowiązujących przepisów na zgodne z ich działalnością.
Organizacje pozarządowe działają wyłącznie na gruncie lokalnym
2. lub ogólnopolskim. Organizacje międzynarodowe nie zaliczają się P F
do tych struktur.
Organizacje pozarządowe, które zdobywają status organizacji
3. pożytku publicznego mogą się starać o przekazywanie przez P F
obywateli 5% wartości ich podatku.
Strajki organizowane przez związki zawodowe po nieudanych
4. próbach negocjacji z pracodawcą są gwarantowane przez P F
Konstytucję RP.
40 Wymień trzy dowolne organizacje obywatelskie działające na terenie Polski.
41 Wstaw S przy kryteriach odpowiadających cechom stowarzyszeń, a F – przy
kryteriach odpowiadających cechom fundacji.

1. Podstawą funkcjonowania tej organizacji jest majątek fundatora.

2. Organizacja ta jest powoływana przez minimum 7 osób.
3. Działające w niej osoby nie są członkami organizacji, pełnią natomiast określone
funkcje.
4. W tej organizacji najważniejsze decyzje podejmuje zarząd.
5. Podstawą funkcjonowania tej organizacji są jej członkowie i tzw. walne zebranie.
6. Środki materialne mogą być przez tę organizację gromadzone dopiero po rozpoczęciu
działalności.
42 Zaznacz zdania, w których zawarte są opinie.
A. Współczesnym światem rządzi reklama. D. Najskuteczniejsze są reklamy
zamieszczane w internecie.
B. Reklamy przybierają różnorodne formy, E. Każdy, kto chce osiągnąć sukces
np. plakatu, filmu, piosenki. ekonomiczny, musi skorzystać z usług
agencji reklamowych.
C. Reklamy są prezentowane w radiu,
telewizji, prasie i na bilbordach.
43 Wstaw R przy kryteriach odpowiadających reklamie i KS przy kryteriach
odpowiadających kampaniom społecznym.

1. Przekaz mający zachęcić odbiorcę do skorzystania z konkretnych usług lub towarów.

2. Przekaz wywołujący w odbiorcy chęć posiadania konkretnego produktu, często
wyłącznie w celu poprawienia sobie nastroju.
3. Przekaz mający na celu uświadomienie odbiorcy konkretnych problemów i wskazanie
rozwiązań, które mogą te problemy zmniejszyć lub wyeliminować.
4. Przekaz, który ma zapewnić odbiorcę, że zakup konkretnego produktu czy usługi
pozwoli rozwiązać jego problemy.
5. Przekaz zachęcający do zmian trybu życia na lepszy, zdrowszy, bardziej ekologiczny,
bez wskazywania konkretnych marek czy produktów.
44 Wymień trzy przykłady środków przekazu zaliczanych do współczesnych mass
mediów.

Grupa A | strona 8 z 9
45 Wskaż właściwe dokończenie zdania.

Media znajdujące się w rękach prywatnych, utrzymujące się przede wszystkim z reklam i
działające na potrzeby szerokiego grona odbiorców, to media
A. publiczne. C. społecznościowe.
B. komercyjne. D. kulturalno-rozrywkowe.
46 Przyporządkuj wymienionym funkcjom mass mediów odpowiednie wyjaśnienia.
1. Funkcja opiniotwórcza A. Dostarczanie odbiorcy informacji o
2. Funkcja informacyjna wydarzeniach z kraju i ze świata.
3. Funkcja kontrolna B. Śledzenie poczynań władz i informowanie
społeczeństwa o nieprawidłowościach
występujących w ich działaniu.
C. Kształtowanie postaw i poglądów
rozpowszechnionych w społeczeństwie.
D. Zapoznawanie odbiorców z dziedzictwem
kulturowym.

Grupa A | strona 9 z 9
Grupa B Klasa .................... Liczba punktów ...... / ......
Imię i nazwisko ....................................................

1 Przeczytaj tekst, a następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania.

Informacja Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie
W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może zostać przyznany zasiłek celowy.
Zasiłek celowy może zostać przyznany w szczególności na pokrycie części lub całości
kosztów zakupu żywności, leków, opału, odzieży.
Działalność Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie jest przykładem realizacji przez
państwo funkcji
A. porządkowej.
B. ekonomicznej.
C. administracyjnej.
D. socjalnej.
2 Wyjaśnij, na czym polega demokracja bezpośrednia.
3 Zapoznaj się z zamieszczonymi informacjami i zaznacz właściwe dokończenie
zdania.

1. W 2003 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego przyjął uchwałę dotyczącą projektu

statutu województwa.
2. W 2010 r. mieszkańcy Lubartowa wypowiedzieli się w referendum na temat odwołania
burmistrza.
3. W 2015 r. obywatele polscy w powszechnym głosowaniu wybrali posłów i senatorów.
4. W 2016 r. prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty.

Działania typowego dla demokracji bezpośredniej dotyczy zdanie oznaczone cyfrą

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.
4 Do podanych opisów przyporządkuj właściwe nazwy systemów politycznych.

1. System polityczny oparty na A. demokracja

obowiązującej wszystkich ideologii i B. totalitaryzm
na nieograniczonej władzy jednej C. autorytaryzm
partii, kontrolującej wszelkie
dziedziny życia.
2. Ustrój polityczny, w którym władzę
sprawuje społeczeństwo poprzez
swych przedstawicieli, a wszyscy
obywatele uczestniczą w
podejmowaniu decyzji i szanują
prawa i wolność innych ludzi.

Grupa B | strona 1 z 9
5 Do podanych opisów przyporządkuj właściwe określenia.

1. Ogólnokrajowe bądź lokalne A. totalitaryzm

głosowanie w określonej sprawie, w B. demokracja bezpośrednia
którym biorą udział wszyscy C. republika
obywatele mający czynne prawo D. demokracja bezpośrednia
wyborcze. Najczęściej udzielają E. referendum
odpowiedzi „tak” lub „nie”.
2. Forma ustroju politycznego, w której
decyzje dotyczące określonych spraw
podejmują wybrani w głosowaniach
przedstawiciele społeczeństwa, np.
posłowie lub radni.

6 Wskaż właściwe dokończenie zdania.

Państwo to
A. zespół organów władzy sprawujących C. określone terytorium zamieszkane przez
kontrolę nad określonym obszarem. wspólnotę ludzi, która podlega władzy
państwowej.
B. grupa ludzi zamieszkujących obszar o D. organy władzy, partie polityczne i
nieustalonych granicach. organizacje publiczne działające na
pewnym terytorium.
7 Przyporządkuj wymienionym funkcjom państwa odpowiednie wyjaśnienia.
1. Funkcja socjalna A. Zapewnienie obywatelom minimum
2. Funkcja prawodawcza środków do życia.
3. Funkcja porządkowa B. Zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa
i utrzymanie porządku na terytorium państwa.
C. Tworzenie norm prawnych
obowiązujących w całym państwie.
D. Zarządzanie krajem.
8 Wyjaśnij, na czym polega zasada trójpodziału władzy.
9 Wyjaśnij, co oznacza zasada konstytucjonalizmu.
10 Przyporządkuj wymienionym konstytucyjnym zasadom ustroju Polski odpowiednie
wyjaśnienia.
1. suwerenność narodu A. Władza w państwie należy do narodu.
2. państwo prawa B. Wybrane przez obywateli władze pełnią swoje
3. decentralizacja władzy funkcje przez ściśle określony czas.
C. Wszystkie urzędy w państwie muszą przestrzegać
prawa.
D. Władze centralne przekazują samorządowi
terytorialnemu określone zadania.

Grupa B | strona 2 z 9
11 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
Organem nadzorującym zgodność aktów prawnych i ich realizacji
1. P F
z Konstytucją RP jest Trybunał Stanu.
Ze względu na swoją moc prawną Konstytucja RP jest nazywana
2. P F
„ustawą zasadniczą”.
Ratyfikowane umowy międzynarodowe, ze względu na ich
obowiązywanie w większej liczbie państw, mogą być niezgodne z
3. P F
konstytucją, lecz wówczas wymagają zgody obywateli wyrażonej
w referendum.
4. Sejm i senat to organy sprawujące władzę wykonawczą. P F
12 Przyporządkuj zasadom ustroju określonym w Konstytucji RP odpowiednie
wyjaśnienia.
1. Trójpodział władzy A. Sprawowanie władzy w imieniu narodu
2. Pluralizm polityczny przez jego przedstawicieli.
3. Decentralizacja władzy B. Swoboda tworzenia partii politycznych,
związków zawodowych i innych
organizacji.
C. Podział władz państwowych na władzę
ustawodawczą, władzę wykonawczą i
władzę sądowniczą.
D. Przekazanie przez władzę centralną
części zadań i uprawnień samorządom
terytorialnym.

13 Do każdej zasady ustrojowej przyporządkuj odpowiedni zapis z Konstytucji RP.

Wybierz go spośród fragmentów oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu
tabeli zaznacz właściwą literę.
1. Zasada pluralizmu politycznego A B C D

2. Zasada państwa prawa A B C D

A. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli.

B. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa.
C. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych.
D. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.

14 Wskaż właściwe dokończenia zdania.

Kadencja polskiego parlamentu wynosi
A. 5 lat. C. 4 lata dla sejmu, a dla senatu 6 lat.
B. 4 lata. D. 5 lat dla sejmu, a dla senatu 4 lata.

Grupa B | strona 3 z 9
15 Podaj nazwę organu władzy, który na schemacie został oznaczony literą A.

16 Wskaż właściwe dokończenie zdania.

Liczba senatorów zasiadających w Senacie RP wynosi
A. 100 B. 120 C. 200 D. 220
17 Podaj nazwę partii opozycyjnej, która ma najwięcej przedstawicieli w obecnym
sejmie.
18 Podkreśl dwa zdania prawdziwe.
A. W wyborach parlamentarnych w Polsce C. W wyborach większościowych mandat
głosujący ma obowiązek podać swoje imię i przypada kadydatowi, który uzyskał
nazwisko na karcie do głosowania. najwięcej głosów.
B. Senatorem może zostać obywatel polski, D. Posłowie i senatorowie są wybierani w
który ukończył 25 lat. wyborach bezpośrednich.
19 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.

Inicjatywa ustawodawcza to prawo do zgłoszenia projektu ustawy,

1. P F
które przysługuje m.in. prezydentowi, rządowi i senatowi.
Ustawy są ogłaszane w największych ogólnopolskich gazetach
2. P F
codziennych.
Ustawę uchwaloną przez sejm rozpatruje senat, który nie może
3. P F
wnosić do dokumentu żadnych poprawek.
Przed podpisaniem ustawy prezydent może wystąpić do Trybunału
4. Konstytucyjnego z prośbą o sprawdzenie, czy jest ona zgodna z P F
konstytucją.
Projekt ustawy jest rozpatrywany przez sejm, który może
5. P F
zaproponować swoje poprawki.

Grupa B | strona 4 z 9
20 Przyporządkuj każdemu z wymienionych uprawnień właściwy organ władzy.
Wybierz jego nazwę spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–C. W każdym
wierszu tabeli zaznacz właściwą literę.
1. Zarządza ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw. A B C

Wnioskuje o wprowadzenie poprawek do ustawy

2. A B C
uchwalonej przez Sejm.

A. Prezes Rady Ministrów

B. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
C. Senat
21 Podaj imię i nazwisko osoby, która pełni obecnie urząd Prezydenta RP.
22 Oceń, czy podane informacje dotyczące Prezydenta RP są prawdziwe. Zaznacz P,
jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.

1. Kadencja prezydenta trwa pięć lat. P F

2. Na urząd prezydenta można zostać wybranym tylko jeden raz. P F
3. Prezydent jest wybierany przez Zgromadzenie Narodowe. P F
23 Przyporządkuj wymienionym organom władzy w Polsce odpowiednie informacje.
1. Sejm RP A. Bada zgodność ustaw z Konstytucją RP.
2. Rada Ministrów B. W jego skład wchodzi 460 posłów.
3. Trybunał Konstytucyjny C. Jego kadencja trwa 5 lat.
D. Pracami tego organu kieruje premier.

24 Zaznacz uprawnienia Prezydenta RP.

A. Możliwość wetowania ustaw. D. Nadawanie obywatelstwa polskiego.
B. Prawo do zgłaszania projektów ustaw. E. Zwierzchność nad siłami zbrojnymi.
C. Udzielanie rządowi wotum zaufania.
25 Wskaż osobę, która sprawowała urząd Prezydenta RP w latach 2010–2015.
A. Wojciech Jaruzelski D. Lech Kaczyński
B. Bronisław Komorowski E. Lech Wałęsa
C. Andrzej Duda F. Aleksander Kwaśniewski
26 Wskaż zadania Rady Ministrów.
A. Zapewnienie państwu bezpieczeństwa D. Wykonywanie ustaw.
wewnętrznego i zewnętrznego.
B. Opracowanie projektu budżetu państwa. E. Uchwalanie ustaw.
C. Nadawanie obywatelstwa.

Grupa B | strona 5 z 9
27 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
Sądy okręgowe są sądami nadrzędnymi względem sądów
1. P F
rejonowych.
W Rzeczypospolitej Polskiej obowiązuje zasada dwuinstancyjności
2. P F
postępowania.
Trybunał Konstytucyjny to organ władzy sądowniczej zajmujący
3. się zarzutami wobec najwyższych urzędników państwowych, np. P F
prezydenta czy premiera.
Radca prawny może pełnić funkcję obrońcy i reprezentować przed
4. sądem osobę, która została oskarżona o popełnienie czynu P F
zabronionego prawem.
28 Wyjaśnij, na czym polega i co gwarantuje obywatelom dwuinstancyjność
postępowania.

29 Wskaż właściwe dokończenia zdań.

Ograniczenie odpowiedzialności karnej, które obowiązuje m.in. sędziów, to

A. niezawisłość.
B. immunitet.
C. asesor.
D. nieusuwalność.
30 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Rozpoznawanie spraw wniesionych do sądu i wydawanie wyroków w imieniu państwa to
obowiązki
A. prokuratora. B. adwokata. C. sędziego. D. świadka.
31 Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Ściganie przestępstw i wnoszenie aktów oskarżenia do sądu to zadania
A. sędziego. B. prokuratora. C. adwokata. D. ławnika.
32 Podaj pełne nazwy przynajmniej trzech partii politycznych, które w ostatnich
wyborach zyskały mandaty w sejmie.

33 Zaznacz jedno uzupełnienie w każdym nawiasie, tak aby powstały zdania

prawdziwe.
1. W systemie politycznym USA scena polityczna państwa jest podzielona pomiędzy
(dwie partie polityczne/trzy partie polityczne/wiele partii politycznych), które uzyskują
wyniki wyborcze zapewniające miejsca w parlamentach krajowym i stanowych.

2. W Polsce funkcjonuje system (jednopartyjny / dwupartyjny / wielopartyjny)

pozwalający na objęcie stanowisk w parlamencie przedstawicielom różnych ugrupowań.
34 Wskaż te cechy, które charakteryzują partię o poglądach lewicowych.
A. Umiarkowane, kompromisowe D. Podkreślanie ważności tradycyjnych
rozwiązania. wartości.
B. Postępowe hasła w sprawach E. Głoszenie znaczenia aktywności
światopoglądowych. obywatelskiej.
C. Nacisk na poszanowanie kultury F. Podkreślanie konieczności zwiększania
narodowej, rodziny i religii. opieki państwa nad najsłabszymi grupami
społecznymi.

Grupa B | strona 6 z 9
35 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
Partie o poglądach prawicowych są bardziej konserwatywne i
1. P F
przywiązane do narodowej tradycji niż partie lewicowe.
System jednopartyjny jest charakterystyczny w ustrojach
2. P F
demokratycznych.
Aby stworzyć rząd większościowy, partie często zawiązują koalicję
3. z ugrupowaniami o zbliżonych poglądach. Ich przeciwnicy P F
nazywani są opozycją.
W Polsce jest zabronione funkcjonowanie ugrupowań, które
4. nawołują do metod władzy totalitarnej lub nawołują do nienawiści P F
rasowej, narodowościowej czy światopoglądowej.
36 Przyporządkuj do każdego z podanych opisów właściwe określenie.
1. Partia opowiadająca się za silną A. system wielopartyjny
władzą centralną (państwową), B. prawica
podkreślająca przywiązanie do C. opozycja
tradycji narodowych, religii i rodziny. D. lewica
2. Istnieje wówczas, gdy swoją E. koalicja
reprezentację w parlamencie ma kilka F. program polityczny
ugrupowań, które dla stworzenia G. kampania wyborcza
stabilnej większości porozumiewają
się i tworzą koalicję.
3. Działalność, która nakłania obywateli
do głosowania na konkretne partie
bądź ich przedstawicieli poprzez
prezentowanie spotów telewizyjnych,
rozwieszanie plakatów czy
rozdawanie ulotek informacyjnych.

37 Zaznacz jedno uzupełnienie w każdym nawiasie, tak aby powstały zdania

prawdziwe.

1. (Organizacja obywatelska / Partia polityczna) jest dobrowolną organizacją zrzeszającą

obywateli, która dąży do przejęcia władzy w państwie.
2. Ugrupowania o poglądach (centrowych / lewicowych) unikają skrajnych sądów w
sprawach światopoglądowych.
3. Nową partię polityczną mogą utworzyć obywatele, którzy w momencie jej rejestracji
mają ukończone (21 lat / 18 lat).

38 Wskaż właściwe dokończenia zdania.

Pomoc niesiona przez wolontariuszy w takich placówkach opieki jak szpitale, domy
pomocy społecznej, polegająca np. na wsparciu przy pielęgnacji osób chorych i spędzaniu
z nimi czasu, to wolontariat
A. akcyjny. B. hospicyjny. C. hospitacyjny. D. placówkowy.

Grupa B | strona 7 z 9
39 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo
F – jeśli jest fałszywe.
Organizacje pozarządowe, np. fundacje czy stowarzyszenia, są
1. dobrowolne, a ich głównym zadaniem jest zdobycie władzy i P F
zmiana obowiązujących przepisów na zgodne z ich działalnością.
Strajki organizowane przez związki zawodowe po nieudanych
2. próbach negocjacji z pracodawcą są gwarantowane przez P F
Konstytucję RP.
Organizacje pozarządowe działają wyłącznie na gruncie lokalnym
3. lub ogólnopolskim. Organizacje międzynarodowe nie zaliczają się P F
do tych struktur.
Organizacje pozarządowe, które zdobywają status organizacji
4. pożytku publicznego mogą się starać o przekazywanie przez P F
obywateli 5% wartości ich podatku.
40 Wymień trzy dowolne organizacje obywatelskie działające na terenie Polski.
41 Wstaw S przy kryteriach odpowiadających cechom stowarzyszeń, a F – przy
kryteriach odpowiadających cechom fundacji.

1. Podstawą funkcjonowania tej organizacji jest majątek fundatora

2. Działające w niej osoby nie są członkami organizacji, pełnią natomiast określone
funkcje.
3. Organizacja ta jest powoływana przez minimum 7 osób.
4. W tej organizacji najważniejsze decyzje podejmuje zarząd.
5. Podstawą funkcjonowania tej organizacji są jej członkowie i tzw. walne zebranie.
6. Środki materialne mogą być przez tę organizację gromadzone dopiero po
rozpoczęciu działalności.

42 Zaznacz zdania, w których zawarte są opinie.

A. Kampania społeczna to akcja D. Adresatami większości kampanii
informacyjna skierowana do członków społecznych powinni być młodzi ludzie.
społeczeństwa.
B. Twórcy kampanii społecznych E. Należy wspierać twórców kampanii
wykorzystują metody stosowane w społecznych.
reklamach produktów.
C. Kampanie społeczne mają decydujący
wpływ na opinię publiczną.
43 Wstaw R przy kryteriach odpowiadających reklamie i KS przy kryteriach
odpowiadających kampaniom społecznym.

1. Przekaz mający zachęcić odbiorcę do skorzystania z konkretnych usług lub towarów.

2. Przekaz wywołujący w odbiorcy chęć posiadania konkretnego produktu, często
wyłącznie w celu poprawienia sobie nastroju.
3. Przekaz mający na celu uświadomienie odbiorcy konkretnych problemów i wskazanie
rozwiązań, które mogą te problemy zmniejszyć lub wyeliminować.
4. Przekaz, który ma zapewnić odbiorcę, że zakup konkretnego produktu czy usługi
pozwoli rozwiązać jego problemy.
5. Przekaz zachęcający do zmian trybu życia na lepszy, zdrowszy, bardziej ekologiczny,
bez wskazywania konkretnych marek czy produktów.
44 Wymień trzy przykłady środków przekazu zaliczanych do współczesnych mass
mediów.

Grupa B | strona 8 z 9
45 Wskaż właściwe dokończenie zdania.

Z etyką dziennikarską niezgodne jest

A. prezentowanie różnych punktów C. podawanie informacji niesprawdzonych
widzenia. bądź fałszywych.
B. informowanie obywateli o D. komentowanie i ocenianie
nieprawidłowościach w działaniu rządu. przedstawianych działań czy sytuacji.
46 Przyporządkuj wymienionym funkcjom mass mediów odpowiednie wyjaśnienia.
1. Funkcja kontrolna A. Dostarczanie odbiorcy informacji o
2. Funkcja opiniotwórcza wydarzeniach z kraju i ze świata.
3. Funkcja informacyjna B. Śledzenie poczynań władz i informowanie
społeczeństwa o nieprawidłowościach
występujących w ich działaniu.
C. Kształtowanie postaw i poglądów
rozpowszechnionych w społeczeństwie.
D. Zapoznawanie odbiorców z dziedzictwem
kulturowym.

Grupa B | strona 9 z 9