‫دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان‬

‫مرکز بهداشتی درمانی نیک نفس‬

‫موضوع‪:‬‬
‫تنگی نفس در بارداری‬

‫‪:‬گرد آورنده‬
‫اورژانس‬

‫منبع‪ :‬ویلیامز‬

‫تعریف‪:‬‬
‫اگر تا کنون به خانم بارداری توجه کرده باشید‪ ،‬حتما متوجه نفس نفس زدن او در حین راه رفتن و یا صحبت کردن شده اید‪،‬‬
‫تنگی نفس یکی از عالمت های شایع در دوران بارداری می باشد‪.‬‬
‫علت تنگی نفس در سه ماهه اول دوران بارداری‪:‬‬
‫هنگامی که خانمی باردار می شود‪ ،‬هورمونی به نام پروژسترون مسئول افزایش ظرفیت ریه ها‪ ،‬برای تنفس خواهد شد‪ .‬این‬
‫افزایش ظرفیت ریه ها‪ ،‬اکسیژن بیشتری برای مادر و جنین فراهم می کند زیرا نیاز مادر در دوران بارداری به اکسیژن‬
‫بیشتر از قبل است‪.‬‬
‫برای اینکه بدن اکسیژن بیشتری به خون برساند‪ ،‬ریه ها مجبور می شوند تا تنفس بیشتری را انجام دهند‪F.‬‬
‫بنابراین تعداد‪ F‬نفس کشیدن مادر بیشتر از افراد عادی می شود و اینگونه به نظر می رسد که مادر تنگی نفس دارد‪ ،‬در‬
‫صورتی که این تنگی نفس نیست‪ ،‬بلکه تالش مادر برای انجام تنفس های بیشتر است‪.‬‬

‫علت تنگی نفس در سه ماهه سوم بارداری‪:‬‬

‫در سه ماهه سوم بارداری جنین رشد کرده و رحم فضای بیشتری را در بدن مادر اشغال می کند بنابراین رحم به دیافراگم‬
‫فشار وارد می کند‪.‬‬
‫دیافراگم نیز به سمت باال (ریه ها) می رود و سبب می شود که عمق نفس ها کم شود و اصطالحا فرد به نفس نفس بیفتد‪.‬‬
‫هنگامی که نوزاد به دنیا می آید‪ ،‬فشار از روی دیافراگم برداشته می شود و تنگی نفس دفع می شود‪.‬‬

‫توصیه ها‪:‬‬
‫گذاشتن چند بالش در زیر سر و شانه ها و قرار گرفتن به حالت نیمه نشسته‪ ،‬پرهیز از پرخوری‪ ،‬فاصله دادن بین زمان غذا‬
‫خوردن و خوابیدن و صاف نگه داشتن عضالت پشت بدن در هنگام نشستن به بهبود‪ F‬تنگی نفس در این دوران کمک می کند‪.‬‬

‫تصورات غلط درباره تنگی نفس بارداری‪:‬‬

‫برخی از خانم ها فکر می کنند‪ F،‬تنگی نفس نشانه کم رسیدن اکسیژن به جنین می باشد و همین امر سبب نگرانی آن ها می‬
‫شود‪.‬‬
‫در صورتی که چنین نیست و بدن مادر غذا و اکسیژن کافی را به جنین می رساند و این تنگی نفس به علت تطابق بدن مادر‬
‫با شرایط جدیدی است که در بارداری رخ می دهد‪.‬‬
‫ریه خانم باردار ‪45‬درصد بیشتر از بقیه کار می کند‪ .‬در این حالت تنگی نفس چیزی دور از استرس و هیجانات کاذب می‬
‫تواند تا حدی تنگی نفس مادر را کاهش دهد‪.‬‬
‫تنگی نفس مشکل خاصی در بارداری محسوب نمی شود اما اگر جلوی فعالیت های روزانه شما را می گیرد‪ ،‬حتما با پزشک‬
‫مخصوص خود مشورت کنید‪.‬‬

‫راه حل هایی برای تنگی نفس در بارداری‪:‬‬

‫‪ _ 1‬اگر ورزش خاصی را از قبل از بارداری به طور حرفه ای دنبال می کرده اید و اکنون که باردار شده اید‪ ،‬در حین انجام‬
‫آن دچار تنگی نفس می شوید‪ ،‬باید فعالیت خود را کاهش دهید و در صورت لزوم ورزش سبک دیگری مانند پیاده روی را‬
‫دنبال کنید‪ F.‬پیاده روی یکی از بهترین ورزش ها در دوران بارداری محسوب می شود‪.‬‬
‫‪ _2‬اگر در حین استراحت و عدم تحرک دچار تنگی نفس می شوید‪ ،‬کارهای زیر را انجام دهید‪:‬‬
‫الف) به پهلوی چپ خود دراز بکشید‪ .‬این کار سبب کاهش فشار وارده به بدن می شود و تنگی نفس تا حدی فروکش می کند‪.‬‬
‫ب) در حالت نشسته تکیه بدهید‪ ،‬طوری که کمی به سمت جلو متمایل باشید‪ .‬این حالت در سه ماهه سوم بارداری‪ ،‬فشار رحم‬
‫بر دیافراگم را تا حدی کاهش می دهد‪.‬‬

‫هشدار ها‪:‬‬
 ‫‪ _1‬اگر مادر بارداری عالوه بر تنگی نفس با عالئم دیگری مانند تپش قلب‪ ،‬نبض باال‪ ،‬احساس گیجی و منگی‪ ،‬درد قفسه‬
‫سینه‪ ،‬کبود شدگی اطراف لب ها و انگشتان دست و پا‪ ،‬سرفه های شدید‪ F،‬سرفه های خونی‪ ،‬تب و لرز و آسم روبرو شد‪،‬‬
‫حتما باید به پزشک متخصص خود بگوید تا سریعا اقدامات پزشکی برای وی انجام بگیرد‪.‬‬
‫‪ _2‬اگر مادر باردار به طور ناگهانی دچار تنگی نفس می شود و تا مدتی بهبود پیدا نمی کند ( بدون هیچ دلیلی و ناگهانی‬
‫شروع می شود) باید پزشک خود را در جریان قرار دهد‪.‬‬
‫‪ _ 3‬اگر فردی هستید که از قبل مشکالت تنفسی داشته اید و یا به آسم مبتال بوده اید و اکنون باردار شده اید باید این بیماری‬
‫خود را به پزشک اطالع دهید تا راهکارهای درمانی برای شما در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫‪ _ 4‬اگر خانم بارداری سیگار می شود و یا از قلیان استفاده می کند و تنگی نفس دارد باید هرچه سریع تر آن ها را ترک کند‪.‬‬
‫‪ _ 5‬به مادران باردار که سابقه و زمینه بیماری های تنفسی دارند توصیه می شود از رفت و آمد در هوای آلوده به خصوص‬
‫در فصل زمستان که وارونگی هوا رخ می دهد ( آلودگی هوا به علت سنگینی هوای سرد‪ ،‬نزدیک زمین قرار می گیرد) جدا‬
‫خودداری کنند‪F.‬‬
‫‪ _6‬تنگی نفس در بارداری می تواند بدون هیچ علت مهمی رخ بدهد‪ F،‬اما از سوی دیگر می تواند به علت مشکالتی جدی و‬
‫ریوی رخ دهد که عالئمی مانند سرفه‪ ،‬خلط‪ ،‬تب و لرز و تنگی نفس را به دنبال دارد‪ .‬ممکن است پزشک برای این‬
‫تشخیص از روش های دیگری مانند رادیولوژی استفاده کند‪ .‬احساس تنگی نفس شدید ممکن است ناشی از عوارض‬
‫خطرناکی چون امبولی ریه ها و یا ایجاد بیماری های قلبی باشد که نیاز به مراجعه فوری به اورژانس و درمان مناسب‬
‫دارد‪.‬‬