WIE OF WAT HEEFT IN DE

PARLEMENTAIRE
DEMOCRATIE DE
UITEINDELIJKE MACHT?

Parlementaire Democratie
Marvin Holterman 19-11-2022
4V1 Walterbosch Maatschappijleer

"De Tweede Kamer is het hart van onze

democratie, ons kostbaarste politieke bezit`
~Mark Rutte

1
2

Wie of wat heeft in de parlementaire democratie de

uiteindelijke macht?
Wie of wat heeft nou de uiteindelijke macht in de parlementaire
democratie? Wil je dat weten? Dan ben je bij het goede artikel, in dit artikel staat precies wat je
moet weten om achter deze vraag te komen. De uiteindelijke conclusie die word getrokken word
als laatste besproken in dit artikel. In dit artikel staat het volgende: Politieke besluitvorming in
Nederland, Massamedia, Representatieve Democratie, Politieke Participatie, Grondrechten van de
parlementaire democratie en als laatste de conclusie van de vraag.

Politieke besluitvorming in Nederland

In 1815 was Nederland nog een monarchie waarbij de macht bij 1
persoon lag dit was vaak de koning of de koningin. Dat veranderde
in 1848, sindsdien werd Nederland een parlementaire democratie.
In dit zelfde jaar liet Willem II een nieuwe grondwet ontwerpen
door de Liberaal Thorbecke. Thorbecke was in 1848 voorzitter van
de Grondwetcommissie en grondlegger van de Nederlandse
parlementaire democratie. Deze nieuwe grondwet werd
Nederland na een lange tijd een moderne staat.

Scheiding van de machten (Trias Politica)

Deze nieuwe grondwet zorgde voor de scheiding van de machten. Dit heet ook wel de Trias
Politica, dit houd in dat de wetgevende, uitvoerende en de rechterlijke macht worden gescheiden
van elkaar. De drie machten kunnen niet zonder elkaar, ze houden elkaar in evenwicht. Ze
controleren elkaar functies en daarom zal er nooit sprake zijn van absolute macht.
3

De Trias Politica kan je nog steeds terug zien in de tijd van nu. Kijk bijvoorbeeld naar de 1ste en 2de
Kamer. De wetgevende macht heeft te maken met het kabinet waarvan een groot stuk in de 2de
Kamer zit. Het kabinet stellen de regels en wetten op in Nederland en laat dit controleren door de
1ste Kamer (controlerende macht). Als de 1ste Kamer deze wet goedkeurt word het teruggestuurd
en later verkondigt door het kabinet aan het Nederland.

De rechterlijke macht in Nederland zijn de mensen die controleren of je je wel aan de wet en de
regels houd. Denk bijvoorbeeld aan rechters, deze controleren of je je wel aan de wet houd. Doe je
dit niet krijg je een straf opgelegd door de rechter. Bij de uitvoerende macht moet je denken aan
de politie etc. Deze mensen voeren de macht uit en zorgen dat anderen zich aan de wet houden.

Massamedia
Tv’s, Radio’s, Kranten, Internet, Social Media en
Dagbladen melden brengen allemaal
boodschappen over aan een groot aantal mensen.
Waarmee massamedia de 5de macht is. Vroeger
waren er 3 machten (Trias Politica) maar inmiddels
zijn het er 6 en is massamedia de 5de. Ze spelen
een rol in de democratie waarin ze erg belangrijk
zijn. Dagbladen over politiek, programma’s etc.
Massamedia heeft daarom ook meerdere functies:
Amuseren, binden, informeren en socialiseren.

Politieke Participatie:
Politieke participatie, een lastig woord voor veel mensen. Maar wat betekend het nou precies? Nou
politieke participatie betekent dat jij gebruikt maakt van jouw rechten om het politieke proces te
beïnvloeden. De overheid wil graag dat burgers betrekken bij de democratie van het land. Dit is erg
belangrijk, zo kunnen de meeste Nederlanders hun mening geven over de besluiten van de
regering en zo kunnen ze meedenken met de regering. Je kan dit doen op allerlei manieren.
Voorbeelden daarvan zijn: Electorale participatie (Stemmen of campagne voeren), Niet-electorale
participatie (demonstreren) en nog een paar andere manieren. Het is dus erg belangrijk in onze
samenleving dat jij gebruikt maakt van je rechten. Als je dat niet doet heb je kans dat de regering
besluiten neemt die jij helemaal niet wilt.
4

Representatieve Democratie:
Parlementaire democratie is een representatieve democratie, in dit kleine stukje gaan we het
daarover hebben. Wat is representatieve democratie? En wat heeft het te maken met de
parlementaire democratie?

Representatieve democratie is een vorm waarbij de

burgers de vertegenwoordigers kiezen die het bestuur
gaat besturen, dit kunnen ze niet zelf dus kiezen ze
mensen uit de Tweede Kamer, Provinciale Staten of de
gemeenteraad – Rijksoverheid.nl. Dit is compleet het
tegenovergestelde van de directe democratie, hierbij
nemen de burgers zelf politieke besluiten. In Nederland
is het doel om meerdere partijen te laten samenwerken
die de zelfde richtlijnen hebben. Uiteindelijk word er 1
grote partij gekozen die het meest recht heeft. Dit doen ze aan de hand van zetels, hoe meer zetels
je hebt hoe belangrijker je bent in de parlementaire democratie. Er word 1 volksvertegenwoordiger
gekozen, dit is degene die wetten aan neemt en de regering controleert of alles wel goed gaat in
het land. De burgers hebben erg veel invloed op de regering die ze kiezen.

Voordat je een verkiezing democratisch noemt moet je aan bepaalde eisen voldoen die Nederland
heeft opgesteld. De eisen: Iedere burger met stemrecht moet vrij zijn keuze kunnen bepalen, Er
moet iets te kiezen zijn (groepen of partijen moeten met elkaar concurreren om de macht). Er mag
natuurlijk niet vals gespeeld worden, in veel landen kan dit soms gebeuren maar in Nederland
gebeurd dit zelden. Ze letten hier goed op en streven erg naar deze regel. Zo zijn er nog een paar
regels die ze moeten volgen tot een verkiezing pas echt democratisch genoemd mag worden. Maar
een van de belangrijkste dingen: De verkiezingen moeten geheim zijn, anders kunnen de partijen je
beïnvloedden net voordat je gaat stemmen met behulp van massamedia bijvoorbeeld. Dit willen ze
voorkomen dus zijn de verkiezingen geheim.

Iedereen moet ook in een representatieve democratie gelijk behandeld worden, dit is een
grondwet. Hier moet je als partij of als burger aan houden zodat het geen chaos word en dat
mensen niet worden voorgetrokken. Iedereen moet daarom ook de kans krijgen om zich vrij te
kunnen informeren. Dit doen ze bijvoorbeeld bij de media, kranten televisiezenders, radio’s.
Bepaalde mensen geven informatie en leveren bijdrage aan het debat. Een democratie kan niet
zonder een vrije media, maar niet iedereen wil altijd alles vertellen. Veel mensen uit de politiek
zeggen daarom niks tegen de media zodat ze niks kunnen verdraaien.
5

Grondrechten van de parlementaire democratie:

Het is natuurlijk belangrijk dat het wel allemaal
eerlijk verloopt en dat iedereen evenveel rechten
heeft. Daarom heeft Nederland een paar
grondwetten ingevoerd die te maken hebben met
de parlementaire democratie. Deze grondwetten
hebben te maken met de parlementaire
democratie. 1 daarvan is bijvoorbeeld: De pers
vrijheid en het recht op vrije meningsuiting. Dit
betekent dat de pers vrij dingen mag zeggen en
uitzenden en dat je het recht op een eigen mening
die je ook zeker mag tonen. Iedereen heeft recht om zijn of haar mening te uiten waaronder jij. Je
kan hier veel mee veranderen als je dit zou doen, het helpt de regering om politieke beslissingen te
nemen. Dus het is best wel belangrijk dat jij je mening geeft. Dan heb je nog het kiesrecht die op 2
manieren terugkomt (artikel 4 Seneca): het actieve kiesrecht ( het recht om te kiezen) en het
passieve kiesrecht (het recht om gekozen te worden) dit betekent dat iedere Nederlander het
gelijke recht heeft om te stemmen of om stemmen te verzamelen. Je mag dus zelf kiezen wie je
kiest en de mensen mogen jou kiezen als je een optie daarvoor bent, het zou niet uit moeten
maken wie je bent iedereen is gelijk. Een andere grondwet is bijvoorbeeld het recht om zich met
anderen te verenigen, om vergaderingen te houden en te betogen. Dit betekent eigenlijk dat je een
eigen partij mag oprichten en dat je vergaderingen mag houden. Iedereen aan Nederland moet zich
hier aan houden, als je dat niet doet is dit strafbaar. Daarom is het dus belangrijk dat de regering
grondrechten voor iedereen opzet zodat het gelijk blijft en dat niemand word voorgetrokken in
Nederland.

Conclusie:
Dit artikel bevatte veel informatie over de vraag die aan het begin werd gesteld. Maar nu de
conclusie op de vraag: Wie of wat heeft in de parlementaire democratie de uiteindelijke macht? In
de informatie die je net hebt gelezen is een parlementaire democratie een representatieve
democratie. Waarbij de burgers mogen kiezen wie de vertegenwoordigers van het land worden.
Vaak zit bij die vertegenwoordigers 1 volksvertegenwoordiger die de meeste stemmen heeft
gekregen en die het meest de macht heeft onder die vertegenwoordigers. In Nederland is het zo
volgens de grondwet dat de Staten-Generaal en de regering (koning of minister) samen de macht
hebben. Daarnaast moet bij de wetgeving advies gevraagd worden aan de Raad van State. En de
wetgevende macht word gevormd door het parlement. De uitvoerende macht ligt dus bij de
regering, het kabinet en de burgers.
6

Bronnen:

N.b.,(2021). Wat is Massamedia? (https://purestarters.nl/wat-is-massamedia/)

FENNEMA, M. (2001). De moderne democratie. Geschiedenis van een politieke theorie, Het Spinhuis,

ProDemos. (2017, Mei 2). Kenmerken van een (representatieve) democratie.

(https://prodemos.nl/kennis-en-debat/publicaties/informatie-over-politiek/wat-is-een-
democratie/kenmerken-representatieve-democratie/)

Parlement.com, (n.d.).(https://www.parlement.com/id/vh8lnhrp1x06/politieke_partij)

HOOF, J.J.B.M. VAN; RUYSSEVELDT, J. VAN (RED.)(1996). Sociologie en de moderne samenleving:

maatschappelijke veranderingen van de industriële omwenteling tot in de 21ste eeuw, Boom.

Grondwet, Overheid.nl. (n.d.). (https://www.overheid.nl/hoe-werkt-de-

democratie/grondwet#:~:text=De%20persvrijheid%20en%20het%20recht,de%20onaantastbaarhei
d%20van%20het%20lichaam)

Schra, E.L., Veldman, M.C., Seneca (2021, Juli). Seneca Maatschappijleer Lesboek VWO.

Parlement.com,
(n.d.).(https://www.parlement.com/id/vhnnmt7lidzx/trias_politica_machtenscheiding_en)

Parlementcom, (n.d.). (https://www.parlement.com/id/vg09llalluyf/j_r_thorbecke)