Handboek Lean Management

samenvatting - Hoofdstuk 1, 2 & 3

geschreven door

ahmede

www.stuvia.com
Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
Lean management methode
Lean, wat is het? wat doet het? wanneer gebruik je het?

Wat is lean?: Een managementmethode die er op gericht is om de maximale waarde voor

de klant te realiseren met zo min mogelijk verspilling.
Bij lean is het zo, wanneer je de verspilling weg haalt zul je sneller en effectiever werken.

Wat doet lean?:

- Verspilling uit het proces halen.
- Alleen dingen te doen waar de klant voor wil betalen.
- Juiste producten/diensten op het juiste moment en de juiste plaats te leveren(JIT).
- Snel te implementeren oplossingen. - Resultaten zijn snel zichtbaar.

Waar komt het vandaan?: vanuit Toyota(Japan) in de jaren 50 die hebben de huidige lean
filosofie geïntroduceerd. Het doel wa om zo veel mogelijk volgens de eisen van de klant te
werken.
Kwaliteit en klantwens waren belangrijker dan productie en snelheid.

Kaizen = filosofie van continu verbeteren.

Het doel van lean?: Het inrichten, ontwikkelen en managen van een stabiele, excellente
operationele organisatie waarin gestreefd wordt naar de perfectie van het juist leveren van
de juiste producten en diensten op het juiste moment (tegen de juiste prijs).

TPS = Toyota production system.

Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
Lean kan gezien worden als een systeem dat bestaat uit diverse subsystemen, met als de
belangrijkste onderdelen Just In Time (JIT) en Jidoka.

Lean-organisatie: Bevat een infrastructuur en cultuur waarin het streven naar perfectie zit
ingebakken. Lean richt zich niet alleen op de primaire, transformerende processen, maar
ook op de hele organisatie(op alle onderdelen, dus niet alleen op alle process van de
organisatie).

Just In Time = Leveren van juiste klantwaarde (hoogste kwaliteit, laagste kosten, kortste
doorlooptijd.
Jidoka = Het streven naar de hoogste kwaliteit / ingebouwde kwaliteit.
Right First Time = Principe van het automatisch inbouwen van kwaliteit bij de bron.

Operationele stabiliteit: Dit is de basis van Lean. Dit betekent dat alle aspecten van het
voortbrengingssysteem onder controle zijn, zodat een onbelemmerde doorstroming van
het werk (zonder verspilling en zonder wachttijden) mogelijk is.

Operationele stabiliteit is gebaseerd op Heijunka.

Heijunka = Uitgevlakt en gestroomlijnd productieplan.
- Het werken volgens een zich herhalend en evenredig verdeeld (‘uitgesmeerd’)
productieschema.
- Processen, activiteiten en taken moeten stabiel en gestandaardiseerd zijn, zodat ze
kunnen worden verbeterd. - Alles moet kloppen.

Takttijd = beschikbare productietijd / aantal te produceren eenheden (volgens klantwens).

- De target-cyclustijd om elke processtap te voltooien zodat in de productieperiode
precies wordt voldaan aan de klantvraag. Formule hierboven.

Zorg voor uniformiteit en standaardisatie waar het maar kan, zodat het proces kan worden
afgestemd op het bestelritme van de klant.

Gestandaardiseerd werk = Een van de belangrijkste Lean-principes.

- Een documentatie gerichte, uniforme benadering van het menselijk handelen waarbij
men de onderdelen van een taak in de meest effectieve en efficiënte volgorde zet
zodat er geen verspilling ontstaat en er dus zo efficiënt mogelijk geproduceerd kan
worden, gegeven de huidige productie mogelijkheden en condities.
- Om er mee aan de slag te gaan moeten eerst de werkstandaarden helder te zijn.

Bepaal de takttijd. Bepaal de werklasten van medewerkers door het uitvoeren van een
processtudie. Optimaliseert de werklast en verdeel deze evenredig over het benodigde
aantal operators. Standaardiseer en verbeter.

Mieruka = Visueel management, zorgt voor vereenvoudiging, duidelijkheid, transparantie,

minder fouten en daarmee voor operationele stabiliteit.

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Toyota zijn manier van het gestructureerd oplossen van problemen via de zes stappen:
1. Definieer het probleem.
2. Analyseer de mogelijke oorzaken.
3. Stel een verbeterdoel.
4. Ontwikkel en implementeer een oplossing.
5. Evalueer de resultaten.
6. Volg op en standaardiseer.

Jishuken = ‘zelfstudie groep’ die wordt geïnitieerd en gemanaged door het management
en die gericht is op een verbeterproject gerelateerd aan de bedrijfsdoelstelling. - Het
heeft een leerdoelstelling als een verbeterdoelstelling.

Gemba en Genchi Genbutsu: naar de operatie/werkvloer =

- Gemba = staat in het japans voor de plek waar het gebeurt, de plek waar de
waarheid gevonden kan worden.
- Gemba-routine = Genchi Genbutsu (naar de werkplek).
- Genchi Genbutsu = Bezoek van de werkplek door het management.

Jidoka = Richt zich op uitmuntende kwaliteit, die bij de bron moet worden gerealiseerd.
- Jidoka staat voor autonomation: automatisering op menselijke maat, waarbij de
werkstations in de productielijn worden geautomatiseerd en fool-proof gemaakt.
- Het Doel: Produceren van betere producten tegen lagere kosten, waarbij kwaliteit is
ingebouwd in het productieproces met behulp van automatisering.

Andon = Een visueel signaal dat aangeeft dat er een defect is en waar het defect is
opgetreden.
- Meestal een rood lampje
- Tegenwoordig worden er geavanceerde Anders gebruikt, Groen, oranje lampen.

Poka yoke = Eenvoudig ontwerpprincipe om defecten te voorkomen.

- betekent letterlijk fouten voorkomen in het japans.
- Methode om een productieproces zodanig te vormen dat het bijna onmogelijk wordt
om fouten te maken, doordat men een operatie of processtap zo ontwerpt dat de
correct uitvoering ervan en de juiste handeling daarbij geforceerd wordt. Je kan het
niet fout doen, anders uitvoeren.

Muda: 7 + 1 verspillingen = Muda staat voor alles wat verspilling is.

- Type wastes/verspillingen:
1. Overproductie.
2. Wachten.
3. Transport.
4. Overbewerking.
5. Onnodige voorraad.
6. Onnodige beweging.
7. Fouten.
8. Talent.
Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
 Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
NVA = Non value added activities. Zijn niet waardetoevoegende activiteiten waar de klant
niet voor wil betalen.

Een belangrijke factor om aan te geven hoe Lean een proces is, is de Value-added Ratio:
Value-added Ratio = waardetoevoegende tijd / totale doorlooptijd.

Pull-besturing = Er wordt pas geproduceerd als er een klant voor is.

- Zijn eigenlijk werklastbeheersing systemen, waarbij het werk blijft stromen door de
werklast in de hand te houden.

Push-besturing = planningsystemen waarbij de geplande start tijdstippen en de basis

vormen voor het vrijgeven van werk.

VVFPP-Model =
- Value: Bepaal de klantwaarde. Onderzoek de eisen en wensen van klanten en
bepaal wat de klantwaarde precies is.
- Value-stream: Waarde wordt aan klanten geleverd via de waardestroom, die in het
ideale geval geen enkele niet-waardetoevoegende activiteit bevat.
- Flow: Zorg dat de activiteiten doorstromen. Zorg voor een lopende band achtige
productie: goederen en diensten goed door het proces lopen, elimineer
nietwaardetoevoegende activiteiten en andere vormen van verspilling.
- Pull: Laat de klant de producten of diensten door het proces trekken. Synchroniseer
de productie met de werkelijke vraag van de klant.
- Perfection: Optimaliseer het proces voortduren. Streef naar perfectie door
processen voortdurend te verbeteren met behulp van Kaizen-events/bursts of
Kaizen-blitzes.

Instrumenten en modellen voor perfectie (continu verbeteren)

- Kaizen-events en Kaizen-blitzes
- A3-methode
- 5S-methode

Instrumenten en modellen voor (klant)waarde

- Kano-analyse
- FMEA
- Quality Function Deployment (QFD/VOC)

Instrumenten en modellen voor waardestroom-analyse

- Value-stream Mapping
- Spaghetti-diagram
- Functiestroomdiagram/interface-analyse

Instrumenten en modellen voor stromen (standaardisatie en evenredige verdeling)

- Parallelliseren en segmenteren
- Systematic Layout Planning (SLP) en cell-productie
- SMED. Single Minute Exchange of Dies

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Instrumenten en modellen voor pull

- Two-bin
- Kanban-(besturing)systeem
- FiFo-baan en supermarkt

Kaizen- events en Kaizen-blitzes = Zijn gestructureerde verbeter workshops gericht op het

analyseren, experimenten, verbeteren en standaardiseren.
- Uitvoering:
1. Definieer het echte probleem (Genbutsu) en de verbeterdoelstelling.
2. Analyseer de feiten (Genjitsu), meestal via een oorzaak-en-gevolgdiagram.
3. Genereer mogelijke oplossingen en prioriteer.
4. Plan de uitvoering/implementatie.
5. Implementeer de oplossing.
6. Check of de oplossing werkelijk werkt en borg dit.

- De kracht van Kaizen ligt in het betrekken van medewerkers bij continu
verbeteren, zodat praktische kennis van de werkvloer wordt gebruikt in de
PDCAcyclus.

A3-methode: Is een populaire methode, voor voortgangsrapportage binnen Kaizen-events

en andere verbeterprojecten. A3 refereert daarbij letterlijk aan het papierformaat (dubbel
A4).
- Wat: Verbeter Dagboek dat gebruikt kan worden voor de voortgangsrapportage
tijdens het verbeteren binnen Kaizen-events en andere verbeterprojecten, terwijl het
ook dient als een trainingsverslag van het leerproces.

5S-methode: Is een methode die gebruikt wordt om een gestandaardiseerde, ordelijke

en nette werkomgeving te ontwikkelen. - De 5S staan voor: - Scheiden
- Schikken
- Schoonmaken
- Standaardiseren
- Systematiseren
- Wordt ook wel good housekeeping genoemd, helpt managers en medewerkers om
werkplekken optimaal te gebruiken vanuit de gedachte van orde en netheid.
- Doel: Het doel is niet louter opruimen, maar het verhogen van de functionaliteit van
de werkplek.

Kano-analyse: Instrument om inzichtelijk te maken wat de klant wil hebben, door te bepalen
welke product- en/of dienst kenmerken belangrijk zijn bij het leveren van de juiste kwaliteit
voor de klant.
- Hoe: Klanten en -wensen worden geïnventariseerd middels vragenlijsten waarmee
klanten hun mening geven over een aantal kenmerken van het product/dienst.
- Drie soorten kenmerken:
- Basis kenmerken.
- Primaire Kenmerken..
- Delight Kenmerken.
- Het opnemen wat de klant nu wilt is een momentopnamen, wat nu een deligheter
kenmerk is kun volgend jaar een primaire kenmerk zijn.

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

Quality Function Deployment (QFD/VOC)

- Is een gestructureerde methode voor het definiëren van de klantbehoefte en -eisen
en deze vervolgens te vertalen in ontwerpeisen voor het (her)ontwerpen van
producten, diensten en processen die precies daar aan voldoen.
- QFD-analyse = gegevensmatrix ook bekend als het kwaliteitshuis.
- Belangrijk onderdeel: voice-of-the-customer.
- QFD probeert zowel de uitgesproken als de niet-uitgesproken (ofwel latente)
klanteisen en -wensen te achterhalen.

FMEA:
- M.
- FMEA staat voor Failure Modes and Effects Analysis.
- Doet?: Het onderzoekt het gevolg van het mogelijke falen van een product of proces,
om zo op voorhand maatregelen te kunnen treffen om dit falen te voorkomen.
- Zwakke punten kunnen worden opgespoord en geprioriteerd worden.
- Zwakke punten = input voor een verbeterproject.
- FMEA-analyse: Achterhalen wat het totaal risico van falen is voor elk product
onderdeel of elke processtap, door alle manieren van falen de faalkansen, de
detectiekansen en de rest van degevolgen van falen te evalueren.
- FMEA is eigenlijk een risicoanalyse-instrument
- Voordeel: er wordt collectief kennis vastgelegd van het product en proces als
baseline voor de product- en procesprestaties, dus als basis voor het continu
verbeteren.

Value-stream Mapping (VSM):

- Een methode om de stappen en de informatie- en materiaalstromen binnen een
(hoofd)proces of keten te visualiseren.
- Onderdeel van een Lean-verbeterproces nadat de klantwaarde analyse is
uitgevoerd.
- Huidige proces(Current-state VSM) met het Toekomstige proces(Future-state VSM)
te vergelijken.
- Doel: een waardestroom in kaart te brengen, te analyseren en te (her)ontwerpen,
zodat er precies gerealiseerd wordt wat de klant wil. Klantwaarde is van essentieel
belang.

Spaghetti-diagram
- Illustreert de fysieke stromen van materialen en andere entiteiten. Het visualiseert de
reisafstand voor een elke procescyclus.
- Wordt gebruikt om verbeterpotentieel in de fysieke layout van de werkvloer in kaart te
brengen, helpt om slechte of inefficiënte werkstromen te identificeren en fungeert als
input voor toekomstige verbeter workshops, kaizen-blitzes en kaizen-events.
Functiestroomdiagram/interface-analyse:
- Procesbeschrijving waarin de interactie tussen de processtappen en functies of rollen
wordt verhelderd. Gebeurt door in de procesbeschrijving gebruikt te maken van
swimming lanes en of te koppelen aan rasci of raci-model.
- Bedrijfsprocessen zijn het aangrijpingspunt voor beteringen.
- Goed denken in processen maar ook goed nadenken over de functies(of rollen) en
de toewijzing van processtappen en functies.

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

RASCI: toewijzing instrument om taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden toe te

kennen.

Parallelliseren en segmenteren:
- gefocust op het reduceren van de totale complexiteit door productgerichte werkcellen
te ontwikkelen via het opdelen van de totale waardestroom in gerichte parallelle
substromen die vervolgens weer kunnen worden opgedeeld in zinvolle
semiautonome segmenten.
- Richt op meerdere product/marktcombinaties.
- Parallellisatie leidt ertoe dat de complexiteit in de waardestroom wordt gereduceerd,
zodat het werk beter kan stromen en er minder beheersbehoefte is.
- SLP kan worden gebruikt om de segmenten die gevonden zijn na parallelliseren
segmenten, systematisch toe te wijzen aan de beschikbare bedrijfsruimte.

Single Minute Exchange of Dies (SMED) -

Methode om de omsteltijd te reduceren.
- Focus ligt op het sterk verlagen van omsteltijden dat er nauwelijks oponthoud is
vanwege het omstellen van machines, zodat er met kleine series gewerkt kan
worden en het werk blijft stromen.
- Sterke reductie van de omsteltijd tot forse financiële en logistiek verbeteringen leidt.
- SMED-project bevat zowel organisatorisch-logistieke componenten als
technologische componenten.

Two-bin-systeem:
- Een van de bekendste pull-besturingssystemen waarbij het materiaalverbruik door
een klant(proces) een trigger vormt om het materiaal weer aan te vullen.
- Een two-bin-systeem is de werkvoorraad verdeel over twee gelijke bakken. 1 bak
dient als directe werkvoorraad de andere als reservevoorraad. Een lege bak vormt
het signaal om de items aan te vullen
- Een two-bin-systeem is een voorraadbeheersingssysteem dat vooral geschikt is
voor kleine en/of goedkope items.
- Voor het bepalen van de hoeveelheid items in de bakken is het belangrijk om de
werkelijke klantvraag goed helder te hebben.

Kanban-(besturings)systeem:
- Een voorraadbeheer- en coördinatensysteem waarbij een transformatieproces wordt
bestuurd en voorraden worden aangevuld op basis van werkelijk verbruik.
- Uitvoering: De basisformule voor het bepalen van het aantal kanbankaarten (N)
om precies aan de klantvraag te kunnen voldoen (onder de aanname dat er geen

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
 Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen

capaciteitsbeperkingen zijn) en waarbij items een-op-een corresponderen met een

kanbankaart, is natuurlijk N = (D × LT), met LT voor doorlooptijd (lead time) in de
kanbancirculatie, en D voor de vraag per tijdseenheid gedurende de totale
doorlooptijd.
- Als een kanban correspondeert met een verpakking ter grootte van Q, dan is het aantal benodigde
kanbankaartjes N = (D × LT) / Q.
- Soms wordt daar nog een soort veiligheidsfactor X over berekend om rekening te houden met
eventuele variatie in de vraag: N = (D × LT) (1 + X) / Q. In deze berekening gaat men er ook van
uit dat er geen capaciteitsbeperkingen zijn, ofwel dat er oneindige capaciteit is.

Fifo-baan en supermarkt:
- Zijn in het algemeen kleine opslagplaatsen met hooguit enkele producttypes.
- Fifo-baan is een opslagplaats van materialen en onderdelen tussen twee
(subprocessen van (meestal) beperkte omvang waarbij het principe wordt gevolgd
dat het materiaal of onderdeel dat het eerst op voorraad wordt gezet, ook als eerste
aan de beurt is om gebruikt of verbruikt te worden.
- FiFo-baan wordt meestal geïmplementeerd door markeringen op de vloer of een fysiek kanaal
waar men een maximum aantal producten kun opslaan.
- Lean-supermarkten en FiFo-banen worden gebruikt om de verschillende processen en
werkcellen in de waardestroom te synchroniseren.

Het ultieme doel van lean?: Dat de totale waarde stroom stroomt met seriegrootte 1,
zodat er geen (tussen)voorraden nodig zijn.

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)

Gedownload door: lottelampe | lotte.lampe@hotmail.com

Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.