MOTYWY

śmierci Księga Hioba - śmierć rodziny Hioba jako próba wiary

Śmierć Ikara jako oznaka niespełnionych marzeń i nieprzestrzegania
zasad
Antygona, Król Edyp - śmierć to wypełnienie przepowiedni, przed
którym nie da się uciec
danse macabre - śmierć spotka każdego niezależnie od jego
pochodzenia, majątku, wieku…
Pieśń o Rolandzie - ideał rycerza walczącego do końca
Makbet - śmierć jako wypełnienie przepowiedni oraz niemożność
poradzenia sobie z wyrzutami sumienia
Gloria Victis - śmierć na polu walki
Zbrodnia i kara - nadczłowieka nie spotka kara nawet za zabójstwo,
śmierć zdaniem zabójcy była w szczytnym celu
Literatura lat wojny i okupacji - śmierć wskutek poświęcenia, śmierć
w obozach zagłady
Tango - Artur zabity ze względu na prezentowane przez niego
wartości
Pan Tadeusz - śmierć = wybaczenie grzechów
Balladyna - Balladyna zabija ludzi, aby zdobyć władzę, jednak
śmierć dotyka również ją jako kara za grzechy

podróży Dedal i Ikar - stworzenie skrzydeł, aby móc uciec

Król Edyp - podróż w celu uniknięcia spełnienia przepowiedni
Boska Komedia - podróż po piekle, czyśćcu i raju
Kordian - podróż w celu poznania prawdy o świecie
Lalka - podróże Wokulskiego w celu zdobycia wykształcenia,
pieniędzy i znajomości
Przedwiośnie - Cezary chce zobaczyć lepszy świat jakim miała być
Polska - szklane domy
Katedra - podróż na planetę Rog w celach badawczych
Miejsce - podróż jako wspomnienia dawnych czasów
Profesor Andrews podróżuje po Warszawie, w której nie potrafi się
odnaleźć

miłości Kordian - niespełniona miłość Kordiana do Laury i Wioletty

Lalka - niespełniona miłość Wokulskiego do Łęckiej
Tango - nieszczęśliwie zakochany w Ali Artur zostaje zdradzony
Romeo i Julia - zakazana miłość
Skąpiec - Kleant i Eliza są zakochani, ale ze względu na skąpość
ojca nie mogą zawrzeć małżeństwa
Iliada - miłość jako źródło konfliktu
Konrad Wallenrod - rezygnacja z miłości na rzecz ojczyzny

domu Pan Tadeusz - Soplicowo jako miejsce gościnne, kształtujące

patriotyzm
Tango - dom jako miejsce konfliktu
Skąpiec - Harpagon nie darzy uczuciami swoich dzieci, zależy mu
tylko na pieniądzach

cierpienia Dedal i Demeter cierpią po stracie swoich ukochanych dzieci

Hioba spotykają cierpienia jako próba jego wiary w Boga
Kochanowski cierpi po starcie Urszulki
Dziady cz. III - pani Rollison cierpi po śmierci syna, pragnie
 wyjaśnienia, dlaczego do tego doszło
Kordian - jego uczucia zostają odrzucone, rusza w podróż
LITERATURA LAT WOJNY I OKUPACJI
Dżuma - cierpienie z powodu panującej choroby i izolacji
Rok 1984 - Smith cierpi z powodu sytuacji panującej w państwie
Pan Tadeusz - cierpienie, które spotkało księdza Robaka sprawiło,
że zaszła w nim przemiana

rodziny Antygona chce pochować braci mimo zakazów Kreona

Skąpiec - Harpagon nie darzy uczuciami swoich dzieci, zależy mu
tylko na pieniądzach
Zbrodnia i kara - rodzina wspiera Raskolnikowa, którego dręczą
wyrzuty sumienia i obłąkanie
Przedwiośnie - Cezary buntuje się przeciwko matce po odejściu ojca
Tango - konflikt w rodzinie spowodowany wyznawaniem różnych
wartości
Balladyna - Alina kocha matkę i siostrę, a Balladynie zależy na
władzy

przemijania Księga Koheleta - to co zbierzemy na Ziemi jest ulotne, ważne jest

to co po śmierci
Asceta(Aleksy, św. Franciszek w Asyżu) - porzucenie bogactwa w
celu oddania się modlitwie
Miejsce - cerkiew została przeniesiona, miejsce przeminęło, ale
wspomnienia pozostały

władzy Antygona - Kreon ustanawia swoje prawo, którego nie daje zmienić
co doprowadza do śmierci najbliższej rodziny
Makbet - władza zaślepia Makbeta i Lady Makbet
Dziady cz. III - Konrad chce od Boga władzy - rządu dusz
Tango - Artur chce osiągnąć władzę nad domownikami
Odprawa posłów greckich - Priam jest słabym władcą, który nie
posiada własnego zdania, jego decyzja doprowadza do wojny

buntu Antygona buntuje się przeciwko zasadom Kreona

Konrad Wallenrod buntuje się przeciwko Zakonowi
Kordian buntuje się przeciwko carowi
Raskolnikow buntuje się przeciwko biedze w Petersburgu
Cezary Baryka buntuje się przeciwko matce
Zdążyć przed Panem Bogiem - bunt przeciwko zamknięciu w getcie
Smith buntuje się przeciwko Wielkiemu Bratu
Artur buntuje się przeciwko domownikom i braku zasad w domu

młodości Ikar - nie słucha ojca, co prowadzi do jego śmierci

Kordian poszukuje swojego miejsca na świecie
Przedwiośnie - młodość jako czas buntu
Pokolenie Kolumbów
Tango - Artur chce wprowadzić zmiany w domu rodzinnym

kobiety Makbet - kobieta prowadzi do zguby

Lalka - Łęcka odrzuca Wokulskiego
Kordian - Laura odrzuca Kordiana, co prowadzi go do próby
samobójczej
Konrad Wallenrod - Aldona zamyka się w wieży, żeby być bliżej
Konrada
 Księga Rodzaju - Ewa ulega wężowi, spożywa owoc i podaje go
Adamowi

samotności Hiob po śmierci rodziny pozostał samotny, co było częścią próby

św. Aleksy żył w samotności poświęcając życie Bogu
Dżuma - Rambert nie znał nikogo w Oranie, rodzinę zostawił we
Francji
Profesor Andrews nie mógł się odnaleźć w Warszawie, w której
nikogo nie znał
Kordian - był samotny, nikt nie podzielał jego chęci do walki z carem

rewolucji Nie-boska komedia - rewolucjoniści chcą przejąć władzę od

arystokracji
Przedwiośnie - rewolucja w Baku
Tango - rewolucja w domu rodzinnym Artura

ojczyzny/ Konrad Wallenrod - poświęca się dla ojczyzny, spiskuje przeciwko

patriotyzmu Zakonowi
Kordian - chce zabić cara dla dobra swojego kraju
Pokolenie Kolumbów
Przedwiośnie - Seweryn Baryka wychował syna na patriotę
Pan Tadeusz - podtrzymywanie patriotyzmu wśród mieszkańców
dworku, przywiązanie do tradycji
Potop - Kmicic poświęca się podczas walk o obronę Częstochowy

marzeń Dedal i Ikar - chcą uciec, aby móc spełnić swoje marzenia i osiągnąć
wolność
Makbet - Lady Makbet marzy o władzy
Skąpiec - Harpagon pragnie bogactwa i marzy tylko o powiększaniu
swojego majątku
Przedwiośnie - Cezary marzy o szklanych domach
Dżuma - mieszkańcy marzą o końcu choroby i powrocie do
normalności
Tango - Artur marzy o wprowadzeniu zasad w domu
Balladyna marzy o zdobyciu władzy

matki Demeter - matka tęskniąca za córką

Lament świętokrzyski - Maryja cierpi po stracie syna
Dziady cz. III - pani Rollison cierpi po śmierci syna
Przedwiośnie - Barykowa nie może dogadać się z synem

miasta Iliada - Troja jako miasto pogrążone w wojnie

Lalka - przedstawienie Paryża i Warszawy, Warszawa miastem
dysproporcji między społeczeństwem
Zbrodnia i kara - Petersburg miastem biedy
Przedwiośnie - Baku miastem pogrążonym w rewolucji
Dżuma - Oran zamknięty ze względu na chorobę
Profesor Andrews - Warszawa miastem nieznanym dla profesora,
labirynt, w którym się zgubił

wolności Dedal i Ikar pragnęli wolności, dlatego chcieli uciec z miasta

Zdążyć przed Panem Bogiem - mieszkańcy getta chcieli wolności,
dlatego podjęli walkę
Dżuma - mieszkańcy Oranu oczekiwali wolności, nie chcieli być
zamknięci
 Dziady cz. III - studenci chcą wolności zarówno dla samych siebie,
jak i dla ojczyzny, która jest pod zaborami

utopii Przedwiośnie - szklane domy utopijną wizją Polski

Eden - miejsce utopii, z którego człowiek został wygnany z powodu
popełnienia grzechu

tańca Wesele - chocholi taniec symbolizuje brak gotowości do walki

Tango - taniec symbolizuje zwycięstwo Edka nad Arturem, bierność
ludzi, jeśli chodzi o chęć wprowadzenia zmian
Pan Tadeusz - zatańczony polonez ukazuje pamiętanie o tradycji

rycerza Pieśn o Rolandzie - ideał rycerza, oddany, gotowy do poświęceń

Konrad Wallenrod - Walter Alf przywłaszczył tożsamość oddanego
Zakonowi rycerza
Potop - Kmicic oddany podczas walk, poświęca się, walczy do
końca, odkupuje winy
Makbet był oddanym rycerzem, do czasu, w którym dowiedział się,
że zostanie władcą
Ideał średniowiecznego rycerza

antyutopii Rok 1984 - Londyn to antyutopia, w którym rządzi propaganda

Wielkiego Brata

dworu Pan Tadeusz - Dworek w Soplicowie, miejsce szerzenia patriotyzmu,

pamiętają o tradycji, gościnne
Lalka - Dworek w Zasławku, dobra gospodyni, pomocna, pamięta o
ludziach chętna do pomocy
Przedwiośnie - Dworek w Nawłoci, życie jest beztroskie, ludzie są
mili, gościnni, a jednocześnie widoczny jest przepych i bogactwo

wojny Iliada - wojna trojańska

LITERATURA LAT WOJNY I OKUPACJI

szaleństwa Makbet - Lady Makbet została obłąkana z powodu wyrzutów

sumienia
Kordian podczas próby zabicia oszalał przez dręczące go duchy,
przez co zemdlał
Zbrodnia i Kara - Raskolnikow został obłąkany z powodu wyrzutów
sumienia

Żydów Lalka - Żydzi przedstawieni jako majętni, o umiejętnościach władania

i powiększania majątku, oddaleni od reszty społeczeństwa
Zdążyć przed Panem Bogiem - Żydzi chcą wybrać sposób śmierci,
dlatego wzniecają powstanie

snu Makbet - sny prześladują Makbeta i Lady Makbet, aby ukazać im

powagę ich zbrodni
Dziady cz. III - sny Ewy, Konrada(o kruku i orle)
Zbrodnia i kara - sny dręczą Raskolnikowa, aby ukazać mu powagę
zbrodni, którą popełnił

fatum Król Edyp, Antygona - nie są w stanie uciec przed fatum, które
spotkało rodzinę Labdakidów
Makbet - przepowiednie, które usłyszał muszą zostać spełnione,
 skoro dostał się do władzy, to musi też ją stracić

konfliktu Iliada - konflikt o odzyskanie Heleny spowodował wojnę trojańską

Syzyf skonfliktował się z bogami, dlatego musi ponieść karę za jego
czyny
Skąpiec - konflikt między Harpagonem a Walerym wynika z
niezrozumienia, Walery myśli o córce Harpagona, a ten o kasie,
konflikt pokoleń(stary Harpagon, a dzieci)
Tango - konflikt w rodzinie Artura spowodowany różnicami w
wartościach wyznawanych przez jej członków

obyczajów i tradycji Konrad Wallenrod - Halban przypominał Wallenrodowi, że pochodzi

z Litwy, sprawił, że to dzięki temu pozostał on patriotą
Pan Tadeusz - w Soplicowie wychowywano patriotów, pamiętano o
obyczajach(polowania, polonez), polska gościnność
Miejsce - starszy pan wraca w miejsce, które jest dla niego ważne i
przypomina mu o młodości

pieniądza św. Aleksy porzucił bogactwo na rzecz bycia ascetą, żył w biedzie,
był oddany Bogu
Judasz wydał Jezusa za 30 srebrników
Skąpiec - skąpość Harpagona doprowadziła do konfliktu z jego
dziećmi, które nie mogły zawrzeć przez niego małżeństwa
Lalka - Wokulski zdobywając majątek chciał wkupić się w łaski
rodziny Łęckich
Zbrodnia i kara - bieda Raskolnikowa i innych mieszkańców
Petersburga sprawiła, że popełnił on morderstwo

zemsty Iliada - zemsta za porwanie Heleny(wojna trojańska)

Makbet - zemsta Malkolma i Makdufa na Makbecie za zabicie
Dunkana i osiągniecie w ten sposób władzy
Konrad Wallenrod mści się na Zakonie za zniszczenie jego wnioski i
wymordowanie jej mieszkańców
Kordian chce się zemścić na carze za sposób, w jaki traktuje on
Polaków

poświęcenia Antygona poświęca się, aby pochować brata, mimo zakazów króla
Roland walczy do końca, umiera na polu walki
Konrad Wallenrod poświęca miłość i pozycję zajmowaną w Zakonie,
aby się na nim zemścić za krzywdy sprzed lat
Potop - Kmicic poświęca się wysadzając kolubrynę
Dżuma - Rieux poświęca się w walce z chorobą, która trapi Oran

pracy Lalka - dla Rzeckiego praca jest bardzo ważna, jest to część jego
życia, dla Wokulskiego sposób na zdobycie majątku
Zdążyć przed Panem Bogiem - Edelmann pracując może ratować
innych ludzi
Rok 1984 - Smith dzięki pracy w Ministerstwie wiedział, że w
Londynie szerzona jest propaganda
Dżuma - Rieux pracował, aby pozbyć się choroby z Oranu

przemiany Makbet - ze znakomitego rycerza w człowieka opętanego żądzą

władzy
Dziady cz. III - symboliczna przemiana Gustawa w Konrada(z
romantyka w człowieka walczącego o wolność narodu)
 Kordian - przemiana z nieszczęśliwie zakochanego chłopaka w
człowieka gotowego do poświęcenia dla dobra narodu
Zbrodnia i kara - Raskolnikow najpierw myślał, że jest
nadczłowiekiem, a następnie dotknęły go wyrzuty sumienia
Przedwiośnie - przemiana Cezarego z zwolennika rewolucji w jej
przeciwnika, który jest świadomy zagrożeń z niej płynących
Dżuma - Rambert gotowy, żeby uciec z Oranu zaczyna pomagać w
walce z chorobą
Proszę państwa do gazu - ludzie pracujący przy rozładunku tracą
jakiekolwiek wartości moralne
Rok 1984 - Smith z przeciwnika Wielkiego Brata zmienia się w
jednego z wielu jego poddanych

przepowiedni Król Edyp, Antygona - nie są w stanie uciec przed fatum, które
spotkało rodzinę Labdakidów
Makbet - przepowiednie, które usłyszał muszą zostać spełnione,
skoro dostał się do władzy, to musi też ją stracić

przyjaźni Lalka - przyjaźń Rzeckiego i Wokulskiego, wzajemne zaufanie i

wsparcie
Zbrodnia i kara - Razumichin towarzyszył Raskolnikowowi w czasie
jego obłąkania
Inny świat - Gustaw nie wydał Kostylewa, który przypalał sobie rękę,
aby unikać pracy

przyrody/natury Makbet - las Birnam idący w stronę zamku jako zapowiedź

spełnienia przepowiedni
Gloria Victis - przyroda jako świadek wydarzeń powstania
Pan Tadeusz - Soplicowo tętni pięknem przyrody, pola, zboża, lasy

społeczeństwa Rozmowa mistrza Polikarpa - nieważne od twojego miejsca w

społeczeństwie spotka cię śmierć jak każdego innego
Dziady cz. III - podział na ludzi chętnych do walki za kraj i
sprzyjających carowi
Lalka - obraz społeczeństwa w Warszawie, nie zhańbiona pracą
szlachta, ludzie biedni bez pracy, Wokulski stara się każdemu
pomóc
Wesele - mieszkańcy miasta nie potrafią się dogadać z
mieszkańcami wsi, widoczne różnice między nimi
Dżuma - mieszkańcy Oranu cierpią z powodu zamknięcia w mieście,
nie są w stanie sobie z tym poradzić

totalitaryzmu Raport o stanie wojennym - Polacy są podsłuchiwani, pozamykani w

domach, na ulicach jest wojsko
Rok 1984 - Londyn jest poddany Wielkiemu Bratu, który szerzy
propagandę i podporządkował sobie mieszkańców

winy i kary Adam i Ewa zostają wygnani z Raju za karę

Syzyf musi toczyć bez przerwy kamień pod górę
Makbet umiera jako kara za popełnioną zbrodnię
Balladyna umiera jako kara za popełnioną zbrodnię
Raskolnikow zostaje zesłany na Sybir
Kordian zostaje skazany na zabójstwo za próbę zabicia cara
Jacek Soplica ucieka z Soplicowa za karę za zabójstwo Stolnika