TEST ÓSMOKLASISTY

8
GOTU

PRZY
Przykładowy arkusz egzaminacyjny

J
SIĘ
z języka polskiego

DO

U!
Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj zadania. EG

IN
ZAM
„Stepy akermańskie”
1
Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi,
Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,
Omijam koralowe ostrowy burzanu. Stójmy! – jak cicho! – słyszę ciągnące żurawie,
  10
Których by nie dościgły źrenice sokoła;
5
Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu; Słyszę, kędy się motyl kołysa na trawie,
Patrzę w niebo, gwiazd szukam, przewodniczek łodzi;  
Tam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi? Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.
To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu.   W takiej ciszy – tak ucho natężam ciekawie,
  Że słyszałbym głos z Litwy. – Jedźmy, nikt nie woła.
(Cytat za: www.wolnelektury.pl)

Zadanie 1. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Utwór „Stepy akermańskie” należy do cyklu utworów pt. „Sonety krymskie”. Ich autorem jest
A. Cyprian Kamil Norwid.
B. Juliusz Słowacki.
C. Ignacy Krasicki. Na egzaminie
D. Adam Mickiewicz. musisz wiedzieć
wszystko o lekturach
Zadanie 2. (0–1) obowiązkowych!
Uzupełnij zdanie. Zaznacz A, B lub C.
Sonet to gatunek literacki należący do A / B / C. Pamiętaj!
A. epiki. B. liryki. C. dramatu. argument ≠ przykład

Zadanie 3. (0–2)
Wykaż za pomocą dwóch argumentów, że „Stepy akermańskie” mają budowę charakterystyczną dla sonetu.
...................................................................................................
...................................................................................................
...................................................................................................
...................................................................................................

Zadanie 4. (0–1)
Zaznacz zestaw, w którym podano układ rymów występujących w „Stepach akermańskich”.
A. aabb, aabb, cdc, cdc
B. abab, abab, cdc, cdc
C. abba, abba, ccd, ccd
D. abba, abba, cdc, cdc
19
 TEST Zadania typu
ÓSMOKLASISTY prawda – fałsz
to pewniaki
na egzaminie!

Zadanie 5. (0–1)
Oceń prawdziwość poniższych informacji. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest
fałszywa.

Podmiotem lirycznym w „Stepach akermańskich” jest podróżnik podziwiający wschodnią

1. P F
część Polski.
2. W drugiej części sonetu podmiot liryczny uświadamia sobie, jak bardzo jest samotny. P F

Zadanie 6. (0–2)
6.1. Zapisz oksymoron występujący w „Stepach akermańskich”.
...................................................................................................
6.2. Zapisz porównanie, które wskazuje, że autor utworu porównuje podróż przez step z żeglugą po oceanie.
...................................................................................................

Zadanie 7. (0–1)
W której innej lekturze obowiązkowej główny bohater odczuwa ogromną nostalgię za ojczyzną?
Uzupełnij tabelę odpowiednimi informacjami.

Autor lektury Tytuł lektury Nazwisko głównego bohatera

Zadanie 8. (0–1)
Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Wyrazy „tęsknota” i „nostalgia” to
A. homonimy. B. antonimy. C. synonimy. D. wyrazy pokrewne.

Zadanie 9. (0–2) ..............................................

Wyobraź sobie, że to ty jesteś bohaterem
sonetu „Stepy akermańskie”. Napisz
SMS do swoich rodziców z radosną
informacją, że wracasz do domu.
..............................................
..............................................
..............................................

Zadanie 10. (0–3)

Napisz zaproszenie dla przyjaciół na przyjęcie, które chcesz wyprawić
z okazji swojego powrotu do domu po bardzo długiej podróży po Krymie.
fot. ArtRiverMahogany/Shutterstock.com

20
Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj zadania.
„Dietetyka – najpopularniejsza na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie”
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie w roku akademickim 2019/2020 oferuje kandydatom na studia
naukę na 30 kierunkach i 73 specjalnościach. Uniwersytet przygotował 3385 miejsc na studiach
stacjonarnych I stopnia, z czego 2120 miejsc na studiach stacjonarnych I stopnia i 1265 miejsc na
studiach stacjonarnych II stopnia.
Ogółem w pierwszym naborze na Uniwersytecie Rolniczym odnotowano ponad dwie rejestracje na jedno
miejsce na wszystkie kierunki. Liczba ta jest porównywalna z rokiem ubiegłym.
Najpopularniejszymi kierunkami na Uniwersytecie Rolniczym były:
• dietetyka – 8,4 rej./na 1 miejsce
• transport i logistyka – 6,9 rej./na 1 miejsce
• browarnictwo i słodownictwo – 3,53/na 1 miejsce
• technologia żywności i żywienie człowieka – 1,21 rej./na 1 miejsce (duży limit przyjęć – 310 osób)
• biotechnologia – 3,53 rej./na 1 miejsce
• odnawialne źródła energii i gospodarka odpadami – 2,65 rej./na 1 miejsce
• sztuka ogrodowa – 2,53 rej./na 1 miejsce.
Najmniej popularne kierunki to: technika rolnicza i leśna, biogospodarka, jakość i bezpieczeństwo środowi-
ska, rolnictwo, jakość i bezpieczeństwo żywności.
Drugi nabór ogłoszono na następujące kierunki: biogospodarka, bioinżynieria zwierząt, biologia stosowa-
na, ekonomia, inżynieria i gospodarka wodna, inżynieria środowiska, jakość i bezpieczeństwo środowiska,
jakość i bezpieczeństwo żywności, leśnictwo, ochrona środowiska, odnawialne źródła energii i gospodarka
odpadami, ogrodnictwo, rolnictwo, sztuka ogrodowa, technika rolnicza i leśna, technologia roślin lecz-
niczych i prozdrowotnych, technologia żywności i żywienie człowieka, zarządzanie i inżynieria produkcji,
zarządzanie, zootechnika.
Terminy rekrutacji można znaleźć na stronie internetowej: https://rekrutacja.urk.edu.pl/index/site/3292

(Źródło: http://cogito.com.pl/dietetyka-najpopularniejsza-na-uniwersytecie-rolniczym-w-krakowie/)

Zadanie 11. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź spośród podanych.
Powyższy tekst ma charakter
A. popularnonaukowy.
B. informacyjny.
C. reklamowy.
D. publicystyczny.

Zadanie 12. (0–1)

Oceń prawdziwość poniższych informacji. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, lub F – jeśli jest fałszywa.

1. Tekst „Dietetyka…” jest nacechowany emocjonalnie. P F

2. Autor tekstu posługuje się czasownikami, aby zdynamizować akcję. P F

Zadanie 13. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz A lub B.
Na egzaminie musisz
Tematem głównym tekstu „Dietetyka – najpopularniejsza na umieć rozpoznać
Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie” jest A / B. tekst informacyjny,
reklamowy
A. przekazanie informacji o wszystkich najpopularniejszych kierun-
kach studiów na tym uniwersytecie.
i publicystyczny.
B. ukazanie, jak bardzo popularna jest dietetyka na tym uniwersytecie.
21
 TEST
ÓSMOKLASISTY

Zadanie 14. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
W zdaniu „Drugi nabór ogłoszono na następujące kierunki…” orzeczenie wyrażone jest
A. bezokolicznikiem.
B. imiesłowem.
C. formą nieosobową czasownika zakończoną na -no.
D. formą osobową czasownika zakończoną na -no.

Zadanie 15. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Podmiot w zdaniu nie może być wyrażony Naucz się cech
A. rzeczownikiem. tekstów nieliterackich:
B. zaimkiem osobowym. tekstu naukowego,
C. liczebnikiem. publicystycznego
D. przyimkiem.
i popularnonaukowego.
Zadanie 16. (0–1)
W której kolumnie tabeli podano cechy tekstu naukowego, a w której
– popularnonaukowego? Uzupełnij nagłówki kolumn odpowiednimi nazwami.

A. Cechy tekstu B. Cechy tekstu

........................................ ........................................
• jest napisany prostym, przystępnym językiem • jest napisany językiem zrozumiałym dla specjalistów
• jest przeznaczony dla osób, które nie są specjalista- • zawiera dużo terminów i definicji
mi w danej dziedzinie
• jest obiektywny
• zawiera mało terminów i definicji
• ma logiczną kompozycję
• zawiera obrazowe porównania i przykłady
• może zawierać cytaty i przypisy
• może zawierać cytaty i przypisy

Zadanie 17. (0–20)

Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie.
Temat 1.
Napisz rozprawkę, w której udowodnisz, że Jacka Soplicę można uznać za bohatera narodowego. Twoja
praca powinna liczyć nie mniej niż 200 wyrazów.

Temat 2.
Jesteś dziennikarzem czasopisma „Głos Polski”. Przeprowadź wywiad ze Skawińskim na temat wypadku,
który zdarzył się w Aspinwall. Twoja praca powinna liczyć nie mniej niż 200 wyrazów.

Uwaga!
W obu tematach musisz
wykazać się doskonałą
znajomością lektur
obowiązkowych.
22
 ODPOWIEDZI I KOMENTARZE
DO ZADAŃ
Inne lektury obowiązkowe autorstwa
Adama Mickiewicza, które musisz
ZADANIE 1. D znać, to: „Śmierć Pułkownika”,
„Reduta Ordona”, „Świtezianka”,
„Pan Tadeusz”, „Dziady, cz. II”.
ZADANIE 2. B
Cechy utworów należących do LIRYKI:
są najczęściej mogą w nich wy- zawierają wiele środ- występuje w nich
podzielone na stępować rymy ków stylistycznych podmiot liryczny
zwrotki i wersy (epitety, porówna-
nia, przenośnie itp.)
Przykłady gatunków lirycznych: hymn, pieśń, sonet, tren, fraszka.

ZADANIE 3.
Odpowiedź: „Stepy akermańskie” tak jak sonet są podzielone na czte-
ry strofy. Dwie pierwsze strofy zawierają opis (w tym wypadku – wra-
żeń z podróży), dwie następne zawierają refleksje podmiotu mówią-
cego (dotyczące tęsknoty za ojczyzną i samotności).

ZADANIE 4. D

ZADANIE 5. 1. F, 2. P
1. Podmiot liryczny odbywa podróż po Krymie, co możesz poznać
po obcych nazwach.
2. Możesz to wyczytać zwłaszcza z ostatniej zwrotki sonetu.
Walenty Wańkowicz, „Portret Adama Mickiewicza
na Judahu skale” (inspirowany „Sonetem XVIII”)
fot. domena publiczna

ZADANIE 6. Zapamiętaj!
Oksymoron to połączenie dwóch wyrazów
6.1. suchy przestwór oceanu o przeciwstawnym, sprzecznym znacze-
6.2. wóz jak łódka brodzi niu, np. suchy ocean, gorzkie szczęście.

ZADANIE 7. Henryk Sienkiewicz, „Latarnik”, Skawiński

ZADANIE 8. C
Zapamiętaj!
Homonimy = wyrazy o takim samym
brzmieniu i pisowni, ale różnym znaczeniu
(np. granat – owoc, granat – broń)
Antonimy = wyrazy o przeciwnym znaczeniu
Synonimy = wyrazy o takim samym znaczeniu
Wyrazy pokrewne = wyrazy utworzone
od tego samego wyrazu podstawowego

23
 TEST
ÓSMOKLASISTY

ZADANIE 9.
SMS to wiadomość, która
Na przykład: musi być krótka, czytelna
i konkretna. W zadaniu miał
Kochani Rodzice! Już za dwa mieć on radosny charak-

fot. Nemanja Glumac/Shutterstock.com

dni, czyli w środę, wracam ter. Do wyrażenia radości
możesz użyć wykrzykników.
do domu! Bardzo się cieszę,
że Was zobaczę! Adam

ZADANIE 10.
Na przykład:
Kochani Przyjaciele!
Serdecznie zapraszam Was na
przyjęcie z okazji mojego powro-
tu do domu po długiej podró-
ży po Krymie. Odbędzie się ono
18 marca 2020 roku, o godzinie
18.00 w moim domu (ul. Święto-
jańska 58, 00–000 Cichajny).
Adam Wrona

Zapamiętaj!
W ZAPROSZENIU należy podać
informacje o tym:
• kogo się zaprasza,
• z jakiej okazji się go zaprasza,
• gdzie i kiedy osoba zapraszana
powinna się udać,
• kto zaprasza.

ZADANIE 11. B

ZADANIE 12. 1. F, 2. F

Zapamiętaj!
Tekst informacyjny przekazuje
informacje (fakty) na dany temat.
Jest obiektywny i nie ujawnia
emocji autora.

ZADANIE 13. A
24
 imiesłowy,
formy nieosobowe np. ugotowana
– wskazują cechę
albo czas
ZADANIE 14. C formy na -no, -to,
np. przygotowano,
Czasownik umyto

bezokoliczniki,
formy osobowe – wskazują,
np. umyć
kto wykonuje daną czynność,
np. (on/ona/ono) gotuje, (ja) piorę

ZADANIE 15. D Zapamiętaj!

PODMIOT jest najczęściej wyrażany rzeczownikiem lub zaimkiem.
PRZYIMEK to nieodmienna część mowy, która łączy wyrazy,
np. pod, nad, o, przy, w. Tworzy tzw. wyrażenia przyimkowe,
np. pod oknem, w domu.
ZADANIE 16.
A. Cechy tekstu popularnonaukowego.
B. Cechy tekstu naukowego.

ZADANIE 17.
Temat 1.
Twoim zadaniem jest napisanie rozprawki ze ściśle określoną tezą: Jacka
Soplicę można nazwać bohaterem narodowym. Dlatego swoją pracę na-
pisz według wzoru:
1. Wstęp – w tej części zapisz ogólne wprowadzenie do tematu, podaj Pamiętaj! Musisz
tezę rozprawki i zapowiedź, że udowodnisz ją za pomocą odpowiednich udowodnić, że
argumentów i przykładów. doskonale znasz
„Pana Tadeusza”
2. Rozwinięcie – tu podaj argumenty i przykłady przemawiające za słusz- Adama Mickiewicza.
nością swojej tezy. Uwaga! Nie wymieniaj argumentów chaotycznie, ale
od najważniejszego do najmniej ważnego lub odwrotnie.
3. Zakończenie – w tej części podsumuj swoje rozważania i sformułuj
wniosek będący potwierdzeniem postawionej na początku tezy.

Temat 2.
W tym temacie musisz przeprowadzić wywiad z bohaterem „Latarnika”
Henryka Sienkiewicza. Wywiad ten ma ściśle określony temat, którym
jest wypadek wynikający z zaniedbania Skawińskiego. Nie zapominaj
więc, że wypowiedzi twojego rozmówcy mogą być nacechowane emo- Ważne! W temacie
twórczym również
cjonalnie – mogą wyrażać poczucie winy, ale też być próbą usprawie- musisz wykazać się
dliwienia się. doskonałą znajo-
Wywiad napisz według następującego schematu: mością lektury, ale
możesz też nieco
1. Tytuł – intrygujący, taki, który przyciągnie czytelników. puścić wodze wyo-
2. Wstęp – zaprezentowanie rozmówcy i przedstawienie tema- braźni, np. wymyślić
tu rozmowy. dalsze losy Skawiń-
skiego (co stało się
3. Rozwinięcie – zadawanie pytań, których celem jest uzyskanie odpo- z nim po wypadku).
wiedzi związanych z tematem rozmowy.
4. Zakończenie – podsumowanie rozmowy i podziękowanie rozmówcy.

Judyta Boczek

25