Kultura

Kultura - rzeczy, zjawiska, kulturalne zachowanie postrzegane jako godne, cywilizowane

Colere (z łac. uprawiać), Kultura - uprawianie mądrości, wiedzy, pielęgnowanie tradycji, obyczajów, wierzeń

Kulturalne - uprawiane, przekształcane przez człowieka

przeciwstawne - co dzikie, naturalne, rozwija się bez udziału ludzi

Człowiek - na granicy co naturalne i kulturalne,

Ciało i instynkty - w naturze, ukształtowanie mózgu, postawa, sprawne ręce - może tworzyć kulturę
w odróżnieniu do zwierząt potrafi mówić i pisać.

Język - najważniejszy element kultury, mowa, symbole - komunikacja, tworzenie sztuki, przekształcanie
rzeczywistości

Definicje kultury:
a) definicje wartościujące - kultura w sposób wąski, ograniczający do wytworów ludzkich o największym
znaczeniu historycznym i artystycznym
b) definicje opisowe - kultura w szerszym rozumieniu, jako zbiór elementów kształtujących życie danego
społeczeństwa

Definicje kultury:
1) Starożytność – Marek Tulliusz Cycero, definicja wartościująca (wąska) - Kultura to uprawianie ducha,
doskonalenie ludzkiego umysłu, tworzenie zasad życia społecznego. Tylko wartościowe osiągnięcia
zbiorowości: pismo, język, sztuka, prawo.
2) Nowożytność - Edward Burnett Tylor, definicja opisowa (szeroka) XIX w. - Kultura to wiedza, wierzenia,
sztuka, prawo, moralność, obyczaje, zdolności przyswojone przez człowieka
3) Współczesność - Anthony Giddens, Sutton, definicja opisowa (szeroka) XXI w. - Kultura to sposób życia
ukształtowany przez wiedzę, zwyczaje, normy, przekonania dla społeczeństwa lub grupy społecznej

Rodzaje kultury:
Kultura:
- narodowa - elementy które uznawane za włosy, stawianie i wspólnotę, na przykład. język, historia,
symbole

- wysoka (elitarna) - działa sztuki, literatura, przedstawienia teatralne, uznane za wybitne, odbiór
wymaga przygotowania

- masowa (popularna) - szerokie grono odbiorców, rozpowszechniana dzięki środkom masowego

przekazu (muzyka, prasa, filmy)

- ludowa - społeczeństwa wiejskie, rola religii, przywiązanie do tradycji, bogactwo rytuałów

Kultura społeczeństwa, narodu. Każda rodzina zachowuje charakterystyczne zwyczaje, tradycje, opowieści –
oryginalne elementy kultury. Grupy zawodowe, pracownicy, robotnicy, rolnicy, kultura młodzieżowa

Kręgi kulturowe (cywilizacyjne) - Krąg obejmuje wiele kultur blisko siebie na określonym terytorium. Są do
siebie podobne, np. wspólny język, religia, historia. Przykład krąg europejski, krąg afrykański
Europejski krąg kulturowy – kultura państw i społeczeństw, ukształtowane pod wpływem wspólnego dziedzictwa
(starożytna Grecja, filozofia, sztuka, ustrój demokratyczny i starożytny Rzym, architektura, prawo), religia
chrześcijańska.

Kultura – dzieło człowieka, podporządkowuje się jej normą. Ma wpływ na osobowość, kształtuje sz system
wartości, określa obraz świata, wskazuje na postępowanie.
Każdy z nas musi opanować wiele umiejętności, przyswoić informacje, reguły zachowania naganę w kulturze.
Elementy są przekazywane w ramach socjalizacji. Są różne formy przyswajanie norm kulturowych. Skłonność
człowieka do naśladownictwa, Przymus społeczny. Jednostka może się buntować przeciwko zastanym regułom,
obyczajom, tradycjom. W wyniku buntu – odkrycia naukowe, dzieła sztuki, inny styl życia, zachodzą zmiany w
kulturze.
Trzy typy kultury:

- kultura post figuratywna – wzorce kulturowe przekazywana kolejnym pokoleniom przez starszych. Duże
poważanie starszych. Nie występują duże różnice dotyczące stylu życia między pokoleniami.
Społeczeństwa tradycyjne.

- Kultura kofiguratywna – przyjmowanie wzorców kulturowych od swoich rówieśników, różnice

międzypokoleniowe. Pojawił się wraz z rewolucją przemysłową, wymusiła wypracowanie nowych
wzorców zachowań.

- kultura prefiguratywna– Źródło wzorców kulturowych pokolenie najmłodsze, Socjalizacja odwrócona.

Społeczeństwo postprzemysłowe, zmiany kulturowe zachodzą bardzo szybko.

Kultura - swoista dynamika, początek, rozwija się, przeobrażenia. Może zaniknąć np. śmierć przedstawicieli,
upadek państw, instytucji. Zmiany kulturowe - czynniki wewnętrzne, zewnętrzne. Przyczyny:
a) Dyfuzja kulturowa – przenikanie elementów jednej kultury do drugiej, przedstawiciele kultury
dostosowują przyjęte formy do własnych potrzeb

b) Kontestacja społeczna – kwestionowanie przez dużą część społeczeństwa ważnych elementów

obowiązującego porządku: wartości, norm, wierzeń. Przykład do kontestacji kultury rzymskiej skłoniła
ludzi wiara chrześcijańska. Współcześnie do zmian przyczyniają się ruchy społeczne np. ruch
ekologiczny

c) Procesy polityczne – reformy realizowane przez rząd, wojny, rewolucje

d) Przemiany gospodarcze – kapitalizmu, powstania globalnych koncernów

e) Odkrycia naukowe, technologiczne – powstanie Internetu

Globalizacja – wzorce kulturowe ukształtowane na ograniczonym obszarze upowszechniają się one w wielu
innych regionach świata.
Przykład: amerykańska kultura masowa - kino, muzyka Popowa. W XX wieku zyskała popularność we wszystkich
państwach na świecie, rozpowszechnił się typ kuchni, sieć amerykańskich Barów szybkiej obsługi. Każdy kraj
kultywuje specyficzne zwyczaje kulinarne, Fast-Food stał się globalnym modelem żywienia.

Lokalne tradycje zastępowane elementami kultury ogólnoświatowej. Pojawiają się obawy, że kultury narodowe
zupełnie znikną.

Na świecie - procesy przeciwne do procesu globalizacji. Narody i społeczności lokalne przykładają uwagę do
podtrzymania i rozwijania własnej odrębności kulturowej, zaczynają odtwarzać elementy własnej kultury znane
już tylko z historii.