Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 20

lwtf]kq ahf/ ;+rfng lgodfjnL, @)^$

klxnf] ;+zf]w gM ldlt @)^& cfiff9 !*

lwtf]kq ;DaGwL P]g, @)^# sf] bkmf !!^ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn ;/sf/sf] :jLs[lt lnO{ g]kfn
lwtf]kq af]8{n] b]xfosf lgodx? agfPsf] 5 .

kl/R5]b — !
k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ oL lgodx?sf] gfd ælwtf]kq ahf/ ;+rfng lgodfjnL, @)^$Æ /x]sf] 5 .
-@_ of] lgodfjnL g]kfn lwtf]kq af]8{n] tf]s]sf] ldlt b]lv k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;+Ën] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgodfjnLdf,–
-s_ æP]gÆ eGgfn] lwtf]kq ;DaGwL P]g, @)^# ;Demg' k5{ .
-v_ æaf]8{Æ eGgfn] P]gsf] bkmf # adf]lhd :yfkgf ePsf] g]kfn lwtf]kq af]8{ ;Demg' k5{ .
-u_ ælwtf]kq ahf/Æ eGgfn] lwtf]kq vl/bstf{ tyf laqm]tfnfO{ Ps} 7fpFdf NofO{ lg/Gt/ ?kdf
lwtf]kq vl/b, laqmL jf ljlgdo sfo{ ;DkGg ug]{ ahf/, :yfg jf ;'ljwf ;Demg' k5{ .
-3_ æcg'dltkqÆ eGgfn]] lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug{ P]g adf]lhd af]8{af6 k|bfg ul/Psf] cg'dltkq
;Demg' k5{ .
-ª_ æ;+rfnsÆ eGgfn] lwtf]kq ahf/sf] ;+rfns ;ldltsf] ;b:o ;Demg' k5{ / ;f] zAbn] ;+rfns
;ldltsf] cWoIfnfO{ ;d]t hgfpg]5 .
-r_ æcWoIfÆ eGgfn] lwtf]kq ahf/sf] ;+rfns ;ldltsf] cWoIf ;Demg' k5{ .
-5_ æ;b:oÆ eGgfn] lwtf]kq ahf/sf] ;b:otf k|fKt lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/L ;Demg' k5{ .

kl/R5]b — @

l;kmfl/; tyf cg'dltkq ;DaGwL Aoj:yf

#= af]8{sf] l;kmfl/; lng'kg]{ M -!_ lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug{] p2]Zon] k|rlnt sfg"g adf]lhd ;Lldt
bfloTjsf] ;+ul7t ;+:yf ;+:yfkgf ug{ rfxg]n] To:tf] ;+:yf ;+:yfkgf ug'{ cl3 af]8{af6 l;kmfl/;
lng'kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd l;kmfl/; k|fKt ug{ cg';'rL-! adf]lhdsf]] 9fFrfdf cg';'rL-@
adf]lhdsf] lgj]bg b:t'/ / k|:tfljt lwtf]kq ahf/sf] b]xfosf] ljj/0f tyf sfuhft ;DnUg u/L
af]8{;dIf lgj]bg lbg'kg]{5 M–
-s_ k|:tfljt k|aGwkq / lgodfjnL,
-v_ ;DefJotf cWoog k|ltj]bg,
-u_ cfufdL tLg cfly{s jif{sf] k|If]lkt ljQLo ljj/0f ;d]t ;dfj]z ePsf] tLg jifL{o
Jofj;flos of]hgf,
-3_ ;+:yfksx? jLr lwtf]kq ahf/ ;+:yfkg ug]{ ;DaGwdf s'g} ;D´f}tf ePsf] eP To:tf]
;D´f}tfsf] k|ltlnlk,
1
-ª_ ;+:yfksn] u|x0f ug]{ :jfldTj ;DaGwL ljj/0f,
-r_ lwtf]kq ahf/ ;+:yfkg ug{ rfxg] ;+:yfks sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] cg';"rL-#
adf]lhdsf] ljj/0f tyf sfuhft,
-5_ lwtf]kq ahf/sf] k|yd ;+rfnssf] ;DaGwdf cg';"rL-$ adf]lhdsf] ljj/0f,
-h_ lwtf]kq ;'lrs/0f, ;b:otf k|bfg, lwtf]kq sf/f]jf/ ;+rfng tyf sf/f]jf/ /fkm;fkm
;DaGwdf cjnDag ul/g] Joj:yfsf] ;+lIfKt ljj/0f,
-´_ lwtf]kq ahf/ ;+rfngsf nflu tof/ ul/g] k"jf{wf/ ;DaGwL b]xfosf] ljj/0fM–
!= sfof{no /xg] :yfg tyf sfof{non] cf]u6g] If]qkmn ;DaGwL ljj/0f,
@= ;+u7g ;+/rgf tyf sfo{ laefhg ;DaGwdf ul/g] Joj:yf,
#= lwtf]kq sf/f]jf/ ;+rfngsf nflu tof/ ul/g] sf/f]jf/ :yn, :jrflnt sf/f]jf/
tyf /fkm;fkm k|0ffnL, sfof{no pks/0f tyf k|ljlw ;DaGwL ljj/0f,
$= lwtf]kq sf/f]af/sf] ;'/Iffsf nflu ul/g] Joj:yf ;DaGwL ljj/0f,
%= lwtf]kq ahf/ tyf sf/f]jf/sf] ;"rgf k|0ffnL tyf ;+rf/ ;fwg ;DaGwdf ul/g]
Aoa:yf ;DaGwL ljj/0f,
^= lwtf]kq sf/f]jf/sf]] clen]v /fVg tyf clen]vsf] ;'/Iff ug{ ul/g]] Joj:yf .
-`_ lwtf]kq ahf/ ;+rfngsf nflu tof/ ul/g] k"jf{wf/ cg';f/ lwtf]kq ahf/n] ;b:otf
k|bfg ug{ ;Sg] lwtf]kq bnfn tyf lwtf]kq Jofkf/Lsf] clwstd ;+Vof .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd k|fKt lgj]bg hfFra'em ubf{ af]8{n] cfjZos b]v]df lgj]bsaf6 yk
ljj/0f jf sfuhft dfu ug{ jf s'g} ljifodf :ki6 ug{ nufpg jf cfjZostf cg';f/ lgj]bs;+u
cGtjftf{ ;d]t lng ;Sg]5 .
-$_ af]8{n] l;kmfl/; k|bfg ug'{ cl3 pklgod -@_ jf -#_ adf]lhd k]z u/]sf] ljj/0fdf s'g}
kl/jt{g cfPdf lgj]bsn] af]]8{nfO{ t'?Gt hfgsf/L lbg'kg]{5 .
-%_ pklgod -@_ adf]lhd k|fKt lgj]bg hfFra'em ubf{ P]gn] u/]sf] Joj:yfsf] cfwf/df
l;kmfl/;sf nflu pko'Qm b]v]df af]8{n] btf{sf nflu l;kmfl/; k|bfg ug]{5 .
$= cg'dltkqsf nflu lgj]bg lbg'kg]{M -!_ lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug]{ p2]Zon] k|rlnt sfg"g adf]]lhd btf{
ePsf] ;+ul7t ;+:yfn] To;/L btf{ ePsf] ldltn] 5 dlxgf leq cg'dltkqsf nflu cg';'rL-% adf]lhdsf]
9fFrfdf af]8{;dIf lgj]bg lbg'kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lbg] lgj]bg;fy cg';'rL-@ adf]lhdsf] cg'dltkq b:t'/ a'emfPsf]
k|df0f / b]xfosf] ljj/0f tyf sfuhft ;d]t ;DnUg ePsf] x'g' kg]{5M-
-s_ btf{ k|df0fkqsf] k|ltlnlk,
-v_ cg'dltkq k|fKt ug]{ ;DaGwdf ;+rfns ;ldltn] u/]sf] lg0f{osf] k|ltlnlk,
-u_ r'Qmf k"FhL k|dfl0ft ug]{ sfuhft,
-3_ ;+ul7t ;+:yf btf{ eP b]lvsf] cBfjlws a}+s :6]6d]G6,
-ª_ s/ btf{ k|df0fkqsf] k|ltlnlk,
-r_ cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] eP k|rlnt sfg"g adf]lhd tf]lsPsf] 9fFrf / n]vfdfg cg';f/
tof/ ul/Psf] / n]vf k/LIf0f ePsf]] ljQLo ljj/0f,
-5_ lwtf]kq ;"lrs/0f, lwtf]kq ahf/sf] ;b:otf, lwtf]kq sf/f]jf/ ;+rfng tyf sf/f]jf/
/fkm;fkm ;DaGwL lalgodfjnLsf]] d:of}bf,
-h_ ;+rfns tyf sd{rf/Ln] kfng ug'{kg]{ cfrf/ ;+lxtfsf] d:of}bf,
-´_ lwtf]kq ahf/ ;+rfngsf nflu s'g} k"jf{wf/ tof/ ul/;s]sf] eP tT;DaGwL ljj/0f,
-`_ ;+:yfksn] u|x0f u/]sf] :jfldTj tyf z]o/sf] r'Qmf /sd ;DaGwL ljj/0f,
-6_ sfo{sf/L k|d'vsf] ;DaGwdf cg';"rL-$ adf]lhdsf]] ljj/0f,
2
-7_ lgod # adf]lhd l;kmfl/;sf nflu k]z u/]sf] sfuhft tyf ljj/0fdf s'g} kl/jt{g
cfPsf] eP ;f] ;DaGwL ljj/0f,
-8_ af]8{n] ;do ;dodf tf]s]sf] cGo ljj/0f tyf sfuhft .

%= cg'dltkq k|bfg ug]{M -!_ lgod $ adf]lhd k|fKt lgj]bg / ;DnUg ljj/0f tyf sfuhft hfFra'em ubf{
af]8{n] cfjZos b]v]df lgj]bs;+u s'g} yk ljj/0f jf sfuhft dfu ug{, k]z u/]sf] ljj/0f jf sfuhft
:ki6 u/fpg jf ;+zf]wg ug{ nufpg ;Sg]5 .
-@_ af]8{n] cg'dlt kq k|bfg ug'{ cl3 lgod # jf lgod $ adf]lhd k]z u/]sf] ljj/0fdf s'g}
kl/jt{g cfPdf lgj]bsn] af]]8{nfO{ t'?Gt hfgsf/L lbg'kg]{5 .
-#_ lgj]bsn] lgj]bg;fy k]z u/]sf] ljj/0f tyf sfuhftaf6 lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug{ P]gsf]
bkmf #* tyf o; lgodfjnLåf/f lglb{i6 Joj:yf k"/f u/]sf]] b]lvPdf cg';"rL-^ adf]lhdsf] 9fFrfdf
af]8{n] cg'dltkq k|bfg ug]{5 .

^= k"jf{wf/ tof/ ug'{kg]{M -!_ o; lgodfjnL adf]lhd cg'dltkq k|fKt lwtf]kq ahf/n] cg'dltkq k|fKt
u/]sf] 5 dlxgfleq lwtf]kq ahf/ ;+rfngsf nflu cfjZos k"jf{wf/ tof/ ug'{kg]{5 .
-@_ lwtf]kq ahf/n] pklgod -!_ adf]lhdsf] ;doleq cfjZos k"jf{wf/ tof/ ug{ g;sL yk
;do dfu u/]df af]8{n] a9Ldf 5 dlxgfsf] ;dofjlw yk ul/lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd tf]lsPsf] jf pklgod -@_ adf]lhd yk ul/Psf] ;doleq lwtf]kq
ahf/n] b]xfosf s'/fx? v'nfO{ af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 M–
-s_ lgod # sf] pklgod -@_ sf] v08 -em_ cg';f/sf k"jf{wf/ ;DaGwdf lwtf]kq ahf/n]
u/]sf] Joj:yf ;DaGwL ljj/0f,
-v_ cg';"rL-& adf]lhdsf] 9fFrfdf hgzlQm Joj:yf ;DaGwL ljj/0f .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd hfgsf/L k|fKt ePsf] tL; lbg leq lwtf]kq ahf/n] tof/ u/]sf]
k"jf{wf/ ;DaGwdf af]8{n] :ynut lg/LIf0f tyf hfFra'´ ug]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd lg/LIf0f tyf hfFra'´ ubf{ lwtf]kq ahf/n] tof/ u/]sf] k"jf{wf/
lwtf]kq ahf/ ;+rfngsf nflu ckof{Kt b]lvPdf af]8{n] lglZrt ;do tf]sL lwtf]kq ahf/nfO{ yk
Joj:yf ug{ nufpg ;Sg]5 .
-^_ lwtf]kq ahf/n] tof/ u/]sf] k"jf{wf/ ;DaGwdf af]8{n] lg/LIf0f tyf hfFra'´ u/L ;xdlt
k|bfg u/]kl5 dfq lwtf]kq ahf/n] ahf/ ;+rfng ug{ ;Sg]5 .
-&_ lwtf]kq ahf/n] o; lgodfjnL adf]lhd cg'dlt kq k|fKt u/]sf] 5 dlxgfleq Ps hgf
lgod kfngf clws[t -sDNkfoG; clkm;/_ tf]sL af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .

&= ;+rfngdf /x]sf] lwtf]kq ahf/n] cg'dltkq lng'kg]{ M -!_ P]g k|f/De x'Fbfsf avt ;+rfngdf /x]sf]
g]kfn lwtf]]kq ljlgdo ahf/n] cg'dlt kq k|fKt ug{sf] nflu cg';'rL-% adf]lhdsf] 9fFrfdf af]8{ ;dIf
lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg lbg] lwtf]kq ahf/n] of] lgodfjnL nfu" ePsf] 5
dlxgfleq cg';'rL-@ adf]lhdsf] cg'dltkq b:t'/ a'´fPsf] k|df0f / P]g tyf of] lgodfjnL cg's"n x'g]
u/L tof/ ul/Psf] b]xfosf ljj/0f tyf sfuhft k]z ug'{ kg]{5 M–
-s_ cg'dltkq k|fKt ug]{ ;DaGwdf ;+rfns ;ldltn] u/]sf] lg0f{osf]] k|ltlnlk,
-v_ k|jGwkq tyf lgodfjnLsf] k|ltlnlk,
-u_ lwtf]kq ahf/sf] ;b:o ;DaGwL k|:tfljt ljlgodfjnL,
-3_ lwtf]kq ;"lrs/0f ;DaGwL k|:tfljt ljlgodfjnL,
-ª_ lwtf]kq sf/f]jf/ ;+rfng tyf sf/f]jf/ /fkm;fkm ;DaGwL k|:tfljt ljlgodfjnL,
-r_ ;+u7g 9fFrf tyf sfo{ ljefhg ;DaGwL cBfjlws ljj/0f,
3
-5_ lwtf]kq ahf/ ;+rfngsf nflu pknAw k"jf{wf/x?sf cfwf/df lwtf]kq ahf/n]
;b:otf k|bfg ug{ ;Sg] lwtf]kq bnfn tyf lwtf]kq Jofkf/Lsf] clwstd ;+Vof,
-h_ cg';"rL-& adf]lhdsf] 9fFrfdf g]kfn lwtf]kq ljlgdo ahf/sf] hgzlQm ;DaGwL
cBfjlws ljj/0f,
-´_ ;+rfns tyf sd{rf/Lsf] cfrf/ ;+lxtf .
-#_ pklgod -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg P]g k|f/De x'Fbfsf avt sfod /x]sf] g]kfn
lwtf]]kq ljlgdo ahf/n] ;fljsdf a'´fPsf] lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug]{ cg'dltkq b:t'/ s6\6f u/L
jfFsL b:t'/ dfq a'´fpg ;Sg]5 .
-$_ P]g k|f/De x'Fbfsf avt ;+rfngdf /x]sf] g]kfn lwtf]]kq ljlgdo ahf/n] cg'dltkq k|fKt
u/]sf] 5 dlxgf leq Ps hgf lgod kfngf clws[t -sDNkfoG; clkm;/_ tf]sL af]8{nfO{ hfgsf/L
lbg'kg]{5 .

*= cg'dltkq gjLs/0fM lwtf]kq ahf/n] k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] tLg dlxgfleq cg';'rL-@
adf]lhdsf] aflif{s z'Ns ;lxt cg';"rL-* adf]lhdsf] 9fFrfdf af]8{ ;dIf lgj]bg lbO{ cg'dlt kq
gjLs/0f u/fpg' kg]{5 .
(= cg'dltkq lgnDag jf vf/]hM -!_ lwtf]kq ahf/sf] cg'dltkq lgnDag, vf/]h jf cGo sf/jfxL ;DaGwL
Joj:yf g]kfn lwtf]kq af]8{ ;DaGwL lgodfjnL cg';f/ x'g]5 .
-@_ af]8{n] lwtf]kq ahf/sf] cg'dltkq lgnDag jf vf/]h ubf{ /fkm;fkm x'g afFsL lwtf]kq
sf/f]af/ tyf bfloTj nufotsf ;DaGwdf cfjZos Joj:yf ;d]t tf]lslbg ;Sg]5 .

kl/R5]b — #
lwtf]kq ahf/sf] ljlgodfjnL ;DaGwL Aoj:yf

!)= ljlgodfjnLdf ;dfj]z x'g'kg]{ Joj:yfM -!_ lwtf]kq ahf/n] ljlgodfjnLdf sDtLdf b]xfosf Joj:yfx?
;dfj]z u/]sf] x'g'kg]{5 M–
-s_ lwtf]kq ;"lrs/0f ;DaGwL lalgodfjnLdf,-
!= lwtf]kqsf] lsl;d cg';f/ ;"lrs/0fsf] :t/, ;'lrs/0f k|s[of, ;"lrs/0f :yug, ;"lrs/0f
vf/]hL tyf k'gM ;"lrs/0f ;DaGwL Joj:yf,
@= ;'lrs[t ;+ul7t ;+:yfn] kfngf ug'{kg]{ zt{ ;DaGwL Joj:yf,
#= ;"lrs[t ;+ul7t ;+:yfsf] cfjlws lalQo ljj/0f tyf cGo ;"rgf k|fKt ug]{ tyf
nufgLstf{sf] hfgsf/Lsf] nflu To:tf ;"rgf tyf ljj/0f k|jfx u/fpg] Joj:yf,
$= ;"lrs[t ;+ul7t ;+:yfsf] juL{s/0f ug]{ ePdf ;f] ;DaGwL cfwf/,
%= lwtf]kqsf] ;"rLs/0f z'Ns ;DaGwL Joj:yf .
^= ;"lrs[t ;+ul7t ;+:yfsf]] ;'zf;g ;DaGwL Joj:yf,
&= ;"rLs[t ;+ul7t ;+:yf tyf ;"lrs[t lwtf]kq ;DaGwL clen]v /fVg] Joj:yf .
-v_ lwtf]kq ahf/sf] ;b:otf ;DaGwL ljlgodfjnLdf,-
!= ;b:otf k|bfg tyf gjLs/0f ;DaGwL Joj:yf,
@= ;b:otf z'Ns, ;b:otf gljs/0f tyf ;b:oaf6 k|fKt ug]{ cGo z'Ns ;DaGwL Joj:yf,
#= ;b:osf] cg'udg tyf lg/LIf0f;DaGwL Joj:yf,
4
$= s'g} clgoldt sfo{ u/]df jf P]g / ;f] cGtu{tsf] lgod tyf ljlgodn] u/]sf] Joj:yfsf]
kfngf gu/]df ;b:onfO{ cg'zfl;t u/fpg] jf cGo cfjZos sf/jfxL ;DaGwL k|s[of /
Joj:yf,
%= ;b:on] u|fxssf] ;DaGwdf /fVg'kg]{ ljj/0f ;DaGwL Joj:yf .
-u_ lwtf]kq sf/f]]af/ ;+rfng tyf sf/f]jf/ /fkm;fkm ;DaGwL lalgodfjnLdf,-
!= lwtf]kq sf/f]af/ ;+rfng k|s[of tyf sf/f]af/ :yn ;DaGwL Joj:yf,
@= lwtf]kq sf/f]jf/sf] lx;fa km5\of}{6, /fkm;fkm tyf lwtf]kqsf] gfd;f/L ;DaGwL Joj:yf,
#= nufgLstf{ tyf lwtf]kq sf/f]af/ ;DaGwL clen]v tyf sfuhft Jojl:yt tyf ;'/lIft
/fVg] ;DaGwL Joj:yf,
$= u|fxssf] cfb]z / sf/f]jf/sf] s/f/ gf]6 hf/L ;DaGwL Joj:yf,
%= lwtf]kq sf/f]af/sf]] cg'udg ;DaGwL Joj:yf,
^= lwtf]kqsf] ahf/ d"No c:jfefljs ?kdf kl/jt{g ePsf] cj:yfdf sf/f]jf/ :yug ug]{
k|s[of ;DaGwL Joj:yf,
&= lwtf]kq sf/f]af/ ;DaGwdf ;b:o jLrsf] cfk;L ljjfb tyf nufgLstf{sf] u'gf;f
Joj:yfkg ;DaGwL Joj:yf,
*= nufgLstf{sf] hfgsf/Lsf nflu lwtf]kq sf/f]af/ tyf ahf/ ;DaGwL cGo hfgsf/L k|jfx
u/fpg] Joj:yf tyf k|s[of,
(= lwtf]kq sf/f]af/ u/L ;dod} /fkm;fkm ug{ g;s]df jf lwtf]kqsf] v/fj x:tfGt/0f -Aof8
8]lne/L_ sf] cj:yf ePdf ;DalGwt ;b:o pk/ ul/g] sf/jfxL / /fkm;fkmsf nflu
cjnDag ul/g] Joj:yf,
!)= laleGg lsl;dsf lwtf]kqsf] km/s km/s sf/f]jf/ ug]{ eP tT;DaGwL Joj:yf,
!!= /sd tyf k|df0fkq n]gb]g tyf sf/f]jf/ ;DaGwdf ;b:on] u|fxsnfO{ lbg'kg]{ lg:;f,
;"rgf tyf hfgsf/L ;DaGwL Joj:yf,
!@= ;b:on] lwtf]kq sf/f]af/ ug'{ cl3 /fVg'kg]{ w/f}6L ;DaGwL Joj:yf .
-@_ lwtf]kq ahf/n] pklgod -!_ adf]lhd agfPsf lalgodx? af]8{af6 :jLs[tL lnP/ dfq nfu"
ug{' kg]{5 .
-#_ af]8{n] lglZrt ;do tf]sL lwtf]kq ahf/sf] lalgodfjnLdf ;+zf]wg ug'{kg]{ Joxf]/f ;d]t
pNn]v u/L ljlgodfjnL ;+zf]wg ug{ jf cfjZostf cg';f/ gofF lalgodfjnL agfpg cfb]z lbPdf
tf]lsPsf] ;doleq lwtf]]kq ahf/n] ;+zf]lwt jf gofF lalgodfjnLsf] d:of}bf tof/ u/L :jLs[tLsf] nflu
jf]8{ ;dIf k]z ug'{kg]{5 .

kl/R5]b — $
k"FhL tyf :jfldTj ;DaGwL Aoj:yf

!!= lwtf]kq ahf/sf] k"FhLM -!_ lwtf]kq ahf/sf] r'Qmf k"FhL sDtLdf kfFr s/f]8 ?k}ofF x'g'kg]{5 .
-@_ af]8{n] lwtf]kq sf/f]af/sf] l:ylt / lwtf]kq ahf/sf] cfly{s >f]tsf] cfjZostf x]/L pklgod
-!_ adf]lhd tf]lsPsf] k"FhL a[l4 ug'{kg]{ u/L tf]lslbg ;Sg]5 .
!@= lwtf]kq ahf/sf] :jfldTjM -!_ a}+s, ljQLo ;+:yf, lwtf]kq Joj;foL tyf ;"lrs[t ;+ul7t ;+:yfn] dfq
lwtf]kq ahf/sf] z]o/ u|x0f ug{ ;Sg]5 .
-@_ s'g} Ps sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfn] lwtf]kq ahf/sf] s"n z]o/ k"FhLsf] bz k|ltzt eGbf
a9L c+z u|x0f ug{ kfpg] 5}g .
5
-#_ pklgod -!_ tyf -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg P]g k|f/De x'Fbfsf avt
;+rfngdf /x]sf] g]kfn lwtf]kq ljlgdo ahf/sf] xsdf g]kfn ;/sf/, g]kfn /fi6« a}+s tyf g]kfn
cf}Bf]lus ljsf; lgudn] cGoyf Joj:yf gu/];Dd xfnsf] :jfldTj ;+/rgf sfod /fVg afwf kg]{ 5}g .
-$_ pklgod -@_ adf]lhd tf]lsPsf] clwstd :jfldTjsf] ;Ldfdf af]8{n] cfjZostf cg';f/
x]/km]/ ug{ ;Sg]5 .
-%_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg af]8{n] g]kfn ;/sf/sf] :jLs[tL
lnO{ cfjZos zt{ tyf k|s[of tf]sL pklgod -!_ df plNnlvt sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf afx]ssf cGo
kIfn] ;d]t lwtf]kq ahf/sf] z]o/ u|x0f ug{ ;Sg] Joj:yf ug{ ;Sg]5 .
-^_ ljb]zL sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfn] lwtf]kq ahf/sf] :jfldTj u|x0f ug]{ ePdf k|rlnt sfg"g
adf]lhd g]kfndf nufgL jf Joj;fo ug{ cg'dlt k|fKt u/]sf] jf g]kfn ;/sf/n] :jLs[tL lbPsf] x'g '
kg]{5 .
!#= :jfldTj u|x0f ug{ g;Sg] cj:yfM b]xfosf]] cj:yf ePsf] sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf lwtf]kq ahf/sf] z]o/
:jfldTj u|x0f ug{ of]Uo x'g] 5}gM-
-s_ ;fx"sf] C0f ltg{ g;sL bfdf;fxLsf] sf/jfxLdf k/]sf],
-v_ k|rlnt sfg"g adf]lhd s/ bflvnf ug]{ k|of]hgsf nflu cfo ljj/0f k]z gu/]sf],
-u_ ljlQo ljj/0f ;fj{hlgs ug'{kg]{ sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] xsdf nuftf/ tLg
jif{;Dd n]vf k/LIf0f ePsf] laQLo ljj/0f ;fj{hlgs gu/]sf],
-3_ csf]{ s'g} lwtf]kq ahf/sf] z]o/wgL /x]sf] .

!$= :jfldTj x:tfGt/0f ;DaGwL Joj:yfM -!_ lwtf]kq ahf/sf] z]o/wgLn] cfk"mn] u|x0f u/]sf] z]o/
cg'dltkq k|fKt ePsf] ldltn] tLg jif{ k"/f geP ;Dd laqmL ug{ ;Sg] 5}g .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd tf]lsPsf] ;do ;dfKt eO{ lwtf]kq ahf/sf] s'g} z]o/ laqmL ePsf]df
To:tf] z]o/ laqmL ePsf] ldltn] Ps jif{ k'/f geP ;Dd k'gM laqmL ug{ ;lsg] 5}g .
-#_ lwtf]kq ahf/sf] z]o/wgLn] cfk"mn] u|x0f u/]sf] z]o/ laqmL ug{ rfx]df ;DalGwt lwtf]kq
ahf/ dfk{mt ;xdtLsf nflu af]8{ ;dIf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd lbg] lgj]bg;fy z]o/ v/Lb ug{ rfxg] sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf]
cg';"rL-# adf]lhdsf] ljj/0f tyf sfuhft ;d]t ;DnUg ug'{kg]{5 .
-%_ pklgod -#_ adf]lhdsf] lgj]bg / ;DnUg ljj/0f tyf sfuhft hfFra'em ubf{ af]8{n]
cfjZos b]v]df yk ljj/0f jf sfuhft dfu ug{ jf s'g} ljifodf :ki6 ug{ nufpg ;Sg]5 .
-^_ pklgod -#_ adf]lhd k]z ePsf] lgj]bg tyf ;+nUg ljj/0f tyf sfuhftsf] hfFra'em u/L
af]8{n] P]g tyf o; lgodfjnLsf] cwLgdf /xL z]o/ laqmLsf] nflu ;xdtL k|bfg ug]{5 .
-&_ o; lgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg of] lgodfjnL k|f/De x'Fbfsf avt
g]kfn lwtf]]kq ljlgdo ahf/sf] z]o/wgL /x]sf] g]kfn ;/sf/, g]kfn /fi6« a}+s tyf g]kfn cf}Bf]lus
ljsf; lgudnfO{ z]o/ laqmL ug]{ ;DaGwdf o; lgodsf] aGb]h /xg] 5}g .

!%= z]o/ laqmL ug'{kg]{ M -!_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg lwtf]kq Joj;foLsf]
sfo{ ug{ af]8{af6 k|bfg ul/Psf] cg'dltkq vf/]h ePdf jf lwtf]kq ;"lrs/0f u/fPsf ;+ul7t ;+:yfsf]
lwtf]kqsf] ;"lrs/0f vf/]h ePdf ;DalGwt sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfn] cfkm"n] u|x0f u/]sf] lwtf]kq
ahf/sf] z]o/ cg'dltkq jf ;"lrs/0f vf/]h ePsf] ldltn] tLg dlxgfleq laqmL ul/;Sg' kg]{5 .
-@_ of] lgodfjnL k|f/De x'Fbfsf avt lwtf]kq Joj;foLsf] cg'dltkq vf/]h e};s]sf] sDkgL jf
;+ul7t ;+:yfn] of] lgodfjnL k|f/De ePsf] 5 dlxgfleq cfk"mn] u|x0f u/]sf] lwtf]kq ahf/sf] z]o/
laqmL ul/;Sg' kg]{5 .

6
-#_ pklgod -!_ jf -@_ adf]lhd z]o/ laqmL ug{ g;s]df ;DalGwt sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfn]
u|x0f u/]sf] z]o/ lwtf]kq ahf/n] lnO{ tLg dlxgf leq o; lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k"/f ePsf]
sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfnfO{ af]n saf]n k|0ffnLaf6 laqmL ul/lbg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd z]o/ laqmL x'g g;s]df af]8{nfO{ hfgsf/L lbO{ lwtf]kq ahf/n] cGo
j}slNks Joj:yf cjnDag ug{ ;Sg]5 .
-%_ o; lgod adf]lhd lwtf]kq ahf/sf] z]o/ laqmL ubf{ o; lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k"/f
ePsf] sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfnfO{ dfq laqmL ug'{ kg]{5 / To;/L laqmL u/]sf] Ps dlxgfleq z]o/ v/Lb
ug]{ sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] ;DaGwdf cg';"rL-# adf]lhdsf] ljj/0f / sfuhft tyf af]n saf]n
k|0ffnLaf6 z]o/ laqmL ul/Psf] eP ;f] ;DaGwL ;Dk"0f{ ljj/0f ;lxt lwtf]kq ahf/n] af]8{nfO{ hfgsf/L
lbg'kg]{5 .

kl/R5]b — %

;+r fns tyf sfo{s f/L k|d'v ;DaGwL Aoj:yf

!^= ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] of]UotfM lwtf]kq ahf/sf]] ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] of]Uotf b]xfo
adf]lhd x'g'kg]{5 M–
-s_ lwtf]kq ahf/sf] sfo{sf/L k|d'v tyf sDtLdf b'O{ ltxfO ;+rfns cy{zf:q, jfl0fHo zf:q, ljQ,
n]vf, Joj:yfkg jf jfl0fHo sfg"g laifodf dfGotf k|fKt lzIf0f ;+:yfaf6 sDtLdf :gftsf]Q/
jf rf6{8{ PsfpG6]G;L jf ;f] ;/xsf] pkfwL xfl;n u/L k"FhL ahf/ jf pBf]u jf afl0fHo jf laQ
jf n]vf jf sfg"g jf Joj:yfkg If]qx? dWo] s'g} Ps jf Ps eGbf a9L If]qdf sDtLdf kfFr
aif{sf] cg'ej xfl;n u/]sf],
-v_ g]kfn ;/sf/n] :jLs[tL lbPsf]df afx]s g]kfnL gful/s ePsf] .

!&= ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] cof]UotfM b]xfosf] cof]Uotf ePsf] JolQm lwtf]kq ahf/sf] ;+rfns jf
sfo{sf/L k|d'v x'g ;Sg] 5}g M–
-s_ ax'nfPsf] jf dfgl;s ;Gt'ng 7Ls gePsf],
-v_ g}lts ktg b]lvg] kmf}Hbf/L cleof]udf s;'/bf/ 7xl/Psf] eP ;hfFo e'Qmfg ePsf] ldltn] kfFr
aif{ k"/f gePsf],
-u_ e|i6frf/ jf 7uLsf] s;"/df cbfntaf6 ;hfFo kfPsf] eP ;hfFo e'Qmfg ePsf] ldltn] kfFr aif{
k"/f gePsf],
-3_ cfkm" jf cfkm" ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v /x]sf] sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf ;fx"sf] C0f ltg{
g;sL bfdf;fxLdf k/]sf] eP bfdf;fxLdf k/]sf] kfFr jif{ k"/f gePsf],
-ª_ k|rlnt sfg"g adf]lhd s/ bflvnf gu/]sf] jf k|rlnt sfg"g adf]lhd s/ bflvnf ug]{
k|of]hgsf nflu cfo ljj/0f k]z gug]{ sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v
/x]sf],
-r_ cfkm" jf cfkm" ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v /x]sf] sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf shf{ ;"rgf s]Gb|sf]
sfnf] ;"rLdf /x]sf],
-5_ nuftf/ tLg jif{;Dd n]vf k/LIf0f ePsf] laQLo ljj/0f ;fj{hlgs gug]{ ;fj{hlgs lgisfzg
u/]sf ;+ul7t ;+:yfsf] ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v /x]sf],
-h_ csf]{ s'g} lwtf]kq ahf/df cfwf/e"t z]o/wgL /x]sf] jf s'g} nfesf] kb u|x0f u/]sf] .
!*= of]Uotf ;DaGwL Joj:yfsf] lg/Gt/tf M -!_ lwtf]kq ahf/n] cfˆgf] ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf]
of]Uotf ;DaGwL Joj:yf cg'dlt kqsf] cjlw e/ lg/Gt/ ?kdf sfod /fVg'kg]{5 .
7
-@_ pklgod -!_ adf]lhd of]Uotf ;DaGwL Joj:yf sfod g/x]df To;/L sfod gePsf] ldltaf6
;DalGwt ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v :jtM x6]sf] dflgg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] cj:yf k/]df lwtf]kq ahf/n] af]8{nfO{ t'?Gt hfgsf/L lbO{ To:tf]
cj:yf ePsf] tL; lbgleq lwtf]kq ahf/n] P]g tyf o; lgodfjnLsf] Joj:yf adf]lhd sfo{sf/L k|d'v
jf ;+rfnssf] lgo'lQm u/L af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
!(= ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] lgo'lQmM -!_ lwtf]kq ahf/sf ;+rfnsx?n] cfkm" dWo]af6 ;+rfns
;ldltsf] cWoIfsf] rog ug]{5g\ .
-@_ lwtf]kq ahf/sf] sfo{sf/L k|d'vsf] lgol'Qm ;+rfns ;ldltn] ug]{5 .
-#_ Ps} sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfaf6 Ps hgf eGbf a9L lwtf]kq ahf/sf] ;+rfns x'g ;Sg]
5}g .
-$_ lwtf]kq ahf/n] o; lgodfjnL adf]lhd cg'dltkq k|fKt u/]sf] tLg dlxgf leq cfkm\gf]
;+rfns ;ldltdf b]xfo adf]lhd of]Uotf k'u]sf sDtLdf b'O{ hgf :jtGq ;+rfns lgo'Qm ug'{kg]{5 M-
-s_ lgod !^ df tf]lsP adf]lhd ;+rfns x'g] of]Uotf k'u]sf] tyf lgod !& adf]lhdsf]
cof]Uotf g/x]sf],
-v_ lwtf]kq ahf/ jf lwtf]kq Joj;foL jf pQm ;+:yfx?sf] z]o/ u|x0f ug]{ sDkgL jf
;+ul7t ;+:yfdf :jfldTj jf s'g} nfesf] kbdf g/x]sf],
-u_ ;"lrs[t ;+ul7t ;+:yfsf] cfwf/e"t z]o/wgL gePsf] .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd :jtGq ;+rfns lgo'lQm ug'{ cl3 To:tf] ;+rfnssf] of]Uotf k"/f
ePsf] Joxf]/f ;lxt lwtf]kq ahf/n] af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
-^_ lwtf]kq ahf/df gofF ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v lgo'Qm ePdf To;/L lgo'Qm ePsf] ;ftlbg
leq af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
-&_ pklgod -%_ jf -^_ adf]lhd hfgsf/L lb+bf ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'vsf] cg';"rL-$
adf]lhdsf] ljj/0f ;d]t k]z ug'{ kg]{5 .
-*_ P]g k|f/De x'Fbfsf avt ;+rfngdf /x]sf] g]kfn lwtf]]kq ljlgdo ahf/n] of]] lgodfjnL nfu"
ePsf] ldltn] Ps aif{ leq af]8{nfO{ hfgsf/L lbO{ pklgod -$_ adf]lhd of]Uotf k'u]sf] :jtGq ;+rfns
lgo'Qm ug'{kg]{5 .
@)= ;+rfns ;ldltsf] a}7 sM -!_ lwtf]kq ahf/sf] ;+rfns ;ldltsf]] a}7 s aif{df sDtLdf afx| k6s a:g'
kg]{5 .
t/ b'O{j6f a}7 ssf] aLrsf] km/s b'O{ dlxgf eGbf a9L x'g' x'Fb}g .
-@_ sDtLdf Ps ltxfO{ ;+rfnsn] lnlvt cg'/f]w u/]df cWoIfn] h'g;'s} avt ;+rfns ;ldltsf]
a}7 s af]nfpg' kg]{5 .
-#_ s'g} ;+rfnssf] lghL :jfy{ ePsf] s'g} k|:tfj pk/ a}7 sdf 5nkmn x'g] ePdf ;f] a}7 sdf
To:tf] ;+rfnsn] efu lng kfpg] 5}g .
@!= ;+rfngdf /x]sf] lwtf]kq ahf/sf nflu nfu" gx'gM] o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf]
ePtfklg g]kfn ;/sf/, g]kfn /fi6« a}+s tyf g]kfn cf}Bf]lus ljsf; lgudn] u|x0f u/]sf] g]kfn lwtf]kq
ljlgdo ahf/sf] z]o/ laqmL gu/];Dd ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] lgo'lQm ;DaGwdf o;
lgodfjnLsf] Joj:yf nfu" x'g] 5}g .

8
kl/R5]b —^
lwtf]kq sf/f]af/ ;DaGwL Joj:yf
@@= btf{ ePsf] lwtf]kq dfq sf/f]jf/ u/fpg'kg]{M -!_ lwtf]kq ahf/n] P]g cg';f/ lgisfzg ePsf] lwtf]kqsf]
sf/f]jf/ u/fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg lwtf]kq ahf/n] g]kfn ;/sf/n] hf/L
u/]sf] lwtf]kq / af]8{n] tf]s] adf]lhdsf cGo lwtf]kqsf]] sf/f]jf/ u/fpg jfwf kg]{ 5}g .

@#= ;"lrs/0f gePsf] lwtf]kqsf] sf/f]af/M -!_ lwtf]kq ahf/n] ;"lrs/0f gePsf] jf ;"lrs/0f vf/]h ePsf]
lwtf]kqsf] v/Lb, laqmL jf ljlgdo ;DaGwL sf/f]af/ Joj:yfsf nflu cf]e/ b sfpG6/ ahf/ ;+rfng
ug{ ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd sf/f]af/ Joj:yf ug]{ ePdf sf/f]af/sf] k|s[of / Joj:yf ;DaGwL
ljj/0f ;+nUg u/L :jLs[tLsf nflu af]8{ ;dIf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd k|fKt lgj]bg pk/ hfFra'em u/L pko'Qm b]lvPdf af]8{n] :jLs[tL k|bfg
ug{ ;Sg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd :jLs[tL k|bfg ubf{ af]8{n] cfjZostf cg';f/ zt{ tf]lslbg ;Sg]5 .

1
@#s= ;f]em} v/Lb ug{ ;Sg]M -!_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg g]kfn ;/sf/n]
g]kfn ;/sf/ / cGt/f{li6«o jf ax'/fli6«o ;+3 ;+:yf jLr ePsf] ;Demf}tf adf]lhd v/Lb ug]{ lwtf]kq
lwtf]kq ahf/ aflx/af6 ;f]em} v/Lb ug{ ;Sg]5 .
-@_ g]kfn ;/sf/n] pklgod -!_ adf]lhd u/]sf] sf/f]af/sf] clen]v lwtf]kq ahf/df /flv
/fkm;fkm ug'{ kg]{5 .

@$= lwtf]kq ahf/n] sf/f]af/ b:t'/ p7fpg]M -!_ P]gsf] bkmf %) adf]lhd lwtf]kq ahf/n] af]8{df sf/f]af/
b:t'/ a'emfpg] k|of]hgsf nflu lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] lwtf]kq ahf/df
hDdf u/]sf] sf/f]jf/ b:t'/ jfktsf] /sd lwtf]kq ahf/n] k|To]s dlxgfsf] d;fGt leq cl3Nnf]] dlxgfdf
hDdf ePsf] /sd af]8{nfO{ a'emfpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] Dofb leq /sd ga'emfpg] lwtf]kq ahf/n] P]gsf] bkmf %) sf]
pkbkmf -#_ adf]lhdsf] Jofh;d]t hf]8L x'g cfpg] Psd'i7 /sd To:tf] Dofb ;dfKt ePsf] tLg dlxgf
leq a'emfpg' kg]{5 .

kl/R5]b — &

clen]v, hfgsf/L tyf ljj/0f k|jfx ;DaGwL Joj:yf

@%= clen]v tyf ljj/0f /fVg'kg]M{ -!_ lwtf]kq ahf/n] k|rlnt sfg"g adf]lhd tf]lsPsf] 9fFrf / n]vfdfg
cg';f/ n]vf /fvL gfkmf gf]S;fg lx;fj, jf;nft tyf gub k|jfx ljj/0f nufotsf ljQLo ljj/0f tof/
ug'{kg]{5 .


lwtf]kq ahf/ ;+rfng -klxnf] ;+zf]wg_ lgodfjnL, @)^& åf/f yk
9
-@_ lwtf]kq ahf/n] k|rlnt sfg"g adf]lhd /fVg'kg]{ clen]v tyf ljj/0fsf cltl/Qm cfk\mgf]
sfof{nodf b]xfoadf]lhdsf] clen]v oyfy{ / b'?:t /fVg'kg]{5M-
-s_ ;fwf/0f ;ef, ;+rfns ;ldlt tyf ljleGg :yfoL ;ldltsf] lg0f{o k'l:tsf,
-v_ lwtf]kq ahf/sf] ;b:o tyf k|ltlglw ;DaGwL ljj/0f,
-u_ ;"rLs[t ;+ul7t ;+:yf tyf ;"lrs[t lwtf]kq ;DaGwL ljj/0f,
-3_ ;"lrs[t sDkgLaf6 k|fKt lalQo ljj/0f tyf d"No ;Dj]bgzLn ;"rgf, hfgsf/L tyf
ljj/0f ;DaGwL clen]v,
-ª_ lwtf]kq ahf/df sf/f]af/ ePsf] ;+ul7t ;+:yfsf] gfd, k|To]s lwtf]kqsf] d"No / kl/df0f,
sf/f]af/df ;+nUg Joj;foL, sf/f]af/ qmd ;+Vof nufotsf ljj/0f,
-r_ af]8{n] ;do ;dodf tf]lslbPsf] cGo ljj/0f .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd /fVg'kg]{ clen]vsf] 9fFrf af]8{n] tf]lslbg ;Sg]5 .
@^= ljj/0f tyf k|ltj]bg k]z ug'{'kg]{M -!_ lwtf]kq ahf/n] b]xfo adf]lhdsf] hfgsf/L, ljj/0f tyf k|ltj]bg
b]xfo cg';f/sf] ;doleq af]8{ ;dIf k]z ug'{kg]{5 M-

-s_ k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] tLg dlxgfleq pQm cfly{s jif{sf] n]vf k/LIf0f ePsf]
ljQLo ljj/0fsf ;fy} pQm cfly{s jif{df u/]sf] sfd sf/afxL ;DaGwL jflif{s k|ltj]bg,
-v_ k|To]s q}dfl;s cjlw ;dfKt ePsf] tL; lbgleq q}dfl;s k|ltj]bg,
-u_ k|To]s lbg ePsf] sf/f]af/sf] ljj/0f ;f]xL lbg jf ef]lnkN6 sf/f]af/ z'? x'g' cufj},
-3_ ;fwf/0f ;ef ;dfKt ePsf] ldltn] tL; lbgleq ;fwf/0f ;efdf k]z ul/Psf] k|:tfj tyf
ePsf lg0f{o ;DaGwL ljj/0f,
-ª_ lwtf]kq ahf/n] ;b:otf lgnDag u/]df, lgnDag km's'jf jf ;b:otf vf/]h u/]df To;/L
;b:otf lgnDag, lgnDag km's'jf jf vf/]h u/]sf] ;ft lbgleq ;DalGwt Joj;foLsf] gfd,
sf/jfxLsf] ljj/0f tyf sf/jfxL ug'{k/]sf] sf/0f ;lxtsf] ljj/0f,
-r_ af]8{af6 dfu eP cg';f/ ;+rfns ;ldlt tyf lwtf]kq ahf/n] u7g u/]sf] lwtf]kq
;"lrs/0f, lwtf]kq ahf/sf] ;b:otf, lwtf]kq sf/f]af/ ;~rfng tyf sf/f]af/ /fkm;fkm,
;'kl/j]If0f tyf cg'zf;g nufotsf laifosf ;ldltsf] lg0f{o af]8{n] tf]s]sf] ;do leq,
-5_ lwtf]kq ahf/n] lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/Lsf] lg/LIf0f u/]sf] cj:yfdf lg/LIf0f
;dfKt ePsf] tL; lbgleq tT;DaGwL k|ltj]bg,
-h_ af]8{n] ;do ;dodf tf]lslbPsf] cGo ;"rgf, hfgsf/L tyf ljj/0f .

-@_ pklgod -!_ sf] v08 -s_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg Dofb leq lwtf]kq ahf/n]
n]vf k/LIf0f ePsf] ljlQo ljj/0f k]z ug{ g;Sg] ePdf To:tf]] ljj/0f kl5 k]z ug]{ u/L Joj:yfkgåf/f
k|dfl0ft ljlQo ljj/0f af]8{ ;dIf k]z ug{ ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd Joj:yfkgåf/f k|dfl0ft ljlQo ljj/0f k]z ul/Psf] cj:yfdf kl5
n]vf k/LIf0f ePsf] ljlQo ljj/0f k]z ubf{ Joj:yfkgåf/f k|dfl0ft ljlQo ljj/0f eGbf km/s x'g uPsf
s'/fx? ;d]t ;dfj]z ug'{kg]{5 .
-$_ pklgod -!_ sf] v08 -s_, -v_ tyf -u_ adf]lhd lwtf]kq ahf/n] af]8{ ;dIf k]z ug'{ kg]{
ljj/0f tyf k|ltj]bgsf] 9fFrf / ;f] k|ltj]bgdf pNn]v x'g'kg]{ ljj/0f ;d]t af]8{n] tf]lslbg ;Sg]5 .
-%_ P]gsf] bkmf $^ df tf]lsPsf] hfgsf/Lsf cltl/Qm lwtf]kq ahf/n] b]xfosf s'/fsf] hfgsf/L
af]8{nfO{ t'?Gt lbg'kg]{5M–

-s_ lwtf]kq ahf/sf] ;b:on] P]g / ;f] cGtu{tsf lgod, lalgod tyf lgb]{lzsfdf ePsf
Joj:yfsf] pNn3+g u/]sf] yfxf x'g cfPdf,
-v_ ;"lrs[t lwtf]kqsf] sf/f]jf/ :yug, sf/f]af/ :yug km's'jf tyf ;"lrs/0f vf/]h u/]df,
10
-u_ ;+:yfks, ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'v k|rlnt sfg"g adf]lhd s'g} sf/jfxLdf k/]df,
-3_ ;+:yfks, ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'v shf{ ;"rgf s]Gb|sf] sfnf] ;"rLdf k/]df,
-ª_ lwtf]kq ahf/n] lwtf]kq ;"lrs/0f, lwtf]kq ahf/sf] ;b:otf, lwtf]kq sf/f]af/ ;DaGwdf
s'g} ;ldlt u7g u/]df pQm ;ldltsf] ;+/rgf, sfd st{Jo tyf clwsf/ ;DaGwL
hfgsf/L,
-r_ v08 -ª_ adf]lhd u7g ul/Psf] ;ldltsf] ;+/rgf, sfd st{Jo tyf clwsf/ kl/jt{g
u/]df jf lj36g u/]df,
-5_ lwtf]kq ahf/sf] Joj:yfkg jf ;+u7g 9fFrfdf s'g} kl/jt{g ePdf .

@&= nufgLstf{nfO{ hfgsf/L u/fpg'kg]{ M -!_ lwtf]kq ahf/n] s'g} ;"lrs[t lwtf]kqsf] sf/f]jf/ :yug jf
sf/f]jf/ :yug km's'jf u/]df To:tf] sfo{ u/]s} lbg jf ef]lnkN6 sf/f]af/ z'? x'g' cufj} ;f] ;DaGwL
hfgsf/L ;fj{hlgs ug'{kg]{5 .
-@_ lwtf]kq ahf/n] s'g} lwtf]kq ;"lrs/0f jf ;"lrs/0f vf/]h u/]df To:tf] sfo{ u/]s} lbg jf
ef]lnkN6 sf/f]af/ z'? x'g' cufj} ;f] ;DaGwL hfgsf/L ;fj{hlgs u/L To:tf] sfo{ u/]sf] ;ft lbgleq
/fli6«o:t/sf] kq klqsfdf k|sfzg ;d]t ug'{kg]{5 .
-#_ lwtf]kq ahf/n] ;b:otf k|bfg jf ;b:otf lgnDag jf lgnDag km's'jf jf ;b:otf vf/]h
u/]df To:tf] sfo{ u/]s} lbg jf ef]lnkN6 sf/f]af/ z'? x'g' cufj} ;f] ;DaGwL hfgsf/L ;fj{hlgs u/L
;b:otf k|bfg jf vf/]hL u/]sf] cj:yfdf To:tf] sfo{ u/]sf] ;ft lbgleq /fli6«o:t/sf] kq klqsfdf
k|sfzg ;d]t ug'{kg]{5 .
-$_ lwtf]kq ahf/n] k|To]s lbg lwtf]kq ahf/df sf/f]af/ ePsf] ;+ul7t ;+:yfsf] gfd, k|To]s
lwtf]kqsf] d"No / kl/df0f, sf/f]af/df ;+nUg Joj;foL, sf/f]af/ qmd ;+Vof nufotsf ljj/0f v'nfO{
;f]xL lbg jf ef]lnkN6 sf/f]af/ z'? x'g' cufj} ;fj{hlgs ug'{kg]{5 .
-%_ ;"lrs[t sDkgLaf6 k|fKt ljQLo ljj/0fsf ;fy} lwtf]kqsf] d"Nodf c;/ kg]{ k|s[ltsf s'g }
klg ;"rgf, hfgsf/L tyf ljj/0f lwtf]kq ahf/n] t'?Gt ;fj{hlgs ug{' kg]{5 .
-^_ lwtf]kq ahf/n] ;fj{hlgs ug'{kg]{ cGo ;"rgf, hfgsf/L tyf ljj/0f af]8{n] ;do ;dodf
tf]lslbg ;Sg]5 .
-&_ pklgod -%_ adf]lhdsf ;"rgf, hfgsf/L tyf ljj/0f k|fKt ePsf] ;do / ;fj{hlgs
ul/Psf] ;do pNn]v u/L lwtf]kq ahf/n] ;f] sf] cBfjlws clen]v /fVg' kg]{5 .

kl/R5]b — *

ljljw

@*= lwtf]kq ahf/n] zfvf sfof{no vf]Ng ;Sg]M lwtf]kq ahf/n] af]8{sf] :jLs[tL lnO{ g]kfn /fHosf] laleGg
:yfgdf zfvf sfof{no vf]Ng ;Sg]5 .

@(= lwtf]kq ahf/n] ;b:otf k|bfg ug'{kg]{]M lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/Lsf] ?kdf sfo{ ug{ cg'dlt kq
k|fKt sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfn] lwtf]kq sf/f]jf/ ug{ af]8{af6 k|fKt cg'dlt kq ;lxt lwtf]kq ahf/sf]
;b:otfsf nflu cfj]bg u/]df lwtf]kq ahf/n] Ps dlxgf leq ;b:otf k|bfg ug'{kg]{5 .

11
#)= k|aGwkq tyf lgodfjnLsf] ;+zf]wg M -!_ lwtf]kq ahf/n] cfkm\gf] k|aGwkq tyf lgodfjnL ;+zf]wg ug'{
k/]df af]8{sf] k"j{ ;xdlt lng' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ;xdltsf nflu k|aGwkq tyf lgodfjnLdf ug'{kg]{ ;+zf]wgsf] Joxf]/f
v'nfO{ af]8{ ;dIf lgj]bg lbg'kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lgj]bg kg{ cfPdf af]8{n] ;f] sf] cfjZostf / cf}lrTo x]/L ;xdlt
k|bfg ug]{5 .
#!= sf/jfxLdf k/]sf] lwtf]kq ahf/ tyf ;Da4 AolQmsf] clen]v /fVg]M -!_ lwtf]kq ;DaGwL sfg"g tyf
af]8{åf/f hf/L ul/Psf] lgb]{zg jf cfb]zsf] kfngf gu/]sf] sf/0f P]gsf] Joj:yf adf]lhd sf/jfxLdf
k/]sf] lwtf]kq ahf/ tyf ;DalGwt sfo{sf/L k|d'v tyf ;+rfnssf] af]8{n] clen]v /fVg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] clen]vdf ;dfj]z ePsf] ;+ul7t ;+:yf tyf JolQm jf ;f] JolQm
;+nUg s'g} klg sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfnfO{ lwtf]kq ;DaGwL sfg"g adf]lhd pknAw x'g] ;]jfdf af]8{n]
/f]s nufpg ;Sg]5 .

#@= o;} lgodfjnL adf]lhd x'g]M o; lgodfjnLdf n]lvPsf] hltdf o;} lgodfjnL adf]lhd / c?df P]g
cGtu{tsf cGo lgodfjnL adf]lhd x'g]5 .

##= vf/]hL / arfp M -!_ lwtf]kq sf/f]af/ lgodfjnL, @)%) df lwtf]kq ahf/ ;DaGwdf Joj:yf ePsf ;a}
lgod vf/]h ul/Psf] 5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd vf/]h ePsf lgod adf]lhd eP u/]sf sfd sf/jfxL o;} lgodfjnL
adf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .

12
cg'; "rL— !
-lgod # sf] pklgod -@_ ;+u ;DalGwt_

lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug]{ ;+ul7t ;+: yf btf{ ug{ l;kmfl/;sf] nflu lbg] lgj]bgsf] 9fFrf

ldltM============
>L g]kfn lwtf]kq af]8{
=============.

laifoM lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug]{ ;+ul7t ;+: yfsf] ?kdf btf{ ug{ l;kmfl/; kfpF .

lwtf]kq ;DaGwL P]g , @)^# / ;f] cGtu{t ag]sf lgod, ljlgod tyf cGo k|rlnt sfg"g sf] cwLgdf /xL lwtf]kq
ahf/ ;+rfng ug]{ OR5f ePsf]n] lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug]{ ;+ul7t ;+: yf btf{ ug{ ;DaGwLt sfof{nodf l;kmfl/;
ul/lbgsf nflu tf]l sPsf] lgj]bg b:t'/, ljj/0f tyf sfuhft o;} ;fy ;+nUg u/L of] lgj]bg k]z u/]sf 5f} .
xfdLn] lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug{ tf]l sPsf] of]Uotf tyf Joj:yfx? k'/f u/]sf 5f}+ . o; lgj]bg;fy ;DnUg ljj/0f
tyf sfuhft ;To tYo 5g\ / s'g} klg ljj/0f hfgLhfgL n'sfPsf] jf a9fO{ r9fO{ k|: t't u/]sf] 5}g . n'sfPsf] jf
unt ljj/0f k]z u/]sf] 7x/]df sfg"g adf]l hd ;xF'nf a'emfpFnf .

k|: tfljt lwtf]kq ahf/sf] k|yd ;+rfnsx?


gfd M b:tvtM
!=
@=
#=
$=

13
cg'; "rL— @
-lgod # sf] pklgod -@_, lgod $ sf] pklgod -@_, lgod & sf] pklgod -@_ tyf lgod * ;+u ;DaGwLt_

lgj]bg b:t'/ , cg'dltkq b:t'/ tyf aflif{s z'Ns

!= l;kmfl/;sf] nflu lgj]bg b:t'/ ?= @%,))).—


@= cg'dlt kq b:t'/ ?= %,)),))).—
#= jflif{s z'Ns ?= #,)),))).—

14
cg'; "rL— #
-lgod # sf] pklgod -@_ sf] v08 -r_, lgod !$ sf] pklgod -$_ tyf lgod !% sf] pklgod -%_ ;+u ;DaGwLt_

lwtf]kq ahf/sf] ;+: yfkg ug{ jf z]o / v/Lb ug{ rfxg] sDkgL jf ;+ul7t ;+: yf ;DaGwL ljj/0f

!= btf{ k|df0fkqsf] k|l tlnlk,


@= k|jGwkq / lgodfjnLsf] k|l tlnlk,
#= s'g} ljz]if P]g åf/f ;+: yf ;+: yfkgf ePsf] eP ;f] P]g / tT;DaGwL lgod tyf
ljlgodsf] k|l t,
$= lwtf]kq ahf/sf] z]o / u|x0f ug]{ ;DaGwdf ;+rfns ;ldltn] u/]sf] lg0f{o sf] k|l tlnlk,
%= k|rlnt sfg"g adf]l hd tf]l sPsf] 9fFrf / n]vfdfg cg';f/ tof/ u/L n]vf k/LIf0f
ePsf]] ljut tLg cfly{s jif{sf] ljQLo ljj/0f tyf k|To]s jif{df u/]sf] sfd sf/jfxL
;d]t ;dfj]z ul/Psf]] aflif{s k|l tj]bg,
-;+: yfkgf ePsf] tLg jif{ k'/f gePsf] sDkgL jf ;+ul7t ;+: yfsf] xsdf pknAw
aif{sf] ljlQo ljj/0f tyf k|l tj]bg k]z ug{ ;lsg]5 ._
^= r'Qmf k'FhLsf] kfFr k|l tzt jf ;f] eGbf a9L :jfldTj u|x0f ug]{ z]o /wgLsf]] gfd, k"/f
7]ufgf, ;Dks{ 6]l nkmf]g tyf u|x0f u/]sf] :jfldTj ljj/0f,
&= sDkgL jf ;+ul7t ;+: yf shf{ ;"rgf s]Gb|sf] sfnf]] ;"rLdf g/x]sf] pb\3f]if0f,
*= sDkgL jf ;+ul7t ;+: yf jf sDkgL jf ;+ul7t ;+: yfsf] ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v
pk/ lwtf]kq ;DaGwL sfg"g tyf cGo k|rlnt sfg"g adf]l hd s'g} sf/jfxL ePsf]] jf
e}/x]sf] eP ;f] ;DaGwL ljj/0f,
(= s/ btf{ k|df0f,
!)= cGo sDkgL jf ;+ul7t ;+: yfdf :jfldTj /x]sf] eP tT;DaGwL ljj/0f,
!!= lgod !# adf]l hd lwtf]kq ahf/sf] :jfldTj u|x0f ug{ cof]Uotf g/x]sf] pb\3f]if0f,
!@= ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'v;DaGwL b]xfosf ljj/0f tyf sfuhft,
-c_ k"/f gfd / 7]ufgf,
-cf_ cGo sDkgL jf ;+ul7t ;+: yfdf :jfldTj jf s'g} ;DnUgtf /x]sf] eP tT;DaGwL
ljj/0f .

15
cg'; "rL—$
-lgod # sf] pklgod -@_ sf] v08 -5_, lgod $ sf] pklgod -@_ sf] v08 -6_ tyf lgod !( sf] pklgod -*_ ;+u ;DaGwLt_

;+rfns÷sfo{sf/L k|d'v ;DaGwL ljj/0f

kmf]6f]

!= gfdM
@= :yfoL 7]ufgfM ===============c+rn================lhNnf ==================== uf= lj=;=÷g=kf=÷d= g= kf=
6f]n================j8f g+=========Ans g+========= kmf]g g+M=========== km\o fS;M============Od]n =============
#= xfnsf] 7]ufgfM ==================c+r n===============lhNnf ====================== uf= lj=;=÷g=kf=÷d= g= kf=
6f]n================j8f g+=========Ans g+========= kmf]g g+M========== km\o fS;M============Od]n ==============
$= afa'sf] gfdM
%= afh]sf] gfdM
^= klt jf klTgsf] gfdM
&= z}l Ifs of]UotfM
*= Joj;flos cg'ejM
(= tflndM
!)= cGo sDkgL jf ;+ul7t ;+: yfdf :jfldTj jf s'g} nfesf] kbdf /x]sf] eP tT;DaGwL ljj/0fM
!!= lwtf]kq ahf/sf] cGo ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v;+u gftf ;DaGw eP ;f] ;DaGwL ljj/0f,
!@= lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/Lsf] ;+rfns, sfo{sf/L k|d'v jf k|l tlglw;Fu gftf ;DaGw eP
;f] ;DaGwL ljj/0f,
!#= cfkm" pk/ jf cfkm" ;Da4 s'g } sDkgL jf ;+ul7t ;+: yf pk/ lwtf]kq ;DalGw sfg"g tyf cGo
k|rlnt sfg"g adf]l hd s'g } sf/jfxL ePsf]] jf e}/x]sf] eP ;f] ;DaGwL ljj/0fM
!$= lwtf]kq ahf/sf] ;+rfns÷sfo{sf/L k|d'v x'g of]Uotf k"/f ePsf] tyf cof]Uotf g/x]sf]
pb\3f]if0fM

b:tvtM =============================

;DnUg ug'{kg]{ sfuhftM

!= cl3Nnf] cfly{s aif{ ;Ddsf] s/ bflvnf u/]sf] k|df0f .


@= shf{ ;"rgf s]Gb|sf] sfnf] ;"rLdf k/]sf] eP To:tf] ;"rLaf6 x6]sf] k|dfl0ft ug]{ sfuhft .
#= of]Uotf, cg'ej / cGo ;+: yfdf ;DnUgtf eP ;f] ;d]t k|dfl0ft ug]{ sfuhftsf] k|l tlnlk .
$= gful/stf k|df0fkqsf] k|l tlnlk .

16
cg'; "rL— %

-lgod $ sf] pklgod -!_ tyf lgod & sf] pklgod -!_ ;+u ;DalGwt_

cg'dltkqsf nflu lbg] lgj]bgsf] 9fFrf

ldltM================
>L g]kfn lwtf]kq af]8{
=============.

ljifoM cg'dltkq kfpF .

lwtf]kq ;DaGwL P]g , @)^# / ;f] cGtu{t ag]sf] lgod, ljlgod, Joj:yf tyf cGo k|rlnt sfg"g sf] cwLgdf /xL
lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug]{ OR5f ePsf]n] tf]l sPsf] ljj/0f tyf sfuhft ;+nUg u/L cg'dltkq kfpFg of] lgj]bg k]z
u/]sf 5f} .
o; lgj]bg;fy ;DnUg ljj/0f tyf sfuhft ;To tYo 5g\ / s'g } klg ljj/0f hfgLhfgL n'sfPsf] jf a9fO{ r9fO{
k|: t't u/]sf] 5}g . n'sfPsf] jf unt ljj/0f k]z u/]sf] 7x/]df sfg"g adf]l hd ;xF'nf a'emfpFnf .

sfo{sf/L k|d'v tyf ;+rfnsx?M


gfd M b:tvtM
!=
@=
#=
$=

lgj]bs ;+ul7t ;+: yfM


gfd M ==========================
7]ufgfM ====================c+rn====================lhNnf ========================= uf= lj=;=÷g=kf=÷d= g= kf=
6f]n====================j8f g+=========Ans g+========= kmf]g g+M================ km\o fS;M============Od]n =================

;+ul7t ;+: yfsf] 5fkM

17
cg'; "rL—^
-lgod % sf] pklgod -#_ ;+u ;DalGwt_

g]kfn lwtf]kq af]8{


sf7df08f} .

lwtf]kq ahf/ ;+rfng cg'd ltkq

=============================df d'Vo sfof{no /x]sf] >L=====================================nfO{ lwtf]kq ;DaGwL P]g tyf ;f] cGtu{t
ag]sf lgod, lalgod tyf cGo k|rlnt sfg"g sf] cwLgdf /xL lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug{ of] cg'dltkq k|bfg
ul/Psf] 5 .

gjLs/0f ePdf afx]s of] cg'dltkqsf] axfnL ===================;Dd /xg]5 .

cflwsfl/s b:tvt M
gfdM
kbM
ldltM

18
cg'; "rL—&
-lgod ^ sf] pklgod -#_ sf] v08 -v_ tyf lgod & sf] pklgod -@_ sf] v08 -h_ ;+u ;DalGwt_

hgzlQm ;DaGwL laa/0f

qm= ;+= k"/f gfd 7]ufgf lgo'lQm ldlt kb sfo{ lhDd]jf/L z}lIfs of]Uotf

19
cg'; "rL—*

-lgod * ;+u ;DalGwt_

cg'dltkq gjLs/0fsf] nflu lbg] lgj]bgsf] 9fFrf

ldlt M
>L g]kfn lwtf]kq af]8{
============================ .

laifoM cg'dltkq gjLs/0f u/L kfpF .

lwtf]kq ;DaGwL P]g , @)^# adf]l hd lwtf]kq ahf/ ;+rfng ug{ txfFaf6 k|fKt cg'dlt kq ldlt = =
= = = = = = ;Dd sfod /x]sf]n] gjLs/0f u/L kfpgsf nflu cg'dltkq tyf tf]l sPsf] aflif{s z'Ns o;} ;fy
;+nUg u/L k]z u/]sf] 5' .

cflwsfl/s b:tvt M
gfd M
kb M
;+ul7t ;+: yfsf] 5fkM

20

You might also like