Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 19

Anexo II.

Currículo das áreas

Índice

Anexo II .......................................................................................................................................... 2
Currículo das áreas ...................................................................................................................... 2
1. Relixión Católica..................................................................................................................... 2
1.1 Introdución ............................................................................................................................................2
1.2 Obxectivos ............................................................................................................................................4
1.3 Criterios de avaliación e contidos ........................................................................................................7
1.4 Orientacións pedagóxicas ..................................................................................................................14

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 1 de 19
Anexo II

Currículo das áreas

1. Relixión Católica

1.1 Introdución
Coa incorporación da área de Relixión ao currículo de Educación Primaria, a lexislación educa-
tiva en España é coherente coa Declaración Universal dos Dereitos Humanos de 1948, que reco-
ñece o dereito de todos a un tempo educación integral e o dereito preferente das familias para elixir
o tipo de educación que haberá de darse aos seus fillos e fillas. Estes dereitos e liberdades funda-
mentais están así recoñecidos no Pacto Internacional de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais
de 1966 e a Carta de Dereitos Fundamentais da Unión Europea do 2000. A LOMLOE, ademais, no
primeiro apartado do seu primeiro artigo, asegurou o cumprimento efectivo dos dereitos da infancia
segundo o establecido na Convención sobre os Dereitos do Neno. Son referencias básicas do de-
reito internacional ratificadas polo Estado español. Cúmprese así o establecido na Constitución es-
pañola de 1978 no seu Título primeiro sobre dereitos e liberdades fundamentais, no referido á liber-
dade relixiosa e o dereito á educación.

Neste marco, o ensino da Relixión Católica proponse como área curricular de oferta obrigatoria
para os centros escolares e de libre elección para as familias. Forma parte da proposta educativa
necesaria para o pleno desenvolvemento da personalidade dos alumnos e alumnas. Coa súa iden-
tidade e natureza, a área de Relixión Católica, en liña cos fins propios da Educación Primaria, favo-
rece o proceso educativo do alumnado, contribuíndo á súa formación integral e ao pleno desenvol-
vemento da súa personalidade. Propón, especificamente, contribuír á autonomía persoal e ao pro-
xecto vital, con liberdade e responsabilidade, en diálogo coa antropoloxía cristiá. Responde á nece-
sidade de comprender e mellorar a nosa tradición cultural, as súas expresións e significado, en
contextos plurais e diversos. E complementa a necesaria educación en valores humanos e cristiáns
que orienta o despregamento dunha identidade persoal autónoma e asertiva e á súa inserción nas
contornas comunitarias de pertenza.

A área de Relixión Católica na escola caracterízase polas súas contribucións educativas expos-
tas en liña cos obxectivos, fins e principios xerais e pedagóxicos do conxunto da etapa, tamén coas
competencias clave. Coas aprendizaxes do currículo, inspirados na antropoloxía cristiá, enriqué-
cese o proceso formativo dos nenos e nenas, se así o elixiron as súas familias: accédese a apren-
dizaxes culturais propios da tradición relixiosa e da contorna familiar que contribúen a madurar a
identidade persoal; a aprendizaxes de hábitos e valores, necesarios para a vida individual e social;

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 2 de 19
e a aprendizaxes vitais que dan sentido humano e cristián á vida e forman parte do necesario cre-
cemento interior. Estas achegas do currículo de Relixión Católica, á luz da mensaxe cristiá, respon-
den a un compromiso de promoción humana coa inclusión de todos, fortalecen o poder transforma-
dor da escola e supoñen unha contribución propia ao perfil de saída do alumnado ao termo do
ensino básico.

O currículo da área de Relixión Católica é resultado dun fecundo diálogo da Teoloxía, fonte epis-
temolóxica que proporciona os saberes básicos esenciais para unha formación integral na escola
inspirada na visión cristiá da vida, con outras fontes curriculares, especialmente a psicopedagóxica,
que orientan o necesario proceso educativo na Educación Primaria. O deseño curricular da área de
Relixión Católica tivo en conta o contexto global que está a vivir a educación nas primeiras décadas
do século XXI: dialogou co marco europeo de educación nas súas competencias clave de 2018 e
quere integrarse no seu horizonte de 2025, deixouse interpelar pola sensibilidade dos obxectivos
de desenvolvemento sostible e a cidadanía global e intercultural, e tivo en conta a oportunidade de
reimaxinar os futuros da educación priorizando o aprender a ser e a vivir con outros. Á vez, deixouse
afectar polos compromisos do Pacto Educativo Global, promovido pola Igrexa católica, que subliña
a centralidade da persoa nos procesos educativos, escóitaa das novas xeracións, a acollida de
todas as realidades persoais e culturais, a promoción da muller, a responsabilidade da familia, a
educación para unha nova política e economía e o coidado da casa común. Especialmente, o currí-
culo de Relixión Católica ábrese ás iniciativas eclesiais da Misión 4.7, sobre a ecoloxía integral, e
do Alto Comisionado para a Fraternidade Humana conformado por diversas relixións para construír
a casa común e a paz mundial. Desta maneira, o ensino da relixión católica, mantendo a súa pecu-
liaridade e a esencia do diálogo fe-cultura e fe-razón que a caracterizou na democracia, acolle os
signos dos tempos e responde os desafíos da educación neste século XXI.

A estrutura do currículo de Relixión Católica intégrase no marco curricular da LOMLOE e é aná-


loga ás das outras áreas e materias escolares, contribuíndo como estas a o desenvolvemento das
competencias clave a través dunha achega específica. É un currículo aberto e flexible para facilitar
a súa programación nas diferentes contornas e centros educativos.

Exponse, en primeiro lugar, os seis obxectivos propios da área de Relixión Católica. Son comúns
para todas as etapas, propoñen gradualmente aprendizaxes de carácter cognitivo, instrumental e
actitudinal; e permiten o desenvolvemento das competencias clave en Educación Primaria. Alguns
obxectivos están centradas na formación da identidade persoal, cultivan as dimensións emocionais
e afectivas e promoven que cada alumno e alumna conforme con autonomía, liberdade e empatía
o seu proxecto vital, inspirado pola antropoloxía cristiá. Outras subliñan a dimensión social e cultural,
necesaria para o despregamento da personalidade individual e a construción responsable e creativa
das contornas socioculturais desde a mensaxe cristiá de inclusión e fraternidade. E outras propoñen

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 3 de 19
a visión cristiá da vida, o coñecemento de Xesucristo e da Iglesia, e contribúen a unha síntese da
fe cristiá capaz de dialogar con outros saberes e disciplinas escolares.

En segundo lugar, propóñense os criterios de avaliación que están directamente relacionados


cos obxectivos.

En terceiro lugar, propóñense os saberes básicos necesarios para alcanzar a proposta formativa
da área de Relixión Católica. Estes saberes, que derivan especificamente do diálogo da Teoloxía e
a Pedagoxía, constitúen os coñecementos, destrezas e actitudes necesarios para o logro dos ob-
xectivos

No currículo, os saberes básicos preséntanse organizados en tres bloques. O primeiro bloque


vira en torno ao descubrimento da vida e da autonomía persoal, á luz da mensaxe cristiá, que se
enriquece con valores de liberdade, responsabilidade, comunicación das emocións e ideas propias.
O segundo bloque expón o coñecemento da contorna, o encontro cos outros e o coidado dun
mesmo e dos demais para crecer en harmonía e comuñón. O terceiro bloque facilita a comprensión
da tradición social e a identidade cultural para aprender a vivir con outros, a respectar a natureza,
construír contornas inclusivas e diversas e construír a casa común. Todos os saberes exponse cun
sentido aberto para facilitar a súa adaptación ao contexto.

Finalmente, as orientacións metodolóxicas e para a avaliación da área de Relixión Católica es-


tablecen unha proposta didáctica en liña coas outras áreas da etapa e as situacións de aprendizaxe.
A súa programación constitúe unha oportunidade para incorporar as realidades máis próximas dos
centros educativos e da contorna, para expor a programación didáctica da área de Relixión Católica
en proxectos e ámbitos máis globalizados. As propostas metodolóxicas de aprendizaxe cooperativa,
aprendizaxe baseada en proxectos e por ámbitos curriculares que poidan realizarse facilitarán un
acceso máis inclusivo e universal á aprendizaxe.

1.2 Obxectivos

Obxectivos da área

OBX1. Descubrir, identificar e expresar os elementos crave da dignidade e a identidade persoal en situacións
vitais próximas, a través de biografías inspiradoras e relatos bíblicos de alcance antropolóxico, para ir confor-
mando a propia identidade e as súas relacións con autonomía, responsabilidade e empatía.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 4 de 19
▪ O descubrimento de todas as dimensións que conforman a identidade persoal é unha aprendizaxe esencial para
desenvolver o obxectivo da educación integral. Propón recoñecer e comprender as propias experiencias, as raíces
familiares e culturais, as relacións coa contorna social e natural. Implica aprender a identificar e xestionar as emo-
cións, afectos, valores, tamén as limitacións, que forman parte da experiencia persoal e social, para madurar a auto-
nomía persoal. Supón aprender a expresar, utilizando diversas linguaxes, as experiencias vitais coidando a autono-
mía e a empatía. É importante neste proceso de crecemento espertar os valores da dignidade humana e cultivar o
respecto e a inclusión de todos e todas en harmonía coa propia identidade persoal.
▪ No desenvolvemento deste obxectivo desempeña un papel esencial o descubrimento da interioridade e as súas con-
secuencias para a autonomía persoal e as relacións coa contorna. Este proceso educativo reclama o descubrimento
de actitudes e virtudes que se propoñen desde a visión cristiá da persoa e da vida, por exemplo, a través de biografías
inspiradoras, especialmente de santos e santas, e de relatos bíblicos sobre a mensaxe de Xesús de Nazaret. O logro
paulatino deste obxectivo supón desenvolver a autonomía e identidade persoal; adquirir valores e normas de convi-
vencia inclusiva, hábitos de traballo individual e en equipo; desenvolver as súas capacidades afectivas en todos os
ámbitos da personalidade; e lograr algúns hábitos saudables de vida e de consumo responsable sendo consciente
das súas propias necesidades físicas e emocionais.

OBX2. Descubrir, recoñecer e estimar a dimensión socioemocional expresada na participación en diferentes


estruturas de pertenza, desenvolvendo destrezas e actitudes sociais tendo en conta algúns principios xerais
da ética cristiá, para a mellora da convivencia e a sustentabilidade do planeta.

▪ O recoñecemento da dimensión socioemocional e a pertenza ás diversas estruturas sociais (familia, escola, grupos
de amigos, comunidade eclesial, etc.) constitúe unha aprendizaxe esencial na educación integral. Supón o descubri-
mento, a aceptación e estima da natureza social da persoa. Implica recoñecer que da dignidade humana derívanse
uns dereitos e conleva responsabilidades, como se expresa na Declaración Universal dos Dereitos Humanos. Propón
aprender a xestionar a propia autonomía persoal, coas súas ideas e toma de decisións, coas doutras persoas e
grupos, coa familia, con outras contornas sociais e culturais. É necesario neste proceso de maduración discernir os
valores democráticos e aprender a respectar a diversidade social e relixiosa, asumindo o desenvolvemento da iden-
tidade persoal nas relacións e vínculos con outros con actitudes de respecto e inclusión.
▪ O desenvolvemento deste obxectivo conleva a adquisición de destrezas e habilidades sociais, a toma de decisións
comunitarias, a resolución pacífica de conflitos, integrando actitudes de participación e solidariedade. A área de Re-
lixión Católica propón os principios e valores do maxisterio social da Igrexa para contribuír ao ben común, á plena
realización humana e á sustentabilidade do planeta. A adquisición deste obxectivo supón haberse preparado, como
desenvolvemento da autonomía e identidade persoal, para o exercicio activo da cidadanía e o respecto dos dereitos
humanos, así como o pluralismo das sociedades democráticas supón valorar, desde a ética cristiá, as diferenzas
entre as persoas e as sociedades, entre as diferentes culturas e relixións.

OBX3. Identificar e interpretar as situacións que prexudican ou melloran a boa convivencia, analizándoas coas
claves persoais e sociais da proposta cristiá, para fomentar o crecemento moral, a cooperación cos demais e
o desenvolvemento de valores orientados ao ben común.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 5 de 19
▪ A análise e a denuncia das situacións de exclusión, inxustiza ou violencia nas nosas contornas, para propoñer opor-
tunidades de inclusión para todos, especialmente para as persoas máis necesitadas, é unha aprendizaxe esencial da
área de Relixión Católica. En consecuencia, as propostas da autonomía persoal, a dignidade humana cos seus de-
reitos e liberdades, a convivencia democrática con valores de xustiza e solidariedade e o respecto da diversidade
cultural e relixiosa poden profundarse e fundamentarse nos valores propios da mensaxe cristiá. O proxecto de Deus
anunciado en Xesucristo, a fraternidade universal, proporciona un horizonte transcendente que confirma o noso com-
promiso cos obxectivos de desenvolvemento sostible e os dereitos humanos.
▪ Estas claves persoais e sociais da proposta cristiá engaden á aprendizaxe sobre a persoa e a sociedade, coas súas
actitudes e valores, o fundamento da experiencia relixiosa e a tradición cristiá. A antropoloxía cristiá, coa súa proposta
social e escatolóxica, constituirá a inspiración dos coñecementos, destrezas e actitudes deste obxectivo. O desen-
volvemento deste obxectivo proporciona os criterios para a análise e denuncia de todas as situacións de marxinación
ou desigualdade entre homes e mulleres; propón virtudes morais para a súa superación e a construción do ben
común. Isto implica educar a mirada da realidade para percibir as consecuencias do propio comportamento, asumindo
actitudes de responsabilidade, xustiza social e cooperación.

OBX4. Comprender e admirar o patrimonio cultural nalgunhas das súas expresións máis significativas, go-
zando da súa contemplación, analizando o universo simbólico e vital que transmiten, para valorar a propia
identidade cultural, promover o diálogo intercultural e xerar creacións artísticas.

▪ A comprensión e a admiración das culturas, en calquera das súas expresións sociais, artísticas, éticas e relixiosas,
constitúe unha aprendizaxe esencial no obxectivo escolar da educación integral. Conleva recoñecer as expresións
culturais máis significativas da contorna admirando a súa beleza e significado. Implica o aprecio das diversas lingua-
xes para expresar experiencias e sentimentos, ideas e crenzas, conformando a identidade das persoas e as socie-
dades. Propón a contemplación das diversas linguaxes artísticas e culturais para utilizalos na expresión da autonomía
e identidade persoal. Necesítase desenvolver o sentido crítico para comprender as diversas manifestacións culturais
e cultivar a creatividade para expresar as experiencias persoais e sociais nas diversas linguaxes comunicativas.
▪ Este obxectivo de Relixión Católica contribúe ao desenvolvemento da autonomía persoal e social promovendo a
liberdade de expresión, a creatividade, o respecto e a admiración pola diversidade e o dialogo intercultural. Este
proceso formativo supón o coñecemento da relixiosidade popular, celebracións relixiosas da contorna e o patrimonio
cultural da Igrexa que conforman a nosa identidade cultural. O logro deste obxectivo implica harmonizar a construción
da autonomía e identidade persoal coa aprendizaxe para vivir con outros en contextos culturais diversos; comprender
o pluralismo propio das sociedades democráticas; desenvolver actitudes de confianza en si mesmo e iniciativa per-
soal; e lograr valores para apreciar responsablemente a cultura, o diálogo intercultural e interrelixioso.

OBX5. Explorar, desenvolver e apreciar a propia interioridade e experiencia espiritual, recoñecéndoa nas pro-
pias emocións, afectos, símbolos e crenzas, coñecendo a experiencia de personaxes relevantes da tradición
xudeu cristián e doutras relixións, para favorecer o autocoñecemento persoal, entender as vivencias dos ou-
tros e promover o diálogo e o respecto entre as diferentes tradicións relixiosas.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 6 de 19
▪ O coidado e aprecio da dimensión espiritual propia da natureza humana, manifestada nas emocións, afectos, símbo-
los e crenzas, é unha aprendizaxe esencial da formación integral. Propón explorar e desenvolver esta dimensión
espiritual no conxunto de todas as dimensións da personalidade humana. Implica recoñecer, aprender a xestionar e
expresar en diversas linguaxes as emocións e sentimentos relacionados coa transcendencia e a experiencia relixiosa.
Supón explorar, desenvolver e apreciar a propia interioridade para cultivar as experiencias de silencio e contempla-
ción. Este desenvolvemento espiritual e moral é un dereito de todos os nenos e nenas, como se recoñece no artigo
27 da Convención sobre os Dereitos do Neno, articulando a responsabilidade primordial das familias e dos Estados
para garantir un nivel de vida adecuado para o seu desenvolvemento físico, mental, espiritual, moral e social.
▪ O desenvolvemento deste obxectivo inclúe o espertar espiritual na construción da autonomía e identidade individual
e o descubrimento da relación con Deus. Proponse a experiencia relixiosa como oportunidade formativa no desen-
volvemento de todas as dimensións humanas. Neste obxectivo ocupa un lugar esencial o coñecemento de persona-
xes relevantes da Biblia, da tradición cristiá e doutras relixións. O logro deste obxectivo supón a proposta da visión
cristiá da vida, unha das finalidades educativas propias da área escolar de Relixión Católica, explorando as posibili-
dades persoais, familiares, sociais e culturais do relixioso á hora de discernir posibles respostas ás preguntas sobre
o sentido da vida. Tamén implica o coñecemento e respecto pola pluralidade relixiosa e o diálogo intercultural.

OBX6. Comprender os contidos básicos do cristianismo, valorando a súa contribución á sociedade, para dis-
poñer dunha síntese persoal que permita dialogar, desde a propia identidade social e cultural, con outras tra-
dicións relixiosas e áreas de coñecemento.

▪ A comprensión dos contidos fundamentais da mensaxe cristiá, así como os doutras tradicións relixiosas, facilitando
o diálogo intercultural e a convivencia na diversidade, constitúe unha aprendizaxe esencial para a educación da ci-
dadanía global. Require que os desenvolvementos da autonomía persoal e responsabilidade social exérzanse con
plena liberdade e con san exercicio do sentido de pertenza. Supón o coñecemento crítico do cristianismo e das
relixións en contextos de pluralidade. Propón que estas crenzas e valores relixiosos poidan contribuír no desenvolve-
mento autónomo e persoal do propio proxecto vital. A relevancia destes coñecementos sobre relixión e a súa pre-
senza na escola, recoñecida polo Consello de Europa, contribúe ao desenvolvemento das competencias clave e á
educación integral.
▪ Este obxectivo proporciona un primeiro achegamento consciente ás crenzas e os valores propios da fe cristiá, aberto
ao diálogo, e mostrando a súa relación cos saberes doutras áreas escolares. O coñecemento de Xesucristo, a Historia
da Salvación e a Igrexa serán aprendizaxes necesarias no desenvolvemento desta obxectivo. O logro deste obxec-
tivo, desde a perspectiva cristiá, contribúe ao coñecemento e aprecio dos valores e normas de convivencia; prepara
para o exercicio activo dunha cidadanía respectuosa cos dereitos humanos; capacita para o diálogo intercultural e
interrelixioso; e dispón para a vida en contextos de pluralidade, mantendo as conviccións e crenzas propias con pleno
respecto ás dos outros.

1.3 Criterios de avaliación e contidos

Primeiro ciclo

1º e 2º curso

Área de Relixión Católica


Primeiro ciclo

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 7 de 19
1º e 2º curso

Bloque 1. Relixión Católica

Criterios de avaliación Obxectivos

▪ CA1.1. Observar nos relatos e personaxes bíblicos valores fundamentais do ser humano, relacio- OBX1
nándoas co desenvolvemento da súa autonomía e responsabilidade no grupo-clase.

▪ CA1.2. Recoñecer algunhas das características que definen a autonomía persoal, desenvolvendo OBX1
un autoconcepto axustado e unha autoestima saudable, para a propia aceptación persoal e para
integrarse nos grupos de pertenza con asertividade e responsabilidade, á luz do Evanxeo.

▪ CA1.3. Recoñecer os vínculos e relacións cos grupos de pertenza, comparándoos cos de Xesús de OBX2
Nazaret, identificando hábitos e principios que axudan a xerar un clima de afectividade, respecto,
solidariedade e inclusión.

▪ CA1.4. Apreciar e mostrar actitudes de respecto, mediación e coidado do próximo e da natureza, OBX2
derivadas da análise das palabras e accións de Xesús de Nazaret.

▪ CA1.5. Visualizar e identificar que situacións cotiás promoven unha convivencia pacífica, a través OBX3
de escóitaa e análise de relatos bíblicos, para aprender a resolver pacífica e inclusivamente os
conflitos.

▪ CA1.6. Describir algunhas situacións próximas de desamparo, fraxilidade e vulnerabilidade, empa- OBX3
tizando coas persoas desfavorecidas e recoñecendo a preferencia de Xesús de Nazaret polos que
máis sofren.

▪ CA1.7. Relacionar algunhas pasaxes bíblicas con expresións artísticas, servíndose da observación OBX4
e análise, para potenciar a creatividade e a comunicación a través de diversas linguaxes.

▪ CA1.8. Descubrir como o pobo cristián mostra a súa fe na vida diaria en diferentes festas e mani- OBX4
festacións relixiosas, comprendendo o vínculo que as une ao Evanxeo e a súa actualización na
comunidade cristiá.

▪ CA1.9. Tomar conciencia da propia interioridade a través de narracións e biografías cristiás signifi- OBX5
cativas, para favorecer o autocoñecemento persoal e as vivencias dos outros.

▪ CA1.10. Identificar as propias emocións, sentimentos e vivencias relixiosas, compartíndoos e reco- OBX5
ñecéndoos no outro, tendo en conta a experiencia de personaxes relevantes da tradición xudeocris-
tiana.

▪ CA1.11. Recoñecer que Xesús de Nazaret é o centro da mensaxe cristiá, valorando as súas ache- OBX6
gas para a persoa e a sociedade en contornas diversas.

▪ CA1.12. Valorar a Biblia como libro sacro e como narración do encontro de Deus coa humanidade, OBX6
descubrindo o seu lugar na comunidade cristiá e na cultura.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 8 de 19
Contidos

▪ Identidade persoal e relacións en diálogo coa mensaxe cristiá.

– Capacidades, potencialidades e limitacións de cada ser humano.


– Vivencias e sentimentos da experiencia interior e da corporalidade.
– Valor intrínseco de toda persoa, para o cristianismo como criatura de Deus.
– Exploración de personaxes bíblicos e modelos cristiáns e a súa procura da felicidade.
– Grupos de pertenza: diferenzas e relación con Xesús de Nazaret.
– A familia e a incorporación á vida social na visión cristiá.
– Potenciación da propia creatividade mediante expresións artísticas que reflictan a mensaxe de diversos relatos
bíblicos.
– Aprecio de momentos de silencio, interiorización e contemplación.
– Expresión, empregando diversas linguaxes, da propia crenza, emocións e afectos.
– Recoñecemento da oración como medio privilexiado de comunicación con Deus. O Painoso.
▪ Cosmovisións, tradición cristiá e cultura.

– Apreciación do valor relixioso e a riqueza cultural do Nadal, Semana Santa e outras celebracións como expresión
da identidade cultural da nosa sociedade.
– Análise e expresión da mensaxe cristiá na música, as artes e outras manifestacións culturais e tradicións da con-
torna.
– Valoración da importancia das celebracións relixiosas para as persoas crentes.
– Recoñecemento da Biblia, Palabra de Deus na vida da Iglesia, como libro sacro do cristianismo.
– A alianza de Deus co pobo de Israel e o seu proxecto de humanidade.
– Xesucristo, centro da mensaxe cristiá.
– María, a Nai de Xesús.
– A Igrexa como familia que vive e celebra a Boa Noticia anunciada por Xesús de Nazaret.
– A Biblia como fonte de inspiración artística ao longo da historia.
– A beleza como expresión da Creación e da experiencia relixiosa.
▪ Habitar o mundo plural e diverso para construír a casa común.

– O compromiso e responsabilidade do ser humano no coidado da natureza e os seres vivos desde unha visión
cristiá.
– Gratitude cara ás persoas que nos coidan e cara a Deus Creador.
– Obras e palabras que mostran o amor de Xesús de Nazaret a todas as persoas.
– O mandamento do amor como máxima relacional do cristianismo.
– Actitudes e accións que promoven a fraternidade.
– Hábitos e valores de respecto á natureza como creada por Deus.
– Relatos evanxélicos de compaixón, misericordia e perdón.
– Biografías significativas que favoreceron a resolución pacífica de conflitos.
– Actitudes cotiás que fomentan unha convivencia pacífica.
– Respecto e valoración das emocións, crenzas, sentimentos e expresións relixiosas doutras persoas.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 9 de 19
Segundo ciclo

3º curso e 4º curso

Área de Relixión Católica


Segundo ciclo
3º e 4º curso

Bloque 1.

Criterios de avaliación Obxectivos

▪ CA1.1. Recoñecer e expresar a través de composicións orais, escritas e artísticas os elementos OBX1
crave da dignidade e a identidade persoal, relacionándoas con diferentes situacións vitais, tendo en
conta biografías e relatos bíblicos de vocación e misión.

▪ CA1.2. Desenvolver sensibilidade sobre o valor da vida e da igual dignidade do ser humano, e o OBX1
seu papel no coidado da natureza, tomando como modelo personaxes bíblicos e da tradición cristiá.

▪ CA1.3. Adquirir destrezas e habilidades sociais que potencien a súa inclusión no grupo e contornas OBX2
culturais próximos, a través da lectura de pasaxes bíblicas do NovoTestamento e a análise de com-
portamentos de coidado, responsabilidade, solidariedade e perdón.

▪ CA1.4. Apreciar as relacións sociais como fonte de felicidade e desenvolvemento persoal, tomando OBX2
como punto de partida os relatos sobre a comunidade de Xesús de Nazaret, os Apóstolos e a Iglesia,
asumindo responsabilidades no coidado das persoas e do planeta.

▪ CA1.5. Colaborar e promover cos demais a análise de situacións que prexudican ou melloran a OBX3
convivencia e a posta en marcha de accións responsables que favorezan a construción dun mundo
máis equitativo e inclusivo.

▪ CA1.6. Distinguir algúns dos valores propios do cristianismo e a súa presentación en pasaxes dos OBX3
evanxeos, para aplicar a cooperación e a mediación, a resolución pacífica de conflitos e a constru-
ción do ben común en situacións próximas.

▪ CA1.7. Admirar diferentes expresións do patrimonio cultural e da relixiosidade popular, recoñecendo OBX4
a súa beleza e o seu significado relixioso e a súa vinculación con textos bíblicos, valorando a súa
achega á identidade cultural.

▪ CA1.8. Observar nas celebracións litúrxicas, os espazos sacros e os sacramentos da Igrexa ele- OBX4
mentos esenciais do cristianismo, poñéndoos en relación coa vida de Xesús e a tradición da Igrexa.

▪ CA1.9. Recoñecer e valorar o encontro cos demais como oportunidade para o desenvolvemento da OBX5
propia interioridade, tendo como referencia os encontros de Xesús de Nazaret.

▪ CA1.10. Identificar as virtudes e actitudes que axudan a un crecemento persoal e espiritual, a través OBX5
do autocoñecemento e do acceso a outras experiencias de personaxes da tradición cristiá.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 10 de 19
▪ CA1.11. Comprender a importancia da alianza de Deus co pobo de Israel que ten a súa continuación OBX6
en Xesucristo, e as súas achegas sociais e culturais na historia.

▪ CA1.12. Valorar a Igrexa como comunidade que continuou coa misión de Xesús resucitado, desde OBX6
as primeiras comunidades cristiás ata a actualidade, recoñecendo as súas celebracións, tradicións
e contribucións sociais.

Contidos

▪ Identidade persoal e relacións en diálogo coa mensaxe cristiá.

– A centralidade da persoa na mensaxe cristiá.


– A dignidade do ser humano.
– Relatos bíblicos de vocación e misión.
– A importancia da familia e a comunidade como fonte de felicidade.
– Técnicas de mediación para a resolución pacífica de conflitos á luz do Evanxeo.
– As relacións cos outros como oportunidade de autocoñecemento e crecemento persoal.
– Toma de conciencia da experiencia persoal e do modo de relacionarnos cos demais e con Deus.
▪ Cosmovisións, tradición cristiá e cultura.

– Identificación de diversos símbolos e tradicións relixiosas, en torno ao calendario litúrxico e os sacramentos.


– Transmisión do sentimento relixioso a través da música e as artes.
– Antigo e Novo Testamento.
– A importancia da alianza de Deus co pobo de Israel.
– A relación de Xesús coas persoas do seu tempo.
– Xesús anuncia o Reino de Deus: fraternidade e misericordia.
– Relatos bíblicos que describen a vida de Xesús de Nazaret cos Apóstolos e as primeiras comunidades cristiás.
– María, Nai da Igrexa.
– A Iglesia, Pobo de Deus, como comunidade que vive e celebra. O sacramento da Eucaristía.
– Aprecio da importancia de vivir a fe en comunidade para a persoa crente.
– A importancia do perdón para a construción de relacións sociais sólidas, solidarias e fraternas. O sacramento da
reconciliación.
– Tipos de oración: características e diferenzas.
– Obras artísticas que representan momentos da tradición bíblica e que son configuradoras da súa identidade cultu-
ral.
– Valor cultural e artístico do patrimonio da diocese.
▪ Habitar o mundo plural e diverso para construír a casa común.

– O coidado da contorna natural e social como casa común.


– A proposta moral cristiá para a vida en sociedade.
– Hábitos e actividades para o logro dos obxectivos de desenvolvemento sostible á luz da ética cristiá.
– Ética do coidado: a responsabilidade, a compaixón, o perdón e o amor.
– Unha mirada cristiá á realidade: a toma de conciencia das situacións sociais inxustas.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 11 de 19
– Proxectos de servizo e solidariedade promovidos pola Igrexa.
– Actitudes de respecto e inclusión para crear contornas de convivencia intercultural.

Terceiro ciclo

5º curso e 6º curso

Área de Relixión Católica


Terceiro ciclo
5º e 6º curso

Bloque 1.

Criterios de avaliación Obxectivos

▪ CA1.1. Identificar os principios e virtudes que promoven e respectan a dignidade de todas as per- OBX1
soas, reflexionando sobre experiencias persoais e de aula, desenvolvendo autonomía, xuízo crítico
e responsabilidade.

▪ CA1.2. Expresar con autonomía a través de diversas linguaxes comunicativas a identidade persoal OBX1
recoñecendo, desde a visión cristiá, a singularidade de todas as persoas, desenvolvendo empatía
e valorando a pluralidade.

▪ CA1.3. Promover actitudes que impulsen a mellora da convivencia e o coidado do planeta, coñe- OBX2
cendo e aplicando algúns principios da ética cristiá, plasmando as súas conclusións en diferentes
soportes.

▪ CA1.4. Participar en accións solidarias e de servizo á comunidade, recoñecendo aqueles grupos OBX2
sociais máis vulnerables, tendo en conta como Xesucristo cambiou a súa realidade e as consecuen-
cias que iso tivo para a historia da humanidade.

▪ CA1.5. Reflexionar sobre algúns principios xerais da ética cristiá, coñecendo a súa realización en OBX3
biografías significativas e movementos sociais, descubrindo como poden ser postos en práctica nas
nosas contornas sociais próximas e virtuais.

▪ CA1.6. Cooperar activamente na construción dunha convivencia pacífica e democrática recoñe- OBX3
cendo, en iniciativas e proxectos eclesiais, aqueles valores morais que promoven o ben común.

▪ CA1.7. Comprender e valorar como o patrimonio relixioso cristián contribúe á construción da identi- OBX4
dade das persoas e dos pobos, e inspira a expresión da propia vivencia persoal e social a través de
diversas linguaxes.

▪ CA1.8. Recoñecer e apreciar, desde a propia identidade cultural, a pluralidade de tradicións e ex- OBX4
presións presentes no contexto social, promovendo o respecto e o coñecemento mutuo que favo-
rece o encontro e o diálogo intercultural.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 12 de 19
▪ CA1.9. Asumir o desenvolvemento da interioridade como un dos elementos fundamentais na cons- OBX5
trución do propio sistema de valores e crenzas, mediante a análise e a reflexión de textos bíblicos
e doutras tradicións relixiosas.

▪ CA1.10. Valorar a experiencia relixiosa como desenvolvemento persoal e social da dimensión espi- OBX5
ritual, interpretando e respectando o relixioso na pluralidade de culturas e promovendo o diálogo
interrelixioso.

▪ CA1.11. Comprender as consecuencias éticas e morais, persoais e sociais, da mensaxe de Xe- OBX6
sucristo para a construción do propio sistema de valores e crenzas e para a promoción do ben
común.

▪ CA1.12. Coñecer o Credo da fe cristiá, poñéndoo en diálogo con outras áreas de coñecemento OBX6
científico e cultural e con outras relixións.

Contidos

▪ Identidade persoal e relacións en diálogo coa mensaxe cristiá.

– A dignidade humana, a igualdade e a diferenza entre as persoas.


– Os dereitos humanos en diálogo coa visión cristiá.
– A responsabilidade persoal e social desde o punto de vista cristián.
– Situacións vitais que expoñen preguntas existenciais ou morais para a persoa.
– A influencia das accións individuais na transformación social á luz da ética cristiá.
– Valoración da dimensión espiritual e relixiosa nun mesmo e nos demais.
– Expresión, en diversas linguaxes da propia vivencia persoal, ao redor das festividades, tradicións e celebracións
relixiosas.
▪ Cosmovisións, tradición cristiá e cultura.

– Ritos, tradicións e festas de diversas relixións en torno ao nacemento, o matrimonio e a morte, explicitando a
achega do cristianismo.
– Obras de arte, composicións musicais, e construcións arquitectónicas representativas do cristianismo, comparadas
coas doutras culturas e relixións.
– A relación de Xesús co seu Pai e co Espírito: Divos Trindade.
– A preferencia de Xesucristo polas persoas marxinadas.
– A paixón, morte e resurrección de Xesús e a celebración da Pascua na Igrexa.
– O Credo da Igrexa católica.
– A vida cristiá e a celebración dos sacramentos.
– María, modelo de crente.
– Recoñecemento do papel das mulleres na Biblia e na historia da Igrexa.
– Reflexión e análise sobre as experiencias relixiosas narradas en diversos relatos bíblicos ou recollidas en biogra-
fías significativas.
▪ Habitar o mundo plural e diverso para construír a casa común.

– O mandamento do amor como raíz da ética cristiá e compromiso co ben común.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 13 de 19
– Valores propios do Evanxeo: as benaventuranzas e o Reino de Deus.
– A visión cristiá da interdependencia, eco-dependencia e interrelación.
– Análise de situacións próximas de vulnerabilidade e deseño de propostas transformadoras aplicando os principios
da ética cristiá.
– Compromiso e transformación social na acción da Igrexa.
– A responsabilidade e o respecto no uso dos medios de comunicación e as redes sociais.
– Pensamento crítico e ético para a convivencia democrática.
– Establecemento dun primeiro diálogo fe e ciencia, desde o respecto, a curiosidade e escóitaa.
– Aprecio do diálogo intercultural e interrelixioso para unha convivencia pacífica e democrática.

1.4 Orientacións pedagóxicas

Relación entre os obxectivos da área de Relixión Católica e as competencias clave a través dos
descritores operativos do perfil de saída establecidos no anexo I.

Obxectivos Competencias Clave


da área
CCL CP STEM CD CPSAA CC CE CCEC

OBX1 1-3 1-4 1-2-5 2-3 3

OBX2 2-5 3 5 3 3 1-2-4 1

OBX3 1-5 3 1 3 3-4 1 3

OBX4 4 3 2-3 3 1-2-4

OBX5 1 1-3-5 3 2 1-3

OBX6 2-3 4 1 4-5 1-4 3 1

Liñas de actuación no proceso de ensino e aprendizaxe.

– Ao longo desta etapa, coas propostas metodolóxicas e os aprendizaxes da área de Relixión Ca-
tólica, inspirados na antropoloxía cristiá, enriquécese o proceso de desenvolvemento persoal e
social dos nenos e nenas: accédese a aprendizaxes culturais propios da tradición relixiosa e da
contorna familiar que contribúen a madurar a identidade persoal e cultural; desenvólvense apren-
dizaxes de hábitos e valores, necesarios para a vida individual e social; e a aprendizaxes vitais
que dan sentido humano e cristián á vida, e forman parte do necesario crecemento interior. Estas
achegas do currículo de Relixión Católica, á luz da mensaxe cristiá, responden a un compromiso
de promoción humana coa inclusión de todos e todas, fortalecen o poder transformador da escola
e supoñen unha contribución propia ao perfil de saída do alumnado ao termo desta primeira
etapa do ensino básico.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 14 de 19
– As orientacións metodolóxicas e para a avaliación da área de Relixión Católica son o conxunto
de estratexias, recursos, accións e situacións de aprendizaxe organizadas e planificadas polo
profesor ou profesora, ou polo equipo docente, para posibilitar a aprendizaxe do alumnado e a
adquisición dos obxectivos previstos nesta etapa. Estas orientacións comparten as formulacións
didácticas propios destas idades, das outras áreas e as situacións de aprendizaxe que se pro-
poñen para o conxunto de Educación Primaria. A súa programación didáctica concretarase no
exercicio da autonomía dos centros escolares e constitúe unha oportunidade para incorporar as
realidades máis próximas do contexto á vez que se harmoniza co proxecto educativo. Este currí-
culo facilita a súa programación didáctica como área curricular específica no conxunto da etapa
e ofrece a oportunidade de exporse en proxectos compartidos con outras áreas ou ámbitos curri-
culares máis globalizados.

– As formulacións metodolóxicas desta área fundaméntanse, globalmente, na atención personali-


zada ao alumnado, na diversidade de actividades, estratexias, recursos e outros métodos didác-
ticos; no coidado do desenvolvemento emocional e cognitivo do alumnado respectando o seu
ritmo evolutivo; na aprendizaxe individualizada e cooperativa; na relación das aprendizaxes coa
contorna, nun enfoque competencial orientado á acción, o emprendemento e a aplicación dos
saberes. Será necesario ter en conta as condicións persoais, sociais e culturais de todos os
nenos e nenas, para detectar necesidades específicas e propoñer accións de reforzo ou amplia-
ción flexibilizando os procesos e garantindo a inclusión de todo o alumnado. A avaliación com-
préndese como parte deste proceso de ensino e aprendizaxe. A área de Relixión Católica confire
unha insubstituíble responsabilidade á figura do docente cuxa intervención é esencial na xestión
do proceso de ensino, tanto na súa programación como no seu desenvolvemento e avaliación.

– A didáctica da área de Relixión Católica exposta en termos dun currículo competencial haberá
de promover o protagonismo do alumnado no seu propio proceso de aprendizaxe. Algúns dos
pasos para seguir nas secuencias de aprendizaxe son: partir da experiencia concreta do alumno
e a alumna, e da súa realidade persoal, familiar, social e cultural; identificar e formular con pen-
samento autónomo os interrogantes e cuestións que suscitan estas situacións; buscar, analizar
e contrastar as experiencias e interrogantes con fontes bíblicas, o patrimonio artístico, e outras
referencias eclesiais; elaborar respostas persoais e sociais desde a liberdade individual con
pleno respecto ás ideas dos demais, contrastadas cos principios éticos do cristianismo; dialogar
con outras visións do mundo, para a construción da convivencia e o ben común; comunicar con
asertividade e empatía as ideas e crenzas propias utilizando con creatividade diversos linguaxes;
aplicar este proceso formativo na construción da identidade persoal como preparación para a
aprendizaxe para toda a vida.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 15 de 19
– A diversidade de metodoloxías activas que se poden aplicar haberán de ter en conta os pasos
deste itinerario pedagóxico e os obxectivos da área, os criterios de avaliación e os saberes bási-
cos, é dicir, as aprendizaxes esenciais desta área. As orientacións metodolóxicas e para a ava-
liación programadas harmonizarán de forma coherente estas aprendizaxes que se propoñen na
área de Relixión Católica, as necesidades propias do alumnado, e os obxectivos de etapa e o
perfil de saída.

– Atención personalizada. O currículo da área de Relixión Católica, tamén nas súas orientacións
metodolóxicas, aposta por unha educación personalizada, que pon á persoa no centro de todos
os procesos educativos. Isto esixe acompañar a cada alumno e alumna tendo en conta a súa
personalidade e o seu propio ritmo de aprendizaxe, acoller e coidar a súa experiencia persoal,
familiar e social, respectar a súa autonomía e liberdade, promovendo os vínculos cos demais
para crecer individual e comunitariamente. Coa atención personalizada favorécese o compro-
miso e a implicación dos propios estudantes no seu proceso de experiencia e coñecemento,
atendendo a todas as dimensións da personalidade de maneira integrada. En concreto, a área
de Relixión Católica atende e acompaña o desenvolvemento da interioridade, a espiritualidade,
e a experiencia relixiosa do alumnado. Entre outros recursos para esta aprendizaxe con valor
persoal, pódese utilizar na aula a elaboración do porfolio do talento e dinámicas de educación
emocional e comunicación empática, a implementación da clase investida, a xeración de activi-
dades metacognitivas, a gamificación e a aprendizaxe experiencial.

– Traballo individual e cooperativo. As propostas metodolóxicas da área de Relixión Católica de-


berán favorecer experiencias de aprendizaxe de atención individualizada e traballo cooperativo,
en grupo pequeno ou con todo o grupo clase, para enriquecer os procesos cognitivos coa parti-
cipación activa dos alumnos e alumnas na toma de decisións, favorecendo o sentido de respon-
sabilidade e pertenza; desta maneira increméntase a motivación e o compromiso coa súa apren-
dizaxe. Por iso, xunto á atención persoal e as orientacións do profesorado, proponse a realiza-
ción de tarefas e accións en grupos heteroxéneos promovendo a colaboración, non a competiti-
vidade, para desenvolver hábitos de traballo en equipo na aula que anticipan a vida en contornas
diversas. Esta aprendizaxe cooperativa contribúe a motivar e manter a atención do alumnado e
desenvolve a súa autonomía persoal. En concreto, a área de Relixión Católica propón valores
de autonomía e liberdade persoal e de responsabilidade social e coidado do planeta. Entre outros
recursos para esta metodoloxía pódense aplicar na aula técnicas de traballo cooperativo formal
e informal, e o uso responsable das tecnoloxías, a aprendizaxe por retos, desafíos ou problemas,
a utilización de webs sociais e espazos colaborativos en rede.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 16 de 19
– Deseño Universal de Aprendizaxe. A metodoloxía da área de Relixión Católica terá en conta os
principios do Deseño Universal de Aprendizaxe para programar propostas didácticas compostas
por prácticas de aprendizaxe, ensino e avaliación que contribúan a enriquecer o proceso de de-
senvolvemento integral do alumnado, promovendo o seu progreso no recoñecemento da tradi-
ción relixiosa e cultural da contorna familiar e social, na adquisición de hábitos e valores necesa-
rios para a súa vida, no crecemento interior e a súa autonomía persoal, así como na expresión
das súas propias emocións e experiencias de forma respectuosa e empática xerando contornas
inclusivas e interculturais. Foméntanse así procesos pedagóxicos accesibles para todos pola
diversidade de estratexias e recursos, de espazos e tempos, que se utilizan na aula e pola adap-
tación do currículo ás necesidades dos diferentes ritmos de aprendizaxe. No deseño das activi-
dades desta área terase en conta a flexibilidade do currículo, os contextos de ensino inclusivos,
e a utilización de recursos accesibles para todos.

– Situacións de aprendizaxe. As situacións de aprendizaxe constitúen o nivel máis concreto dun


proceso de programación didáctica do currículo. É un conxunto de tarefas relacionadas entre si
para facilitar a aprendizaxe a partir de experiencias vividas polo alumnado. As propostas meto-
dolóxicas da área de Relixión Católica poden recrear na aula situacións significativas e cotiás da
súa contorna persoal, familiar, social e cultural, referidas ás necesidades e intereses dos alumnos
e alumnas a esas idades, para abordar os saberes básicos, os criterios de avaliación e os ob-
xectivos da área aos que van vinculados. A docentes da área de Relixión Católica poden propo-
ñer situacións de aprendizaxe estimulantes, significativas e integradoras, contextualizadas e res-
pectuosas co proceso de desenvolvemento integral do alumnado en todas as súas dimensións.
Deberán ter unha formulación precisa das aprendizaxes esenciais da área de Relixión Católica
que se esperan conseguir. Estas situacións presentarán retos ou problemas cunha complexidade
coherente co desenvolvemento do alumnado, cuxa resolución implique a realización de distintas
actividades e a mobilización das aprendizaxes que se buscan para a creación dun produto ou a
resolución dunha acción; favorecerán a transferencia das aprendizaxes adquiridas na área de
Relixión a contextos da realidade cotiá do neno e a nena, en función do seu progreso madurativo.
Buscarase contribuír ao diálogo, ao pensamento creativo e autónomo, así como á boa conviven-
cia e o respecto á diferenza. As situacións de aprendizaxe na área de Relixión Católica terán en
conta os centros de interese do alumnado e posibilitará a mobilización coherente e eficaz dos
distintos coñecementos, destrezas, actitudes e valores propias desta área.

– Aprendizaxe baseada en proxectos. A aprendizaxe baseada en proxectos é unha metodoloxía


activa baseada en retos e tarefas nas que o alumnado asume unha maior cota de responsabili-
dade e no que o profesorado orienta o proceso. Esta proposta metodolóxica permite interiorizar
as aprendizaxes curriculares a través do traballo cooperativo, as ferramentas de desenvolve-
mento cognitivo, a avaliación competencial e a metacognición. Trátase dunha metodoloxía que

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 17 de 19
posibilita que a área de Relixión Católica prográmese de forma globalizada con outras áreas da
etapa; esta globalización favorece atender as preguntas que interesan ao alumnado. Aínda que
se poden deseñar os proxectos con diversidade de itinerarios, é importante a pregunta ou o
desafío inicial para espertar o interese e a curiosidade do alumnado; é necesario un tema central,
que adoita denominarse tópico xenerativo, para vertebrar as conexións coas aprendizaxes que
entrarán en xogo. A resposta ao reto ou a pregunta debe ser a elaboración dun produto final que
debe estar definido ao comezo e que activará diversas competencias na súa realización. Nece-
sítase programar os fíos condutores e as diversas tarefas e actividades que o alumnado desen-
volverá. Tamén hai que definir os saberes básicos e os obxectivos da área relacionados co pro-
xecto, así como os recursos necesarios. A avaliación non se expón só como obxecto de cuanti-
ficación, senón como instrumento de acompañamento e de mellora.

– Aprendizaxe orientada á acción. As propostas metodolóxicas da área de Relixión Católica supo-


ñen un enfoque da aprendizaxe orientada non só ao crecemento persoal, tamén ao seu desen-
volvemento social e de relación coa contorna; por tanto, búscase un enfoque orientado á acción
no que os propios alumnos e alumnas poidan ser protagonistas implicados no seu proceso de
aprendizaxe. Ademais, estas aprendizaxes propias da área deberán estar conectados coa con-
torna familiar e o contexto próximo para relacionalos de maneira práctica, mobilizalos e aplicalos
na súa vida cotiá en situacións de diversidade relixiosa, persoal e social. Incorporar a diversidade
cultural e relixiosa propia da aula e da contorna contribuirá a espertar e fomentar o diálogo con
outros, así como o interese e a curiosidade pola diversidade de identidades persoais e sociais
nas que o relixioso sexa un elemento propio. Este modelo de intervención na aula permitirá o
aprecio e o respecto pola diversidade relixiosa e cultural, facilitando que o alumnado recoñeza
as festividades e as manifestacións culturais da contorna, así como outras expresións relixiosas
e artísticas propias da nosa tradición cultural. O alumnado será progresivamente consciente das
referencias relixiosas e culturais, e poderá identificar diferenzas e semellanzas para valorar e
apreciar tanto a cultura propia como a dos diferentes pobos e relixións.

– Avaliación. A avaliación do alumnado compréndese como parte do proceso de ensino e apren-


dizaxe, ademais de permitir a valoración das aprendizaxes e o nivel de competencia adquirido,
axuda a identificar melloras no proceso de ensino. Tamén posibilita detectar dificultades para
aplicar as medidas de reforzo necesarias. Os criterios de avaliación son o elemento curricular
para orientar esta parte do proceso de ensino e aprendizaxe, entendendo a avaliación como
oportunidade para formar a persoas capaces de desenvolverse en situacións reais de experien-
cia e comunicación, comprometidas no coidado das persoas e do planeta, que inician unha
aprendizaxe que se prolongará ao longo da vida; por iso é esencial identificar oportunidades de
mellora permanente. Para facilitar a avaliación, as formulacións didácticas han de incluír elemen-
tos claramente relacionados cos criterios de avaliación, os obxectivos da área, e o seu vínculo

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 18 de 19
cos descritores operativos, o que permitirá evidenciar e avaliar as aprendizaxes propostas nos
produtos finais que o alumnado ha de crear. Nunha avaliación competencial é imprescindible
valorar tanto o proceso como os resultados. A avaliación da área de Relixión Católica realizarase
nos mesmos termos e cos mesmos efectos das outras áreas da etapa. Deberá ter en conta todos
os procesos da actividade pedagóxica que se desenvolve na aula e prever as ferramentas e
instrumentos necesarios para observar o nivel de adquisición os obxectivos da área. Na medida
do posible, en canto suxeitos progresivamente autónomos e gradualmente responsables da súa
aprendizaxe, os alumnos e alumnas han de participar na avaliación e o proceso seguido para a
adquisición dos obxectivos propios da área. Para iso deberíanse combinar os diferentes tipos de
avaliación: a realizada polo docente, autoavaliación do alumnado sobre si mesmo de forma que
poidan tomar conciencia do seu proceso de aprendizaxe e sexa progresivamente máis respon-
sable del, e coavaliación entre iguais que debe desenvolverse nun ambiente de respecto e em-
patía. As técnicas e estratexias para a avaliación deberán ser diversas, accesibles e adecuadas
á diversidade do alumnado. Recoméndanse ferramentas como as rúbricas para medir o nivel de
logro do alumnado, listas de control, escalas de valoración ou cotexo, e os porfolios ou diarios
de aprendizaxe, que constitúen soportes físicos e dixitais que favorecen a recollida e sistemati-
zación da información do proceso de aprendizaxe. Estas avaliacións poden realizarse a partir da
observación do profesorado e entre iguais, da autorreflexión, a discusión reflexiva e da análise
de produtos, de modo que tanto o profesorado como o alumnado poidan dialogar sobre o proceso
de aprendizaxe, sendo o profesor ou profesora quen defina os indicadores da aprendizaxe.

Edificio Administrativo San Caetano, s/n


15781 Santiago de Compostela
www.edu.xunta.gal Páxina 19 de 19

You might also like