Truth or Charot

How to Spot a FAKE news

Team Lyqa

Kaylanga natin manatiling informed. Dapat ang information ay totoo. Dahil ang totoong information lang
ang nakakatulong mga articles, news, graphics

State what is fake news and how to spot fake news online

2 types of Fake News

Disinformation

Misinformation

1. Misinformation ang mis ay katunog ng miss which means ay sablay, lihis or mali, mistake. Ibig
sabihin ay maling news. Information na mali na hindi umabot sa mark, hindi accurate menas.
Means misinterpretation.
Madami pwedeng maging biktima ng misinformation. If not paying attention
2. Disinformation mas masama. Dahil ito ay pagpapakalat ng maling impormasyon o balita through
your end for your purpose ibig sabihin nun hindi ka lang maaaring nagkamali ikaw ay
nagpapakalat ka ng maling impormasyon. Tahasang pagpapakalat ng maling balita upang ma
mislead ang ibang tao.
Ang example ng disinformation ay pag claim ng produkto naiyong binebenta ay nakakagamot sa
covid 19 kahit hindi naman ito totoo. Bakit ito ginagawanito ng tao. Dahil gusto nilang ma-
booost ang kanilang produkto. Para tumulong kunyari sa iba
When you scroll through your feed maaari kayong makakita ng example ng parehong
misinformation at disinformation.

Paano natin maiiwasan ito

May tatlong bagay na pwede ninyo hanapin sa mga news article sa mga nirepost or infographic
to spot fake news

1. Source – sino ba ang unang nagsabi ng balitang ito, credible sila. Isa ba silang representative
ng isang organization. To identify kung ikaw ay magbabasa ng news from fb page mas
magandang tuklasin kung ito ba’y copy paste or galing talaga sa website source ng page.
Not credible news:
Ctto
Copy Paste
Share ko lang

Madaling maglagay ng logo ng kahit na anong departamento.

Tamang Spelling
 2. Spelling tamang spelling kadalasan ng mga credible sorces ay minsan lang sila magkamali.
And if mag aanounce sila ng mga important details they proofread. Ngayon if tadtad na ng
misspell ang ang iyong binabasang source malamang ito ay reliable.
Hindi madalas magkamali ang mga experts katulad ng news company kasi they spend so
much money to pay editors, journalist and copyrighters.

3. Support di lang galing sa isang source , maraming nakakaalam o support. Search horizontally
instead of vertically.
Try to research in google. In other publish companies.
Check the supporting information.

Why is it important?

Pag nag share ng fake news mahirap bawiin. They are design for you to click enable for then
to have money.

We cannot limit the people to create fake news. So ano ang pwede nating gawin.

Source, Spelling and Support Information

https://youtu.be/xf8mjbVRqao

#1: Context - Look at the context of the article.  When was it written? Where does it come
from? Have the events changed since then? Is there any new information that could change your
perspective?

#2: Credibility - Check the credibility of the source. Does the site have a reputation for
journalistic integrity? Does the author cite credible sources? Or is it satirical? Is it on a list of fake
news sites? Is it actually an advertisement posing as a real news story?

#3: Construction. Analyze the construction of the article. What is the bias? Are there any  
loaded words? Any propaganda techniques? Any omissions that you should look out for? Can you
distinguish between the facts and opinions? Or is it simply all speculation?
 #4: Corroboration: Corroborate the information with other credible news sources. Make
sure it’s not the only source making the claim. If it is, there’s a good chance it’s actually not true.

#5: Compare: Compare it to other news sources to get different perspectives.  Find other
credible sources from other areas of the ideological or political spectrum to provide nuance and get
a bigger picture of what’s actually happening. See, when we teach students media literacy, and they
learn how to consume critically, they learn how to think critically.  And critical thinking citizens are
good for democracy. And that’s good for everyone.

Paano nga ba masusuri kapag fake news ang iyong nababasa sa social media?

Bakit nga ba kailangan natin manatiling inform sa panahon ngayon kahit na tapos na ang pandemya at
halos lahat ng tao ay bumabalik na sa normal ang pamumuhay.

at bakit mas magandang alam natin kung paano siyasatin ang pagtuklas ng tamang impormasyon sa
hindi.

Ito ay dahil sa panahon ngayon marami ng Filipino ang kumukuha ng impormasyon sa social media.
Kahit marami pa rin sa atin ang mas nagtitiwala sa balitang galing telebisyon. Hindi pa rin na’tin
maitatanggi na mas accessible ang cellphone kumpara sa tv. Kaya sa nilabas ng huling tala ng Philippine
Statistical Office (PSA) noong taong 2020. Mayroon ng 63.3% ng mga Pinoy ang gumagamit ng social
media para sa mas mabilis na palitan ng impormasyon.

Manang: Edi mas Maganda?

Me: Opo tama kayo na mas napapabilis at mas convenient ang paglaganap ng balita. Ngunit hindi na’tin
maitatanggi na mas dumami rin ngayon ang tsismis at pawang gawa gawang balita lamang.

Kung saan ito yung tinatawag na fake news o fake information.

Manang: Ay oo nabasa ko nga yan sa FB.

Me: Tama po kayo ang Facebook ang isa sa mga social media platform na laganap ang fake information.
Kasama na rin d’yan ang Instagram, Twitter, Unlicensed Website, Tiktok at marami pang iba.

At may dalawa po tayong uri ng fake information ayon kay Teacher Lyqa ang misinformation at
disinformation

Manang: E bakit dalawa, may pagkakaiba pa ba ang fake news sa fake news?

Me: Tama po kayo d’yan may pagkakaiba po ang misinformation at disinformation. Dahil ang
misinformation ay tumutukoy sa kulang na pag-uulat, sobrang pag-uulat o di kaya nama’y maling salin
ng information.

Manang: Ay katulad nung sa Kristine na flight attendant sinabi ay hinarass ng mga kaibigang lalaki sabi
ng ina. Pero ang totoo ay nasobrahan sa bato
???

Me: Maaari po

Lipat naman po tayo sa disinformation ang disinformation ay Tahasang pagpapakalat ng maling balita
upang ma mislead ang ibang tao. Hindi ito isang pagkakamali dahil may motibo ka talagang magpakalat
ng maling impormation dahil sa iyong kagustuhan at kapakinabangan.

Manang: Ahh ay yung katulad ng Minda na inaalok sa aking pampayat daw at pangpatanggal ng gout.
Kamakailan lang ay napatunayang peke at di naman totoo. Yun pala ay gusto lang kumita ng may ari at
ginamit pa mukha ni Dok Willie Ong. Suhos.

Kaya may iilan po hakbang para maiwasan at matukoy ang fake news.

Una po ay ang source dapat po nating siyasatin kung saan nagsimula o kanino nanggaling ang
impormasyon. Kaya wag po kayo maniniwala sa post na naglalaman ng ctto copy pate o share ko lang
content. Dahil Malaki ang posibilidad na ito’y galing sa hindi mapagkakatiwalaang source

Spelling Napakaimportante po na tama ang paguulat at letrang pagkakasunod. Dahil kadalasan po ng

balita ay gawang journalist na nag-aral ng ilang taon para makapa ulat ng wasto .

Support tumutukoy sa supporting news outlet o ibang tagapag balita. Katulad ng

Manang: ay oo tama dahil kapag pinalabas sa tv patrol nakikita ko din s a24 oras kaya pala sila ay minsan
iisa ang balita.

Tama po dahil kapag importanteng impormasyon halos lahat ng mga taga media ay may nilabas na balita
ukol dito.

https://psa.gov.ph/press-releases/id/163686