Professional Documents
Culture Documents
Luong Giac
Luong Giac
Luong Giac
LƯỢNG GIÁC 10
Chương 1: GÓC – CUNG LƯỢNG GIÁC
1. Một số khái niệm cơ bản
Đơn vị đo: Độ là số đo của một cung có độ dài bằng ...................................................................................
Đường tròn có số đo ..............
Radian (.............) là số đo của một cung có độ dài bằng ............................................................
Đường tròn có số đo ..............
Đổi đơn vị: Độ dài của một cung tròn:
Cung lượng giác: .............. (trong đó A gọi là ..............., B gọi là .................) là cung tạo bởi một
............................................................................... luôn theo ......................................(............................).
sin𝛼
cos𝛼
tan𝛼
cot𝛼
Trang 1
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
3. Tính chất
Ví dụ 3: Biểu diễn các ngọn cung sau trên đường tròn lượng giác:
a) sđ AM k 2 b) sđ AM k c) sđ AM k d) sđ AM k
4 3 2
e) sđ AM k f) sđ AM k g) sđ AM k h) sđ AM k
2 3 6 2 4 2
Trang 2
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
0
Ví dụ 4: Xét dấu của: a) sin 500
b) cos 3700
c) tan 8200
d) cot 3000
7 9
e) sin .cos
3 4
17
f) tan
8
3 3
Ví dụ 5: a) Cho . Hãy tìm cos, tan, cot nếu biết sin .
2 5
3
b) Cho 0 . Hãy tìm sin, cos, cot nếu biết tan .
2 2
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
Ví dụ 6: Chứng minh các đẳng thức sau:
a) sin 4 x cos 4 x 1 2sin 2 x.cos 2 x 1 2
e) cot 4 x 1 2
b) sin 6 x cos6 x 1 3sin 2 x.cos 2 x sin x sin x
4
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
Trang 3
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
Ví dụ 7: Đơn giản các biểu thức
1 2sin 2 x 1 cosx 1
a) A d) D =
sin x cos x sin x 1 cosx
2
Trang 4
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
GIÁ TRỊ LƯỢNG GIÁC CỦA GÓC – CUNG CÓ LIÊN QUAN ĐẶC BIỆT
Ví dụ 1: Tính các giá trị sau
13
sin
sin 60 0 6
cos300 0
5
cos
4
13
sin
3
tan 30 0
2
tan 9450
sin
3
sin 570 0
cos1350
23
cos
2 6
tan
3
H
cos 4180 .sin 8680 cos328 .cos 1382
0 0
5 3
b) B sin 3 x cos x cot x tan x
2 2
3
c) C cos 3 x sin x cot x .tan x
2 2 2
d) D cos(270 0 x ) 2sin 450 0 x sin x 810 0 cos 720 0 x 2sin x 720 o
2 3 4
e) E cos 0 cos cos cos cos
5 5 5 5
2 3 4 5 6 7
f) F sin 0 sin sin sin sin sin sin sin
7 7 7 7 7 7 7
2 3 4 10 11 17 18
g) G sin2 sin2 sin2 sin2 .... sin2 sin2 ... sin2 sin2
9 9 9 9 9 9 9 9
Bài 2. Chứng minh rằng:
1 2sin x cos x 1 tan x e) sin 4 x 4cos 2 x cos 4 x 4sin 2 x cos 4 x sin 4 x
a)
cos x sin x 1 tan x
2 2
Trang 7
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
sin x.cos x 2 5 3
Bài 3. Cho x ; và . Tính: tan x,sin x ,cos 3 x , tan x ,cot x
2 1 2sin x
2
3 2 2
Bài 4. Chứng minh các biểu thức sau độc lập với x.
a) A 3 sin 8 x cos8 x 4 cos6 x 2sin 6 x 6sin 4 x d) D cos 2 x.cot 2 x 3cos 2 x cot 2 x 2sin 2 x
sin 4 x 3cos 4 x 1
c) C
sin 6 x cos6 x 3cos 4 x 1
3
Bài 8. Cho tan x cot x . Tính giá trị các biểu thức sau:
2
a) A tan 2 x cot 2 x.
e) F 2sin x 3cos x 5 tan x x
b) A tan 4 x cot 4 x. 2
c) C tan x cot x.
d) D tan 4 x cot 4 x.
Trang 8
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
CÔNG THỨC CỘNG
Công thức cộng
sin x y
cos x y
tan x y
Ví dụ 1: Khai triển:
sin 2x 3y tan x 450
sin 2x 300
cos x 600
Ví dụ 2: Rút gọn
A cos5x.cos3x sin 5x.sin 3x B sin 250.cos50 cos 250.sin 50
C sin 5x.cos 7x cos5x.sin 7x
D cos x y .cos x y sin x y .sin x y
3 1
E cos x sin x
2 2
F cos x 3 sin x
G sin x cos x
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
Trang 11
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
Bài tập CÔNG THỨC CỘNG
4
Bài 1. a) Tính tan x biết sin x , x .
3 5 2
7
b) Tính tan a tan b, tan a, tan b biết 0 a b ,a b và tan a.tan b 3
2 12
2 5 3
c) Cho a, b là góc nhọn và sin a , tan b . Tính sin(a + b); cos(a – b) và tan(a – b).
3 2 4
Bài 2. Tính giá trị của các biểu thức sau:
a) A cos2 100 cos 2 1100 cos 2 1300
d) C cos 4130.sin 337 0 sin 307 0.sin1130
b) H sin 2 500 cos1100.cos100
cot 2250 cot 790.cot 710 1 tan150
c) B e) E
cot 2590 cot 2510 1 tan150
f)
D cos800 sin 400 cos 2800 cos 2300 sin1000 sin1300 sin 6200 cos 2200
Bài 3. Rút gọn các biểu thức sau:
a) A sin 4x cos 4x.tan 2x sin x y sin y z sin z x
d) D
cos x.cos y cos y.cos z cos z.cos x
b) B cos a .cos a sin 2 a
4 4 e) E sin 2 a b sin 2 a 2sin a b .sin a.cos b
tan 3x tan x
2 2
c) C
1 tan 2 3x.tan 2 x
Bài 4. Chứng minh rằng các biểu thức sau không phụ thuộc vào x:
a) A cos 2 x cos 2 1200 x cos 2 1200 x
Tính: M cos 10 cos 110 cos 130
2 0 2 0 2 0
2 2
b) B tan x.tan x tan x .tan x tan x .tan x
3 3 3 3
Tính: N tan 200.tan800 tan800.tan1400 tan1400.tan 200
c) C sin 2 x cos x .cos x
3 3
Tính: H sin 2 500 cos1100.cos100
Bài 5. Chứng minh các hệ thức sau với điều kiện cho trước:
a) 2 tan a tan a b khi sin b sin a.cos a b
b) 2 tan a tan a b khi 3 sin b sin 2a b
1
c) tan a.tan b khi 3 cos a b 2cos a b
3
Bài 6. Cho tam giác ABC, chứng minh rằng:
a) cos A sin B.sin C cos B.cos C A B B C C A
e) tan .tan tan .tan tan .tan 1
cos C cos B 2 2 2 2 2 2
b) cot B cot C
sin B.cos A sin C.cos A
c) tan A tan B tan C tan A.tan B.tan C . A B C
Chứng minh: tan 2 tan 2 tan 2 1
Chứng minh: 2 2 2
tan A tan B tan C 3 3, ABC nhọn. A B B A B C
f) cot cot cot cot .cot .cot
tan 2 A tan 2 B tan 2 C 9, ABC nhọn. 2 2 2 2 2 2
A B C A B C A B C A B C
g) cos .cos .cos sin .sin .cos sin .cos .sin cos .sin .sin
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
A B C A B C
h) sin 2 sin 2 sin 2 1 2sin .sin .sin
2 2 2 2 2 2
Trang 12
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
CÔNG THỨC NHÂN
Công thức nhân đôi Công thức hạ bậc 2
sin 2a sin 2 a
cos 2a
cos2 a
tan 2a tan 2 a
sin 3a sin 3 a
cos3a cos3 a
tan 3a tan 2 a
Ví dụ 1:
sin 4a sin 2 2a
cos 4a cos2 2a
tan 4a tan 2 2a
a
sin a sin 2
2
a
cosa cos 2
2
a
tan a tan 2
2
sin 6a
cos 6a
Trang 13
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
Ví dụ 2: Rút gọn các biểu thức sau
sin7a.cos7a =
sina.cosa.cos2a.cos4a =
Tính A = sin 60 cos120 cos 240 cos 480
x x
cos4 sin4 =
2 2
Tính B sin4cos4
12 12
(sin5a.cos3a – sin3a.cos5a)(cos3a.cosa + sin3a.sina) =
sin x 1 4 cos2 x
Ví dụ 3:
c) Tính theo cos2x biểu thức: A = cos6x + sin6x
a) Tính: M = sin5a.cosa – cos5a.sina khi a = và B = cos4x + sin4x
16
x x 1 x
a) sin6 cos6 cos x sin2 x 4 b) 1 sin 2x 2 sin2
2 2 4 4 2
7
2 4 8 16 32 tan
f) F cos .cos .cos .cos .cos n) N = 8
31 31 31 31 31
1 tan 2
8
g) G sin 50.sin150.sin 250 .....sin 750 .sin850 o) P 8tan18 .cos180.cos360.cos720.cos1440
0
x a
Bài 5. Chứng minh rằng nếu tan = thì biểu thức A = asinx + bcosx không phụ thuộc vào a, b và x.
2 b
Bài 6. Cho , , thỏa: cos = a , cos = b , cos = c .
bc ac ba
Chứng minh biểu thức: E tan 2 2 không phụ thuộc vào a, b và c.
tan tan 2
2 2 2
Bài 7. Chứng tỏ biểu thức sau không phụ thuộc vào x :
1
A = 7cos2x + cos6x + 8(sin8x – cos8x) B cos4 a cos2 a sin 2 2a cos2a .
4
C 16(cos6 x sin6 x ) cos6 x 30sin 2 x D 3cos2 x 5sin4 x 4sin2 x.cos2 x cos4 x
Trang 16
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
CÔNG THỨC BIẾN ĐỔI
Công thức biến đổi tổng thành tích Công thức biến đổi tích thành tổng
cos3 x cos x
cos 4 x cos2 x
sin3 x 2sin 2 x sin x
cos3 x.cos x
sin 2 x.cos x
sin 750.sin150
cos x y .sin x y
Trang 17
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
Ví dụ 5: Chứng minh rằng
a) cos3x 4cos x.cos x .cos x
3 3
sin 7 x
b) 1 2cos 2 x 2cos 4 x 2cos 6 x
sin x
sin 2 4a
c) 2sin a.sin 2a
2cos a cos3a cos5a
d) sin x cos x cos 4 x 4sin 2 x.sin x 150 cos x 150
2
1 1 1 1
e) cot x cot16 x
sin 2 x sin 4 x sin8 x sin16 x
...................................................................................... ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
.............................................................................................. ...........................................................................................
Ví dụ 6: Trong tam giác ABC, chứng minh các đẳng thức sau:
A B C
a) sin A sin B sin C 4cos .cos .cos
2 2 2
b) cos2A + cos2B + cos2C + 1 = 4cos A cos B cos C
Trang 18
Lượng giác 10 GV: Đỗ Hữu Nhân
Trang 19