Grade 11 Life Orientation Summarized Notes AFR

Translated from English to Afrikaans - www.onlinedoctranslator.
com
LEWENSORIËNTERING
GRAAD 11
HERSIENING
NOTAS
1 Lewensoriëntering Gr. 11
KWARTAAL 1
WEEK 1-3
Hoofstuk 1: Ontwikkeling van die self in die samelewing
1. Beplan en bereik lewensdoelwitte
1.1. Soorte doelwitte
Wat is doelwitte?
- Doelwitte is die dinge wat ons in die lewe wil bereik. Dit is ons planne en doelwitte. Hulle
verskil van drome en wense deurdat ons aktiewe stappe kan neem om doelwitte te bereik.
Ons kan ons wens in 'n doelwit verander.
- Wanneer ons doelwitte het, weet ons waarheen ons op pad is. Doelwitte is belangrik omdat dit
jou help om beheer oor jou lewe te neem en besluite te neem.
Jy moet SMART doelwitte stel.

S SPESIFIEK Wat wil ek bereik? Jy moet presies sê wat
jy wil bereik.
Wie is betrokke?/Wat het ek nodig om dit te kan doen.
M MEETBAAR Jy moet kan meet of jy vordering maak
en bereik
Wat het ek nodig om dit te bereik? Geld, vaardighede,
A HAALBAAR vermoëns.
R REALISTIES Jy moet dit kan bereik en moet bereid wees daartoe

werk om die doelwitte te bereik.
T TYD GEBASEERD Jy moet 'n tydsbeperking stel om jou doelwitte te bereik
Tipes doelwitte:
1. Korttermyn doelwitte: ons bereik dit in 'n kort tydjie, bv. 'n projek wat jy
die naweek wil voltooi. Jy bereik hulle in 'n week of maand.
2. Mediumtermyn doelwitte: Iets wat jy in die volgende 6 maande wil bereik.
3. Langtermyn doelwitte. Hierdie doelwitte wil jy oor 'n paar jaar
bereik. Soos om 'n dokter of ingenieur te word.
1.2. Vyf-stap metode vir beplanning en doelwitstelling
Stap 1: Skryf jou doel neer.

Stap 2: Kyk of dit 'n slim doelwit is.
Stap 3: Maak 'n aksieplan om jou doelwit te bereik.
Stap 4: Doen dit. Voer jou aksieplan uit.
Stap 5: Evalueer of jy jou doelwit bereik het.
1.3. Probleemoplossingsvaardighede
Stap 1: Verduidelik die probleem. Definieer die probleem en sê wat dit beteken.
Stap 2: Versamel inligting oor die probleem.
Stap 3 : Lys soveel moontlike oplossings as wat jy kan
Stap 4 : Maak 'n tabel en skryf jou probleme en oplossings neer.
Stap 5 : Dink aan die uitwerking / gevolge van elke oplossing.
Stap 6: Kies die beste oplossing.
'n Probleemoplossingsmodel kan soos volg lyk:
1. Verduidelik die probleem. Definieer die probleem en sê wat dit beteken.
2. Versamel inligting oor die probleem. Watter inligting kan jou help om die
probleem op te los? Wat moet jy weet?
3. Moontlike oplossings. 4. Moontlike effek van elke oplossing.
5. Skryf die beste oplossing neer.

Rede waarom dit die beste
oplossing is.
1.4. Verwantskap tussen persoonlike waardes, keuses en doelwitstelling

Wat is waardes?
- Dit is die skoolhoofde wat jy dink belangrik is in die lewe.
Dit help jou om besluite te neem oor hoe jy jou lewe wil leef.
- Jou waardes sal die besluite wat jy neem, beïnvloed.
- Dit sal die soort doelwitte wat jy in jou lewe stel, beïnvloed. Jou waardes sal jou missiestelling
vorm.
- Dinge wat jou waardes sal beïnvloed is jou omgewing, jou skool, belangrike mense in jou lewe
ens.
- Waardes help jou om te kies wat vir jou belangrik is – dit help jou om jou prioriteite te stel.
2. Verhoudings en hul invloed op jou welstand

Ons is deur ons lewens afhanklik van verhoudings vir welstand. As jy 'n goeie verhouding met lede
van jou familie en vriende en kollegas het, voel jy gelukkig en selfversekerd. Wanneer daar konflik in
enige van hierdie verhoudings is, kan dit jou welstand beïnvloed en ook jou vermoë bedreig om nuwe
verhoudings te vorm
2.1. Tipes verhoudings met verskillende mense of groepe

Familie Toevallig
-Mense wat verwant is aan jy - Verhoudings met mense wat jy gereeld sien, maar
deur bloed of huwelik. is nie naby aan vriende en familie nie.
-Seker die naaste aan jou
- Sal die meeste liefde ontvang, sorg
en ondersteuning van hulle.
Vriende Formeel
- Iemand wat jy goed ken, soos, - Verhoudings met mense wat gewoonlik in is
vertroue en respek en wie 'n meer senior posisie as jyself.
ondersteun jou - Voorbeeld onderwysers en ouderlinge.
-Goeie vriende sal 'n positiewe
effek op jou welstand. Romanties
-Skadelike vriende kan jou daartoe lei Noue verhouding met 'n ander persoon,
riskante gedrag en jy kan kry gebaseer op liefde.
seermaak. Met hierdie persoon kan jy jouself wees, sonder
eis om te verander.
2.2. Veranderende verhoudings
Die lewe verander en met elke verandering verander verhoudings ook. Sommige ontwikkel
vinnig namate die lewe nuwe geleenthede bied. Ander ontwikkel stadig en bestendig.
Sommige mense word gedwing om vinnig te verander as gevolg van onverwagte gebeure in
hul lewens.
Natuurlike ontwikkelings wat verander Onverwagte gebeure wat verander
verhoudings verhoudings
- Verhuis na 'n ander area - Ongelukke

- Ontmoet nuwe mense - Werkverlies
- Gesondheid verander - Geld verloor
- Nuwe belangstelling - Geweldsmisdaad
- Word ouer - Oorlog
- Geld verdien - Dood van 'n familielid
- Dood van 'n goeie vriend
- Skeiding en egskeiding
Jou gesin is waar jou eerste verhoudings gevorm word en waar jy die grootste veranderinge in
jou verhoudings gaan sien.
Jou ouers en familie is bewus van die veranderinge waardeur jy gaan. Hulle het tyd nodig om
gewoond te raak aan die nuwe jy. Neem tyd om met jou gesin te praat. Jou gesin berei jou
voor vir die wêreld. Jy leer hoe belangrik dit is om verantwoordelikhede te deel en te aanvaar
en die behoefte aan orde en roetine. Jy absorbeer houdings, waardes en maniere van gedrag
uit jou gesin. Soos jy ouer word en nuwe verhoudings vorm, kan jy besluit watter houdings en
waardes jy wil behou en wat jy wil verander.
2.3. Vaardighede en eienskappe wat goeie verhoudings maak

- Onselfsugtig
- Omgee
- Wedersydse respek
- Vermoë om te kommunikeer
- Aanvaar mense soos hulle is
- Simpatiek
- Goeie luisteraar
- Ondersteunend
- In staat om as span te werk
2.4. Mag en geslag in verhoudings

Die rol van mag in verhoudings
Om mag te hê beteken om beheer oor iets of iemand te hê. In verhoudings kan een persoon
mag oor 'n ander hê. Ons noem hierdie verhoudings magsverhoudings.
Geslagsrolle en stereotipering
Geslagstereotipering is wanneer mense dink dat iemand op 'n sekere manier optree of sal
optree as gevolg van hul geslag. Byvoorbeeld, om te dink dat alle meisies daarvan hou om te
kook, mans verdien die geld en vroue spandeer dit.
Geslagsrolle
In die samelewing is daar tradisionele Mans en vroue het verskillende biologiese rolle
geslagsrolle. wat hul rol in die samelewing Vroue baar kinders en in die verlede het hulle
beïnvloed het. gebly
by die huis om die kinders groot te maak. Mans het uitgegaan om te werk en die geld te
verdien. Mans het finansiële mag gehad en kon besluit hoe die geld gebruik word. Vroue was
afhanklik van mans, vasgebind deur gesinsverantwoordelikhede. Dit is besig om te verander
en baie vroue vandag wat kinders het werk ook.
In tradisionele geslagsrolle beteken om manlik te wees om dominant te wees terwyl jy vroulik

is
beteken om onderdanig te wees. Ons leef in 'n samelewing wat verwagtinge van mense het op
grond van hul
geslag.Byvoorbeeld, mans is veronderstel om sterk en kragtig te wees, terwyl vroue en
kinders kan swak en onderdanig wees. Daar word van vroue verwag om emosioneel te wees,
terwyl mans
is rasioneel.
Meer voorbeelde:
- Vroue is emosioneel en laat emosies hul lewens regeer
- Mans stel meer belang in seks as vroue
- Vroue is meer volwasse as mans
- Ingenieurswese is nie 'n loopbaan vir vroue nie
- Mans is onsensitief
-
Die effek van geslagsrolle op mans en vroue:
MANNE VROUE
- Verhoed dat hulle wys - Standpunte word nie ernstig opgeneem nie
gevoelens. - As vanselfsprekend aanvaar en is nie
- Gedwing om een van die seuns te wees toegelaat word om as individu te ontwikkel
Behandel vroue minderwaardig wanneer
- met - Het min sê in besluite wat is
vriende gemaak
- Seuns se sportbyeenkomste is meer
belangrik as meisies
WEEK 4-6
Hoofstuk 2: Loopbane en beroepskeuses
1. Vereistes vir toelating tot addisionele en hoër onderwyskursusse
1.1. Tipes kwalifikasies
HOËR DIPLOMA BACCALAUREUS GRAAD

SERTIFIKAAT
- Stel jou in staat om - Stel jou in staat om in te werk -Voorsien jou van 'n
werk in 'n spesifieke 'n spesifieke breë onderwys
bedryf, vir industrie/professie vir - Fokus op
byvoorbeeld toerisme voorbeeld bestuur beginsels, teorie
- Voorsien jou met - Fokus op die algemeen en navorsing
spesifiek beginsels van kennis - Stel jou in staat om
inleidend aansoek volg 'n loopbaan as 'n
kennis en - Verskaf professionele
praktiese vaardighede omvattende en - Stel jou in staat om
- Fokus op spesialis kennis studeer verder vir a
aansoek in die - Sluit gewoonlik in nagraads
werkplek praktiese ervaring graad
- Laat jou toe om te kry - Laat jou toe om te studeer
krediete vir verder verder om 'n
studies graad.
1.2. Vereistes vir toelating tot addisionele kursusse: VOO-kolleges
Alles wat jy moet weet oor VOO-kolleges

'n VOO-kollege is 'n instelling wat by die Departement van Hoër Onderwys (DHOO)
geregistreer het om beroeps- of beroepsopleiding in 'n spesifieke veld te verskaf.
VOO staan vir Verdere Onderwys en Opleiding. Dit beteken effektief dat, sodra jy by die
kollege geregistreer is, jy 'n wye hetkeuse van kursusseom uit te kies wat die beste by jou
vaardighede en rigting pas.
Indien 'n student sou wou voortgaan om in 'n verwante rigting aan 'n universiteit te studeer,
kon die kollege die agtergrondonderrig en opleiding verskaf het wat nodig is vir toelating.
'n Bietjie agtergrondinligting oor VOO-kolleges kan nuttig wees om hier te weet ...
Die onderwysstelsel in Suid-Afrika bestaan uit drie breë bande.
 Algemene Onderwys (GE)

 Verdere Onderwys en Opleiding (VOO)
 Hoër Onderwys (HO)
Algemene onderrigbestaan uit die eerste nege jaar van jou skoolopleiding. Verdere Onderwys
en Opleiding bestaan uit die laaste drie jaar van skoolopleiding OF die voltooiing van 'n
verwantesertifikaatofdiplomaby 'n tegniese kollege of opvoedkundige instelling. Hoër
onderwys behels studie op universiteitsvlak, wat gewoonlik teoreties van aard is.
Vir volwasse studente, wat bloot hul senior sertifikaat wil voltooi of behaal, is daar Volwasse
Onderwys en Opleiding kursusse beskikbaar (VOO). Hierdie tipe opleiding is egter nie op
beroeps- of beroepsvaardighede gebaseer nie, wat beteken dat jy 'n vasgestelde kurrikulum
moet bestudeer.
Met VOO-kolleges kan jy seker maak dat jy die soort opleiding kry wat jy nodig het deur slegs
die kursusse en vakke te kies wat jy wil hê. Hierdie kursusse en vaardighede sal jou voorberei
wanneer jy die beroepsveld van jou keuse betree.
Wat is die toelatingsvereistes vir VOO-kolleges?
VOO-kolleges het baie min toelatingsvereistes. Dit is te wyte aan die feit dat die kolleges
daarna streef om verdere onderwys aan soveel mense moontlik te verskaf.
VOO-opleiding kan slegs deur mense ouer as sestien voltooi word. Hierdie vorm van opleiding
is ontwerp om die hulpbronne te verskaf aan studente, jonk of oud, om bemarkbare
vaardighede aan te leer om te vorder in die veld van hul keuse.
Wat is die verskil tussen openbare en private VOO-kolleges?
Openbare VOO-kolleges word geskep en werk onder die gesag van die Departement van
Hoër Onderwys. Openbare VOO-kolleges word jaarliks deur die staat gesubsidieer in die
bedrag van ongeveer vier miljard rand.
Kragtens die voorskrifte van hoofstuk 6 van die Wet op Verdere Onderwys en
Opleidingskolleges se Wet 16 van 2006, kan private kolleges by die departement van hoër
onderwys registreer om geakkrediteerde VOO-kursusse aan te bied.
Dit is baie belangrik om altyd te kyk na dieakkreditasiestatus van 'n kollege wat kursusse vir
Verdere Onderwys en Opleiding aanbied, aangesien daar baie bedrieglike maatskappye is
wat beweer dat hulle VOO-kursusse aanbied, maar versuim om by die Departement van Hoër
Onderwys te registreer. Maak seker dat die kursus wat jy wil studeer geakkrediteer is deur
dierelevante professionele liggaam.
Watter tipe kursusse bied VOO-kolleges aan?
- Beide private en openbare VOO-kolleges bied awye reeks kursusse.Hierdie kursusse

kan wissel van 'n paar uur tot 'nvolle drie jaar diploma.Die kursusse wat by VOO-
kolleges aangebied word, is aangepas om aan die behoeftes van die potensiële
werkgewer te voldoen, wat dit baie makliker maak om die spesifieke kursus te vind wat
jy in jou veld benodig.
- Miskien sal dit beter wees om 'n Kortkursus inKoste en Bestuur Rekeningkunde,wat in
7 – 9 maande voltooi kan word, eerder as om 'n volle te
studeerDiplomainRekeningkundewat ongeveer 3 jaar kan neem om te voltooi.
- Hierdie besluite help jou om 'n kursus te kies wat die spesifieke leemte in jou opleiding
kan vul, eerder as om jou te dwing om 'n hele kwalifikasie te voltooi, waarvan jy dalk
reeds opleiding het.
Watter bedryfsvelde word deur VOO-kolleges ondersteun?
Verskeie VOO-kolleges bied opleiding en kursusse in 'n wye verskeidenheid velde aan.
Dit sluit in (maar is nie beperk nie tot):

- Landbou
- Besigheid
- Handel
- Bestuur
- Onderwys
- Opleiding en ontwikkeling
- Ingenieurswese
- Vervaardiging en tegnologie
- Dienste
- Gebou konstruksie
- Sekuriteit
As jy onseker is oor watter veld of loopbaanpad om te volg, het die meeste

kolleges hulpbronne wat kanhelp om 'n kollege te vindwat die beste by u
behoeftes pas.
Kan ek 'n kursus by 'n VOO-kollege deur korrespondensie of afstand voltooi leer?
- Met 'nAfstandsonderrigVOO-instelling, soos College SA, kan jy kies uit 'n baie wye reeks
kursusse in verskeie velde, as gevolg van die feit dat daar geen dosente of kampusklasse
nodig is nie. Of jy nou isop soek na 'n kollege in Kaapstad,ofenige kollege regoor Suid-
Afrika,afstandsonderrig kan die opleiding verskaf wat jy nodig het, ongeag waar jy in die
land is. Dit beteken dat jy meer vryheid het om te studeer wat jy wil studeer, en deur
gebruik te maak van opsies soosAfstandsonderrig,jy kan in diens bly terwyl jy studeer.
- Studeer deurondersteunde afstandsonderrigkan 'n moeilike proses vir studente wees.

Daar is baie voordele verbonde aan studie deur middel van korrespondensie; daar is egter
ook 'n paar nadele. Om hierdie proses makliker te maak, vind uit oor die dienste wat die
kollege biedjou help om te studeer.
1.3. Toelatingspunttelling (APS)
Die TPT-stelsel gee moontlike punte vir die punte wat jy in jou NSS-eksamen kry. Toelating tot
hoëronderwysinstellings hang af van die totale aantal punte wat jy verwerf.
NSS-gradering APS
Vlak Persentasie Moontlik
behaal telling
8 (90 -100%) 8
7 (80 - 89%) 7
6 (70 - 79%) 6
5 (60 - 69%) 5
4 (50 - 59%) 4
3 (40 - 49%) 3
2 (30 - 39%) 2
1 ( 0 - 29%) 1
1.4. NSS-vakke
- Leerders bestudeer ten minste 7 vakke - 4 verpligtend en ten minste 3 keusevakke.
- Alle vakke word slegs op een graad geskryf en word nie meer op Hoër- of
Standaardgraad geskryf nie.
- Nie alle skole bied die volle reeks keusevakke wat hier gelys word nie. Elke skool kan vakke
spesifiek vir sy akademiese oriëntasie aanbied. Landbouskole bied byvoorbeeld die landbou-
georiënteerde vakke aan, terwyl tegniese skole die praktiese en meganies-georiënteerde
vakke aanbied.
Groep A: Grondbeginsels (Verpligtend)
- Tweeamptelike tale:Huistaal en Eerste Addisionele Taal
- Wiskunde of Wiskundige Geletterdheid
- Lewensoriëntering
-
Groep B: Keuse (keuse)
Minstens 3 vakke uit die volgende:
Rekeningkunde Ontwerp Wiskunde: "Vraestel 3"

(meetkunde,
Landboukundige Dramatiese Kunste waarskynlikheid);
Bestuurspraktyke Ekonomie "Gevorderde program
Landbouwetenskappe Elektriese Tegnologie Wiskunde" (rekening,
Landbou Tegnologie Ingenieursgrafika verdere algebra, en
Art & een van: matrikse,
Besigheidstudies Ontwerp statistieke, wiskundige
Siviele Tegnologie Aardrykskunde modellering)
Rekenaartoepassings Geskiedenis Meganiese Tegnologie
Tegnologie (voorheen Gasvryheidstudies Musiek
Rekenaar (voorheen Home Fisiese wetenskap
Studiestandaard Ekonomie) Godsdiensstudies
Graad- Geletterdheid) Inligtingstegnologie Tweede Addisionele
Verbruikerstudies (voorheen Rekenaar Taal
Dansstudies Studies Hoër Graad - Derde Addisionele
Programmering) Taal
Lewenswetenskappe Toerisme
(voorheen Biologie) Visuele kunste
1.5. Minimum vereistes vir toelating tot studie vir hoër sertifikaat,
diploma of baccalaureusgraad.
Om vir 'n Nasionale Senior Sertifikaat te kwalifiseer, moet 'n leerder:

- 'n Minimum gradering van 3 dws 40% of meer, in 3 vakke. Een van die 3 vakke moet 'n
amptelike taal op Huistaalvlak wees.
- 'n Minimum gradering van 2 dws 30% of meer, in 3 ander vakke.
Let wel:
Dit is verpligtend vir 'n leerder om 'n amptelike taal op huistaalvlak te slaag, dws teen 40% of
hoër.
Indien 'n leerder meer as die minimum aantal van 7 vakke aanbied, sal slaag in die
bykomende vakke in ag geneem word wanneer bepaal word of 'n leerder aan die minimum
vereistes voldoen het.
Om te kwalifiseer vir toelating tot verdere studie op die Hoër Sertifikaat-vlak, moet 'n leerder:
- Slaag die NSS
- Voldoen aan die taalvereiste vir verdere studie aan 'n Suid-Afrikaanse instelling, naamlik,
een van die twee amptelike tale wat deur leerder aangebied word, moet óf Engels óf
Afrikaans wees. Om aan die taalkriterium te voldoen om te kwalifiseer vir toelating om aan
'n tersiêre onderwysinstelling te studeer, moet die leerder óf Engels óf Afrikaans ten
minste op die 1ste addisionele vlak maw teen 30% of meer slaag.
Om te kwalifiseer vir toelating tot verdere studie op Diploma-vlak, moet 'n leerder:
- Slaag die NSS soos volg:
- Een amptelike taal op huistaalvlak teen 40%
- 3 ander vakke teen 40%
- 2 vakke teen 30%
- Die sleutelverskil tussen om te kwalifiseer vir toelating tot diplomastudie eerder as hoër
sertifikaatstudie is dat die leerder 40% of meer in 4 vakke (insluitend die amptelike taal op
huistaalvlak) eerder as net 3 vakke moet behaal.
Om te kwalifiseer vir toelating tot verdere studie op die Baccalaureusgraadvlak, moet 'n leerder:
- Slaag die NSS soos volg:
- Een amptelike taal op huistaalvlak teen 40% of meer
- 4 vakke uit die aangewese lys van vakke teen 50% of meer
- 2 vakke teen 'n minimum van 30%
Die lys van aangewese vakke wat vanaf 2008 vir 3 jaar in plek sal
wees, is soos volg:
Rekeningkunde Tale (een taal van

Landbouwetenskappe leer en onderrig by 'n
Besigheidstudies hoër onderwysinstelling en
Dramatiese Kunste twee ander erkende tale
Ekonomie vakke)
Ingenieursgrafika en Lewenswetenskappe
Ontwerp Wiskunde
Aardrykskunde Wiskundige Geletterdheid
Geskiedenis Musiek
Verbruikerstudies Fisiese Wetenskappe
Inligtingstegnologie Godsdiensstudies
Visuele kunste
Let wel:
Wat musiek betref, is dit slegs die Nasionale Senior Sertifikaat Musiekkursus wat as 'n
aangewese vak beskou word. Op hierdie stadium word geen ander musiekkursusse as
aangewese beskou nie. Hulle word as NSS-vakke erken, maar word nie as 'aangewys' vir die
doel van kwalifikasie vir graadstudies beskou nie.
Nie-aangewese vakke kan bydra tot die Toelatingspuntetelling (TPT) en kan as 'n instelling- of
fakulteitspesifieke toelatingsvereiste erken word. Leerders moet kontroleer
hul resultate teenoor spesifieke institusionele vereistes vir die kursus wat hulle wil volg.
Baie belangrik om daarop te let:

Spesifieke institusionele en programbehoeftes kan 'n spesifieke taalvereiste, 'n spesifieke
vlak van prestasie in Lewensoriëntering hê of gepaste kombinasies van erkende Nasionale
Senior Sertifikaat-vakke en prestasievlakke vereis. Leerders moet hul resultate nagaan teen
spesifieke institusionele vereistes vir die kursus wat hulle wil volg.
1.6. SAQA en die NKR-raamwerk

Die Suid-Afrikaanse Kwalifikasie-owerheid
- (SAQA) reguleer en stel die standaarde in die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel, insluitend
die Nasionale Kwalifikasieraamwerk (NQF)
- Dit is verantwoordelik vir toesig oor die ontwikkeling en implementering van die
NKR. Alle onderwys- en opleidingsverskaffers moet geregistreer wees by en
geakkrediteer word deur SAQA.
- SAQA verseker ook dat standaarde en kwalifikasies van verskillende liggame
internasionaal vergelykbaar is
Die Nasionale Kwalifikasieraamwerk (NQF)

- Die NKR is die raamwerk waarop die standaarde vir kolleges geregistreer word.
Die doel van die NKR is om onderwys en opleiding in Suid-Afrika te kombineer en
sodoende die onderwysstelsel te transformeer.
- Die NKR gebruik kodes vir spesifieke kursusse, soos NKR vlak 4. Dit is die kode vir
hoërvlak nasionale sertifikate. College SA bied kursusse aan wat wissel, op die NKR-vlak,
tussen 2 en 4. Op hierdie manier kan jy óf voltooiKort kursusse(NQF 2), of vol
lengteDiplomas(NKR 4). Om die kursusse aan te pas volgens wat jy nodig het, kan die
tyd wat dit neem om te beweeg in die rigting waarin jy wil beweeg, versnel.
2. Opsies vir finansiële bystand

Beurse of Dit word toegeken aan studente wat uitblink in 'n bepaalde veld en graag wil
beurs 'n loopbaan in daardie gebied volg. Sportbeurse aan toppresterende sportsoorte
mense
Meriete toekenning Dit kan gegee word op grond van u skooluitslae of aan die einde van 'n jaar van
studeer wanneer jy 'n uitstekende stel resultate gehandhaaf het.
Finansiële bystand kan verleen word na 'n gedetailleerde persoonlike finansiële
Finansiële hulp ontleding
gedoen word wat wys jou ouers is nie in staat om vir jou studies te betaal nie
Studielenings Aansoek by 'n bank vir 'n studielening. Dit sal terugbetaal moet word
tyd soos vereis dat jy en jou gesin 'n volledige finansiële assessering moet hê
en dikwels 'n mediese ondersoek
Ouers/guar As jy gelukkig genoeg is om iemand te hê wat vir jou studies sal betaal.
dian
Werk as Werk as student om vir jou studies te betaal
student Baie studente werk saans en oor naweke deeltyds om te help
betaal vir hul studies.
Werk vir 'n ’n Maatskappy vir wie jy werk kan jou studies finansier. Baie maatskappye gee
maatskappy / beurse aan studente en help hulle met hul betalings. In ruil daarvoor het die
Leerlingskappe studente werk vir hulle op 'n kontrakbasis
NSFAS: SA se enigste openbare studieleningsskema wat akademies verdienstelik help
Nasionaal en finansiële behoeftige studente
Student
Finansiële hulp
Skema
WEEK 7 - 10
Hoofstuk 3: Demokrasie en menseregte
1. Beginsels, prosesse en prosedures vir demokratiese deelname
1.1. Openbare deelname
Om saam met ander betrokke te wees om iets te doen; om aan 'n aktiwiteit of 'n
gebeurtenis deel te neem. Jy neem publiek deel wanneer jy:
- Staan vir verkiesings
- Woon gemeenskapsvergaderings by
- Sluit aan by burgerlike / politieke organisasies
- Stem in lesings
- Betaal belasting
- Protes en petisie
Openbare deelname is belangrik omdat dit:
- Maak seker dat leiers nie hul magte misbruik nie
- Verseker dat die publiek se behoeftes en bekommernisse aangespreek word
- Help om die regering in te lig oor mense se behoeftes en bekommernisse
- Help om te sien dat dinge gedoen word
1.2. Petisie proses
'n Geskrewe dokument wat mense teken om te wys dat hulle wil hê dat 'n
persoon/organisasie iets moet verander of doen.
Dit is 'n formele versoek wat die regering vra om iets aan 'n saak te doen.
Dit is die manier waarop 'n land beheer of bestuur word deur die mense wat dit bestuur.
Volgens die Grondwet word ons land op 'n stelsel van samewerkende regering bestuur.
Verskeie regeringsvlakke moet saamwerk.
Goeie bestuur :
- Laat deelname toe en gee terugvoer aan die mense
- Is deursigtig (is oop vir die publiek en probeer nie om sy optrede weg te steek nie)
- Lewer basiese menseregte
- Is doeltreffend en effektief
- Lewer resultate
- Beskerm die omgewing
- Is aanspreeklik (Neem verantwoordelikheid vir sy optrede, prestasie en besluite
deur te verduidelik hoekom dinge op 'n sekere manier gedoen word.)
1.4. Verteenwoordiging
Deur verkiesings word mense ingestem om namens 'n sekere groep mense te
verteenwoordig/praat.
Proporsionele verteenwoordiging : Partye kry 'n sekere aantal setels in die parlement volgens
die persentasie stemme wat hulle in 'n verkiesing kry. Mense stem vir die party van hul
keuse.
Kiesafdeling-gebaseerde verteenwoordiging: Land is verdeel in stemgebiede, genoem
kiesafdelings. 'n Kiesafdeling word verteenwoordig deur een lid van 'n party se keuse. Mense
stem vir hul gekose kandidaat.
1.5. Oppergesag van die reg
Die volgende vyf beginsels definieer die oppergesag van die reg:
1. 'n Regering wat verantwoordbaar is.
2. 'n Afwesigheid van korrupsie.
3. Veiligheid, orde en fundamentele regte.
4. 'n Oop regering wat wette en regulasies afdwing.
5. Toegang tot geregtigheid.
2. Demokratiese strukture
2.1. Die Republiek van Suid-Afrika (RSA) is 'n grondwetlike demokrasie.

Dit bestaan uit drie regeringstrukture, naamlik: nasionale, provinsiale en
plaaslike regerings.
Die RSA is 'n soewereine, demokratiese staat. Dit is in nege provinsies verdeel, elk met sy eie
provinsiale wetgewer. Al hierdie regeringstrukture ontleen hul magte en funksies uit die
Grondwet van die RSA.
Nasionale Regering
- Die Nasionale Vergadering is die hoogste wetgewende liggaam in die RSA. Wette wat
deur die Nasionale Vergadering gemaak word, is regdeur die RSA van toepassing.
- Dieselfde geld vir beleid wat deur die Kabinet van die Nasionale Regering gemaak is.
Terwyl daar gebiede van eksklusiewe wetgewende bevoegdheid vir die Nasionale
Vergadering is, deel die Nasionale Vergadering sy wetgewende gesag met provinsiale
wetgewers.
- Die Parlement bestaan uit twee Huise: die Nasionale Vergadering en die Nasionale
Raad van Provinsies (NROP).
- Die Nasionale Vergadering word vir 'n termyn van vyf jaar verkies en bestaan uit nie
minder nie as
350 en nie meer as 400 lede nie. Lede word verkies in ooreenstemming met 'n kiesstelsel,
gebaseer op 'n gemeenskaplike kieserslys met 'n minimum ouderdom van 18 jaar, wat lei
tot 'n stelsel van proporsionele verteenwoordiging.
Provinsiale Regering
- Provinsiale regerings is gebonde aan wette en beleide wat op nasionale vlak aanvaar
word, maar kan hul eie wette en beleide binne hierdie raamwerk ontwikkel om by hul
spesifieke behoeftes te pas.
- Provinsiale wetgewers mag hul eie grondwette aanneem onderhewig aan die
bepalings van die Grondwet van die RSA.
Plaaslike regering
- Plaaslike regerings bestaan uit munisipaliteite wie se oogmerke onder andere is om
demokratiese en verantwoordbare regering vir plaaslike gemeenskappe te voorsien, die
verskaffing van dienste aan gemeenskappe te verseker en om sosiale en ekonomiese
ontwikkeling te bevorder.
2.2. Prosesse vir deelname aan die strukture en die in die bestuur en
wetgewing prosesse van die land.
Wanneer mense saamwerk en saamwerk om die land te ontwikkel, word dit deelname genoem.
Mense kan op baie maniere deelneem, byvoorbeeld: deur plaaslike strukture,
skoolbeheerliggame, gemeenskapspolisiëringsforums en NRO's.
Gewone burgers kan aan die wetmaakproses deelneem.
Die wetmaakproses bestaan uit 12 basiese stappe:
1. 'n Konsepwetsontwerp word opgestel.

2. Die konsep word aan die nasionale vergadering bekendgestel.
3. Die publiek word toegelaat om kommentaar op die konsep te lewer.
4. Nadat openbare kommentaar gemaak is, word veranderinge aan die konsep geraak.
5. ’n Minister lê die wetsontwerp in die parlement voor.
6. Die rekening kry 'n nommer.
7. Die parlement bestudeer die wetsontwerp.
8. ’n Spesiale komitee debatteer die wetsontwerp en kan weer openbare
kommentaar vra.
9. Die komitee raak veranderinge aan die wetsontwerp en stuur dit terug na die parlement.
10. Die parlement stem oor die wetsontwerp.
11. As die wetsontwerp goedgekeur word (in gestem), oorweeg die Nasionale Raad van
Provinsies (NRV), die wetsontwerp. Hulle kan die rekening goedkeur / verwerp.
12. As dit deur die NROP goedgekeur word, word dit na die Nasionale Vergadering
teruggestuur om deurgevoer te word. ’n Wet word aangeneem as dit deur die president
onderteken word.
3. Die rol van sport in nasiebou: Deelnemer- en

toeskouergedrag in sport.
3.1. Voorkoms van bepaalde gedrag: snellers van sekere gedrag
Sport op een van die beste maniere om by te dra tot nasiebou

As deelnemers aan sport sleg optree, stel hulle slegte voorbeelde as rolmodelle.
As toeskouers gefrustreerd raak, kan dit tot geweld lei of die sportgebeurtenis benadeel.
Beide deelnemers en toeskouers het 'n verantwoordelikheid tot nasiebou deur goed
gedrag by sportbyeenkomste.
3.2. Blootstelling aan positiewe gedragsprogramme
'n Sportgedragskode het ten doel om:

- ontslae te raak van gewelddadige en skadelike optrede by ontspannings- en sportfasiliteite.
- verseker 'n positiewe, veilige en opbouende omgewing vir toeskouers en
deelnemers.
- 'n kultuur te ontwikkel wat veiligheid, regverdige spel en positiewe sport ondersteun.
- rassisme uit sport te verbied.
3.3. Hoe sport nasiebou kan ondersteun of afbreuk doen
Ondersteuning
- bou verdraagsaamheid, begrip en sukses.
- alle vorme van diskriminasie teenstaan.
- verhoudings bou.
- bou eenheid deur internasionale sportbyeenkomste aan te bied.
Afbreuk doen
- as toeskouers, spelers, wedstrydbeamptes en administrateurs nie sportief
optree nie, sal dit afbreuk doen aan nasiebou.
KWARTAAL 2
WEEK 1-4
Hoofstuk 4 : Pas studievaardighede, studiestyle en studiestrategieë toe
1. Ondersoek hoe leer plaasvind en besin oor effektiwiteit
Hoe leer plaasvind

- die brein is ontwerp om te leer
- hoe meer aktief die brein is, hoe sterker word die verbindings tussen
neurone
- met oefening ontwikkel sterk paaie en sommige aksies kom outomaties
- leer vorm die brein en jou brein sal nooit ophou dink, leer, onthou en
verken nie.
- om 'n studiepad in jou brein vir leer te skep, moet jy: Leer, probleme
oplos, herroep, lees, dink, bereken, reflekteer en skryf.
- om iets nuuts te leer, benodig herhaling. Hoe meer jy iets doen, hoe beter
leer jy hoe om dit te doen.
1.1. Bestudeer style as voorkeur manier om take te benader
Elke mens se brein is anders as gevolg van verskillende bedrading.

- elke brein is spesiaal en uniek.
- elke brein verkies om op 'n spesifieke manier te leer.
- jy moet die leerstyl vind wat pas by die manier waarop jou brein bedraad
is.
Linker- en regterbreindominansie
1.2. Bestudeer strategie as 'n manier om 'n spesifieke taak te benader
in die lig van waargenome eise
Jy moet 'n studiemetode gebruik wanneer jy vir eksamens of toetse studeer.

Gebruik 'n metode wat jou toelaat om aktief te lees, vrae te vra en te beantwoord, te oefen, te
herhaal en te hersien wat jy leer.
Die SQ3R-metode voldoen aan hierdie vereistes:
OPNAME VRAAG LEES OPSTEL RESENSIE
a) Opname
- Hierdie stap neem slegs 'n paar minute.

- Gaan vinnig deur die hoofstuk.
- Kyk na die hoofstuktitel, die inleiding, opskrifte en opsommende paragrawe, indien
enige. Let op enige prente, diagramme, grafieke, tabelle, ens. Lees enige vetdruk.
- As jy jou teks voorbeskou, gee jy 'n bietjie agtergrond oor onderwerpe wat jy dalk nog
nooit tevore teëgekom het nie. Jy tel algemene inligting op. Jy weet waar om inligting te
kry. Jy kry 'n beter idee van hoe die inligting georganiseer en aangebied word. Dit maak 'n
plek in jou brein oop waar die nuwe inligting gestoor sal word. Dit bespaar tyd deur die
hoeveelheid tyd wat dit neem om die hoofstuk te lees, te verminder. Nog 'n voordeel is dat
dit 'n belangstelling skep in wat voorlê. Dit motiveer jou om minder interessante materiaal
te lees om by die “goeie goed uit te kom.
b) Vraag:
- Voordat jy 'n afdeling begin lees, verander die opskrif in 'n vraag.
Byvoorbeeld, as die opskrif Basiese oorsake van stres is, sal jou vraag wees "Wat is die
basiese oorsake van stres?"
- Dit wek jou nuuskierigheid en verhoog jou begrip.
- Dit laat jou ook dink aan inligting wat jy reeds ken. Die vrae wat jy vra help om
belangrike punte uit te staan terwyl jy lees. Dit dwing jou om na te dink oor wat jy
lees.
c) Lees:
- Lees die materiaal onder die opskrif met die doel om die antwoord op jou vraag te
kry. Lees met konsentrasie.
- Identifiseer die hoofgedagtes en beklemtoon of onderstreep dit.
- Lees gedeeltes op 'n slag en stop om vrae te vra. Skryf aantekeninge neer en vra jouself
af wat jy sopas gelees het. As jy jou vraag kan beantwoord, lees verder. Indien nie, kyk
dit weer.
- 'n Goeie oefening vir moeiliker lees is om 'n uiteensetting van hoofstuk in jou
aantekeninge te maak. Deur ekstra spasie te los kan jy besonderhede tydens die
klaslesing invul.
- Maak kennis van nuwe woordeskat en skryf definisies in jou notas.
d) Sê op:
- Hierdie stap vereis dat jy die antwoord op die vraag wat jy gevra het hardop opsê
voordat jy 'n gedeelte van die teks lees. Sê dit in jou eie woorde. As jy agterkom dat jy
nie jou vraag kan beantwoord nie, gaan terug en soek die antwoord en probeer dan
weer. Op hierdie manier sal jy weet of jy die materiaal verstaan het.
- Behalwe om jou vrae te beantwoord, kyk weg van die boek en probeer om in jou eie
woorde te stel waaroor die leeswerk gaan.
- Jy kan kort notas neerskryf oor wat jy lees.
- Wanneer jy klaar is, gaan terug a
e) Resensie:
- Nadat jy die hele hoofstuk gelees het, kyk na die aantekeninge wat jy gemaak het
- vergewis jouself van die belangrike inligting.
- Kontroleer jou geheue deur die hoofpunte hardop op te sê.
- Hersien dan die hoofpunte in jou notas en maak seker dat jy dit verstaan. Voeg by jou
notas uit die teks, indien nodig.
- Hersien altyd die hoofstuk nadat jy jou leeswerk voltooi het. Doen dan vinnige
resensies voor en na elke klas. Doen langer, meer in-diepte resensies voor eksamens.
- Moenie wag tot eksamentyd om jou handboek te hersien nie. Hersien een keer per
week al die lesings van daardie week. Maak seker dat jy die sleutelpunte kan opsom.
Skryf dit neer om leer verder te versterk.
- Maak ten slotte toetsvrae uit wat jy gelees het. Maak seker dat jy dit neerskryf en
beantwoord.
2. Eksamenskryfvaardighede en proses van assessering
2.1. Eksamenskryfvaardighede
2.1.1. Beplanning
- Strategiiseer jou studietyd:
- Beplan en hersien jou studierooster.
- Waar, wanneer, wat en hoe gaan jy studeer?
- Beplanning is belangrik sodat jy genoeg tyd het om al die werk doeltreffend en
effektief te bestudeer.
- Prioritiseer jou daaglikse aktiwiteite. Gaan kyk na jou gunstelingprogram byvoorbeeld
waarde tot jou lewe toevoeg en jou help om eksamens te slaag? Is genoeg slaap belangrik
om in die klas te konsentreer.
- Berei jouself voor vir 'n eksamen

- Begin lank voor die tyd studeer.
- Maak seker jy slaap genoeg
- Oefen vorige vraestelle. Dit sal jou help om te verstaan wat hulle van jou verwag.
- Eet ontbyt voor die eksamen
- Kom betyds by die lokaal
- Onthou al jou toerusting soos penne, sakrekenaars ens.
2.1.2. Soorte vrae

Meerkeusevrae:
- Hierdie vrae toets feitekennis.
- Lees die aanwysings noukeurig
- Verbeter jou kanse, dink krities (dws dek die opsies, lees die stam en probeer antwoord, lees
dan die stam by elke opsie.
- Dikwels is een van die antwoorde duidelik verkeerd en jy kan dit dadelik uitskakel.
- Werk die antwoord uit wat die korrekste is.
Sleutelwoord Betekenis
ontleed Breek op in afsonderlike dele en bespreek, ondersoek, interpreteer, verken en
ondersoek elke deel. Sê hoe elke deel belangrik is. Verduidelik hoe die dele is
gekoppel of verwant.
Gebruik op praktiese manier. Wanneer jy aansoek doen wys jy op 'n praktiese manier
aansoek doen wat jou
begrip is. Gebruik jou kennis en begrip van die onderwerp om dit te maak
relevant tot 'n situasie, kwessie of probleem.
assesseer Beoordeel of skat die aard, kwaliteit of waarde van iets. Maak 'n waarde
oordeel wat jy regverdig deur redes te verskaf.
Jy moet by 'n antwoord uitkom deur nommers te gebruik. Jy sal optel, aftrek,
bereken vermenigvuldig
of deel getalle om 'n antwoord te bereik.
kommentaar lewer Gee jou mening oor, verduidelik of kritiseer. Maak 'n oordeel gebaseer op die
bewyse.
vergelyk Kyk na twee of meer dinge. Identifiseer ooreenkomste en verskille. Kyk hoe is hulle
dieselfde, en hoe hulle verskil. Fokus meer op ooreenkomste as
verskille.
voltooi Voeg die ontbrekende inligting by.
oorweeg Dink na oor en gee jou mening.
kontras Fokus op die verskille tussen twee of meer dinge. Wys hulle in opposisie
aan mekaar.
Stel idees of dele saam om 'n oorspronklike idee te ontwikkel; betrokke te raak by
skep kreatief
denke; bied 'n roman of nuwe voorstel of item aan.
kritiseer Jy moet oordele maak om jou eie idees en evaluering te toon.
krities Toon goedkeuring of afkeur, of vind foute of foute, en meriete of goed
ontleed aspekte; gee redes.
definieer Jy moet die presiese betekenis van die term of woorde gee. Definisies is kort
en presies. Hierdie is nie 'n bespreking nie.
beskryf Gee 'n verslag van iets waar jy onthou wat jy geleer het of stel
wat jy waargeneem het.
bepaal Vind die feite uit. Bepaal byvoorbeeld hoeveel leerders in graad 11 dit doen
fisiese oefening meer as vier keer per week.
bespreek Skryf oor iets; vergelyk 'n aantal moontlike sienings oor 'n kwessie of
probleem. Debatteer, oorweeg en beredeneer die kwessies. Sluit vergelykings en
kontraste, kyk na voor- en nadele. Sê wat jy oor die onderwerp dink. Gee 'n vol
antwoord in sinne, nie net 'n lys in puntvorm nie. Gee altyd 'n gevolgtrekking.
doen jy Gee jou EIE opinies oor 'n kwessie of probleem. Gee aandag aan die rede
dink jy gee en argumente wat jy aanbied; jy sal nie punte kry net vir 'n opinie nie.
Verskaf goed beredeneerde of logiese redes vir jou menings, gebaseer op feite.
opsom Dit is dieselfde as die lys. Gee 'n aantal punte.
evalueer Gee jou eie mening en/of ander se opinies. Gee bewyse om te ondersteun
jou evaluasie. Gee 'n aanduiding van die hoeveelheid, kwaliteit of waarde van iets.
Vergelyk 'n aantal moontlike sienings oor 'n kwessie of probleem. Maak
uitsprake gebaseer op feite.
ondersoek Kyk noukeurig na iets en in detail sodat jy daarop kommentaar kan lewer. Afbreek
'n kwessie of probleem in kleiner dele om dit te verstaan. Verduidelik dan wat jy
geleer het.
verduidelik Gee besonderhede, beskryf, maak duidelik, maak dit verstaanbaar. Maak iets
eenvoudig of vereenvoudig. Beskryf in detail sodat dit verstaan kan word. Gee altyd
voorbeelde wanneer jy gevra word om te verduidelik.
gee Jy verskaf, verskaf, bied aan of bied inligting aan.
identifiseer Herken en noem iemand of iets; om te sê wie of wat hulle is.
illustreer Gee realistiese voorbeelde. Verduidelik baie duidelik. Jy kan voorbeelde gebruik en
vergelykings.
interpreteer Toon jou begrip van die onderwerp, lewer kommentaar daarop, gee voorbeelde. Beskryf
verhoudings, verduidelik die betekenis.
in jou Dit vra jou wat jy oor iets dink of oor iets voel. Vir
opinie byvoorbeeld, na jou mening doen die jeug genoeg om Jeugdag op die te vier
16stevan Junie?
Gee 'n kort lys van die punte. Stel op die kortste manier. Wees kort. Moenie bespreek
lys nie
of skryf 'n opstel. Gewoonlik skryf jy items een onder mekaar in 'n lys.
pas Vind dinge wat saamgaan; vind dinge wat soortgelyk is aan of met elkeen verband hou
ander.
Vind die grootte, hoeveelheid, ens. van iets. Beoordeel die belangrikheid, waarde of
meet effek
van iets
noem Skryf oor iets sonder om te verduidelik. Daar moet geen detail wees nie; hou dit
kort.
naam Soortgelyk aan noem; gee 'n kort antwoord sonder lang verduidelikings.
buitelyn Som op, beskryf hoofgedagtes en kernpunte, konsepte of gebeure. Gee 'n
oorsig.
bewys Gee die feite om die kwessie te ondersteun.
staat Verduidelik presies en duidelik soos dit is.
voorstel Gee moontlike redes of idees. Hierdie moet geloofwaardig wees; hulle doen nie
moet noodwendig bewys word om te werk.
opsom Gee 'n baie kort en kort weergawe. Sluit 'n kort gevolgtrekking in. Moenie gee nie
onnodige besonderhede.
Waar/onwaar vrae
- Vir 'n stelling om WAAR te wees, moet alles oor die stelling WAAR wees. Kies WAAR tensy
jy weet die stelling is ONWAAR
- Wees versigtig wanneer 'n stelling 'n negatief het soos nie, moenie, of in (selde) en on
(onvriendelik)
- NB. 'n Negatief kan die betekenis van die stelling heeltemal verander
Vul die ontbrekende woord in / voltooi die sin

- Lees die item en dink oor wat ontbreek
- Skryf 'n antwoord wat die item logies voltooi
- Maak seker dat jou antwoord grammatikaal by die item pas
- Gebruik die lengte van die reël as 'n leidraad vir die lengte van die antwoord (die
puntetoekenning vir elke vraag dui die tyd aan om te spandeer)
- Tensy die lengte van die spasie vir alle antwoorde dieselfde is
- Nadat jy die antwoord geskryf het, lees die hele antwoord om seker te maak dit maak sin
Skryf 'n een-paragraaf antwoord

- Begin met 'n inleidende sin wat jou hoofpunt bevat
- Volg met sinne wat jou punt ondersteun
- Eindig jou antwoord met 'n sin wat jou gevolgtrekking stel
Ooreenstemmende vrae
- Lees al die items in beide kolomme voor jy enige passings maak
- Begin deur die vuurhoutjies te maak waaroor jy seker is
- Trek items in albei kolomme deur terwyl jy pasmaats maak
- Maak jou beste raaiskoot vir oorblywende items, tensy daar 'n boete is vir raai
Opstelvrae:
- Die sleutel tot die skryf van 'n goeie opstel is om die instruksies behoorlik te verstaan.
Wat wil die eksaminator hê?
- 'n Opstel moet 'n inleiding, inhoud en slot hê.
- Stel 'n tydskedule op om elke vrae te beantwoord en hersien of wysig alle vrae
2.1.3. Sleuteleksamenvraagwoorde en hul betekenisse
2.1.4. Aanbieding van 'n vraestel

Die volgende is 'n paar punte om in gedagte te hou om die referaat goed aan te bied:
1. Handskryf– Hou die handskrif leesbaar. As die eksaminator nie jou skryfwerk kan lees
nie, sal jy punte verloor. Moenie te veel op die papier krap nie. Dit laat die papier regtig vuil
lyk.
2. Marges- Teken kantlyne aan beide kante van die papier. Dit is oor die algemeen baie
belangrik dat jou antwoorde in die middel van die antwoordvraestel is en behoorlik sigbaar is.
Die beste tyd om dit te doen is die tyd wanneer jy die antwoordblaaie kry en voordat jy die
vraestel kry, so dit mors nie enige tyd om die vraestel te probeer nie.
3. Syfers– Oor die algemeen kan jy figure met pen teken. Maar teken hulle verkieslik met potlood.
Oor die algemeen sal 'n vryhanddiagram werk in 'n ingenieursvraestel, maar wanneer dit met 'n
potlood gedoen word, is dit baie makliker om reg te stel en te verander as 'n een wat met pen
geteken is. En dit lyk baie netjieser.
4. Rofwerk– Moenie rofwerk van enige aard net langs die som doen nie. Doen die rofwerk in
die kantlyn. Of jy kan net die laaste bladsy as rofwerk merk en al die rofwerk daar doen.
5. Sub Vraag– Al die subvrae van 'n vraag moet in 'n opeenvolgende volgorde probeer word.
As jy nie 'n subvraag ken nie, los geskikte plek daarvoor Moenie die sub probeer nie
bevraagteken op enige ander plek. Dit sal hoogs irriterend vir die eksaminator wees. Hy
sal dalk nie eers daardie antwoord nagaan nie.
6.
Al hierdie klein dingetjies neem nie baie tyd in beslag tydens die vraestel nie, maar as dit nie gedoen
word nie, maak dit die papier onnet. As gevolg hiervan kan die eksaminator dalk nie presies lees wat
jy geskryf het nie en dit kan jou punte drasties beïnvloed. Hou dus hierdie wenke in gedagte.
2.1.5. Top 10 foute

Die top10 foute wat die meeste studente maak wanneer hulle 'n toets- of eksamenvraestel
probeer, en hoe om dit te oorkom.
Fout Hoe om reg te stel
1. Sit net sommige
raak Begin lank voor die eksamens hersien om te kan
vrae of propvol ook dek al die werk. Beplan jou studietyd
baie inligting in jou
geheue
Laat aankom/versuim om te
2. bring Gee jouself genoeg tyd om na die plek te reis. Maak 'n
nodige
skryfbehoeftes nota op die eksamenrooster, bv. onthou sakrekenaar.
3. Paniek voor of tydens Berei goed voor, slaap genoeg voor 'n vraestel. Sê vir jouself
papier dit is nie die einde van die wêreld nie en net 'n eksamenvraestel.
Lees die instruksies en maak seker van die aantal
Versuim om instruksies te
4. lees vrae wat jy moet beantwoord. Skandeer deur 'n papier
en blaai deur vrae voor jy begin skryf. Gaan voort om die maklike te beantwoord
vrae eers.
Versuim om tyd toe te ken
5. vir Ken tyd aan elke vraag toe. Beplan jou eksamentyd
elke vraag/mislukking om te voor jy na die eksamenlokaal gaan. Weet hoe lank jy
beplan
jou tyd moet neem vir die kort en lang vrae. Ken toe
jou tyd dienooreenkomstig. As jy nie beplan nie, beplan jy om te
misluk!
6. Misinterpretasie Onderstreep die sleutelwoorde in die vraag. Maak seker jy
vraag/produksie en beantwoord net wat die vraag vereis.
onsamehangende antwoord/skryf
ook
veel of te min
7. Nie seker hoe om te begin nie of Moenie tyd mors deur oor en oor te begin nie. Die
eindvraag klem moet wees op die vloei van jou idees. Maak seker
paragrawe is samehangend
8. Skryf onleesbaar As jou "a" lyk soos 'n" u" en jou "v" lyk soos 'n "u" jy
sal punte verloor aangesien die nasiener nie jou antwoord kan
lees nie.
Oefen jou handskrif
9. Lees en skryf ook Om jou lees te oefen, sal jou leesspoed verhoog.
stadig Oefen jou skryfvaardighede of jy kan verskillende tipes probeer
penne en potlode.
Begin altyd jou eksamen deur jou persoonlike besonderhede te
10. Vergeet om jou te skryf skryf
persoonlike besonderhede op jou eksamenboek
Skryf jou eksamennommer en besonderhede op die los
bladsye, aangesien 'n hele stapel papiere uitmekaar kan val
tydens
transito.
3. Tydbestuursvaardighede en jaarlikse studieplan
3.1. Skep goeie studiegewoontes
- Bestudeer elke dag op dieselfde tyd sodat dit 'n gewoonte word.
- Beplan vir weeklikse resensies.
- Sit blokke studietyd opsy (ongeveer 45 minute elk).
- Hou jou studiearea net om te studeer en raak ontslae van afleidings.
- Skryf opdragte in elke klas neer, insluitend die SLUITDATUM en dan
- merk items af soos jy dit voltooi.
- Maak gebruik van oop "tydvensters."
Gebruik die tyd wat jy spandeer om te wag, stap, ry, ens. om te hersien
wat jy geleer het.
Net voor die klas, hersien vinnig jou notas of lesings wat met daardie
klas verband hou.
3.2. Beplan behoorlik vir piekprestasie
- Stel 'n skooljaarkalender op om 'n groot prentjie van jou semester te kry – moenie op
hierdie stadium te veel besonderhede insluit nie.
- Skeduleer jou vaste verpligtinge. Blok tyd uit vir vraestelle, projekte, voorlesings,
vergaderings, geskeduleerde eksamens, vakansies, pouses, aanbiedings, ens.
- Gee tyd vir beplande ontspanning, sport, klubaktiwiteite,
ens. Voer belangrike datums vir jou sosiale en gesinslewe
in.
Los vrye tyd vir jouself sodat jy buigsaamheid het.
- Maak 'n weeklikse skedule. Blok een keer per week tyd op 'n meer
gedetailleerde vlak uit vir belangrike verpligtinge en spertye wat u moet
nakom. Beplan vergaderings met jouself om aan terugbrand-items te
werk.
Maak 'n daaglikse doenlys. Organiseer en skeduleer jou volgende dag aan
die einde van elke dag. Sluit roetines, boodskappe en studietyd in.
3.3. Volg jou plan
- Moenie toelaat dat groepsdruk of die soeke na korttermynbevrediging bepaal wat jy

belangrik ag nie.
- Fokus op die doelwitte wat jy vir jouself gestel het en volg jou ware topprioriteite op.
- Belyn jou prioriteite met jou langtermynwaardes en -doelwitte.
3.4. Stel prioriteite: Daar is altyd meer om te doen as waarvoor jy tyd het
- Wees bedag daarop dat die aksies wat jy vandag neem die saad sal plant
vir jou lang sukses of mislukking.
- Dink aan die moontlike aksies wat jy vandag kan neem wat sal bydra tot jou sukses.
- Gaan oor elke aksie waaraan jy gedink het en vra jouself af: "Watter
positiewe dinge kan gebeur as ek dit 'n topprioriteit maak?"
- Vra jouself af: "Watter negatiewe dinge kan gebeur as ek dit nie 'n
topprioriteit maak nie?"
- Skryf die antwoorde neer waarmee jy vorendag gekom het
3.5. Oorkom uitstel
- Sonder 'n datum, sal jy uitstel. Wanneer jy ook al 'n opdrag kry, stel 'n doelwit vir wanneer
jy dit gaan begin sodat jy kan klaarmaak sonder 'n laaste minuut paniek.
- Sodra jy 'n sperdatum vir 'n werkopdrag gegee het, tel terug vanaf die sperdatum om 'n
begindatum vas te stel. Neem tyd in ag wat jy aan ander items sal bestee soos sosiale
geleenthede, sport, ens. Verwys na jou skoolkalender waar jy tyd wat jy aan ander dinge
toegewy het, uitgesluit het.
- Beperk stres tot 'n minimum. Begin vroeg om 'n waansinnige afwerking te vermy.
- As jy gewoonlik tot op die laaste oomblik wag om te studeer of aan 'n opdrag te werk, in
plaas daarvan om jou doelwit te maak om betyds klaar te maak, maak jou doelwit om vroeg
klaar te maak.
- Onthou die raaisel, "Hoe eet jy 'n olifant?" Die antwoord: “’n Happie op ’n slag. As dit 'n
groot opdrag is, verdeel dit in klein stappe.
3.6. Kyk Terug Van Die Toekoms
Dinge wat vandag krities belangrik lyk, kan betreklik onbelangrik lyk as jy dit vanuit 'n
toekomsperspektief beskou. Ook, dinge wat vandag relatief onbelangrik blyk te wees, kan baie
belangrik wees wanneer jy dit vanuit 'n toekomsperspektief beskou.
As jy terugkyk van die toekoms – “teruguitsaai” in plaas van voorspelling – watter items sal die
belangrikste vir jou wees om te bereik om jou ideale week, maand, jaar en lewe te bereik?
4. Skeidsregter, administratiewe, organisatoriese en leierskapvaardighede
4.1. Skeidsregter- en skeidsregtervaardighede
- Ken en respekteer die reëls - Verduidelik strawwe

van die spel en straf
- Verstaan hoe om handseine - Moet nooit omkoopgeld aanvaar nie
korrek te gebruik - Stop die speletjie wanneer 'n
- Pas reëls konsekwent toe speler beseer word
- Maak regverdige oordele - Maak seker dat 'n speler dit is
- Beskerm die spelers bloei, verlaat die veld
- Bly fiks - Gebruik 'n fluitjie, wanneer dit vereis word
- Beheer die spelers stewig maar deur
respekvol - die aard van die spel
- Tree regverdig en eerlik op - Hou telling akkuraat
Luister na raad van die span
van amptenare, soos lynregters,
wedstrydbeamptes, ens
4.2. Administratiewe vaardighede
- Bevordering van die spel

- Werk 'n skedule van wedstryde en wedstryde uit
- Bespreek speelareas
- Fondsinsameling
- Beheer van die lys reserwespelers
- Gee nommers aan spelers
- Skryf 'n wedstrydverslag in samewerking met skeidsregter/skeidsregter.
4.3. Organisatoriese vaardighede
- Organisering van noodhulp

- Organiseer vervoer na en van die wedstryd
- Beplanning van oefensessies
- Beplan wedstryde en toernooie
- Organiseer en kontroleer toerusting
4.4. Leierskapsvaardighede
Die vaardighede wat hoedleiers, kapteins en rusbanke moet hê, sluit in:
- Lei deur voorbeeld
- Bly kalm
- Neem verantwoordelikheid
- Toon respek
- Kommunikeer duidelik
- Wees verantwoordelik
- Wees regverdig en behandel almal dieselfde, sonder om gunstelinge te hê
WEEK 5-7
Hoofstuk 5: Sosiale en omgewingsverantwoordelikheid
1. Omgewingskwessies wat swak gesondheid veroorsaak
1.1. Die gebruik van skadelike stowwe in voedselproduksie
STOF HOE, WAAR EN WAAROM VEROORSAAK SIEK GESONDHEID

Antibiotika Gegee aan diere aan Dit kan in die dier se melk en vleis kom
voorkom siekte en maak en wanneer dit deur mense verteer word, hulle
hulle eet meer om vet te groei. weerstand kan opbou teen
antibiotika.
Kunsmatig rBST word in koeie ingespuit Lei tot misvormde kalwers en mastitis.
hormone melk te stimuleer Dit kan die vlakke in die mens verbeter
produksie. en gekoppel wees aan bors en kolon
Kanker.
Dier deur- Die dele van diere nie Kan lei tot dieresiektes-epidemies
produkte deur mense verteer word, is soos mond-en-beensiekte en
aan die diere gevoer as malbeessiekte.
proteïenversterkers.
Sommige plaagdoders word in liggaamsvet
Plaagdoders Dood insekte, onkruid en gestoor
kieme wat kan inhibeer en kan mense siek maak. Plaagdoders
gesonde plantegroei. kan ook ingeasem of ingeasem word
drinkwater.
Sommige mense kan allergies wees vir
Kos Chemikalieë word gebruik om sommige
bymiddels bewaar kos en gee dit bymiddels en dit kan ernstig wees
kleur en geur. reaksies soos asma-aanvalle. In
groot hoeveelhede sommige bymiddels mag
kanker veroorsaak en lei tot ADD (
Aandaggebreksindroom ).
Plastiek Materiaal soos As plastiek nie herwin word nie, veroorsaak dit
Styrofoam, PVC en besoedeling. Hulle kan chemikalieë vrystel
wat skadelik vir mense se gesondheid kan
polistireen gewoond is aan wees.
kos en drinkgoed verpak.
1.2. Onmenslike boerderymetodes
Onmenslike boerderymetodes is maniere van boer wat wreed is vir diere.

- 'n Voorbeeld is 'n battery hoenders. Hierdie diere sien nooit sonlig nie, kry vars lug,
beweeg en leef elke dag in ongemak en frustrasie.
1.3. Impak van agteruitgang op die samelewing en die omgewing.
Degradasie is die proses om iets te beskadig of te verwoes. Die vernietiging

/ skade aan die omgewing raak mense en die planeet. Menslike aktiwiteite
kan omgewingsgevare soos gronderosie en besoedeling veroorsaak.
Voorbeelde is:
- Gronderosie
- Besoedeling (lug, water en grond)
- Bestraling
- Oorstromings
- Brande
- Windskade
- Verlies aan oop ruimte en gebrek aan infrastruktuur
1.4. Impak van uitputting van bronne
Oorbevissing
- Hele spesies visse kan verdwyn.
- Vis wat nie geskik is vir verbruik nie, word weggegooi.
- Mense wat vir 'n lewe op visvang staatmaak, sal werkloos wees.
- Mense wie se dieet op vis staatmaak, sal nie genoeg hê om te eet nie.
Brandhout
- Sommige soorte bome sal uitsterf.
- Geen bome sal bestaan om die grond te bind nie, wat tot erosie sal lei.
- Mense sal sonder brandstof raak om kos te kook en warm te hou.
- Daar sal geen skaduwee wees nie.
- Voëls sal geen blyplek hê nie.
- Uitheemse plante sal die land oorneem.
- Aardverwarming en klimaatsverandering sal plaasvind omdat bome
koolstofdioksied absorbeer en suurstof afgee.
Land
- Boere plant jaar na jaar dieselfde soort gewasse op dieselfde stuk grond, wat
die grond uitput. Oesmislukking sal voorkom.
- Beeste word toegelaat om al die gras te eet, wat tot gronderosie lei.
- Grond word gebruik om infrastruktuur te bou.
- Mynaktiwiteite besoedel die grond.
- Plaagdoders kan die grond vergiftig sodat dit nie vir boerdery gebruik kan word nie.
2. Klimaatverandering
2.1. Oorsake van klimaatsverandering

Dit is 'n verandering in temperatuur en weerpatrone. Gasse, soos
koolstofdioksied, bou in die atmosfeer op en vang die son se hitte vas. Die hitte
veroorsaak veranderinge in weerpatrone. Somers en winters kan langer duur
en reënval kan verander.
2.2. Impak van klimaatsverandering op ontwikkeling

- Die wêreld sal warmer word en reënvalpatrone sal verander
- Mielie-, vrugte- en graanproduksie sal direk geraak word.
- Die oseane sal warmer word, wat 'n impak op die tipe en aantal visse sal hê.
- Seevlakke sal styg.
- Droogtes, vloede en uiterste temperature sal 'n bedreiging vir die gesondheid wees.
2.3. Versagting van klimaatsverandering
- Gebruik minder motors om die vrystelling van skadelike gasse te beperk. Stap eerder of
maak gebruik van openbare vervoer.
- Bou huise uit die pad van vloede / groot golwe
- Plant droogtebestande, inheemse bome.
- Herwin papier om bome te red.
- Draai die kraan toe, moenie water vrylik laat loop nie.
- Skakel lig aan, isoleer die huis en gebruik 'n sonkragwaterverwarmer.
- Versamel reënwater om in die tuin te gebruik.
KWARTAAL 3
WEEK 1-5
1. Gesonde en gebalanseerde leefstylkeuses
1.1. Eienskappe van 'n gesonde en gebalanseerde leefstyl
'n Gebalanseerde leefstyl beteken dat daar balans en harmonie is tussen

die volgende aspekte van jou lewe:
Fisies:Om fisies fiks en gesond te wees.

Sielkundig: Vermy riskante gedrag en pas lewensvaardighede toe.
Sosiaal: Hou goeie verhoudings met familie en vriende.
Emosioneel:Is in staat om emosies te verken, uit te druk en te beheer.
Geestelik:Volg die reëls van jou godsdiens / geloofstelsel.
2. Faktore wat 'n negatiewe impak het op lewenstylkeuses
Ongelukke
- Fisies: Jy kan gestremd raak, 'n ledemaat verloor, jou nek breek / breinskade opdoen.
- Sielkundige:As jy die ongeluk veroorsaak het, kan jy skuldig voel.
- Sosiaal: Jy kan die ondersteuning van familie en vriende verloor, vermy word deur die
gemeenskap.
- Emosioneel:Jy kan kwaad, depressief, hartseer en bang word.
- Geestelik:Jy kan jou geloof verloor.
Risikogedrag en situasies
- Risikogedrag en situasies is nie soos ongelukke nie, want jy het beheer daaroor.
- Risikogedrag soos dwelmmisbruik, beïnvloed jou persoonlike veiligheid en het ’n
negatiewe impak op jou leefstylkeuses.
Sosio-ekonomiese omgewing
- Byvoorbeeld: gebrek aan geletterdheid, lae inkomste, baie hoë inkomste, swak woonbuurt,
geen toegang tot mediese sorg, groepsdruk, dwelmmisbruik, misdaadmisbruik en geweld.
3. Faktore wat 'n positiewe impak het op lewenstylkeuses
Positiewe rolmodelle
- 'n Persoon wat jou kan inspireer en motiveer om gesonde en nuttige leefstylkeuses te
maak.
- Hierdie persoon is 'n goeie voorbeeld vir ander.
- Mense bewonder so 'n rolmodel en wil hom/haar naboots.
Ouers
Hulle kan 'n positiewe invloed op hul kinders se leefstylkeuses hê, as hulle:
- Ondersteun, bemoedig en ondersteun
- Opvoed
- Waarsku oor alkohol- en dwelmmisbruik
- Model gesonde gedrag
- Moet nooit onder die invloed bestuur of terwyl jy op die selfoon praat nie
- Toon aanvaarding en liefde
- Stel duidelike reëls
- Hou toesig oor studietye en verseker dat alle skoolwerk gedoen word
- Moedig deelname aan fisieke aktiwiteite aan
Portuurgroep
- Vriende van dieselfde ouderdom kan jou lewenstylkeuses positief beïnvloed.
Persoonlike waardes, geloofstelsel en godsdiens

- Jou waardes (die kriteria vir aanvaarbare gedrag) en godsdiens/geloofstelsels kan jou
lewenstylkeuses positief beïnvloed.
- Gesonde verhoudings, vrede, positiewe gesindhede en verbeterde fisiese gesondheid
kan uit bogenoemde spruit.
Media, sosiale en kulturele invloede

- Gesondheidsinligting is vrylik beskikbaar in die gedrukte en elektroniese media
- Kultuur is 'n stel oortuigings en houdings wat deur 'n groep mense gedeel word en kan 'n
impak hê op jou lewenstylkeuses. Baie kulturele tradisies is gebaseer op 'n gesonde lewe
en goeie interpersoonlike verhoudings.
4. Rol van voeding in gesondheid en fisiese aktiwiteite
Voeding is 'n belangrike aspek van fiksheid en gesondheid

Om gesond te wees, moet jy ’n voedsame, gebalanseerde dieet volg en gereelde fisiese
oefening kry.
Bestuur jou gewig deur te oefen, eet voedsame kos, moenie jouself uithonger nie en moenie
ooreet nie en drink altyd genoeg water.
Soorte kos wat gesonde energiebronne verskaf

KONSEPTE VERDUIDELIKING
kilojoules 'n Maatstaf van hoeveel energie kos vir jou liggaam voorsien. Die
voedseletiket sal die hoeveelheid energie per porsie aandui.
koolhidrate Belangrike energiebron gevind in vrugte, groente, volgraan
eet produkte, pap en aartappels /patats. Jy sal gewig optel as
jy eet te veel koolhidrate, sonder om dit deur oefening te verbrand.
vesel Help om jou spysverteringstelsel gesond te hou. Alle hele r
Graanprodukte is hoog in vesel.
Voedsel wat ryk is aan proteïene is: vis, vleis, suiwel, bone, lensies, neute
proteïen en
eiers. Proteïen help spier- en weefselgenerering.
Vitamiene Noodsaaklike vitamiene en minerale is: Vitamiene A,B,C,D kalsium en
en yster. Vrugte bevat vitamien C en antioksidante wat help om te verminder
minerale sel skade. Joghurt is 'n goeie bron van kalsium en vitamien B.
vette Vette word gevind in olie, botter en vleis, vis en neute.
Onversadigde vette wat in neute, vis en olyfolie voorkom, is goeie vette
omdat hulle nie jou cholesterolvlakke verhoog nie.
suiker Vermy meer as een teelepel suiker per dag. Eet lae GI-voedsel
wat 'n stadiger effek op jou bloedsuikervlakke het. Hulle breek
stadig af en gee jou 'n langer gevoel van vol wees.
WEEK 6-10
Hoofstuk 7: Loopbane en beroepskeuses
1. Bevoegdhede, vermoëns en etiek wat sal help om 'n werk te verseker
en 'n loopbaan te ontwikkel
1.1. Bestudeer advertensies, skryf aansoekbrief en voltooi

aansoekvorms
Bestudeer advertensies
- Kry advertensies in koerante, op die internet en op bulletin/kennisgewingsborde.
Skryf 'n aansoekbrief
Straat / Posbus Voeg by.

Stad
Poskode
Telefoon nommer
E-pos adres
Maand dag jaar
Naam van organisasie
Straat- of Posbusadres
Stad
Poskode
Geagte Mnr/Me/Dr. Van:
Aansoek vir ..............................
Aanvangsparagraaf:Meld vir watter pos of internskap jy aansoek doen; hoe jy van

die organisasie of posisie geleer het, en basiese inligting of kwalifikasies oor jouself.
2de paragraaf:Vertel hoekom jy belangstel in die werkgewer of tipe werk wat die
werkgewer doen (Om bloot te sê dat jy belangstel, vertel nie hoekom nie, en kan soos 'n
vormbrief klink). Demonstreer dat jy genoeg van die werkgewer of pos weet om jou
agtergrond met die werkgewer of pos in verband te bring. Noem spesifieke kwalifikasies
wat jou goed pas by die werkgewer se behoeftes. Dit is 'n geleentheid om relevante items
in jou CV in meer besonderhede te verduidelik. Verwys na die feit dat jou CV ingesluit is.
Noem ander bylaes indien dit vereis word om vir 'n pos aansoek te doen.
3de paragraaf:Dui aan dat jy die geleentheid wil hê om 'n onderhoud te voer vir 'n
pos of om met die werkgewer te praat om meer te wete te kom oor hul geleenthede
of aanstellingsplanne. Herhaal kortliks hoekom jy so passievol is oor die geleentheid
waarvoor jy aansoek doen. Noem dat jy met graagte enige bykomende inligting aan
die werkgewer sal verskaf. Dank die werkgewer vir haar/sy oorweging.
Die uwe,
(Jou handgeskrewe handtekening)
Jou naam getik
Voltooi aansoekvorms behoorlikHou
die volgende in gedagte:
- Beantwoord al die vrae eerlik
- Onvolledige / verkeerd voltooide vorms sal afgekeur word.
- Lees instruksies aandagtig deur
Skryf en bou van 'n CV

'n CV is 'n curriculum vitae wat 'n opsomming is van jou loopbaanervaring, kwalifikasies,
vaardighede en vermoëns. Dit vertel toekomstige werkgewers meer oor jou op 'n formele en
besigheids manier. Jou CV moet verband hou met die posvereistes, beklemtoon altyd hoe jy
kwalifiseer vir die vereistes in die advertensie.
Hou die volgende in gedagte:
- Hou altyd jou CV op datum
- Hou getuigskrifte en verwysings gereed
- Bied jou CV netjies getik en gebind aan
- Hou CV kort
1. Skep die formaat vir jou CV.

Gaan jy elke afdeling met 'n lyn opbreek? Gaan jy elke afdeling in sy eie boks sit? Gaan jy
al jou inligting lys? Speel rond met verskillende formate om te sien watter lyk die
professioneelste. Mik nie meer as die voor- en agterkant van 'n standaardvel papier nie.
2. Lys jou naam, adres, telefoonnommer en e-posadres boaan die

bladsy.
Dit is belangrik om jou naam 'n grootte groter as die res van die teks te maak, aangesien dit
belangrik is vir jou resensent om te weet van wie hy of sy lees. Dit is aan jou hoe jy hierdie
inligting formateer.
Standaardformaat sal wees om jou naam in die middel van die bladsy te hê. Jou huisadres
moet in 'n blokformaat aan die linkerkant van die vraestel gelys word. Plaas jou
telefoonnommer en e-pos onder jou huisadres. As jy 'n ander adres het (soos jou adres terwyl
jy by die skool is), lys hierdie adres aan die regterkant van die vraestel.
3. Skryf 'n persoonlike profiel.

Dit is 'n opsionele deel van die CV wat goed is om jou resensent 'n meer in-diepte blik op jou
as persoon te gee. Dit is waar jy jou vaardighede, ervarings en persoonlike eienskappe
verkoop. Dit moet oorspronklik en goed geskryf wees. Gebruik positiewe woorde soos
"aanpasbaar", "selfversekerd" en "vasberade".
4. Skep 'n afdeling vir jou opleiding en kwalifikasies.

Hierdie afdeling kan aan die begin van jou CV wees of jy kan kies om dit na ander afdelings te
lys. Die volgorde van afdelings is aan jou. Lys jou opleiding in omgekeerde chronologiese
volgorde. Begin met die universiteit as jy dit bygewoon het of gaan dit bywoon en werk jou
pad agteruit. Lys die naam van jou universiteit, die datums wat jy daarheen gegaan het, jou
hoof- en minderjarige, en jou graadpuntgemiddeld of A-vlakke.
5. Skep 'n afdeling vir jou werkservaring.

Dit is die afdeling waarin jy al jou relevante werkservaring moet lys. Lys die naam van die
maatskappy, die ligging van die maatskappy, die jare wat jy daar gewerk het, en wat jy
gedoen het.
Begin met jou mees onlangse werk en werk agteruit. As jy 'n lang lys werkservaring het, plaas
net die ervarings wat relevant is vir die werk waarvoor jy aansoek doen.
6. Skep 'n afdeling vir jou vaardighede en prestasies.

Hierdie afdeling is waar jy die dinge lys wat jy by jou vorige werke bereik het, en die
vaardighede wat jy deur jou ervarings ontwikkel het. Dit is ook die afdeling waar jy enige van
jou gepubliseerde werk lys, lesings wat jy gegee het, klasse wat jy onderrig het, ens.
7. Skep 'n afdeling vir jou belangstellings.

Jy moet enige relevante belangstellings lys wat jou in die mees positiewe lig skilder. Kies
verskeie belangstellings uit die lys wat jy geskep het terwyl jy dinkskrum vir jou CV (in Deel
Een).
8. Skep 'n afdeling vir ander inligting.

As daar 'n merkbare leemte in jou CV is of daar ander inligting is wat jy graag wil deel,
plaas dit in hierdie afdeling. Hierdie soort inligting kan insluit om werk te verlaat om vir
kinders te sorg, by die Vredeskorps aan te sluit, ens.
9.Skep 'n afdeling vir verwysings.

Dit is mense met wie jy in die verlede gewerk het soos professore, vorige werkgewers, ens.
wat jou werk gesien het en geloofwaardige lof wat hulle aan jou gee, kan ondersteun. Die
maatskappy by wie jy aansoek doen, kan hierdie verwysings kontak om meer uit te vind oor
jou vorige werk. Jy moet praat met die persoon wat jy graag 'n verwysing wil lys voordat jy
dit werklik lys - dit is die beste om seker te maak dat hulle steeds dieselfde nommer het, of
dit goed is om vir jou 'n verwysing te gee, of dat hulle onthou wie jy is. Skryf hul volle name
en kontakinligting (insluitend hul telefoonnommers en e-posse) neer.
1.2. Bestuur vergaderings
Hoe om vergaderings te bestuur
Wenk #1: Begin met 'n doel

Een van die belangrikste take wat jy moet doen om jou bestuursvaardighede te verbeter en
meer effektiewe vergaderings te hou, is om te begin met 'n uiteensetting van die doel.
Wanneer almal gaan sit, sê jy: "Ons hou vandag hierdie vergadering om hierdie doelwitte en
doelwitte te bereik."
Wenk #2: Moedig oop bespreking aan vir meer effektiewe vergaderings
Dit is baie belangrik dat jy insette van almal kry; nie net die mense wat baie het om by te
dra en gretig is nie, maar ook van diegene wat meer skaam is en minder geneig is om te
praat
op. Jy wil insette hê van veral vroue en ander wat dalk 'n bietjie huiwerig is om te probeer
meeding met meer aggressiewe of selfgeldende mense.
Wenk #3: Druk vir sluiting

Sodra jy oor 'n onderwerp begin praat, bespreek dit deeglik, maar druk vir afsluiting oor wat
besluit is en wie wat gaan doen en teen wanneer, voordat jy na die volgende item op die
agenda gaan.
Die onvermoë om op koers te bly en om te druk vir sluiting is die twee groot
tydvermorsers en groot klagtes van mense wat nie-effektiewe vergaderings bywoon.
Wenk #4: Som die hoofpunt op
Leer is om op te som aan die einde van elke besprekingspunt en aan die einde van die
vergadering. Stel jou tyd- en aksieskedules, en jou implementeringsplan en opdragte uiteen
en som op. Laat almal in die vergadering dan saamstem oor wat besluit is.
Wenk #5: Hou rekord

Uiteindelik, versprei notules van die vergadering binne 24 uur. Hoe belangriker die besluite
wat geneem is, hoe belangriker is dat jy dit skriftelik laat versprei sodat hulle na jou kan
terugkom as hulle vrae het. As daar geen vrae is nie, aanvaar hulle die rekord van die
vergadering soos versprei. Dit is 'n laaste stap wat 'n baie belangrike deel is van die hou van
meer effektiewe vergaderings en die verbetering van jou bestuursvaardighede.
Hoe om minute te skryf
Voordat jy begin om aantekeninge te maak, is dit belangrik om die tipe inligting te verstaan
wat jy by die vergadering moet aanteken. Oor die algemeen sluit vergaderingnotules
gewoonlik die volgende in:
- Datum en tyd van die vergadering
- Name van die deelnemers aan die vergadering en diegene wat nie kan bywoon nie
(bv. "spyt")
- Aanvaarding of regstellings/wysigings aan vorige vergaderingnotules
- Besluite geneem oor elke agendapunt, byvoorbeeld:
- Optrede geneem of ooreengekom om geneem te word
- Volgende stappe
- Stemuitkomste – bv. (indien nodig, besonderhede oor wie mosies gemaak het;
wie gesekondeer en goedgekeur het of deur handopsteek, ens.)
- Mosies geneem of verwerp
- Items wat oorgehou moet word
- Nuwe besigheid
- Volgende vergadering datum en tyd
Wenke wat jou aantekeninge kan help:
- Skep 'n uiteensetting– soos vroeër bespreek, om 'n uiteensetting (of sjabloon) gebaseer op
die agenda te hê, maak dit vir jou maklik om eenvoudig notas, besluite, ens. onder elke item
neer te skryf soos jy aangaan. As jy aantekeninge met die hand maak, oorweeg dit om spasie
onder elke item op jou uiteensetting in te sluit vir jou handgeskrewe notas, druk dit dan uit en
gebruik dit om minute vas te lê.
- Check-off bywoners as hulle die kamer binnekom- as jy die vergaderinggangers ken, kan
jy hulle afmerk wanneer hulle aankom, indien nie, mense hulself aan die begin van die
vergadering laat voorstel of 'n bywoningslys sirkuleer wat hulle self kan afmerk.
- Teken besluite of notas oor aksie-items aanin jou uiteensetting sodra hulle voorkom om
seker te maak dat hulle akkuraat aangeteken is.
- Vra vir verduideliking indien nodig– as die groep byvoorbeeld aanbeweeg sonder om
'n besluit of 'n ooglopende gevolgtrekking te maak, vra vir verduideliking van die besluit
en/of volgende stappe wat betrokke is.
- Moenie probeer om dit alles vas te vang nie– jy kan nie bybly as jy probeer om die
gesprek woordeliks neer te skryf nie, so maak seker dat jy eenvoudig (en duidelik) net die
besluite, opdragte, aksiestappe, ens. skryf (of tik).
1.3. Onderhoudsvaardighede
’n Onderhoud is die volgende stap nadat jy jou aansoekbrief en CV gestuur

het. 'n Onderhoud is 'n formele ontmoeting tussen jou en die
werkgewer/onderhoudvoerder van die plek waar jy vir die pos aansoek gedoen
het.
Wees versigtig vir wat jy op sosiale media plaas, want voornemende
werkgewers kan jou profiel nagaan voordat jy vir 'n onderhoud genooi word.
Paneelonderhoudwenke
1. Rig jou aandag op elke persoon op die paneel.

2. Verwag om jouself te herhaal.
3. Vind uit wie jy die meeste sal moet beïndruk.
4. Wees voorbereid vir ten minste een zinger-vraag.
5. Baie dankie aan alle deelnemers.
Hoe om aan te trek vir 'n onderhoud:
1. Maak seker jou klere wat netjies gestryk en druk is.

Niks gee die gebrek aan aandag aan detail weg as gerimpelde klere nie.
2. Maak seker dat jou klere behoorlik pas. As jou broek of moue te lank is of iets te los of te
styf is, sal jy ongemaklik lyk en waarskynlik voel.
3. Moenie spoggerige juweliersware dra nie. Jy sal wil hê die onderhoudvoerder moet aandag
gee aan jou, nie jou bling nie.
4. Trek aan volgens die seisoen. Moenie 'n bedompige koltrui in die middel van die somer
dra nie.
5. Moenie parfuum of naskeermiddel dra nie. Jy weet nooit of jou onderhoudvoerder

allergies is nie en dit is nie 'n goeie manier om uit te vind nie.
7. Maak seker jy het ’n mooi, skoon haarsny wat jou goed versorg laat lyk.
8. Vir mans, maak seker jy skeer en hou gesighare tot die minimum.
9. Vir vroue, moenie iets dra wat te onthullend is nie. Dit is die beste om jou liggaamsdele
in jou klere te hou en nie te blootgestel te wees nie.
10. Vermy kledingstukke met harde, besige afdrukke. Dit is die beste om soliede kleure te dra
wat jou velkleur vlei.
11. Vir vroue, maak seker dat jy geskikte onderklere en/of broekiekouse onder jou klere dra. Dit
sal jou gladde lyne gee en verseker dat jy nie sigbare broeklyne het nie.
12. Vir vroue, moenie jou grimering oordoen nie. Dra natuurlike kleure en vermy swaar
oogskadu, oogomlyner en helderkleurige lipstiffie.
13. Vir broekuitrustings, maak seker dat jy 'n gordel dra wat by die kleur van jou pas
skoene.
Onderhoudwenke
DOEN MOENIE
Wees betyds, ten minste 20 minute voor Laat opdaag.
onderhoud begin.
Trek netjies aan. Kyk slordig.
Hou alle dokumente in 'n netjiese lêer. Rook.
Glimlag en probeer ontspan. Kou kougom terwyl jy praat.
Praat duidelik. Skinder oor jou vorige bestuurder

of werkplek.
Wees eerlik. Gebruik vloekwoorde.
Wees onbeskof teenoor die

Probeer om die name van die te onthou onderhoudvoerders.
onderhoudvoerders.
Dankie vir die onderhoud. Weier om vrae te beantwoord.
Berei voor vir tipiese onderhoudvrae

Die volgende tipiese vrae kan gevra word:
- Vertel ons 'n bietjie van jouself. Wie is jy ?
- Hoekom wil jy hierdie werk hê? / Hoekom dink jy is jy die regte persoon vir die werk?
- Watter vaardighede het jy om ons te bied?
- Wat is jou mees uitstaande prestasies?
- Verduidelik hoe jy uitdagende situasies hanteer.
- Kan jy jou eie besluite neem? Verduidelik.
- Waar sien jy jouself oor vyf jaar?/ Wat is jou doelwitte?
- Is jy bereid om oortyd te werk?
- Is jy bereid om verder as jou posbeskrywing te gaan?
- Wat verwag jy om te verdien?
1.4. Etiek en etiese gedrag

Wat is werksetiek?
Etiek is stelle morele beginsels of gedragsreëls wat verband hou met regte en verkeerde
optrede Wanneer ons oor werksetiek praat, is ons bekommerd oor hoe mense in die
werkplek moet optree.
Enkele voorbeelde of gepaste gedrag in die werkplek sluit in:

- Tree eerlik op
- Integriteit
- Respek
- Nie-diskriminasie en regverdigheid
Onetiese gedrag sluit in:

- Diskriminasie
- Seksuele teistering
- Lieg oor kwalifikasie en vermoëns
- Magsmisbruik
2. Persoonlike verwagtinge oor werke en loopbane
2.1. Verwagting en werklikheid
Hou die volgende in gedagte wanneer jy op 'n loopbaan/werk besluit, aangesien

jou verwagtinge dalk nie aan die realiteit van die werk/loopbaan voldoen nie:
- Jy moet tussen 3 en 7 jaar studeer om 'n graad te verwerf
- Jy sal onder begin en sal jou pad moet opwerk.
- Die meeste werkplekke gee 30 dae en minder verlofdae per jaar
- Sommige loopbane, soos dié van sportmense, het 'n baie kort lewensduur
- Sommige loopbane is baie stresvol en werkers moet 'n loopbaanverandering maak om
uitbranding te voorkom
- In sommige loopbane en werke moet jy snags / oor tyd werk
2.2. Kanse op sukses en tevredenheid
Sukses beteken om jou doelwitte te bereik, wat hulle ook al is.

Tevredenheid beteken om gelukkig en tevrede te wees met wat jy bereik het.
Die kanse dat jy suksesvol en gelukkig in jou werk sal wees, hang af van:
- Met realistiese verwagtinge
- Belangstelling in wat jy doen
- Jou persoonlikheid pas by die werk
Doen die volgende om kanse op sukses en tevredenheid te verseker:

- Ondersoek jou toekomstige werk/loopbaan baie goed
- Dink na oor jou belangstellings, vermoëns, behoeftes en waardes
- Ken jouself goed en maak seker jou persoonlikheid pas by die werk
2.3. Geskiktheidsoudit
'n Geskiktheidsoudit is 'n vasvra, vraelys of toets om te bepaal hoe geskik jy is

vir die werk/loopbaan/loopbaanveld.
Dit beantwoord die vrae: Voldoen jy aan die vereistes? Stem jou
persoonlikheid ooreen met die werk/loopbaan?
3. Kennis oor self in verhouding tot die eise van die wêreld van werk en sosio-
ekonomiesevoorwaardes
3.1. Sosio-ekonomiese toestande

Toestande wat verband hou met die toestande van die samelewing waarin jy woon en hoeveel
geld wat jy het / verdien.
Voorbeelde: - vlak van onderwys
- waar bly jy
- kultuur en godsdiens
3.2. Geskoolde, semi-geskoolde, ongeskoolde en fisiese arbeid
Geskoolde Die werkers is hoogs opgelei en kan baie soorte werk doen wat
binne die omvang van die bevoegdheid is.
Gedeeltelik
bemeester Die werkers word opgelei om slegs een werk te doen en help gewoonlik
geskoolde werkers
Ongeskoolde Hierdie werkers het baie min of geen opleiding nie en beskik oor geen
spesiale vaardighede
Fisies Hierdie werkers het geen formele kwalifikasies nie. Voorbeelde:
arbeid tuinmaak, aflaai van meubels, vrugte oes, grafte grawe /
loopgrawe, ens.
3.3. Addisionele en hoër onderwysstudies benodig vir verskillende loopbane

Graad Akademiese kwalifikasie toegeken deur 'n volgende universiteit of kollege
suksesvolle voltooiing van 'n studiekursus, byvoorbeeld om te word
n rekenmeester
Diploma 'n Kwalifikasie gegee deur 'n kollege of professionele organisasie na
voltooiing van 'n kursus van onderwys of opleiding in 'n bepaalde veld.
Bv. Diploma in Reis en Toerisme
Sertifikaat Word gegee na voltooiing van kort kursusse van addisionele studie. Bv
kwalifikasie Microsoft-sertifikaat vir die bedryf van Word-program
3.4. Verwagting, werklikheid en deursettingsvermoë
Soms het mense hoë verwagtinge oor die loopbaan wat hulle gaan volg. In
werklikheid is dit egter dalk nie so maklik om jou droom te volg nie. Sosio-
ekonomiese kwessies kan in die pad staan om jou ambisies te verwesenlik.
Byvoorbeeld: - armoede
- laat/nie-aansoek by hoëronderwysinstellings
- families met 'n kinderhoof
- impak van MIV en VIGS
- tienerswangerskap
KWARTAAL 4
WEEK 1-3
1. Geslagsrolle en hul uitwerking op gesondheid en welstand
Geslagsrolle is die verskillende rolle, gedrag en aktiwiteite wat die samelewing

dink gepas of reg is vir vroue en mans.
Die verskillende rolle wat vroue en mans speel, kan hul gesondheid en
welstand beïnvloed.
1.1. Ongelyke magsverhoudings, magsongelykheid, magsbalans en

magstryd tussen geslagte
Magsongelykheid
- sommige mense het meer regte, beter geleenthede en meer mag as ander mense.
- Die magsbalans is onregverdig wat tot magstryd kan lei
- Ongelyke magsverhoudings kan 'n persoon negatief beïnvloed, byvoorbeeld:
sommige kulture dink onderwys vir meisies is nie belangrik nie.
1.2. Magsmisbruik
Individu: Fisiese mishandeling

- Gebruik fisiese geweld om skade, besering, gestremdheid of dood te veroorsaak.
Familie: Bloedskande
- Seksuele omgang tussen mense wat so na verwant is dat hulle volgens wet nie
toegelaat sou word om te trou nie.
Kultureel: routydperk
- Baie kulture het godsdienstige rituele, tradisies of gedrag vir rou of rou oor iemand wat
gesterf het. Hierdie reëls dikteer die routydperk, roudragkode en rougedrag. Reëls
word streng toegepas vir weduwees.
Sosiaal: Gesinsgeweld
- Gebeur wanneer een persoon in 'n hegte verhouding of huwelik die ander persoon
probeer oorheers en beheer.
- Gebruik vrees, skuldgevoelens, skaamte, dreigemente en fisiese geweld om jou te
beheer.
- Die misbruiker kan óf 'n man óf 'n vrou wees.
Sosiaal : Seksuele geweld en verkragting

- Enige seksuele daad wat deur die ander persoon ongewens is
- Probeer om iemand te dwing om seks met jou te hê
- Word gedwing om te kyk hoe ander mense seksuele dade verrig
- Word gedwing om anale / orale seks uit te voer
- Penetrasie met vingers / voorwerpe
- Datum verkragting: verkrag word deur die persoon met wie jy op 'n date is
- Bendeverkragting: word deur meer as een persoon verkrag
- Statutêre verkragting: seks met 'n meisie onder die ouderdom van 16, met of sonder
haar toestemming.
Seksuele teistering
- Dit is ongewenste seksuele gedrag wat weer en weer gebeur. Dit kan die vorm
aanneem van:
- Seksuele kommentaar
- Vra oor 'n persoon se sekslewe
- Voorstelle en wenke oor seks
- Fisiese kontak soos aanraking, voel of knyp
- Fluit
- Onbeskofte gebare / vingertekens
- Seksverwante grappies
- Wys pornografiese prente
- Beloftes van bevordering in ruil vir seks
- Naamgewing
- Versprei onware stories oor iemand se seksuele aktiwiteite
- Stuur onvanpaste notas, briewe, SMS'e of e-posse
- Maak obsene telefoonoproepe
2. Negatiewe uitwerking op gesondheid en welstand
Fisiese gevolge van mishandeling

- Kneusplekke
- Gebreekte bene en tande
- Tou- of bandmerke
- SOI's, MIV en vigs
- Kaal kolle waar hare uitgetrek is
- Brandwonde
- Ongewenste swangerskappe
- Dood
Emosionele gevolge van mishandeling
- Vrees vir die misbruiker - Vermy vriende

- Depressie - Voel waardeloos en magteloos
- Vrees vir persoonlike veiligheid - Skuldgevoelens
- Woede - Slapeloosheid en nagmerries
- Om bang te wees om mense te
- Verhoogde risiko van selfmoord vertrou
- Alkohol- en dwelmmisbruik -Swak punte by die skool
- Skande -Hal uit die skool
- Moeilik om te konsentreer
WEKE 4 – 6
Hoofstuk 9: Demokrasie en menseregte
1. Bydrae van diverse godsdienste en geloofstelsels tot 'n harmonieuse

samelewing en jou eie geloofstelsel
Bydrae tot 'n harmonieuse samelewing

- harmonie, vrede en verdraagsaamheid te bevorder
- morele kodes te verskaf om volgens te leef
- gee mense 'n gevoel van behoort
- moedig mense aan om oor hul eie en ander te leer
- leer vriendskap, begrip en respek
- die minderbevoorregtes te help en die gemeenskap op te hef deur
uitreikprogramme en organisasies te stig en te finansier
Verskillende gelowe en hul leerstellings
Godsdiens Leringe
Judaïsme Aanbid geen ander God nie
Moenie voor enige afgod neerbuig of dit aanbid nie
Moenie God se naam verkeerd gebruik nie
Onderhou die sabbatdag en hou dit heilig
Eer jou vader en moeder
Moenie moord pleeg nie
Moenie steel nie
Moenie egbreuk pleeg nie
Moenie iemand vals beskuldig nie
Moenie 'n ander man se eiendom begeer nie
Christenskap Volg dieselfde etiese leer as wat in die tien gebooie gegee word.
Hulle volg die leringe van Jesus Christus.
Hulle is lief vir God en gee om vir mekaar
Islam Die Koran stel 'n volledige etiese kode vir Moslems neer
Die moet sorg vir alle lede van hul familie
Vroue moet beskeie aantrek en hul hare en lywe bedek
Daar word van hulle verwag om te trou - seks buite die huwelik is verbode
Hulle moet mildelik aan die armes gee
Die vas tydens Ramadaan om te besef hoe dit is om honger te wees.
Om op pelgrimstog na Mekka te gaan, laat Moslems verstaan dat alle mense
gelyk is.
Moslems word verbied om varkvleis te eet drink alkohol en om te dobbel.
Afrikaans Hulle het nie 'n heilige boek nie
Menswaardigheid word meer waardeer as die individu se bydrae tot die
Tradisioneel samelewing
Godsdiens Volgelinge moet hul voorvaders en ouderlinge respekteer.
Hulle moet gasvryheid aan almal betoon
Hulle moet die behoeftiges help
Hulle moet respek toon teenoor die huwelik en familie.
Hulle moet mekaar se lewens en eiendom respekteer.
Hulle moet die waarheid vertel, hardwerkend, eerlik en vrygewig wees.
Hindoeïsme Hulle volg die wette van dharma
Hulle moet eerlik wees - dit is verkeerd om te lieg
Toon respek vir alle lewe
Hulle moet nie-geweld beoefen
Hulle moet selfbeheersing en dissipline in hul lewens beoefen
Respekteer ouderlinge en voorouers
Hulle moet vir ander sorg, insluitend siek familielede, bejaarde ouers en
arm.
Boedies Hulle het 5 basiese reëls:
Moenie lewe neem nie, hetsy ’n mens of dié van ’n dier
Moenie steel nie
Vermy verkeerde of skadelike sensuele aktiwiteite
Moenie jou oorgee aan verkeerde spraak nie
Vermy dwelms en alkohol
Persoonlike geloofstelsel
- Dikwels dink ons dat moraliteit en godsdiens net outydse stelle reëls is wat bedoel is om ons
te keer om onsself te geniet. Om egter 'n morele kode te hê om volgens te leef, gaan oor ons
eie interne bewustheid van wie ons is en wat ons bereid is om te doen.
- Wanneer ons jonk is, word ons morele waardes deur ons ouers en ander familielede
geleer. Ons leer hul geloofstelsel en rituele van hul godsdiens. As tieners begin ons
hierdie waardes bevraagteken. Ons begin ons eie morele kode ontwikkel.
- Aangesien ons in 'n multikulturele land woon waar mense veelvuldige godsdienste volg, is
dit vir ons belangrik om van ander godsdienste te leer en ook verder te gaan as die blote
feite oor godsdiens. Dit beteken dat jy 'n godsdiens ontwikkel en verstaan sodat jy in staat
is om empatie te hê met en ander te respekteer wat van jou godsdiensbeoefening verskil.
- Hoekom is godsdiens belangrik?
Godsdienstige oortuigings help om betekenis aan die lewe te gee. Hulle gee
antwoorde op mense se vrae oor hulself en die wêreld waarin hulle leef.
Godsdienstige oortuigings beantwoord vrae soos: Wie is ek? Hoekom is ek hier?
 Godsdiens bring mense bymekaar en gee hulle 'n gevoel van behoort. Hulle help
mense om deel te voel van 'n godsdienstige gemeenskap
Godsdienstige waardes gee mense 'n stel riglyne vir die lewe. Godsdienste
verskaf duidelike etiese leringe oor hoe mense hul alledaagse lewens moet leef.
Mense ken die reëls wat hulle moet gehoorsaam, en wat hul godsdiens as reg en
verkeerd beskou.
 Godsdiens word deur verskillende samelewings gebruik om gebeure wat in mense se lewens
gebeur, te verduidelik.
 Godsdiens gee sy volgelinge 'n gevoel van veiligheid in die lewe. Hulle weet wie hulle
is, wat hul plek in daardie godsdiens en in die breër samelewing is
2. Identifiseer en krities analiseer morele en sosiale kwessies en dilemmas
Die reg om te lewe

Volgens die Handves van Regte het almal die reg op lewe.
Die Wet op Keuse oor Beëindiging van Swangerskap (Wet no 2 van 1996),
gee vroue die reg om te besluit of hulle 'n aborsie wil hê. Geen hospitaal kan 'n vrou
hierdie reg ontsê nie.
Die morele kwessie/dilemma: Is aborsie aanvaarbaar?
Genadedood
Dit is die handeling/praktyk om iemand wat baie siek of beseer is dood te maak om
nog lyding te voorkom.
Die morele kwessie / dilemma: Kan jy 'n persoon se lewe neem, al

vereis die omstandighede dit en die persoon gee toestemming?
Kulturele praktyke en tradisies
- Renosterhoring: tradisionele Asiatiese medisyne.

- Gereëlde huwelike: ouers/gesinne besluit met wie hul kinders sal trou.
- Manlike besnydenis: deel van die inisiasierites van sommige kulture.
DIE EINDE
Verwysings
1. Fokus op Lewensoriëntering, Maskew, Miller en Longman, 2012.
2. www.collegesa.co.za/VOO-College
3. www.kznlegislature.gov.za
4. www.ieb.co.za/School/nsc.php

Grade 11 Life Orientation Summarized Notes AFR

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Grade 11 Life Orientation Summarized Notes AFR

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Grade 11 Life Orientation Summarized Notes AFR

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Translated from English to Afrikaans - www.onlinedoctranslator.

1.1. Soorte doelwitte

Jy moet SMART doelwitte stel.

R REALISTIES Jy moet dit kan bereik en moet bereid wees daartoe

1.2. Vyf-stap metode vir beplanning en doelwitstelling

Stap 1: Skryf jou doel neer.

'n Probleemoplossingsmodel kan soos volg lyk:

1. Verduidelik die probleem. Definieer die probleem en sê wat dit beteken.

3. Moontlike oplossings. 4. Moontlike effek van elke oplossing.

5. Skryf die beste oplossing neer.

1.4. Verwantskap tussen persoonlike waardes, keuses en doelwitstelling

2. Verhoudings en hul invloed op jou welstand

2.1. Tipes verhoudings met verskillende mense of groepe

- Verhuis na 'n ander area - Ongelukke

2.3. Vaardighede en eienskappe wat goeie verhoudings maak

2.4. Mag en geslag in verhoudings

In tradisionele geslagsrolle beteken om manlik te wees om dominant te wees terwyl jy vroulik

1.1. Tipes kwalifikasies

HOËR DIPLOMA BACCALAUREUS GRAAD

Alles wat jy moet weet oor VOO-kolleges

Die onderwysstelsel in Suid-Afrika bestaan uit drie breë bande.

 Algemene Onderwys (GE)

Wat is die toelatingsvereistes vir VOO-kolleges?

Watter tipe kursusse bied VOO-kolleges aan?

- Beide private en openbare VOO-kolleges bied awye reeks kursusse.Hierdie kursusse

Watter bedryfsvelde word deur VOO-kolleges ondersteun?

Dit sluit in (maar is nie beperk nie tot):

As jy onseker is oor watter veld of loopbaanpad om te volg, het die meeste

- Studeer deurondersteunde afstandsonderrigkan 'n moeilike proses vir studente wees.

1.3. Toelatingspunttelling (APS)

Rekeningkunde Ontwerp Wiskunde: "Vraestel 3"

Om vir 'n Nasionale Senior Sertifikaat te kwalifiseer, moet 'n leerder:

Rekeningkunde Tale (een taal van

Baie belangrik om daarop te let:

1.6. SAQA en die NKR-raamwerk

Die Nasionale Kwalifikasieraamwerk (NQF)

2. Opsies vir finansiële bystand

1.1. Openbare deelname

2.1. Die Republiek van Suid-Afrika (RSA) is 'n grondwetlike demokrasie.

1. 'n Konsepwetsontwerp word opgestel.

3. Die rol van sport in nasiebou: Deelnemer- en

3.1. Voorkoms van bepaalde gedrag: snellers van sekere gedrag

Sport op een van die beste maniere om by te dra tot nasiebou

3.2. Blootstelling aan positiewe gedragsprogramme

'n Sportgedragskode het ten doel om:

3.3. Hoe sport nasiebou kan ondersteun of afbreuk doen

Hoofstuk 4 : Pas studievaardighede, studiestyle en studiestrategieë toe

1. Ondersoek hoe leer plaasvind en besin oor effektiwiteit

Hoe leer plaasvind

1.1. Bestudeer style as voorkeur manier om take te benader

Elke mens se brein is anders as gevolg van verskillende bedrading.

Jy moet 'n studiemetode gebruik wanneer jy vir eksamens of toetse studeer.

Die SQ3R-metode voldoen aan hierdie vereistes:

OPNAME VRAAG LEES OPSTEL RESENSIE

- Hierdie stap neem slegs 'n paar minute.

2. Eksamenskryfvaardighede en proses van assessering

- Berei jouself voor vir 'n eksamen

2.1.2. Soorte vrae

Vul die ontbrekende woord in / voltooi die sin