4V Begrippen Hoofdstuk 5 Ecologie

Basisstof 1 Ecologie op alle organisatieniveaus

Levensgemeenschap
alle organismen die in een bepaald gebied voorkomen

Biotische factoren
invloeden afkomstig van de levende natuur

Abiotische factoren
invloeden afkomstig van de levenloze natuur

Soortensamenstelling (biodiversiteit)
de verschillende soorten die in een gebied voorkomen

Ecosysteem
een begrensd systeem waarin een wisselwerking plaatsvindt tussen biotische en
abiotische factoren

Basisstof 2 Organismen
Macroklimaat
klimaat dat zich uitstrekt over een groot gebied op aarde

Microklimaat
klimaat op specifieke plaatsen binnen een ecosysteem

Tolerantie
vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te verdragen

Verspreidingsgebied (areaal)
gebied waar een soort op aarde voorkomt

Tolerantiegrens
uiterste waarde waarbij organismen van een soort kunnen overleven

Beperkende factor
factor die bepaalt hoeveel organismen in een gebied kunnen overleven

Tolerantiegebied
alle waarden van de abiotische factor waarbij organismen van een soort kunnen
overleven

Optimum
waarde van een abiotische factor die het gunstigst is voor het organisme

Optimumkromme
curve in een diagram waarin het aantal organismen is uitgezet tegen een abiotische
factor

Pagina 1 van 4
Basisstof 3 Populaties

Commensalisme
vorm van symbiose waarbij slechts een van beide soorten voordeel heeft en de
andere soort geen voordeel en geen nadeel heeft

Concurrentie
competitie, strijd tussen organismen om de beschikbare bronnen

Draagkracht
maximale populatiegrootte die over langere tijd in een ecosysteem kan worden
gehandhaafd

Evenwicht
situatie waarbij de populatiedichtheid schommelt om een evenwichtswaarde

Exoot
uitheemse soort die als gevolg van menselijk handelen terechtkomt in een leefgebied

Inheems
soort die van nature in een gebied voorkomt

Mutualisme
vorm van symbiose waarbij beide soorten voordeel hebben

Niche
de rol die een bepaalde populatie speelt in het geheel van relaties in een ecosysteem

Parasitisme
vorm van symbiose waarbij één soort voordeel heeft en de andere soort nadeel

Populatiedichtheid
gemiddeld aantal individuen per oppervlakte-eenheid (op het land) of per volume-
eenheid (in het water)

Symbiose
langdurig samenleven van organismen van verschillende soorten

Uitheems
soort die vanuit een ander gebied een gebied binnendringt

Basisstof 4 Ecosystemen

Assimilatie
opbouw van organische moleculen uit kleinere (anorganische) moleculen

Biomassa
totale gewicht van alle organische stoffen

Pagina 2 van 4
Bruto primaire productie (bpp)
alle biomassa die in een ecosysteem door producenten wordt gevormd

Chemo-autotroof
organismen die chemosynthese gebruiken als energiebron voor de
koolstofassimilatie

Consumenten
heterotrofe organismen; nemen organische stoffen op als voedsel

Detrivoren
afvaleters; leven van dode resten

Dissimilatie
afbraak van organische moleculen

Foto-autotroof
organismen die fotosynthese gebruiken als energiebron voor de koolstofassimilatie

Koolstofassimilatie
vorming van glucose uit koolstofdioxide en water(stof)

Mineralisatie
afbraak van dode resten tot anorganische stoffen

Netto primaire productie (npp)

de biomassa die producenten gebruiken voor het vormen van nieuwe weefsels (BPP-
dissimilatie)

Piramide van aantallen

grafische weergave van de aantallen organismen per trofisch niveau

Piramide van biomassa

grafische weergave van de biomassa van elk trofisch niveau

Predatie
eten van prooidieren door een roofdier

Producenten
autotrofe organismen; kunnen organische stoffen produceren uit anorganische
stoffen

Productiviteit
de hoeveelheid energie die door een trofisch niveau wordt vastgelegd in organische
stoffen

Reducenten
organismen die dode resten afbreken tot anorganische stoffen

Pagina 3 van 4
Toppredator
diersoort die aan het eind van de voedselketen staat

Trofisch niveau
schakel in een voedselketen

Voedselketen
weergave van de voedselreIaties in een levensgemeenschap

Voedselweb
weergave van het geheel van voedselrelaties in een levensgemeenschap

Voortgezette assimilatie
vorming van koolhydraten, eiwitten, vetten en DNA uit glucose

Vraat
eten van planten door dieren

Basisstof 5 Veranderende ecosystemen

Pionierecosysteem
eerste stadium van successie; ecosysteem dat als eerste ontstaat in een onbegroeid
gebied

Successie
geleidelijke overgang van de soortensamenstelling binnen een ecosysteem

Climaxecosysteem
laatste stadium van successie; stabiel ecosysteem

Primaire successie
successiereeks die begint op een kale ondergrond

Secundaire successie
successiereeks die begint op een ondergrond die humus bevat

Gradiëntecosysteem
een ecosysteem met geleidelijke overgangen

Indicatorsoorten
soorten die een aanwijzing geven over een kenmerk van het milieu

Pagina 4 van 4