Professional Documents
Culture Documents
Διαλεξη5
Διαλεξη5
σύγκριση δεδομένων
Μέτρα του κέντρου
Μέτρα της μεταβλητότητας
Μέτρα σχετικής θέσης και θηκογράμματα
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Βασική έννοια
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Εύρος
❖Εύρος
Το εύρος ενός συνόλου τιμών των δεδομένων
είναι η διαφορά μεταξύ της μέγιστης τιμής και
της ελάχιστης τιμής των δεδομένων.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Σημαντικές ιδιότητες του εύρους
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1 Εύρος
ΛΥΣΗ
Εύρος = (μέγιστη τιμή) – (ελάχιστη τιμή)
= 84 – 50 = 34,0 bpm
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Τυπική απόκλιση ενός δείγματος
❖Τυπική απόκλιση
Η τυπική απόκλιση ενός συνόλου τιμών δείγματος,
που συμβολίζεται με το s, είναι ένα μέτρο που δείχνει
πόσο αποκλίνουν οι τιμές των δεδομένων.
Συμβολισμός
s = δειγματική τυπική απόκλιση
𝜎 = πληθυσμιακή τυπική απόκλιση
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Τυπική απόκλιση ενός δείγματος
❖Τυπική απόκλιση
( x − x )
2
n ( x ) − ( x )
2
2 συντομογραφία τύπου τυπικής
s= απόκλισης δείγματος
n ( n − 1) (χρησιμοποιείται από
αριθμομηχανές και λογισμικό)
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Σημαντικές ιδιότητες της τυπικής
απόκλισης
❖Η τυπική απόκλιση είναι ένα μέτρο του πόσο
αποκλείνουν οι τιμές από τη μέση τιμή (μέσος).
❖Η τιμή της τυπικής απόκλισης s δεν είναι ποτέ
αρνητική. Είναι μηδέν μόνο όταν όλες οι τιμές του
δείγματος είναι ακριβώς οι ίδιες.
❖Μεγαλύτερες τιμές του s δείχνουν μεγαλύτερες
τιμές μεταβλητότητας.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Σημαντικές ιδιότητες της τυπικής
απόκλισης
❖Η τυπική απόκλιση μπορεί να αυξηθεί θεαματικά με
μια ή περισσότερες ακραίες τιμές.
❖Οι μονάδες της τυπικής απόκλισης s (όπως τα
λεπτά, τα πέλματα, τα κιλά) είναι οι ίδιες με τις
μονάδες των αρχικών τιμών.
❖Η τυπική απόκλιση δείγματος s είναι ένας
μεροληπτικός εκτιμητής της τυπικής απόκλισης του
πληθυσμού σ, που σημαίνει ότι οι τιμές της τυπικής
απόκλισης s του δείγματος δεν επικεντρώνονται
γύρω από την τιμή της τυπικής απόκλισης σ του
πληθυσμού.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2 Υπολογισμός τυπικής απόκλισης
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3 Υπολογισμός τυπικής
απόκλισης με τον εναλλακτικό τύπο
Bρείτε την τυπική απόκλιση των πέντε τιμών
σφυγμών των ανδρών»: 84, 74, 50, 60, 52.
ΛΥΣΗ
n ( x ) − ( x )
2 2
𝟓(𝟐𝟏. 𝟑𝟑𝟔) – (𝟑𝟐𝟎)𝟐
=
s= 5 5−1
n ( n − 1)
4.280
= = 14,6 Mbps
20
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Προσεγγιστικός κανόνας εύρους για
την κατανόηση της τυπικής απόκλισης
❖Προσεγγιστικός κανόνας εύρους
Ο προσεγγιστικός κανόνας εύρους είναι ένα
αδρό αλλά απλό εργαλείο για την κατανόηση και
την ερμηνεία της τυπικής απόκλισης.
Η συντριπτική πλειοψηφία (όπως το 95%) της
δειγματοληψίας βρίσκεται εντός 2 τυπικών
αποκλίσεων του μέσου.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Προσεγγιστικός κανόνας για τον προσδιορισμό
σημαντικών τιμών του εύρους
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Προσεγγιστικός κανόνας για την εκτίμηση
της τιμής της τυπικής απόκλισης s
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Τυπική απόκλιση ενός πληθυσμού
σ x−𝜇 2
Τυπική απόκλιση πληθυσμού 𝜎 =
N
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Διασπορά ενός δείγματος και ενός
πληθυσμού
❖Διασπορά
Η διασπορά ενός συνόλου τιμών έχει μέτρο
μεταβλητότητας ίσο με το τετράγωνο της
τυπικής απόκλισης.
• Διασπορά δείγματος: s2 = τυπική απόκλιση s
στο τετράγωνο.
• Διασπορά πληθυσμού: σ2 = τυπική απόκλιση
πληθυσμού σ στο τετράγωνο.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Συμβολισμός
s2 = διασπορά δείγματος
2 = διασπορά πληθυσμού
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Σημαντικές ιδιότητες της διασποράς
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Γιατί διαιρούμε με n – 1;
• Υπάρχουν μόνο n – 1 τιμές που μπορούν να
εκχωρηθούν χωρίς περιορισμό. Με δεδομένο
μέσο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε
οποιουσδήποτε αριθμούς για τις πρώτες τιμές n
– 1, αλλά η τελευταία τιμή θα προσδιοριστεί
αυτόματα.
• Διαιρώντας με n – 1, οι διασπορές του δείγματος
s2 τείνουν να επικεντρωθούν γύρω από την τιμή
της διασποράς πληθυσμού σ2, ενώ διαιρώντας
με n, οι διασπορές του δείγματος s2 τείνουν να
υποτιμήσουν την τιμή της διασποράς του
πληθυσμού σ2.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Σύγκριση της μεταβλητότητας σε διαφορετικά
δείγματα ή πληθυσμούς
Ο συντελεστής της μεταβλητότητας (ή coefficinet of
variation, CV) για ένα σύνολο μη αρνητικών τιμών
δεδομένων δείγματος ή πληθυσμού, εκφράζεται ως σχετική
τυπική απόκλιση του μέσου και δίνεται από τα παρακάτω:
Δείγμα Πληθυσμός
𝑠 𝜎
CV = . 100% CV = . 100%
𝑥ҧ Μ
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 6 Τιμές σφυγμών και ύψη
ΛΥΣΗ
Μπορούμε να συγκρίνουμε την τυπική απόκλιση εάν
χρησιμοποιούνται οι ίδιες κλίμακες και οι ίδιες μονάδες που
και οι δύο μέσοι είναι περίπου ίσοι, αλλά εδώ έχουμε
διαφορετικές κλίμακες και διαφορετικές μονάδες μέτρησης,
έτσι χρησιμοποιούμε τους συντελεστές της μεταβλητότητας:
𝑆 11,3 𝑏𝑝𝑚
Τιμές σφυγμών ανδρών: CV= . 100% = . 100% = 16,2%
𝑥ҧ 69,6 𝑏𝑝𝑚
𝑠 7,10 𝑐𝑚
Ύψος ανδρών: CV = . 100% = . 100% = 4,1%
𝑥ҧ 174,12 𝑐𝑚
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Μεροληπτικοί και αμερόληπτοι
εκτιμητές
• Η τυπική απόκλιση s δείγματος είναι ένας μεροληπτικός
εκτιμητής της τυπικής απόκλισης του πληθυσμού σ.
• Σημαίνει ότι οι τιμές της τυπικής απόκλισης του δείγματος
s δεν τείνουν να επικεντρωθούν γύρω από την τιμή της
τυπικής απόκλισης του πληθυσμού σ.
• Ενώ οι μεμονωμένες τιμές του s θα μπορούσαν να είναι
ίσες ή μεγαλύτερες από το σ, οι τιμές του s γενικά τείνουν
να υποεκτιμούν την τιμή του σ.
• Δεν υπάρχει καμία διόρθωση που να μας επιτρέπει να
άρουμε τη μεροληψία για όλες τις κατανομές δεδομένων.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Μεροληπτικοί και αμερόληπτοι εκτιμητές
Η διασπορά δείγματος s2 είναι ένας αμερόληπτος
εκτιμητής της πληθυσμιακής διασποράς σ2, που
σημαίνει ότι οι τιμές του s2 τείνουν να επικεντρωθούν
γύρω από την τιμή του σ2 αντί να τείνουν συστηματικά
να υπερεκτιμούν ή να υποεκτιμούν το σ2.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Επιλέγοντας τον κατάλληλο δείκτη
διασποράς
Μεγάλη σημασία έχουν οι ακραίες τιμές στην επιλογή του
κατάλληλου δείκτη.
Ωστόσο, πρέπει να εξετάσουμε και το επίπεδο μέτρησης που
έχουμε επιτύχει.
Έτσι, στην ιεραρχική κλίμακα μέτρησης, μεγαλύτεροι αριθμοί
δείχνουν μεγαλύτερη ποσότητα από οτιδήποτε μετριέται, αλλά
μεγαλύτερες και μικρότερες διαφορές μεταξύ των αριθμών
μπορεί να μη δείχνουν μεγαλύτερες και μικρότερες διαφορές
ανάμεσα στα πράγματα που μετρώνται. Σε μια τέτοια περίπτωση
αρκεί ο υπολογισμός του εύρους.
Σε κλίμακα ίσων διαστημάτων ή αναλογική κλίμακα, μεγάλες
διαφορές στις μετρήσεις αντιστοιχούν πράγματι σε μεγάλες
διαφορές στα πράγματα που μετρώνται. Σε αυτή την περίπτωση,
και εφόσον δεν αναμένεται να υπάρχουν ακραίες τιμές,
επιλέγουμε το μέσο όρο και την τυπική απόκλιση.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Επιλέγοντας τον κατάλληλο δείκτη
διασποράς
• Αν είναι πιθανό να υπάρχουν ακραίες τιμές ή αν η μέτρηση είναι σε
ιεραρχική κλίμακα, τότε πρέπει να χρησιμοποιούνται η διάμεσος και
το ενδοτεταρτημοριακό εύρος. Η δεσπόζουσα τιμή και το εύρος
μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν επαρκεί μία κατά προσέγγιση
εικόνα των τιμών του δείγματος.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Παράδειγμα
11 12 13 17 22
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Παράδειγμα
11 12 13 17 22
s 2
=
(11 − 15) + (12 − 15) + (13 − 15) + (17 − 15) + (22 − 15)
2 2 2 2 2
= 16,4
5
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Παράδειγμα
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Παράδειγμα
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Παράδειγμα
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.
Παράδειγμα
© BROKEN HILL PUBLISHERS LTD. May nοt be scanned, cοpied οr duplicated, οr posted tο a publicly accessible website, in whole οr in part.