Professional Documents
Culture Documents
جداسازی شیمی تجزیه آزاد اسلامی
جداسازی شیمی تجزیه آزاد اسلامی
كروماتوگرايف از مجهل روش هاي جداسازي بوده كه در آن از يك فاز ساكن و يك فاز متحرك استفاده يم شود .اجزاي يك خملوط به وسيهل جرايين از يك فاز متحرك از داخل فاز ساكن
عبوور داده موي شوود و جداسوازي براسوات اخوترس در سورع مزواجرت اجوزاي خمتلو منونوه اسوتوار اسو .در انم و اري اختصايص روش هاي خمتل كروماتوگرايف ابتدا انم فاز
متحرك و سپس انم فاز ساكن آورده يم شود.
سيسمت هاي دو فازي خمتلفي كه يم توان فرض كرد عبارتند از:
(1جامد – جامد )اماكن پ ير نيس(
(2جامد – مايع )LSC ( :اگر جامد در مايع قابل حل ابشد يم توان بوه عنووان سيسومت دو فوازي موورد استفاده قرار داد.
(3جامد – گاز ( )GSC
(4مايع – مايع ( :)LLCاگر تفاوت قطيب آنزا زايد ابشد به طوري كه به صورت دو فاز غريقابل امتوزا ظاهر شوند يم تواند سيسمت دو فازي را تشكيل دهد.
(5مايع – گاز ( :)GLCاگر مايع فرار نباشد قابل قبول اس.
(6گاز – گاز) :اماكن پ ير نيس( بنابراين متام روش هاي كروماتوگرايف بر پاية ييك از چزار سيسمت دو فازي ،پايه گ اري شده اس.
-16-1اصول كروماتوگرايف
اگر دو گونة Aو Bموجود در يك منونه بني دو فاز Iو IIيك سيسمت تقسمي بشود خواهمي داش :
فاز Iفنال اس ويل ساكن كه به آن فاز ساكن اي Stationary Phaseاي ( )S.Pيم گوينود .فواز سواكن يم تواند مايع اي جامد ابشد.
فاز IIفنال اس ويل متحرك كه به آن فاز متحرك اي Mobile Phaseاي ( )M.Pيم گويند .فاز متحرك يم تواند مايع اي گاز ابشد.
بنابراين Kdدوگونه Aو Bعبارت اس از:
CSA
()4-16 )3-16( KdB CCMBSB KdA CMA
هر چه تفاوت Kdدو گونه بيشرت ابشد اماكن جداسازي دوگونه بيشرت خواهد بود.
Kdبه پارامرتهاي زير وابسته اس:
(4دما (3مايه گونه (2مايه فاز متحرك (1مايه فاز ساكن
براي گونه هاي موجود در يك منونه پارامرتهاي 1و 2و 4يكسان اس بنابراين تفواوت Kdآنزوا بوه عل تفاوت در مايه آنزا يم ابشد .ويل در كروماتوگرايف اگر چند ماده Kd ،نزديك
به مه داشوته ابشوند يم توان اب تغيري دادن پارامرتهاي 1و 2و 4در Kdآنزا تفاوت اجياد كورد) .امتيوازي كوه در هوي يوك از روش هاي جتزيه اي مشاهده مني شود(.
براسات نوع سيسمت دو فازي مورد استفاده روش هاي خمتل جداسازي انم اري يم شود.
-16-2انواع كروماتوگرايف
آ( كروماتوگرايف خطي :كروماتوگرايف اجنام شده در رشايطي كه در آن Kdمك و بوي اابو ابشود را كروماتوگرايف خطي گويند.
ب( كروماتوگرايف غريخطي :كروماتوگرايف اجنام شده در رشايطي كه در آن Kdكوم و بوي اابو نباشد را كروماتوگرايف غريخطي گويند.
Kd CCMs
منحين :Aكروماتوگرايف خطي ) (5-16
منحين : D,C,Bكروماتوگرايف غريخطي ()6-16 CS Kd CM
-16-2-1كروماتوگرايف اكغذي
فاز ساكن در اين روش از جنس اكغ اس .اكغ از جنس سلولز بوده و از خانوادة هيدارت هاي كوربن اس .اكغ يك شبكة ساخامتين عظمي دارد كه هنوز مه به خويب شناخته شده مني
ابشد.
تفاوت اكغ كروماتوگرايف اب اكغ ممنويل چنني اس:
-1يب نظمي در فيربهاي سلولز -1نظم حارض در فيربهاي سلولز
جلسه دوم
-16-2-1-2آانلزي مكي
آانلزي مكي به دو روش اجنام يم شود.
(1روش غريمستتمتمي :در ايون روش اكغو حاصول لكوة منونوه را بريوده و در يوك حوسل مناسوب يم جوشانمي سپس منونة استخرا شده را به وسيةل يوك روش كسسويك يوا دسوت ايه
انودازه گيوري مكوي يم كنند در اين روش چون معل ج ب گونه ها روي سطح اكغ برگش پ ير مني ابشود دقو بوالايي حاصول مني شود.
(2روش مسمتمي :در اين روش لكة منونه را توسط اتبيش اب طول مو مناسب موورد پرتووديه قورار داده و مزيان ج ب اي عبور آن را اب مزيان ج ب اي عبور چندين لكة استاندارد مقايسه
يم كنند.
در اين روش مه چنني يم توان ابتدا مزيان ج ب اي عبور چندين لكة استاندارد را اندازه گريي كرده و بوا استفاده از آن منحين اكليرباسيون را به دس آورد سپس بوا انودازه گيوري جو ب
يوا عبوور لكوة جمزوول و برون اييب اين منحين غلظ جمزول تنيني يم شود.
اين پمپ ها بسيار ساده و ارزان بوده ويل جحم و گنجواي آنزوا حمودود و فشوار حاصول از آنزوا كوم يم ابشد .جراين بوجود آمده از اين پمپ ها ً
اكمس پيوسته اس.
-16-2-3-3پيش ستون
جنس و مواد پر كنندة پي ستون ها مشابه ستون هاي جتزيه اي بوده اب اين تفاوت كوه ذرات پور كننودة آنزا درش تر موي ابشود ،زيورا در سيسومت ابعون فافو فشوار نشوود .وظيفوة
يوك پوي سوتون جداسوازي انخاليص ها از فاز متحرك بوده ات اين كه اين انخاليص ها ستون جتزيه اي را آلوده نكند .در مواردي كه فواز ساكن يك مايع ويسكوز اس پي ستون به اشباع
شدن فاز متحرك از فاز ساكن مكك موي كنود توا سوتون جتزيه اي از فاز ساكن عراين نشود.
-16-2-3-4تزريق منونه
تزري منونه در H.P.L.Cممنو ًال به سه روش اجنام يم شود:
L10 100از طريو يوك درپووش از جنس پلميرهاي سيليكوين ،نئوپرين اي تفلوين به داخل سيسمت (1يم توان منونة مايع را به وسيةل يك رسنگ در جحمي حدود
كروماتوگرايف فرستاد.
(2يم توان درچية ورودي رس ستون را برداش و منونه را مستقاميً به ابتداي ستون تزري كورد .ايون روش در دست اه هاي قدميي متداول بوده اس.
(3استفاده از شريهاي منونه برداري چرخان :اب استفاده از شريهاي منونه برداري چرخان عدم قطنيو اي خطا در جحم تزري شده منونه بسيار مك يم شود.
)ب( )آ(
شلك 7 -16منایي از معلكرد درچيه هاي چرخان در دستگاه HPLC
در مرحةل )آ( از يك طرر فاز متحرك وارد شري منونه برداري چرخان شده و از طرر دي ور موي توانود وارد ستون شود ،و ستون را شسته و براي منونه گ اري آمواده كنود .از طور ر
دي ور نيوز منونوه موي توانود
تزري شده و پس از پر كردن جمراي ABCDاضافة آن به خار منتقل شوود در مرحلوة )ب( شوير 45چرخانده يم شود بنابراين حسل منونه ذخريه شده در جمراي ABCDرا به داخل
سوتون تزريو موي كنود.
جحم حسل به اندازة جمراي ABCDوابسته اس.
-16-2-3-5ستون جتزيه اي
ستون هاي جتزيه اي در HPLCممنو ًال از دو جنس ساخته يم شود.
(1ستون هاي شيشه اي كه ات حداكرر فشار psi600قابل استفاده يم ابشد .
(2ستون هاي از جنس فوالد ضد زنگ زن كه فشارهاي ات حدود psi 6000را حتمل يم كنود .طوول ايون ستون ها cm 150-15بوده و قطر آنزا يم تواند mm 3-2ابشد.
مواد پر كنندة اين ستون ها به دو دسته تقسمي يم شوند:
(1مواد پر كنندة متخلخل :مواد پر كنندة متخلخل شامل ذرات مواد جواذيب مرول سويلياكژن ،آلومينايوا خاك دايتومه يم ابشد .قطر ذرات آنزا m 10-5بوده و اين ستون ها ظريف منونة
اباليي دارند از طرفوي زمان جداسازي در اين ستون ها زايد يم ابشد.
(2مواد پركنندة پوسته دار :مواد پر كنندة پوسته دار دانه هايي شيشه اي هستند كه بر روي سطح آنزوا قرشي از فاز ساكن جامد مرل سيلياكژل ،آلومينا ،خاك دايتومه اي يك رزين مبادهل
كنندة يووين قورار گرفتوه اس .ظريف منونة آنزا مك ويل رسع جداسازي آنزا ابالس.
-16-2-3-6آشاكرسازها HPLC
متداول ترين آشاكرسازهاي مورد استفاده در H.P.L.Cعبارتند از:
(1آشاكرساز : UV-VISاين آشاكرساز از انواع آشاكرسازهاي اختصاصوي و غريخمورب بوه شومار يم رود .از اين آشاكرساز فقط يم توان براي منونه هايي استفاده كورد كوه جواذب نوور
در انحيوة UV-VISابشند) .به عباريت داراي كرموفور ابشند(
(2آشاكرساز مادون قرمز ( :)IRاين آشاكرساز نزي از نوع آشاكرسازهاي اختصايص و غريخمورب موي ابشود.
از نظر ساخامتن شبيه آشاكرساز UV-VISبوده ويل اجزا نوري آن از جنس بلورهاي منيك يم ابشد.
(3آشاكرسازهاي الكرتو شمييايي :موي تووان از يكوي از روش هواي الكرتوشومييايي بوه عنووان آشاكرسواز HPLCاستفاده كرد.
آشاكرسازهاي متداول عبارتند از :پتانسيومرتي ،آمپرومرتي ،يب آمپرومرتي pH ،مرتي ،كنوداكتومرتي و غريه كه آشاكرساز هداي سنجي از مهه متوداول تور موي ابشود .ايون آشاكرسواز
از نووع آشاكرسوازهاي معويم و غريخمرب بوده و بر تغيريات هداي اي مقاوم حسل در حضور گونه هاي منونه اكر يم كند.
(4آشاكرستازهاي ضرتيش شكستت :ايون آشاكرسواز از نووع آشاكرسوازهاي معوويم و غريخمورب يم ابشد .اين آشاكرساز تغيريات رضيب شكس حسل در حضور گونه هاي منونه اكر
يم كند.
-16-2-3-7انواع كروماتوگرايف :HPLC
(1كروماتوگرايف فاز نرمال :كه در آن فاز ساكن ،قطيب و فاز متحرك غريقطيب اس.
(2كروماتوگرايف فاز معكوس :كه در آن فاز ساكن ،غريقطيب و فاز متحرك قطيب اس.
فاز ساكن قطيب مانند آلومني و سيليس كه بر روي آن تري اتيلن گليكول پوش داده شده اس.
فاز متحرك قطيب مانند آب ،متانول ،استونيرتيل فاز ساكن غريقطيب مانند اغلب هيدروكربن هاي سن ين فاز متحرك غريقطيب مانند ه زان ،ايزوپروپيل اتر
نكته :1در كروماتوگرايف فاز نرمال كه براي اندازه گريي گونه هاي غريقطيب و تركيبات نفيت به اكر يم رود ،هر چه منونه غريقطيب تر ابشد ابزداري مكرتي خواهد داشت و ابلعكس.
نكته :2در كروماتوگرايف فاز معكوس كه براي اندازه گريي گونه هاي قطيب به اكر يم رود مانندد تركيبدات آيل دارويي و ...كه هر چه قطبيت منونه بيشرت شود زمان ابزداري مكرتي خواهد
داشت.
مترين :6 -16در كروماتوگرايف مايع اب معلكرد ابالي فاز منكوت اب فاز متحرك آب كدام ترتيب شووي حصيح اس ؟
(1آميدها > اسرتها > كتون ها> آدلهيدها > آمني ها > اللك ها
(2آميدها > اسرتها > كتون ها > آدلهيدها > اللك ها > آمني ها
(3آدلهيدها > كتون ها > اسرتها > آميدها > اللك ها > آمني ها
(4اسرتها > كتون ها > آدلهيدها > آميدها > آمني ها > اللك ها جواب :گزينه) (4حصيح اس.
در كروماتوگرايف فاز نرمال ،فاز ساكن قطيب و فاز متحرك غريقطبوي اسو و در كرومواتوگرايف فواز منكوت ،فاز متحرك قطيب و فاز ساكن غريقطيب اس و در اين حال چون منونه هاي قطيب
در حسل قطيب بزتر حل يم شوند و برمه كن قوي تر اب حسل قطيب دارند ،ل ا رسيع تر از ستون خار يم شووند .بنوابراين ترتيب شوي اين تركيبات هامن ترتيب افزاي قطيب اين گروه
ها خواهد بود.
-16-2-3-8انواع شويش
(1شويش ايزوكراتيك )تك شييب (:در اين روش از يك حسل اب تركيب ااب استفاده يم شود.
(2شويش شييب ايگرادايين :در اين روش دو )گايه چند( سيسمت حسل كوه قطبيو بسواير متفواويت دارند به اكر گرفته يم شوند .بند از رشوع شوي نسب دو حسل گايه به طور
پيوسته و گوايه طوي چنود مرحهل به طري برانمه ريزي شده اي تغيري يم كند.
مترين :7 -16در HPLCكدام عامل در بزبود جداسازي مؤار اس ؟
(2تغيري اندازه منونه (1تغيري درجه حرارت
(4تغيري تركيب فاز متحرك جواب :گزينه) (4حصيح اس. (3تغيري درجه حرارت و فاز ساكن
در HPLCبزترين راه براي بزبود جداسازي ،تغيري Kاز طري تغيري تركيوب فواز متحورك در حوين جداسازي اس )شوي شييب(.
مريود. مترين :8 -16در جداسازي اب روش شوي شييب .................به اكر
(2يك حسل قطيب (1دو حسل اب قطيب متفاوت
(4يك حسل غريقطيب (3دو حسل اب قطيب يكسان
جواب :گزينه) (1حصيح اس.
هپن شدگي ماوراي ستون
اب توجه به اين كه حمل اتصال ستون اصيل اب ستون حمافظ و مه چنني حمل اتصال لوهل هواي رابوط در قسم هاي خمتل سيسمت ،عاري از فاز ساكن اس ،ل ا هن وايم كوه منونوه از ايون
منواط عبوور موي كنو د قسم هاي كناري به جز اصطاكك اب جدارة لوهل داراي رسع مكرتي از قسم هاي ميواين خواهنود بوود كه اين ابعن يم شود ذرات منونه در زمان هاي متفاويت به
آشاكرساز رسيده و ل ا پيك ها پزن شوند كه بوه آن پزن شدگي ماوراي ستون گويند.
مترين :9 -16در ارتباط اب مشلك ترنيض نوار در ستون اضايف در كرومواتوگرايف گوازي و موايع كودام مجهل حصيح اس ؟
(1در كروماتوگرايف گازي بيشرت از كروماتوگرايف مايع اس.
(2در كروماتوگرايف مايع بيشرت از كروماتوگرايف گازي اس.
(3در هر دو نوع كروماتوگرايف عامل مزيم در ترنيض پيك ها يم ابشد.
اصس وجود ندارد.
(4در كروماتوگرايف گازي به دليل اين كه فاز متحرك ،گاز اسو لو ا مشولك تنوريض نووار در سوتون اضايف ً
جواب :گزينه) (2حصيح اس.
پديدة ترنيض نوار در ستون اضايف در اار گ اشوتن موادة حول شوده از داخول لولوه هواي بواز از قبيول لوهل هاي سيسمت تزري ،انحيه آشاكرساز و لوهل هاي متصل كنندة اجوزاي
سوازنده خمتلو سيسومت اتفواق يم افتد .در اين جا ترنيض از تفاوت بني رسع جراين موايع در ديوواره و وسوط لولوه حاصول موي شوود .بنابراين خب وسطي جسم حل شده ،خييل رسيع
تر از خب پرياموين حرك موي كنود .در كرومواتوگرايف گازي ترنيض در ستون اضايف معد ًات به وسيةل نفوذ اكه يم ايبد .بوا ايون حوال ،نفووذ در ماينوات خيلوي آهسته تر اس و ترنيض
نوار از اين نوع اغلب قابل توجه يم شود.
-ستون هاي HPLCممنو ًال از نوع فاز منكوت پيونودي ( )RBPCموي ابشوند كوه منورور تورين آنزوا ستون هاي 8C18,Cاس .
جلسه سوم
جلسه چهارم
جلسه پنجم
-16-3تئوري كروماتوگرايف
سيسمت هاي تزيه شوده بوراي كرومواتوگرايف گوازي امكوان بررسوي هواي تئووري بور روي روش هواي كروماتوگرايف را فرامه ساخته دو نوع از مزم ترين نظريه ها در مورد كروماتوگرايف
عبارتند از:
-16-3-1نظريه بشامبك هاي فريض اي بشامبك هاي تئوري در كروماتوگرايف
وقيت كه فاز متحرك به ابتداي يك ستون كروماتوگرايف وارد يم شود اب اولني ذرات فواز سواكن اولوين تنادل را برقرار يم كند در اين تنادل اولني تقسمي شدن گونه هاي موجود در منونه اجنوام
موي شوود .سوپس تنادل به مه خورده و فاز متحرك اب فاز ساكن بندي تنادل دي ري را اجياد يم منايد ،و اين رونود در طوول ستون تكرار يم شود به هر يك از اين تنادل ها يك بشقابك
فريض اي صفحة تئوري گفته يم شود.
شلك 12 -16اثر افزايش طول ستون بر روي هپن شدگی پیك هاي کروماتوگرایف
هامن گونه كه مشاهده يم شود اب افزاي طول ستون كروماتوگرايف جداسوازي دو گونوة Aو Bبزتور شده اس ويل اب افزاي طول سوتون يوا افوزاي زموان بوايق مانودن گونوه هوا در
سوتون كرومواتوگرايف ،پيك هاي كروماتوگرايف آنزا پزن تور شوده اسو ،ولوي خوشوخبتانه سورع جودايي پيوك هواي از سورع پزن شدگي آنزا بيشرت يم ابشد.
اكرايي تفكيك در روش كروماتوگرايف به هر دو پارامرت ينين جدايي پيك ها و پزن شدگي آنزوا وابسوته اس.
توجه :نظرية بشقابك هاي فريض به خويب يم تواند رسع گونوه هوا را در يوك سوتون كرومواتوگرايف توجيه كند.
ويل هرگز نتوانسته اس عل پزن شدگي پيك هاي كروماتوگرايف را اب افزاي زمان ابيق ماندن گونه ها در يك ستون توجيه كرد.
جلسه ششم
-16-3-2نظرية رسعت اي نظرية سينتييك در كروماتوگرايف:
اين نظريه اولني ابر توسط وان -دميرت مطرح شد .در اين نظريه رسع گونه ها در طول يك ستون پايه و اسات اكر يم ابشد .در اين نظريه ارتفاع منادل بشقابك هاي فريض اي H.E.T.Pاز
رابطة زير كه منادلوة وان -دميرت مزشور اس قابل حماسبه يم ابشد.
H.E.T.P: Height Equivalent to Theortical Plate
()16-16 Cu Bu H A
cms رسع فاز متحرك u :
پارامرت :Aكه به آن نفوذگردايب اي نفوذ ِادي ( )Eddy Diffusionاي عامول چنود مسو ديري موي گوينود ،نشان دهندة حرك مولكول هاي منونه از مسريهاي خمتل در طول ستون اسو
كوه بوه انمهواهن ي در پور شدن ستون وابسته اس.
A 2 dp
عامل Aبه مزيان يب نظمي در پر شدن يوك سوتون كرومواتوگرايف وابسوته اسو .عامول Aمسوتقل از رسع جراين فاز متحرك يم ابشد .عامل Aبر اار تندد مسريهايي كه منونوه موي
توانود طوول يوك سوتون كروماتوگرايف طي كند به وجود يم آيد.
در شلك روبرو اگر منونه از مسري) (1عبور كند خيلوي سوريع تور از منونوه اي كوه از مسوير) (2عبوور يم كند به انزتاي ستون خواهد رسيد .هر چه اندازة ذرات پركنندة ستون
كوچك تر ابشد يب نظمي در سوتون مكرت شده و عامل Aاكه يم ايبد.
نكته :اگر Hمكرت شود اكرايي ستون زايد يم شود .
دستة دوم :گروه هاي مبادهل كننده آنيون اين گروه ها خود به دو دسته تقسمي يم شوند:
(Iگروه - NH R2 Clاي گروه ابز ضين
(IIگروه - NR Cl3 اي گروه ابز قوي
ال وي تبديل يون در اين تركيبات عبارت اس از:
عواميل كه ابعن يم شود يك يون به جاي يك يون دي ر بر روي يك مبادهل كننده جاي زين شود عبارت اس از:
(1ابر يون
(2شناع يون
(3غلظ يون
(4اارات متقابل بني يون و گروه عاميل روي رزين
(3ظرفيت رزين :ظريف يك رزين ،تنداد گروه هاي فنال اي تنداد يون ها در واحد جحوم يوا واحود وزن رزين يم ابشد.
اگر ظريف رزين برحسب يون بيان يم شود ابيد نوع يون مشخص ابشد زيرا يون هاي يك ظرفييت يوك گروه فنال و يون هاي دو ظرفييت دو گروه فنال و يون هاي سه ظرفييت سه گروه
فنال را اشغال يم مناينود .متداول ترين ظريف يك رزين برحسب تنداد مييل مول اي تنداد مييل اكوي والان Hيوا OHنسوب بوه گرم رزين بيان يم شود.
()39-16 ظريف رزين = m molHgايرزين OH meq Hgايرزين OH
-16-5كروماتوگرايف زوج يون ( )IPC
چون گونه هاي ابردار استخرا مني شوند )اين مسخهل به پتانسيل شمييايي مكرت گونه هاي ابردار در فاز آيب مربوط اس ( يم توان اب افزودن يك يون داراي ابر خمال اب آانيل و تشكيل زو
يون كه در مجمووع يب ابر اس و پتانسيل شمييايي آن در فاز آيل مكرت اس به راحيت آن را از فاز آيب به فواز آلوي اسوخترا منود كه اين فرايند اسات كروماتوگرايف جف يون يم ابشد.
A B org Aaq Baq
()40-16 1 Kd A B org E
جلسه هنم
: Gel Permeation Chromotography )GPC (:كروماتوگرايف ژيل 16 -8 -
در ابتدا دانشمندان متوجه شدند بريخ از منونه ها خمصوص ًا منونه هاي بيولوژييك را يم تووان توسوط بنيض از ژل ها كه غالب ًا پيل سااكريدي يم ابشند جداسازي كرد ،به اين روش ژل –
فيلرتاسيون گفته شد.
ويل بند ًا متوجه شدند كه معل جداسازي يك فيلرت شدن م منويل بوده و جداسازي بر ااور نفووذ منونوه به داخل ژل اجنام يم شود ،به اين روش ژل نفوذپ يري گفته شد Gel – (.
)Permeationدر سال 1964به عل اكربرد گسرتدة اين روش آن را ژل كروماتوگرايف انم اري كردند .
كروماتوگرايف ژل تراوا ))GPCبوه نوام هواي كرومواتوگرايف انودازه طوردي ( )SECو كرومواتوگرايف غرابل مولكويل نزي انميده يم شود ،آچنه مزم اس اين كه در اين روش يه گونه برمه
كنشوي بوين آانليو و فاز ساكن وجود ندارد و ذرات تزنا براسات اخترس جرم )اندازه( از يكدي ر جدا يم شوند.
توجه :در اين روش ممنو ًال به عنوان فاز ساكن از سيليس اي پلميرهاي متخلخل استفاده يم شود.
حد طرد :وزن مولكويل گونه اي را منني يم كند كوه فراسووي آن هوي بوازداري اتفواق منوي افتود .متوام گونه هاي داراي وزن مولكويل بزرگرت از حد طرد آنقدر بزرگند كه ن زوداري منوي
شووند و بوا هوم شووييده ) (elutionيم شود.
حد تراوش :وزن مولكويل گونه اي اس كه پايني تر از آن ،مولكولهاي حل شده يم توانند به طور اكمدلر مناف نفوذ كنند .متام مولكول هاي اب وزن مولكول كووچكرت از ايون مقودار آنقودر
كوچوك هسوتند كوه بوه صورت يك نوار تك شوييده يم شوند.
يم گريد؟
(1كروماتوگرايف متايل مولكويل
(3كروماتوگرايف يوين ( )ICجواب :گزينه) (2حصيح اس.
)كنكور رسارسي (68
(2كروماتوگرايف غرابل مولكويل
(4الكرتوفورز
كروماتوگرايف متايل مولكويل ،يك نوع كروماتوگرايف ج يب اس كه در آن مولكول خالص شوونده بوهطور اختصايص و برگش پ ير ج ب مولكوويل خواص بوه نوام يل انود موي شو ود .يل
انود نيوز بور روي يوك ن زدارندة غريحملول ( )Matrixااب شده اس .كروماتوگرايف غرابل مولكويل ،جديودترين روش در ميوان روش هاي LCيم ابشد كه حت عنوان هاي كرومواتوگرايف
ژل ،فيلرتاسويون ژل و كرومواتوگرايف نفووذ در ژل نزي مطرح يم شود .روش SECمولكول ها را براسات اندازة مؤار آن ها در حملول جدا يم كند.
كروماتوگرايف يوين يكوي از انوواع جديود كرومواتوگرايف تنوويض يووين اسو كوه از روش تشوخيص هداي سنجي سود يم جويد .الكرتوفورز به صورت مزواجرت ذرات از داخول يوك
حملوول حتو توخاير يوك ميدان الكرتييك ترني يم شود.
-16-9كروماتوگرايف مايع اب سيال فوق حبراين ( )S.C.F.C
در اين روش از يك سيال فوق حبراين به عنوان فاز متحرك استفاده يم شود اگر دما و فشار يك سيال را به ابالتر از نقطة حبراين آن برسانمي يك سيال فوق حبراين حاصل يم شود.
جلسه دمه
)كنكور رسارسي (86 مترين :62 -16مقدار مكي Bدر منادةل وان -دميرت به چه عواميل بست ي دارد؟
(1رسع فاز متحرك و كيفي پر شدن ستون
(2رضيب نفوذگونه در فاز ساكن و كيفي پر شدن ستون
(3رضيب نفوذ گونه در فاز متحرك و كيفي پر شدن ستون
(4رسع حرك گونه در فاز حترك و كيفي پر شدن ستون جواب :گزينه) (3حصيح اس.
به عل آنكه مقدار Bدر منادةل وان -دميرت فاكتور مسدود كننده و ضوريب نفووذ گونوه در فواز گوازي وابسته اس.
B Dg Cu Bu H A
جلسه ايزدمه
HAorg
()45-16 Kd HAaq
CHAorg
()46-16 D CHAaq
در فاز آيل HAorg CHAorgدر فاز آيب CHAaq HAaq Aaq
Aaq H O3 HAorg
HA Ka , A D
aq aq HAaq
1 D HAorg HAorg D
K HAa
HAKdaq 1 HOK3 a HAaq HO3 aq
()47-16 D Kd H O3
جلسه دوازدمه
اكمل شدن معل استخراج پس از چند مرحهل :در هر مرحهل از استخرا جز ي از منونه از فاز آبوي بوه فاز آيل وارد شده و جداسازي اكمل تر يم شود .يم توان تصور منود كه پس از چند
مرحهل استخرا مقودار ابيق ماندة منونه در فاز آيب انچزي و قابل رصر نظر كردن يم ابشد.
يم توان به وسيةل رابطة تئوري حماسبه منود كه پس از هر مرحهل از اسوخترا چنود درصود از منونوه استخرا شده اس .براي مرال :اگر فرض كنمي در يك فاز آيب به جحم Vaqمقدار a
مييل مول از منونوه داشته ابشمي و معل استخرا را بتوانمي اب يك حسل مناسب آيل به جحم Vorgاجنام دهمي و پس از اولوين مرحةل استخرا 1aمييل مول از منونه در فاز آيب ابيق مانده
ابشد خواهمي داش:
=Vaaqغلظ اولني منونه در فاز آيب ) (16-48
= 1Vaaqغلظ در فاز آيب پس از اولني مرحةل استخرا ) (16-49
= 1aVorgaغلظ منونه در فاز آيل پس از اولني مرحةل استخرا ) (16-50
) (51-16
) (52-16
) (53-16
aq
()54-16 a1 VorgV .VaqDorgVaq Vaorg
a a1 VV .VorgaqDorgVaq
Vorg
Vaq
()55-16 a1 VorgD Vaq a
اگر رابطة فوق را براي مرتبه هاي دوم و سوم ات nام استخرا به دسو آوريوم منادلوه بصوورت زيوردريم آيد:
()56-16 Vaq n an VorgD vaq a
:aمييل مولزاي اوليه منونه :nمرتبه استخرا
:anتنداد مييل مولزاي منونه در فاز آيب پس از nابر استخرا
اگر دو طرر رابطة فوق را به Vaqتقسمي كنمي خواهمي داش:
n Vaq
) (16 -57 Cn VorgD Vaq C غلظ اولية منونه
غلظ منونوه در فواز آبكوي پس از nابر استخرا
مترين :79 -16اگر منودار ااب توزيع يك جسم ف افز اغز يآبر آب ي ي نسب به pHبه صورت مقابل
)كنكور رسارسي (73 ابشد اب افزاي pHاستخرا.................. .
(1به فاز غريآيب بزبود يم ايبد.
(2به فاز آيب بزبود يم ايبد.
(3يك ابز به فاز آيب بزبود يم ايبد.
مييابد. (4يك اسيد ضين به فاز آيب بزبود
جواب :گزينه) (1حصيح اس.
مترين :80 -16دايگرام مقابل براي استخرا يوك گونوه ................موي ابشود و بوا pH ...............رانودمان استخرا بزبود يم ايبد .زيرا در حميط هايي قليايي ،قسم اعظم اسيد به فرم
آنيوين تبديل شده و اسوختر
)كنكور رسارسي (68 مني شود.
(1ابزي -اكه
(2ابزي -افزاي
(3اسيدي -اكه
(4اسيدي -افزاي جواب :گزينه) (3حصيح اس.
منحين مربوط به استخرا يك گونه اسيدي اس كه اب افزاي ، pHراندمان استخرا اكه يم ايبود.
زيرا در حميط هاي قليايي ،قسم اعظم اسيد به فرم آنيوين تبديل شده و استخرا مني شود.
مترين :81 -16به مكك كدام يك از اقدامات زير يم تووان رانودمان اسوخترا تركيبوي بوا ضوريب تقسومي
كوچك و منني را افزاي داد؟ )كنكور رسارسي (1 (68افزاي جحم فاز آيب در استخرا يك مرحهل اي
(2استخرا مكرر
(3استخرا اب جراين خمال
(4اكه pHفاز آيب جواب :گزينه) (2حصيح اس.
مترين :82 -16رضيب توزيع جسم Aبني آب و لكروفرم 6/9اس .غلظ ابقامينده در فاز آبوي را پوس از آن كه 50مييل ليرت حملوول 15/0مووالر از جسوم Aدوبوار و هور بوار
توسوط 20ميلوي ليتور 2 20
)كنكور رسارسي (71 لكروفرم استخرا شده ،چقدر اس ؟
3 /1 7 10 (2موالر 2 /1 7 10 (1موالر
3 /3 4 10 (4موالر 3 /6 4 10 (3موالر
جواب :گزينه) (3حصيح اس.
n2 V
3غلظ ابقامينده در آب / 0 15 6 4 10/ / Caq DVorgaq Vaq C*
مترين :83 -16كرسي از جسوم حول شوده Aدر 100ميلوي ليتور آب را كوه توسوط mL 50حوسل آلوي استخرا يم شود به دس آوريد )رضيب تقسمي برابر 80اسو و Aبوه
صوورت مونوومر در هور دو فواز
وجود دارد( )كنكور رسارسي (69
1 ) 0/876 2 ) 0/806 3 ) 0/976 4) 1
جواب :گزينه) (3حصيح اس.
مترين :84 -16يك داروي انشناخته از mL10حملول آيب حاوي 235/1مييل گرم از اين تركيوب توسوط mL5تولو ن استخرا شد .اگر پس از استخرا در اليه آيب p
mg 346/0از تركيب مزبوور مشواهده گوردد.
/0 976 VaqDVDVorgorg 100 80 5080 50
چند استخرا mL 10و چه جحم تولو ن الزم اس ات 99 %دارو از mL 20آب ابزاييب شود؟
1 ) 40-4 2 ) 50-5 3 ) 30-3 4 ) 25-2/5
جواب :گزينه) (1حصيح اس.
/qn 0 1 0 9 1/ qn pn 1 qn
n4 0 1/ 20 5 14 10 20/ org n qn Vaq VK Vaqd n
چون معل استخرا طي 4مرحهل صورت يم گريد و در هر مرحهل mL10تولو ن مرصر يم گردد ،لو ا لك جحم مرصيف تولو ن برابر mL40اس .توضيح اينكه تنداد دفنات استخرا ابيود
يوك عودد صوحيح و غرياعشاري ابشد ل ا اشتباه بودن گزينه 4در بدو امر حمرز بود.
متررين :85 -16ضوريب توزيوع كوي ليو -8هيدروكسوي كينوولني بوا كواتيون M3بوين آب و متيواليزوبوتيل كتون 76/7اس .غلظ M3استخرا شده ،توسط پون قسوم 5
ميلوي ليتوري حوسل آلوي از mL50حملول آيل كه غلظ اوليه M3در آن M 715/0اس ،برابر اس اب:
4 6 74 10/ 1 )3 4 05 10/ 1 )2 5 66 10/ /9 43 10 ) 2 1 (1جواب :گزينه) (3حصيح اس.
2 5 66 10/ 50 7 76 5 50/ 5 qn Vaq KVaqd Vorg n
pn 1 qn pn 1 5 66 10/ 2 9 43 10/ 1
/ 1M استخرا شده M3غلظ 10 715 6 74 10/ /10 43 9
= 20 715 4 05 10/ / 2M5 66 10 /غلظ M3ابقامينده در فاز آيب مترين :86 -16براي اكه غلظو M3بوه 4M1 10در mL 25حملوول آبوي M2بوا
غلظو M
/Kd 12 3 095/0چه جحمي از قسم هاي mL 10اتر الزم خواهد بود؟
1 ) 30 2 ) 40 3 ) 50 4 ) 20
جواب :گزينه) (2حصيح اس.
n4 4 25 12 3 1025 1 10 org Vaq VK Vaqd n qn Caqt n
C
/ /095 0
=Caqغلظ در فاز آيب پس از nمرحهل استخرا = Ctغلظ لك آانيل ل ا جحم اتر مورد نياز برابر mL 40خواهد بود.
جلسه سزيدمه