@undefined{publ175822,

language = "pol",
title = "Stara religia nowej ery - geneza i rozwój ukraińskiego neopogaństwa.",
affiliation = "Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych",
author = "Ohirko,Anna",
abstract = {Praca składa się z czterech rozdziałów, z których każdy podzielony jest
na podrozdziały. Rozdział pierwszy pt. "Korzenie i rozwój idei neopogańskich w
Europie i na świecie" stanowi wprowadzenie do badanego zagadnienia. W rozdziale tym
omówiony został proces kształtowania się idei neopogańskich począwszy od XV w. po
czasy współczesne. Przybliżona została także specyfika głównych nurtów
występujących w łonie współczesnego ruchu neopogańskiego.W rozdziale drugim pt.
"Tradycyjne wierzenia pogańskie na Rusi Kijowskiej" omówione zostały
przedchrześcijańskie wierzenia Słowian Wschodnich. Znalazł tu miejsce szeroki opis
słowiańskiego panteonu, demonologii, wiary w życie pozagrobowe i pogańskiej
obrzędowości.W kolejnym – trzecim – rozdziale pt. "Korzenie idei neopogańskich na
Ukrainie" autorka koncentruje się na historycznych źródłach kształtowania się
ukraińskiego neopogaństwa. Po pierwsze, poruszana jest tu specyfika
średniowiecznego procesu chrystianizacji, który na Rusi przyczynił się do
wyniknięcia zjawiska dwuwiary – swego rodzaju synkretyzmu religijnego. To właśnie
dzięki trwającej jeszcze przez wieki po oficjalnym chrzcie Rusi dwuwierze, w
ukraińskim folklorze zachowało się wiele elementów pogańskiego światopoglądu, które
w XX w. stały się podstawą budowy doktryn neopogańskich. Po drugie, ukazane zostają
pewne ogólnoeuropejskie tendencje charakterystyczne dla XIX w. (uważane powszechnie
za sprzyjające odrodzeniu się prastarych wierzeń) oraz ich wpływ na inteligencję
ukraińską. Chodzi tu o zainicjowany przez Herdera romantyczny zachwyt ludowością i
folklorem, w którym zaczęto odnajdywać pozostałości religii pogańskich, a także
rozwój koncepcji słowianofilskich, odwołujących się do etosu
przedchrześcijańskiego. Mimo, że romantycy ukraińscy nigdy nie odeszli od
chrześcijaństwa, przez współczesnych neopogan traktowani są jako prorocy i
prekursorzy odrodzenia wierzeń pogańskich. Ostatni rozdział pt. "Rozwój
współczesnego neopogaństwa na Ukrainie" ma na celu ukazanie kształtowania się
współczesnego ukraińskiego neopogaństwa, początkowo wśród emigracji (Anglia, Kanada
i USA), następnie zaś, po upadku ZSRR, jego rozwój na terenie niepodległej Ukrainy.
Zanalizowana zostaje także pokrótce sytuacja religijna na Ukrainie po 1991 r.,
zwłaszcza problemy, z jakimi boryka się Cerkiew ukraińska – jest to o tyle istotne,
że większość badaczy przyczyn dynamicznego rozwoju nowych ruchów religijnych
upatruje właśnie w słabości Cerkwi. W kontekst obecnej sytuacji religijnej na
Ukrainie autorka stara się wpisać zjawisko ukraińskiego neopogaństwa.Zdaniem
autorki neopogaństwo ukraińskie nie stanowi bezpośredniej kontynuacji wierzeń
przodków, lecz ich wybiórczą rekonstrukcję, odpowiadającą potrzebom współczesnego
wyznawcy – świadomego swej przynależności narodowej ukraińskiego patrioty., The aim
of this work titled “Old religion of a new era – the origin and development of
Ukrainian Neopaganism” is to examine the growth of Native Faith in post-Soviet
Ukraine. First chapter is an introduction to the history and development of
European neopaganism since fifteenth century to present times. It contains
description of the main currents occurring within the modern neopagan movement. The
second chapter is dedicated to pre-Christian beliefs of ancient Slavs of the Kievan
Rus’ period. There’s a description of the eastern Slavic pantheon, demonology,
belief in an afterlife and pagan rites. In the third chapter the author focuses on
the roots of Ukrainian neopaganism. Pagan traditions of East Slavic world have
never completely disappeared: Christianization of Kievan Rus’ was proceeded by
adapting Christianity to existing practices, what was known as dvoviria (double
faith), which survived till nineteenth or early twentieth centuries. Following part
of this chapter shows nineteenth-century roots of Ukrainian neopaganism: ideas of
J.G. Herder, romantic quest for “roots”, ideas of the Slavophiles, and their impact
on the Ukrainian intelligentsia. The last chapter shows the formation of modern
Ukrainian neopaganism, initially in émigré community (England, Canada, USA) and
later, after the collapse of Soviet Union, its development in the independent
Ukraine. It contains a brief overview of the main contemporary Ukrainian neopagan
groups and movements. The author argues that Ukrainian neopaganism is not a direct
continuation of ancestral beliefs, but their selective reconstruction, which
corresponding to the needs of the modern world.},
keywords = "Ukraina, neopogaństwo, rodzimowierstwo, religia, Słowianie, Ukraine,
neopaganism, native faith, religion, Slavs",
}