Professional Documents
Culture Documents
Dinh dưỡng động vật
Dinh dưỡng động vật
/
. VAT
. DINH DUONG DONG .
Cfiu 1 ) M9t nguyen li�u dung lam TA phai thoa man nhiing di�u ki�n gi? Hay ve
so· d6 du t�o boa hQC cua TA .
a. DiSu ki�n :
- nguyen li�u phai cung cip cac chit dinh duong c&n thiSt cho thu.
- phu hqp v&i di;ic tinh sinh Ii , sinh h6a va c:iu tc;10 ctia be) may tieu h6a d€ con v�t c6 th€
an dS sf>ng , sinh tmang, phat triSn, sinh san va san xuit m9t each binh thm'mg trong mc;,t
thai gian dai .
b. Sad6:
Thfrc an
r.hAt kho
rhAt vo co
.-----�-,
Dinh chri'nw Vit::imin
Cau 2) Vai tro _cua pro,tein trong dinh dU'ong d9ng v�t?
-Tham gia cau true te bao
- Tc;to chit xuc tac , diSu khi€n sinh h9c , hormone , than kinh, enzyme.
- Tc;to h� th6ng d�m d� gifr pH 6n dinh, v�n chuy€n dich gian bao.
- Bao v� ca th€ s6ng, c:iu tc;to nen cac chfit khang th€ di;ic hi�u va khong di;ic hi�u.
- C§.u tc;10 nen thong tin di truySn (DNA, RNA).
- Cung c:ip nang Iuqng cho ca th€ s6ng.
- Pro chuySn h6a thanh cac chit khac.
- Pro dam bao cho thu sinh tm6ng i6n len binh thm'mg .
- Pro la nguyen li�u chinh tc;to nen san phftm chan nuoi : thit, tnrng, sfra, long, len,...
Cau 3 ) Anh htrong cua S\f thi�u thira protein . Cac bi�n phap chu y�u d� nang cao
hi�u qua sfr d1_mg protein ?
a. Thiiu:
- Thu ch�m Ion, coi c9c, thanh th\}C ch�m, gia dm ll1QC long kem, ch6ng chiu kem.
- Thu sinh san giam tiSt sua, de trung. Chu ki len gi6ng dai ' ti 1� d?U thai khong cao.
- Thu dS khang kem, hi�u qua chung ngua khong cao, thu c6 t?p tinh xfru(c�n m6 lftn
nhau).
b. Thim:
- Giam tinh them an, giam SlJ tang tnr6ng.
- Tieu chay do len men th6i a ru9t gia, manh trang.
- Hu h?i gan, th?n do phan ung deamin qua m?nh t?o ra nhiSu ure, uric, gia cfim bi b�nh
Gout.
- Chfrt thai gay o nhi�m moi tnrong, khong hi�u qua kinh tS do gia thanh protein d�t.
c. Bi?n phap nang cao hifu quii sfr dlJ,ng protein : ·
- Lµa ch9n nguyen li�u t?O t6 hqp kh§.u phfrn an can d6i.
- Khong thS thiSu vitamin, khoang vi ch(mg ck cho sinh tnrong, san xuk
- B6 sung amino acid thiSt ySu c6 gi&i h?n .
- Xfr li nhi�t dS di�t cac ch:1t khang men tieu h6a (antitrypsin trong d?U nanh).
- Lo�i tru cac ySu t6 khang dinh duong, khang amino acid.
Cau 4 ) Phan lo�i protein theo gia trj sinh v�t hQc, cho vi d\J ?
- Protein hoim loan : la lo?i pro c6 gia tri sinh V?t h9c cao nhfrt, c6 dfry du cac aa thiSt
y€u cho thu sinh tm6ng binh thuong .( sfra < trung < thit ca ).
- Protein ban hoan toan : la lo?i pro c6 gia tri sinh h9c trung binh, pro nay chi du duy tri
co thS ( d�u nanh, d?u ph(mg ).
- Protein kh6ng hoan loan : thiSu m9t hay vai aa thiSt ySu, khong du sue duy tri CO' thS,
thu suy nhugc, chSt ( trong b�p rfrt thiSu aa tryptophan).
- Protein ly tuirng : dap ung t6i da nh:1t, phu hgp nh:1t so v&i nhu du cua d9ng v�t,
protein khong nhfrng c6 ti 1� tieu h6a cao ma con chua cac aa thiSt ySu.
Cau 5 ) Phan lo�i amino acid theo gia trj dinh duong ? Bjnh nghia va cho vi d\l ?
- AA kh6ng thiit yiu : tv t6ng hqp dugc trong CO" thS khong cfrn cung dp tu TA
(vd:glutamin,..)
- AA thiit yiu : ca thS thu khong thS 11J t6ng hgp , dugc cung dp tu TA, khong thS thiSu
(vd : lysin , argrinin, ... )
- AA nua thiit yiu : c6 thS t6ng hqp dugc trong CO" thS nhung phai c6 dfry du aa tuang
ung cua n6 .V d : Metthionin ➔ Cystine , Phenylalamin ➔ Thyrosin.
- AA co giai hr;m : la nhfrng aa cfrn thiSt thuong hay thiSu nhfrt trong kh§.u phfrn so v&i nhu
du cua thu' n6 quySt dinh muc d9 t6ng hqp protein trong CO" thS ( thuong c6 3aa gi&i
h?n : Lysine, Methionin, Tryptophan ).
Cau 6) HQ'p chat NPN la gi ? Cho vi d\J ? Nguyen t�c sfr d1_lng chat ure trong TA.
thu nhai l�i an toan , co hi�u qua?
1. H@ chat NPN la gi? Cho vi d1J?
- Chfrt chua N khong phai protein la nhfrng hqp chfrt khong rnlm trong du true protein, c6
thS la nhfrng san phdm chuySn h6a trung gian ho�c cu6i cung cua qua trinh chuySn h6a
protein, ho�c ia m9t s6 vitamin hay la m9t s6 ho?t ch&t sinh h9c khac c6 chua nito.
2. Nguyen tdc SU dijng chdt ure trong TA thu nhai lgi an loan, co hi?U qua?
a. Nguyen tdc SU dijng an loan :
- Khong dung qua liSu an toan , c6 3 each tinh :
+ Tinh theo lm;mg protein cua kh�u phfui an: thay th€ duqc 25-30% protein trong
khAu phfui . ( Vi d\IL nhu du protein cua thu: 800g/ngay, V?Y luqng protein c6 thS thay
thS la 800x0,3=240g protein , luqng protein su d\lng 240/2,92=82g (lg urea = 2,92g
protein )
+ Tinh theo tr9ng luqng thu: cu 100kg tr9ng luqng thi b6 sung 5g ure
+ Tinh theo V?t chfit kho cua TA h6n hqp = 1 % tr9ng luqng TA.
- Khong dua them ure vao khfru phftn chua nhi�u protein dS tan , dS len men trong d?
co .
- Phai tn)n d€u ure trong TA.
- Sir d\lllg ure a d?ng phan giai ch?m.
b. Nguyen tdc sir d1,mg hifu qua :
- Phai su d\lng hqp chit h6a h9c ch?m tan nhu gelatin, parafin bao b9c xung quanh b€
m{it h?t carbamid nho xiu .
- Sir d\lllg hqp chit h6a h9c uc chS ho?t d<)ng cua enzyme urease d? co.
- Ph5i hqp carbamid v&i h6 tinh b<)t va chit beo dS n6 hoa tan ch?m , cung dp tu tu
+
NH 4 , vua tranh ng<) d<)c , vua trung hoa acid sinh ra thucmg xuyen trong d? co .
+
- Su d\lng hqp chit gifr NH 4 khong cho n6 hip thu vao mau .
Cau 7 ) Cac y�u t6 anh hmmg d�n sl_f tieu h6a va h�p thu protein ?
1. S1,t bi€n tfnh va tieu h6a protein :
- Tac nhan gay biSn tinh : nhi�t d<) , pH, kim lo?i n�ng, m<)t s6 dung moi alchol,
formol, sv oxy h6a, tia cµc tim, tia Ran gen,... m<)t s6 trucmg hqp biSn tinh la c6 lqi
nhung trong nhi�u truong hqp c6 h?i .
+ Sv biSn tinh c6 lqi: HCI djch vi, acid lac;tic gay kSt tua casein trong sfra ➔ men
pepsin tieu h6a protein t6t hon .
+ Sv biSn tinh c6 h?i : nhi�t de) qua cao ➔ phan huy d.u true b?C II cua protein ➔
phan (mg ducmg c6 s�n trong TA ➔ t?O phan (mg Nitro-plymer ➔ t?O hqp chit khong
tieu h6a duqc
Lysin trong TA dS dang bi biSn tinh khi g�p nhi�t de) ➔ dS le) ra cac amin t\! do ➔ dS
phan ung v&i :duong khu trong TA , oxygen trong khong khi , peroxid trong chit beo bi
oi ➔ cac lysin nay tr& nen vo d\lng ( c6 h?i vi lysin la aa gi&i h?n ).
2. Cac chdt UC chi tieu h6a :
- Antitrypsin trong d?u nanh ➔ uc ch€ tieu h6a protein trong d?u nanh .
- NSu dung nhi�t de) dS sir ly antitrypsin thi dS lam anh huang dSn lysin.
- DS khilc ph\IC hi�n tuqng nay ' hi�n nay nguai ta dung phuang phap XU ly d?U nanh
b�ng tia C\!C tim ' vua h?n ch€ duqc tac h?i cua antitrypsin vua khong lam mit tac d\lng
cua l ysin.
Cau 8 ) Vai tro ciia lipid trong dinh dU"ong d{,ng v�t ?
- Cung dp nang luqng: (nang luqng d6t chay chit beo t?o ra gip 2-2,5 l§n so v&i
nang luqng d5t chay chit b<)t ducmg va d?ID , trong khi nhi�t luqng tao ra it han qua
trinh chuySn h6a chit b<)t ducmg . Nang luqng cung dp 30% NL cho nhu du hang ngay
- Tham gia du t?o mang sinh h9c
- Lam dung moi dS hoa tan cho cac vitamin va cac site t6 tan trong chit beo ( Vit
A,D,E,K).
- Cung d.p m9t s6 acid beo thiSt ySu.
- Lam mo d�m, gifr nhi�t, thanh l�p vach tS bao vi khmln .
- La ngu6n cung d.p nu&c n9i sinh ( oxy h6a 100g ma ➔ 107g nu&c ).
- Lam tang kh!u vi TA cho thu , con c6 tac d\lng boi tron.
Lipid tho
Cerebrosid.
Glycerin don gian Glycerin phuc t�p Sap.
Steroid.
Terped.
Prostaglandin.
Dfiu TV va Ma DV Glucolipid. Phosphoglycerid
Glucolipid Lecithin
Galactolipid Cefalin
Cau 10) Tac htli cua chit beo trong khi bi oxy boa d6i voi d{,ng v�t? Bi�n phap
ch6ng oxy hoa chit beo trong TA ?
1. Tac hfJ,i ciia ch.it beo trong khi hi oxy hoa i/6i voi il{jng v{j.t :
- Giam tinh ngon mi�ng v&i TA do c6 sv thay d6i mui vi r§.t kh6 chiu.
- Oxy h6a mau Iv cac vitamin nh�y cam v&i oxy: Vit A, caroten, E, D , B2, C pha
huy cac acid beo thiSt ySu .
- Peroxid dS phan ung v6i nh6m D-NH 2 tv do cua lysin , lam mftt tac d\lng cua
lysin.
- Peroxid khi hftp thu vao ca thS se tftn cong oxy h6a thanh tS bao gay ra hu hong cac
mao m�ch ➔ gay h9i chung tich mi&c ngoai mo ( thm'mg thfiy tren gia cfim ).
2. Cac hi?n phap ch6ng oxy hoa ch.it beo :
- Bao v� b�ng phuong phap v�t ly: bao bi kin, gifr nguyen h�t khi bao quan , ...
- Bao quan bfulg chfit ch6ng oxy h6a: ( Vit E, C, caroten,EMQ, BHA, BHT, PG.)
- Cho thu an dfiy du Vit E va Se ( Vit E : (re chS S\I hinh thanh cac peroxid trong ca
thS , Se :tham gia cfiu true nen men peroxydase dS pha huy cac peroxid sinh ra trong ca
th�).
C�u 11 ) Phan chia Glucid theo gia tri dinh drr011g ? Nhi�m Vl,l cac ch!t chrong
trong dinh dU'ong d9ng v�t . ?
1. Phan chia Glucid theo gia tri dinh duimg :
- Chia lam 2 nh6m chftt chinh: d�n xuftt vo d?m (NFE: Nitrogen Free Extracts ) va
chftt xa tho ( CF: Crude Fiber ).
So- d6 phan lo�i chi ti�t :
+ Dftn xufrt VO d?m NFE : ph!n Ian tinh bqt va duong tan , chung rftt dS tieu h6a va
hftp thu do duong tieu h6a cua ph!n Ian d<)ng v�t c6 enzyme thuy phan .
+ Ch§.t XO' tho CF: kh6 tieu h6a , boi vi CO' thS khong c6 enzyme thuy phan chung .
Chi c6 VSV trong d? co hay trong ru<)t gia m&i c6 kha nang phan giai chung ma thoi ➔
gia tri dinh duong cua chfrt xa tho thfrp han dftn xufrt vo d�m NFE.
2. Nhifm V{l cua ch{l,t dirirng trong dinh duimg dpng v(U :
a. Cac lot;1i aubng thong thubng :
+ Cac lo?i duong thong thuong: Glucose, fructose, mantose, saccharose, lactose,
galactose, ... d� tieu h6a va chuySn h6a trong ca thS.
+ C6 thS t?m thai xSp dq ng9t cua cac duong theo thu tµ nhu sau:( n�u nhu lAy
fructose la 10OdiSm ).
nhi�t thi se t�o di€u ki�n cho tieu h6a ch§.t xa tra nen t6t hon.
Cau 12 ) lfu khuy�t cua chit XO' trong thuc an? Lo�i thu nao SU' dt_mg ch§t XO'.
tho t6t nh§t?Cac bifn phap xfr ly ch§t XO'?
1. Chiu XO' la gi :
- Chfit xa trong kh§.u phfui c6 nhiSu lo?i nhung ngm'ri ta chia n6 thanh 2 nh6m
chinh : NSP ( Non-Starch Polucaccharide ) va Lignin.
+ NSP bao g6m : B-glucan , Arabinoxylan , Cellulose , Hemicellulose + lignin.
y1. . . .
2.. lfu khuJit cua chli.t XO' trong thire an
,
* lfu diem: ,
- Cung cfrp m<)t phfui chlit dinh duong cho thu nhai l?i , thu an co ( do VSV phan
giai a d:.i co ➔ acid hfru ca cung cfrp cho thu ).
- La chAt d<)n t?o nen kh6i lugng ➔ dam bao sinh ly binh thuong cho thu nhai l?i ,
t?O nen khuon cho phan ' ch6ng l?i S\! tao b6n.
- Kich thich nhu d<)ng co b6p cua 6ng tieu h6a ➔ thuc an di chuySn d� dang ➔
t6ng C?n ba , chAt d<)c h?i ra ngoai tri�t dS.
- Thu nuoi h�u bi : kich thich phat tri€n vS dung tich f>ng tieu h6a .
- Gia cfun : h?n ch€ sµ ciln m6 long , an thit lfui nhau , h?n chS an chAt d<)n
chu6ng.
* Khuy�t di�m:
- Ti I� tieu h6a thfip ➔ giam gia tri nang luqng cua kh&u phlin
- Thuc an c6 nhi€u chAt XO' ➔ giam kha nang tieu h6a cac chAt dinh du5ng khac .
- Hut nhi6u nu&c ➔ giam luqng TA cua thu an vao, d6ng thoi lam tang luqng
phan thai ra ➔ 6 nhi�m m6i truong.
- Cac lo?i XO' tan ➔ tang d<) nhon trong ru<)t heo ➔ giam kha nang tieu h6a hAp
thu du5ng chAt trong TA ( pectin, hemicellulose, ... )
- ChAt XO', d?C bi�t la lignii'.i lien kSt v&i protein lam giam kha nang tieu h6a chAt
d?In m9t each c6 y nghia .
- Thu cao san :kh§.u phlin nhiSu XO' c6 anh huong rAt xAu dSn nang suAt ( kh§.u
phlin XO' nhiSu thi cac chfit khac thAp ➔ thu an nhiSu han ➔ phan thai ra ngoai nhi�u.
Nhung sue san xuftt thu thi giam ).
3. Lo{Ji thu SU' d[!ng chli.t XO' tho t6t nhli.t :
- Thu nhai l?i ho�c thu c6 h� VSV phat tri€n m?nh 6 ru<)t gia ( tho , ngµa ) ➔ tieu
h6a t6t chfit xa nha sµ len men VSV trong d? co ho?c trong ru<)t gia .
4. Ctic bi?n phap XU ly chli.t XO' :
- Trong thµc t€ va trong thi nghi�m da cho thAy : Khi su di,mg dung dich kiSm
NaOH , Ca(OH) 2 ho�c NH 4 OH , kSt hqp v&i xu ly nhi�t thi se t?o di€u ki�n cho tieu
h6a ch§.t XO' tro nen t6t han ➔ th1,rc tS da ap di,mg phuang phap u ure mm kho dS tang
kha nang tieu h6a chfit xa tren bo .
Can 13 ) Djnh nghia th� nao la vitamin? Cac tr;mg thai b�nh dinh dtrong v�
vitamin?
]. JJjnh nghia vitamin :
· - La hqp chAt c6 tr9ng kh6i phiin tu nho , c6 trong ca thS v&i s6 luqng dt it
nhung gifr vai tro quan trong kh6ng thS thiSu duqc .
- N6 tham gia cftu true nh6m ghep trong nhi€u h� th6ng enzyme , la ch&i xuc
tac cho nhiSu phan ung sinh hQC.
2. Cac tr(Jng thai b?nh dinh du'iJng vi vitamin :
* ThiSu tuy�t d5i: thiSu hiin m(H ho?c vai lo.;ii vitamin nao d6 va xufrt hi�n
nhung tri�u chung rfrt d?C trung.
- Nguyen nhan:
+ Do tht'i an qua dan di�u m9t lo.;ii TA khong bf> sung premix: b9t cu mi ,
tfrm, cam, ma khong cho tht'i an rau xanh; tht'i se m�c b�nh thiSu vitamin A.
+ TA dS qua lau , ho?C bi oxy h6a cac vitamin lam cho n6 hu hong.
+ Trong TA c6 chfrt UC chS ' d5i khang v6i vitamin ( thu an long tr�ng
trung lien tl,lc ➔ thiSu biotin ( vit H ).
* ThiSu tuang d5i: thiSu h\lt so v6i nhu du. Trong TA vfui c6 vitamin nhung
s6 lugng thfrp han so v6i nhu c!u .
- BiSu hi�n: khong d?C trung ' khong ro rang.
+ Sue san xufrt giam , sue dS khang giam.
+ Thu ch� thanh th\lC sinh dl,lC ' giam thfrp cac chi tieu sinh san nhu ti
1� th\l thai, ti 1� de, ti 1� ftp na,...
Vi d\l: thiSu tuang d6i vit A 6 nai de ➔ kho thai nhy , ti 1� ftp na a gia cb
giam.
* Du thua vitamin: lugng vitamin nhiSu han muc yeu cfiu thm'mg la do nha
chan nuoi SU' dl,lng vitamin tinh khiSt bf> sung vao TA ma khong tinh toan kI
- Bi€u hi�n: thu bi r6i lo.;in phat triSn b9 xuang . ( an qua nhiSu vit D )
- Vitamin tan trong chit beo thua , nguy hi€m han vitamin tan trong nu6c vi
chung dao thai ra ngoai moi truong kh6 khan hon.
Cau 15) Nhi�m V\l va tri�u chlfllg dJc trung khi thi�u vitamin A , cac phtrong
phap cung dp vitamin A cho thii ?
1. Nhifm V¥ cua vitamin A va trifu chfmg khi tltiiu vit A :
* Vai tro v&i phan ung quang h6a hQC a mitt :
Anh sang
Opsin + Retinol = --�- Rhodopsin
Toi
- Khi c6 anh sang Rhodopsin bi phan giai, trong t6i thi tai tf>ng hgp . Rhodopsin
t�o nen kich thich th§n kinh va gay phan x;;i nhin . ThiSu ➔ b�nh quang ga a nguai ( b�nh
khong nhin thfty duong trong moi truang anh sang ySu ).
* Vai tro v&i niem m�c thugng bi :
- ThiSu vitamin A ➔ ngan can ho;;it d9ng tai t�o lap thugng bi
+ Ngan can tai t;;io lap niem m;;ic cac CO' quan
+ Gay sung h6a, viem giac m;;ic ➔ mu milt.
* Vai tro v&i sue d€ khang cua CO' th€ ddi v&i b�nh t�t
- Ca chS bao v� ben trong CO' th€ giam sut ( giam thftp S\I t�o thanh y-globulin
khang th€ ).
* Vai tro ddi v&i S\I hinh thanh hormon tuySn thugng tMn:
- ThiSu vitamin A ➔ ho�t d9ng cua tuySn thugng th� giam .
+ S\I t;;io thanh cac hormon giam
+ S\I tdng hgp vit C giam
* Vai tro vm S\I sinh San :
- ThiSu vit A :
+ Lap tS bao mAm d� t�o ra tinh trung se bi thoai h6a ➔ kha nang san tinh
kem.
+ TS bao niem m�c tir cung, cf> tu cung, bng d�n trung bj thoai h6a ➔ nhiSm
trung ➔ h9i chung MMA,
2. Cac plurung phap cung cO.p vit A :
* C�p qua ngu6n TA tµ nhien :
- Cftp qua ngu6n rau xanh, ngu6n TA giau caroten.
- Cung d.p b9t co giauvitamin, b9t la khoai mi, la binh linh sfiy nhan tC;t0
hoijc phai c6 ky thu�t.
* Cfip qua nguf>nvit t6ng hgp :
- Vit A trong cac premix.
- Vit A hoa tan trong nu6c.
- Vit A trong chS ADE dC;tng chich .
* Nguf>nvit ly trich tir dftu gan ca :
- Ly trich tir dftu gan ca bi�n
- DC;tng nay c6 ham hrqngvit A cao nhung kh6 khan trongvi�c can d6i kh§.u
phftn hgp ly ( cho thu an qua nhiSu ➔ thiSuvit E ).
Cau 16) Nhifm VI} va tri?u chfrng thiiu vitamin D? Cac phll'O'ng phap cung cftp vit
D?
Vitain D c6 2 dC;tng ti€n kh6iva cac san ph§.m chuy�n h6a khac nhau cua chung.
J. Nhifm V{l :
- Vitamin D duac coi nhu mot . tiSn hormon.
- Vitamin D3 h�p thuvao ca th� dSn gan ➔ oxy h6a ➔ vit D3 ( 25(0H)-vitamin D3)
➔th�n ➔ oxy h6a ➔ 1,25 (OH) 2 -vitamin D3 hoijc 24,25 (OH) 2 -vitamin D3.
- Nhung san phfrm chuy�n h6a cuavit D3 sau khi hoan thanh nhi�m V\l n6 nhanh
ch6ng bi dao thai ra ngoai.
- Gia cb su dungvit D2 kem hi�u qua han nhiSu sov&i d('>ngv�t c6 vuvi 6 th�n gia
cfim D2 oxy h6a 6vi tri carbon s6 1va 26 biSn thanh 1,26 (OH) 2 -vitamin D2 .6 dC;tng
nay gia dm khong tf>ng hgp dugc.
- 1,25(OH) 2 -vitamin D3 c6 hoC;tt tinh mC;tnh nhfit, kich thich sµ hinh thanh proteinv�n
chuy�n dijc bi�t trong long nhung tS bao niem mC;tC ru('>t, giup mang Ca tich liiyvao
xuang ci:mgv6i P.
2. Tri?u chimg khi thiiu Vitamin D :
- Coi xuang, x6p xuang : thiSu hvtvit D 6 thu non dua dSn b�nh coi xuang.
- Thu sau khi sanh : thm'mg bi co gi�t
- Thu non : viem kh6p
- R6i loC;tn sinh san : Vit D con anh huang trµc tiSp len buf>ng trung, gia c&mva d<)ng
v�t c6vu ➔ nSu thiSu ➔ gay tinh trC;tng VO sinh c6 lien quan dSn tu&n hoan chit khoang.
3. Cac phirO'ng phap cung cdp vit D :
- it c6 trong thµcv�t
- 0 gia sue : c6 m('>t lugng nh6 trong mo , c6 nhi€u trong dftu gan ca.
- Tnrng ga c6 nhi€uvit D
- Sua ho c6 itvit D
- Ca th� thu c6 th� tµ t6ng hgp dugc luqng vit D dn thiSt nSu dugc tha trong moi
truong c6 du anh sang mijt trai.
VitD
Tuy€n ph6
giap tn;mg
Mau
Cau 18 ) Nhi�m VI). va tri�u chU11g dJc tnmg khi thi�u vitamin E ? Cac phll'ong
phap cung dp vitamin E cho thu ?
Vitamin Ela m9t ch.it ch6ng oxy h6a sinh h9c , thi€u vit E ➔ hu hi;ii cac ho?t chit nh?Y
cam v6i oxy.
1. Vai tro sinh hoc :
- La m9t vit ch6ng vo sinh
- La m(>t ch6ng oxy h6a trong TA
- La ch.it ch6ng oxy h6a sinh h9c trong ca thS : ngiin ch�n hinh thanh cac peroxid va
bao v? acid beo chua no ( linoleic, linolenic, arachidonic)
2. Trieu cltung tltiiu :
- Thu m.it kha nang sinh san
- Viem nhun nao : encepholomalacia
- Tich nu&c ngoai mo : exsudativ diathesis
- Ho?i tu thoai h6a ca : distro phy musculus con dugc g9i la White disease.
3. Ctic pltirdllg phtip cung cfip :
- Vit Ec6 trong h!u h€t cac lo?i rau co xanh, la cay, mb h?t, d9t non,.
- Qua trinh phai kho c6 thS m.it 90% s6 lugng Vit E , nhung u chua va s&y kho thi
milt it hon . Ham lugng Vit Ecung thay d6i theo lo?i h?t , co , b9t ca.
- Cung dp cac ch€ phfim Vit E tbng hgp ( DL-a tocophenol-acetat)
- Nhu du Vit Etang len khi c6 nhieu acid beo chua no thi€t y€u.
Cau 19) Vai tro sinh hqc va cac trifu chung thi�u Vit K?
1. Vai tro sinh hoc:
- Gifr vai tro q�an tr9ng trong S\f chuySn d6i cac protein dong mau (ySu t6 II, VII, X,
va cac protein UC chS C, S)
- Tham gia trong cac enzyme ho?t h6a protrombin.
2. Tri?u chtmg:
- Nhfrng nguoi truong thanh d.t hiSm thiSu vit K.
- ThiSu vit K : thu c6 tri�u chung xu!t huySt , chay mau nhiSu , th�m chi tu vong.
3. NguJn cung cap:
- T,; nhien : la xanh, hoa qua, long do trung ga, cac VSV duong tieu h6a c6 th€ t6ng
hgp duqc Vit K.
- Ngu6n t6ng hgp: Vit K3 duqc bao b9c bai gelatin, ham luqng dao dc)ng tu 20-50%
trong chS phim c6 ho?t tinh cao g.lp 2-3 lfin Kl, K2.
Cau 21) Vai tro va trifu chu:ng thi�u B12? Cach cung cip?
J. Vai tro:
- Tham gia c.iu t?o trong enzyme xuc tac qua trinh t6ng hqp cac g6c kiSm ( purin,
pirimidin, cholin, va sµ chuySn nh6m metyl ➔ t?o thanh coenzyme trong tS b ao h6ng d.u
2. Trifu chfrng thilu ;
- R6i 10<_1.n qua trinh t6ng hqp acid nucleid ➔ sinh truong ch�m, rfJi lo<_lll qua trinh t?o
h6ng d.u ➔ thiSu mau ( thiSu B 12 ➔ b�nh thiSu mau ac tinh ).
- R6i lo?n cam giac, t6n thuang thftn kinh, va viem da.
'
- Giam th.lp s6 luqng tS bao h6ng d.u, tu6i th9 h6ng d.u giam, xu.it hi�n nhiSu h6ng
cau non.
- ThiSu B 12 c6 th€ do 2 ngu6n : do trong TA thiSu hay do thiSu ySu t6 V?n chuy€n
B 12 ( ySu t6 intrinsic factor ).
3. Ca.ch cung cap :
- Vitamin B12 c6 trong cac san phfun c6 ngu6n g&c tu d(ing v�t, d�c bi�t la gan.
- Luong thi;rc binh thu6ng c6 th� cung dip d!y du Vit B12 cho ca th€.
-Trong d? co, d? t6 ong cua tht'i nhai l<;1i, ru9t gia ( gia cfun, tho, ngµa, ...) c6 h� VSV
c6 th€ t6ng hqp dm;rc B12.
Cau 22 ) Vai tro va trifU chung thi�u B2 ( Riboflavin )? Cach cung dp?
I. Vai tro:
-Tham gia d.u t<;10 cac nh6m ghep cua enzy�� ( co-e�yme ).
-Tham gia xt'ic tac trong vi�c t6ng hqp va phan giai amino acid.
-Tham gia xuc tiSn t6ng hqp acid uric 6 loai chim.
-Tham gia xt'ic tiSn t6ng hqp chftt beo va P-oxy h6a acid beo .
2. Trifu chu:ng thiiu :
- R&i lo<;1n SIJ sinh tnrong cua d9ng v�t non, ngan can SIJ phat triSn cua bao thai trong
tu cung cilng nhu trong trung gia dm.
- Gia dm b<;1i chan
- Heo con, ga tay bi b�nh ngoai da eccema.
3. Cach cung cap :
- Vit B12 phong phu trong sfra.
- VSV d? co t6ng hqp duqc B12
'
- Cac lo<;1iTA c6 chua ham luqng Vit B12 cao: nftm men, sfra b(it, b(it la, b(it co
say, ...
- Ngay nay dS cung B12 nguai ta con dung cac chS ph§m prenix vitamin t6ng hqp.
Cau 23 ) Cac y�u t6 anh hmmg d�n S\f h�p thu ch�t khming?
-Thi€u cac y€u t& xuc ti€n si;r h§p thu: thi€u Vit D ➔ hftp thu Ca kem, thi€u Vit C thi
sµ h&p thu Fe bi tra ng<;1i.
- C6 nhfrng chftt (re chS gay k€t tua chftt khoang ➔ CO' thS khong h&p thu duqc: oxalic,
phititic, acid beo m<;1ch dai lam k€t ma Ca, Zn, Mn, ...
- D<;lllg h6a tri va h6a h9c cua chftt khoang: Fe 2+ hftp thu t&t trong khi Fe 3+ h&p thu
kem.
- C6 nhung ch&t qua du, qmh tranh vi tri hftp thu lfui nhau tren protein mang: Ca-Zn,
Ca-Mg, Cu-S, Se-S, Cu-Mo.
- M9t s6 nguyen t& a kim c6 ca ch€ hftp thu phrrc t<;1p ➔ hftp thu kem .
- D<;1ng hqp chftt cung anh huang 16-n d€n si;r hftp thu chftt khoang ( -CO 3 kh6 hftp thu,
mu&i sulfat, clorua kim lo�i rftt d� h6a tan trong nu&c ➔ hftp thu t&t .
- M(it s6 b�nh duong ru9t va ki sinh trimg.
Cau 24) Vai tro sinh hQC cua Ca? TrifU chung thi�u? Ngu6n cung dp?
Ca duqc h&p thu chu ySu a do<;1n ru9t non tren do<;1n ta trang nha c6 si;r tht'ic d§.y cua
vitamin D.
1. Vai tro sinh hoc :
- La chftt ho<;1t h6a m9t s& enzyme ( men trypsin, trombakin8.se ).
- C6 vai tro trong ho<;1t d9ng thk kinh
- Giu 6n dinh h� th&ng keo Kolloid.
- Tuang h6 v€ d�c tinh kSt dfnh giua mang t€ bao va cac chftt ben trong tS bao.
-T<;10 b9 xuang vfrng chilc cho ca thS d9ng v�t .
- C§.n cho SlJ dong mau.
- La d.u t<;to dn thiSt trong tS bao s6ng, cac djch.
- C6 vai tro quan trc,mg trong S\I biSn duong cua tS bao CO' va cua h� th6ng th§.n kinh.
-Anh huong dSn tinh th�m cua mang ts bao .
2. Triu chfmg thiiu thira:
-ThiSu:
+ Thu non thiSu Ca ➔ coi xuang.
+ Thu truong thanh : x6p xuang ➔ xuang dS g&y.
+ Ga de : mo bi mSm, trung c6 VO mong ➔ dS VO , giam san xu�t trung.
+ Bo sfra : giam san lm;mg sfra, co li�t nSu n�ng c6 thS d&n dSn b<;ti li�t va b�t tinh.
-Thira:
+ Thira Ca trong thm gian dai ➔ S<;tn th?n, giam SlJ h�p thu Ca.
+ 6 ga : tich urate trong nu6c tiSu.
+ 6 heo : kh§.u ph§.n qua thua Ca ➔ thiSu Zn
3. NguJn cung cap:
-Thuc an xanh, la cay hQ d?U,
-Cac lo<;ti thuc an d(>ng V?t : b(>t ca, b(>t mi, b(>t xuang, sfra va cac san ph§.m cu.a sfra.
-D6i v6i thu cho sfra va ga de thi sfr di.mg b(>t xuang.
-Ngfi c6c la thuc an c6 it Ca.
Cau 25) Vai tro sinh hQc ciia P '! Tri�u chU11g thi�u '? Ngubn cung c§p '?
P phan b6 & ph§.n mSm CO' th� kha nhiSu 16-20%.
J. Vai tro sinh hoc:
- d thu sinh san·: p lam tang S\f h�p thu, khuSch tan cac ch�t, dinh duong vao nang
noan, ts bao trung. ThiSu ➔ thu cai dn c&i , m�t kha nang sinh san.
* Chuc nang c�u t<;to
+ Tham gia d.u t<;to b(> xuang .
+ Tham gia d.u t<;to cac hq_p ch�t hfru ca quan tr9ng nhu phospholipid,
phosphoprotein, acid nucleic.
* Chuc nang enzyme :
+ Tham gia d.u t<;to cac enzyme cua cac hq_p ch�t c�t gifr nang luqng nhu ATP.
2. Trifu chfmg thiiu:
-Giam tfnh ngon mi�ng, tu§.n hoan, nang luqng giam ➔ sµ sinh truong va phat dvc
ch?m.
-Gia c§.m sinh truong va phat tri�n nhanh ➔ coi xuang.
-D(>ng V?t truong thanh, thu cho sfra cao san, gia dm de trung & dinh cao : giam sut
nang su�t, xuang x6p ths osteoporosis.
3. NguJn cung cap:
- Sfra, hc;it ngfi c6c, h<;tt cay hQ d?u ( d?u ph(>ng, d?u nanh ).
- B(>t ca, b(>t thit , b(>t xuang.
- H<;tt ngfi c6c chua ham luqng P cao nhung gia tri sinh h9c khong cao d6i v6i loai
khong nhai l<;ti .
-Co kho va ram c6 ham luqng P th�p.
Cau 27) Vai tro sinh hQc va cac tri�u chU11g clijc tnmg khi thi�u Fe, each phong
ngira cac tri�u chll'llg thi�u Fe ?
I. Vai tro sinh h9c:
- Thµc hi�n cac chuc nang ho h�p: Fe tham gia du t?O nen hemoglobin dS v�
chuySn oxy tu ph6i v� tfit ca cac ca quan trong ca thS .
- Tham dµ vao qua trinh t?o thanh myoglobin.
- Tham gia trong nhi�u du true trong nhi�u enzyme.
2. Trieu chimg thi€u Fe:
-ThiSu Fe ➔ thiSu mau .
+ Thiiu mire nhy : anh hu6ng d€n m()ts6 chi tieusinh ly mau ( te bao h6ng du nh6
hon binh thuong , huy€tsilc t6 th�p hon binh thuong , ... )
+ Giai do� biSu hi�n tri�u chung : thiSu keo dai ➔ niem m?c milt, mi�ng, 16 tai bi taj
nhqt nh?t, thit n?t m�t mau h6ng chuySnsang mau b?c, T6c d9sinh tru6ng ch?m hem
binh thuong.
+Giai dO?llsuy ki�t : tinh tr?ng thiSu Fe keo dai ➔ giamsue d� khang cua ca thS ➔
ca thS d€ mile cac tri�u chung b�nh duong ru('>t ➔ tieu chay trien mien.. Thu c6 thai ➔
thai chSt trong b\lllg illy, say thai .
- Thong thuong thi heo thi€u Fe nhi�u hem gia d.m ( t6c d9sinh tru6ng cua heo cao
hem gia cfim ).
3. Sv: hfip thu Fe:
- Fe nguyen tir d€ dang chuySn thanh Fe 3+ , kh6 h�p thu.
- Fe du h6a tri 2 hay 3 thi khi vao dSn d? day deu chuySn thanh Fe 2+, d?ng nay c6 kha
nang lien kSt v&i protein mang.
- Ca thS luon t?n dt,mg ngu6n Fe cua tS bao h6ng cfiu gia dS taisu d1,mg. H6ng du gia
chSt di duqc ca thS chuySn d€n lach dS taisu d1,mg.
- d ru9t non Fe duqc h�p thu qua thanh t€ bao niem ill?C ru9t ➔ mau + protein V?n
chuySn ➔ tuy xuemg.
4. Cach phong ngira cac trifu chimg thiiu Fe:
ThiSu Fe bi�u hi�n ra hen ngoai hiing tri�u ch(mg thi€u mau , chia lam 3 muc d9 :
- Muc thiSu nhv : m('>ts6 chi tieusinh ly mau tS bao h6ng cfiu nh6 hem binh thuong,
. ham luqng huyStsilc t6 th�p hem binh thuong m9t chut
-Giai do?n biSu hi�n tri�u chung : thiSu keo dai ➔ cac niem ill?C milt, mi�ng, tai bi tai
nhqt. Thit n?C m�t mau h6ng ➔ mau b?C. T8c d9sinh truong ch?m hem binh thuong, SllC
san xu�t giam.
- Giai do<;tn suy ki�t : thiSu Fe keo dai ➔ sue dS khang cua thu giam, CO' th� dS m�c.
cac b�nh duong rm)t ➔ tieu chay triSn mien . Thu mang thai ➔ gay chSt thai trong bi,mg
mv , say thai , bao thai ch�m phat tri�n.
Giii'a ctic loai thu thi heo di thiiu Fe hdlt gia ciim.
Cau 28) Vai tro sinh hqc va cac tri�u chU11g dJc trung khi thi�u Zn, each phong
ngira thi�u Zn?
J. Vai tro sinh hoc:
- Tham gia trong du true cua tren 200 lo<;ti enzyme ( phosphatase , alkaline
phosphatase , ...)
- Anh huong dSn ti€n trinh sinh t6ng hgp protein .
- Anh huong dSn tfnh them an cua thu ( Zn la chit c6 lien quan d€n trung tam kich
thich tfnh them an cua thu ).
- Cfrn cho sµ chuy�n h6a binh thuong cua xuang . ( thiSu Zn ➔ giam sµ trao d6i Ca
cua xuang ➔ giam sinh truong cua xuang ).
- Anh huong dSn kha nang sinh san cua thu ( thiSu Zn ➔ giam ho<;tt d(mg cua b9 may
sinh dvc ).
- C6 vai tro quan trc;mg anh huong dSn vi�c truySn tin hi�u thfrn kinh.
2. Tri?u chimg iliJ.c trung khi thiiu Zn :
- Gia cfrm : gay tri�u chung perozis ( kh6p sung phf>ng , tS bao chan long bi sung h6a
➔ r6i lo<;tn phat triSn b9 long ). ThiSu Zn keo dai ➔ giam ti I� fip na.
- Tren heo : gay tri�u chung parakeratozis ( viem m&n do , cac ch6 viem kho ➔ t<;tO
thanh lap vay sung. Thi€u Zn ➔ giam ti 1� thv tinh tren heo.
- Tren nguai : gay quai thai, giam ti l? t6ng hgp acid nucleic va protein . Giam nang
tuySn sinh dvc va it tinh dich, fl,lng long toe, viem luai va giam vi giac.
3. Nguyen nhfin thiiu Zn :
- Ham lm;mg Zn thiSu trong thuc an.
- Thuc an c6 nhiSu acid phytic
- Thuc an c6 cac ySu t6 c<;tnh tranh vi tri hip thu dBi v6i Zn.
- Sir dvng thuf>c c6 chua phuc hgp chelat ho�c chfit lqi tiSu.
4. Ctich phbng ngira thiiu Zn:
- Cho thu an thuc an c6 ham luQ'llg Zn cao :
+ Cam , mfrm h<;tt ngii c6c.
+ Thuc an d(mg v�t : b(>t thit , b(>t ca .
+ Bf> sung duoi d,,mg : ZnSO 4 va ZnSO 3 •
H<;tn chS thuc an c6 ham luQ'llg Ca cao ( Ca kSt hgp voi Zn ➔ ngan can sµ hip thu Zn.
Cau 29) Vai tro sinh hqc va cac tri�u chU11g thi�u Mn, each phong ngira cac b�nh
thi�u Mn?
1. Vai tro sinh hoc:
- La chit du t<;t� nen hgp chit chodroitin sulfate.
- Thrun gia du true va kich ho<;tt m9t sf> enzyme quan trc;mg cho sµ t6ng hgp
polysaccharide va glucoprotein.
- Tham gia du t<;10 enzyme chua kim 10<;1.i pyruvat carbonxylat.
- D6ng vai tro quan tr9ng trong trao d6i glucid.
- Kich thich t6ng hgp cholesterol va acid beo trong gan.
- Tac d9ng trong qua trinh dong t\l khi lien kSt v&i vitamin K.
- Gay r6i lo� chuySn h6a nang luqng cua t€ bao , tieu thv oxy giam.
2. Tri�u chlfllg thi�uMn :
- Thu dang sinh trm'mg: gay tri�u chung perozis ( biSn d?ng b9 xuong, tr�t kh6p, tr�o
chan, , ...)
- Tren ga de : gay cac d?ng mau silc khac nhau tren vo trung . Keo dai ➔ giam ti 1� iip
. nq· , ph6Llll1o_ , �4i rgin, .. , , .. . .... , .
- N ai sinh san: b9 xuong yeu, it v�n d9ng, di tum chan; lung cong vong tron.
- Nguai: gay loang xuong, dai thao duong, d9ng kinh, r6i lo?TI chuc nang nao, ch�m
lanh vSt thuong.
3. Ca.ch phong ngira bfnh tltiiu Mn :
Cho thu an thuc an c6 ham luqng Mn cao :
- Ngii c6c chua xay sat, rau an la, la che, ...
- Than va la rau cai , b9t mi , d�u tuong.
- Thuc an c6 ngu6n g5c d9ng v�t : b9t ca, b9t thit.
Cau 30) Vai tro sinh h9c va cac tri�u chung thi�u Cu?
J. Vai tro sinh hoc :
- Thrun gia kich ho?t cac ezyme c6 lien quan dSn s�t trong trao df>i ch&t, tf>ng hgp
clastin va collagen, san xu§.t ra sic t6 melanin va hoan thi�n h� th6ng thfin kinh TW , gifr
binh thm'mg si,r san xuftt t� bao h6ng du.
-.Thuc d&y h&p thu s�t trong duong tieu h6a va giai ph6ng sit ra khoi h� th6ng tS bao
lu6i, tS bao nhu mo.
- Cfin cho sv phat tri�n b◊ xuong
- Cfin thi€t cho sv phat.triSn mang bao b9c myelin cho tS bao thfin kinh.
- Tham gia du t?O h� th6ng enzyme quan tr9ng trong chu6i men ho h&p cua tS bao
2. Trif,u chfmg thiiu thu·a :
*Thieu:
- Gay thi€u mau, giam huy€t sic t6 trong tS bao h6ng du ( lam cho S\l' ho h§.p va
chuySn h6a siit bi tr& ng?i ).
- B9 xuong phat triSn khong binh thuong ( do anh huang d€n qua trinh c6t h6a b9
xuong ).
*Thira:
- Thira Cu ➔ tich tv trong gan ➔ ho?i tu gan.
- Vang da, giam, tinh ngon mi�ng, ch€t.
,.
3. Nguon cung cap:
- Nhuy�n thS h?t c6 VO cung, rau qua, d�u, mfim ngii c6c, d�u nanh va qua h?nh.
- Thuc an c6 ngu6n g6c d9ng v�t : gan bo, tom hum.
Cau31) Ti I� tieuh6a Ia gi? Cong thfrc tinh? Cac thoi ki tr ong thi nghi�m ciia thii?
J. Ti If tieu hoa :
- Ti 1� tieu h6a thuc an la ti 1� phfin tram gifra. cac ch&t dinh duong h&p thu so v&i cac
chiit dinh duong an vao. . . . .
2. Cong thfrc tinlt :
TLTHo/o =A-B XlOO
A
Trang d6:
A: luQ'11g ch&t dinh duong an
B : luQ'llg ch&t dinh ch&t thai trong phan
3. Ctic thifi ki trong thi nghifm cu.a thu : thoi gian chuOn bj va thoi gian thi ngltifm:
- Thai gian chufrn bi :
+ La thai gian thu lam quen thuc an thi nghi?m
+ Thai gian dS thu dfry hSt thuc an cil ra ngoai r6i mm. tiSn hanh 1§.y s6 W;u do hrang
- Thai gian thi nghi?m : thai gian cang dai ➔ cho s6 li?u cang chinh xac . Trong thi
nghi�m tieu h6a, d�c bi?t a loai nhai l?i m6i ngay thuc an nen duqc cho an cung gia va
luqng thuc an cilng c§.n duqc xac dinh.
Cau 32 ) Phan bi�t 2 phll'ong phap xac djnh ti I� tieu h6a(TLTH) trl}'c ti�p va gian
ti€p?
Xac dinh TLTH tqrc tiep Xac dinh TLTH gian tiep(sir dµng chat chi
thi)
- Luqng TA an \;'aO va luqng phan thai ra - Luqng TA an vao va luqng phan thai ra
phai duqc do lucmg m9t each chinh xac., khong d.n do luang m9t each chinh xac.
- Phi.'rc t�p , phai thvc hi�n a nhfmg co day - Dan gian , co th� th\rc hi�n ti-ong nhf'mg
du thiSt bi do lucmg , phai theo doi ti mi. diSu ki?n xa trung tam nghien cuu.
Ca1(34) SO' d6 can bing protein va nang hrQ'llg TA trong S\f tieu h6a bi:n du·@g ?
___
I
........................................................................................................................ ,---- __,, '
Protein TA
Cau 35 ) SO' d6 can bing nang Im.mg TA trong S\f tieu h6a bi�n dtrong ?
Sgk ( dinh duifng tlpng v�t) trang272
Cau 37) Gia trj sinh hqc ctia protein la gi ? K� 2 phrrong phap thrr011g dung d� xac
dinh gia tri sinh v�t hqc cu:a protein.?
1. Gia trj sinh lt!)C cua protein la gi :
- La kha nang tich liiy cua protein trong ca thS.
2. Hai phirO'flg plui.p thirung dung di xac tljnlt gia trj sinh v�t h(Jc cua protein :
-Thu nhftt : phuang phap xac dinh gia tri sinh v�t hQc dva tren thi nghi�m can b�ng
nita
- Thu hai : phuang phap xac dinh gia tri sinh v�t hQC dva tren S\f do lucmg tang trQng
cua thu
( Tham khao sgk trang 260 - 263)
Ctiu 38) Sv phtin lo{li protein theo gia trj sinh v�t h!]c? Co mtiy lo(li? Cho vi d1J m8i
lo{li?
Cau 39 ) X�p h�ng protein ctia thrrc an thong thrr011g ? .Anh hrrong ctia xfr ly nhi�t
len ph!m ch,t protein ?
J. Xip hr.mg protein cua thfrc iin thong thuirng:
2. Anh hirirng cua xir ly nhi?t !en phOm chltt protein :
- Vi�c su dvng nhi�t dS s�y kho thuc an ➔ du tru<:: protein thay d6i va anh hm'mg
dSn gia tri dinh duong cua protein thuc an . C6 2 lo;;ii tac dvng nguqc nhau khi XU ly nhi?t
m(H s6 lo;;ii TA :
+ Tac dvng nhi�t nay c6 thS c6 lqi khi khu ho;;it chftt UC chS cac enzyme tieu h6a
trong TA tuai ( khu antitrypsin trong d?u nanh )
+ Vi�c xu ly nhi�t a nhi�t d(> cao va trong thai gian dai thucmg giam gia tri dinh
duong cua TA.. Truong hqp nhfrng phS li�u a lo mf>, thucmg duqc vo trung a 130°C
trong 30-40 phut. ➔ m9t s6 aa bi huy trong qua trinh XU ly' c6 S\f lien k€t cua aa-ducmg (
Maillard reaction ) kh6 bi phan huy trong ducmg tieu h6a .
Cau 40 ) Phan bi�t nhu du trao d6i ch§t cO' ban va nhu cftu duy tri ? Th� nao la nhu
du san xuit ? Co m§y lo�i nhu du san xu§t ?
l.Phan bi?t nhu cO.u trao tlbi chfi.t CO' ban va nhu cliu duy tri :
Nhu cau duy tri Nhu ciiu trao tl6i chat CO' ban
- La nhu cau cac chat dinh duong cho thu - La nhu cau duong chat de bu dap cho sv
dS dam bao cho thu duy tri ca thS , s6ng tieu hao nang luqng , day la cac chftt dinh
khoe m;;inh ' ko tang tnrang ' ko Saf! xu§.t ' duong phan _giai luc d6i trong di�u ki�n
sinh san hay lam vi�c. tieu chuan ko V?n d9ng , ko lam vi�c.
- Nhu cau duong chat cho duy tri : la so ., Nang luqng trao doi chat ca ban : la mire
luqng duong chit phai duqc cung dp trong nang luqng dn thiSt duqc dung trong cac
kh&u ph§.n dS tranh ca S\f tang Ian S\f mftt hoi;tt d(>ng : ho hftp, tufrn hoan, tieu h6a,
duong chat trong co the ( luqng duong chat ho�t d<)ng than kinh duy tri cm'mg d<), dieu
t6i thieu cho can bfulg duong chllt b&ng hoa than nhi�t, sµ biSn duong cac mo, S\I
khong ). hllp thu va chuyen ch& cac hQ'P chllt trong
CCY the, sµ thay th€ cac mo ( bi�u bi, t6c,
m6ng, long, ... ).
2. Nhu cOu san xuii.t ? Co mii.y lo{l-i nhu cOu san xuii.t ?
* Nang luqng cho nhu d.u cho ho?t d<)ng san xu§.t la phfrn nang luqng thu dung vao cac
ho?t d<)ng ko thu<)c nhu c§.u duy tri va trao d6i ch§.t can ban.
* Cac lo?i nhu cfru nang luqng :
- Nhu du nang luqng cho thu sinh tm&ng va san xullt thjt.
- Nhu d.u nang luqng cho thu mang thai va tiSt sfra.
- Nhu cfru nang luqng cho thu san xu§.t trung.
Cau 41 ) Cac y�u t6 anh hmmg d�n nhu du trao d6i ch§t CO' ban ? Cong thfrc tinh ?
Giai thich anh hmmg cu.a nhi?t d{> moi tnrimg Jen nhu cAu nang hr(}'llg trao d6i ch§t
CO' ban .u ng dl}ng trong chan nuoi ?
1. Cac ylu t6 anh hU'iJng aln nhu cOu trao aJi chii.t CO' ban :
a. Tu6i : trao d6i chllt co ban cua thu giam theo tu6i , do c6 sµ biSn d6i v€ hinh dang ,
sinh ly , thanh phfrn h6a h9c, d�c bi�t la d5i v6i thu tm&ng thanh.
b. Gi<Yi tfnh : thu dµc trao df>i chftt ca ban cao han thu cai. Thu thi�n c6 sµ giam trao
d6i ch§.t ➔ kich thich sinh dvc lam tang trao d6i ch§.t ca ban cua thu dµc lfin thu cai.
c. Kfch thfch t6 : Thyroxyn lam tang san xu§.t nhi�t b&ng each tang nhjp tim, ho hfrp,
oxy duong ch§.t trong ca th�.
d Hoqt d(jng cita thu : thu dung t6n nhiSu nang luqng han thu n&m , d5i v6i ngµa thi
nguqc l?i.
e. Muc d(j nu6i duffng : thu nuoi duong cao ➔ nhu du nang luqng cho duy tri cao
han thu nuoi duong ch€ de) kem.
f Nhift d(j m6i truong : t6c d<) mllt nhi�t my thu<)c vao sµ khac bi�t nhi�t de) giua cac
thu va moi tmang nhung ySu t6 nhi�t de) cua khong khi duqc chu y nhiSu nh&t . Ca th�
thu c6 2 co ch€ di€u nhi�t :
- Di€u hoa nhi�t ly h9c :
+ Khi nhi�t de) cua moi tmong tang len ➔ cac m?Ch mau n& r<)ng ➔ tang sµ thoat
nhi�t, nSu S\I m§.t nhi�t theo d,mg nay ko du ➔ thu se toa nhi�t theo duang ma hoi ho�c
ho hfrp .
+ Khi nhi�t de) moi truong h? th§.p ➔ m?Ch mau ngoai da co l?i ➔ 16 chan long
khep kin ➔ giam mllt nhi�t.
+ Khi nhi�t d9 hen ngoai qua cao ➔ tang trao d6i chfrt co ban ➔ giam ngon mi�ng,
nhi�t d<) co th� tang len , thu c6 thS chSt nSu ko toa nhi�t kjp.
- Di€u hoa nhi�t h6a h9c :
+ Khi nhi�t de) moi truong th§.p han nhi�t d9 t6i h?U du6i ➔ trao d6i chfrt ca ban
tRng dfin � than nhi�t dfrn dfrn bi h� thfrp ➔ thu dong l�.nh , c6 the chSt.
+ Khi nhi�t d<) cao han t6i hl;in tren ➔ thu tang ho?t d<)ng ho hfrp dS thai nhi�t
Nhi�t de) trong khoang t6i h?n tren va t6i h?n du&i duqc coi la khoang trung hoa nhi�t
2. Cong thirc tinh :
I
Q (kcal /_�gay) = 70 W 0• 75
Cau 43 ) Nhu c§u tang trmmg : nhfrng quy lu�t trong SI}' tang trmmg va phat tri�n
cua d{>ng v�t ?
1. sv sinh truang va phat triSn cua vsv c6 thS phan chia theo giai dOl;lll :
2. Sv sinh truang va phat triSn chiu anh huang bai ySu t6 di truy8n
3. sv phat triSn v8 ngol;li hinh cung nhu S\I phat triSn cac CO' quan be) ph?n v&i t6c d9
khac nhau trong cac giai dOl;I.Il tang truang
4. T6c de) sinh truang va phat triSn cua tung b9 ph?n khong gi6ng nhau trong cung m(H
CO' thS.
5. Cac kich thich t6 dong vai tro r&t quan trQng trong S\I sinh truang va phat triSn.
6. Sv thay d6i thanh phlln h6a hQc cua CO' thS lrong thai gian tang truang.
7. Sv tich luy protein vao san ph�m tang tr9ng a thu non cao han thu truang thanh.
Nguqc l1;1i , sµ tich luy lipid a thu truang thanh l&n han thu non.
8. Anh huang cua dinh duong dSn t6c d9 tang truang.
9. Anh huang cua dinh duong tren ngo1;1i hinh va S\I sinh san v8 sau cua thu.