Αυτό που έρχεται

Paul Virilio

Πράγματι, τι είναι έγκλημα σε μια χώρα στην οποία δεν υπάρχει πια νόμος;

Αντισυνταγματάρχης Robin Hodges, Βρετανός υπεύθυνος του κεντρικού τομέα του

Κοσόβου

Από το έθνος στην Πόλη-Κόσμο, από τη γεωπολιτική στην μητροπολιτική;

Όμοια με τις αμερικανικές μεγαλουπόλεις, τα σύνορα τώρα περνούν από το
εσωτερικό των ευρωπαϊκών πόλεων. Κάθε συνοικία, κάθε περιοχή γίνεται μια
απαγορευμένη επικράτεια, κατεχόμενη από κάποια εθνότητα ξένη προς τις άλλες, οι
οποίες ανταγωνίζονται για ένα κτίριο, μια γωνία δρόμου.
Επικράτειες εποικισμού, εφάμιλες με τις επικράτειες των αποικιών του
παρελθόντος, με τους κοινωνικούς διαφωνούντες, τους εκτοπισμένους από την
Ευρώπη – θρησκευτικούς, πολιτικούς, αιρετικούς, προλετάριους, κατάδικους,
παρανόμους, πόρνες..., αστεακές ζώνες στις οποίες το περιθώριο γίνεται μάζα.
Αλλα ας ακούσουμε τον Jean de Mailland να καταγγέλει τον εκτροχιασμό
ενός «κόσμου χωρίς νόμο»: «Τα πρώτα φαινόμενα αποσταθεροποίησης
χρονολογούνται, στη Γαλλία, από τη δεκαετία του 1970 – με τις απάτες στον κόσμο
της εργασίας, την ψευδή υπεργολαβία, τα πάμπολλα κοινωνικά προβλήματα...» 1. Και
προσθέτει: «Ένιωθα να έρχεται ήδη η απορρύθμιση του κόσμου».
Για τον δικαστή Mailland τα αεροπλάνα του Μπιν Λάντεν είναι απλώς
μπούμερανγκ, «πες μου τα εγκλήματα σου να σου πω ποιός είσαι» - το τρομοκρατικό
φαινόμενο κάνει το ντεμπούτο του στην καθημερινότητα.
Πράγματι, αυτή η συνηθισμένη αποσταθεροποίηση έχει γεννηθεί στην
Ευρώπη ήδη από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, κυρίως με τον θαλάσσιο
αποκλεισμό που οι Σύμμαχοι επέβαλλαν στη Γερμανία – αποκλεισμό που έμελλε να
αφήσει τη χώρα αναιμική, οικονομικά και ηθικά, επιτρέποντας έτσι την ανεμπόδιστη
άνοδο μιας ολοκληρωτικής εξουσίας μαφιόζικου τύπου, όπως την περιγράφει ο
Μπρεχτ.
Μετά από είκοσι έτη, κατα την διάρκεια ενός ολικού πολέμου στον οποίο
«κάθε ηθική θεώρηση είχε επίσημα περιφρονηθεί» από όλους τους αντιμαχόμενους –
έμελλε να παρακολουθήσουμε τον πολλαπλασιασμό του λαθρεμπορίου, της μαύρης
αγοράς, και των κάθε είδους εγκλημάτων, όλων όσα κάνουν ώστε να μπορεί να
καταρρεύσει ανεπιστρεπτί η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, επισήμαινε ο Georges
Bemanos.
Αλλά, κυρίως, ας μην λησμονούμε ότι, τον 20 ο αιώνα, η άμιλλα του πεδίου
της μάχης φαίνονταν απαραίτητη στους φανατικούς της τεχνο-επιστημονικής
Προόδου την οποία εξομοιώναν με μια επίθεση στη φύση.
Έτσι, ο πατήρ Teilhard de Chardin, ο παράξενος Ιησουίτης που ισχυρίζονταν
πως είχε ανακαλύψει, κατά τη διάρκεια των μεγάλων σφαγών του Πρώτου
Παγκοσμίου Πολέμου, «την μορφή του ανολοκλήρωτου ανθρώπου της εξέλιξης»,
ενώ επισήμαινε, το 1955: «Ο πόλεμος είναι ένα οργανικό φαινόμενο ανθρωπογένεσης
το οποίο ο χριστιανισμός δεν μπορεί να καταργήσει, όπως δεν μπορεί και τον
θάνατο».

1
Jean de Mailland, Un Monde sans loi, 1998.
 Αυτό εξηγεί, a posteriori, την αλαζονική στάση των κατηγορουμένων στην
δίκη της Νυρεμβέργης, που εκτιμούσαν ότι απλώς υπάκουσαν στους νόμους μιας
επιστημονικής βιοηθικής και δεν αισθάνονται καθόλου ένοχοι για τα εγκλήματα για
τα οποία ήταν υπεύθυνοι: μήπως οι ευρωπαικοί πληθυσμοί δεν βρίσκονταν, τότε, σε
καιρό πολέμου, και άρα αυτομάτως στερημένοι από τα πολιτικά τους δικαιώματα;
Μήπως το γερμανικό κράτος δεν είχε, λόγω των αναγνωρισμένων κανόνων, την
εξουσία να επεκτείνει τους νόμους αδιακρίτως, από τις σφαγές στα πεδία των μαχών
στις σφαγές των στρατηγικών βομβαρδισμών των μεγάλων πόλεων ή των
στρατοπέδων εργασίας;
Θα μπορέσουμε ακόμα να θεωρήσουμε τους επαναστατικούς αποδεκατισμούς
ου
του 20 αιώνα, - αιώνα των συρματοπλεγμάτων και των στρατοπέδων 2 - σύμφωνα με
την οπτική μιας επέκτασης των πειραματικών ζωνών μη-δικαίου (οικονομικών,
επιστημονικών, βιολογικών...) – με αφετηρία τον Αύγουστο του 1918 όταν ο Λένιν
κήρυσσε τον περιορισμό σε καραντίνα των «υπόπτων» και ο Τρότσκι δημιουργούσε
τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης για τα «παράσιτα», στην περιφέρεια των
πόλεων.

Πρέπει, άραγε, σήμερα να φοβόμαστε τη δημιουργία τεχνητών συνθηκών

εμφυλίου πολέμου στην Ευρώπη, στους κόλπους των εξασθενημένων και
γερασμένων μας δημοκρατιών;
Τι να σκεφτούμε για τις νέες επιχειρήσεις εποικισμού υπό την επίβλεψη των
πολυεθνικών μαφιών και υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.; Για τα κύματα πανικόβλητης
μετανάστευσης που σπάνε με πάταγο σήμερα, έχοντας στις τάξεις τους τον ερχομό
εκείνων που χώρα τους είναι ο πόλεμος και πατρίδα τους ο εμφύλιος πόλεμος (K.
Heiden);
Όχι μακριά από τις πόλεις, κτίζουν στρατόπεδα για τους εκτοπισμένους, στην
Ιρλανδία, στη Γαλλία, στη Sangatte, λόγου χάρη...
Μήπως πρόκειται ήδη για τα πρωτόλεια μιας παγκόσμιας υπο-ανθρωπότητας,
για την κατάργηση των ανθρώπινων όντων ως τέτοιων, την οποία ονειρεύονται οι
γκουρού των βιοτεχνολογιών και την αναλαμβάνουν οι βασανιστές της μεγάλης
ληστοκρατίας;
Άραγε ο πόλεμος όλων εναντίον όλων θα διαδραματίσει μείζονα ρόλο σε μια
νέα υγειονομική ιδεολογία, με μορφή φιλανθρωπισμού;
Για μια ακόμη φορά, πρέπει να υπενθυμίσουμε, εδώ, τον ρόλο που παίζει, ήδη
από τις απαρχές του 20ου αιώνα, το πεδίο της μάχης.
Με την έλευση των πολυάριθμών φιλανθρωπικών επιχειρήσεων που θέσπισαν
οι πολυεθνικές: η Standard Oil λόγου χάρη ή, το 1917, η Αποστολή Rockefeller στο
γαλλικό μέτωπο, που ισχυρίστηκε πως θα ξερίζωνε από τη χώρα τη φυματίωση;
Χωρίς να λησμονούμε εκείνους τους Αμερικανούς που ονειρεύονται την
«οικουμενική εξυγίανση», την εγκατάσταση μιας διεθνούς υγειονομικής αστυνομίας
σε έναν κόσμο που τον συνδέουν οι μεγάλες βακτηριολογικές αλυσίδες 3...
Ας θυμηθούμε, ακόμα, ότι ένα Υπουργείο Υγείας είχε δημιουργηθεί στη
Γαλλία ήδη από τη δεκαετία του 1930... Ενώ η ναζιστική εξουσία, αφού είχε ιδρύσει
μια γενική και δωρεάν ασφάλεια ασθένειας, που επέτρεπε τον ευρετηριασμό των
πληθυσμών, επιφόρτιζε αμέσως μια ιατρική επιστήμη που έγινε νόμιμη ιατρική, να

2
Joel Kotek, Pierre Rogoulot, Le Siècle des camps, 2000.
3
Paul Virilio, “L’ ideologie sanitaire”, στο L’ Insecurite du Territoire. Δες και Lion Murard, Patrick
Zylberman. “Les Rockefeller Medicine Men en France, 1917 – 1923” στο Jean-Louis Cohen, Hubert
Danish, Americanisme et Modernite, Presses de l’ Écoles des hautes etudes en sciences sociales, 1993.
περάσει από ακτίνες Χ το έθνος και να στείλει στον θάνατο τους αρρώστους του
εφαρμόζοντας, κι εκεί, ένα ξερίζωμα άξιο της κτηνιατρικής προφύλαξης.
Έτσι, την πρώτη μέρα του ολικού πολέμου, ο Χίτλερ, βέβαιος πως είχε δίκιο,
υπέγραψε εντέλει το διάταγμα θανάτωσης εκατομμυρίων ανθρώπινων όντων με
χαρακτηριστικά αδιόρθωτα. Μετα τις παθογενείς ράτσες (Εβραίους, τσιγγάνους,
Σλάβους...), έμελλε να ακολουθήσουν, χωρίς χρονοτριβή, οι ψυχοπαθείς, οι
σεξουαλικά αποκλίνοντες, οι μειονεκτικοί, κατόπιν οι φυματικοί, οι καρδιοπαθείς, οι
γέροντες, τους οποίους η εξουσία λογάριαζε να τους περιθωριοποιήσει, προτού
προχωρήσει στην θανάτωση τους4.
Πρέπει στο εξής να απορούμε γιατί πρώην έγκλειστοι στα στρατόπεδα, όπως
ο Joseph Rowan, είναι σήμερα σχεδόν οι μόνοι που εξεγείρονται εναντίον των
τεραστίων autodafès στα οποία εξοντώνονται, από το έτος 2000 και μετά,
εκατοντάδες χιλιάδες ζώα καταδικασμένα από μια υγειονομική πράξη που, από την
πρόληψη (τρελές αγελάδες), έχει περάσει στην οικονομική λογική (απολύτως ιάσιμος
αφρώδης πυρετός...) – αναμένοντας κάποια μυστηριώδη βακτηριολογική
τρομοκρατία που θεμελιώνει την κτηνιατρική σχέση ανάμεσα στο ζώο και τον
άνθρωπο – τον βάκιλλο του άνθρακα.

Έγραφα, το 1993, με αφορμή την πρώτη επίθεση εναντίον του World Trade
Center: «Όποιοι κι αν είναι οι δράστες της, εγκαινιάζει μια νέα εποχή της
τρομοκρατίας και δεν έχει τίποτε κοινό με τις εκρήξεις που τραντάζουν κάθε τόσο
την Ιρλανδία ή την Αγγλία.
Πράγματι, η εντυπωσιακή πτυχή της επίθεσης αυτής ήταν οτι προοριζόνταν
ακριβώς να κατεδαφίσει το οικοδόμημα του World Trade Center [...] Ώστε πρόκειται
για ένα στρατηγικό συμβάν που επιβεβαιώνει την αλλαγή στρατιωτικού καθεστώτος
αυτού του τέλους αιώνα»5.
Ας μην απατώμαστε λοιπόν! Με την απόπειρα της 11 ης Σεπτεμβρίου 2001,
έχουμε, εκ των πραγμάτων, τοποθετηθεί ενώπιον μιας πράξης ολικού πολέμου, η
οποία αξιοσημείωτα συνελήφθη και εκτελέστηκε με πενιχρά μέσα – πράγμα που
αποδεικνύει κάτι που είχαμε ξεχάσει: ότι στον πόλεμο όλα ειναι απλά, αλλά το απλό
είναι δύσκολο6.
Μικρή σημασία έχουν οι καταστροφές που υπέστει το Πεντάγωνο· αυτό που
ανατινάχθηκε στις νοοτροπίες και έριξε knock-out την Αμερική είναι το World Trade
Center.
Η ανωνυμία των μυστών της επίθεσης σημαδεύει απλώς, στα μάτια όλων, την
αύξηση ισχύος ενός ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ - της άγνωστης
ποσότητας μιας ιδιωτικής εγκληματικότητας – το πέρα από το Καλό και το Κακό το
οποίο ονειρεύονταν αιώνες τώρα, οι μεγάλοι ιερείς μιας εικονοκλαστικής προόδου.

20 Οκτωβρίου 2001

4
Ο Χίτλερ είχε σχεδιάσει να θεσπίσει έναν «εθνικό νόμο για την υγεία», σύμφωνα με τον οποίο οι
άνθρωποι που δεν θα είχαν πια το δικαίωμα να κυκλοφορούν στον δημόσιο χώρο θα αποτελούσαν ένα
αξιόλογο ποσοστό του Γερμανικού πληθυσμού, Hannah Arendt, Le Systeme Totalitaire, σ. 284.
5
‘New York delire – le desenquilibre de la terreur’, κείμενο που δημοσιεύθηκε στις 30 Μαρτίου 1993,
στο εβδομαδιαίο Globe και το αναδημοσίευσε ο συγγραφέας στο βιβλίο του Un paysage d’
evenements, 1996. Βλέπε και Π. Βιριλιό, Καθαρός Πόλεμος.
6
Carl von Clausewitz, Περί Πολέμου.