PPT2 Quarter1 KOMUNIKASYON2324

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 76

Department of Education

National Capital Region


Division of Taguig City and Pateros
Monlimar Development Academy, Inc.
317 Manuel L. Quezon St. Lower Bicutan, Taguig City

Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Pilipino
Baitang : Baitang 11
Markahan : Unang Markahan
Taong Panuruan : 2023 - 2024
Guro : Bb. Angela Nicole E. Gonzales
Bb. Dannah Kris A. Albania

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) SCHOOL YEAR: 2023 - 2024
Department of Education
National Capital Region
Division of Taguig City and Pateros
Monlimar Development Academy, Inc.
317 Manuel L. Quezon St. Lower Bicutan, Taguig City

Aralin 2
Pagtalakay sa Kasaysayan at
Pagkakabuo ng Wikang
Pambansa
Baitang : Grade 11
Kwarter : Unang Kwarter
Taong Panuruan : 2023-2024
Guro : Bb. Angela Nicole E. Gonzales
Bb. Dannah Kris A. Albania

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fmobile.twitter.com%2Fkarlosdevera%2Fstatus%2F1293504198533763074&psig=AOvVaw1mW16Hqf0ZhwrF_-7n-YAm&ust=1691545074870000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCICQnM72y4ADFQAAAAAdAAAAABAV

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
ANG PINAGMULAN NG WIKA

1. Panrelihiyon
2. Scientific

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwikangsaliksik.wordpress.com%2Fcategory%2Funcategorized%2F&psig=AOvVaw2Qqbc UKdk6-QSEsGcQ6ZGj&ust=1691544778748000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNCdiLv6y4ADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
PANRELIHIYON
Ang Tore ng Babel
➢ Genesis 11. Sa simula’y iisa ang wika at magkakapareho ang mga
salitang ginagamit ng lahat ng tao sa daigdig. Nagkaisa silang
gumawa ng maraming tisa at lutuin itong mabuti para tumibay.
➢ Ang sabi nila, “Halikayo at magtayo tayo ng isang lungsod na may
toreng abot sa langit upang maging tanyag tayo at huwag nang
magkawatak-watak sa daigdig.”

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwikangsaliksik.wordpress.com%2Fcategory%2Funcategorized%2F&psig=AOvVaw2Qqbc UKdk6-QSEsGcQ6ZGj&ust=1691544778748000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNCdiLv6y4ADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
ANG PINAGMULAN NG WIKA
Paniniwala sa Banal na Pagkilos ng Panginoon
oAng mga teologo ay naniniwalang ang pinagmulan ng wika ay
matatagpuan sa Banal na Aklat.

oSa Genesis 2:20 na naisulat na “20 At pinangalanan ng lalaki


ang lahat ng mga hayop, at ng mga ibon sa himpapawid, at ang
bawat ganid sa parang.” Ayon sa bersong ito, magagamit
kasabay ng pagkalalang sa tao ay ang pagsilang din ng wika
na ginagamit sa pakikipagtalastasan.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwikangsaliksik.wordpress.com%2Fcategory%2Funcategorized%2F&psig=AOvVaw2Qqbc UKdk6-QSEsGcQ6ZGj&ust=1691544778748000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNCdiLv6y4ADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
SCIENTIFIC
• Sa huling bahagi ng ikalabindalawang siglo, ang mga
iskolar ay nagsimulang mag-usisa kung paanong ang
tao ay nagkaroon ng mga wika.
• Nagsulputan ang sumusunod na mga teoryang
nagtatangkang ipaliwanag ang pinagmulan ng wika.

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Teoryang DING DONG

➢batay sa teoryang ito, nagmula


raw ang wika sa panggagaya
ng mga sinaunang tao sa mga
tunog ng kalikasan.

https://www.google.com/search?q=SOUNDS+OF+TRESS&tbm=isch&ved=2ahUKEwiRk_P4z4jyAhWaA6YKHZr_AJ0Q2-
cCegQIABAA&oq=SOUNDS+OF+TRESS&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECCMQJzoECAAQQzoHCAAQsQMQQzoFCAAQgAQ6CwgAEIAEELEDEIMBOgQIABAYOgYIABAKEBg6BggAEAgQHjoECAAQHlCTMVj5qgFglbMBaAlwAHgAgAF7iAGLEpIBBTEzLjEwmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWf
AAQE&sclient=img&ei=Ks0CYZHWOpqHmAWa_4PoCQ&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=HX4-G4e0fIrZW M&imgdii=VbRzG63nC5yB1M

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Teoryang BOW-WOW
➢Batay sa Teoryang ito, ang wika raw ay
nagmula sa panggagaya ng mga
sinaunang tao sa mga tunog na nilikha
ng mga hayop, katulad ng bow-wow
para sa aso, ngiyaw para sa pusa,
kwak-kwak para sa pato, at moo para
sa baka.

https://www.google.com/search?q=SOUNDS+OF+TRESS&tbm=isch&ved=2ahUKEwiRk_P4z4jyAhWaA6YKHZr_AJ0Q2-
cCegQIABAA&oq=SOUNDS+OF+TRESS&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECCMQJzoECAAQQzoHCAAQsQMQQzoFCAAQgAQ6CwgAEIAEELEDEIMBOgQIABAYOgYIABAKEBg6BggAEAgQHjoECAAQHlCTMVj5qgFglbM
BaAlwAHgAgAF7iAGLEpIBBTEzLjEwmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=Ks0CYZHWOpqHmAWa_4PoCQ&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=HX4-G4e0fIrZWM&imgdii=VbRzG63nC5yB1M

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Teoryang POOH-POOH
Teoryang Pooh-Pooh

➢ Nagmula raw ang wika sa mga salitang


namutawi sa mga bibig ng sinaunang tao
nang makaramdam sila ng masisidhing
damdamin tulad ng tuwa, galit, sakit,
sarap, kalungkutan, at pagkabigla.

https://www.google.com/search?q=different+emotions+faces&tbm=isch&ved=2ahUKEwjTv7e70YjyAhXwy4sBHRHbBxQQ2 -cCegQIABAA&oq=DIFFERENT +EMOTI&gs_lcp=CgNpbWcQARgBMgcIABCxAxBDMgQIABBDMgQIABBDMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDoHCCM Q6gIQJzoECCMQJzoICAAQgAQQsQM6CwgAEIAEELEDEIMBUJQ8WMhfYI9saAJwAHgAgAGSAYgBhA2SAQM3LjmYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABCsABAQ&sclient= img&ei=ws4CYdPWOPCXr7wPkbafoAE&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=eC1lecCekYFNSM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Teoryang TA-TA

➢Batay sa teoryang ito, may


koneksiyon ang kumpas o
galaw ng kamay ng tao sa
paggalaw ng dila.

https://www.google.com/search?q=DIFFERENT+HAND+GESTURES+PNG&tbm=isch&ved=2ahUKEwimxPi80ojyAhVRxIsBHfcoDMQQ2 -cCegQIABAA&oq=DIFFERENT+HAND+GESTURES+PNG&gs_lcp=CgNpbWcQAzoECCMQJzoGCAAQCBAeUKasA1iftQNg97cDaABwAHgAgAFqiAGKA5IBAzIuMpgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=0s8CYaaTINGIr7wP99GwoAw&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=MOCIwOd18mysOM&imgdii=5lFXT_rh6NmiJM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Teoryang YO-HE-HO

➢Batay sa teoryang ito. Ang wika ay


nabuo mula sa pagsasama-sama,
lalo na kapag nagtratrabaho nang
magkakasama.
➢pwersang pisikal (Karate Wa-ta!,
Yah,)

https://www.google.com/search?q=GROUP+OF+PEOPLE&tbm=isch&ved=2ahUKEwiwwZOA04jyAhUSx4sBHQ0tA5AQ2 -cCegQIABAA&oq=GROUP+OF+PEOPLE&gs_lcp=CgNpbWcQAzIECCMQJzIICAAQgAQQsQMyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABFDDOVjDOWCyPGgA cAB4AIABfogBfpIBAzAuMZgBAKABAaoBC2d3cy13aXotaW1nwAEB&sclient=img&ei=X9ACYfCVHZKOr7wPjdqMgAk&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=Y0vaDcG 499KOLM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Teoryang TARARA-BOOM-DE-AY

➢Batay sa teoryang ito. Ang wika ay


nabuo mula sa sayaw o ritwal
(Sayaw, bulong, sigaw)

https://www.google.com/search?q=PANAHON+NG+KATUTUBO&tbm=isch&ved=2ahUKEwi4uqfZ0ojyAhVNWpQKHR-_BD4Q2-cCegQIABAA&oq=PANAHON+NG+KATUTUBO&gs_lcp=CgNpbWcQAzIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIGCAAQBRAeMgYIABAFEB4yBggAEAUQHjIGCAAQBRAeOgcIIxDqAhAnOgQIIxAnOggIABCABBCxAzoECAAQQzoICAAQsQMQgwE6BwgAELEDEENQ8vgGW ISTB2CjlQdoAXAAeACAAaYBiAHwEJIBBDUuMTSYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABCsABAQ&sclient=img&ei=DtACYbh7zbTRBJ_-kvAD&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=MlQ4NIlqL7StvM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
•Baybayin- katutubong sistema ng pagsulat

Panahon ng Bago dumating ang mga Mananakop


Baybayin- katutubong sistema ng pagsulat

• Binubuo ang baybayin ng labimpitong titik o letra


(17)
• Tatlo ang patinig (a, e-i, o-u) at labing-apat ang
katinig (b,k,d,g,ng, h/,l,m,n,p,s,t,w, at y). Ang
baybayin ang tawag sa sistema ng pagsulat ng mga
katutubong Pilipino at hindi Alibata.
• Nagsusulat sila sa malalapad na dahoon, biyas ng
kawayan, talukap ng niyog o sa katawan ng puno
gamit ang mga pinatulis na bagay gaya ng
kawayan, kahoy at bato.
https://dfzljdn9uc3pi.cloudfront.net/2021/cs-596/1/fig-1-full.png

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng KASTILA
❖Dumating ang mga Espanyol sa Pilipinas
noong 1521.
Ang layunin nila ay;
• Paghahanap ng kayamanan
• Pananakop sa Bansa
• Mapalaganap ang Kristiyanismo sa mga
unang Pilipino.
❖Ginamit ng mga Espanyol sa panulat ang
Alpabetong Romano bilang kapalit ng
baybayin.
https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQVFrzjZN2MjC1ABxRZSkq-K-4yZw4f0mFfxfsm_BFF0LedRdhFqpt9fdePFAi9zd3Erq8&usqp=CAU

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng KASTILA
➢ Nagdulot ito nang mabilis na pagkatuto ng mga katutubo na
bumasa’t sumulat sa mga wikain sa Pilipinas at sa
Espanyol dahil na rin sa pagkakatatag ng ilang paaralang
Katoliko sa Maynila, sa Visayas, at sa Luzon.

➢ Ayon kina Gobernador Tello, dapat turuan ang mga


Pilipino ng Espanyol
➢ Ayon naman kina Carlos I at Felipe II, kailangang maging
bilinggwal ang mga Pilipino (marunong sa Tagalog at
Espanyol)

https://images.app.goo.gl/KMLJ8LoGjPVubUPx8
https://images.app.goo.gl/subCb32GR4wpBWkm6
https://images.app.goo.gl/s3q1ACNRnnHaEZVC6

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng KASTILA
➢ Iminungkahi ni Carlos I na ituro ang mga doktrina sa
Espanyol.
➢ Haring Felipe ay nagpatayo ng mga paaralan na
magtuturo ng Espanyol sa mga Pilipino. Subalit tinutulan
ito ng mga prayle. Sa halip na turuan ng Espanyol ang
mga Pilipino, sila ang nag-aral ng mga wika sa Pilipinas.

➢ Ayon sa kanila mas madali para sa mga misyonerong


prayle ang matutuhan ang wika ng isang lalawigan
kaysa magturo ng Espanyol sa mga mamamayan.
https://images.app.goo.gl/KMLJ8LoGjPVubUPx8
https://images.app.goo.gl/subCb32GR4wpBWkm6
https://images.app.goo.gl/s3q1ACNRnnHaEZVC6

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng KASTILA
Ika-2 ng Marso 1634, muling iniutos
ni Haring Felipe II ang pagtuturo ng
Espanyol sa mga Pilipino ngunit hindi rin ito
naging matagumpay. Dahil sa hindi
pagsunod ng mga prayle naglabas ng isang
decreto (decree) si Carlos II na nag-uulit sa
batas ni Haring Felipe II.

https://www.google.com/search?q=espanyol+sa+pilipinas&tbm=isch&ved=2ahUKEwirzM-51IjyAhXEAKYKHQY5DKwQ2-
cCegQIABAA&oq=ESPANYOL+SA+&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQg AEIAEMgYIABAFEB46BwgjEOoCECc6BAgjECc6CwgAEIAEELEDEIMBOggIABCABBCxAzoECAAQQzoHCA
AQsQMQQ1Dp2wRYye0EYKf5BGgBcAB4AIABfogBoQmSAQM4LjSYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABCsABAQ&sclient=img&ei=5NECYavKGsSBmAWG8rDgCg&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=4beJtAHU99OfBM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng KASTILA

Ika-29 ng Disyembre, lumagda rin sa


isang decreto si Carlos IV na nag-uutos na
gamitin ang Espanyol sa mga paaralan. Hindi
rin ito nagtagumpay dahil sa di pag sang-ayon
ng mga prayle.

https://www.google.com/search?q=espanyol+sa+pilipinas&tbm=isch&ved=2ahUKEwirzM-51IjyAhXEAKYKHQY5DKwQ2-
cCegQIABAA&oq=ESPANYOL+SA+&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQg AEIAEMgYIABAFEB46BwgjEOoCECc6BAgjECc6CwgAEIAEELEDEIMBOggIABCABBCxAzoECAAQQzoHCAAQsQMQQ1Dp2wRYye0EYKf5BGgBcAB4AIABfogBoQmSAQM4LjS YAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABCsABAQ&sclient=img&ei=5NE
CYavKGsSBmAWG8rDgCg&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=4beJtAHU99OfBM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng KASTILA
➢Sa panahong ito nailimbag ang kauna-
unahang aklat sa bansa ang Doctrina
Christiana (1593), na nakasulat sa
Tagalog at Espanyol at kapwa nakalimbag
sa Baybayin at sa alpabetong Romano.

https://images.app.goo.gl/pMa9MGe7jCPMz5J76

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng REBOLUSYONG PILIPINO

• Nakapasok sa kapuluan ang diwang


malaya o liberal dala ng mga
mangangalakal mula sa mga bansa sa
Europa.

• Nagningas ang sidhi ng paghihimagsik sa


isip at damdamin ng mga Pilipino.

https://www.google.com/search?q=nasyonalismo+sa+pilipinas&tbm=isch&ved= 2ahUKEwj9m7-j1YjyAhUCNqYKHULEC4QQ2-
cCegQIABAA&oq=NASYONALIS&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgQIABBDMgUIABCABDIFCAAQgAQyBAgAEEMyBAgAEEMyBQgAEIAEMgQIABBDMgQIABBDMgUIABCABDIFC AAQgAQ6BwgjEOoCECc6BAgjECc6CAgAEIAEELEDOgUIABCxAzoGCAAQChAYUM2rBViRwwVgv9EFaANwAHgAgAGZAYgBwQmSAQM3LjW YAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWlt
Z7ABCsABAQ&sclient=img&ei=wtICYf2yHILsmAXCiK-gCA&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=cqW3jY06ekczVM&imgdii=NOyLzbpXpJSg4M

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng REBOLUSYONG PILIPINO

• Ang mga ilustrado ay nagtungo sa Espanya upang


magtamo ng karunungang makatutulong sa
kanilang layuning magkaroon ng pagbabago o
reporma sa pamamalakad ng mga kastila sa
Pilipinas at upang iparating sa mga opisyal ng
Inang Espanya ang karaingan ng mga
mamamayan.

• Nagtatag sila ng kilusang propaganda at


naglabas ng pahayagang La Solidaridad.
https://www.google.com/search?q=nasyonalismo+sa+pilipinas&tbm=isch&ved=2ahUKEwj9m7-j1YjyAhUCNqYKHULEC4QQ2-
cCegQIABAA&oq=NASYONALIS&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgQIABBDMgUIABCABDIFCAAQgAQyBAgAEEMyBAgAEEMyBQgAEIAEMgQIABBDMgQIABBDMgUIABCABDIFCAAQgAQ6BwgjEOoCECc6BAgjECc6CAgAEIAEELEDOgUIABCxAzoGCAAQChAYUM2rBViRwwVgv9EFaANwAHgAgAGZAYgBwQmSAQM3LjWYAQCgAQGqAQtnd3Mtd2l6LWltZ7ABCsABAQ&sclient=img&ei=wtICYf2yHILsmAXCiK-gCA&bih=545&biw=1226&hl=en#imgrc=cqW3jY06ekczVM&imgdii=NOyLzbpXpJSg4M

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng REBOLUSYONG PILIPINO

• La Solidaridad
Nakalathala rito ang mga artikulo ng mga
propagandista sa wikang Espanyol na
naghahangad ng mga reporma para sa
Pilipinas.

https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fnaquem.blogspot.com%2F2015%2F06%2F

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng REBOLUSYONG PILIPINO
Konstitusyong Probisyonal na
Biak-na-Bato noong 1897
➢ Itinadhanang Tagalog ang opisyal na wika.
Marami ang nagsipagsulat ng mga akdang
makabayan sa Tagalog.
➢ Paglaban sa mga kastila at paghihimagsik
para sa kalayaan ng bayan ang naging
pangunahing paksa ng kanilang mga akda.

Sangunian: https://images.app.goo.gl/HXKqQyVRasGraZfM7

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng REBOLUSYONG PILIPINO

Konstitusyong Malolos noong


Enero 21, 1899
➢ Itinadhanang pansamantalang gamitin
ang Espanyol bilang opisyal na wika at
ang Tagalog bagaman noon opsiyonal
na wika a ay nakita na ng mga bumuo ng
konstitusyong ito ang maaaring maging
papel ng wikang Ingles sa bansa.

Sangunian: https://images.app.goo.gl/HXKqQyVRasGraZfM7

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng AMERIKANO 1899
➢ Kasunduang Kastila - Amerikano
(Paris) Disyembre 10, 1898.

➢ Sa simula, dalawang wika (Ingles at


Espanyol) ang ginamit ng mga
mananakop sa mga kautusan at
proklamasyon. Sa kalaunan, napalitan
ng Ingles ang Espanyol bilang wikang
opisyal.

https://images.app.goo.gl/t7fvdBEAq7mzoSLV9

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng AMERIKANO 1899

➢ Dahil sa pagnanais ng mga Pilipino na


mapatalsik ang mga Kastila, naging
tagapagsagip ang mga Amerikano nang
dumating sila noong 1899.

➢ Kung relihiyon ang naging pamana ng mga


Kastila sa Pilipino, edukasyon naman ang
naging pangunahing ipinamana ng mga
Amerikano.

https://images.app.goo.gl/t7fvdBEAq7mzoSLV9

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng AMERIKANO 1899

➢ Batas ng Watawat- Nagbabawal sa


pagwawagayway ng bandila ng Pilipinas

➢ Batas Sedisyon- Nagbabawal sa pagsulat ng


anumang akdang makabayan at paglaban sa
pamahalaang Amerikano.

https://proudpinoysite.files.wordpress.com/2017/11/1-1.jpg

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng AMERIKANO 1899

• Ang namumuno sa pagdating ng mga Amerikano


pagkatapos ng mga kolonyalistang Espanyol.

• Sa panahong ito ay lalong nabago ang


sitwasyong pangwika ng Pilipinas dahil
nadagdag ang wikang Ingles na nagkaroon ng
malaking kaugnayan sa buhay ng mga Pilipino.

Almirante Dewey
https://www.etsy.com/ie/listing/597918907/vintage-admiral-george-dewey-lithograph

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng AMERIKANO

Wikang Ingles
✓ Ginamit bilang wikang panturo buhat sa antas primarya
hanggang kolehiyo.
✓ Ginamit na wikang pantalastasan.

Thomasites
• Mga sundalong unang nagsipagturo ng
Ingles.
https://filipinoscribbles.wordpress.com/2010/02/01/the-thomasites-before-and-after/

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng AMERIKANO
• Ang komisyong pinangungunahan niya ay
naniwalang kailangan ng Ingles sa edukasyong
primarya.

• Batas Blg. 74.


✓ Itinakda noong ika-23 ng Marso 1901.
✓ Nagtatag ng mga paaralang pambayan at
nagpahayag ng wikang Ingles ang gagawing
wikang panturo
Jacob Schurman
https://alchetron.com/Jacob-Gould-Schurman

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng HAPON 1942
➢ Nabuo ang grupong tinatawag na "Purista”-
Nagnanais na gawing Tagalog na mismo ang
wikang pambansa at hindi na batayan lamang.

➢ Ayon kay Prof. Leopoldo Yabes, Ang


Pangasiwaang Hapon ang nag-utos na baguhin
ang probisyon sa Konstitusyon at gawing
Tagalog ang Pambansang Wika.

➢ Itinuro ang Nihonggo sa mga paaralan ngunit


binigyang-diin ang paggamit ng Tagalog.

https://www.google.com/search?q=hapones+sa+pilipinas&tbm=isch&ved=2ahUKEwiki5m414jyAhVFYJQKHVgmCuUQ2-
cCegQIABAA&oq=HAPONES+&gs_lcp=CgNpbWcQARgAMgQIIxAnMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIFCAAQgAQyBQgAEIAEMgUIABCABDIGCAAQ
BRAeMgYIABAFEB5Q6P0BWOj9AWDXhgJoAHAAeACAAWGIAWGSAQExmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=BtUCYaTwLcXA0QTYzKioDg&bih=
545&biw=1226&hl=en#imgrc=qVCZk9CEBRDkVM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng HAPON 1942
➢ Tinawag ang panahong ito na "Gintong Panahon ng
Tagalog" at "Gintong Panahon ng Panitikan"
➢ Nabuo ang isang Komisyon na naghanda ng
Saligang Batas na nagtadhana sa Tagalog bilang
wikang Pambansa.
➢ Artikulo IX, Seksiyon 2 ng Konstitusyon ng 1943
nakasaad na “Ang Pamahalaan ay magsasagawa
ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapalaganap ng Tagalog bilang pambansang
wika. "

https://images.app.goo.gl/dMz8jFsdCQhMm7Dx6

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

➢Noong Marso 24, 1934, pinagtibay ni


Pangulong Franklin D. Roosevelt ng Estados
Unidos ang batas Tydings-McDuffie na
nagtatadhanang pagkalooban ng kalayaan ang
Pilipinas matapos ang sampung taong pag-iral ng
Pamahalaang Komonwelt.

Franklin D. Roosevelt

https://images.app.goo.gl/k7LoCo9bN84qxizNA

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

➢ Pebrero 8, 1935- Pinagtibay ng pambansang


Asamblea ang konstitusyon ng Pilipinas na
niratipika ng sambayanan noong Mayo 14,1935.
➢ Ang pambansang Asemblea ay gagawa ng mga
hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang pangkalahatang
pambansang wika na batay sa isa sa mga
umiiral na kautubong wika.

https://images.app.goo.gl/LYhZBc52kTPKaE7p8

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

Wenceslao Q. Vinzons (Camarines Norte)


➢ Ang nanguna sa paggawa ng resolusyon
tungkol sa wikang pambansa.
➢ Ayon sa orihinal na resolusyon “Ang kongreso
ay gagawa ng mga hakbang tungo sa
pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang Wikang
Pambansa batay sa mga umiiral na katutubong
Wika."

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fphilippineculturaleducation.com.ph%2Fvinzons-wenceslao-
q%2F&psig=AOvVaw14UmRxVCWL2UkMT8AIUbkR&ust=1691561503623000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCJiOmOizzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI
➢ Sa paglulunsad ng Komonwelt, isa sa mga unang
isinagawa ng administrasyon ng noon ay pangulo ng
bansa na si Manuel L. Quezon ang pagpapatupad ng
probisyon ukol sa pambansang wika.

➢ Oktubre 27 1936 -Plano ni Pangulong Quezon na


magtatag ng Surian ng Wikang Pambansa (SWP)

➢ Nobyembre 13, 1936- Pinagtibay ng Kongreso ang batas


Komonwelt Blg.184 na nagtatag ng unang Surian ng
Wikang Pambansa.
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.officialgazette.gov.ph%2Fbanner-artwork%2Fmanuel-l-quezon-
2%2F&psig=AOvVaw35aJJ1j_NMLEwzMl0xs3zx&ust=1691561670680000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCLDZs7e0zIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

Alinsunod sa naturang batas, ang mga kapangyarihn at tungkulin


ng Surian ay ang sumusunod:

➢ Gumawa ng pag-aaral sa mga pangkalahatang wika sa Pilipinas;


➢ Magpaunlad at magpatibay ng isang wikang panlahat na Wikang
Pambansa batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika; at
bigyang-halaga ang wikang pinakamaunlad ayon sa balangkas,
mekanismo, at panitikang tinatanggap.

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

➢ Enero 12, 1937- hinirang ni Pangulong Quezon ang mga


kagawad ng Surian alinsunod sa Seksiyon 1, Batas Komonwelt
185. Ang mga kagawad ng unang Surian ng Wikang Pambansa.

➢ Nagmula sa iba't-ibang panig ng bansa ang mga itinalagang


kagawad upang ipakitang walang partikular na wikang
pinapanigan. Hindi tinanggap ni Sotto ang kaniyang posisyon at
pinalitan siya ni Isidro Abad.

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

Nobyembre 7, 1937
➢ inilabas ng Surian ang resolusyon na Tagalog ang gawing
batayan ng pambansang wika.
➢ Ipinahayag ng surian na ang wikang Tagalog ang halos
tumutugon sa hinihingi ng Batas Komonwelt Blg. 184

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI
Abril 1, 1940 inilabas ang Kautusang Tagapagpaganap Blg.263.
Ipinag utos nito ang:

1. Pagpapalimbag ng A Tagalog-English Vocabulary at ng isang


aklat sa gramatika na pinamagatang “Ang Balarila ng Wikang
Pambansa” ni Lope K. Santos; at

2. Pagtuturo ng wikang pambansa simula Hunyo 19,1940 sa


mga paaralang publiko at pribado sa buong kapuluan.

https://images.app.goo.gl/s1tFH3XXwgwbXen79
https://images.app.goo.gl/Eye1iUZ2CRRF7dcm8

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

Hunyo 4, 1946
➢ Ganap nang ipinatupad ang Batas
Komonwelt Blg.570 na nagtatakdang
wikang opisyal na ang pambansang wika.
➢ Sinimulan na ring ituro ang wikang
pambansa sa mga paaralan.

https://images.app.goo.gl/s1tFH3XXwgwbXen79
https://images.app.goo.gl/Eye1iUZ2CRRF7dcm8

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

Marso 6, 1954
➢ Nilagdaan ni Pangulong Magsaysay ang
Proklamasyon Blg.12 'Pagdiriwang ng Linggo
ng Wikang Pambansa' mula Marso 29
hanggang Abril 4 taon-taon.
➢ Alinsunod sa kaarawan ni Francisco Balagtas
bilang makata ng lahi.

https://www.google.com/imgres?imgurl=http%3A%2F%2Fwww.officialgazette.gov.ph%2Fimages%2Fuploads%2F08magsays
a.jpg&imgrefurl=https%3A%2F%2Fwww.officialgazette.gov.ph%2Fbanner-artwork%2Framon-
magsaysay%2F&tbnid=1MmZpFfwNYouFM&vet=1&docid=L4j8DBltoCdrzM&w=292&h=415&hl=en&source=sh%2Fx%2Fim

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI
Setyembre 1955

➢ Sinusugan ang Proklamasyon Blg. 186 ang


paglilipat sa pagdiriwang ng Linggo ng Wika sa
Agosto 13 hanggang 19 taon-taon bilang
paggunita sa kaarawan ni Pangulong Manuel
Quezon.

➢ Kilala bilang "Ama ng Wikang Pambansa"

https://images.app.goo.gl/9gSufu5FygnSpNiM8

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

Taong 1959

➢ Inilabas ni Kalihim Jose F. Romero ng


Kagawaran ng Pagtuturo ang Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7 na nagtatakdang
"Kailanma'y tutukuyin ang Wikang Pambansa,
ito ay tatawaging Pilipino."

https://images.app.goo.gl/sCK5zMTvahqLBnZi9

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI

Oktubre 24, 1967

➢ Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang


Kautusang Tagapagpaganap Blg.96 na
nag-uutos na “Ang lahat ng gusali,
edipisyo at tanggapan ng pamahalaan
ay dapat na nakasulat sa Pilipino”

https://images.app.goo.gl/4czDppN5dw7qX38K7

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI
Marso 27, 1968
➢ Inilabas ng Kalihim Tagapagpaganap na si Rafael
Salas ang Memorandum Sirkular Blg.96 na nagaatas
na lahat ng letterhead ng mga tanggapan, kagawaran
at sangay ng pamahalaan ay dapat nakasulat sa
Pilipino at may katumbas na Ingles sa ilalim nito.

➢ Iniutos din ng sirkular na gawin sa Pilipino ang


pormularyo ng panunumpa sa tungkulin ng mga pinuno
at kawani ng pamahalaan.

https://images.app.goo.gl/XBK8bpRTh9CjbD4s7

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Panahon ng PAGSASARILI
1970
➢ Naging wikang panturo ang Pilipino sa antas ng elementarya sa
bisa ng Resolusyon Blg.70. Sa bisa ng Resolusyon Blg. 73-7 ng
Pambansang Lupon ng Edukasyon.
➢ Isinama ang Ingles at Pilipino sa kurikulum mula elementarya
hanggang kolehiyo, publiko man o pribado.

1974
➢ Sinimulang ipatupad ang patakarang edukasyong bilinggwal sa
bansa

https://images.app.goo.gl/z4WUqN5ZgWUniNKY6

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
SA KASALUKUYANG Panahon
Nakasaad sa Seksiyon 6, Artikulo XIV ng konstitusyon ng 1987 na
ang wikang Filipino ang:

1. wikang pambansa ng Pilipinas;

2. dapat payabungin at payamanin pa salig sa umiiral na mga wika ng


Pilipinas at sa iba pang wika; at

3. dapat magsagawa ng mga hakbangin ang pamahalaan upang


ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang
midyum ng opisyal na komunikasyon kasama ang Ingles at bilang
wika ng pagtuturo sa sistema ng edukasyon

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
“BALIKAN NATIN”
Panuto:
Humanap ng kapareha, ilarawan sa pamamagitan ng timeline
ang tinalakay na kasaysayan ng pag-unlad ng wikang Filipino
mula sa panahon ng Espanyol hanggang sa kasalukuyang
panahon. Gawin ito sa ibaba.

1521 2023

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Tagalog bilang Batayan ng
Pambansang Wika
➢ Nakasaad sa resolusyon ng Surian ng Wikang
Pambansa (SWP), Tagalog ang tumutugon sa
lahat ng pangunahing kailangan ng Batas 184.

➢ Lumitaw sa pag-aaral ng SWP na Tagalog ang


wikang pinakamaunlad sa estruktura, mekanismo,
at panitikan, at ito rin ang wikang ginagamit na
nakararaming mamamayan.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Ftl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKomisyon_sa_Wikang_Filipino&psig=AOvVaw1eE1_DLOI4 UckwrFSgg72r&ust=1691563147146000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCICQtPe5zIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
➢ Isa sa mga nakapagpayaman sa
panulaang Tagalog ay ang makatang
si Francisco "Balagtas" Baltazar.
➢ Siya ay itinuturing na," "Ama ng
panulaang Tagalog, na kinilala dahil
sa kaniyang akdang Florante at laura,
bukod sa iba pa niyang mga sinulat.
Francisco Balagtas Baltazar

https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fchonzskypedia.blogspot.com%2F2012%2F02%2Ffrancisco-baltazar-ang-makata-at-ang.html&psig=AOvVaw1sZ06MvY88B79PF1UEV-G2&ust=1691563298423000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCJDn07-6zIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
• Bago pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg. 184 noong Nobyebre
18, 1936, Pangulong Quezon ay pinadalhan ni Norberto Romualdez,
Tagapangulo ng Komite sa Pambansang Wika ng Unang
Pambansang Asamblea, ng Momerandum Sobre la Lengua Nacional
nagsasaad na sa lahat ng katutubong wika, ang Tagalog ang may
pinakamaunlad nakatangiang panloob-estruktura, makanismo, at
panitikan at bukas sa pagpapayaman at pagdaragdag ng
bokabularyo.

• Ito rin ang pinakakatanggap-tanggap sa nakararaming mamamayan;


ginagamit na ito ng marami kaya't hindi na magiging suliranin ang
adabsiyon nito bilang pambansang wika ng Pilipinas.

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Tagalog bilang Batayan ng Pambansang Wika
• Gayunpaman, hindi idineklara ang Tagalog na
pambansang wika, kundi "base sa Tagalog" ang
pambansang wika.

• Disyembre 30,1937- ipinroklama ni Pangulong


Quezon ang pagpapatibay sa adabsiyon ng Tagalog
bilang batayan ng pambansang wika ng Pilipinas at
idinagdag, "and hereby declare and proclaim the
national language so based on the Tagalog dialect,
as the national language of the Philippines."
Manuel L. Quezon

https://images.app.goo.gl/9gSufu5FygnSpNiM8

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
➢ Ayon kay Pamela Constantino (Sinipi ni
Vega 2010), dalawang konsiderasyon ang
naging batayan sa pagpili ng Tagalog
➢ Sentimentalismo o paghahanap ng pambansang
identidad; at instrumental o funsiyonal o batay sa
gamit ng wika sa lipunan.
➢ Ang isang katutubong wika, hindi wikang
dayuhan, ang makapagpapahayag ng kaakuhan
ng mga pilipino.
Pamela Constantino

https://scontent.fmnl3-2.fna.fbcdn.net/v/t1.18169-9/21751533_1860932803933610_3061854752276077731_n.jpg?_nc_cat=109&ccb=1-7&_nc_sid=973b4a&_nc_ohc=eP2t3DtF9AIAX-3fm8J&_nc_ht=scontent.fmnl3-2.fna&oh=00_AT9JekYKRyEt62HBZRq18VQOGTc2xtDRbncTLhZgOem5lQ&oe=6303A6ED

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Sa instrumental na dahilan, idinagdag ni Constantino ang dalawang
pangunahing isyu:

a. pagbuo at pagpapadali ng komunikasyon (internal


at external) na tutulong para mas epektibo at pantay
na matamo ang pangangailangan at interes ng
populasyon;

b. paniniguro na ang iba't-ibang wika ay


magkakaroon ng pantay na oportunidad na makilahok
sa sistema.

Pamela Constantino
https://scontent.fmnl3-2.fna.fbcdn.net/v/t1.18169-9/21751533_1860932803933610_3061854752276077731_n.jpg?_nc_cat=109&ccb=1-7&_nc_sid=973b4a&_nc_ohc=eP2t3DtF9AIAX-3fm8J&_nc_ht=scontent.fmnl3-2.fna&oh=00_AT9JekYKRyEt62HBZRq18VQOGTc2xtDRbncTLhZgOem5lQ&oe=6303A6ED

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
TAGALOG PILIPINO FILIPINO
Ang unang itinawag sa Ang kasalukuyang
pambansang wika ng pambansang wika ng
Ang katutubong
Pilipinas ayon sa kautusang Pilipinas, lingua franca ng
wikang pinagbatayan mga Pilipino, at isa sa mga
Pangkagawaran na
ng pambansang wika nilagdaan ni Kalihim Jose opisyal na wika sa Pilipinas
ng Pilipinas (1935) F. Romero ng Kagawaran kasama ang Ingles (1987);
ng Pagtuturo noong 1959.
may dalawampu't walong
(28) letra.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.istockphoto.com%2Fillustrations%2Fphilippine-flag&psig=AOvVaw37zxwS-6uItIFKyp55Z3Jy&ust=1691564943987000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCPjr6NDAzIADFQAAAAAdAAAAABAe

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Ilang Mahalagang Isyung Pangwika
1. Ang Pagkapili sa Tagalog bilang wikang batayan ng
pambansang wika na mariing tinutulan ng mga hindi
nagsasalita ng wikang Tagalog.

➢ Ito ang dahilan kung bakit kinailangan pang maglabas


ng mga dahilan kung bakit Tagalog ang piniling
batayan. Dahilan din ang pagtutol na ito kaya't hindi
idineklara ang Tagalog bilang pambansang wika.
➢ Kinilala lamang ito bilang katutubong wikang
batayan ng pambansang wika.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fmakialamsamgaisyuukolsawika.wordpress.com%2F&psig=AOvVaw2JluHJ98X79uiQo9Qbmzu3&ust=1691565267562000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCICStuzBzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
2.Ang kautusang Tagapagpaganap Blg.210, s. 2003 (EO No.20)
o kilala rin sa tawag na "Gulas Bill“
➢ Nakasaad sa kautusang ito na ituturo ang Ingles bilang pangalawang
wika sa mga mag-aaral sa unang baitang at bilang wikang panturo sa
mga asignaturang Matematika, Siyensiya, at simula sa ikatlong baitang.
Ingles

➢ Nilalayon ng kautusang ito na palakasin ang pagkatuto ng mga mag-


aaral sa Ingles sa pamamagitan ng pagdaragdag ng mas maraming oras
sa paggamit ng Ingles bilang wikang panturo.

➢ Sa halip na mas paigtingin ang paggamit ng Filipino at mas palalimin ang


pagkatuto at pagpapahalaga ng mga kabataang Pilipino sa kanilang
pambansang wika, ang kabaliktaran nito ang taglay ng EO No. 210. Sa
kabutihang palad, hindi naman ito malaganap na naipatupad.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fmakialamsamgaisyuukolsawika.wordpress.com%2F&psig=AOvVaw2JluHJ98X79uiQo9Qbm zu3&ust=1691565267562000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCICStuzBzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
3. Ang CHED Memorandum Order (CMO) No. 20 s. 2013

➢Ang kautusang ito ang pumatay sa mga asignaturang Filipino at


Panitikan sa kolehiyo, kasama ang asignaturang Philippine
Government and Constitution. Katwiran ng CHED, itinuturo
naman ang Filipino mula elementarya hanggang sekundarya, at sa
grade 11 at 12 (sa ilalim ng kurikulum ng K to 12) kaya maaari nang
hindi ito ituro sa mga mag-aaral sa kolehiyo.
➢Nawalan ng saysay ang CMO No. 20 nang maglabas ng Temporary
Restraining Order (TRO) ang Korte Suprema (2015) matapos
magsampa ng petisyon ang mga propesor ng Filipino sa kolehiyo at
mga mag-aaral na nagmamalasakit sa Filipino sa pangunguna ng
Tanggol Wika.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fmakialamsamgaisyuukolsawika.wordpress.com%2F&psig=AOvVaw2JluHJ98X79uiQo9Qbm zu3&ust=1691565267562000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCICStuzBzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
3. Ang CHED Memorandum Order (CMO) No. 20 s. 2013

➢Sa pagbaba ng TRO ng Korte Suprema, masasabing


nagtagumpay ang Filipino sa laban nito. Subalit
marami pa ring mga kolehiyo at unibersidad ang hindi
sumunod sa TRO at nagtanggal ng Filipino sa
kanilang kurikulum. Gayunman, patuloy pa ring umiiral
at iiral ang TRO hangga't hindi ito binabawi ng Korte
Suprema.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fmakialamsamgaisyuukolsawika.wordpress.com%2F&psig=AOvVaw2JluHJ98X79uiQo9Qbm zu3&ust=1691565267562000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCICStuzBzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
4. Ang negatibong saloobin ng ilang Pilipino sa wikang
Filipino
➢ Bagaman nakasaad sa Konstitusyon na Filipino ang
pambansang wika ng Pilipinas, marami pa ring mga Pilipino
ang hindi kumikilala sa Filipino bilang pambansang wika.
Ayon sa kanila, Tagalog pa rin ang wikang ito na nagtatago
lamang sa tawag na Filipino.
➢ Marami sa kanila ang hindi naniniwala sa kakayahan at
talino ng wikang Filipino para magamit bilang wikang
panturo sa iba't ibang disiplina gaya ng matematika at
siyensiya. Hindi nila tinatanggap na maaaring gamitin ang
Filipino sa mga intelektuwal na usapan.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fmakialamsamgaisyuukolsawika.wordpress.com%2F&psig=AOvVaw2JluHJ98X79uiQo9Qbmzu3&ust=1691565267562000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCICStuzBzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Mga Pambansang Samahang Pangwika

➢ Pambansang Samahan sa Linggwistika at Literaturang


Filipino (PSSLF) 1970
➢ Pambansang Asosasyon ng mga Tagapagtaguyod ng
Salin (PATAS) 2015
➢ Sanggunian sa Filipino (SANGFIL)
➢ Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng Wikang Filipino o
Tanggol Wika 2014

https://psllf.files.wordpress.com/2020/06/psllf-logo.jpg?w=200
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fpatas.salin%2F&psig=AOvVaw1RD35CyA342VgPQ_2rCf9A&ust=169 1566394683000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCMjmo4TGzIADFQAAAAAdAAAAABAE
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fm.facebook.com%2Fgroups%2F395412773910718%2F%3Flocale%3Dtl_PH&psig=AOvVaw1j xz-z3NiWcyUSxMP6lDnU&ust=1691566628860000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCLiWpPPGzIADFQAAAAAdAAAAABAE
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Ftwitter.com%2FTanggolWika&psig=AOvVaw2jCeNeA_zILrKoUgz_PK3j&ust=1691566771159000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNDh4LfHzIADFQAAAAAdAAAAABAM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Pambansang Samahan sa Linggwistika
at Literaturang Filipino (PSSLF) 1970
o Pinangunahan ng Propesor sa Filipino (Pilipino pa noon) ng Philippine Normal College
(PNU ngayon) Layunin ng PSLLF ang pagpapalakas sa pag-aaral at pananaliksik sa
lingguwistikang Filipino at ang pagtataas ng propesyonalismo ng mga guro sa larang
ng edukasyon.
o Noong 2008, idinagdag ang "Literatura" sa pangalan ng samahan dahil ang pagtuturo
at pagpapayaman ng literatura ay isa sa mga saklaw ng gawain ng samahan. Sa
kasalukuyan, aktibo pa rin ang PSLLF hindi lamang sa lingguwistika kundi sa iba pang
larang ng karunungang nagsusulong sa Filipino. Patuloy nitong pinalalakas ang
propesyonalismo ng mga edukador sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga libreng
seminar at seminar-workshop sa mga guro at administrador ng mga paaralan.

https://psllf.files.wordpress.com/2020/06/psllf-logo.jpg?w=200

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Pambansang Asosasyon ng mga
Tagapagtaguyod ng Salin (PATAS) 2015
o Ang samahang ito ay pinangungunahan ng mga propesor at praktisyoner ng salin
mula sa iba't ibang larang at disiplina.
o Layunin nitong tugunan ang mga isyu, hamon, at pangangailangan ng mga nasa
hanay ng pagsasalin mula sa akademya, mass media, pagnenegosyo, at iba pa.
o Ilan sa mga pangunahing layunin nito ang maisulong ang patas na pagkilala sa mga
tagasalin at produktong salin, propesyonalisasyon ng pagsasalin, akreditasyon ng
mga tagasalin, training/ patuluyang pagsasanay ng mga tagasalin, pagsisinop ng
mga naisagawang produktong salin, at serbisyo/paglilingkod sa komunidad sa
pamamagitan ng libreng pagsasalin at pagbibigay ng mga libreng pagsasanay,
seminar, at seminar- workshop.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com% .salin%2F&psig=AOvVaw1RD35CyA342VgPQ_2rCf9A&ust=1691566394683000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCMjmo4TGzIADFQAAAAAdAAAAABAE
2Fpatas

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Sanggunian sa Filipino (SANGFIL)

o Ang pagbuo ng Sanggunian sa Filipino (SANGFIL), sa isang pulong na ginanap noong


1994 na dinaluhan ng kinatawan ng Kagawaran ng Filipino ng ilang kolehiyo at
unibersidad ng bansa. Mula sa nasabing pulong, isinilang ang SANGFIL, isang samahan
ng mga akademikong institusyon na nagtuturo ng Filipino upang mapabilis ang
estandardisasyon ng wika at maipalaganap ito sa akademya.
o Layunin din ng SANGFIL na mapanday ang mga tuntuning pangwika sa paraang
demokratiko sa pamamagitan ng konstruktibong consensus sa mga kongreso nito.
o Pagsapit ng 2012, wala na sa ilalim ng UP SWF ang SANGFIL sapagkat nasa ilalim ng
gobyerno ang UP-SWF samantalang ang SANGFIL ay may mga miyembro mula sa mga
pribadong institusyon kaya hindi ito maaaring manatili bilang umbrella organization ng
SWF.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fm.facebook.com%2Fgroups%2F395412773910718%2F%3Flocale%3Dtl_PH&psig=AOvVaw1j xzz3NiWcyUSxMP6lDnU&ust=1691566628860000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCLiWpPPGzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng
Wikang Filipino o Tanggol Wika 2014
o Itinatag ang Tanggol Wika noong Hunyo 2014 sa Pamantasang De La Salle-Maynila
kasabay ng isang konsultatibong forum.
o Miyembro nito ang mga tagapangulo, propesor, mga mag-aaral, at iba pang grupong
nagtataguyod sa wikang Filipino. Nanguna ang Tanggol Wika sa pakikibaka laban sa CMO
No. 20, na nagtatanggal ng mga asignaturang Filipino, Panitikan, at Philippine Government
and Constitution sa kolehiyo.
o Kapatid na organisasyon nito ang Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng Kasaysayan
(Tanggol Kasaysayan), isang grupong nagtataguyod ng pagkakaroon ng required at bukod
na asignaturang Philippine History/Kasaysayan ng Pilipinas sa high school. Kasunod ng
pagkatatag ng Tanggol Wika ang pagtatatag ng Alyansa ng mga Kabataang
Tagapagtanggol ng Wikang Filipino (Kabataang Tanggol Wika).
https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Ftwitter.com%2FTanggolWika&psig=AOvVaw2jCeNeA_zILrKoUgz_PK3j&ust=1691566771159000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNDh4LfHzIADFQAAAAAdAAAAABAM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Alyansa ng mga Tagapagtanggol ng
Wikang Filipino o Tanggol Wika 2014
oMula 2014 hanggang kasalukuyan, sunod-sunod ang mga forum at
asemblea, diyalogo, at kilos-protesta ng Tanggol Wika sa buong bansa
para ipaliwanag at ipalaganap ang mga adbokasiya nito, partikular na sa
paglaban sa neoliberal restructuring ng edukasyon sa Pilipinas sa ilalim ng
sistemang K to 12 na nagpapalabnaw, kundi man tuluyang nagbubura, sa
edukasyong makabayan at mapagpalaya na humuhubog ng mga
mamamayang malikhain, mapanuri, at may kakayahang hubugin at
baguhin ang kanilang lipunan.

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Ftwitter.com%2FTanggolWika&psig=AOvVaw2jCeNeA_zILrKoUgz_PK3j&ust=1691566771159000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCNDh4LfHzIADFQAAAAAdAAAAABAM

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
PAGTATAYA NG ARALIN
Gawain Pagsulat Blg. #2
Opinyon Mo! Isulat Mo!
Panuto:
Pag-aralan ang sumusunod na mahahalagang yugto sa kasaysayan
ng wikang Pambansa. Pumili ng isa at sumulat ng isang sanaysay
na tumatalunton sa partikular na yugtong napili. Makatutulong sa
pagsulat ng sanaysay ang pagsasagawa ng maikling saliksik sa
napiling yugto.

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
PAGTATAYA NG ARALIN
Panahon ng Kastila – Ipinagamit ang wikang katutubo. Hindi ipinagamit ang
wikang Espanyol; sa halip, ang mga kastilang mananakop ang nag-aral ng wika
ng mga katutubo.

Panahon ng Amerikano – Malayang ipinagamit ang wikang Ingles. Itinuro ang


Ingles sa mga paaralan at ginamit ito bilang wika ng pagtuturo. Maraming
Pilipino ang natuto at nagsalita sa wikang Ingles - Bakit dila ang sinakop ng mga
Amerikano noong sinakop nila ang mga Pilipino?

Panahon ng Hapon – Tinawag na “Gintong Panahon ng Tagalog.” Ipinagbawal


ang paggamit ng wikang kastila at Ingles. Naging puspusan ang pagpapagamit
ng Tagalog sa mga paaralan

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Mga Gabay sa Pagsasagawa ng Sanaysay
• Ang mga mag-aaral ay bubuo ng isang sanaysay tungkol sa
mahahalagang yugto ng kasaysayan ng wikang Pambansa.
• Sa pagsasagawa ng isang Sanaysay, kinakailangan ay naghahatid ito ng
mga mahahalagang impormasyon na may kinalamanan sa paksang
tinalakay.
• Maaaring kumuha ng mga impormasyon sa internet na susuporta sa mga
detalyeng nais mong bigyan ng pansin. Siguraduhin lamang na huwag
kalimutan lagyan ng sanggunian o references.
• Ang nagawang sanaysay ay binubuo dapat ng tatlong bahagi; panimula,
gitna at wakas
• Sa bawat bahagi ng sanaysay ay kinakailangang naglalaman ng 5-7
pangungusap.
https://images.app.goo.gl/hY68ETWhqVz7LYhF6

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Mga Gabay sa Pagsasagawa ng Sanaysay

• Maaaring gamitin ang long bond paper sa paglikha ng


sanaysay at itim na panulat.
• Ito ay sulat kamay. Hindi maaaring i-print.
• Matapos isagawa ang nalikhang sanaysay, ipasa ito sa inyong
guro.
• Ipasa sa itinakdang araw at oras ang gawain. (11:59 n.u)
• Ang mga hindi makakapagpasa sa itinakdang oras ay may 5
puntos na kabawasan sa kabuoang marka ng gawain.
• Gawing gabay ang pamantayan sa ibaba.
• Ang mga mag-aaral ay hinihikayat na ilagay ito sa kanilang Port-
Folio upang hindi ito mawala.

https://images.app.goo.gl/hY68ETWhqVz7LYhF6

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Rubriks o Pamantayan
Nangangailangan pa ng
PAMANTAY Pinakamahusay Mahusay Katamtaman pagsasanay
AN
Ang sanaysay ay may Mayroong magandang May ilang bahagi na hindi May mga bahagi na labis
malinaw at maayos na pagkakasunod-sunod ng gaanong maayos ang na magulo o hindi maayos
Organisasy pagkakasunod-sunod ng mga ideya; may kaunting pagkakasunod-sunod ng ang pagkakasunod-sunod
on ng mga ideya; may bahagi na maaaring hindi mga ideya; maaaring ng mga ideya; mahirap
Ideya introduksyon, katawan, at gaanong konektado sa magdulot ng kalituhan sa sundan ang argumento.
konklusyon na nagpapakita pangunahing punto. mga mambabasa.
ng buong pag-unawa sa
tema
Ebidensya May mga konkretong May ilang halimbawa at May mga halimbawa Ang mga halimbawa at
at halimbawa at ebidensya na ebidensya ngunit maaaring subalit kulang ang ebidensya ay hindi
Halimbawa nagpapalakas sa bawat kulang sa pagpapalakas sa pagpapatunay sa mga gaanong kaugnay sa mga
punto na inilahad; mga argumento. ideya; maaaring magdulot punto o argumento; hindi
nagbibigay-linaw sa paksang ng pag-aalinlangan sa nagbibigay-linaw sa
tinatalakay. mga mambabasa. paksang tinatalakay.

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
Rubriks o Pamantayan
Nangangailangan pa ng
PAMANTAY Pinakamahusay Mahusay Katamtaman pagsasanay
AN
May wastong gamit ng May ilang pagkakamali sa
May mga maling Mayroong maraming
bokabularyo at gramatika; bokabularyo o gramatika
pagkakagamit ng maling pagkakagamit ng
Wastong malinaw at maayos ang ngunit hindi ito bokabularyo o gramatika bokabularyo o gramatika
Gamit ng pagsusulat ng mga nakaaapekto sa na nagdudulot ng na nagiging sagabal sa
Wika pangungusap. pangkalahatang pag-pagkakahalintulad o pag-unawa sa teksto.
unawa sa teksto. pagkawala ng kahulugan
sa ilang bahagi ng
sanaysay.
Ang sanaysay ay may May makabuluhang May ilang bahagi na may Ang pagsasalaysay ng
Makabuluh malalim at makabuluhang pagsasalaysay ngunit makabuluhang kahalagahan ng wika ay
ang pagsasalaysay ng maaaring may mga bahagi pagsasalaysay ngunit kulang sa kaalaman o
Mensahe kahalagahan ng wika sa iba't na hindi gaanong hindi ito gaanong malalim na pag-unawa sa
ibang aspeto ng buhay; may naiintindihan o maliwanag o temang tinatalakay;
personal na koneksyon at napapahalagahan. makakumbinsi. nagiging pababaw sa
pag-unawa. kabuuan ng sanaysay.
Kabuoan: 50

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
KASUNDUAN
Panuto:
Magsagawa ng maikling-saliksik
➢ Memorandum Pangministri Blg.523, s.1986 (Abril 17)
tungkol sa sumusunod na Batas
➢ Memorandum Pangkagawaran Blg.196, s.1988 (Agosto 23)
Pangwika. Pumili ng tatlong batas na
➢ Batas Tagapagpalaganap Blg.335 (Agosto 25,1988)
sa palagay mo ay may ➢ Memorandum Pangkagawaran Blg.115, s.1991 (Hulyo 5)
pinakamahalagang naiambag sap ➢ Resolusyon Blg.1-93 (Enero 6,1993)
ag-unlad ng wikang Pambansa. ➢ Resolusyon Blg. 3-94(Oktubre 19,1994)
Humandang ipaliwanag sa harap ng ➢ Memorandum Pangkagawaran Blg.46, s.1996 (Abril 11)
mga kaklase ang mga naiambag ng ➢ CHED Memorandum Order No. 20, s.1993
iyong napiling mga batas sa pag- ➢ CHED Memorandum Order No. 59, s.1996
unlad ng wika.

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
SANGGUNIAN
Taylan, D.R., et. Al. (2019). Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at kulturang
Pilipino, Manila Philippines: Rex Book Store, Inc.

GMA Integrated News (2015, August 10). Paggamit ng wikang Filipino, nakasaad
sa iba’t ibang kautusan at batas, pero tila hindi nasusunod. [Video File].
Retrieved from: https://youtu.be/tuJeWGPnzRE

Rappler (2021, October 6). FULL SPEECH: Leni Robredo to run for president in
2022 [Video File]. Retrieved from: https://youtu.be/HSxqE3ihfi

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024
PAGTATAPOS NG ARALIN
Aralin 2:
Pagtalakay sa Kasaysayan at Pagkakabuo ng Wikang
Pambansa

Salamat at Maging Masaya! ☺

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Ffavpng.com%2Fpng_view%2Fmouth-happy-happy-face-emoji-png%2F6y2zJ3kh&psig=AOvVaw0FYjPAYEQU_CY_MoZOenOf&ust=1691568029775000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBEQjRxqFwoTCIjuiI_MzIADFQAAAAAdAAAAABAE

SENIOR HIGH SCHOOL Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino (Core Subject) School Year: 2023 - 2024

You might also like