isinasagawa sa mga akdang pampanitikan gaya ng kritisismo, tula, kuwento, at Rebolusyong Industriya (1760-1840) sa pagkabuo ng larangan sa Agham

nobela at iba pa Panlipunan. Kinikilala sa larangan ng Agham Panlipunan sina Diderot,

c. proseso - binubuo ng paliwanag kaugnay ng teknik, paano isinagawa at Rousseau, Francis Bacon, Rene Descartes, John Locke, David Hume, Isaac

Filipino SA Humanidades, Agh…

ang naging result na kadalasan ay ginagawa sa sining at musika. Newton, Benhjamin Franklin, Thomas Jefferson, gayundin sina Karl Marx,

Max Weber, Emilie Durkheim, at marami pang iba.

11
2. Imahinatibo - binubuo ng mga malikhaing akda gaya ng piksyon (nobela,

dula, maikling kwento) sa larangan ng panitikan, gayundin ang pagsusuri dito Mga Disiplina sa Larangan ng Agham Panlipunan

3. Pangungumbinse - pangganyak upang mapaniwala o di-mapaniwala ang

bumabasa, nakikinig at nanonood sa teksto o akda. Subhetibo ito kaya’t ang Ang mga disiplina sa larangang ito ay ang mga sumusunod:

mahalagang opinyo ay kaakibat ng ebidensya at katuwiran o argumento.

1. Sosyolohiya - pag-aaral ng kilos, pag-iisip at gawi ng tao sa lipunan at

LARANGAN NG AGHAM PANLIPUNAN gumagamit ng emperikal na obserbasyon, kuwalitatibo at kuwantitatibong

metodo.

Ang Agham Panlipunan ay isang larangang akademiko na pumapaksa sa tao

- kalikasan, mga gawain at pamumuhay nito, kasama ang mga implikasyon 2. Sikolohiya - pag-aaral mga kilos, pag-iisip at gawi ng tao, gumagamit ng

at bunga ng mga pagkilos nito bilang miyembro ng lipunan. Tulad ng empirical na obserbasyon.

Humanidades, tao at kultura ang sakop nito subalit itinuturing itong isang uri

ng siyensiya o agham. Lapit siyentipiko ang gamit bagamat iba-iba ito 3. Lingguwistika - pag-aaral ng wika bilang sistema kaugnay ng kalikasan,

depende sa disiplina. Ito ay gumagamit ng sarbey, obserbasyon, anyo, estruktura at baryasyon nito. Bahagi ng pag-aaral ang ponetika,

pananaliksik sa larangan, at mga datos na sekondarya. Ang pagsusuri o ponolohiya, morpolohiya, sintaks at gramatika at gumagamit ng lapit na

metodolohiya dito ay dayakroniko (historikal) at sinkroniko (deskriptibo). deskriptibo o pagpapaliwanag sa pag-aaral ng katangian ng wika, gayundin

ng historikal na lapit o pinagdaanang pagbabago ng wika.

Malaki ang naging impluwensya ng Rebolusyong Pranses (1789-1799)

4. Antropolohiya - pag-aaral ng mga tao sa iba’t ibang panahong ng pag-iral batas, relihiyon, kaguluhan at mga institusyong panlipunan, empirikal na

upang maunawaan ang kompleksidad ng mga kultura at gumagamit ng imbestigasyon ang lapit sa pag-aaral dito.

participant-observation o ekspiryensiyal na imersyon sa pananaliksik.

9. Area Studies - interdisiplinaryong pag-aaral, kaugnay ng isang bansa,

5. Kasaysayan - pag-aaral ng nakaraan o pinagdaanang pag-iral ng mga rehiyon, at heyograpikong lugar, kuwalitatibo, kuwalitatibo, at empirikal na

grupo, komunidad, lipunan at ng mga pangyayari upang maiugnay ito sa obserbasyon at imbestigasyon ang lapit sa pananaliksik dito.

kasalukuyan, ginagamit ang lapit-naratibo upang mailahad ang mga

pangyayaring ito. 10. Arkeolohiya - pag-aaral ng mga relikya, labi, artifact at monument

kaugnay ng nakaraang pamumuhay at gawain ng tao.

6. Heograpiya - pag-aaral sa mga lipunang sakop ng mundo upang

maunawaan ang masalimuot na mga bagay kaugnay ng katangian, kalikasan 11. Relihiyon - pag-aaral ng organisadong koleksiyon ng mga paniniwala,

at pagbabago rito kasama na ang epekto nito sa tao, metodong kuwantitatibo sistemang kultural at mga pananaw sa mundo kaugnay ng sangkatauhan at

at kuwalitatibo ang ginagamit sa mga pananaliksik dito. sangkamunduhan (uniberdo) bilang nilikha ng isang superyor at superhuman

na kaayusan.

7. Agham Pampolitika - pag-aaral sa bansa, gobyerno, politika at mga

patakaran, proseso at sistema ng mga gobyerno, gayundin ang kilos-politikal Pagsulat sa Agham Panlipunan

ng mga institusyon, gumagamit ito ng analisis at empirikal na pag-aaral.

Kaiba sa Humanidades, ang maga sulatin sa Agham Panlipunan ay simple,

8. Ekonomiks - pag-aaral sa mga gawaing kaugnay ng mga proseso ng impersoal, direkta, tiyak ang tinutukoy, argumentatibo, nanghihikayat at

produksyon, distribusyon at paggamit ng mga serbisyo at produkto sa naglalahad. Di-piksyon ang anyo ng mga sulatin sa larangang ito na madalas

ekonomiya ng isang bansa. Pinaniniwalaang ang mga kalagayang pang- ay mahaba dahil sa presentasyon ng mga ebidensya ngunit sapat upang

ekonomiya ng isang bansa ay may epekto sa krimen, edukasyon, pamilya, mapangatuwiranan ang katuwiran o tesis.