INSTITUT PENDIDIKAN GURU

KAMPUS DATO’ RAZALI ISMAIL

21030 KUALA TERENGGANU

PROGRAM PERSEDIAAN IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN (PPISMP)

AMBILAN JUN 2023/2028
TUGASAN 1 - PENULISAN ESEI (30%)

NAMA : AHMAD IKHWAN FAHMY BIN AHMAD ZAINUDDIN

ANGKA GILIRAN :

NO. KAD PENGENALAN : 050830-02-0461

KUMPULAN/UNIT : BM4

KOD DAN NAMA KURSUS : BMMB1074

SEJARAH PERKEMBANGAN BAHASA MELAYU

NAMA PENSYARAH : DR. ROSLI BIN AB RAHMAN

Ulasan/Komen/Maklum Balas Pemeriksa/ Pensyarah

Tanda Tangan Pemeriksa/Pensyarah : Tarikh:

Pengesahan Pelajar
Saya mengesahkan bahawa maklum balas yang diberikan oleh pensyarah telah saya rujuki dan
fahami.

Tanda Tangan Pelajar : Tarikh:

TARIKH HANTAR :3 SEPTEMBER 2023

1
ISI KANDUNGAN

Bil Perkara Muka Surat

1 1.0 Penghargaan 3

2 2.0 Pengenalan 4

3 2.1 Bahasa Melayu berasal 5

dari Nusantara

4 2.1 Bahasa Melayu berasal 6-7

dari kawasan Asia Tengah

5 2.1 Asal Usul Orang Melayu 8

Berdasarkan kajian Genetik

6 2.2 Rumusan 9

2
 PENGHARGAAN

Assalamualaikum w.b.t

Alhamdulillah dan setinggi-tinggi rasa syukur ke hadrat Allah S.W.T kerana

dengan limpah kurnia dan rahmat-Nya dapat saya sempurnakan tugasan
Penulisan Akademik mengikut tempoh yang telah ditetapkan.

Seterusnya, saya ingin mengucapkan jutaan terima kasih kepada Doktor

Rosli Bin Abdul Rahman ,selaku pensyarah di atas kesudian beliau dalam
memberikan tunjuk ajar, dorongan serta bimbingan kepada saya. Segala tunjuk
ajar yang diberikan oleh beliau akan saya gunakan sebagai panduan dalam
melakukan tugasan-tugasan pada masa akan datang. Tidak molek dan tidak
sempurna tugasan ini sekiranya saya tidak merujuk beliau untuk berbincang
mengenai hasil tugasan yang saya lakukan.

Selain itu, tidak lupa juga kepada kedua-dua ibu bapa saya yang banyak
memberikan suntikan semangat untuk menyiapkan tugasan ini. Meski pun jauh
di mata,doa mereka sentiasa mengiringi perjuangan saya di sini. Merekalah
pembakar semangat saya untuk terus berjihad menimba ilmu bagi menggapai
kecermelangan.

Saya juga meluahkan rasa syukur kerana dikurniakan sahabat-sahabat yang

hebat serta tidak lokek dalam berkongsi maklumat yang diperoleh. Jutaan
terima kasih sekali lagi saya ucapkan keatas kesudian mereka dalam
memastikan kerjayaan bersama.

Akhir kata, dengan rendah hati saya ingin berterima kasih kepada semua
yang telah menggemleng tenaga untuk membantu saya dalam
menyempurnakan tugasan ini. Semoga Allah membalas jasa dan budi kalian
dengan setimpalnya.

3
1.0:PENGENALAN

ISTILAH ‘MELAYU’ MENURUT SARJANA

Menurut Abdullah Jumain (1993), ‘Melayu’ disifatkan sebagai suatu definisi yang
bermkasud nama bangsa dan bahasa yang wujud selepas kerajaan Kesultanan Melayu
Melaka dan kemudian berkembang sebagai sebuah kerajaan yang teragung. Blagden
C.O (1899) pula berpendapat bahawa istilah ‘Melayu’ hanya bermaksud pada nama
sesebuah tempat yang terletak di Jambi pada abad ke-7. Pada mulanya,definisi
‘Melayu’ kurang sesuai untuk dijadikan sebagai sebuah istilah yang bermaksud
perpaduan bangsa dan bahasa. Menurut beliau istilah-istilah yang wujud itu hanyalah
merujuk kepada nama suatu kawasan atau kerajaan yang tertentu. Selain itu, menurut
Asmah Hj.Omar (1985) , berpendapat bahawa ‘Melayu’ sebagai istilah yang
mengandungi pengertian yang luas. Beliau juga berpendapat bahawa perkataan "Melayu"
digunakan untuk menggambarkan orang dan bahasa yang digunakan di bahagian tertentu di
Asia Tenggara. Kawasan ini termasuk semenanjung yang dipanggil Semenanjung Tanah
Melayu dan sekumpulan pulau yang dipanggil gugusan pulau Melayu, yang kini menjadi
sebahagian daripada Indonesia.Disamping itu, Amat Johari Moain (1992) mengatakan
bahawa 'Melayu' bermaksud sekumpulan manusia yang tinggal di Asia Tenggara. Mereka
digelar Melayu dan mereka berbahasa Melayu, mempunyai adat Melayu, dan mengikut
budaya Melayu.

4
2.1: BAHASA MELAYU BERASAL DARI
NUSANTARA

Bahasa Melayu ialah salah satu bahasa Melayu-Polinesia daripada rumpun Bahasa
Austronesia . Bahasa ini merupakan bahasa rasmi di negara-negara seperti Malaysia,
Indonesia, Brunei dan Singapura, Timor Leste dan sebahagian Kemboja , Filipina dan
Thailand . Berdasarkan ini, ahli Bahasa Melayu bersetuju dengan kemungkinan asal usul
bahasa Melayu terletak di sebelah barat pulau Borneo. Selain daripada itu , Menurut kajian
Nik Safiah Karim (1986:1), beliau menghasilkan sebuah teori yang mencadangkan
dimana penutur bahasa Melayu berasal daripada sekumpulan orang yang digelar
sebagai Austronesia. Kumpulan manusia ini berasal dari wilayah Yunnan dan turun dalam
bentuk banyak gelombang pergerakan manusia dan menduduki wilayah Asia. Beberapa
bukti yang ditunjukkan adalah pergerakan manusia yang telah berlaku pada 2500 SM
dengan kedatangan kumpulan pertama yang dikenali sebagai Proto-Melayu. Gelombang
kedua, dikenali sebagai Deutro Melayu. Terdapat korelasi yang mendalam antara corak
migrasi manusia dan evolusi bahasa. Ini amat ketara dalam masyarakat Austronesia yang
meluas, yang pengaruhnya merentangi kepulauan Melayu dan lautan Pasifik yang luas.
Selain itu, sarjana yang dihormati Nik Safiah Karim (1986:2) menegaskan bahawa bahasa
Melayu adalah sebahagian daripada rumpun bahasa Austronesia dalam cabang Nusantara
yang terkenal. Perlu diingat bahawa cawangan Archipelago mempunyai pelbagai bahasa
yang menakjubkan, berjumlah kira-kira 200-300. Akibatnya, variasi linguistik ini boleh
dikategorikan kepada kumpulan yang berbeza seperti Filipina, Sumatera, dan banyak lagi.
Menurut penyelidikan yang dijalankan oleh pelbagai ahli bahasa, bahasa Austronesia terdiri
daripada keluarga bahasa yang tersebar di seluruh kepulauan Asia Tenggara dan Lautan
Pasifik. Terdapat Beberapa ahli keluarga bahasa ini juga turut dituturkan di tanah
besar Asia. Bahasa-bahasa yang berkaitan ini juga tersebar dari Taiwan dan Hawaii
di hujung selatan dan dari barat ekstrem Madagascar ke Rapanui. Walau
bagaimanapun , Profresor Emiretus Nik Safiah Karim juga mengakui bahawa asal usul
orang-orang Melayu iaitu penutur asli bahasa melayu agak sukar untuk dikaji dan
tidak terlalu jelas ketepatanya kerana sejarah kuno Asia Tenggara yang masih
kurang dikaji atas faktor faktor tertentu.

5
2.1:BANGSA MELAYU BERASAL DARI KAWASAN
ASIA TENGAH

Selanjutnya, terdapat juga kajian yang mendakwa bangsa Melayu berasal dari
bahagian Asia tengah.Kajian ini diterima dan dan mendapat banyak sokongan
daripada pengkaji barat. Hendrik Kern merupakan salah seorang yang bersetuju
dengan hipotesis ini. Beliau merupakan seorang ahli fisiologi yang mempunyai
kepakaran dalam bidang bahasa Sanskrit dan pelbagai variasi bahasa Austronesia.
Berdasarkan kajian yang telah dibuat oleh beliau , penduduk di Kepulauan Asia
Tenggara sebenarnya berasal dari Assam, di bahagian timur India. Hendrik Kern telah
menyimpulkan satu kesimpulan daripada kajianya yang berdasarkan kemiripan adat
resam kaum di Sumatera dan Borneo dengan suku di Assam India. Selain itu, Hendrik
Kern, yang mendapat inspirasi daripada Mohamed Anwar, menegaskan bahawa nenek
moyang orang Melayu, yang terkenal sebagai penutur bahasa Austronesia, berhijrah dari
Tonkin . Tonkin ialah wilayah geografi yang terletak di sempadan antara utara Vietnam dan
selatan China. Penegasan ini disokong oleh kehadiran unsur-unsur linguistik yang sama
dalam kalangan masyarakat orang asli, serta flora dan fauna yang terdapat di Tonkin dan
pelbagai wilayah di Nusantara. Disamping itu , Hendrik Kern jugak menggangap bahawa
Tonkin merupakan sumur penjana manusia ke Nusantara kerana penduduk di
wilayah Tonkin lebih padat daripada penduduk di Nusantara. Seterusnya ,beliau
mendapati bahawa perkataan tertentu yang wujud di Kepulauan Nusanatara juga boleh
ditemui di Madagascar, Filipina, Taiwan, dan pulau-pulau Pasifik tertentu. Contoh perkataan
tersebut termasuklah padi, buluh, rotan, nyiur, pisang, pandan, dan keladi. Hasil daripada
kajian terhadap perkataan ini telah menginspirasikan Kern untuk membuat kesimpulan
bahawa bahasa Melayu berasal daripada bahasa pendahulu di Asia Tengah.

6
 Seterusnya , seorang penyelidik di muzium Austria yang bernama Van Geldern
telah mencipta sebuah teori iaitu ‘Teori Persamaan Ciri-Ciri Donsong’. Menurut teori ini,
sebilangan besar individu berhijrah dari Tanah Besar Asia Tenggara kira-kira 2500 tahun
dahulu. Perpindahan pertama berlaku pada tahu 2500 tahun yang dahulu. Perpindahan
ini dilakukan oleh puak bangsa yang bernama Melayu Proto. Berdasarkan pernyataan
yang dibuat oleh seorang sarjana tempatan yang bernama Abdul Rasyid, masih tiada
penjelasan tentang faktor perpindahan bangsa Melayu Proto. Namun pada akhir
perpindahan mereka dari Formosa atau Taiwan terus ke selatan dan pulau yang
lain. Didapati bahawa faktor mereka berpindah ketika ini kerana di selatan ini mereka
mudah untuk memperoleh pucuk kayu , memburu haiwan serta mencari makanan
seperti siput dan ikan. Selanjutnya , penghijrahan kedua pula terdiri daripada nenek
moyang orang Melayu yang berpindah ke Asia Tenggara pada 1500 tahun yang
dahulu. Mereka ini dikenali dan digelari sebagai Melayu Deutro. Menurut kajian yang
dibuat oleh Ven Geldern , tanah asal masyarakat Melayu-Deutro adalah sebuah
tempat bernama Dongsong yang terletak di wilayah Yunnan di Selatan China . Antara
bukti yang diperkemukakan oleh beliau bagi memperkukuhkan teori ini adalah
penemuan bahan logam gangsa yang wujud dalam bentuk gendang dan kapak.
Terdapat juga penemuan beliung yang ditemui di Sungai Hwang Ho, Sungai Yangtze,
Sungai Mekong, Sungai Salween, Sungai Irrawady dan Sungai Brahmaputra mempamerkan
kualiti yang sama dengan yang terdapat di Kawasan Kepulauan tertentu di Nusantara. Dari
sinilah nama Teori Persamaan Ciri-ciri Dongsong wujud kerana wujudnya persamaan
ciri-ciri dari segi bahan di Dongsong dan Asia Tenggara.

7
2.1:ASAL USUL ORANG MELAYU BERDASARKAN
KAJIAN GENETIK

Pada abad ke 21 ini, penggunaan teknologi juga semakin menjadi moden dan maju
seiring dengan perubahan zaman. Hal ini dapat dilihat apabila manusia kini dapat
memeriksa susur galur keturunan mereka hanya dengan melaksanakan pemeriksaan
genetik iaitu DNA ( asid deoksiribonukleik) . DNA menyimpan gen gen dan sifat sifat
asli manusia dan bertindak sebagai Database. Teknologi ini sangat membantu dalam
penyelidikan asal usul orang Melayu. Hal ini dapat dilihat apabila sarjana seperti
Zaharah Sulaiman, Wan Hashim Wan Teh, dan Nik Hassan Shuhami menjalankan usaha
penyelidikan menyeluruh menerokai keturunan nenek moyang orang Melayu menggunakan
lensa kajian genetik yang berwawasan.. Kajian mereka telah menemui mitokodria
(mtDNA). MtDna ini menurunkan warisan yang tetap daripada ibu kepada anak.
Maksudnya ialah mtDna kita adalah serupa dengan ibu kita dan ibu kepada ibu kita
dan ibu kita yang terdahulu. Hal ini dapat membantu kita untuk mengesan kod
genetik moyang asal usul kita yang wujud beratus dan beribu tahun yang dulu.
Kesimpulan yang dapat dibuat dari kajian ini ialah kita dapat menjejaki sejarah dan
kerangka struktur moyang manusia dengan melaksankan kajian melalui pencirian
mtDna . Selanjutnya , terdapat juga sarjana seperti Melton et.al yang menjalankan
kajian khusus terhadap asal usul masyarakat asli di Taiwan dengan menggunakan
kaedah pengecaman genetik. Antara kesimpulan yang dihasilkan oleh beliau ialah
kedudukan Taiwan merupakan tempat asal penutur Bahasa Austronesia tidak boleh
disahkan lagi secara genetik atas faktor-faktor tertentu.

8
2.2:RUMUSAN

Berdasarkan kajian yang dilaksanakan dan dikupas oleh saya, antara perkara yang
boleh disimpulkan adalah asal usul Bahasa Melayu merupakan sebuah topik yang
kompleks. Hal ini kerana terdapat pelbagai pendapat , bukti serta teori-teori yang
dinyatakan dan dibahaskan oleh para sejarawan , ahli linguistik, ahli arkeologi dan juga
saintis . Sebagai contoh , pertemuan bahan logam yang wujudnya dalam bentuk
gendang dan kapak serta beliung bersegi panjang. Namun begitu , pihak saintis juga
telah menjumpai bukti yang lebih kukuh daripada ahli arkeologi melalui kajian genetik
mtDna yang dilaksanakan oleh mereka.

Selain itu, Bahasa Melayu juga tidak lari daripada perubahan . Setiap Bahasa di
dunia mengalami perubahan mengikut zaman supaya Bahasa tersebut tidak lapuk dan
relevan untuk digunakan seiring dengan perubahan zaman . Seterusnya Bahasa
Melayu mengalami perubahan atas faktor faktor seperti pengaruh perdagangan
Maritim. Tanah Malaysia , Indonesia dan wilayah serta kawasan persekitaranya pernah
menjadi pusat perdagangan selama beribu-ribu tahun, daripada kerajaan Funan ,
Champa, Majapahit, Srivijiya dan juga kemuncak zaman kegemilangan dan keemasan
kerajaan Melayu iaitu Kerajaan Kesultanan Melayu Melaka.

Kesan daripada hubungan perdagangan yang telah dijalinkan oleh kerajaan-

kerajaan ini telah mempengaruhi perkembangan Bahasa Melayu. Hal ini dapat dilihat
apabila kata-kata dari berbagai Bahasa seperti Bahasa Arab, Jawa , Sanskrit dan Cina
serta yang lain masuk ke dalam Bahasa Melayu melalui proses peminjaman kata .
Berganjak daripada garis masa tersebut , Nusanatara juga pernah menjadi mangsa
kolonisasi oleh kuasa kuasa dunia yang kuat ketika itu seperti British, Belanda,
Jepun , Thailand serta Sepanyol . Implikasi daripada penjajahan ini telah memberi
impak dan pengaruh yang besar dalam pembentukkan Bahasa Melayu. Contonya dari
segi imbuhan , intonasi , ejaan dan sebagainya.

9
KESIMPULAN
Tuntasnya , Bahasa Melayu merupakan Bahasa yang unik kerana mempunyai
jutaan penutur dan Bahasa Melayu juga merupakan diantara Bahasa yang paling
mudah untuk dituturkan berbanding Bahasa lain. Sebagai rakyat Malaysia kita
hendaklah memartabatkan Bahasa Melayu agar keaslian dan warisanya dapat
dipelihara untuk kegunaan generasi yang akan datang.

10
RUJUKAN

Abdullah Jumain Abu Samah. (1993). ‘Melayu sebagai Istilah yang Merujuk
Kepada Nama Bahasa dan Bangsa. Jurnal Dewan Bahasa (37)2 100-107

Amat Johari Moain (1992). Daerah Penutur Asli Bahasa Melayu. Jurnal Dewan
Bahasa.36(2)153-161.

(Melton T et al .,1998).Genetic Evidence for The Proto-Austronesian Homeland

in Asia:MtDna and Nuclear DNA Variation in Taiwanese Aboriginal Tribes. Dlm
American Journal of Human Genetic,63.pp.1807-1823

(Zaharah Sulaiman et al) , Induknya di Benua Sunda.Tanjung Malim: Penerbit

Universiti Pendidikan Sultan Idris.

Z Ishak .(2003),BAB 3: PERADABAN MELAYU,

http://studentsrepo.um.edu.my/318/4/BAB3.pdf

Haliza Yusop.(2015,Mac 15, ASAL USUL MELAYU,BERITA HARIAN)

https://www.bharian.com.my/bhplus-old/2015/03/41009/asal-usul-melayu

11
Ellyieda .(2009), ASAL USUL BAHASA MELAYU,

http://edubahasabyayda.blogspot.com/2009/09/asal-usul-bahasa-melayu.html

LAMPIRAN

12
13
14
15