TÍCH PHÂN

II. TÍCH PHÂN SUY RỘNG

TÍCH PHÂN SUY RỘNG LOẠI 1

* Định nghĩa: Hàm f (x) khả tích trên [a, b], ∀b ≥ a thì:
+∞
Z Zb
* f (x)dx = lim f (x)dx
b→+∞
a a
Zb Zb
* f (x)dx = lim f (x)dx
a→−∞
−∞ a
+∞
Z Za +∞
Z
* f (x)dx = f (x)dx + f (x)dx
−∞ −∞ a
* Chú ý: - Giới hạn tồn tại hữu hạn thì tích phân hội tụ và ngược lại
là tích phân phân kỳ.
- Tích phân vế trái hội tụ khi và chỉ khi tích phân vế phải hội
tụ, hoặc chỉ cần 1 tích phân của về phải phân kỳ thì TP vế trái phân
GIẢI TÍCH 1 11 / 24
 TÍCH PHÂN

* Công thức Newton - Leibnitz: f (x) khả tích trên [a, b], ∀b ≥ a,
F(x) là nguyên hàm của f (x) trên [a, +∞]:
+∞
Z
f (x)dx = F (x)|+∞
a = F (+∞) − F (a) = lim F (x) − F (a)
x→+∞
a

* Tích phân cơ bản:

+∞ (
1 hội tụ, ba > 1
Z
:
xba phân kỳ, b a≤1
a>0

GIẢI TÍCH 1 12 / 24
 TÍCH PHÂN

TÍCH PHÂN SUY RỘNG LOẠI 2

* Định nghĩa 1: Hàm f (x) xác định trên [a, b]\x0 và lim f (x) = ∞
x→x±
0
thì khi đó x0 được gọi là điểm kỳ dị (hoặc điểm bất thường) trên [a, b].
* Dạng tích phân suy rộng loại 2:
Zb Zt
* f (x)dx = lim f (x)dx, với b là điểm kì dị.
t→b−
a a
Zb Zb
* f (x)dx = lim f (x)dx, với a là điểm kì dị.
t→a+
a t
Zb Zc Zb
* f (x)dx = f (x)dx + f (x)dx, với c là điểm kì dị.
a a c
* Chú ý: - Tích phân suy rộng loại 2 có ít nhất 1 điểm kỳ dị trên [a,b]
- Tính hội tụ và phân kỳ trong tích phân suy rộng loại 1
đúng cho cả tích phân suy rộng loại 2.
GIẢI TÍCH 1 13 / 24
 TÍCH PHÂN

* Tích phân cơ bản:

Zb (
1 hội tụ, α < 1
1. : (Với a là điểm kỳ dị)
(x − a)α phân kỳ, a ≥ 1
a
Zb (
1 hội tụ, α < 1
2. : (Với b là điểm kỳ dị)
(b − x)α phân kỳ, a ≥ 1
a

GIẢI TÍCH 1 14 / 24
 TÍCH PHÂN

TIÊU CHUẨN SO SÁNH TRONG TPSR

1. Tiêu chuẩn 1: Giả sử f và g là các hàm khả tích trên [a,b],
∀b ≥ a. Nếu 0 ≤ f (x) ≤ g(x) thì
+∞
Z +∞
Z
* g(x)dx hội tụ ⇒ f (x)dx hội tụ
a a
+∞
Z +∞
Z
* f (x)dx phân kỳ ⇒ g(x)dx phân kỳ
a a

GIẢI TÍCH 1 15 / 24
 TÍCH PHÂN

2. Tiêu chuẩn 2: Giả sử f (x), g(x) không âm và khả tích trên [a,b]
f (x)
, ∀b ≥ a. Đặt K = lim
x→+∞ g(x)
+∞
Z +∞
Z
- K =0: g(x)dx hội tụ ⇒ f (x)dx hội tụ.
a a
+∞
Z +∞
Z
- K =∞: g(x)dx phân kỳ ⇒ f (x)dx phân kỳ.
a a
+∞
Z +∞
Z
6 0, ∞ :
- K = f (x)dx, g(x)dx cùng bản chất.
a a

Chú ý: Hai tiêu chuẩn này đúng với cả TPSR loại 2

GIẢI TÍCH 1 16 / 24
 TÍCH PHÂN

Ví dụ:
1. Tính các tích phân sau:

Z0 Z3 +∞
Z
dx
a.
x
xe dx c. e. xe−x dx
x−1
−∞ 0 0
+∞
Z5 Z
dx Z3
dx d. √ dx
b. √ f.
x−2 √ x 1 + x2 x2 − 6x + 5
2 3 0

2. Khảo sát sự hội tụ, phân kì của các tích phân.

+∞ +∞ +∞
x−1
Z Z Z
2x + 1
a. e−x+1 dx c. dx e. dx
x2 + 9 x2 + 4
1 1 0
+∞
Z +∞
Z Z+∞
dx 1

b. d. xe−x dx f. e
1−2x
+
x2
dx
x(x + 1) +1
1 1 0

GIẢI TÍCH 1 17 / 24