içindekiler

4 Sabetayist Örümceğin Ağındaki Türkiye / Süleyman Uğurlu

12 Küreselleşmenin Ayak Seslerinden; Özelleştirme / Haluk Özdoğan
20 AKP Hükümetinin Sahte İsrail Tepkisi / A. Yusuf Tuğtekin
23 İslam Mizanında İnsan Hakları / Cumali Polat
29 Özbekistan Gerçekleri – II / Ahmet Sivren
Siyasi Analiz
33 Sudan’da Meydana Gelen Dârfur Krizi / Kd dergisi
38 Özbekistan’da Siyâsî Dalgalanma ve Kerimov’un Son İftirası / N.Bayramalioğlu

44 Şehit / Kd dergisi
Alıntı
50 Eğer Haber Çöplüğünü Bir Kenara Bırakırsak / Sirajdin Sattayev
Dosya
52 İslam’da Yönetim Sistemi - 3 / Kd dergisi
Fıkıh
62 Klonlama - Kopyalama / Kd dergisi
Saadet Asrından
66 Musab Bin Umeyr (r.a) / Kd dergisi
Sohbet
69 Kur’an ve Kainat / Kd dergisi
Sesleniş
75 Kullukta dikkatli olun! / Tuba Sivren
Tefsir
77 Bakara Sûresi Ayet 6-13 / Esad Mansur
Şiir
80 Avazın Çıktığınca; Söyle! / Ahmet Sivren
Kitaplık
81 Muhafazakar Demokrasi - II / Kurtuluş Sevinç
Deneme
88 Hızlandırılmış Tren / Kd dergisi
 KÖKLÜ DEĞİŞİM
İslam fikrine Dayalı
Aylık Siyasi Dergi

Ağustos 2004
Sayı 03

Sahibi ve Yazı İşleri Müdürü

Ahmet Sivren

Genel Koordinatör
Süleyman Uğurlu

Yayın Kurulu
Ahmet Sivren
Kurtuluş Sevinç
Hamza Arslan
Nafiz Bayramalioğlu

Kapak - Grafik Tasarım

kd Tasarım

Adres
Çankırı Cad. 26/21
Ulus - ANKARA

İletişim, Abone, Reklam

Tel:0.312.324 57 04
Fax:0.312.324 63 80

www.kokludegisim.com
bilgi@kokludegisim.com

ISSN - 1304-8724
 BİSMİLLAH...
Es-Selamu Aleykum ve Rahmetullahi ve
Beraketuhu…
Hamd ve övgülerin en güzeli Rahman ve Rahim
Allah (SubhanehûveTealâ)'adır.
Salat ve Selam, İslam Dininin son Rasulü Hazreti
Muhammed Mustafa (SallAllahuAleyhiveSellem)'ya olsun.
Yine Selam olsun, Son Rasul'ün ashabına (RadıyAllahû
Anhum)
, ailesine ve İslam'ın ortaya çıkmasından
bugüne kadar O'nu tüm aleme taşıyanlara, İslamî
hayatı yeniden başlatmaya çalışanlara (Allah
onlara yardım etsin)…
Elhamdulillah…
Bizleri sizlerle buluşturan Rabbimize şükrederek
3. Sayımızı da sizlere sunabilmenin heyecanı ve
mutluluğu içerisindeyiz.
Bu sayımızda; gündemimize özellikle Türkiye'de
hakim konumda bulunan “Sabetaycılar”ı, onların
gizli amaçlarını, Türkiye halkı üzerindeki etkisini
aldık. Bu ülkeyi yönetenlerin seçimle iktidara
gelenler değil de; İslam Devleti'nin yıkılmasında ve
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasında başrolü
oynayan Sabetayistlerin olduğunu duyurmak
istedik sizlere…
Ve, 'insan hakları' fikri üzerinde durmaya çalıştık.
Bu masum ve sıcak ifadenin altında insanı ve
dünyayı sömürmek isteyen kapitalist zihniyetin
kötü niyetinin saklı olduğunu, bunu idrak
edemeyen Müslümanlara oyuna gelmemeleri
noktasında bir hatırlatma, bir nasihat olsun
istedik…
Başka bir gündem konusu olarak da
“özelleştirme”yi işledik. Ki özelleştirmenin;
sömürgeci kafirin, küreselleşme adlı sömürü
planında bir kaldırım taşı olduğunu göstermek
istiyoruz…
- ağustos 2004/sayı 03 -
Sudan ve Özbekistan!... Bu iki beldede neler
oluyor? Özbekistan'da malûmunuz olduğu üzere İ.
Kerimov zulmü var. Ya Sudan! Sudan'da Amerikan
emperyalizminin tezgahladığı bir “böl-parçala-
yönet” oyununa mı geliyor, dersiniz? İslam
Ümmetinin bu iki kanayan yaralarında yaşananlar
siyasi analizde…
Şehadet! Müslümanların, mücahidlerin
rüyalarını süsleyen arzu! Nedir şehid, kime denir?
İslam'ın kavramlarını bugün başkaları kullanıyor…
demokrasi şehidi diyorlar, basın şehidi diyorlar…
Biz de istiyoruz ki, kendi kavramlarımızı
öğrenelim. Kavram köşesini bu işe ayırdık. Yani
İslam'ın kavramlarına…
İslam davetçilerinin, İslamî hayatı başlatmaya
çalışanların İslam davetini diğer insanlara götürüp
eşlerini, çocuklarını ve akrabalarını unutmaları bu
kişiler için büyük bir eksikliktir ve bu büyük bir
hatadır. İşte bunu anlatıyor bu ayki aile kaledir
köşesi…
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in şair olan bir
Abdullah İbnu Ravâha (RadıyAllahu Anh)'ya söylediği gibi
“Onun şiirleri, Mekkeli kâfirlere okdan daha
çabuk tesir eder!" (Kutubi Sitte) biz de yüreğin
kurşunlarını bu anlayışla hazırlamaya çalışıyoruz.
Velhasıl hep söylediğimiz gibi köklü değişim'in
amaçlarından bir kaçı da; sömürgeci kafirin İslam
Ümmeti ve diğer mustaz'af halklar üzerindeki
planlarını açığa çıkarmak; Müslümanlara
unutturulan, hayatlarından zorla sökülüp alınan,
İslamî hayat için gerekli fikirleri tekrar
gündemlerine oturtmaktır. Allah yardımcımız
olsun, ki yardımcıların en hayırlısı odur.
Sükûnet kırılmak üzere… (İslam'la) değişmek ve
değiştirmek için köklü değişim başlıyor…
3
 kapak
SABETAYİST ÖRÜMCEĞİN
AĞINDAKİ TÜRKİYE
G
eçen yazımızda Sivil toplum
kuruluşları adı altında yürütülen
çalışmaların mahiyetini açıklamış, bu
kuruluşların sömürgecilerin kapitalist fikirlerini
taşıyan yerli işbirlikçiler olduğunu söylemiştik.
Önceki yazımızda bazı şahsiyetler üzerinde
ağırlıkla durarak onların kimliklerini deşifre
edecek bir takım bilgiler vermiştik. Esasında bu
bilgiler geniş çaplı değerlendirildiğinde
Türkiye'nin şifresini oluşturduğu da görülmüştü.
İşte bu yazımızda Türkiye'nin gizli kalmış şifresini
çözmeye devam edeceğiz.
Bu günkü Türkiye'yi doğru bir şekilde analiz
edebilmek, ekonomik ve siyasi krizlerin gerçek
nedenlerini görebilmeyi, toplumsal gerginlikleri
ve sorunların kaynağına ulaşabilmeyi, kalkınma
hamlelerinin başarısızlık sebepleri görebilmeyi,
batılılaşma serüveninden ne amaçlandığı,
kavramakla gerçekleşecektir.
Örneğin binlerce ailenin mağdur olduğu
başörtüsü meselesini neden en babayiğit siyasiler
dahi çözemiyor? Onları bu denli korkutan,
sindiren, konuşmaktan dahi çekindiren nedir?
Türk toplumu genç dinamik ve çalışkan bir
toplum fakat yine de insanların çok büyük bir
yüzdesi açlık ve fakirlik sınırında yaşamak
zorunda, niçin?
Topraklarında dört mevsimin yaşanabildiği, üç
tarafı denizlerle kaplı, muazzam yer altı ve yer üstü
zenginliklerine sahip bir ülke olmasına rağmen,
üretim yapamayan, dışa bağımlı, tüketici bir ülke,
niçin?
İslamî duygulara sahip, halkının büyük bir
çoğunluğu Müslüman olan bu coğrafyada, yazılı
ve görsel basında Müslümanlara ve İslam'a
4
Süleyman Uğurlu
fütursuzca hakaretler, tehditler savuranlar, İslamî
yaşam tarzını her türlü üslup ve vesilelerle ifsad
etmeye çalışanlar kimler?
Halk, Ülkesi ve çevresi ile ilgili ve bu konuda
devletin ve siyasi kurumların ötesinde bir vizyona
sahip olmasına rağmen devamlı surette baskı
altında tutulmakta ve kendi ekonomik ve siyasi
iradesine sahip olmaması için Dünya Bankası, IMF
ve benzeri Kafir Sömürgeci kuruluşların planları
ile kilit altına alınmakta niçin?
İktidar ve muhalefet partilerinin tabanını
oluşturan halkın, ABD'nin Irak'ı işgal etmesini
kınamasına, ona lanet okumasına rağmen ABD,
Türkiye'den fütursuzca ve alçakça her istediğini
alıyor ve bizim coğrafyamızda kendisini Efendi(!),
bizleri kölesi sanıyor, niçin?
Filistin'de mustaz'af Müslümanlara yapılan
alçak devlet terörüne rağmen İsrail'in
yöneticilerinin kanlı elleri sıkılmakta, Allah
Subhanehû ve Tealâ yüce kitabında “Yahudi ve
Nasranileri dost edinmeyin” emrine muhalefet
eden ve bu cürümleri işleyen yöneticilerimiz var,
niçin?
Bu niçinler daha çok uzayıp gider ve bu listelere
bir çok ilavelerde yapılabilir, lakin mevzuu
listeleme, fişleme değil nedeni ortaya
koyabilmektir. Ortaya konulacak olan bu neden ise
bir ölçüde Türkiye'nin şifresidir.
Bu şifrenin deşifre edilebilmesi için biraz
gerilere gitmek gerekiyor:
Osmanlı Hilafet Devleti İslam Nizamının
kendisine verdiği güçle bir bir fetihler
gerçekleştirirken ihtişamından, askeri gücünden
dolayı hiçbir zafiyet hissine kapılmamış bunun
sonucu olarak da kendisini koruma ihtiyacı dahi
- ağutos 2004/sayı 03 -

hissetmemiştir. Yahudiler gibi gittikleri ülkeyi
fesada uğratan bir kavmi kendi tebaasına almakta
bir beis görmemiş, İspanya'dan kovulan Yahudilere
Osmanlı topraklarında ikamet etme izni vererek
onların dini yaşantılarına serbestlik getirmiştir.
Ancak Yahudilerin genetik özelliği olan ihanet
tekrar canlanarak Osmanlıyı birkaç yüzyıl sonra
arkadan vurmuştur.
Biz konumuzun gereği olarak 1626 yılına kadar
gidelim, bu tarih belki zamanın insanları için hiçbir
özelliği yoktu, ama bu tarih Türkiye'nin şifresi için
önemlidir.
İzmir bilindiği gibi gayri Müslim tebaanın en
önemli yerleşim alanıydı. Öyle ki Müslümanlar
İzmir'de hep azınlık kalmıştı. İşte bu beldenin
önemli sakinlerinden olan bir Yahudi ailesinin o
gün bir erkek çocukları oldu, adını Sabetay Sevi
koydular. Ve her Yahudi gibi onlarda çocuklarına
dini eğitim verdiler.
19 yaşında haham payesini alan Sabetay 40 yaş
kısıtlamasına rağmen Kabala'yı öğrenmeye başlar.
Bu öğrenimi, davranışlarında büyük değişiklikler
meydana getirir. Uzun süren oruçlar tutar, sık sık,
kışın bile denize girer. Ailesi kendisini iki kez
evlendirir. Zohar'ın (Kabala'nın temel kitabı) etkisi
ile temiz kalmak istediğinden her iki eşine de elini
sürmez ve boşanır. Yirmi yaşlarında sara nöbetleri
geçirmeye başlar... Söylediği dualar ve şarkılar
hayranlık uyandırır. Şarkılarının bir kısmı
erotiktir...
Gerek doğum tarihinin, gerek isminin,
Kabala'nın İbrani harflerine verdiği değerlerle
hesaplandığında çok ilginç neticeler vermesi;
hastalığı, Polonya'daki Chmielnicki katliamı ve
Zohar'da Maşiah'ın (Mesih) 1648 yılında geleceği
inancı, Sabetay'ı 22 yaşında harekete geçirir:
Yandaşlarına Maşiah olduğunu açıklar...
Kendini Mesih ilan Sabetay Sevi, tüm günahları
"kutsal" saymış, böylece ünlü "mumsöndü"
ayinleri doğmuştu.
Sevi'nin öne sürdüğü "günahın kutsallığı"
teorisi bir takım sapık fikirleri ve ibadetleri
kapsamaktadır. Sevi, kendisini Mesih sandıktan
- ağustos 2004/sayı 03 -
kapak
sonra Yahudi dininin günah saydığı eylemleri
birbiri ardına işlemeye başlamıştı. Söylenmesi
yasak olan Tanrı'nın ismini (YHWH) ısrarla
söyledi, Şabat gününe uymadı, yenmesi dinen
yasak olan yağları ki bu yağlardan Kuran'da da söz
edilir (En'am Suresi, 146) yedi. Sevi günah olan
şeyleri birer birer serbest bırakıyordu.
Encyclopaedia Judaica, Sevi'nin bu
davranışlarının, kendisinin "tüm günahları serbest
bırakma"ya yönelik bir misyonu olduğu inancından
kaynaklandığını yazıyor. Kudüs İbrani
Üniversitesi'nden Gershom G. Scholem ise Major
Trends in Jewish Mysticism adlı kitabında Sevi'nin
bu davranışlarının "günahın kutsallığı" doktrinine
dayandığını belirtiyor.
Evet, Sevi, tüm gühahların serbest olduğunu
ilan etmeye başlamıştı. Bunların arasında, Türk
toplumunda "mumsöndü" olarak da bilinen eş
değiştirme ayini de vardı. Şalom Gazetesi, Sevi
taraftarlarının kutladıkları "Kuzu Bayramı"nı,
öteki adıyla "Dört Kalp Bayramı", şöyle anlatıyor:
”... Bu bayram, Dönmelere karşı olanların belki
de haklı olarak bir koz olarak kullandıkları
bayramdır... Bu bayrama o gece katılanların
mutlaka evli olmaları gerekir, bekar olanlar kız
veya erkek hiçbir şekilde kabul edilmez, hatta bu
bayram hakkında bilgi dahi verilmez. O geceye en
az iki evli çift katılır, daha fazlası olabilir. Kadınlar
en şık elbiselerini giyer ve en kıymetli takıları ile
ziyafet masasında servis yaparlar. Bir müddet hep
beraber eğlenildikten sonra halk dilinde
mumsöndü olayına geçilerek bütün ışıklar
söndürülür. Kadın veya erkeğin o gece dilediği ile
yattığı ve o gece bu birleşmeden doğan çocuğun,
ileride Maşiah (Mesih) olacağı söylenir.”
Sevi'nin asıl etkisi, Kudüs'e yaptığı yolculukla
birlikte başladı. Burada hikayenin ikinci büyük
kahramanı olan Gazzeli Nathan ile tanıştı. Isaac
Luria'nın Kabala okuluna bağlı olan Nathan,
Sevi'yle kader birliği ettikten kısa bir süre sonra,
kendisinin peygamber olduğunu ve Sevi'nin Mesih
olduğunu bildiren vahiyler aldığını iddia etti. Bu
haberler Yahudi dünyasının dört bir yanına dalga
dalga yayıldı ve oldukça önemli bir etki oluşturdu.
5
 kapak
İzmir'e dönen Sevi, Nathan'ın da desteğiyle,
politik gücü ele alacağını ima etmeye başladı.
Müritleri, yakında Sevi'nin Türk Sultanı'nı savaş
yapmadan yeneceğini ve kendine köle edeceğini
söylemeye başladılar. Bu durum kuşkusuz Osmanlı
sarayında da yankı buldu ilk zamanları bu haberlere
değer verilmezken, Mesih'e inananların sayıların
hızla artması Osmanlı'yı harekete geçirir. IV.
Mehmed zamanda Sevi tutuklanarak sorgulanmaya
başlar, her Peygamber gibi kendisinden
Mesihliğini ispat edecek mucizeler göstermesi
istenir, sahtekarlığı açığa çıkan Sevi idamın
eşiğindeyken Saray'ın Yahudi doktorlarından
Hayatizade Mustafa Fevzi Efendi imdadına
yetişerek ona hayatını kurtaracak bir yol gösterir.
Sevi yaptıklarından tövbe ederek Müslüman
olduğunu söyler ve canı bağışlanır. Artık Sevi'nin
adı Mehmed Aziz Efendi olmuştur. Karısı Sara ise
Fatma ismini aldı. Sizinde tahmin edeceğiniz üzere
bu değişim sadece şekli olarak kaldı. Sevi kendi
Mesihliğinden ve Kabala'dan ürettiği öğretilerden
hiç vazgeçmedi.
Yahudiler ise bu olay karşısında bir kez daha
karanlıklara gömüldüler, bir çoklarının hayalleri
yok olup gitti. Hatta Sevi'nin Müslüman olmasına
dayanamayanlardan intihar edenler dahi oldu.
Nathan, Sevi'nin bu hareketini Kabalistik
hikmeti ile açıklamıştı: Mesih, "kötülük krallığını"
yıkmak için onun içine girmişti.
Sevi'nin müritleri de "kötülük krallığını yıkmak
için" onun içine girdiler ve Yahudilik'ten dönerek
topluca İslam'ı kabul ettiklerini açıkladılar, o
tarihten sonra da "dönme" olarak tanımlandılar.
Yahudi tarihçi Eli Barnavi, dönme tarikatının
1924'de kadar Yunanistan'da (özellikle Selanik'te)
varlığını koruduğunu, sonra da Türkiye'ye
taşındığını yazıyor. Dönmeler varlıklarını korurken
bir yandan da "kötülük krallığı" dedikleri
Osmanlı'ya ve İslam'a örtülü saldırılar
düzenliyorlardı. Halife Abdülhamit'e karşı faaliyet
gösteren muhalefette büyük rol oynadılar ve
Türkiye'deki Yahudilerin yayın organı olan Şalom
Gazetesi'nde yer alan ifadeye göre, "... keskin bir
ate, laik, din aleyhtarı, materyalist zihniyetin
ortaya çıkmasına neden oldular. Bilhassa 19.
6
yüzyıldan itibaren, Avrupa'da ve Türkiye'deki
kontestater, din karşıtı, nihilist ve ihtilalci
hareketlerde gayet faal rol oynadılar."
Sabetay Sevi ölünce “Mesih'in ölümsüzlüğü”
fikri gereğince, yeni doğan bir çocuğun “Mesih'in
ruhunu taşıyacağına” inandılar, fazla gecikmeden
beklenen çocuk dünyaya geldi. Yakov Kerido
(sahte ismi ise Abdullah Yakup) adındaki bu
çocuğun Sabetay Sevi'nin ruhunu taşıdığına
inananlara “Yakubiler” denildi.
Bu gruba muhalif olan Sabataycılar Mesih'in
ruhunu Baruchiah Russo (sahte ismi Osman
Baba)'nun taşıdığını ilan ettiler “Yakubiler” den
ayrılan bu grub “Karakaşiler” adıyla kendi
inançlarını devam ettirdiler.
Zamanla Karakaşiler içinde de çatlaklar
çıkmaya başladı Osman Baba'nın ölümüyle
barizleşen ayrılıklar İbrahim Ağa liderliğinde bu
gruptan ayrıldılar, bunlara da “Kapancılar”
denildi.
Bu üçe ayrılmış gibi görünen Sabataycılar
ancak bir konu da birleşiyorlardı. O da
Müslümanları kendi kültüründen, İslami
kimliğinden kopartarak kendilerine benzetmek. Bu
nedenle hangi mezhepten olursa olsun onların ortak
sloganı; “benzeme, benzet”tir.
Sabatay'ın bu gizli, gizemli ve takiyyeci
cemaatı Üsküp, Kavala, Sofya ve Varna şehirleri ile
başta balkanlar olmak üzere Türkiye,
Polonya,Yemen, Rusya, ABD, Mısır, Cezayir,
Şam, Kırım gibi ülkelerde etkin olarak yaşamışlar,
çevrelerinde ki toplumlara benzememiş,
kendilerine benzetmişler ve toplumları ifsad etmek
için her türlü yolu mubah görmüşlerdir. Yaşadıkları
ülkelerin toplumsal hayatlarında etkin olarak
bulunmaktadırlar. Yine Türkiye'den göç ederek
İsrail, Fransa, Almanya'ya giden Türk isimli
Sabataycılar'ın varlığı da bilinmektedir.
Selahattin Galip, kitabında Türkiye
Sabataycılarının yaşadığı yerleri şöyle bildiriyor.
”Türkiye'de şu anda başta İstanbul olmak üzere,
İzmir, Bursa, Edirne, Hatay, Kilis, İskenderun,
Adana, Gaziantep, Ankara, Manisa, Giresun,
Balıkesir, Çanakkale, Kırklareli.” (S.Galip,Dönmeler ve
- ağutos 2004/sayı 03 -
 kapak

Dönmelik)
Bu kitapta bir çok il atlanmış ya da etkin daha melun planlar yapmaya sevk etmiştir.
olmadıkları yerde yok sayılmış gözüküyor. II. Abdülhamid'in en azılı düşmanı kuşkusuz
Yahudilere kucak açan Osmanlı Hilafet İttihat ve Terakki Cemiyeti'dir. Onların tek
Devleti'nin tebasından olan Sabataistler taşıdıkları hedefleri Abdülhamid Han'ın tahttan
çifte kimlik ve iki yüzlülük sayesinde orduda, indirilmesidir. Peki bu şer oluşum kimler tarafından
hazinede, yönetimde üst düzey görevler kurulmuştur? Bu soruya Soner Yalçın'ın kitabından
almışlardır. 1492 yılında İspanya Engizisyon kısa bir alıntı yaparak cevap vermeye çalışalım.
Mahkemelerinden kaçarak Osmanlı'ya sığınan “Selanik'teki örgütün (İttihat ve Terakki
Yahudilere merhamet gösterilmiş, Padişahın Cemiyeti - İTC) temelini Sabataistler ve Yahudiler
yanında seçkin konumlara yükselmelerine rağmen oluşturuyordu. Özellikle Balkanlar'da yayılan
onlar bu merhamete hep ihanetle karşılık milliyetçi hava karşısında Osmanlı Devleti'ni bir
vermişlerdir. Toplumsal olaylar çıkartarak devletin güvence olarak gören Selanik Yahudileri ve
kaosa sürüklenmesi için ellerinden geleni Sabataistler harekete hem fikri hem de maddi
yapmakta bir beis görmemişlerdir. Sadece destek veriyorlardı.” (SonerYalçın,EfendiSyf-82)
kendilerine uzatılan eli değil bütün vücudu yok
İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin kurucularının
etmek için sömürgecilerle birlikte hareket
tanınması açısından bir alıntı daha yapalım.
etmişlerdir.
“İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önde gelen
Filistin'i Yahudilere yurt olarak isteyen
yöneticileri ve kurucuları arasında Yahudiler ve
Siyonistlerin fikir babası Theodor Herzl 1896
Cavid Bey, Talat Bey (sonradan Talat Paşa oldu.)
yılında II. Abdulhamid Han'la bu meseleyi
gibi dönmelerde yer alıyordu.” (Rıfat Bali, Musa'nın Evlatları,
görüşmek üzere İstanbul'a gelir ve aralarında o Cumhuriyetin Yurttaşları-Syf 54)

meşhur konuşma vuku bulur. Herzl eli boş döner

ama içimizde ki Sabataistler, boş durmaz bir çok İşte Yahudiler ve dönmelerden oluşan bu
entrika ile bu işi kesin olarak bitirme cemiyetin, yoğun çalışmaları sonucunda 23
kararlılığındadırlar. Temmuz 1908 günü meşhur “Temmuz Devrimi”
gerçekleşti. Yıllardır mücadelesi verilen
II. Abdulhamid özellikle bu olaydan sonra
Meşrutiyet'te nihayet ilan edilmişti. Ama bu onlar
Yahudilerin ve Sabataistlerin baş düşmanı haline
için yeterli değildi. Kendilerinde büyük bir güç
geldi, artık O hedeflerinin önündeki en büyük engel
hisseden Yahudi dönmeler asırlardır gizlice
olarak Yahudilerin karşısında bir kapı gibi
yaptıkları İslam'a muhalif davranışları artık açıktan
duruyordu. Bundan dolayı II. Abdulhamid'i
yapmaya başladılar. Müslüman halk bu olup
ortadan kaldırmak için terör de dahil olmak üzere
bitenleri anlayıp onların azılı İslam düşmanı
her yola başvurdular.
olduğunu keşfedince bir bir ayaklanmalar meydana
“Günlerden 21 temmuz 1905'tir, Hamidiye geldi. Meşrutiyet çatlamaya başlamıştı. İstanbul
Camii'nde Cuma Namazını eda etmiş olan Halife başta olmak üzere yurt genelinde baş gösteren
II. Abdulhamid Han camiinin çıkış kapısına ayaklanmalar II. Abdülhamid'in tahttan
yönelmiş giderken ayaküstü bazı kişiler ve indirilmesiyle ivme kazandı.
Şeyhulislam Cemaleddin Efendi ile konuşacağı
Evet II. Abdülhamid 27 Nisan 1909 tarihinde
tutmuş, zaman ayarlı 120 kg ağırlığında ki bomba
tahttan indirildi ve o güne kadar Osmanlı tarihinde
patlamıştır, konuşma nedeniyle arabasına
görülmemiş bir olay gerçekleşti. Abdülhamid Han
binmekte 2 dakikalık geç kalmasıyla bu suikastten
ve ailesi açlık ve sefalete mahkum edilerek, gazete
kurtulmuştur.” (Mustafa Armağan/30 kasım 2003/Zaman Gzt.Turkuaz eki, 8 Syf, dan
özetle./aynı konu hakkında Dr.Vahit Çabuk Osmanlı Siyasi Tarihinde Sultan II.Abdulhamid Han/ okumasının, bahçeye çıkmasının dahi yasaklandığı
syf.173,174,175'den özetle) Selanik'e sürgüne gönderildi.
. Nitekim II. Abdülhamid'in
suikasttan kurtulması Yahudileri ve Sabataycıları Bu olay bardağı taşıran son damla oldu. Halk

7
- ağustos 2004/sayı 03 -
 kapak
artık İttihatçı avına çıkmıştı. İstanbul bu
dönmelerden temizlenmek üzereyken Selanik'ten
bir ordu yola çıktı. Bu ordunun komuta kademesi ve
gönüllü askerlerinin de Yahudiler ve Sabataistler
olduğunu söylersek sanırım artık şaşırmazsınız.
“Selanik'te toplanan İttihatçılar birkaç taburu
elde etmişler. Sandanskiy adındaki meşhur Bulgar
komitacı da bir takım Bulgarlarla Hareket
ordusuna iştirak etmişti. Diğer mühim kısımda
dönmeler olmak üzere bir ordu vücuda getirmiştir.”
(Rıza Nur, Hayat ve Hatıram)
Yıllardır kullanılagelen 31 mart vakıası cereyan
etmiş, Hareket Ordusu İstanbul'a girmişti. Şiddetli
çatışmalardan sonra isyancılar(!) bastırıldı.
Hareket Ordusunun komutanı olan Mahmut Şevket
Paşa'nın ilk işi Selanikli Yahudilerin verdikleri
destek için Haham Başı Haim Nahum'a teşekkür
ziyaretinde bulunmak oldu.(SonerYalçın,EfendiSyf-135)
İttihat ve Terakki Cemiyeti yönetimde kaldığı
süre zarfında Müslüman halka karşı şiddetli bir
zulüm politikası sürdürdü. Bugün olduğu gibi
dünde Müslümanlara hiçbir zaman merhamet
edilmedi. Özellikle Batı sevdalısı Yahudi dönmeler
Almanya ile birlikte hareket etmeye başlayınca
zulümler toplu katliamlara dönüştü. İTC'nin cani
yöneticilerinden Enver Paşa tarafından Sarıkamış
yakınlarında ölüme gönderilen 90 bin Müslüman
evladımız buna çarpıcı bir örnektir. Bilinçli bir
şekilde bu katliama imza atanların Müslüman
olması asla düşünülemez.
Yine bu dönemde Teşkilat-ı Mahsusa
kurulmuştur ki Enver Paşa tarafından kurulan bu
istihbarat teşkilatının ilk başkanı Süleyman Askeri,
Yahudi dönmelerdendir. Bununla birlikte yönetim
kadrosunu oluşturan bir çok isim yine dönmelerden
oluşmaktadır. İttihat ve Terakki'nin Fedailer Grubu
olarak anılan tetikçileri daha sonra Teşkilat-ı
Mahsusa da komutanlık yapmıştır ki bunların da
büyük çoğunluğu Çerkez asıllıdır. (SonerYalçın,EfendiSyf-211)
Osmanlı Devleti'nin Almanya yanlısı
Sabataycılar tarafından I. Dünya savaşına
sokulması ve ardından Almanya ile birlikte yenik
sayılması üzerine, Alman taraftarlığı ile
özdeşleştirilen İttihat ve Terakki'nin ile onun lider
8
kadrosu halkın tepkisinden dolayı perde gerisine
çekilmek zorunda kaldı.
Halk Alman yanlısı Sabataycılardan
kurtulduğuna sevinemeden bu sefer de daha
takiyyeci ve zalim olan İngiliz yanlısı Sabataycı
dönmelerin eline düştü. Bir çok hile,desise, takiyye
ve onca baskı ve yıldırmaların neticesinde ve
nihayetinde istedikleri her şeyi yapabileceklerine
inanan bu Sabataycılardan oluşan kadro 3 Mart
1924 Pazartesi günü içlerinde gizlediklerini açık
ederek, İslam'a bayraktarlık yapmış olan ve
sancağını 400 yıldan fazla zamandan beri taşıyan,
kafir Batı dünyasının korkulu rüyası haline gelmiş
Osmanlı Hilafetini ilga etmiş ve 400 yıldan beri
yöneten Osmanoğulları Hanedan'ını kendi
topraklarından söküp atarak işbirliği yaptıkları
kafir Batı'yı sevince boğmuşlardır.
İslam'a düşmanlıklarıyla ün salan bu Yahudi
dönmeleri Cumhuriyetin kuruluşunda etkin
oldukları gibi Cumhuriyet sonrası da etkinliklerini
sürdürmüş ve özellikle “On yılda on beş milyon
genç yaratmak” hususunda da en aktif rolü
üstlenmişlerdir.
1924 yılında yapılan Lozan Antlaşması gereği
gerçekleşen mübadele sonucu 20.000 Sabataist
daha Türkiye'ye yollanır. Böylece etkinlikleri
giderek artar artık her alanda onlarla karşılaşmak
işten bile değildir. Ekonomi, sanat, siyaset, spor
dünyasından bir çok isim bu soydan gelmektedir.
Türkiye'deki Sabataycı kadrolar kendilerini
öylesine güçlü görüyorlardı ki, her şeyi
yapabileceklerine inanıyorlardı. İşte dönmelerden
Ahmet Emin Yalman fütursuzca “bütün
Müslümanları Yozgat ilinde toplayıp tel örgüler
arkasında tecrit etmeyi ve etraflarının toplarla
kuşatılması” fikrini açıkça dile getirebiliyordu.
Topluma temel dinamikleri aşılayan kurumlara
ve kamuoyunu yönlendirme yeteneğine sahip olan
medyayı tekelleştirip ellerine geçiren Yahudi
dönmeler İslam'a karşı topyekûn bir saldırı başlattı.
Bugün halen devam eden bu saldırılar İslamî yaşam
tarzını aşağılamayı esas almıştır. Değişen zaman
dilimine göre şiddeti de artan ya da azalan bu
saldırılar hiçbir zaman son bulmamıştır.
- ağutos 2004/sayı 03 -

Bu Yahudi dönmelerin kimliklerini nasıl
gizlediklerine gelince;
Bu konu hakkında çeşitli üslupları
bulunmaktadır. Osmanlı Devleti zamanında
onların gizlenme üslubu tarikatlara sızmaktı.
Nitekim özellikle Bektaşiler Dergahı'na sızan
Sabataistler burada kendi inançlarını bu örtü
arkasında devam ettiriyorlardı. Bu konu hakkında
internette yaptığımız araştırmada karşımıza şöyle
bir belge çıktı:
“22 No.lu KALE Hazretleri,
İzmir vilayetiyle, Manisa vilâyetinin bir kısmını
ihtiva eden Kale-Merkez Ege bölgesinde
10.000'den fazla Yahudi-Bektaşi nüfusu ikâmet
etmektedir ve bunlara Paleo-Castro (Balıkesir)
vilâyetindeki 3.000 Yahudî-Bektaşi'yi de ilâve
etmek lüzum eder. (Onlar) Oraya 1910 yılından
itibaren hicret ettiler; Vatanlarının hürriyete
kavuşmasını ve ocaklarına (ortamlarına) geri
dönmeyi sıkıntı içinde bekliyorlar. İç Oda ile
(varılan) hafî (gizli) mutabakattan sonra Kemal
Paşa idaresi Yahudi-Bektaşiler'e Milli Meclis'te 15
adet sandalye (koltuk) tahsis etti.
Yahudi-Bektaşiler yaklaşık 150 yıl evvel İslâm'a
ihtida ettiler: Yahudi pratiklerini hâlâ muhafaza
ediyorlar, Torah'ı ve dua kitablarını değerli
kalıntılar gibi koruyorlar ve aralarında İbranî
lisanıyla konuşuyorlar. Taleb üzerine onları
himâyeme almam suretiyle, bu talebe iştirak etmiş
olmam bir dönmelik gayesi olarak kabul
edilebilirdi. Bozkurt Bey hazretleri iktidarı
(salâhiyyeti) bana emanet (ettiğini gösteren) bir
mektub gönderdi:
'Biz bu emaneti Yahudiler'den aldık, bugün onu
yerine iade ediyoruz (onlara geri veriyoruz).
Camilere çevirdiğimiz sinagogları da size
vereceğiz, eğer iyi olacağına inanıyorsanız onları
yeniden sinagoglara çevirin'
Fakat ihtirasların ağırlığı (baskısı) esprisi
dahilinde, onlara dokunmamanın, daha sonra
değerlendirmenin iyi olacağına inandım.
Türk hükümetinin tâlimatı gereği, benim
değerlendirmem (tavsiyem) olmaksızın, yetkililer
tarafından Yahudi-Bektaşi toplumunu alâkadar
- ağustos 2004/sayı 03 -
kapak
eden hiçbir ölçü ortaya konmadı (karar alınmadı).
Türk bürokrasisi Müslümanlar'la mutabık
olmadığı zaman (olmadığı müddetçe), benim
yetkimi tanımaya ve Yahudi-Bektaşi unsuruna
itimad etmeye devam ettiler.
Benden mütemadiyen, bölgeyi Müslüman
artıklarından kurtarmak için Büyük Otorite'nin bir
parçası olmayı rica ettiler.
Aynı zamanda genelkurmay başkanı hazretleri,
bölgedeki Yahudi-Bektaşi unsurunun ehemmiyetini
ve tesirini tanıyan (ona minnet duyan) ve benden
bir Yahudi-Bektaşi (sistemli) birliğini organize
etmemi taleb eden bir mektub yazdı.
Yahudi-Bektaşiler bu itimaddan gurur
duydular; Kanunî yetkililerin ve subayların
iyiliğini (huzurunu) ve hayatını garanti edebildiler.
Sergilenen şuur bulanıklıklarına ve istisnai
zorluklara rağmen hiçbir karmaşa olmadı.
Bu olup bitenler gösteriyor ki, Mustafa Kemal
Atatürk hazretleri, bir kere Müslümanlık ideolojisi
bitip tükenmeye görsün, Yahudî-Bektaşiler'in
kendilerinin tek halefi olduklarını ve ülkeyi idare
etmeye kabiliyetli yegâne (toplum) olduklarını
gördü (bildi, farketti). Her hâl-u kârda, Yahudî-
Bektaşî unsurunun ağır (câlib-i dikkat) tesirini
gördü (bildi, tanıdı).
En zor şartlarda, Yahudî-Bektaşiler mükemmel
bir nizamı kesinleştirebildiler.
Hazretleri, mükemmel niyetimin kat'iyetini
öncelikli teşekkürlerimle beraber (lûtfen) kabul
buyurunuz.
Farhi Gollanzo
IDARECI
İzmir, 16 Mart 1937
MÜTERCİMİN NOTU
1- 1. paragrafta geçen 'vatan'dan kasıt 'Arz-ı
Mev'ud'dur.
2- İç Oda (Thalamus), KALE'nin idari
kadrosudur.
3- Bu mektupta, kaleme alanın hitab ettiğinin
kim olduğu belli değil fakat muhtemelen Dünya
Siyonizm Kongresi'ne veya onun birimlerinden
9
 kapak
birine hitab ediliyor.
4- Çok değerli bir belge olduğuna şübhe yok.
5- Vino Ponti kütübhanesi Vatikan içindedir.
6- Kale'den kasıt gizli bir teşkilâttır, daha üst
teşkilâtlara Kule denir ve merkezidir.
7- Gollanzo ailesinin bir kolu Almanya diğer
kolu İspanya mahreçli olub katışıksız Yahudidir
8- 'Procurator' kelimesi Latince olub aynı
zamanda 'ajan' mânâsına da gelmektedir.”
(Bu belge İtalya'da Vino Ponti'nin özel
kütüphanesinde 268 no. ile bulunmaktadır.
Türkçe'si ve Fransızca orijinal metni www.sabatay-
sevi.de adresinden temin edilebilir.)
Bektaşiler ile birlikte Mevlevi, Melami, Alevi
gibi tarikatlarda da kendilerini gizlemeye
çalışmışlardır.
“Karakaş Cemaati'nden Alevilik'in içine
girenler olmuştur. Mevlevi Cemaati'nin çok kilit
noktalarında varlıklarını sürdürenler de vardır...”
(S.Galip, syf:352)
Kemalist devrimlerden biri de tekke, zaviye ve
türbelerin kapatılması hakkındaki kanundur.
30.11.1925 tarihinde kabul edilen bu kanun
sonucunda Kadiri, Nakşi, Alevi, Bektaşi, Mevlevi,
Melami, Halveti vb. tarikatlar yasaklandı. Böylece
dönmelerin ayin ettikleri yerlerde kapatılmış oldu.
Bu konu hakkında Mustafa Kemal'in doktoru
Doç. Dr. Bedri Noyan, üzerinden yıllar geçtikten
sonra bu devrimle alakalı olarak kapatılan Alevi,
Bektaşi ayin yerlerinin durumuna ilişkin
değerlendirmesinde şöyle diyor: “Diğerlerini
kapatınca haklı olarak bizimkileri de kapatmış oldu
fakat Alevi-Bektaşilik üzerine bir çalışma
yapıyordu yaşasaydı hayata indirecekti Mustafa
Kemal... ve zaten Mustafa Kemal'de Bektaşi'ydi ...”
(Bütün Yönleriyle Alevilik-Bektaşilik/6.Cilt/Doç.Dr.Bedri Noyan Dedebaba)
Evet Sabataistlerin ayin yerleri kapatılınca
Mason Localarına, Rotary Kulüblerine, Lionslara
ve Sivil Toplum Örgütlerine kanca atarak buralarda
örgütlenmelerini devam ettirmişlerdir.
“Dönmeler, kendi mezheplerini saklayarak,
kelimenin tam anlamıyla takiyye yaptıkları için sık
sık Masonluk yada tarikatlara girmişlerdir. Bu
10
durum ortalığı karıştırmış, kimin gerçekten
Sabataycı , kimin içerisinde bulunduğu tarikattan
olduğu birbirine karışmıştır.” (S.Galip,Dönmelikvedönmelersyf,335)
Bu girift ilişkilerden ötürü mezarlıkta
bıçaklanarak öldürülen Yahudi Üzeyir Garih'in sık
sık bir tarikat şeyhinin mezarını ziyaret ettiğini
öğrenmekte şaşırtıcı bir şey değildir.
Asıl şaşırtıcı olan Müslüman Türk halkının bu
olup bitenlere nasıl seyirci kaldığıdır. Bir dönem
Dışişleri Bakanlığı yapmış olan İsmail Cem
İpekçi'nin Yahudi dönmesi olduğunu sağır Sultan
dahi duydu. Ancak kimse bunu garip karşılamadı.
Yahudi dönmesi bir bakan Müslüman Türk Halkını
Yahudiler karşısında temsil edecek, onlar adına
Yahudilerle anlaşmalar yapacak, olacak şey değil!
Yaklaşık yüzyıldır devam eden batılılaşma
hareketinin en etkili unsuru olan Sabataistler, bu
ülkenin gerçek yüzüdür. Kendileri zevk-ü sefa
içinde hayatlarını devam ettirirlerken Müslüman
halk sefalete mahkum edilmiştir. Onlar hiçbir
zaman kendilerini Müslüman-Türk olarak
görmediler. Bu nedenle Müslüman halkı imiğine
kadar sömürdüler. Kendileri gece kulüplerinde
eğlenirken Müslüman halkımız çöplerde karnını
doyuracak bir şeyler arıyordu, kendileri en lüks
villalarda yaşarken halkımız dondurucu soğuklarda
sokaklarda yatıyordu. Onlar kendi okullarını
kurarak en iyi eğitimi alırken halkımız okuma-
yazmadan başka bir şey öğrenmedi.
Bugün medya organları onların elinde ve onlar
Müslüman halkın az da olsa sahip olduğu İslam
kültürünü, aile yapısını, aralarındaki ilişkileri yok
etmek için TV programları hazırlıyorlar. Bir kez de
bu programlara bu şekilde bakın, bakın bakalım ne
göreceksiniz! “Biri Bizi Gözetliyor, Popstar, Acun
firarda, Tele Vole …” ve bir çok magazin
programının hepsinin amacı sadece Müslümanları
kendilerine benzetmek ve bu sayede kendilerini
açıkça ifade edebilmek...
Bugün sivil toplum kuruluşları onların elinde
“çağdaş yaşamı desteklemek” adına Müslüman
aile yapısı geri kalmışlılığın bir göstergesi olarak
görülüp Müslüman kadınlarımıza batı yaşam tarzı
aşılanmaktadır. Gençlerimiz kuşak çatışması
- ağutos 2004/sayı 03 -
 kapak

denilerek ebeveynine karşı isyankar olmaya teşvik Öyleyse bizler; bu ülkenin gerçek sahipleri ve
edilmektedir. “Aile Planlaması” çalışmalarıyla İslam'ın yılmaz savunucuları olarak onların
Müslüman nüfus azaltılmak istenmektedir. Daha karşısında dimdik durmalıyız. İslam'ın hayata
nice sinsi ve ikiyüzlü hain tuzaklarla gençlerimiz hakimiyeti için bilinçlenmeli ve çalışmalıyız. İslam
fuhuş, uyuşturucu batağına saplanmaktadır. Bütün hayata hakim olduğunda Köklü Değişim'in ilk
bunların başlıca aktörleri işte bu Yahudi sayısında yayınlanan “Siyasi Ortamın Safiyetinin
dönmelerdir. Muhafazası” adlı makalede belirtildiği üzere
“Peki bunu gören hiç aklı selim insan yok mu?” Yahudi dönmeler gibi fasit unsurlar tamamen
diyeceksiniz. İşte onlardan biri bakın ne kadar ibret temizlenecektir, İnşaAllah...
verici bir açıklama yapıyor: Bu konu hakkında çok detaylı bilgilerin yer
”Oysa Türkler adına konuşan ve onlar adına iş aldığı internet siteleri ve kitaplar mevcuttur. Orada
yapanların ne gerçek Türklerle ne de İslâm'la bir karşılaşacağınız isimler bu konunun ehemmiyetini
ilgisi vardır. Bilakis onlar hile ve cebirle yönetimi daha iyi ortaya koyacak niteliktedir. İşte bazı
ele geçirmiş, Türk halkının canına, malına ve internet adresleri:
dinine musallat olmuş ”dönmelerden” başka bir www.sabatay-sevi.de
şey değildir. Onların sayesinde bugün Türk halkı www.biriz.biz.com
fakir, zayıf ve geri kalmıştır. Bazı Arap
www.sabetay.50g.com
kardeşlerimizin Türk halkına zorla musallat olan
bu dönmelerin yaptıklarını Türk halkına
malettiklerini ve Türk milletine düşman olmaya
çağırdıklarını görüyoruz…”, “…Müslüman
kardeşlerimizin bu hususa dikkat etmeleri, İslâm
için can veren Türk milleti ile onlar üzerine
musallat olmuş azınlık grubu karıştırmamaları
gerekir.” ŞehulislâmMustafaSabriEfendi(1869-1954)”Hilâfet'inİlgasınınArkaPlanı”
Evet, Mustafa Sabri Efendi'ye katılmamak işten
değil. Bugün öyle bir rüzgar esiyor ki iyiyi-kötüden
ayırmak gerçekten çok zor. İşte bu nedenle
Müslümanlar kendi özlerine dönmek ve köklü bir
değişimle değişmek zorundadırlar. Bu köklü
değişim de ancak kendi dinlerini kendi
kaynaklarından almakla gerçekleşecektir.
Düşünmenin dumura uğratıldığı bir dönemde
yaşıyoruz. Kuşkusuz, samimi bir şekilde bütün ön
yargılardan uzak olarak yapılacak araştırmalar
neticesinde doğrular ortaya çıkacaktır. Ve İslam
akidesi tekrar akli bir akide olarak insanların
hayatlarına yön vermeye başlayacaktır. Bu şekilde
hurafelerden ve saptırmalardan uzak, net bir bakış
açısı oluşacaktır ki işte bu iki yüzlü takiyyecilerin
sonu demektir.

11
- ağustos 2004/sayı 03 -
 gündem
KÜRESELLEŞMENİN AYAK SESLERİNDEN;
ÖZELLEŞTİRME
K üreselleşme; dünya milletlerinin
ekonomik, siyaset ve iletişim
bakımlarından birbirlerine yaklaşma,
bir bütün olmaya yönelmek manasına gelmektedir.
Gelişmiş ülkelerde iç piyasaların doyması,
özellikle 1970'lerdeki petrol krizi sonrasında dış
piyasalara açılma arayışı ile iktisadi faaliyetlerin
hacimlerinin artmış olması küreselleşme sürecini
ortaya çıkartan ekonomik faktörlerden bazılarını
oluşturmaktadır.
Özellikle 1980'li yıllardan itibaren enformas-
yon teknolojilerinin yaygınlık kazanması, dünyada
mesafe kavramının eski anlamını ortadan
kaldırmıştır. Bu durum küreselleşme bağlamında
belki de ilk etkisini finans piyasalarında
hissettirmekle birlikte, bu etki günümüzde çok
daha geniş bir alana yayılmıştır.
Küreselleşmenin yaklaşık yirmi yıllık geçmişi
vardır. 1981'de Ronald Reagen, ABD başkanı
olunca devletlerarası ekonomik ve siyasi
ilişkilerde cesur siyaset başlatmış, Amerikan mali
çevrelerinde tam destek bulmuştu. Amerika'yı
yeniden silahlandırmak ve Sovyetler Birliği'ni
silahlandırma yarışında yıpratmakla ilgili
programı finanse etmek için, doları merkezi para
yapıp buna dayanarak yabancı yatırımcıları
Amerikan borsalarına ve devlet bütçe senetlerini
satın almasına çeken bir siyaset çizmişti. Bu
sebeple 1989 senesinde Sovyetler Birliği'nin
ekonomik olarak yıkılışı gerçekleşmiştir. Bu
dönemde Amerikan şirketlerinin faaliyetlerine
Globally olarak adlandırılıyordu. Dolar da küresel
para olarak gösterilmeye başlamıştır.
Yabancı yatırımcılar Amerika'ya yönelince,
doların değeri çok yükselmiş, bu sebeple de
Amerikan ürünlerinin fiyatları artmıştı. Yabancı
mallar, yerli mallara nispetle daha ucuz gelmeye
başladığından, ithalatı ihracatına oranla çok daha
12
Haluk ÖZDOĞAN
fazla oldu. Bu durum, Amerikan bütçesinde aşırı
dengesizliğe yol açmıştır. Reagen döneminde
bütçe açığı 723 milyar dolara kadar yükselmişti.
Oysa, Reagen gelmeden önce bu açık, yalnız dört
milyar dolar idi. Bu sebeple bir çok yabancı şirket
karşısında en büyük yerli şirketler hayli işçi
çıkarttı. Ayrıca, Amerikan şirketleri dışarıda kol
fabrika açmak zorunda kaldı. Çünkü dışarıdaki işçi
ücretleri, içeriye göre pek düşüktür. Bütün bu
gelişmelerin akabinde Amerika'da kargaşa ve
protestolar başladı. Amerikan şirketleri dış
şirketlere rekabet yapabilmek için küreselleşmenin
gerekliliğini dile getirmek suretiyle, kendilerini
savunmaya başladı. Böylece küresellik düşüncesi
ortaya çıkmış oldu.
1987'de ABD'de parlamento ve senato
meclisleri toplanıp, ilk defa Amerikan şirketlerinin
küresel olmasını tartıştılar ve soruşturma
komisyonları oluşturdular. 1992'de bu soruşturma-
lar sona erdi ve içerik olarak konu kabul edildi.
Daha sonra küreselleşme\globallik adıyla kitaplar
yayınlanmaya ve dünyada da bu terim
kullanılmaya başlandı. Zira 1993'de Clinton
yönetime geçince küreselliği benimsemiştir.
Böylece büyük şirketler, dünyanın her tarafına
girebilecek ve yatırım yapabilecektir. Yani,
dışarıda kol fabrikalar açarak, aynı markalarının
adı altında kendi hesaplarına mal üretebilecek-
lerdir. Bu sebeple, işsizlik daha fazla artacaktır.
Zira Asya, Afrika ve Latin Amerika'da işçi ücreti
pek düşüktür. Zaten, Clinton döneminin hazine
bakanı Roben, Avrupa ve Japonya şirketleriyle
yarışabilmek için, işçiliğin ucuz olduğu
memleketlere uzanmak ve o memleketlerin
pazarlarına egemen olmak düşüncesini benimse-
miştir. Ayrıca, soğuk savaş bittikten sonra Batı
Avrupa'ya, Japonya ve Asya'ya ekonomik olarak
egemen olmaya başladılar. ABD buna karşı büyük
- ağustos 2004/sayı 03 -

hamle açtı. Böyle düşünce ve hareketlere
saldırmaya başladı. Bunun dar bölgecilik olduğunu
niteleyerek, dünya kamuoyunu hazırladı. Buna
mukabil küreselliğe davet etmeye başladı. Onun
enformasyon araçları ve şirketleri hep bu
düşünceyi süslemeye ve bu yönde bir çok kitap,
kitapçık ve broşür çıkartmaya başlamıştı. Derin
düşünmeyen yazarlar, enformasyon araçları ve
medya hep bu konuyu ele alıp, bu düşünceyi sakız
yapıp, ondan tekrar tekrar söz etmeye başladılar. Bu
şekilde Amerika, kendi lehine veya küreselleşme
siyaseti lehine dünya kamuoyunu hazırlamıştır.
Hatta, batı Avrupa yöneticileri ve şirketleri bu
düşünceden etkilenip, aynı gemiye bindiler. Başka
bir ifadeyle, Batı Avrupa şirketleri aynı siyaseti
izlemeye başladılar. Ayrıca, Amerikan şirketleri
önünde kapılarını açtılar.
Ekonomik küreselleşmenin savunduğu; artık
Amerikan, İngiliz veya Çin ürünleri değil, Alman
veya Kanada ekonomisi değil, küresel bir ekonomi
oluşturmaktır. Ki; bu husus transport (taşımacılık)
ve telekomünikasyon (haberleşme) vasıtasıyla
istenilen bağımlı, ekonomik alakalarla geliştirilmiş
olsun.
Küreselleşme, mallarını ihraç etmek için
şirketler kurmak ve bu şirketler yolu ile malını ihraç
etmek istediği ülkelerin yerel halkından olan
kimselere temsilcilikler vererek mallarını ihraç
etmeyi esas alır. Bu öngörü; tacirin önündeki ticaret
yollarını açmaya gerek duymaksızın mallarının
önündeki ticaret yollarını açmaya yöneliktir.
Burada güvence sadece şirketlerin kendisine
yöneliktir.
Bu doğrultuda Kapitalist ideolojinin insanların
tamamının dini olması ve müslümanları da
kapsaması için Amerika ve Batının küresel
saldırıda kullandıkları sloganlardan olan "Pazar
ekonomisi" kavramı da küreselleşme kavramı ile
birlikte sık sık kullanılmaya başlanmıştır. Bu
saldırıda kullanılan pazar ekonomisi politikaları
kavramı, Kapitalist ideolojiden kaynaklanan
mülkiyet özgürlüğü düşüncesinin devletler
arasında tatbik edilmesidir. Yani mülk edinme
özgürlüğünün devletlerarası ticari ilişkilere
uygulanmasıdır.
Serbest Ticaret\Serbest Pazar ekonomisinden
maksat, devletlerin özel olarak ticarete genel olarak
- ağustos 2004/sayı 04 -
gündem
da ekonomiye müdahalelerini azaltmak veya
tamamen ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle
Amerika, devletlerarası ticaretin önünde engel
teşkil eden gümrük duvarlarını ve türü ne olursa
olsun benzeri engelleri kaldırmaları için dünya
devletlerine yüklenmektedir. Benzeri yerli ürünleri
korumak amacıyla belirli malların ithalatının
engellenmesi gibi doğrudan doğruya veya bazı
ithal maddelerine uygulanan yüksek gümrükler
gibi dolaylı engeller yoluyla veya bazı yerli
üretimlere devlet desteği sağlanması veya ticari
mübadelelerdeki saldırıyı engellemek için tavan
belirlenmesi gibi ticareti koruyucu politikalar bu
çerçeve içerisine giren hususlardandır. Amerika
'nın Pazar ekonomisi politikalarını devletler
üzerinde uygulamaktan kastı, dünyayı "Serbest
Pazar"a dönüştürmek ve bu devletlerin pazarlarını
yabancı yatırımlara açmaktır. Özellikle kamu
sektörünün ekonomide önemli bir yer işgal ettiği
ülkelerde devleti ekonomiden soyutlayarak Kamu
İktisadi Teşekkülleri (KİT)'nin özelleştirilmesi için
devletlere baskı uygulamaktır. Böylece de özel
sektörün (ferdi mülkiyetin) egemen hale
gelebilmesinin ve gelişmesinin önündeki önemli
bir engel ortadan kaldırılmış olacaktır.
Bu 1998'de Asya kaplanlarının yıkılışına ve
şiddetli ekonomik sarsıntılarına sebep oldu. O
tarihten itibaren artık, Asya kaplanları devletlerin-
den söz edilemez hale geldi. Onları öldüren
küreselleşme hastalığı veya virüsüdür. Zira, bu eski
kaplan devletleri olan Endonezya, Malezya,
Filipinler, Tayland, Güney Kore gibi devletler
küreselleşme adı altında borsalarını Amerikan
yatırımcıların ellerine kaptırdılar. Buna mukabil
Amerikan yatırımcıları ise, bunların paralarını
çalıp borsalarını da batırmıştır. Bununla beraber
kapitalist fikirlerin dünyada yerleştirilmesi için,
çalışmanın gerekliliği üzerinde mutabık kaldılar.
Küreselleşme, aynı zamanda siyasi ve kültürel
bir kavramdır. Yani belirli güç odakları tarafından
belirlenen siyasi hedefler ve faaliyetler “küreselleş-
me” adı altında tüm dünyaya dikte edilmektedir.
Aynı şekilde bütün dünyaya Batı yaşam tarzı ve
kriterleri “küresel değerler”, “küresel kriterler”,
“küresel kültür” adı altında dünyanın her tarafında
demokrasinin propaganda ve reklamı yapılarak,
bütün dünya buna teşvik edilmektedir. Hatta
13
 gündem
günümüzde Irak ve Afganistan'da yalnız demokra-
tikleşsinler diye “Özgürlük Operasyonları”! bile
yapılmaktadır.
Küreselleşmenin uygulama sürecinde esasi
faktör; kamu sektörünün şirketlere satılması yani
özelleştirilmesidir. Özelleştirme, genel bir ifade ile;
kamu mülkünde, yönetiminde, kullanım tasarru-
funda ya da hukukunda olan bir mal, hizmet ve
sanayinin çeşitli amaçlar adına, özel kişiye ya da
kuruluşlara devredilmesi, kamu tarafından o
hizmetten uzaklaşılması ya da satılması demektir.
Tanımdan da anlaşılacağı üzere; özelleştirme,
KİT'ler diye ifade edilen Kamu İktisadi Teşek-
külleri için söz konusudur. Bu teşekküllerin
özelleştirilmesinden güdülen amaç da şöyle ifade
edilmelidir:
Kapitalistlerin kasalarında kat kat katlanan
sermaye birikiminin daha da katlanabilmesi için
dünyada 1980'li yıllarda oluşan ticaret daralmasını
aşarak sermayenin ülkeler arasında dolaşabil-
mesini sağlamak.(Küreselleşme\Serbest Pazar)
Borçlu ülkelerin borçlarını düzenli bir biçimde
ödemek için KİT'lerden kaynaklanan yükü
hafifletmek, halktan alınan vergileri buna has
kılmak.
(İşin gerçeği; özellikle 1980'den sonra gündeme
gelen bu olgu, dış borç krizlerine girmiş, hatta
borçlarının faizini bile ödeyemez hale gelmiş
ülkelerin; borç aldıkları ülkelere borçlarını
ödeyebilir hale getirilmesidir
Buna göre kamu şirketlerinin hisseleri, borçları
karşılığında satılacaktı. Nitekim Brezilya,
Meksika, Arjantin, Şili ve Türkiye'yi böyle yaptılar.
Günümüzde buna, bir de blok satışlar eklendi. Bu
da aynı amaca hizmet etmektedir. Örneğin;
Meksika bünyesindeki 905 kamu işletmesini
satmış, bundan 15.65 milyar dolar gelir sağlayıp,
kötü durumundan geçici bir süre için kurtulmuştu.
Ancak 1993 yılında yine aynı duruma düşmüş ve
petrol şirketini dahi ABD'ye satmak zorunda
kalmıştır. Aynı durum Arjantin'de de görülmek-
tedir. Bu ülkede de, bütün önemli gelir getiren
işletmeler satışa çıkarıldı ve gelişmiş ülkeler
tarafından alındı. Ülkenin en stratejik ve en kritik
merkezi olan Telekom satılmak suretiyle, benzer
bir durum Türkiye'de de yapılmak istenmektedir.)
14
KİT'lerin tekel statülerini kaldırmak ve serbest
rekabet ortamında faaliyet göstermelerini
sağlamak sureti ile ekonomik rekabet ve verimliliği
arttırmak.
Halkın daha büyük bir kesiminin tasarruflarını
hisse senetlerine yönelterek, sermaye mülkiyetini
yaygınlaştırmak.
Borçlanma ve vergi gelirlerine alternatif
olabilecek yeni bir gelir kaynağı oluşturmak.
Özelleştirme ile yük olarak görülen KİT'lerden
devletin kurtulması, buna ilaveten de sermaye
piyasasında serbesti amaçlanmaktadır. Dünyanın
bir çok fakir ülkesinde IMF ve DB (Dünya
Bankası) tarafından empoze edilen SAP'lar
(Ekonomik Programlar) içeren uygulamalar
sonucu hayati önem taşıyan kamu hizmetleri
özelleştirildi. Özelleştirmesi yapılan, dolayısıyla
gelişmiş ülkeler tarafından alınan işletmeler ise;
haberleşme, ulaştırma, enerji, yeraltı kaynakları
gibi hayati ve önemli işletmelerdir.
İşte bundan dolayı, özelleştirme; gelişmiş
ülkelerin lehine büyük bir güç haline geldi. Bu işten
gelişmiş ülkelerin 1988-1992 arasındaki 4 yılda,
kazançları 60 milyar dolardır.
Her dönemde değişik sömürge şekilleri ve
yöntemleri uygulanmaktadır. Şimdiki yöntem
küreselleşme adı altında gerçekleştirilmektedir. Şu
halde; ister özelleştirmenin damgasını vurduğu
serbest piyasa ekonomisi kılıfında olsun, liberalizm
ya da kapitalizm sisteminde her şey servet
sahiplerinin lehinedir. Bu uygulamalar sadece
yamalıklar ya da kılıf değiştirmelerdir.
Böylece şirketleri önünde duran bütün engelleri
kaldırarak rahatça her devlete girerek, onları daha
fazla sömüreceklerdir. Geri kalmış devletlere ve
İslâm dünyasında mevcut olan devletçiklere bu
sömürgeci düşünce için start verildi. Batı ile
işbirliği içindeki yöneticiler, bir çok yazar ve çizer
takımı, sivil toplum kuruluşları televizyon, radyo,
gazeteler ve dergiler hepsi top yekün bu plana alet
olmaya devam etmektedirler. Hâla, bunlar bunun
tehlikesini idrak etmiş değildirler.
Bu uygulamayla, İslâm'a dönüşe bir engel
konulmuş olur ki, böylece sömürgeci kafir
devletlerin egemenliği İslâm memleketlerinde
daha fazla kökleşir. Bu memleketlerin
- ağustos 2004/sayı 03 -

sömürgecilerin boyunduruğundan ve keskin
pençelerinden kurtuluşu geciktirir. Bu memleket-
lerin sanayileşmesini ve teknoloji alanında bir adım
dahi ilerlemesini engellemiş olurlar. Sadece,
yabancı şirketlerin ürünlerine pazar olurlar ve
insanlar da, bu şirketlerin ucuz ücretli işçileri
olarak köle gibi çalışmak zorunda kalırlar. Şu anda
dünyanın her yerinde özelleştirme operasyonu
hızla sürdürülmektedir. Kamuya ait kuruluşlar
genellikle yabancı şirketlere ölü fiyata satılmak-
tadır. Çünkü, yabancı şirketler zengindir. Her şey
satın alabilirler. Yerli şirketler ise zayıftır, parası
pek yoktur.
Müslümanlar derin ve aydın fikir olan İslâm
ideolojisine sahiptir. Bu ideoloji köklü ve doğru
çözüme sahiptir. Bütün İslâmî hareketler batı
fikrinden etkilenmeden ve ondan katiyetle uzak
kalarak İslâm'ın ekonomiyle ilgili doğru çözüm-
lerini sergilemelidir. Hatta Küreselleşmeye ait
kavramlar üzerinde uzun uzun tartışmalar yaparak
Müslümanların zihinleri bulandırılmamalı, İslam
ümmetinin kendi geleceklerini hazırlamaları için
İslamî hayatın yeniden başlatılmasına yönelik
fikirler yaygınlaştırılmalıdır ki; ümmet nezdinde
İslamî bir kamuoyu oluşabilsin. Şu bilinmelidir ki;
küreselleşme ve küreselleşmeye ait kavramlar
konuşuldukça yayılmakta ve İslamî terimler
(Hilafet, cihad, cizye, ganimetler vb.) Unutulmak-
tadır.
“Allah, inananların dostudur, onları
karanlıklardan aydınlığa çıkarır. İnkâr
edenlere gelince, onların dostları da tâğuttur,
onları aydınlıktan alıp karanlığa götürürler.
İşte bunlar cehennemliklerdir. Onlar orada
devamlı kalırlar.” (Bakara257)
Öyleyse; Müslümanlar küreselleşmenin
meyvelerinden olan özelleştirmenin de, saptırıcı
propagandalara aldanmadan, vakıasını hissetmeli,
ardından Allahû Tealâ'nın bu konu hakkında şer'i
hükmünü araştırarak teslim olmaları farzdır.
Böylece vakıadan etkilenmeden ve vakıadan
çözüm almadan İslamî hayatı yeniden başlatma ve
kalkınma yolunda yürünebilsin.
Özelleştirmenin şer'i hükmüne gelince;
Özelleştirme ve beraberinde getireceği sorunlar,
kapitalist nizamın tıkanmışlığının bir görüntüsü ve
onun ürettiği sorunlardan bir sorundur ki; bilindiği
- ağustos 2004/sayı 04 -
gündem
ve tarihen sabit olduğu üzere, kapitalizmin sorun
üreten bir yapısı vardır. Çünkü İnsan aklının bir
ürünüdür. İnsan, İhtilafa, çelişkiye ve vakıadan
etkilenmeye müsaittir. Herhangi bir mesele bugün
doğru kabul edilirken yarın yanlış kabul
edilebilmektedir. Zira 1929'larda kamulaştırma ve
KİT'lerin oluşturulması doğru kabul edilirken
1980'lere gelindiğinde özelleştirme, doğru kabul
edilmeye başlanmıştır.İşte bunlar insan aklından
çıkan kapitalizm ideolojisinin çıkmazıdır.
Kapitalizme göre, tek çeşit mülkiyet vardır, o da
ferdi mülkiyettir.
İslâm'da mülkiyet konusuna gelince;
Mülkiyet, mal ve hizmetten yararlanmakla ilgili
olarak Şari'in (şeriat koyucunun) iznidir. Yani şer'î
bir hükümdür. Zira şeriat nazarında Mâlik-ül mülk,
yani mülkün gerçek sahibi Allahû Tealâ şöyle
demiştir:
“De ki, Mâlik-ül Mülk (mülkün gerçek
sahibi olan) Allah'ım. Sen mülkü dilediğine
verirsin ve dilediğinden geri alırsın.” [Aliİmran26]
“Göklerde, yerde ve ikisinin arasında ne
varsa, hepsinin mülkiyeti Allah'a aittir.
Sonunda dönüş de ancak O'nadır.” [Maide18]
“Size vermiş olduğu Allah'ın malından
onlara verin.” [Nur33]
O halde; mal ve mülk yalnız Allah'a aittir.
Ancak Allah; insanoğlunu, mal üzerinde halife
kılmıştır. Malı insanlara, O vermiştir. Yani ondan
yararlanma iznini O vermiştir. Bu izinle malın
mülkiyet hakkını, insana Allah vermiştir.
“Sizi hakkında halife kıldığından (maldan)
infak edin!” [Hadid7]
Görülüyor ki, Allah mala ait mülkiyetin aslını
belirtirken, malı kendi zatına izafe ediyor, Allah'ın
malı diyor. Mal mülkiyetinin insanların ellerine
geçmesi hususunu belirtirken de, malı insanlara
izafe ediyor.
“Hemen onların mallarını ödeyin!” [Nisa6]
“Onların mallarından al!” [Tevbe103]
Ancak temsil yetkisi ile gelen bu mülkiyet
hakkı, insanoğlunun bütün fertlerine genel olarak
gelmiştir. Böylece insanlar bununla mülkiyet
hakkına sahip olmaktadırlar, fiili mülkiyete değil.
Zira insanoğlu mülk edinebilme hakkında temsil
15
 gündem
yetkisine sahiptir, mutlak mülkiyete değil. Çünkü o
mutlak mülkiyet, Allah'a aittir. Mâlik-ül Mülk
ancak O'dur. Ne fert, ne toplum, ne de devlet malı
mülktür.
Belirli bir fert için fiili mülkiyete gelince; İslâm
o hususta ona sahip olması için Allah'tan ferde izin
olması şartını koşmuştur. Bundan dolayı İslam'a
göre insan, ancak Şari'in (şeriat koyucunun) izni
olduğu zaman, fiili mülkiyet edinebilme hakkını
kazanabilir.
Allah'ın şeriatında üç çeşit mülkiyet hakkı
vardır.
1- Ferdi Mülkiyet: Şeriat ferdi mülkiyetin var
olduğunu göstermiştir. Böylece her ferd ancak
şeriatın gösterdiği bir yolla mülk edinebilir. Mala
ferdi mülkiyeti gerekli kılan şer'î hükümler
incelendiğinde, mülk edinebilme yollarının şu beş
yolla sınırlı olduğu ortaya çıkar:
- Çalışmak
- Miras
- Hayatın devamı için mal ihtiyacı
- Devletin malından tebaasına vermesi
- Karşılığında mal ve çaba sarf etmeden
fertlerin elde ettikleri mallar (hediye, hibe gibi)
Böylece şeriat mülk edinme yolları ve
sebeplerini belirlemiştir, bize terk etmemiştir.
Malın tanımını, ona ulaşmanın yollarını,
harcamanın sahalarını, helal-haram sınırı içinde
belirlemiştir.
2- Kamu Mülkiyeti: Şeriat bütün ümmeti
ilgilendiren kamu mülkiyetinin de var olduğunu
göstermiştir. Ahmed b. Hanbel Rasulullah (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
'den şöyle rivayet etti: İnsanlar üç şeyde
ortaktırlar: Su, mera, ateş.
Kamu mülkiyeti şeriat koyucunun mallardan ya
da mülklerden istifade etmeye katılmak hususunda
kamuya verdiği izindir. Kamu mülkiyetinden olan
mallar, şeriat koyucunun aralarında ortaktır, diye
belirlediği ve ferdi ona sahip olmaktan menettiği
mallardır. Bu ise; üç çeşit malda tahakkuk eder:
a) Kamu için hayati dayanak teşkil eden
mallar: Yukarıdaki hadiste geçen su, mera, ateş
gibi temel ihtiyaç türünden olan bütün mallar. İbn
Abbas(RadıyAllahu Anh)'dan rivayet edilen hadisin metnine
ilaveten Enes (RadıyAllahu Anh)'dan rivayet edilen hadiste,
16
Ondan para kazanmak da haramdır. ifadesi de
vardır.
İbn Mâce, Ebu Hureyre (RadıyAllahu Anh)'den
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in şöyle dediğini rivayet
etti: Üç şey men edilmez: Su, mera, ateş.
Bu delillerden anlaşılıyor ki; su, mera, ateş
kamu mülkiyetindendir, ferdi mülkiyete
dönüştürülmeleri caiz değildir. Ancak hadiste
geçen bu üç şeyin kamu mülkiyetinden olmaları,
Rasulullah ( S a l l A l l a h u A l e y h i v e S e l l e m ) 'ın diğer
uygulamalarından anlaşılıyor ki, kamunun onlara
duyduğu zaruri ihtiyaca binaendir.
b) Miktarı tükenmez olan mallar: Miktarı
tükenmez olan, yani çok büyük miktarda olan
madenler de kamu mülkiyetindendir. Hiçbir ferdin
böylesi bir şeyi özel mülkiyetine alması caiz olmaz.
Nitekim Tirmizi, Ebyad b. Himal'den şöyle rivayet
etti:
O, Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'e gelip bir tuz
bölgesinin kendisine ikta edilmesini istemiştir.
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) de orayı ona ikta etti.
Ebyad oradan kalkıp gidince, Peygamber(SallAllahu Aleyhi
ve Sellem)
'in yanında bulunanlardan bir adam, Ey
Allah'ın resulü, ona ne ikta ettin biliyor musunuz?
Ona kaynağı kesilmeyen su ikta ettiniz. dedi.
Bunun üzerine Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem); onu
ondan geri alıyorum dedi.
Kaynağı kesilmeyen su ikta edilmez. O adam, o
tuz yerini kaynağı kesilmeyen suya benzetti. Çünkü
o da sürekli bir tuz madeni konumundaydı. Bu
hadis Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in bir tuz dağını
Ebyad b. Himal'e (ikta ettiğine) mülk olarak
verdiğine, dolayısıyla tuz madeninin ferdi
mülkiyete verilebileceğine de delâlet ediyor. Ancak
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) onun tükenmez bir
maden olduğunu anlayınca, ondan vazgeçtiğini, o
tuz mülkiyetini ondan geri aldığını da gösteriyor.
Böylece böylesi bir özelliğe sahip bir madenin fert
mülkiyetine giremeyeceğini, onun genel (kamu)
mülkiyetinden olduğunu belirtmiş oluyor.
Bu hüküm, yani tükenmeyen ve kesilmeyen
madenlerin genel mülkiyet kabul edilmesi bütün
madenler içindir. İster bu madenler herhangi bir
işlem görmeden elde edilir cinsten olsun, tuz,
sürme ve yakut gibi, insanların direkt olarak
istifade ettikleri türden olsun; isterse bir takım
işlemlerden sonra elde edilen; altın, gümüş, demir,
- ağustos 2004/sayı 03 -

bakır, kurşun v.b. gibi olsun, madenlerin hepsinin
mülkiyeti geneldir. İster bu madenler katı olsun
(billur gibi), ister petrol gibi sıvı halde bulunsun,
ister doğalgaz gibi gaz halinde bulunsun, bu
madenlerin hepsi hadisi şerifin kapsamına girer.
c) Tabiatları gereği ferdin mülkiyetinde
bulunmaları mümkün olmayan şeyler: Onlar
topluma gereken, menfaatlerini kapsayan
mallardır. Dolayısıyla, a şıkkına ait deliller bunlara
da geçerlidir. Fark ise şudur: Kamunun temel
ihtiyacı durumunda olan mallardan, temel ihtiyaç
olma vasfı kaybolunca ferdi mülkiyete
dönüşebilme özelliği vardır. Ancak bu tür mal ve
mülkler (yollar gibi) asla ferdi mülkiyete
dönüşemezler. Buna delil Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'den rivayet edilen bazı hadislerdir. Mesela
Rasulullah (SallAllahuAleyhiveSellem) Mina'nın ferdi mülkiyete
dönüşmesini nehy etmiştir. Yollara oturmayı
yasaklamıştır. Bu tür kamu mülkiyetine nehirler,
denizler, umumi kanallar, liman ve boğazlar,
köprüler, yollar, barajlar ve bunlar üzerindeki
elektrik santralleri, su depoları v.b. girer.
3- Devlet Mülkiyeti: Şeriat devlete ait
mülkiyetin de var olduğunu belirtmiştir. Bu
mülkiyet ferdi mülkiyet özelliği taşıdığı halde,
kamunun haklarının olabildiği mülkiyettir. Şeriatın
devletin görüşü ile tasarrufu altına terk ettiği
mülkiyettir.
Bu mal ve mülkiyetin devlete ait oluşunun
anlamı, devletin o mallar hakkında tasarruf
yetkisine sahip olması demektir. Bu da bir çeşit
mülkiyettir. Çünkü mülkiyetin anlamı; sahibi
olduğu mal üzerinde bir şahsın tasarruf yetkisinin
olmasıdır. Buna göre; tasarruf ve işletebilmesi
devletin yetkisine terkedilmiş olan her mal, devlet
mülkü kabul edilir. Nitekim şeriat koyucu belli
malları devlet mülkü kılmıştır. Ve şeriat bu malların
harcanılacak yerini tayin etmiş değildir. Zira şeriat,
harcanılacak yerlerini belirttiği malların tasarru-
funu devletin görüşüne bırakmamıştır. Böylesi bir
mal ise devlet mülkü olamaz. Mesela zekât devlet
mülkü sayılmaz. Zira zekâtın mülkü şeriatın
belirtmiş olduğu sekiz sınıfa aittir. Devlete düşen
sadece onu belirtilen yerlere dağıtmaktır.
Her ne kadar devlet hem genel mülkiyeti, hem
de devlete ait mülkiyetin tedbirlerini icra ediyorsa
da, her iki mülk arasında bir fark vardır. Şöyle ki:
- ağustos 2004/sayı 04 -
gündem
genel mülkiyete ait olan bir malın devlet mülkiyeti
olması caiz değildir. Bu sebeple devlet genel
(kamu) mülkiyetine ait olan herhangi bir malın
aslını bir kimseye veremez. Fakat genel (kamu)
mülkiyetinden kamunun her kesiminin istifade
etmesini temin eder. Devletin mülkiyeti böyle
değildir. Devlet isterse kendisine ait herhangi bir
malı belirli bir kimseye verebilir, bir başkasına
vermeyebilir. Ya da onu, eğer onda insanların
işlerinin güdülmesi ile ilgili bir hususu görürse
fertlere yasaklayabilir. Mesela haraç malını isterse
ziraatın gelişmesi için çiftçilere verip, başkalarına
vermeyebilir. Ya da silah satın alarak başka
kimseye vermeden sadece o sahaya harcayabilir.
Sonuç olarak devlet, kendisine ait malda tebaanın
maslahatı için uygun gördüğü şekilde tasarrufta
bulunur.
Devlet mülkiyetine örnek olarak şunlar
verilebilir:
Sahralar, dağlar, sahiller, fertlere ait olmayan
ölü araziler, Nehir yatakları gibi araziler,
Fethedilen araziler.
Fethedilen ülkelerdeki o devlete ait tüm binalar
ve devlet dairelerindeki mallar, okullar, hastaneler,
harpte ölenlerin malları, binaları, ya da devletin
kendisinin devlet daireleri için yaptığı veya satın
aldığı bina ve mallar.
Devlet, devlet mülkiyetinden olan mallarından
gelir elde edebilir. Fakat bu devletin tüccar olması,
üretici ya da işletmeci olması demek değildir. Onun
devlet mülkiyetinden gelir sağlaması kazanç
maksadı ile olan bir tasarruf değil, tebaanın işlerini
gütmesi ile ilgili bir tedbirdir. Devletin bu tedbiri
şöyle olabilir :
- Devlet malından olan arazi, bina ve
malların satılması, kiraya verilmesi şeklinde.
- Meyveli ağaçlı arazilerin işletilmesinin
1/4, 1/3, 1/2 gibi oranlarda mahsul karşılığı olarak
kiraya verilmesi.
- Ziraat arazilerinin, işçiler tutarak
işletilmesi.
- Suyu çekilmiş nehir yataklarının ihyası ile.
- Devlete ait arazilerden, tebaasının
fertlerine ikta etmesi.
- Ölü arazilerin ihyası için fertlere verilmesi
ve teşviki.
17
 gündem
Özet olarak diyebiliriz ki; üç çeşit mülkiyet
vardır.
- Ferdi Mülkiyet
- Kamu Mülkiyeti
- Devlet mülkiyeti.
Bunların ne olduğunu ve sınırlarını şeriat
belirlemiştir. Burada ise, detaylara inmeden ana
hatları zikredildi. Bu açıklama ile İslâm'ın
mülkiyete bakışını ortaya konulmaya çalışıldı.
Şu halde ne kamulaştırmanın ne de özelleştir-
menin, İslâm nizamında vakıası yoktur.
Kamulaştırmaya gelince; O ne kamu, ne de
devlet mülkiyetindendir. Kamulaştırma, kapitalizm
nizamının kendi yırtıklarını, kusur ve ayıplarını,
zulmünü örtmek için yaptığı yamalıklardandır.
Kamulaştırma; devletin, ferdi mülkiyet olma
özelliğini taşıyan bir malda kamu menfaatini
görmesi sonucunda, ferdi mülkiyeti devlet
mülkiyetine dönüştürmesidir. Bu ise; şeriattaki
kamu mülkiyeti ve devlet mülkiyetinde farklıdır.
Zira kamu ve devlet mülkiyetinin belirlenmesi
devletin görüşüne terk edilmemiştir. Bu mülkiyetin
belirlenmesi, malın özelliği ve sıfatı hakkında sabit
olan İslâmi hükümlerine göre olur. Bunun için
devlet, istediği zaman kamu menfaati düşüncesinde
ve bahanelerinden hareket ederek rasgele zulümle
ferdi mülkiyete müdahale ederek kamulaştıramaz.
Buna gücü yetmez (değerini vermiş olsa bile).
Çünkü fertlere ait mallar şeriata göre korunmuştur.
Hiçbir kimsenin devlet de olsa ferdi mülkiyete
tecavüz yetkisi yoktur, caiz değildir.
Aynı şekilde devlet, kamu mülkiyetine ait olan
herhangi bir mülkü menfaat ve maslahat düşüncesi
ile ferdi mülkiyete dönüştürmesi de caiz değildir.
Çünkü bu mallardaki maslahatı şeriat belirlemiştir.
Bunu da neyin kamu mülkiyeti olduğunu, neyin
devlet mülkiyeti olduğunu, neyin ferdi mülkiyet
olduğunu belirterek yapmıştır.
Hem kamulaştırma, hem de özelleştirme,
şeriatın kesinlikle yasakladığı malın belli kişiler, ya
da kesimlerin elinde tekelleşmesine açılan
kapılardır. Şeriat ise böylesi kapıları kesinlikle
tanımamaktadır. Zira Allahû Tealâ malın belli
ellerde toplanmasını şöyle yasaklamıştır:
Böylece o mallar içinizden yalnız zenginler
18
arasında dolaşan bir devlet(varlık) olmasın. [Haşr
7]
Özelleştirme uygulamalarının arkasındaki
siyasi hedef ise; özellikle gelişmekte olan ülkelere
ait bir sanayi ve de ekonomik birikimi olmamasını
sağlamak. Zira bu ülkelerde mevcut sömürgeci
devletlerin kontrolü dışında oluşabilecek yeni
yönetimler için ekonomik bir güç ve varlık
olmasın. Bu uzun vadeli bir siyasi tedbir olarak
anlaşılabilir.
Özelleştirme uygulamaları gerçek anlamda
devlet anlayışına, özellikle de İslâm'da devlet
anlayışına tamamen terstir. Zira İslâm'da devletin
asli işlerinden birisi de tebaasının zorunlu
ihtiyaçlarını karşılamaktır. Devlet bunu çeşitli
şekillerde ama şer'î çerçeve içinde yapmak
zorundadır. Şer'î hükümler çerçevesinde
zenginlerden alıp, mağdur ve fakirlere dağıtır.
İslâm devletinde malın üç beş zenginin tekelinde
toplanmasına giden yollar tıkanmıştır. Bu da hem
ekonomik tedbirler ile, hem de cezalar sistemi ile ve
hem de eğitim ile yapılmakta, yani İslâm sisteminin
bütünlüğü içinde sağlanmaktadır. Malın sadece
zenginler arasında dolaşan bir varlık olmasını
sağlayan hususlardan, stokçuluk, sahtekârlık,
yalancılık, rüşvet ve en önemlisi faiz çok şiddetli
bir şekilde yasaklanmış ve de faillerine şiddetli
müeyyideler konulmuştur. Diğer yandan eğitim ile;
cömertlik, başkasını kendi nefsine tercih etmek,
kânaat gibi mefhumlar ile insan unsuru
eğitilmektedir. Allah ve ahiret inancı kalplere ve
zihinlere yerleştirilmekte, amellerin ölçüsü
menfaat değil de; helal-haram, sevap-günah
olmaktadır. Bu sistem içinde zenginler devletin ve
kamunun malını yiyen vampirler değil, malları ile
kamunun ihtiyaçlarının karşılanmasında devletin
yardımcılarıdır. Devletin işi de kamuya ait malları
zenginlere peşkeş çekmek değil, kamunun zaruri
ihtiyaçlarını karşılamak ve kamunun malından
herkesin adilâne istifade etmesini sağlamaktır.
Dolayısıyla, kamuya ait kuruluşları özelleştir-
mek şer'an haramdır. Kesinlikle böyle bir iş
yapmak caiz değildir. Ayrıca, böylesi bir ihanete
kalkışmak, kendi halkına zulüm sayılır. Zira
böylesi bir durumda halk, daha fakirleşmiş ve çilesi
artmış olur. Oysa, devletin işi, halkını korumak,
maslahatlarını gözetmek ve onlara müreffeh bir
- ağustos 2004/sayı 03 -
 gündem

hayat sunmaktır. Kesinlikle açlığa, sefalete ve

çıkmaza sürüklemek değildir.
Sözün özü;
Özelleştirme ile yapılmak istenen; aslı kamuya
ait olan yollar, köprüler, barajlar, elektrik
santralleri, madenler ve işletmeleri, limanları, su
tesisleri, haberleşme tesislerini v.b. mülklerin ferdi
mülkiyete dönüştürülmesi şeriata göre caiz
değildir. Ne devletin, ne hükümetin, ne de kamunun
buna yetkisi yoktur. Zira onların hiçbirisi Mâlik-ül
mülk değildir. Onların bu hususlarda vermiş
oldukları kararlar muteber değildir. Bu kararlar ile
kamu mülkiyeti vasfı o mallar üzerinden kalkmaz.
Özelleştirme, küresel kapitalizmin sömürü
araçlarından sadece bir tanesidir. Bizlere düşen ise;
bütün çağdaş, cahili, tağuti, beşeri ideolojilerin
hayatımızı nasıl zehir ettiğini, anladıktan sonra,
şer;i hükümler doğrultusunda Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
metoduna göre İslamî hayatı yeniden başlatmak
için tüm cehdimizle çalışmaktır. Böylelikle, batının
hayat anlayışından kaynaklanan tüm sorunlar
toplumsal hayattan kökünden sökülüp atılmış
olacak ve Allahû Tealâ'nın razı olduğu izzetli ve
şerefli bir hayat başlayacaktır. İzzet, şeref ve zafer
Allah (SubhanehûveTealâ)'a aittir.

19
- ağustos 2004/sayı 04 -
 gündem
AKP HÜKÜMETİNİN SAHTE İSRAİL TEPKİSİ
A
KP Hükümetinin iktidara geldikten
sonra Türkiye ile Yahudi varlığı
arasındaki ilişkilerinde bir soğukluk
olduğu hissedildi. Önceki hükümet döneminde
hazırlanmış bazı anlaşmalar dondurulmuş, gelen
Yahudi yetkililere soğuk davranılmıştır. Mesela
bazı askeri ihaleler iptal edilmiş, Yahudi'nin su
ihtiyaçlarını karşılamak üzere DSP-MHP-ANAP
koalisyonu döneminde imzalanan Manavgat
Şelalesinin mülkiyeti ile birlikte Yahudi varlığına
satılması projesi durdurulmuş, Tayyip Erdoğan
2003'ün Kasım ayında Rusya üzerinden Türkiye'ye
gelen Yahudi kasap Şaron ile görüşmemiş, İsrail'in
Kuzey Irak'taki faaliyetleri hakkında Dışişleri
Bakanlığı tarafından nota verilmiş, oradaki
büyükelçi Türkiye'ye çağrılmış ve son dönemde de
Erdoğan Yahudi varlığının Ğazze'de yaptığı
katliamları “devlet terörü” olarak tanımlamıştır.
Şimdi tüm bunlar dikkate alındığında, AKP
hükümetinin İsrail'e karşı sert bir tavır takındığı,
Müslüman Filistin halkı ile beraber olduğu, hiç
kimsenin yapamadığını yaptığı izlenimi oluşmuş-
tur. Türkiye halkı arasında ve özellikle Arap
ülkelerinde Tayyip Erdoğan'ın bu tavrı takdirle
karşılanmış ve AKP hükümetine verilen görece
destek artmıştır. Hatta Bağdad'da Erdoğan'ın bu
çıkışından sonraki ilk Cuma namazında Tayyip
Erdoğan'dan övgüyle söz eden hutbeler verilmiştir.
Siyasi olaylara ve politikacıların söylemlerine
basit bir bakışla bakıldığında, yüzeysel bir
düşünme ile değerlendirildiğinde ve öncül bilgiler
olmaksızın salt olarak ele alındığında doğru
sonuçlara ulaşmak mümkün olmaz. Dolayısıyla
AKP hükümetinin İsrail politikasını ve Tayyip
Erdoğan'ın sözlerini bu şekilde değerlendirmek,
halk arasında ve basit düşünen kesimler arasında
20
A. Yusuf Tuğtekin
AKP hükümetinin İsrail'e karşı olduğu şeklinde bir
düşünceye yol açmıştır.
Oysa gerçek böyle değildir. Şöyle ki;
1- Halkın AKP Hükümeti'nin bu tavrına
hayran kalması, İsrail'e tepki gösterecek, onu
kınayacak, onu aşağılayacak, hatta onu
Müslümanların topraklarından def edecek bir güce
ne kadar muhtaç olduklarının apaçık göstergesidir.
2- Halk, Hilafet Ordusu'nun geçmişte zalim
Haçlı kuvvetlerini ve diğer kafir düşmanlarını nasıl
hezimete uğrattığını unuttuğu veya halka
unutturulduğu için, Tayyip Erdoğan'ın hiçbir
gerçek değeri ve pratik anlamı olmayan sözlerine
hayran kalabilmiştir. Doğaldır. Çünkü bizim
dedelerimiz zaferler elde edip Allah yolunda
topraklar fethettikleri zaman sevinçten uçuyordu,
bugün o kahraman insanların torunları olan bu halk
birkaç basit söz duydukları, bir futbol topunun
kaleye girdiklerini gördükleri, %5 oranında
maaşlarına zam aldıkları ve benzeri şeylerle
mutluluktan havaya uçacak kadar zayıf ve muhtaç
bir duruma düşürülmüştür.
3- AKP hükümeti, kafirlerin desteği ile
iktidara gelebilmiş ve onların desteği ile ayakta
durabilmektedir. Avrasya Stratejik Araştırmalar
Merkezi tarafından yayınlanan “Sistem-dışı
Kaynak” başlıklı raporda da görüldüğü gibi AKP
hükümetinden önceki üçlü koalisyon döneminde
ve özellikle ekonomik krizinin olduğu anda
ekonomik verilerde ciddi bir azalma yaşanırken,
AKP'nin iktidara geldiği Kasım 2002'den sonra
ülke içerisine 10 milyar dolarlık bir kaynak
gelmiştir. Bunun içindir ki AKP hükümeti sanki
ellerinde sihirli bir değnek varmış gibi iktidara
gelir gelmez ekonominin kendileri sayesinde
düzeldiğini iddia etmişler ve hala bu iddialarını
- ağustos 2004/sayı 03 -

sürdürmektedirler. Yine 2002 seçimlerinden önce
medyada AKP hakkındaki haberler yeniden
hatırlanırsa, ülkede hakim bulunan Doğan Grubu,
Karamehmet Grubu gibi Amerikancı sabetayist
medya AKP'yi “kurtarıcı” olarak göstermiş ve
bunun sonucunda halk arasında AKP'ye olan
destek önemli ölçüde artmıştır.
4- Türkiye'nin kendi iradesinden mahrum
bırakılmış bir devlet olması, bağımsızlık iddiasının
gerçekçiliğini kaybetmiş olması, iktidarın
kendiliğinden ve kendi gücüne dayanarak hareket
etmesinin kesinlikle mümkün olmadığını
göstermektedir. Çıkarılan yasalardan düzenlenen
toplantılara, yetkililerin açıklamalarından yapılan
yurtdışı gezilerine, alınan kararlardan verilen
tepkilere kadar hükümet ile devletin diğer tüm
organlarının davranışları, “derin devlet” denilen
gizli güce ve derin devleti yönlendiren sömürgeci
kafirlere bağımlıdır. Onların kendi başlarına
hareket etmesi asla mümkün değildir. Aksine bir
davranış olursa, İran'da “Amerika beni bir ayakkabı
gibi kullanıp attı” diyen İran şahının, Filipinler'de
Ferdinand Markos'un ve Irak'ta Saddam'ın
akıbetine uğrarlar. Önceden yönetimde olup da
itibarını ve konumunu koruyabilmiş tek bir lider
yoktur. Hepsi de bir süreliğine belirli maksatlarla
kullanılmışlar, sonra da bir paçavra gibi
atılmışlardır. AKP ve yetkililerinin akıbetinin de
bundan başkası olması beklenmez.
5- İsrail'in devletlerarası siyasetteki konumu-
na gelince; İsrail'in devletlerarasında, bilhassa
evangelist taifenin güdümündeki Bush Hüküme-
tinde sahip olduğu destek ve yardımlar, onu şımarık
ve umursamaz davranışlara itmektedir. Bu vurdum-
duymaz politikanın kimi zaman Amerika'nın
maslahatlarını rahatsız edecek duruma gelmekte-
dir. Bu tür durumlarda Amerika'nın İsrail'e karşı
yaptırım uygulamadığı, ona karşı kibar bir tepkiyle
karşılık verdiği, onu incitmekten sakındığı ama
aynı anda rahatsızlığını da gidermeye yönelik tavır
aldığı görülmektedir. Bu vakıanın en çok
barizleştiği iki bölge Türkiye ve Kuzey Irak'tır. Bir
başka ifadeyle İsrail, Türkiye'de ve Kuzey Irak'ta
Amerika'nın çizdiği yörünge dahilinde hareket
etmektense, kendi başına ve çoğunlukla İngilizler
- ağustos 2004/sayı 03 -
gündem
ile birlikte yürümektedir. Örneğin Türkiye'de
İngiliz yanlısı gruplarla birlikte hareket etmektedir.
Misalen 1996'da İsrail ile imzalanan askeri
anlaşmalar ve Manavgat şelalesinin satışı meselesi
bu sayede gerçekle-şmişti. Şuna da dikkat etmek
gerekir ki, Yahudi politikasında esas olan kaba bir
tâbirle “lafı söyleyene yutturmaktır” Mesela,
Manavgat projesi şu anda İsrail aleyhine konuşan
AKP'nin önündedir. Yine Öcalan'ı idamdan
kurtarılıp affettirilmesi, seçim meydanlarında
“Apo'yu asacağız” naraları atan MHP'ye yaptırıldı.
Sürekli Yahudiler hakkında “Siyonistler!..
İşgâlciler...” diyen Erbakan'a İsrail ile anlaşmalar
yaptırıldı. Sürekli imam hatipleri ve
Müslümanların devlette önemli mevkilere
getirilmesinden bahsediyordu ama imam-hatipleri
de ona kapattırdılar, ordu içindeki Müslüman
subayları da onun imzasıyla ordudan attırdılar.
İşte tüm bunlar birlikte değerlendirildiğinde şu
sonuçlara varılır:
1. AKP'nin İsrail'e tepki göstermesi,
Amerika'nın yeşil ışık yakmasıyla mümkün
olmuştur. Yoksa Tayyip Erdoğan'ın İsrail'e laf
atması, görüşme taleplerini geri çevirmesi veya
ihaleleri iptal etmesi kesinlikle mümkün değildir.
Çünkü İsrail'in arkasında bizzat sömürgeci kâfir
devletler bulunmaktadır.
2. İsrail, Amerika'yı rahatsız edecek şekilde
Türkiye'de ve Kuzey Irak'ta İngilizler ile birlikte
çalışmaktadır. Mesela PKK'nın [PKK ismi önce KADEK sonra da
KONGRA-GEL (Halk Kongresi) olarak değişmişti. Ama hala PKK olarak adlandırılır]
daha
önce tek taraflı ilan ettiği ateşkesi geçen ay iptal
etmesi ve bundan kısa bir süre önce Osman Öcalan
[Amerikan yanlısıdır ve PKK'nın önceki lideri ve şu anda Türkiye'deki İmralı adasında tutuklu bulunan
Abdullah Öcalan'ın kardeşi]
ve ekibinin PKK'dan kovulmasının
arkasında İngilizler ve Yahudiler vardır.
3. AKP Hükümetinin İsrail'e verdiği tepki,
pratik anlamı olmayan ve sözde kalan laflardan
ibarettir. Nitekim AKP yetkilileri ve bilhassa
Erdoğan bir taraftan İsrail'e ve Yahudi yetkililere
aykırı tavırlarda bulunurken, diğer taraftan
ilişkilerini sürdürmektedirler. Mesela Enerji
Bakanı Hilmi Güler, Erdoğan'ın Kasım ayında
Şaron ile görüşmemesinden kısa bir süre sonra,
21
 gündem

Aralık ayında yeni anlaşmalar yapmak için İsrail'e
gizlice gitmişti. Yine geçenlerde Türkiye'ye gelen
Şaron'un yardımcısı Ehud Olmert'in ziyareti
sırasında, Tayyip Erdoğan ile görüşmedi ve bu da
bir tepki olarak yansıtıldı. Oysa Dışişleri Bakanı
Abdullah Gül, Olmert'in aktaracaklarını tam olarak
dinledi ve verilen sinyali aldı. Zaten Olmert
gitmeden önce yaptığı açıklamada “oldukça
memnun ayrıldığını” ifade etti. Yine bir süre önce
uçuş güvenliği sağlanmadığı gerekçesiyle İsrail'e
Türkiye'ye uçuş yasağı koymuştu. Bu uçuş yasağı
ancak Türkiye'nin İsrail uçaklarının güvenliğini
MOSSAD'ın sağlamasına razı olmasından sonra
kalkmıştı. Mecliste İsrail'i kınama kararı
görüşülürken Tayyip Erdoğan'ın milletvekillerini
“duygusal olmamaları” yönünde uyarması, İsrail'i
kınama kararının çıkmasını engellemek amacıyla
olduğu biliniyordu. Enerji Bakanı Hilmi Güler'in,
İsrail'li Enerji Bakanı Partizky ile Türkiye ve İsrail
arasında, hem doğalgaz, hem ham petrol, hem de
elektrik taşıyacak bir enerji koridoru kurulması
yönünde anlaşmaları son bir örnek olarak
verilebilir.
4. Tepkinin ardındaki dürtü ise, Amerika'nın
yeşil ışık yakması ve kamuoyu desteğinin elde
edilmesidir. Kamuoyundan kasıt hem Türkiye
kamuoyu hem de Arap kamuoyudur. Tayyip
Erdoğan'ın Vakit gazetesine verdiği röportajda
söylemini daha da derinleştirmiş ve duyguları
tahrik eden sözlerle şöyle demişti: “Ufacık
yavruları, savunmasız kadınları öldürüp toplu
katliam yaparsanız, o da gelir bombalı eylem
yapar. Önce terörün sebepleri ortadan kalkması
lazım” Tayyip Erdoğan'ın daha önce hiç Vakit'e
röportaj vermediği halde bu defa tabana doğrudan
hitap eden Vakit muhabirini bizzat çağırarak
onunla röportaj yapması, AKP'nin Hıristiyan-
Siyonistlerle (Bush'un da mensubu olduğu azgın
evangelist taife ile) sıcak ilişkilerinin deşifre
edilmesinden sonra popülaritesini korumaya
yönelik savunmacı bir karşı hamle olarak
değerlendirilebilir. Arap dünyasına gelince; Nasır,
Sedat, Esad, Fahd ve benzeri Arap hainlerinin
İsrail'e karşı tutumları hatırlandığında, Araplar
arasında bu tepki hayranlık ve takdir ile karşılandı.
Bu da son NATO İstanbul Zirvesi'nde ele alınan
Geniş Ortadoğu Projesi kapsamında Türkiye'ye
biçilen “merkez ülke” rolü ile yakından alakalıdır.
Nitekim İngiltere'nin Türkiye'ye ilişkin siyaseti,
“Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” ile “Hattı müdafaa
değil, sathı müdafaa” şiarlarına göre içine kapanık
ve dış siyasetten mahrum olarak “köprü ülke”
olmasıydı. Amerika'nın AKP hükümeti vasıtasıyla
gerçekleştirmek istediği politika ise, Türkiye'nin
Ortadoğu, Kafkaslar ve Orta Asya politikalarında
“merkez ülke” veya “model ülke” haline getirilme
politikasıdır. Bu politikanın gereklerinden biri de
Erdoğan'ın tepkilerinin yansıması olarak Arap
kamuoyunu hoşnut edecek ve Arap halkı nezdinde
Türkiye'nin itibarını artıracak söylemler ve
tavırlardır.
Sonuç olarak Tayyip Erdoğan ve diğer AKP
yetkililerine İsrail'e tepkisi sahte bir tepkidir.
Ülkenin her tarafında MOSSAD ajanları cirit
atarken, medyasıyla, iş çevreleriyle, etkili
kuruluşlarıyla, bürokratlarıyla ülkenin hakimiyeti
İsrail hayranı sabetayist zümrelerin elinde iken
Tayyip Erdoğan ve çevresinin daha fazlasını
yapabilmesi de zaten beklenemez.

22
- ağustos 2004/sayı 03 -

Cumali Polat
İSLAM MİZANINDA İNSAN HAKLARI
zellikle Müslümanların yaşadığı coğraf-
Ö yalarda yaşananlar gerçekten insanlık
için yüz kızartıcıdır. Son olarak Irak'ta
katliam, işkence ve tecavüze dayalı olarak
yürütülen işgal, bizlere Batı'nın çirkin yüzünü bir
kez daha göstermiştir. Bütün bunlar olurken bu
işkencecilerin “insan hakları” fikrine çağırmaları
ise gerçekten trajikomik bir durumdur. Vahşi
sömürgecileri tanıyanlar, onların ideolojileri gereği
menfaatçi ve ikiyüzlü olduğunu bilenler tabi ki bu
yalanlara inanmayacaktır. Ancak onların gerçek
yüzlerini keşfedememiş bazı Müslümanlar, birazda
80 yıllık zulmün etkisiyle “insan hakları” fikrini
havada kapmak için birileriyle yarışmaktadır. İşte
bu yazımızda günlük hayatta sıkça kullanılan,
ancak vakıası Müslümanlar nezdinde netleşmemiş
“İnsan Hakları” fikrini inceleyeceğiz.
İnsan Hakları Fikrinin Menşei:
Müslümanları batı fikirlerine entegre etme
düşüncesinin yanında siyasal baskı aracı olarak da
çokça kullanılan İnsan Hakları fikri kapitalist
menşeli batıl bir fikirdir. Bu fikrin ortaya çıkışı
şöyledir:
Kilise'ye tabi olan Hıristiyan din adamları ile
fikir adamları ve felsefeciler arasında yaklaşık üç
yüz yıldır devam eden mücadele, Miladi 17. asırda
şiddetlenmiş ve bunun neticesi olarak Avrupa da
İnsan hakları fikri ortaya çıkmıştı. Felsefeci Luce
başta olmak üzere bir çok fikir adamı fertler için
tabi olan hakların fertlere verilmesine çağrıda
bulunmuştu. Onlara göre bu haklar tabi olan
kanunlarının gereğidir. Yine onlara göre insan,
kendi aklı ile fertlerin haklarını korumaya kefil olan
kanunları oluşturmalıdır.
Kilisenin aklı ipotek altına alan düşüncesinin
yanına şiddetli baskılar da eklenince doğal olarak
- ağustos 2004/sayı 03 -
gündem
bu iki grup arasındaki mücadeleden fikir adamları
zaferle ayrıldı ve Fransız İhtilali gerçekleşti.
Sonuçta, dini hayattan ayırma (laiklik) esasına
dayalı, hürriyet mezhebi de denilen kapitalizm
ideolojisi doğmuştu.
Bu ideolojiye bakarken tabii haklarla ilgili şu üç
esası bulmaktayız:
1. Fertler için tabii haklar siyasi durumdan
öncedir. Yani devlet kaim olmadan önce bu haklar
vardı. Dolayısıyla, haklara saygı gösterme, ferdi
hürriyetleri muhafaza etme sorumluluğu devlete
aittir ve ona dokunmaktan imtina etmelidir.
2. Devlet sultası ile fert hürriyeti arasında
oluşan çelişkiler çözümlenmelidir. Bu çözüm ferdi
hürriyetler çıkarına olmalıdır. Zira devletin
oluşumundaki gaye ferdi hürriyetleri himaye
etmektir.
3. Ferdi hürriyeti devletin siyasi mevcudiyeti
için esas kabul etmek gerektiriyor ki devletin
sultası sınırlı olmalıdır ve o fertlerin hürriyetini
kısıtlamasından men edilmelidir.
İşte bu esaslara göre kapitalist düşünürler,
hürriyetleri kısıtlayan ve insan haklarını
sınırlandıran ilahi kanunların uzaklaştırılmasına
yöneldiler. Keza bu ilahi kanunlar yerine, akla ve
vakıaya dayanan tabii kanunları getirdiler. Buna
göre; ferdin hakları devlete karşı zuhur etti ve bu
daha sonra insan hakları olarak, 1776 Amerika
İhtilali ve 1789 Fransa İhtilali'nin ardından ortaya
çıkmış oldu. Sonra II. Dünya Savaşı, Birleşmiş
Milletler (BM) Heyeti ile zaten o heyeti kendi
çıkarlarını muhafaza etmek için büyük olan
devletler oluşturmuştu- insan hakları fikri uluslar
arası boyut kazandı.
Bundan sonra insan haklarının muhafaza
edilmesi için ardı ardına konferanslar ve devletler
23
 gündem
arasında anlaşmalar yapıldı. Bütün bunlar ferdi
gaye edinmişti ve şu dört çeşit hürriyeti garanti
altına almak içindi; İnanç Hürriyeti, Fikir
Hürriyeti, Mülk Edinme Hürriyeti ve Kişisel
Hürriyet.
Uluslararası İnsan Hakları ilanı için 1948
yılında BM'den karar çıktı. Sivil ve siyasal haklar
hakkında da 1966 yılında devletlerarası anlaşma
yapıldı ve 1993 yılında devletlerarası konferans
sonucunda insan haklarıyla ilgili beyanname
yayınlandı ki 1948 yılında oluşan BM kararında
değişikliği ihtiva ediyordu.
İnsan Hakları Mefhumunun Yıpranması:
Batının siyasi fikri üzere tabii olan haklara göre
bina edilmiş bulunan insan hakları mefhumu hem
düşünsel ve hem de vakıa olarak düşüktür.
Düşünsel açıdan;
Bazı düşünce sahipleri iddia ediyor ki, bir kısım
beşer kendi tabiatına düşmandır. Diğer bir kısmı
ise, kendi tabiatıyla uyumludur. Dolayısıyla
insanlar arasında müsavi olan her insana aynı hakkı
veren müsavat mevcut değildir. Buna göre şu sonuç
çıkar insanların bir kısmı kendi haklarından
mahrum edilmelidir.
Keza, toplumsal yaşamdan uzak olan esaslı tabii
hakların mevcudiyeti hususunda düşünürler
arasında ittifak mevcut değildir. Kimileri,
insanların haklarını himaye eden yasanın garantisi
ancak, toplumsal gelişmenin veya içtimai ve maddi
gelişmenin oluşumuna göre olur derken, kimileri
de İnsan haklarını garanti eden kanunların varlığı
toplumsal ve maddi gelişmeleri de beraberinde
getirecektir fikrini savunmaktadırlar.
Vakıa açısından;
Yasalar ve konmuş olan belgeler insan haklarını
duygusal, edebî bir üslupla ele almıştır. Bu bir
kısım hakları kararlaştırmakta ve diğer bir kısım
hakları inkar etmekte hakim olan sultaya şeffaflık
vermektedir.
Keza, devletlerarası insan hakları belgelerinden
söz edenler, o hakların icra edilme vasıtasından söz
etmemektedir. O hakların garantisine kefil olan
24
vasıtalara işaret edilmemektedir. Ve onların
sınırlarının ihlal edilmesinde ne gibi cezalar
uygulanacağına dair bir nass yoktur. Ancak
muhafaza edilme zarureti ile yetinilmiştir.
Ayrıca mevcut dünya devletinin dış politika-
sıyla da doğru orantılı bir hal almıştır. Bugün
itibariyle ABD Afganistan, Guantanamo, Irak'ta
fiili olarak insan haklarını çiğnemekle kalmayıp
insan onurunu ayaklar altına alırken, Filistin'de
yaşanan Siyonist zulme sesini çıkartmayarak
destek vermektedir. Orta Asya'da yaşanan insanlık
dışı muameleleri görmez iken, Sudan'ı bölmek için
savaşan milisleri bahane ederek Sudan'a yaptırım
tehdidinde bulunabilmektedir.
İşte bütün bunlar “İnsan Hakları” fikrinin ne
kadar düşük ve esnek bir yapıya sahip olduğunu
göstermektedir.
İslam'da İnsan İçin Meşru Haklar:
Allah, insanı çamur maddesinden yaratmıştır.
Ona, hayat sırrı olan ruhu üflemiştir. Ve ona bazı
özellikleri emanet etmiştir. Onlar şunlardır: İç
güdüler (duygular), uzvi İhtiyaçlar ve tefekkür.
Ve Allahû Tealâ kendi sözü ile mahlukatı ne için
yarattığının gayesini beyan etmektedir:
“Cinleri ve insanları ancak bana ibadet
etmeleri için yarattım.” (Zariyat56)
İnsanda asıl olan kul olmasıdır. O'nun emrine
itaat eder ve O'nun nehylerinden uzaklaşır. Ve
İslam, bütün insanların amellerini tanzim eden
şümullü, mütekamil bir nizam olarak gelmiştir.
İnsanların duygularını, uzvi ihtiyaçlarını, onun fert
olarak fıtratına muvafık ve İslamî cemiyetin de
oluşmasına uyumlu olarak sahih halde gelmiştir.
İslam, insanın Rabbi ile alâkasını (ibadetler,
itikatlar v.b.), kendisiyle olan alâkasını (yiyecekler,
giyecekler), başkalarıyla olan alâkasını
(muâmelat), yönetici ile yönetilenler arasındaki
alâkasını ve devletin diğer devletlerle olan
alâkasını kapsamaktadır. Allah, meşru hakları tayin
edendir. Ve O meşru hakları vahiy vasıtasıyla
insanlara beyan etmiştir. Bunlar Rasullerin
lisanıyla insanlara açıklanmıştır. Zira bu esaslara
- ağustos 2004/sayı 03 -

göre Kıyamet Günü'nde onların muhasebesi
yapılacaktır.
Şer'i delillerle, onlardan meydana gelen
hükümlerle Müslümanların fakihleri şu neticeye
ulaşmışlar ki, insan için meşru olan haklar
oluşmuştur ve insanın hakları üç çeşit halinde
tahakkuk ederek meydana gelmiştir. Bunlar
şöyledir: Zaruretler, İhtiyaçlar ve İyilikler.
Zaruri olanlardan kasıt; İnsanın şerefli
yaşamasını sağlayan çıkarlarıdır. Bununla
salahiyetli olan cemiyet ve onun istikrarı oluşur.
Eğer bunların herhangi birisi oluşmazsa hayat
nizamı bozulur. İnsanlar arasında kargaşa ve fesat
yaygınlaşır. Onlara dünyada bedbahtlık ve
huzursuzluk bulaşır. Ahirette de elem verici azap
ile karşılaşır.
Bu Zaruri Haklar 8 tanedir:
Din Muhafazası, Nefis Muhafazası, Akıl
Muhafazası, Nesil Muhafazası, Mal Muhafazası,
Şeref Muhafazası, Emniyet Muhafazası ve Devlet
Muhafazası. Bunların her birisinin muhafaza
edilmesi için İslam, hükümleri şeriat haline
getirmiştir.
1. Din Muhafazası:
İslam kendisine dahil olmak için hiçbir kimseyi
zorlamaz. “Dinde (girişte) zorlama yoktur, zira
olgunluk azgınlıktan ayırt edilmiştir…”(Bakara 256)
Bu kapitalizmin çağrıda bulunduğu tabii haktan
elde edilen inanç hürriyeti demek değildir. Çünkü
Müslüman İslam'ı iman ettikten sonra O'ndan
dönerse kendisi ile konu münakaşa edilir ve tevbe
etmesi istenir. Eğer o, irtidat/dinde dönme de ısrar
ederse onun akıbeti katledilmesidir. Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
dedi ki: “Kim dinini değiştirirse
onu katlediniz.”
Şöyle ki; Müslümanın benimsemiş olduğu
İslam Akidesi onun fıtratına uygundur ve akıl üzere
bina edilmiştir. O'ndan dönüş yapması insan
fıtratına ve insan aklına muhalefet etmektir. Ve o
kendi irtidadı/dinden dönmesi ile hastalık zuhur
etmiştir. Dolayısıyla Allah'ın insanlar için razı
olduğu ve onunla onu şereflendirdiği dini
muhafaza etmek için onu yok etmek gerekir ki o,
toplumun diğer organlarına sirayet etmesin. Ve
- ağustos 2004/sayı 03 -
gündem
İslam, dinin muhafaza edilmesi için hükümler
koymuştur. Mesela; O'na (İslam'a) daveti taşımak,
O'na karşı yapılan düşmanlığı bertaraf etmek, O'na
küfreden varlıklara karşı cihadı vacip kılması…
Allahû Tealâ dedi ki:
“Fitne yok olup ve din yalnız Allah için
oluncaya kadar onlarla kıtal ediniz.”(Enfal39)
2. Nefis Muhafazası:
Nefsin bekası ve onun değerlendirilmesi için
İslam, yasa koymuştur. Allahû Tealâ diyor ki:
“Biz hakikaten Ademoğullarını şereflendir-
dik.”(İsra 70) Ve onun katledilmesini ve ona tecavüzde
bulunulmasını (haksız yere saldırı v.b.) haram kıldı.
Onun hayatı için kısası meşrulaştırdı;
(Bakara 179)
“Sizin için kısasta hayat vardır.” Ve
Rasul (SallAllahuAleyhiveSellem) dedi ki:
“Dünyada insanlara azap verenlere şüphesiz
Allah da azap edecektir.” Böylece insanlığın
ezasına götüren her şey haram kılınmıştır.
3. Aklın Muhafazası:
Elbette İslam aklı, hak ettiği yere oturttur-
muştur. Onu mükellef konumuna getirmiştir. Onu
kullanmaya teşvik etmiştir. Ondan tedbirli,
mütefekkir ve müctehid olmasını talep etmiştir ve
alimlerin konumunu yükseltmiştir. Allahû Tealâ
diyor ki:
“De ki: 'Hiç bilenlerle bilmeyenler musavi
olur mu?'”(Zumer9)
Ayrıca aklın çalışmasına etki yapan içkiyi,
uyuşturucu almayı ve sihir yapmayı haram kıldı.
Bunlarla uğraşanlar hakkında da ukubat-
ları/cezaları koydu.
4. Nesil Muhafazası:
İslam, neslin çoğalmasını teşvik ederek,
doğurgan ve cana yakın kişilerle evlenmeyi
özendirmiş ve nesebin muhafaza edilmesini
istemiştir. Zinayı haram kılmış ve evli olduğu halde
zina yapana recm haddi ve evli olmadığı halde zina
yapana da yüz kırbaç haddini getirmiştir. Ve erkeğe
de ailesi üzerine nafakayı teminle sorumlu tuttu.
Çocukların iyi şekilde terbiye edilmelerine -
özellikle de kızların- teşvik etmiştir. Rasul (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
dedi ki: “Kimin kızı varsa onu terbiye
25
 gündem
eder ve onu en iyi terbiye ile donatırsa, ona ilmi
kazandırır ve ona en iyi ilmi öğretirse o, Kıyamet
Günü'nde ateşe karşı kendisi için perde olur.”
5. Mal Muhafazası:
İslam insan için malı elde etmesini mubah
kılmıştır. Ve onun için çeşitli sebepleri koyarak
maliyenin büyütülmesini teşvik etmiştir. Ve o an
itibariyle zenginlerin mallarında fakirler için hak
hükmünü oluşturmuştur. Gönül rızası olmadan
başkalarının malının alınmasını haram kılmıştır.
Malın muhafazası için hükümler koymuştur. Ve
ferdi mülkiyetin muhafaza edilmesi için hırsızlığı
haram kılarak, hırsızlık yapana karşı -şartların
oluşmasıyla- “el kesme” haddini getirmiştir. Malın
telef edilmesini haram kılmıştır. Akılsız,
mecnun/deli ve kendi malını muhafaza etmekte
kusurlu olanlar için veli tayin etmeyi uygun
görmüştür. Ve genel mülkiyet, devlet mülkiyeti ve
ferdi mülkiyetten her birisi için özel hükümler
koymuştur.
6. Şeref Muhafazası:
İslam, iffetli olan kadınlara zina iftirasında
bulunanlara karşı seksen kırbaç haddini getirmiştir.
İnsanların şerefini zina dışında zedeleyenlere karşı
da İslam, caydırıcı ta'zir cezaları getirmiştir.
7. Emniyet Muhafazası:
İslam yol kesenlere, namusa veya mala ve cana
saldıranlara karşı muharebe haddini getirmiştir.
Allahû Tealâ diyor ki:
“Allah'a ve O'nun Rasulüne harp edenlerin
ve yerde fesad çıkarmaya çalışanların cezası
ancak ya öldürülmeleri, ya asılmaları, yahut el
ve ayaklarının çaprazlama kesilmesi, yahut da
bulundukları yerden sürülmeleridir.”(Maide 33)
Ayrıca İslam, fitne vasıtası, korkutucu iddialar,
milliyetçilik veya aşiret vs. dürtüleri çıkararak
emniyeti sarsanlara karşı da caydırıcı ta'zir cezaları
koymuştur.
8. Devletin Muhafazası:
İslam, hakikaten Müslümanların kendilerine ait
devletin olmasını, onlara İslam Şeriatı ile
hükmetmesini ve dünyaya İslam'a daveti
yüklenmesini farz kıldı. Yani onlara kendileri için
tek halifeyi ikame ederek, Ona (halifeye) Allah'ın
26
Kitabı ve Rasulullah'ın Sünnetine göre biat
etmelerini farz kıldı. Onların üzerine üç günden
fazla halifesiz kalmalarını haram kıldı. Ve İslam,
Müslümanların halifesi için kendi boynunda biat
olmadan ölen bir kimsenin ölümünü, cahiliye
ölümü olarak addetti. Kim de boynunda Halife'ye
biat olmadan ölürse cahiliye ölümü ile ölür" (Müslim K.
İmara H. No: 1851)
Şeriatın hududu çerçevesinde halifeye itaati
farz kıldı. Eğer herhangi bir kimse Müslümanların
otoritesine karşı isyana kalkışırsa ve halifeye
isyanda ısrar ederse o, bağiydir/isyankardır. İslam,
halife ve ümmet için halife ile birlikte bağiy/isyan-
kar olanlarla terbiye haddinde (isyanın bastırılma-
sına yönelik savaşta) bulunmalarını emretmiştir.
İhtiyaçlara gelince:
İnsanların üzerinden sıkıntıların giderilmesi
için lazım olan haklardır, yani insanların
üzerlerindeki yükü hafifletmektir.
İbadetlerde; Onların yapabileceklerinden
sorumlu tutmuştur. İbadetler için herhangi bir
hükmün infaz edilmesi anında hafifletici ruhsatlar
getirmiştir. Yolcu ve hasta için Ramazan ayında
oruç tutmamalarını mubah kılmıştır. Ayağa
kalkmaktan aciz olan kimseler için oturarak namaz
kılmalarını mubah kılmıştır. Vesaire ruhsatlar…
Yiyeceklerde; İnsanlar için iyi olanları helal ve
kötü olanları haram kılmıştır ve zorunluluk halinde,
kendi hayatını tehlikeden muhafaza edebilmesi için
üzerine haram olanlardan yemesine ruhsat
vermiştir.
“Bir kimse, açlıkta -haddi aşmadan- zaruret
halinde (Ayetin öncesinde zikredilen haram olan yiyeceklerden yiyebilir). Şüphesiz
Allah Ğafur'dur, Rahim'dir.”(Enam145)
Ukubatta/Cezalarda; İnsanlar için şu kaide
konulmuştur: “Şüphe varken had uygulanmaz.”
Kast olmaksızın (hatalı olarak) katletmekte, katilin
cezasını hafifletmek için katledilenin akrabalarına
diyet uygulamasını getirmiştir. Vesaire…
İyileştirmeler ise:
İnsanların durumlarını iyileştiren konulardır.
Onların şerefli hayatlarını daha uygun hale
getirmektir. Ahlâkî açıdan; Yiğitlik, güzel ahlâk
gibi…
- ağustos 2004/sayı 03 -

İbadetlerde; Vücut, giyim ve mekan için
tahareti yasallaştırdı. Namaz için her mescide
girişte süslenmeyi teşvik etti.
Muamelatta; aldatmayı, bozgunculuğu,
hainliği yasakladı ve emaneti, müsamahakar teşvik
etti. Harpte (savaşa katılmayanların) ruhbanların,
çocukların ve kadınların katledilmelerini haram
kıldı. Gaddarlığı, elçileri katletmeyi, ölünün
uzuvlarını kesmeyi nehy etmiştir. Keza, ziraatçılar
ve kiracılar gibi savaşçı olmayanların katledilme-
sini de haram kılmıştır.
Ukubatlarda da; Suçu kabul ettirmek için
işkence yapmayı haram kılmıştır. Katleder-
ken/hadler uygulanırken iyilikle davranmayı (sınırı
aşmamayı) emretmiştir. Ahlâkta doğruluk, iffet ve
emanetle vasıflanmayı talep etmiştir ve yalanı,
fuhşu ve hıyaneti nehy etmiştir. Bunlar cemiyetin
fertleri arasında güveni, saygıyı ve sevgiyi
oluşturanlardandır.
İslam… ve İnsan Hakları
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, insan
hakları kavramı, kapitalist-Batı kavramıdır. Onun
delaleti, Batı ideolojisi görüş açısından meydana
gelmektedir. Bu, dini hayattan ayırma akide-
sindendir ve bu İslam akidesi ile çelişmektedir.
İslam Şeriatından fışkıran hükümlere muhalefet
etmektedir. Bundan dolayı bunun muhteviyatını
talep etme hususunda Müslümanlara düşen
özellikle de tefekkür sahibi olanlara layık olan
şudur ki, bu kavramı kullanmaktan sakınmalarıdır.
Onun yerine şeriatın kavramı olan, İnsan için
Şeriatın haklarını kullanmaları gerekir. Çünkü
işaret ettiğimiz gibi birincisinin delaletinin manası
şöyledir: İnsanın haklarını tayin eden insanın
kendisidir. Böylece insan, kendi duygularına, uzvi
ihtiyaçlarının kulu olmuş olur veya o, diğer
insanların kuludur. Halbuki şeriatın kavramı delalet
ediyor ki; insan kendisini yaratmış olan Allah'ın
kuludur ve O (Allah), onun için onun duygularının
ve uzvi ihtiyaçlarının sıhhatli bir şekilde doyuma
ulaşması, onun yükselmesi ve dünyada kalkınması
ve Ahiret'te de onun saadeti olan Allah'ın rızasına
kavuşturması için ona şer'i hükümler koymuştur.
Bu gün açık bir şekilde görüyoruz ki, insan
- ağustos 2004/sayı 03 -
gündem
hakları bayrağını taşıyan devletler insanın
şerefinden epeyce uzak olan işlerle meşgul
olmaktadır. Onlar kendi renklerinden olmayanlara
ırk ayrımı yapmakla kalmayıp, diğer devletlere ve
halklara karşı üstünlük taslayıp, sömürgecilik
siyaseti yürütmektedirler. Onlar, devletlerarası ve
insan hakları sorunları karşısındaki duruşlarında
(kendi lehlerine olacak şekilde) çifte standart
uygulamaktadırlar. Keza görüyoruz ki, fertlerin
şerefi ve insan hakları her yerde ihlal edilmektedir
ve bunu da Batı'nın icat ettiği ve bize pazarladığı
kanunlar adına yapılmaktadır. Mesela;
sıkıyönetim, savunma ve olağanüstü hal kanunları
ve istinaf mahkemeleri gibi… Bu kanunlar, sonuçta
bir çok devlette insanların haklarının oluşmasında -
esas olmadığı halde- esas hale getirilmektedir. Bu
d u r u md a b u b elg eler d en f ay d alan an lar
sınırlandırılır. Bunun semeresinden her devlette
sultayı eline geçirmiş olan heyet faydalanmış olur.
Fertler ve halklar için bu böyledir. Devletler için
ise; uluslar arası siyasete birinci derecede etki eden
s ö m ü rg e c i d e v l e t l e r k e n d i m e n f a a t l e r i
doğrultusunda insan Haklarını ihlal eden devletleri
belirlerler. Sonrada onun üzerine saldırılar başlar,
onunla ilişkiler kesilip ambargo uygulanır, o devlet
abluka altına alınır, buda yetmez ise askeri işgal
başlar. Diğer uydu devletlerde sömürgecilere
destek vermek için birbiriyle yarış içine girerler.
Değişen zaman dilimlerinde yeni bahaneler
türetilir bu gün ABD'nin “Teröre” karşı savaşı
bahane ettiği gibi. Mesela, o, Irak'ı vurur ve onu
abluka altına alır. Çünkü Irak, Şiilerin ve Kürtlerin
haklarını ihlal etmiştir. Halbuki Sırpların ve
Hırvatların işlemiş oldukları cinayetleri ve
Müslümanlara karşı yaptıkları bütün zulümlere
karşı sükût eder. O, Somali'de Muhammed Ediyyid
ve ona tabi olanları kovalar. Çünkü O, onların
sultasını ve onların kendi memleketine yapmak
istedikleri işgale karşı ayaklanmıştır. Halbuki O,
kendi memleketleri olmayan diğer memleketleri
işgal eden Şaron ve askerlerini (İsrail) destekler,
onlar çocukları, kadınları ve yaşlıları katlettiği
halde… İşte bu misaller denizden bir damladır.
Bunlar dünyadaki insan haklarını muhafaza
ettiklerini iddia edenlerin elleriyle işlenmektedir.
27
 gündem
Bizler ise hala, hayali olan insan hakları için
yazıyoruz, hutbe veriyoruz ve konferanslar
yapıyoruz. Oysaki Batı buna şu iki sebepten dolayı
çağrıda bulunmuştur:
1. Kendi suretini, kendi nizamının suretini
işgal ettiği halklar nezdinde güzel göstermek.
2. Bu sloganı, diğer devletlerin ve diğer
halkların ilişkilerine müdahale edebilmek için
devletlerarası kanun olarak kullanması.
Böylece “insan hakları” fikri sömürgeci,
kapitalist bir fikir olduğu açıklık kazanmıştır.
İslam'ın fikirleriyle alâkalı olmadığı da açıklık
kazanmıştır. Şüphesiz o, İslam'a zıt olarak bina
edilmiş bir esas üzerinedir. Onun akidesi, dini
hayattan uzaklaştırmaktır. O akide, egemenliği, -
şeriata değil de- halka vermiştir. Dolayısıyla insan;
Allah'ın emirlerini infaz edeceği yere, insanın
emirlerini infaz etmektedir… “Egemenlik
Halkındır ve Sultaların/Otoritelerin Kaynağı
Halktır” Bu ibare ancak hayali/ütopik bir lafızdır.
Hayatın işleyişinde onun vakıası yoktur. Hatta asıl
olan demokratların kendilerinde bu böyledir.
Onlardaki yasama organı/sultası ancak kanun ve
hukuk koyucularında temsil edilmektedir. Yargı
organı/sultası ise halkın elinde değil de hükümetin
elindedir. Buna binaen demek ki, demokrasi: halk
için halkın kendisini yönetmesidir. İşte bu hayat
vakıasında bilfiil mevcut değildir. Bu ancak
mücerret, farazî fikirden başka bir şey değildir.
Hürriyetlere gelince; özellikle kişisel hürriyet
ondan insan hakları fikri ortaya çıkmıştır. Keza o,
vakıadan ve işleyişten yoksundur. Çünkü insan
yaratılmıştır ve onunla birlikte onun duyguları ve
uzvi ihtiyaçları yaratılmıştır. Bunlar sahih olarak
doyuma muhtaçtır. Bunun diğer insanlarla olan
alâkası tanzim edilmelidir. Ve bu alâka çok dakik
bir tanzime muhtaçtır. Bu tanzim öyle bir yerden
gelmeli ki, insanlar arasındaki bütün ferdi
farklılıkları ihâta etmelidir. Ve bu ancak onun
yaratıcısı olan Allah Azze ve Celle'dir. Onu başı
boş bırakmak, onu düzenlememek ve insanları
kendi arzularına göre doyumuna terk etmek ancak
dağınıklığa ve insanlığın hayatlarında tehlikeye
28
götürür. Hürriyete davet edenler sonuçta şuna
zorlandılar: Bu hakikatle yüz yüze geldiklerinde
şunu söylemeye başladılar: “Hürriyetler, diğer
insanların hürriyetleriyle sınırlandırılmalıdır.” bu
şu demektir: “Yani hürriyetler yok..”
Umumi hürriyetler dört çeşittir ve bu İslam'da
mevcut değildir. Müslüman bütün fiillerinde şer'i
hükümlerle kayıtlıdır. O hiçbir işte hür değildir ve
İslam'da hürriyet yoktur. Ancak kölenin, kölelikten
kurtulma hürriyeti vardır. İslam akidesinden
dönmek Müslümana haramdır. İslam'dan olmayana
davet etmesi de ona haramdır. Ancak İslam, ona
bazı durumlarda görüş belirtmeyi mubah kıldı ve
ona şer'i hükümler çerçevesi içindeki durumlarda
da onu (görüş beyan etmesini) vacip kıldı.
Sonuç olarak; Müslümanlar için -eğer onlar
kalkınmaya ve yükselmeye tekrar dönmek
istiyorlarsa kesinlikle gerekli olan kendi hak olan
dinlerine dönüş yapmalarıdır. Onun kaynaklarını
ve onun metinlerini kendilerinin karşılarına dikilen
her problemde, meydana gelen her türlü yeni
hadiselerde ve kavramlarda O'nu (İslam'ı)
dillendirmektir. Böylece kendilerine şifa veren ilacı
bulurlar. Ondaki kesin çözümü görürler. Onların
üzerine düşen şudur ki: uyduruk sloganlarla
süslenmiş Batı kavramlarına aldanmasınlar. İslam
fikri, yüce fikirdir. İlahi vahiy üzerine bina
edilmiştir veya ondan fışkırmıştır. Halbuki Batı
fikri, kokuşmuş olan bir fikirdir. İnsan onu küfür
akidesi olan dini hayattan ayırma fikri üzerine bina
etmiştir. İşte bu iki fikir arasında ne kadar farklılık
vardır! Allahû Tealâ diyor ki:
“Yoksa onlar cahiliye hükmünü mü talep
ediyorlar. Halbuki iman eden kavim için
Allah'ın hükmünden daha iyi kimin hükmü
olabilir ki?”(Maide50)
- ağustos 2004/sayı 03 -

Ahmet Sivren
ÖZBEKİSTAN GERÇEKLERİ – II
zbekistan gerçekleri” yazımızın
Ö yayınlanmasından kısa bir süre sonra
meydan gelen patlamalar tüm
dikkatleri Özbekistan'a yöneltti. Dünya
medyasında ise bu patlamalardan ziyade
patlamanın nedenleri ön plana çıkartıldı.
Özellikle müslümanlara yapılan baskılar bu
patlamaların nedeni olarak gösterildi.
Özbekistan'da yapılanlar belli bir grup, cemaat
ya da partiye yönelik değil, Özbekistan'da
yaşananlar bütün Müslümanlara yöneliktir, tabi ki
bunu görmek isteyene bu böyledir. Yani oradaki
baskı sadece Hizb-ut Tahrir ya da Özbekistan
İslami Hareketi-IMU (ÖİH)'ne yönelik değil,
silahlı (maddi), silahsız (fikri) çalışma yapan tüm
cemaatlere, partileredir. Hatta çalıştığı bölgelerde
sistemle bir derdinin olmadığını söyleyen
cemaatler de Kerimov'un bu teröründen/baskısın-
dan yaka silkmektedir. İnsanlar, dinlerinin kitabı
Kur'an-ı Kerim'i okumakta, mescidlerinde ibadet
etmekte bile sıkıntı çekmektedirler. Çünkü İ.
Kerimov, samimi Müslümanları potansiyel terörist
görmektedir. Bu da onun İslam'a ve Müslümanlara
ne kadar düşman olduğunun bir göstergesidir.
Geçen sayıda Özbekistan'daki mevcut rejimin
halka yaşattığı zulümden biraz bahsetmiştik. Bu
sayıda ise İ. Kerimov'un Hizb-ut Tahrir'lilere
yaptıklarından örnekler sunmaya çalışacağız.
Çünkü biz biliyoruz ki Hizb-ut Tahrir silahlı bir
örgüt değil, o tamamıyla fikrî ve siyasî bir çalışma
yapıyor. Ama böyle çalışmasına rağmen
Özbekistan diktatörü Kerimov'un teröründen
kurtulamıyor. Biz de bazılarının izlenimleriyle
ortaya koymaya çalıştığı gibi Özbekistan'da
tozpembe bir hayatın olmadığını belirtmek için
(fikrî-siyasî çalışma yapan) Hizb-ut Tahrir'lilere ve
- ağustos 2004/sayı 03 -
gündem
akrabalarına yapılan baskı ve işkenceleri halkımıza
bir şehid eşinin mektubuyla gözler önüne sermeye
çalışacağız…
“Özbekistan'daki Kerimov Cellatları
Tarafından Sinsice Katledilen Hikmetov
Husniddin Şerefoviç'in Hanımının Mektubu
Alemleri Rabbi, Kıyamet Günü'nün Sahibi, bu
dünyada hem müminlere hem de kafirlere fakat
Ahirette sadece müminlere ihsanda bulunacak olan
Allah (SubhanehuveTeala)'ya Hamd Olsun.
Es-Selamu Aleykum
Kocam Hikmetov Husniddin'in Hizb-ut Tahrir'e
ne zaman katıldığını tam olarak bilmiyorum.
Sanırım 1993 veya 1994'te olmalı, daha geç değil.
Ekim 1999'a kadar yakalanmamak için eve
uğramıyordu. Fakat 12 Ocak'ta İçişleri Bakanlığı
tarafından tutuklandı. Bakanlığın bodrumunda beş
ay boyunca sorgulandı. Duruşmasında alınan
ifadesinin yakılıp atılması, 15 gün boyunca aç
bırakılması ve vahşiyane bir şekilde maruz kaldığı
dayak sonucu böbreklerinin yaralanması Taşkent
belediye hakimi Abducabbarov Marat tarafından
göz ardı edildi. Kocam hem soruşturmasında hem
de mahkeme duruşmasında hakkındaki suçlamaları
reddetti ve Hizb-ut Tahrir'in hem İslam
hükümlerine hem de laik kanunlara göre aşırı ve
terörist olmadığını kanıtladı. Beş davalının
hepsinin mahkeme salonuna uzmanların
getirilmesine yönelik ısrarlı isteklerine rağmen,
hakim onların isteklerini kabul etmeyerek
duruşmanın devam etmesine karar verdi ki, bu
kanunlara aykırıydı. Kocamın suçlu olduğu
kanıtlanamadığı halde, hakim onu 17 yıl hapis
cezasına çarptırdı.
Mahkeme 2001 yılında 4 Haziran'dan 24 Ekim'e
kadar devam etti ve Ocak 2002'de onu
Karakalpakstan'da Ceslik hapishanesinin 64/71
29
 gündem
numaralı koğuşuna gönderdiler. 11-13 Şubat
2002'de onunla iki günlük bir görüşme yaptık. Onu
gördüğümde vücudunun her tarafında cop
darbesinden kalan ezikler gördüm ve sebebini
sordum. Bana dövüldüklerini ve işkence
gördüklerini, çünkü Başkan'dan (Kerimov) af/özür
dilemediklerini ve Özbekistan ve Karakalpak-
stan'ın marşlarını okumadıklarını söyledi. Keza
onun kayıt defterinde (hapishane) yönetimi, onun
iç kuralları çiğnediğini çünkü marşları
okumadığını ve başkandan af dilemeyi reddettiğin
yazmıştı. Üç ay sonra, 16 Mayıs günü onu
Sangarad'a (Taşkent'teki hapishane Hastanesi'ne)
getirdiler. Ertesi gün bize bunu bildirdiler. İki gün
sonra, 19 Mayıs'ta Sangarad'a gittim, fakat kısa bir
süre için bile olsa onu görmeme izin vermediler.
Nedenini sorduğumda bana şu cevabı verdiler: “O
bulaşıcı bir hastalığa yakalandı. Onu görmek için
başhekimden izin almak lazım. O da ziyaretçileri
her Çarşamba kabul eder.” Hastalığı hakkında
konulan teşhisi sorduğum zaman bana hastalığının
hepatit (karaciğer iltihabı) olduğunu söylediler. 22
Mayıs'ta başhekime gittik. Bize sağlık durumunun
kötü olduğunu,ancak şu anda kendisini daha iyi
hissettiğini söyledi. Öylece bize izin verdi ve
kocamı görmeye gittik. Onu gördüğümüzde bir
sedye üzerinde yatıyordu. Durumu vahimdi. Eğer
daha iyi durumu buysa, bilmiyorum buraya
getirildiğinde nasıldı? Görüşmemiz sırasında bize
şunları söyledi:
“İbadet ettiğim ve başkandan af dilemediğim
için, 2 Mart'tan 2 Mayıs'a kadar iki ay boyunca bir
ceza hücresine hapsedildim. Kokça'dan (Taşkent'te
bir bölge) Muzaffer adında bir diğer Hizb'in genci
de ordaydı. Ben orda bulunduğum müddetçe, iki
istihbarat elemanı teğmen Ali ve teğmen Saitbey-
geldiler ve benden merhamet mektubu yazmamı
istediler. Reddettim ve bunun caiz olmadığını
söyledim. Sonra beni acımasızca dövmeye
başladılar. Bunun sonucunda vücut sıcaklığım
yükseldi ve ishal oldum. Ardından beni hastaneye
attılar fakat hiç kimse bana bakmadı. Durumum
kötüleşince yönetim beni Sangarad'a göndermeye
karar verdi. Fakat Nukus'ta iki hafta boyunca beni
30
tecrit koğuşunda bıraktılar. Koğuş çok karanlık ve
rutubetliydi. Sadece üç defa ilaçla tedavi ettiler. İki
hafta sonra Taşkent'e gittik. Beraberimde beş veya
altı tane başka Müslümanlar vardı. Allah
(Subhanehu ve Teala) onlardan razı olsun, uzun
yolculuk boyunca benimle en güzel şekilde
ilgilendiler.”
Görüşmemiz sırasında durumu çok kötüydü,
vücudu aşırı şekilde kuruydu ve çok bitkindi. Öyle
ki, konuşmaktan bile çekindim. Cuma günü nasıl
olduğunu öğrenmek ve doktorların istediği ilaçları
getirmek için yanına gittiğimizde, durumunun daha
da kötüleştiğini gördük. Kayınvalidem İçişleri
bakanlığının belediye bölümüne gidip, onun sivil
bir hastaneye sevk edilmesi için izin istemeye karar
verdi. Orada durumunu araştırmak için özel bir
komisyon kurulabileceğini ve eğer mahkumiyeti
genel af kapsamına giriyorsa, isteğimizin
değerlendirileceğini söylediler. Kayınvalidem
onlara telefonumuzu bıraktı. 24 Mayıs'ta sabah saat
dokuz civarında komisyondan biri bizi aradı ve
onun af kapsamına girdiğini ve 5 No'lu bulaşıcı
hastalıklar hastanesine yerleştirildiğini söyledi.
Hastaneye vardığımızda İçişleri bakanlığı
elemanları zaten oradaydı. Kısa bir süre sonra
İçişleri bakanlığı Sabir Rahimov bölgesi başkanı ve
bir yerel polis memuru geldiler. Odaya girip
kocama selam verdiler. Ertesi gün, 15 Mayıs'ta iki
polis memuru daha onu “selamlamak” için kocamı
ziyaret ettiler. Fakat başhekime göre, onlara içeri
girmelerine izin verilmemişti. Sonraki gün tekrar
onu ziyarete gittik, baygındı ve durumu daha da feci
olmuştu. Bundan dolayı onu eve götürmeye karar
verdik ve saat 9 civarında onu eve getirdik. Bu
haber kendisine ulaşınca Sangarad'ın başhekimi bir
hemşire ile birlikte evimize geldi ve şöyle dedi:
“Umudunuzu koruyun. Ben kendim bu durumdaki
iki kişiyi kurtardım.” Onlar henüz yanımızdaydı ki,
(saat 3 civarında) kocam öldü. Öldüğünde hiç
kimse, onların nasıl ortadan kaybolduklarının
farkında olmadı.
Onun öldüğü haberi yayılır yayılmaz, polis
memurları evimizi büyük bir çemberle kuşattılar.
Evimize gelen bütün otomobillerin plakalarını
- ağustos 2004/sayı 03 -

kaydettiler. Ben insan hakları organizasyonlardan
birinden bir temsilciyi aradım. Bir kadın geldi.
Fakat kentin belediye başkanının bürosundan
temsilciler kapının eşiğinden, herhangi bir sorun
istemiyorsak, bu şahsı geri göndermemiz gerektiği
konusunda bizi uyardı. Erkeklerimiz kadının içeri
girmesine izin vermediler. Daha sonra bize, polis
memurlarının defin törenimiz hakkında soranlara
tamamen ters yönler gösterdikleri söylendi.
Bir şey daha, kocamla iki günlük görüşmemiz
sırasında; ulusal marşları okumayı ve başkandan af
dilemeyi reddettikleri için bir yokuşa sürme
uygulamasına maruz kaldıklarını, soğukta ıslak bir
yerde tümüyle elbisesiz bırakıldıklarını söylemişti.
5 No'lu bulaşıcı hastalıklar hastanesinin
doktorları onun böbreklerini, akciğerinin, safra
kesesinin ve bağırsaklarının tümüyle zarar
gördüğünü ve işlevini kaybettiğini söylediler.
Bunun sebebi açıkça acımasız dayaklardı. Böyle
travmaların oluşması için zalimane bir muameleye
maruz kalması gerektiği aşikardır. Nukus'un tecrit
koğuşunun kabul edilmez şartları, kesinlikle onun
durumunu daha da kötüleştirmiştir.” (Yayın Tarihi: 10 Ağustos
2002)
Bu mektuptan sonra Özbekistan rejiminin
Müslümanlara ve yakınlarına neler yaptıklarını
maddeler halinde zikredip yorumu size bırakı-
yoruz; bir kısım yazarın izlenimlerinin gerçeklerle
alakasının olup olamayacağı yorumunu…
1- Polis; bir kişiyi tutuklamak amacıyla gittiği
zaman; tutuklamak istediği kişinin evini, arabasını
ve cebini arıyor ve bu arama sırasında evine,
arabasına veya cebine uyuşturucu, bomba ve
tabanca koyuyor, (güya) suikastta bulunulacak
devlet erkanına ait isimlerin yazılı olduğu listeleri
ve bunların gelip geçtikleri yol güzergahlarını
gösteren haritaları bırakıyorlar.
Ellerindekileri uygun gördükleri yerlere
bıraktıktan sonra orada bulduklarını iddia ediyorlar
sonra da tutuklanan kişinin aleyhinde şahitlik
yapmaları için komşularını çağırıyorlar. Bu yolla
bugüne kadar 500'den fazla kişiyi tutukladılar ve
tutuklamalar hâlâ devam etmektedir.
2- Bir kişiyi tutuklamak için gidip de evde
- ağustos 2004/sayı 03 -
gündem
bulamadıkları zaman; babası, annesi, erkek veya
kız kardeşleri veya hanımı gibi yakınlarını
tutukluyorlar ve aranan kişi gelip teslim oluncaya
kadar da ellerinde rehin olarak tutuyorlar.
3- Bir kişinin Hizb-ut Tahrir'den olduğu
bilindiği zaman, devlet dairelerindeki çeşitli
görevlerde ve makamlarda bulunan yakınlarını
görevlerinden ve makamlarından kovuyorlar.
4- Başkan şöyle dedi: “Ben, tutuklama
kanununun, kişiden sorumlu olan annesini ve
babasını da kapsamına alması için genişleterek
yeniden imzalayacağım.” Sonra da şöyle diyor:
“Biz kadınları tutuklamıyoruz.” Bu, açıkça
yalandır. Onlar kadınları tutukluyorlar ve bu
tutuklamalar halen devam etmektedir. Tutukla-
dıkları kadınlardan bazılarını diz seviyesine kadar
soğuk su ile doldurulmuş zindanlarda on dört saat
boyunca bekletiyorlar sonra da suyu boşaltıyorlar.
Kadınlara en çirkin sözlerle küfrediyorlar, en adi
hakaretlerde bulunuyorlar.
5- 02.04.1999 tarihinde başkan şöyle diyordu:
“Özbekistan'da istikrarı sağlamak için 1992
yılında yüz kişiyi öldüreceğimi söylemiştim. Fakat
şimdi ise Özbekistan'da istikrarı sağlamak için iki
yüzden fazla kişinin boynunu vuracağımı söylüyo-
rum.” Sorumlular, devletin idam kanunu çıkartmak
için hazırlıklar yaptığını söylemekte-dirler.
6- Yönetim, İslâm hükümlerine bağlılığı ile
tanınan kimseleri çağırarak onları; Hizb-ut Tahrir'i
reddetmeye, hakaret etmeye ve karşı olduklarını
ilan etmeye zorluyor. Sonra da yönetim; insanların
Hizb-ut Tahrir'e karşı olduklarını imajını dinleyen-
lere vermek için inkar nitelikli açıklamaları
gazetelerde radyoda ve televizyon ekranlarında
yayınlıyorlar.
7- Yönetim, tüm cami imamlarına ve
hatiplerine, Hizb-ut Tahrir'e saldırmaları ve
insanları sakındırmaları için emirler çıkarttı. Ve bu
imamlar da Hizb-ut Tahrir'e ve hilafet düşüncesine
saldırmaya başladılar. Çünkü onlara (cehaletlerine)
göre, Hilafetin İslâm'la alakası sona ermiştir,
Rasulullah (SallAllahûAleyhiveSellem)'den sonra hilafetin süresi
otuz yıl olup bu süreden sonra insanlar uygun
gördükleri sistemi seçmekte serbesttirler. Aynı
31
 gündem

zamanda bu imamlar, şu anda var olan Kerimov

düzeninin İslâm'ın razı olduğu bir düzen olduğunu
söylemektedirler. Bilmiyoruz, acaba bu imamların
söyledikleri sözler, bunların cahilliklerinden mi
kaynaklanıyor yoksa dost kabul ettikleri bu zorba
sistemden korkularından ve nifaklarından mı
kaynaklanıyor?!
8- Yalnızca Merğilan ve Hokand şehirlerinde
bir ay içerisinde tutuklananların sayısı 300 kişiye
yaklaştı. Yönetim tarafından, okullara ve kamuya
açık yerlere, İslâm davetçilerinden ve Hizb-ut
Tahrir'den sakınmaları ve dikkatli olmaları için
tabelalar asılmaktadır.
9- İşkence ettikleri kişilerin tırnaklarını
söküyorlar, elektrik veriyorlar ve ateşle dağlıyorlar.
Erkekleri ayaklarından asarak dövüyorlar,
vurdukları kişi “Allahu Ekber” diye bağırdığı
zaman işkenceci, zebani şöyle karşılık veriyor:
“Allah'ın seni kurtaramaz. Ancak başkanın önünde
secde edersen ve ondan af dilersen o, sizin tüm
suçlarınızı bağışlar.” Bu şekilde başkan insanları
kendisine kul haline getiriyor, kendisini de ilah
yerine koyuyor.
10- Hayvanların dahi çekindiği ve utandığı
işkence çeşitlerini uyguluyorlar, ellerindeki
sopaları işkence yaptıkları insanların arkalarından
sokuyorlar.

32
- ağustos 2004/sayı 03 -

Kd dergisi
SUDAN’DA MEYDANA GELEN DÂRFUR KRİZİ
Soru: Sudan'daki Dârfur Krizi dikkatleri
çekecek bir boyuta ulaştı. Öyleyse bu krizin
hakikati nedir ve bunun arkasında kim vardır? Ve
Sudan Hükümeti neden bunun fenalaşmasına göz
yummaktadır?
Cevap: Dârfur meselesi, isyancı John Garang
Hareketi ile Sudan Hükümeti arasındaki mevcut
müzakereler sırasında şiddetli bir şekilde
hararetlendirilmiştir. Bunun kaynağında ve
kötüleşmesinde üç faktör bulunmaktadır.
[1] Araziler ve mer'alar konusundaki yerel
çekişme, [2] soruna yapılan dış müdahale ve tahrik
ile [3] bunun öncesinde ve sonrasında Sudan
Hükümeti'nin İslam'ın emrettiği adâlet ve ihsan
anlamında vatandaşlarının işlerini gözetmedeki
ihmâlkârlığıdır.
Yerel çekişmeye gelince; Dârfur'da Afrikalı el-
Fur kabileleri ve diğer Arap asıllı kabileler ikâmet
etmektedir. Dârfur'daki anlaşmazlık, hayvanların
ve işlenmiş arazilerin bolluğuna rağmen doğal
kaynakların azalmasıyla birlikte baş gösterdi.
Develerini otlatmak isteyen bazı Arap kabilelerinin
arzusu kendi otlak arazilerine sahip olmak iken,
dedelerinden kalan bir mîras olarak kendilerinin
sahip olduğu düşüncesiyle, Afrikalı el-Fur
kabileleri arazileri ve mer'aları Araplarla
paylaşmayı reddediyorlardı.
İsyan ise ez-Zeğave kabilesine bağlı olarak baş
gösterdi. Onlar diğer kabilelerin kendilerine
katılmalarını istediler. Bunun için hücumlarla ve
tekliflerle bunu terörize etmeye başladılar. O kadar
ki kabileler kendilerini iki alternatif ile baş başa
buldular: Ya isyana katılacaklar yada hücumlardan
kendilerini muhafaza etmek için milisler
oluşturacaklardı. Böylece hızla kuvvetlenen
milisler oluşturmaya karar verdiler. Buna ilaveten
Dârfur'da komşu ülkelerden gelen silahlar
yayılmaya başladı. Bu da durumun ağırlaşmasına,
- ağustos 2004/sayı 03 -
siyasi analiz
daha da kötüleşmesine ve her geçen gün daha da
karmaşıklaşmasına yol açtı. Binlerce cana kıyıldı.
Yüzlerce köy yakıldı. Yüz binlercesi yer ve gökten
başka yatak-yorgan olmaksızın topraklarından
sürüldü. Bazıları, Dârfur cehenneminden
kurtulmak umuduyla Çad'a kaçtı.
Soruna yapılan dış müdahale ve tahrike
gelince; Dârfur hadiselerini körükleyen ve krizi
icad eden Avrupalılar, bilhassa Fransa ve İngiltere
idi. Bunun delili, Afrikalı el-Fur kabilelerinden
kaynaklanan isyana Çad devleti ve yöneticilerinin
destek vermiş olmasıdır ki bunlar erzak, destek ve
barınak bakımından Fransa'nın ajanıdırlar. Londra
ise isyan hareketinin liderleri için bir medya
kürsüsü idi.
Amerika'ya gelince; o da ajanı olan el-Beşîr'i
sadece açıklamalar yapmakla yetinerek korumaya
çalıştı ve el-Beşîr Hükümetine isyancıları
zaptetmesini emretmedi. Bu yapılabilirdi ama
krizin kötüleşmesinden ve insanî bir felakete
dönüşmesinden sonra -Avrupa'nın dürttüğü- İnsanî
Örgütler ve Birleşmiş Milletler Sudan'a baskı
uyguladılar ve ondan, Afrikalılara karşı işkence
hareketlerinde bulunan Arap milislere [el-
Cencevîd de denir] süren desteğini derhal
kesmesini talep ettiler.
Medya organlarının, ölenlerin sayısının binlerle
ve muhacirlerin milyonlarla ifade edilen bir boyuta
ulaşması hakkında Dârfur hadiselerini ileri
sürmesinden sonra ve yine bu medya organlarının
Dârfur'da meydana gelen vakıayı son dönemlerin
en büyük insanî felâketi olarak tanımlayıp
devletlerarası topluluğun derhal müdahale etmesi
gerektiğini, aksi takdirde her ay binlerce
Afrikalının öleceğini belirtmesinin ardından
Amerika kendisini oraya müdahale etmek,
meselenin üzerine gitmek ve liderlik etmek
zorunda hissetti. Bunun üzerine Sudan
33
 siyasi analiz
Hükümeti'ne birtakım taleplerde bulunarak bu
trajediye son vermesini emretti. Bunlardan biri
6000 Sudan askerinin Afrikalı vatandaşların
güvenliğini sağlamak ve el-Cencevid milislerini
dağıtarak onları silahsızlandırmak üzere Dârfur'a
gönderilmesiydi. Nitekim Birleşmiş Milletler'deki
Sudanlı temsilci, 22 Temmuz'da polis kuvvetlerinin
birleştirildiğini ilan etti. Kendisine el-Cence-
vid'lerin silahsızlandırılması için ne kadar zamana
gerek duyulduğu sorulduğunda, “Bunu kimse
bilemez” diyerek yanıt verdi. Lâkin Avrupalılar bu
Amerikan prosedürlerinden tatmin olmadılar.
Sudan'a yaptırım uygulanmasını ve Dârfur'a
Sudanlı değil yabancı asker gönderilmesini talep
ettiler. Avrupa ve bilhassa Fransa, Amerika'nın
Sudan üzerine yaptırım uygulanma-sındaki
rolünden şüphelenmeye başladı.
Sudan Hükümeti'ne yönelik İngiliz tutumu
muhalif olduğu halde, acayip bir şekilde
provakasyon, gözdağı ve Sudan Hükümetine karşı
provakatif açıklamaların ortalıkta dolaştırılmasıyla
Amerika'nın dışlanmasının arkasında duran
İngiltere idi.
Amerika Dârfur meselenin şu sıralarda öne
çıkmasını istemiyordu. Güney meselesi hallolduk-
tan, (isyancıların lideri John) Garang ile Sudan
Hükümeti arasında anlaşma imzalandıktan ve bunu
tamamlamaya yönelik adımlar atıldıktan sonra
Dârfur'a dönecekti. Avrupa'ya gelince; Fransa ve
İngiltere hem sorunu tahrik etmek hem de aynı anda
durumu ısındırmak istediler. Zîra Amerikan yanlısı
el-Beşîr Hükümetinin başına belâlar açmak
istiyorlardı ki, hezimete uğrasın veya ona nüfuz
edebilsinler.
Hartum'daki Amerikan sefaretinin, işlerden
sorumlu elçisi Gerald Gallucci 2004'ün Mayıs
ayının ortalarında, ülkenin batısındaki Dârfur
bölgesindeki durumların, Sudan'daki İnsan Hakları
dosyasının hayatî bir konusu olduğunu belirtmişti.
Ayrıca Dârfur bölgesinde barışın tesis edilmesi için
Güney'deki barış süreci hususunda tedbirli
davranacağını ilave etmişti. Bu da göstermektedir
ki Amerika, Güney'in koparılmasına ilişkin
düzenlemeleri halletmenin ve ondan sonra da
Kuzey bölgeleri meselesi üzerine yoğunlaşmanın
peşindedir.
34
Fakat Avrupa yani Fransa ve İngiltere bu
noktayı fark etti ve Amerika'yı sıkıntıya sokmak ve
el-Beşîr'in konumunu sarsmak için Dârfur
meselesini silahlı (şiddetli) ve siyâsî açıdan ve
medya vasıtasıyla tahrik etmeye ağırlık verdi.
Nitekim Amerika, Güney meselesinde hayatî bir rol
sahibi olabilmesinin ardından Avrupa'nın oradaki
rolünü sarsabilmişti. Dolayısıyla Avrupa yani
Fransa ve İngiltere, Güney'deki zayıf rollerini telafi
etmek için Dârfur'da hayati bir rol sahibi olmayı
arzuladılar.
Yine de sanki Amerika Dârfur meselesinde de
Avrupa'nın yolunu kesmek istiyor görünmektedir.
Bunun içindir ki girişimlerde bulundu ve
22.07.2004'te BM Güvenlik Konseyi'ne Sudan'ın
sorunları çözmek üzere uyarılmasını, bunun için bir
aylık zaman sınırlaması konulmasını, aksi takdirde
yaptırımlara maruz bırakılmasını öngören ve [şu
anda tartışılmakta olan] bir tasarı sundu. Ama o
sırada Avrupa'nın arzusu, askerî bir müdahalede
bulunulması ve zaman sınırlaması olmaksızın
yaptırımların hemen uygulanması idi. Ne var ki
(Amerikan Dışişleri Bakanı Colin) Powell,
22.07.2004'te (BM Genel Sekreteri Kofi) Annan ile
yaptığı görüşmenin ardından basına yaptığı
açıklamada, şimdilik askerî bir müdahaleye gerek
olmadığını ama Sudan Hükümeti'nin bu problemi
çözmesi gerektiğini söylüyordu. Bu da onun, aynı
gün yani 22.07.2004'te (İngiltere Başbakanı Tony)
Blair'in Sudan'a yapılacak askerî bir müdahalenin
önemine ilişkin açıklamasına ve Dârfur'a kendi
kuvvetlerinden 5000 askerin gönderilmesi
önerisine katılmadığı anlamına geliyordu.
Fakat bunlardan hiçbiri Amerika'nın Dârfur'un
hayrını istediği anlamına gelmez. Bilakis onun
arzusu, başlattığı Güney meselesinin tamamen
sonuçlanmasına kadar tedrici (kademeli) bir şerdir.
Avrupa'nın bu Amerikan plânının tehlikesini fark
etmesinden sonradır ki, Sudan'daki mevcut
Amerikancı iktidarı sıkmak, aynı zamanda Dârfur
meselesindeki tamtamları elinde tutmak ve
Amerika'nın yönetimi ele geçirdiği vakit Güney
Sudan'da yaşadığı sarsıntıyı yeniden (Dârfur'da da)
yaşamamak maksadıyla mevzuu şu sıralarda tahrik
etmiştir.
Hulâsası şu ki Amerika, devletlerarası kamuoyu
- ağustos 2004/sayı 03 -

önünde sıkıntıya sokulmasından sonra Sudan
Hükümeti'ne karşı bu tedbirleri almaya zorlandı ve
bundan dolayı âniden ve hızla körüklenen Dârfur
Krizi, devletlerarasında mâkul bir sınır dahilinde
kalan bir problem oldu, kontrol altına alındı ve
alevleri dindirildi. Aksi takdirde Amerika
müdahale edecek değildi. Nitekim bunu
körükleyen bilhassa Fransa ve İngiltere idi.
Dolayısıyla Dârfur isyanında başrol, yapılan
hârici müdahale ve tahriktir!
Sudan Hükümeti'nin halkın maslahatlarını
gözetmedeki ihmâline ve meseleyi ele alışındaki
tökezlemeye gelince; bu tür sorunlar kabilelerin
bölgelerinde yaygın olsa da, daha fazla büyümesi
ve şiddetlenmesi için meselenin başı boş bırakıldığı
kesindir. Sudan'ın bölgelerinden biri olan Dârfur,
Sudan'ın batısında Çad sınırı üzerine düşer. Bu
bölgenin yüzölçümü neredeyse Fransa'nınkine
denktir. Sâkinleri Arap ve Afrikalı kabilelerdir ve
hepsi de Müslümandır. Oraya Dârfur [Dar-i Fur:
Fur'un ülkesi] denilmesi, Afrikalı el-Fur
kabilelerine ait olmasındandır. Sonra ez-Zeğave
gibi Arap kabileleri oraya gittiler ve onlarla -
dostane şekilde- hayat, millet ve kader (gelecek)
ortaklığı kurdular.
Kabileler arasında meydana geleduran sorunlar,
tarım arazileri, sulama ve su toplama ile ilgili
geleneksel ve sıradan sorunlardır. Bunlar da hep
kabile liderleri tarafından çözülegelmiştir. Nitekim
bu tür sorunlar tüm kabile arazilerinde normal
karşılanan sorunlardır ve kabilevi toplulukların
hareketlerinden kaynaklanan doğal ihtilafın bir
çeşididir.
Velâkin devlet, sürü sahiplerine mer'a (çayır)
tedarik etmek, köylerde ikamet eden toprak
sahiplerinin sulamaya ve tarıma dair ihtiyaçlarını
karşılamak üzere gayret sarf edip hikmetle,
uyanıklılıkla ve işlerin iyilikle yürütülmesiyle,
tarafları bir araya getirerek ve aralarında fark
gözetmeden bu anlaşmazlıkları çözdükten sonra
bölgeyi bir müdâhale sahası olmaktan çıkararak
soruna bir son vermek yerine, çatışmaya sessiz
kaldı. Müslümanların, Arapların ve Afrikalıların
işlerini körüklenmeye, karmaşıklaşmaya ve
şiddetlenmeye terk etti. Çad vasıtasıyla Fransa
tarafından desteklenen Afrikalı milislerin bölgede
yayılmasına, İngiltere sayesinde medyanın dilinin
- ağustos 2004/sayı 03 -
siyasi analiz
uzamasına ve Garang vasıtasıyla ekranlarda boy
gösterilmesine izin verdi. Sonra da devlet
tarafından Arap milislere (el-Cencevidlere) destek
verildi. Böylece her şey karmakarışık bir hal aldı,
cürümler hızla yayıldı ve insanlar ortada bırakıldı.
Hükümet te milislere bir devlet olarak hadlerini
bildirmeyerek çatışmalarıyla onları baş başa
bıraktı. Amerika, Avrupa tarafından sıkıntıya
sokulmasaydı hükümet, tarafların maslahatlarını
gözetmek üzere bir sınır koyacak değildi. (Amerika
sıkıntıya düşmesinden) sonra müdahale etti ve
Sudan Hükümeti'ne sorunu çözmesini emretti. Aksi
takdirde milisler devlet ve nizamın bulunmadığı
boş bir alanda çarpışır halde kalacaklardı.
Dolayısıyla el-Beşîr Hükümeti, bu milisleri
kuşatmak ve kabileler arasında bir mutabakat
sağlamak yerine, olayları kızıştırmaya ve el-
Cencevid'i desteklemek için kara ve hava
kuvvetlerini kullanmaya yöneldi. Bu şekilde
Müslümanlar arasında kanlı mücadele kıvılcımını
ateşledi. Sonra da meseleyi halletmede
tökezlemeye ve diğer devletlerin, hatta Sudan'ın
Güneyi'ni koparan Güney isyancılarının başı John
Garang'ın göstereceği çözümleri beklemeye
başladı. Sudan Dışişleri Bakanı, 14.05.2004'te -
Garang'a hitaben- şöyle diyordu: “Sizin
Dârfur'daki isyan kuvvetleriyle bir alâkanız
bulunmaktadır ve siz, meselenin çözümünde olumlu
bir tavır takınmalısınız.” Bundan önce de
Hükümetin Dârfur'a ilişkin önerilerini uygulama
hususunda resmî Sudan komitelerinde
uzmanlaşmış olan bir Hükümet yetkilisi de şöyle
diyordu: “Güney meselesinin çözülmesinden sonra
Dârfur meselesinin nihaî çözümü John Garang
sayesinde olmalıdır. Başkan yardımcısı sıfatıyla
görevlerini icra etmek üzere Hartum'a gelir. Çünkü
Garang, böylesi çatışmaları halletmeye daha
muktedirdir. Nitekim kendisinin bu hususta engin
bir tecrübesi bulunmaktadır.”
Garang'ın hareketi Dârfur'daki isyanı körükler-
ken, bu yetkililer işte bunları söylemektedir! Sudan
Dışişleri Bakanı, 14.05.2004'te yaptığı bir basın
toplantısı esnasında muhabirlerden biri kendisine
şöyle sordu: “Garang Hareketi'ni Dârfur'daki
isyanlardan sorumlu olarak görüyor musunuz?” O
da şöyle cevap verdi: “Evet. Yine de Sudan'daki
yetkililer Garang'dan kendileri için sorunu
çözmesini talep ettiler. Hiç kuşkusuz onun
35
 siyasi analiz
arzuladığı çözüm, Dârfur bölgesinin de Güney gibi
Sudan'dan ayrılmasıdır.”
İşte Sudan Hükümeti, Güney isyanının
liderinden Dârfur isyanının bastırılmasını talep
edecek kadar korkunç bir zillete düştü!
Sudan Hükümeti hâlen duruma, Dârfur'daki ve
Kuzey'in diğer bölgelerindeki şartların
kızıştırılmasına kaçınılmaz olarak yol açacak
şekilde bakmaktadır. Nitekim yardım kuruluşları-
nın oradaki isyancılara silah taşıdıklarını bildiği
halde, bu kuruluşların oralardaki çalışmalarını
sürdürmelerini kabul etmiş ve saflarını
birleştirebilsinler ve yeni bir isyana hazırlanabil-
sinler diye isyancıların üzerini örtecek bir örtü olan
Afrikalı denetim gruplarına razı olmuştur. Az önce
geçen söz konusu basın toplantısında Sudan
Dışişleri Bakanı kendisine sorulan: “Ugandalı
kuvvetlerin Sudan'ın Güneyi'ne girmelerine izin
veren bu anlaşmadan memnun musunuz?”
sorusuna şöyle cevap vermişti: “Siz kendi
yaptıklarınızdan her zaman memnun oluyor
musunuz? Bazen bir şeyler yaparsınız, çünkü
zaruret bunu gerektirir.” Bu da onun hangi
kuvvetlerin isyanı tahrik ve teşvik ettiğinden
haberdar olduğunu açığa çıkaran örneklerinden
biridir.
Acayip olan şey şu ki Hükümet, Birleşmiş
Milletler'in -sözde insanî- kuruluşlarının
Dârfur'dan geri çekilmesini, Dârfur halkının
işlerini gözetmek üzere kalmasını talep ederek
kınamasıydı. Hükümet herkesten önce bilmektedir
ki, bu kuruluşlar yalnızca fitneyi yaymak için
çalışmakta, yardım kutularıyla kaçak silahlar
taşımakta ve isyancıların merkezleriyle irtibat
kurmaktadır. Nitekim bu gerçek, Dârfur'daki
isyancılara kaçak silahlar ve erzak taşırken
yakalanan BM uçağı ile bundan önce yakalanan
Kızıl Haç uçağı hadiselerinde ortaya çıkmıştı.
Hükümete düşen, o kuruluşların geri çekilmesini
kınamak değil, bilakis kendi halkının işlerini adalet
ve ihsan ile bizzat gözetmesiydi.
Hükümetin gevşekliği, zayıflığı ve böylesi
kritik konulardaki dışa bağımlılığı, bu tür
musibetlerin en öncelikli ve esasî sebebidir.
Dolayısıyla sakinlerinin %100'ü Müslüman olan
bir beldenin servetlerinin paylaşımı hakkındaki
şer'î hüküm ortaya konularak, isyana çağıran
36
ajanların ayakları altındaki halıyı çekecek şekilde
Dârfur'a müdahale etmek yerine, görüyoruz ki
Hükümet devletlerarası kuruluşlar, Amerikalı
düşman ve Avrupa Birliği, bilhassa Fransa,
Almanya ve İngiltere karşısında ezilmektedir.
Nitekim bunlar, Blair'in önceki açıklamasında
geçtiği gibi, Dârfur'a askerî kuvvetlerini
göndermeye hazır olduklarını açıkça ilan
etmişlerdir. İşte böylelikle ülke, devletlerarası
müdahaleye açık bir alan haline geldi. Yine de
Hükümet, Sudan'daki iktidarın Amerika'ya karşı
esnek davrandığı sürece destekleneceği ve her
koşulda sabit kalacağı düşüncesiyle Dârfur
meselesi için çözümleri Amerika'nın arka çıktığı
isyancı Garang'dan istemektedir. Oysa onların
varlıklarının kendi çıkarlarına ters olması veya
kendilerine verilen rollerin bitmesi halinde,
Amerika hiçbir ajanına veya uşağına hiçbir değer
vermeyecektir.
Güney'deki tâvizlerden ve Beyaz Saray'daki
efendilerinin emirlerini gerçekleştirmelerinden
anlıyoruz ki, Sudan'ın her tarafında siyâsî veya
ekonomik birtakım mâzeretler gösterilerek isyan
kapıları açılmaktadır. Herkes, zengin ve bereketli
doğal kaynaklarına karşın Sudan'ın ızdırabını
çektiği ekonomik krizin ölümcül boyutlara
vardığının farkındadır. Bunun nedeni, ancak
hükümetin başarısız politikalarıdır. Zîra bunlar
Allah'ın Şeriati'ne aykırıdır ve çünkü onlar Allah'ın
indirdikleri ile hükmetmemekte ve Ümmetin
işlerini adalet ve ihsan ile gözetmemektedirler.
İşte Sudan İçişleri Bakanı AbdurRahman'ın
Dârfur hadiseleri hakkındaki yorumunda
vurguladığı şey tam da bu idi: “Görünen o ki,
Dârfur isyancılarının talepleri, Güney'deki
müzakerecilerin self-determinasyon [kendi geleceğini tâyin]
hakkı ve bağımsız bir orduya sahip olma gibi talep
ettiklerine benzemeye başladı.”
Müslümanların topraklarından herhangi bir
karışını dâhi, kâfir düşmanın otoritesi altına terk
etmek İslam'da büyük bir cürümdür. Kaldı ki bu,
diğer bölgeleri de ayrılmaya iter ve daha fazla tâviz
istemede düşmanın cesaretini artırır. Çünkü tâviz
tâvizi doğurur ve en ufak bir tâviz daha fazla tâvizin
kapılarını ardına kadar açmaya kâfidir:
Bir kez küçülen tekrar kolayca küçülebilir,
Ölü olan birine hangi yara zarar verebilir? [BirArap
- ağustos 2004/sayı 03 -
 siyasi analiz

şiirinin mısralarından]

Filistin'de ve Endonezya'da verilen ve Sudan'da

verilegelen tâvizler bunu kanıtlamaktadır.
Şaşırtan ve acı veren şey şu ki, neredeyse her
hususta Hükümete çatan Sudan'daki muhalefet
partilerinin, Amerika'nın önceden planlayıp
düzenlediği Güney'in isyancı Garang'a terk
edilmesi cürmüne ve Dârfur'daki isyancılarla -
oranın da Güney'in akıbetine uğramasıyla
sonuçlanabilecek- müzakarelerin yapılmasına razı
olmalarıdır. Bu da kendilerini “muhalefet” olarak
adlandıran bu partilerin bozuk vakıalarını ve
Müslümanların topraklarından vazgeçme husu-
sunda Allah'tan hiç te korkmadıklarını açıkça
ortaya çıkarmaktadır.
Sudan için çözüm şu iki şeyden birinin
olmasından öteye geçmez:
Birincisi: Sorunlarının çözümünde Amerika'ya
güvenerek bâtılda ifrata kaçmak, tâviz politikasını
sürdürmek ve ülkeyi Amerika ile Avrupa arasında
mücadelenin bir arenası haline getirmektir.
İkincisi: Hakka ve hakkın faziletine dönmek,
Allah'ın Şeriatine tâbi olmak, Garang ile yapılmış
tüm anlaşmaları iptal etmek, Dârfur isyancıları ile
yapılan tüm görüşmeleri durdurmak ve ülkenin
birliği meselesine, her ne olursa olsun ihmâl
edilmemesi gereken bir ölüm-kalım meselesi
haline getirerek kesin bir temel olarak itibar
etmektir.
Birincisine gelince; bu teslimiyet ve tâvizcilik,
ülkeyi büyük bir musibete, zillete, zaâfiyete,
koparılmaya, parçalanmaya ve yok oluşa
sürükleyecek ve Allah'a, Rasulü'ne ve Mü'minlere
ihanet edilmiş olacaktır.
İkincisine gelince; işte bu izzettir, kuvvettir,
birlikteliktir ve yükseliştir. Allah [Subhanehu ve Te'alâ] ve
Rasulü [SallAllahu'AleyhiveSellem]'in razı olduğudur.
Öyleyse Sudan'ın yöneticileri pişman olup
tevbe edecek, Allah ve Rasulü'nü razı edecek ve
kendileri için hem bu dünya hayatında hem de
Ahirette hayırlı olacak tavırlar takınarak harekete
geçecekler mi?

37
- ağustos 2004/sayı 03 -
siyasi analiz
ÖZBEKİSTAN’DA SİYÂSÎ DALGALANMA
VE KERİMOV’UN SON İFTİRASI
S
oğuk Savaş sonrasında Amerika, eski
Sovyet toprakları üzerine kurulu Orta
Asya cumhuriyetlerini hedef aldı.
Amerika'nın Orta Asya'ya ilgisi, devletlerarası bir
çatışmayı da beraberinde getirdi. Bu çatışma
çoğunlukla Amerika ile Rusya arasında diplomatik
usullerle gerçekleşiyordu. 11 Eylül sonrasında ise
Amerika, Orta Asya ülkelerine askeri kuvvetiyle
birlikte girdi. Üstelik Orta Asya ülkelerini yakın
markaja almak üzere Afganistan'a büyük bir askeri
yığınak yaptı. Bununla birlikte bilhassa geçen yıl
Kasım ayında Gürcistan'da yaşanan darbe, bu
çatışmaya yeni bir boyut ekledi. Bir başka ifadeyle
Amerika bu defa Orta Asya'ya çok yakın olan
Kafkas ülkelerine yöneldi. Bunun bir sonucu olarak
ordudaki kuvvetine güvenen Şevardnadze'yi halk
ayaklanmasıyla devirerek Gürcistan'da muhalefet
lideri ve kendi adamı olan Mikhail Saakashvili'yi
yönetime getirdi. Bir süre sonra da devlet başkanı
Aslan Abaşidze'nin devrilmesiyle Acaristan
Amerika'nın kontrolüne Rusya'nın rızasıyla girdi.
Amerika Mayıs 2004'te Colin Powell'ın Moskova
ziyaretinden sonra buna karşılık Rusya'nın
Çeçenistan politikasına sessiz kaldı.
Gürcistan ve Acaristan'daki devrimler doğal
olarak Orta Asya devletlerini de telaşa düşürdü.
Oysa Amerika'nın Orta Asya Cumhuriyetlerindeki
politikası, Arap ülkelerindeki gibi diktatörlük
rejimlerinde reforma gidilmesinden ibaretti.
Amerika'nın Gürcistan ve Acaristan'da yönetim
değişikliğine gitmesi, özellikle bunların sahip
olduğu jeo-stratejik konumdan kaynaklanıyordu.
Aynı durum Orta Asya ülkeleri için -öncelik
bakımından- söz konusu değildi. Bununla birlikte
Orta Asya cumhuriyetlerini korkutan şey, kendi
siyasetleri ile Gürcistan ve Acaristan'daki devrik
38
Nâfiz Bayramalioğlu
liderlerin izledikleri politikanın örtüşüyor
olmasıydı. Nitekim bu yöneticilerin neredeyse
tamamı eski komünist parti üyesi veya KGB
ajanıdırlar. Hepsi de uzun süredir ülkenin başında
olan diktatörlerdir ve baskı yoluyla yönetim
göstermektedirler. Hepsi de Amerika ile Rusya
arasında kalmıştır. Hepsinin izlediği politika
Amerika ile Rusya arasında denge sağlamayı
amaçlayan “değneğin ortasından tutma”
siyasetidir.
İşte bu endişe ve çatışmanın en belirgin olarak
göze çarptığı ülke Özbekistan'dır. Yahudi kâfir
Kerimov, Şevardnadze ve Abaşidze'nin akıbetinin
kendi başına gelmesi endişesiyle birtakım
hamlelerde bulundu. Buna teşvik eden ise Rusya
idi.
Kerimov ilk olarak 1 Mart 2004'te yabancı
kuruluşlar hakkında bir karar yayınladı. Buna göre
ülkedeki yabancı insan hakları ve demokrasi
örgütlerine Adalet Bakanlığı'na tescil zorunluluğu
getirdi. Oysa daha önce tescili yapan Dışişleri
Bakanlığı idi. Bu değişimin sebebi, bu kuruluşların
yasaklanmasını ve ülkeden kovulmasını
kolaylaştırmaktı. Çünkü Dışişleri Bakanlığına
bağlı oldukları zaman, bunların statüsü devletin dış
ilişkilerini ilgilendiren bir mesele oluyordu. Adalet
Bakanlığı'na bağlandıklarında, mesele dahili bir
mesele haline geldi. Nitekim bu organizasyonlar,
Amerikan politikalarını ve Batı hadaratını taşıyan
merkezlerdir. Üstelik çoğunlukla CIA ajanları bu
merkezler vasıtasıyla faaliyetlerini sürdürmekte-
dirler. Hedef gruplar arasında George Soros'un
Açık Toplum Kuruluşu ve Amerikan Hükümeti
tarafından desteklenen Ulusal Demokrasi Kuruluşu
[National Democracy Foundation] ve Uluslararası
Cumhuriyetçi Kuruluşu [International Republicans
- ağustos 2004/sayı 03 -

Foundation] da bulunmaktadır. Nitekim
Gürcistan'da yaşanan devrim öncesinde bu
kuruluşların muhalefet ile olan yakın ilişki
içerisinde oldukları biliniyordu. Bu durum
Kerimov'u telaşlandırmaya yetti.
28 Mart - 1 Nisan tarihleri arasında Taşkent'te
patlamalar yaşandı. Kısa bir süre sonra 15 Nisan'da
Kerimov ile Putin Moskova yakınlarında bir
görüşme yaptılar. Görüşmeden sonra Kerimov
şöyle dedi: “Bu ziyaret iki ülke (Rusya-Özbekistan)
ilişkilerinde köklü değişikliklere neden olacaktır.”
Nitekim patlamalardan en çok faydalanan Rusya
olmuştu. Bu görüşmenin diğer bir önemli yanı da
Özbekistan ile Rusya arasında imzalanan Gaz
Anlaşması idi. Bu da Özbekistan'ın UzbekNefte-
Gaz [Özbek Petrol ve Gaz] şirketi ile Rusya'nın
Gazprom şirketi arasında Özbekistan'ın Sahpahtı
gaz sahası ile ilgili olarak 15 yıllık bir üretim-
paylaşım anlaşmasıdır.
Putin-Kerimov görüşmesinden 3 gün sonra, 18
Nisan'da ünlü Amerikalı spekülatör George
Soros'un “OSI” [Open Society Institute (Açık
Toplum Enstitüsü) adı altında aslında Soros
Foundation (Soros Vakfı)] faaliyetleri yasaklandı.
Merkezi Newyork'ta bulunan bir vakıflar
şebekesi olan OSI, Taşkent'teki şubesini ilk kez
1996'da açtı. Ondan sonra OSI ve ona bağlı
kuruluşlar, ekonomi, kamu sağlığı, eğitim, sanat ve
kültür adı altında birçok alanda reformların
yapılmasına yardımcı olmak maksadıyla 22 milyon
dolardan fazla para harcadı. OSI, 2003 yılında
ülkeye yaptığı 3.7 milyon dolarlık yardımla en
büyük bağış kuruluşu oldu. Orta Asya ülkelerine
ilişkin önemli analizlere ve haberlere yer veren
Eurasinet.net de Newyork'ta OSI'nin finansmanı ile
çalışmaktadır.
Bundan önce 24-25 Şubat tarihlerinde
Özbekistan'ı ziyaret eden Amerikan Savunma
Bakanı Donald Rumsfeld bir taraftan Özbekistan
ile askeri işbirliğinin arttığını söylerken diğer
taraftan Özbekistan'ın insan hakları ve reformlar
konusunda eksiklikleri bulunduğunu ve Amerikan
büyükelçiliğinin bu konuyla daha çok
ilgileneceğini belirtiyordu. Oysa Rumsfeld'in insan
- ağustos 2004/sayı 03 -
siyasi analiz
haklarını umursaması söz konusu değildi. Radio
Liberty [Azatlık Radyosu]'nun o günkü haberine
göre, gazetecilerin Özbekistan'da vukuu bulan
insan hakları ihlâllerine ilişkin sorularına maruz
kalınca Rumsfeld şöyle dedi: “Benim böyle
şeylerden haberim yok.” Rumsfeld'in bu konuyu
vurgulamasının sebebi, zulümlerden, baskılardan
veya işkencelerden rahatsız olması değil, bilakis
diğer İslam topraklarında da yapılmasını istediği
siyasi reformlar idi.
Kerimov bir taraftan Amerika ile işbirliğini
artırmaya çalışırken diğer taraftan Rusya ile
bağlarını koruyordu. Son dönemde meydana gelen
olaylar Kerimov'un ağırlığını Rusya'ya
kaydırmasına yol açtı. Bunun bir sonucu olarak 12
Mayıs'ta Rusya Savunma Bakanı Sergey İvanov
Özbekistan'ı ziyaret etti ve askeri-ekonomik
konuları görüştü. 29 Mayıs'ta da SCO üyesi
devletlerin üst düzey yetkilileri Taşkent'te biraraya
geldiler.
Amerika - Özbekistan ilişkilerine zarar veren en
önemli darbelerden biri de 17-18 Haziran'da
Taşkent'te yapılan Şangay İşbirliği Örgütü [SCO]
Zirvesi oldu. Rusya-Çin ekseni, ABD-AB
ekseninin hamlelerine karşılık vermeye
uğraşmaktadır. SCO Zirvesi de bunun tartışıldığı
bir platform olmuştur. Nitekim İstanbul'daki NATO
Zirvesi gibi, Taşkent'teki SCO Zirvesi de Haziran
ayında yapıldı. Bu iki eksen arasındaki
çatışmanın/rekabetin güvenlik, ekonomik ve enerji
alanlarında yaşandığı görülmektedir. SCO
Zirvesindeki en önemli gelişme ise, Özbekistan-
Rusya-Çin arasında imzalanan “Stratejik İşbirliği
Anlaşması” idi. Buna göre Özbekistan hava
koridoru, Rus hava kuvvetlerine bağlı uçaklara
açıldı. Yani Özbekistan'ın Rusya'ya önceden beri
verdiği destek genellikle ekonomik boyutta iken,
bu anlaşma ile birlikte buna bir de askeri boyut
eklendi. Bu da anlaşmanın ciddiyetini ve Amerika
ile Özbekistan arasındaki probleme işaret
etmektedir. Kerimov anlaşmadan sonra şöyle
diyordu: “Özbekistan bağımsız bir devlettir, ne
yapacağımıza ABD ya da başka bir ülke değil, biz
karar veririz.” Böylece Özbekistan'daki durum 11
Eylül öncesi “Taşkent Dengesi” denilen duruma
39
 siyasi analiz
dönmüş oldu.
11 Eylül sonrasında Amerika'ya ilk üs veren
ülke Özbekistan idi. Termez üssü ile iki havaalanı
Amerika'ya verildi. Beş bin Amerikan askeri
Özbekistan'a yerleşti. Şimdiye kadar Amerika'ya
resmen hiç davet edilmeyen Kerimov,
Washington'a giderek Bush ile bir işbirliği
anlaşması imzaladı. Buna rağmen beklediği
karşılığı alamadı. Amerikan yönetimi, medyası ve
Kongre'nin adamları Kerimov'a hakaret etmeye
devam etti. Taşkent'teki patlamalar gerçekleştiği
zaman Amerikan medyası “Normaldir, çünkü
Özbekistan'da diktatörlük var” diyordu. Yine
aralarında Cumhuriyetçilerin de bulunduğu bazı
Kongre üyeleri konuşmalarında Kerimov'a hakaret
ettiler. Amerika'nın Kerimov üzerine reformlar
konusunda yaptığı baskılar, Gürcistan ve Acaristan
olaylarından sonra yahudi korkaklığına sahip
Kerimov'u daha da ürküttü. Soros Vakfı'nı
kapatmasının bir nedeni de buydu zaten.
11 Eylül sonrasında, ABD'nin bölgeye
yerleşmesi ve NATO'nun “genişleme stratejisi”
çerçevesinde Afganistan'a yerleşmesi, Rusya'yı
ciddi bir şekilde endişelendirmektedir. Bu nedenle
Rusya, kendi “stratejik derinliği” ve nüfuz alanı
olarak kabul ettiği Orta Asya ülkelerinin, ABD ile
yakın ilişki kurmasından duyduğu rahatsızlığı
açıkça belli etmekten kaçınmamaktadır. Rusya
Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, 28-29 Haziran
2004 tarihleri arasında gerçekleştirilen NATO
İstanbul Zirvesine katılmamasının temel neden-
lerinden biri de budur. Putin'in SCO zirvesine
fazlaca önem vermesi ve Rusya'nın Amerika'nın
bölgedeki varlığına karşı aktif hareketlerde
bulunmasının nedeni, Amerika'nın Orta Asya ve
Kafkaslardaki etkisini kırma arzusudur. Nitekim
NATO Zirvesi'nde Avrupa'da bulunan NATO
üslerinin Doğu'ya kaydırılması gündeme gelmiştir.
Bunun bir parçası da Orta Asya'daki Rus üslerinin
NATO üsleri haline getirilmesidir.
NATO'nun kendi sınırlarını Rusya'ya
dayandırması, Amerikan - Rus ilişkilerini germeye
başladı. ABD, kimi yerlerde üs kurma, askeri
alanları kullanma, kimi yerlerde NATO ittifakına
40
BDT [Bağımsız Devletler Topluluğu] ülkelerini
dahil etme, kimi yerlerde de AB aracılığıyla
sınırları koruma adı altında Rusya'yı askeri
anlamda daraltmaya çalışırken, Rusya da yeni
askeri teknoloji üreterek ve silahlı kuvvetlerinin
bulunduğu ülkelere takviye yaparak karşılık
vermektedir.
NATO'nun genişleme projesi çerçevesinde
Mart ayı sonunda Baltık Cumhuriyetleri ve Balkan
ülkelerini bünyesine almasıyla gerilim iyice su
yüzüne çıktı. Böylece Rusya-ABD ilişkileri de
Soğuk Savaş dönemine benzer bir döneme girdi.
Zaten Rusya, NATO'nun genişlemesine karşı
rahatsızlığını yüksek sesle dile getirmişti. NATO
Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer,
Moskova'ya yaptığı ziyarette Rusya'nın kaygılarını
gidermeye çalışmıştı. Scheffer, Devlet Başkanı
Vladimir Putin, Savunma Bakanı Sergey İvanov,
Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Rusya Güvenlik
Konseyi Başkanı İgor İvanov'la görüşmüştü.
Rusya ve Çin, Amerika'ya karşı SCO'yu öne
çıkararak kuvvetlendirmek istemektedirler. Bunun
içindir ki, Taşkent'teki zirvede SCO'nun yapısında
değişiklik yapılmıştır. SCO bölgesel bir platform
olmaktan çıkarılmış ve uluslararası güvenlik,
istikrar ve ticari-ekonomik işbirliği platformu
haline getirilmesi öngörülmüştür. Nitekim SCO
Zirvesi'nde tüm üye devletlerin başkanlarının
iştirakiyle Taşkent'te Anti-Terörizm Merkezi'nin
açılışı yapılmıştır.
Rusya'nın, Orta Asya bölgesindeki ülkelerle
olan dış ticareti incelendiğinde Özbekistan'ın
Kazakistan'dan sonra ikinci sırada yer aldığı ve
2002 yılında da yaklaşık 800 milyon dolar olan dış
ticaret hacminin, 2003 yılında bir milyar dolar
seviyesine ulaştığı görülmektedir. Rusya ile
Özbekistan arasındaki bu ticaret hacminin
önümüzdeki süreçte daha da artması beklenmek-
tedir. Yine SCO'da imzalanan stratejik ortaklık
anlaşmasına ek olarak, 16 Haziran 2004 tarihinde
Rusya'nın önemli enerji şirketlerinden LUKOIL,
Özbekistan devlet şirketi UzbekNefteGaz ile
doğalgaz üretimi konusunda 35 yıllık bir anlaşma
imzaladı. Nitekim Nisan ayında Gazprom'un
- ağustos 2004/sayı 03 -

Özbekistan'dan 2003 yılında aldığı 2,5 milyar m3
doğalgaz miktarını, 2004 yılında 7,7 milyar m3'e
artıracağı açıklanmıştı. 3 Temmuz 2004'te Rusya
Başbakanı Mikhail Fradkov ile Kerimov arasında
yapılan görüşmede de ilişkilerin geliştirileceği ve
ticari ve ekonomik işbirliğinin artırılacağı
belirtildi. Özbekistan'ın, Taşkent patlamalarının
ardından Rusya'ya biraz daha yakınlaşması dikkat
çekicidir. Nitekim Rusya'nın SSCB'den tevarüs
eden askeri ve istihbari ağı ile bölgedeki etkili
kurumları (derin/gölge devlet) genelde Orta Asya
özelde Özbekistan'da önemli bir etken olmaktadır.
Kerimov, tam bir dış politika cambazı olarak
tanınıyor. Bir taraftan Rusya ile bağlarını bu şekilde
kuvvetlendirirken, diğer taraftan Amerika ile de
birlikte hareket etmektedir. Nitekim Haziran
ayında yine Taşkent'te yapılan Avrupa Yeniden
Yapılanma ve Kalkınma Bankası (EBRD)
toplantısında Kerimov, anayasada gerekli
değişiklikleri yaparak devlet başkanlığı yetkilerini
azaltmak istediğini söyledi. Fakat bunun ne zaman
olacağını söylemedi. Özbekistan'da önemli bir
başka gelişme ise “Özbekistan Devlet Başkanlığı
Temel Garanti Yasası”nın kabulü oldu. Bu yasanın
Özbekistan Devlet Başkanlığı görevini yürüten
kişilerin haklarını düzenlediği ve görevleri sona
erdikten sonra bile bu kişilerin herhangi bir
soruşturmaya tabi tutulamayacağını garanti altına
aldığı belirtildi. Yine Kerimov gerekli anayasal
değişiklik ile bakanlar kuruluna başkanlık etme
görevini devredeceğini açıklamış olsa bile yeni
bakanlar kurulu başkanın atamasını da anayasa
gereği yine kendisi yapacaktır. Bu da göstermek-
tedir ki, Özbekistan reformlara karşı değildir ama
Kerimov'un korunması gerekmektedir. Nitekim
Orta Asya'daki zalim diktatörler için aslolan kendi
koltuklarıdır. Kazak Parlamentosu Devlet
Başkanı'na aynı tür garantiler sağlayan bir yasayı
onayladı. Türkmenistan Devlet Başkanı
Saparmurat Niyazov ise korumadan öte ömür boyu
devlet başkanlığını garanti altına almıştır.
Tacikistan Devlet Başkanı İmamali Rahmanov
yaklaşık 14 sene daha görevde kalmasını
sağlayacak anayasa düzenlemesinin önünü açtı.
Diğer Orta Asyalı devlet başkanları gibi Kerimov
- ağustos 2004/sayı 03 -
siyasi analiz
da kendisini ömür boyu devlet başkanı ilan etmeye
uğraşmaktadır. Yani Kerimov kendisine zarar
vermediği sürece reformların bir kısmını Arap
liderleri gibi kabul etmektedir. Kendisini sağlama
almak için de Rusya'ya yanaşmaktadır. Böylece
hem kendisini korumakta hem Rusya'yı memnun
etmekte hem de Amerika ile bağlarını
koparmamaktadır.
Amerika'nın Özbekistan'a verdiği yardımlara
gelince; ABD'nin Özbekistan'a sağladığı mâlî
yardım, Özbekistan'ın beklentilerinin altında
gerçekleşmiştir.
ABD'den en fazla ekonomik yardim alan ikinci
Orta Asya ülkesi Özbekistan'dır. Özbekistan'a 2003
yılı içerisinde 86.1 milyon dolar yardımda
bulunulmuştur. Bu rakamın 14.7 milyon doları
demokrasinin geliştirilmesini öngören programlara
ve 18.2 milyon doları sosyal ve ekonomik
programlara harcanmıştır. Ancak bu mâli destek
tam olarak ekonomik gelişmeye yansımamıştır.
Üstelik ABD'nin Özbekistan Savunma
Bakanlığı'na 517 bin dolarlık askeri teçhizat
yardımının büyük bir bölümü Rusya'da üretilen
mallardan oluşmaktadır. Özbekistan'ın hayali
NATO standartlarına ulaşmak olsa bile, askeri
donatımının çoğunu eski Sovyet standartlarına
uygun parçalar oluşturmaktadır. Özbekistan her ne
kadar ABD'ye yönelmeye çalışsa da Rusya'ya
ekonomik yönden bağımlı olarak kalmaktadır.
Zaten Rusya Özbekistan'ın 640 milyon dolarlık
borcunu da ara sıra hatırlatmaktadır. Üstelik
Rusya'nın bölgedeki nüfuzu da Kerimov'un
kayıtsız kalamayacağı bir vakıadır.
İşte bunun içindir ki Amerika, Özbekistan'ın
Rusya'ya bu yakınlaşmasına ekonomik yardımlar-
da kesinti yaparak karşılık vermiştir. Nitekim
Amerikan Yönetimi 13 Temmuz'da Özbekistan'a
yaptığı yardımın 18 milyon dolarlık kısmını askıya
aldığını açıkladı. Kesilen yardım miktarının %20
oranında olmasından bu hamlenin keskin bir
değişiklik değil, bir tehdit olduğu açığa çıkar. Bir
başka ifadeyle Amerika, Özbekistan'ın Rusya'ya
fazlaca yakınlaşmamasını ve reformları yerine
getirmeye başlamasını istemektedir.
41
 siyasi analiz
Kerimov, koltuğunu korumak ve devamlılığını
sağlamak için dış siyasette bu tür manevralara
başvurduğu gibi, ülke içerisinde de Hizb-ut Tahrir
ile cisimleşen İslamî hareketi ve Müslümanları
hedef almaktadır. İlk kez 16 Şubat 1999'da yaşanan
patlamalar ve Kerimov'a düzenlenen suikastin
Hizb-ut Tahrir'in üzerine atılmasından sonra, Hizbe
karşı şiddetli bir kampanya başlatılmıştı. O kadar ki
Özbekistan, bağımsız gözlemcilerin raporlarında
en vahşi işkencelerin yapıldığı ülkelerinden biri
haline gelmişti ve hâlâ öyledir. Son zamanlarda da
benzer iddialar yeniden gündeme geldi. 2004'ün
Mart ayında Taşkent ve Buhara'da meydana gelen
patlamalardan yine Hizb-ut Tahrir sorumlu tutuldu.
Amerika ile Özbekistan ilişkilerinin gerginleştiği,
Özbekistan'ın Rusya'ya yakınlaştığı ve Kerimov'un
denge politikasını korumaya çalıştığı bir dönemde
ve özellikle Amerikan yanlısı haber kaynak-
larından çıkan bu iddialar dikkat çekmektedir. 30
Temmuz'da Amerikan ve İsrail büyükelçilikleri ile
savcılık binasının bombalanması olayı ise daha da
garipti. Çünkü bu defa Kerimov'un televizyon
ekranlarına çıkıp hiçbir delil ve haklı mazeret
göstermeden “Bu patlamaların arkasında Hizb-ut
Tahrir vardır” demesi yetmedi, bir de medyada bir
internet sitesine dayandırılarak Hizb-ut Tahrir'in bu
patlamaları üstlendiği(!) iddia edildi. Özellikle
Türkiye medyasında çıkan haberlerin kaynağı
incelendiğinde dikkat çekici bilgilere ulaşılmak-
tadır. Bütün haberlerin kaynağı Anadolu Ajansı.
Anadolu Ajansı da haberin kaynağı olarak Dubai'yi
gösteriyor. 30 Temmuz'da Dubai merkezli el-
Arabiyye Televizyonu'nun yayınında da aynı
haberin geçtiği görüldü. el-Arabiyye ise haberin
kendi muhabirleri tarafından verilse de haber
kaynağının Reuters olduğunu açıkladı. Bu
demektir ki, Amerika'nın ortaya attığı yalan, süratle
tüm Arap, Orta Asya ve Türkiye medyasında kesin
bir gerçekmiş gibi sunuldu. Buna rağmen birçok
medya organı -itibarlarının sarsılmasından endişe
etmelerinden olsa gerek- bu gerçeği öğrendikleri
halde, bu yalanı düzeltmeye yanaşmadılar. Hizb-ut
Tahrir'in söz konusu iddiaya ilişkin resmi internet
sitelerinde [www.hizb-ut-tahrir.org / www.hizb-ut-tahrir.info / www.1924.org / www.al-
42
ummah.org gibi]
yayınlanan 31 Temmuz tarihli beyan-
namede şöyle denilmektedir:
“Hizb-ut Tahrir, ideolojisi İslam olan siyâsi bir
partidir. Bu gerçek bilinmez değildir. Aksine
dünyanın birçok bölgesinde çok iyi bilinmektedir.
Yakından ve uzaktan bilinmektedir ki, Hizb-ut
Tahrir davası esnasında maddî (şiddet) eylemlere
asla başvurmaz. Aksine Fikrî Çatışma ve Siyâsi
Mücadele üzerine kâimdir. Hizbin maddî eylemlere
başvurmaması korktuğundan değil, bilakis
Rasulullah [SallAllahu 'Aleyhi ve Sellem] 'in sîretinden
(hayatından) bunu anlamış olmasından dolayıdır.
Nitekim O, davasının merhaleleri boyunca hep fikrî
ve siyâsi işler üzerinde sâbit kaldı. Hizb de bu
metodu benimsedi ve o metot ta bunu
gerektirmektedir... Eğer biz ondan intikam almak
için maddî eylemlere başvuruyor olsaydık, ne
burada ne de başka bir yerde patlamalardan yüz
çevirirdik. Üstelik onun (Kerimov'un) konutuna
girer ve onu orada gebertirdik. Çünkü biz, Allah
Subhanehû'dan başka hiç kimseden korkmayız.
Kerimov, ellerimizin kendisinden uzakta
olmadığının ve ona rahatlıkla ulaşabileceğimizin
farkındadır. İsterse güvenlik birimlerini bunu
sorsun, bakalım. Dolayısıyla eğer metodumuz
cevaz verseydi, şüphesiz onu yakalayabilir ve
öldürebilirdik... medya organları Hizb-ut Tahrir'in
resmî internet sitelerini bilmiyorlar mı? Onlara
düşen, bu sitelere girmeleri, söz konusu iddiaların
yayınlanıp yayınlanmadığına bakmaları veya
doğruluğunu araştırmaları ve bu haberi
uyduranları kendi fitnecilik ve iftiracılıkları ile
başbaşa bırakmaları, sonra da onların
aldatmacalarını saklamak yerine açığa vurmaları
gerekirdi.”
Bu tür iddiaların Batılı ülkelerden kaynakladığı
hakkında ise şöyle denilmektedir:
“Sömürgeci güçler ile onların uşaklarının
Hizb'i kasten suçlama girişimleri ilk kez yaşanıyor
değildir. Aksine çok uğraştılar ama hep kaybettiler.
İngilizler ve uşakları, Ürdün'de ve Libya'da bunu
yapmaya çalıştı. Amerika ve uşakları Mısır'da,
Suriye'de ve Özbekistan'da bunu yapmaya çalıştı.
Netice ise ancak bu devletlerin insanların
gözünden düşmeleri, buna karşılık Hizbin heybet ve
itibarının yükselmesi oldu.”
- ağustos 2004/sayı 03 -
 siyasi analiz

Son olarak, Özbekistan'ın bu söz konusu olayda

da Amerika ile ilişkilerinin gerildiği görüldü.
Nitekim Kerimov, bu olayın ardından yapılan
soruşturmalar hakkında FBI, Interpol ve
MOSSAD'ın yardım tekliflerini reddetti. Bunun
yerine SCO Zirvesi sırasında kurulan Anti-Terör
Merkezi'ne çağrıda bulunarak patlamaları
araştırmasını istedi. Bu da Kerimov'un Amerika'ya
karşı temkinli davranmaya ve Rusya-Çin eksenine
daha da yakınlaştığına işaret etmektedir. Benzer bir
yakınlaşma 25 Kasım 2002'de (kendisine
Türkmenlerin atası anlamında Türkmenbaşı
soyadını veren dengesiz diktatör) Türkmenistan
devlet başkanı Saparmurat Niyazov'a düzenlenen
suikast sonrasında Rusya ile Türkmenistan
arasında da yaşanmıştı. Kerimov'un Rusya
yakınlaşıp Amerika'ya mesafeli durması, yakın bir
gelecekte Özbekistan'da şaşırtıcı gelişmelerin
önünü açabilecektir. Nitekim Özbekistan Rusya'ya
son on yıldır hiç bu kadar yakınlaşmamıştı.
Tüm bunlar bir araya getirildiğinde, Özbekistan
devlet başkanı ve azgın İslam düşmanı İ. Kerimov,
ülkedeki birçok problemi bir tarafa bırakmış, tüm
gücünü kendisinin sonunu yaklaştıran bu yükselişe
ve Hilâfeti kurmak için çalışan Müslümanlara,
onların yakınlarına, akrabalarına hatta onlara selam
verenlere saldırmak, tutuklamak, hapsetmek,
peşlerine düşmek ve hatta katletmek için harcaması
Kerimov'un dikta politikasının odak noktasını
oluşturmaktadır. Ne var ki bu çabalarının hiçbiri
Allah'ın izniyle onu kurtarmayacaktır. Ne Amerika
ne de Rusya onun akıbetini değiştiremeyecektir.
Onun cezası ancak bu dünyada rezil bir hayat ve
Ahirette de azabın en büyüğüne çarptırılmak
olacaktır. Allah (SubhanehûveTealâ) şöyle buyurmuştur:
Zulmedenler nasıl bir yıkılışla yıkılacakla-
rını çok yakında göreceklerdir. [Şuara227]

43
- ağustos 2004/sayı 03 -
 kavram
G
eçen sayılarımızda işlediğimiz
“Halife” ve “Cihat” kavramlarından
sonra “Şehid” kavramı bu ayki
sayımızın kavram konusu olacaktır. Rabbimiz
çalışmalarımızı İslam Ümmetine faydalı kılsın
İnşaAllah…
Şehidler üç kısımdır: 1- Dünyaya ait hükümler
olmaksızın Ahirette şehid. 2- Sadece dünyada
şehid. 3- Dünyada ve Ahirette şehid.
1- Dünya hükümleri olmaksızın sadece Ahiret
şehidine gelince; onlar, bazı Hadislerde yedi
kısım, bazı Hadislerde sekiz kısım, bazı Hadislerde
dokuz kısım, bazı Hadislerde on bir kısım olarak
zikredilen kimselerdir. Müslim'de geçtiğine göre
de, onlar şu beş grup insandır: a-) Vebâ
hastalığından ölenler, b-) İshal hastalığından ölen,
c-) Suda boğularak ölen, d-) Enkaz altında ölen, e-)
Savaş olmaksızın Allah'ın Kelimesi'ni yükseltmek
uğruna ölen.
- Müslim, Ebu Hureyre'den Rasulullah
Aleyhi ve Sellem)
'in şöyle dediğini rivayet etti:
“Kim yolda yürürken yol üstünde dikenli bir
dal görür de onu yoldan alırsa, Allah onu
ödüllendirir. Dedi ki: Şehidler şu beş kişidirler:
Ta u n / v e b a h a s t a l ı ğ ı n d a n ö l e n , i s h a l
hastalığından ölen, boğularak ölen, enkaz
altında ölen, Allah Azze ve Celle yolunda şehid
olan.”1
- Müslim, Ebu Hureyre'den Rasulullah
Aleyhi ve Sellem)
'in şöyle dediğini rivayet etti:
“Aranızda kimi şehidden sayıyorsunuz.
Dediler ki: Ya Rasulullah, Allah yolunda öldürülen
şehiddir. Dedi ki: O zaman ümmetimin şehidleri
44
Kd dergisi
ŞEHİD
az demektir. Dediler ki: O halde onlar kimdir, ya
Rasulullah? Dedi ki: Kim Allah yolunda
öldürülürse şehiddir. Kim Allah yolunda ölürse
şehiddir. Kim taun/veba hastalığında ölürse
şehiddir. Kim ishalden ölürse şehiddir.” İbn
Muksim dedi ki: Bu Hadis ile ilgili babanın şöyle
dediğine şahit oldum: “Kim boğularak ölürse
şehiddir.”2
Bütün bu kişilerin “şehid” olmalarından kast
olunan, onlara Ahirette şehidler sevabının
olmasıdır. Dünyada ise gasledilip cenaze
namazları kılınır. “Şehid” kelimesi sevaba
ulaşanlar hakkında ve bu açıdan zikredildiğinde o
kişilere “şehid” denilmesi doğru olur. Fakat
beraberinde herhangi bir karine olmaksızın
konuşmada “şehid” kelimesi geçtiğinde bu sadece
Allah yolunda öldürülenlere hasredilir, o kişilere
hasredilmez.
2- Ahiret olmaksızın dünya şehidi ise; dünyada
(SallAllahu
şehid ile ilgili hükümler ona uygulanır. Yani
gasbedilmez, cenaze namazı kılınmaz, elbisesi ile
defnedilir. Fakat o Ahirette, Allah'ın Kelimesinin
yüce olması için savaşan şehidlerin sevabını
alamaz. Zira o unvan için ya da sadece ganimet için
ya da düzenbazlık için savaşmak gibi Allah
yolundan başka bir gaye için savaştı. Nitekim,
Hadisler şehid sevabını, Allah yolunda savaşan
şehide has kılmıştır. O geriye dönmeden ileriye
(SallAllahu doğru ilerleyerek savaşmıştır.
- Müslim, Ebu Musa el-Eş'ârî kanalı ile şunu
rivayet etti: “Bir adam Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'e gelip
şöyle dedi: Ya Rasulullah, bir kişi ganimet için
savaşıyor, bir kişi anılmak için savaşıyor, bir kişi
- ağustos 2004/sayı 03 -

yerini görmek için savaşıyor. Kim Allah
yolundadır? Bunun üzerine Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle dedi:
“Kim Allah'ın Kelimesi yüce olsun için
savaşırsa, o Allah yolundadır.”3
- Müslim, Ebu Musa'dan şunu rivayet etti:
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'e yiğitlik için savaşan,
hamiyet/şiddetli tutuculuk için savaşan,
riya/gösteriş için savaşan kişiler hakkında; hangisi
Allah yolundadır? diye sordu. Bunun üzerine
Rasulullah (SallAllahuAleyhiveSellem) şöyle dedi:
“Kim Allah'ın Kelimesi yüce olsun için
savaşırsa, o Allah yolundadır.”4
Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem), şehidin günahının
affedilmesi için geriye dönmeden ileriye doğru
giderek savaşmayı şart koşmuştur. Nitekim
Müslim, Abdullah b. Katâde'den o da Katâde'den
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'den şunu anlatırken
işittiğini rivayet etmiştir: “Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem),
insanlar arasında ayağa kalkıp onlara, Allah iman
ederek, Allah yolunda cihad etmenin en faziletli
amel olduğunu hatırlattı. Bunun üzerine bir adam
ayağa kalkıp ona şöyle dedi: Ya Rasulullah, ben
Allah yolunda öldürülürsem günahlarım benden
silinir mi, ne dersin? Bunun üzerine Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
ona şöyle dedi:
“Evet, sen Ahirette sevabını bekleyerek geriye
dönmeden ileriye doğru gitmekte sabrederek
Allah yolunda öldürülürsen.” Sonra Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle dedi: Nasıl dedin? O da dedi
ki: Ben Allah yolunda öldürülürsem günahlarım
benden silinir mi, ne dersin? Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
dedi ki: “Sen geriye dönmeden ahiret sevabını
bekleyerek ilerlemekte sabredersen, borç hariç
evet. Zira Cebrail (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) bana bunu
dedi.”5
Bunun mefhumu; geriye dönüp savaşmazsa
günahı ondan silinmez ve ona şehid sevabı olmaz.
Ayrıca unvan/şöhret için savaşan kimsenin şehid
olarak isimlendirdiği halde azap göreceğini Rasul
- ağustos 2004/sayı 03 -
kavram
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
açıklamıştır. Müslim, Süleyman b.
Yesâr'dan şunu rivayet etti: “İnsanlar gruplar
halinde Ebu Hureyre'ye gidiyordu. Ona Şam
ehlinden gelen birisi şöyle dedi: Ey şeyh,
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'den işittiğin bir Hadisi
bize anlat. O da dedi ki: Evet, Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
şöyle derken işittim:
“Muhakkak ki, Kıyamet gününde hakkında
hüküm verilen ilk insan, şehid edilen bir adamdır.
O adam getirilip kendisine nimet tanıtılır. O da
onu tanımış olur. Allah ona, Bunun için ne
yaptın? der. O da; Şehid olasıya kadar Senin için
savaştım, der. Allah da; Yalan söyledin, sen cesur
desinler diye savaştın, nitekim öyle denildi, der.
Sonra onun ateşe atılasıya kadar yüzüstü
sürüklenmesini emreder.”6
Bu, unvan ve şöhret için savaşmanın dünyada
şehid hükümlerine göre muamele görse de Kıyamet
Günü onun için şehid sevabı olmadığına bilakis
azap olduğuna delâlet etmektedir.
3- Dünya ve Ahiret şehidine gelince; o, Allah'ın
Kelimesinin yükselmesi/yücelmesi için kafirlerle
savaşıp savaş meydanında Müslümanlar ile kafirler
arasında öldürülen kimsedir. İster savaş, harb
beldelerinde olsun, ister ise İslâm beldelerinde
olsun fark etmez.
Allahû Tealâ şöyle dedi:
“Allah yolunda öldürülenleri sakın ölü
sanmayın. Bilakis onlar diridirler, Rableri
yanında rızıklara mazhar olmaktadırlar.”7
İşte bu şehid, hakkında şer'î hükümlerin yani
şehid hükümlerinin geldiği şehiddir. Bu şehidlik,
kafirlere karşı savaşta öldürülen kimseye hastır.
Aynı şekilde savaş meydanında yaralanan sonra bu
yarasından dolayı ölen kimse de savaş meydanında
öldürülen kimse gibi sayılır. Fakat onun dışında
kalanlar şehid sayılmaz. Buna binaen bağilere karşı
savaşta öldürülen kimse şehid sayılmaz. Savaş
meydanında yaralanan sonra yarası iyileşen daha
sonra ölen kimse de şehid sayılmaz. Dolayısıyla
45
 kavram
hakkında özel hükümler olan ve Allah'ın canlı
olduğunu haber verdiği şehid; Allah'ın Kelimesinin
yücelmesi için kafirlere karşı savaş meydanında
öldürülen kimse ve savaş meydanında yaralanıp bu
yarasından dolayı ölen kimsedir, başkası değil.
Zikredilen bu şehidin hükmü şudur: 1-
Yıkanmaması, 2- Kefenlenmeyip kanı ve elbisesi
ile defnedilmesi. Çünkü şehid, Kıyamet Günü
kanının kokusu çok güzel misk olduğu halde
haşrolunur.
1- Şehidin gasledilmemesi/yıkanmaması ile
ilgili Buhari'nin, Cabir'den rivayet ettiği şu Hadis
vardır: “Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem), Uhud'da
öldürülenlerden iki adamı bir tek elbise içine
koyuyordu. Sonra, Bunlardan hangisi daha çok
Kur'an okuyordu? diyordu. Ona birisi
gösterildiğinde önce onu mezara yerleştiriyordu.
Sonra da, Ben bunlara şahidim, diyordu. Onları
yıkamaksızın ve cenaze namazı kılmamaksızın
kanları ile defnedilmesini emrediyordu.”
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
- Ahmed b. Hanbel de Nebi 'in
Uhud'da öldürülen mü'minler hakkında da şöyle
dediğini rivayet etti: “Onları yıkamayın. Zira her
yara ya da her kan Kıyamet günü etrafına misk
kokusu yayar.” Onlara cenaze namazı kılmadı.8
- Rivayet edildi ki: Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem), Uhud
şehidleri hakkında şöyle dedi: “Onları
yıkamaksızın kanları ile gömün. Zira Allah yolunda
yaralanan bir kimse, Kıyamet Günü şah damarı,
rengi kan, kokusu misk kokusu olan bir kan fışkırtır
olduğu halde getirilir.”
- Enes'ten şu rivayet edildi: “Nebi (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
, Uhud'da öldürülenler üzerine cenaze namazı
kıldırmadı ve onları yıkatmadı.”
Uhud şehidleri yıkanmadığı gibi, Bedir
şehidleri de yıkanmadı. Aynı şekilde Hendek ve
Hayber şehidleri de yıkanmadı. Bu da gösteriyor ki
şehid yıkanmaz.
2- Aynı şekilde şehid, ölünün kefenlendiği gibi
kefenlenmez. O sadece, üzerindeki elbise ile
46
kefenlenir. Bunun delili de Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in
Uhud şehidleri hakkında söylediği şu sözdür:
“Onları yaraları ve kanları ile gömün.”9
- İbn Abbas'tan da şu rivayet edilmiştir:
“Rasulullah ( S a l l A l l a h u A l e y h i v e S e l l e m ) , Uhud'da
öldürülenlerin üzerinden deri ve demir parçalarının
uzaklaştırılıp kanları ve elbiseleri ile defnedil-
mesini emretti.”10
Şehidin cenaze namazının kılınmamasına
gelince; Ona cenaze namazı kılınması caizdir,
kılınmaması da caizdir. Caiz oluşu, Rasul (SallAllahu Aleyhi
ve Sellem)
'in Uhud'da öldürülenler için onları
defnettikten sonra, Hamza için, savaş meydanında
öldürülen bir adam için cenaze namazı kıldığına
dair rivayetlerden dolayıdır.
- Buhari, Ukbe İbn Âmir'den şunu rivayet ett:
“Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem), Uhud'da öldürülen
mü'minler için sekiz sene sonra, ölenlere ve dirilere
veda eden kimse gibi cenaze namazı kıldı.”
- Ebu Davud, Ebu Selâm'dan o da Nebi (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
'in ashabından bir adamdan şöyle dediğini
rivayet etti: “Biz Cüheyn'den bir kabileye saldırdık.
Müslümanlardan bir adam onlardan bir adam talep
etti. Ona saldırdı, isabet etmedi ve kendisi darbe
aldı. Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem), Ey müslümanlar
topluluğu kardeşinize bakın, dedi. İnsanlar hemen
onun yanına gittiler, onu ölmüş buldular.
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) onu, elbisesi ve kanı ile
sarmalayıp onun cenaze namazını kıldırıp defnetti.
Dediler ki; Ya Rasulullah, o şehid mi? Dedi ki;
Evet, ve ona şahidim.”
Bu üç Hadis, sâbit Hadislerdir. Bunlar şehid için
cenaze namazı kılındığına dair gayet açıktırlar.
Şehid için cenaze namazı kılmamanın caiz
olmasına gelince, o da Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in
şehid için cenaze namazı kılmadığına dair başka
rivayetlerin olmasındandır.
- Nitekim Ebu Davud ve Tirmizi, Enes'ten şunu
rivayet etti: “Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem), Uhud'da ölenler
için cenaze namazı kıldırmadı ve onları
- ağustos 2004/sayı 03 -

yıkattırmadı.”
- Ahmed, Enes'ten şunu rivayet etti: Uhud
şehidleri yıkanmadan kanları ile defnedildiler.”
- Buhari, Câbir b. Abdullah (RadıyAllahu Anh)'dan şöyle
dediği rivayet edildi: “Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem),
Uhud'da öldürülenlerden iki adamı bir tek elbisede
birleştirip sonra; Hangisi daha çok Kur'an
okuyordu? diyordu. Onlardan birisi gösterilince
önce onu kabre koyuyordu. Kıyamet Günü ben
onlara şahidim, diyordu. Onları yıkattırmadan,
cenaze namazları kılınmadan kanları içinde
defnedilmelerini emretti.”
Bu Hadisler, sâbittir ve şehid için cenaze namazı
kılınmadığına dair delaleti açıktırlar. Nitekim Şafi;
İbn Abbas Hadisi hakkında, Uhud şehidleri için
defnedilmelerinden önce namaz kılınmamasının
manası hakkında sorulduğunda şöyle cevap
vermiştir: “Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in, Uhud'da ölenler
için cenaze namazı kıldırmadığına dair haberler
mütevatir şeklinde gelmiştir.”
İster Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in şehid için namazı
kıldırdığına dair olsun, ister ise kıldırmadığına dair
olsun bu haberlerin tamamı sabittir. Onlardan
herhangi birisinin sübutunu ve hem rivayet ve hem
de dirayet bakımından delil getirilenlerden
olmasını reddetmeye bir yol yoktur. Onlardan
birisini diğerine tercih etmeye de bir yol yoktur.
Çünkü Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in o şehidler için
cenaze namazı kıldırdığından sahabelerin gafil
olması ihtimal dışıdır. Yine Rasul (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'den ölenler için cenaze namazı kıldırdığı sabit
olduğu halde bunun tersine olan cenaze namazının
terk edilmesinden de gafil olmaları ihtimal dışıdır.
Şu halde iki haberden birisi diğerine nasıl tercih
edilir.
Şöyle denilmez: “Şehid için namaz kıldığının
sabit olduğu Hadislerdeki “salât”tan kast olunan
“dua”dır. Böylece “sallâ” sözü, “dua” manasında
olur.” Böyle denilmez. Çünkü bir karine
geçmedikçe, şer'î hakikatler lügatî hakikatlerin
- ağustos 2004/sayı 03 -
kavram
önüne geçer. Burada ise bir karine geçmedi.
Dolayısıyla ölü için “salâttan” kasıt; ölü için kılınan
şer'î salâttır (yani cenaze namazıdır).
Şöyle de denilmez: “Ölü için namaz
kılınmasıyla ilgili Hadisler, namaz kılınmamasıyla
ilgili Hadisleri nesh ederler. Çünkü onlardan birisi,
Uhud şehidleri için sekiz sene sonra namaz
kılındığına dairdir. Bu Hadisin bu konuyla ilgili
bütün Hadislerin sonuncusu olduğu sabit olmuştur.
Çünkü bu İbn Habbân'ın rivayetinde şöyle
geçmektedir: “Sonra evine girdi. Allah onu katına
alasıya kadar dışarı çıkmadı.”
Böyle denilmez. Çünkü Hadisin sadece sonra
gelmiş olması neshe delâlet etmesi için yeterli
değildir. Bilakis kendisinden neshin anlaşıldığı
başka bir karinenin olması kaçınılmazdır. Burada
öylesi bir karine yoktur. Dolayısıyla o Hadislerde
nesh yoktur.
Böylece bu konudaki yukarıda geçen bütün
rivayetler muteberdir. Şehid için cenaze namazı
kılınmaması caiz olarak yorumlanır. Zira Rasul
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'in Bedir şehidleri için, Hendek
şehidleri için, Hayber şehidleri için cenaze namazı
kıldığı rivayet edilmemiştir. Aynı şekilde şehidler
için cenaze namazı kılındığında bunda bir mahzur
olmadığına yorumlanır. İnsanların şehid için
cenaze namazı kılmaları engellenmez.
Şehidin “şehid” olarak isimlendirilmesi,
kendisine cennetlik olduğuna dair Kur'an nassı ile
şahitlik olmasından dolayıdır. Allahû Tealâ şöyle
dedi:
“Allah, mü'minlerden mallarını ve canlarını
kendilerine cennet karşılığında satın almıştır.
Çünkü onlar Allah yolunda savaşırlar
öldürürler, öldürülürler.”11
- Müslim, Câbir'den şunu rivayet etti: “Bir adam
şöyle dedi: Öldürülürsem ben neredeyim ya
Rasulullah?” Rasulullah da ona; “Cennette”, dedi.
Bunun üzerine elindeki hurmaları yere atıp
öldürülesiye kadar savaştı.”
47
 kavram
- Süveyd'in Hadisinde ise şöyle geçti: “Bir adam
Uhud günü, Nebi (SallAllahuAleyhiveSellem) dedi ki: …”
- Enes b. Malik'ten şu rivayet edildi:
“Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem), ashabı ile birlikte sefer
için erkenden yola çıktılar. Bedir'e müşriklerden
önce vardılar. Sonra müşrikler geldiler. Bunun
üzerine Rasulullah (SallAllahuAleyhiveSellem) şöyle dedi:
“Ben ondan önce olmadıkça sizden birisi bir
şeye önce varmasın.” Müşrikler yaklaştı. Bunun
üzerine Rasul (SallAllahuAleyhi ve Sellem) şöyle dedi: “Genişliği
yeryüzü ve gökler kadar olan cennete koşun!”
Dedi ki: Umeyr İbn el-Hımâm el-Ensâri şöyle
diyordu: “Ya Rasulullah! Genişliği yer ve gökler
olan bir cennet mi?” Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle dedi: “Evet”, O: “Çok iyi”, dedi. Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
: “Seni, çok iyi demeye sevk eden
nedir?” dedi. O da; “O Cennetin ehlinden olmam
beklentisinden başka bir şey değil, Allah'a yemin
olsun ya Rasulullah”, dedi. Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) de
ona; “Sen onun ehlindensin”, dedi. Çantasından
biraz hurma çıkardı, onlardan yemeye başladı.
Sonra da; Eğer ben bu hurmalarımı yiyesiye kadar
yaşarsam, bu uzun bir hayat olur, deyip yanındaki
hurmaları attı, sonra da öldürülesiye kadar
müşriklerle savaştı.”12
Böylece Allah ve Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem),
şehidin cennette olduğuna şehidlik ettiler. Şahidin
diri olmasına gelince, bu Kur'an'ın nassı ile sabittir.
Allahû Tealâ şöyle dedi:
“Allah yolunda öldürülenleri sakın ölü
sanmayın. Bilakis onlar diridirler, Rableri
yanında rızklara mazhar olmaktadırlar.
Arkalarından gelecek ve henüz kendilerine
katılmamış olan şehid kardeşlerine de hiçbir
keder ve korku bulunmadığı müjdesini
vermektedirler. Onlar Allah'tan gelen nimet ve
keremin Allah'ın mü'minlerin ecrini zayi
etmeyeceği müjdesinin sevinci içindirler.”13
Şehidlere ait bu hayat/diri oluş, bizim idrak
edemediğimiz ve algılayamadığımız gaybî bir
hayattır. Çünkü o hayat, ebediyet aleminde bir
48
hayattır. Biz her ne kadar şehidlere ait bu hayatı
idrak edemezsek de algılayamazsak da onun
varlığına inanmamız kesin zorunlu bir husustur.
Çünkü Kur'an'ın kesin nassı ile sabittir. Allahû
Tealâ şöyle dedi:
“Allah yolunda öldürülenlere ölüler,
demeyin. Bilakis onlar diridirler. Fakat siz
algılayamazsınız.”14
Şehidlere ait hayat, kendilerine iman edilmesi
vacib olan mugayyebattan/gayıpla ilgili
hususlardandır.
Şehidlerin faziletine gelince; bu dengi olmayan
büyük bir fazilettir. Bunun Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
birkaç Hadiste açıklamıştır.
- Buhari, Katâde'den şöyle dediğini rivayet etti:
“Enes b. Malik'i (RadıyAllahu Anh), Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in
şöyle dediğini rivayet ederken işittim:
“Şehidten başka cennete girip de dünya
yüzünde hiçbir şeyi olmadığı halde, dünyaya
dönmeyi arzu eden bir kimse yoktur. Zira yalnız
şehid, gördüğü şeref ve itibardan dolayı dünyaya
dönüp on defa öldürülmeyi arzu eder.”15
- Buhari'nin bir başka rivayetinde ise şöyle
geçti: “Mugire b. Şube şöyle dedi: Nebi (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'miz bize Rabbimizden, bizden kim öldürülürse
cennete gideceği mesajını bildirdi. Ömer, Nebi
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'e dedi ki: Bizim öldürülenlerimiz
cennette, onların öldürülenleri ise cehennemde,
değil mi? O da (SallAllahu Aleyhi ve Sellem); Evet, gerçekten
öyle, dedi.” (Buhari)
- Abdullah b. Amru b. el-Âs, Rasulullah (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
'in şöyle dediğini rivayet etti:
“Şahidin kul borcu hariç her günahı
affolunur.”16
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
- Yine Nebi 'in şöyle dediği
rivayet edildi:
“Allah yolunda öldürülenlerin kul borcu hariç
her şeyi bağışlanır.”17
_ Buhari ve Müslim, Ebu Hureyre'den Nebi
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'in şöyle dediğini rivayet ettiler:
- ağustos 2004/sayı 03 -
 kavram

“Allah, evinden ancak Allah yolunda cihad

için çıkan kimseye kefil olmuştur. O kimse
evinden Allah'ın; yolunda cihad edenleri cennete
koyacağına ya da sevap ve ganimetten elde ettiğini
elde etmiş olduğu halde evine döndüreceğine dair
sözünü tasdik ederek çıkmıştır. Muhammed'in
canı elinde olan yemin olsun ki; Allah yolunda
alınan bir yara yoktur ki, ilk meydana geldiği şekli
ile, rengi kan rengi, kokusu da misk kokusu
olduğu halde Kıyamet Gününde çıkıp gelmesin.
Yine Muhammed'in canı elinde olana yemin
olsun ki, mü'minlerden bir takım erkekler, ben
savaşa çıktığım halde kendileri istemeyerek
benden geride kalmasalardı ve ben onları
taşıyacak binek bulamıyor olmasaydım, Allah
yolunda savaşan hiçbir seriyeden geri kalmazdım.
Muhammed'in canı elinde olana yemin olsun ki,
Allah yolunda öldürülmemi, sonra dirilmemi,
sonra yine öldürülmemi, sonra dirilmemi, sonra
yine öldürülmemi arzularım.”18
1 Müslim, K. İmârat, 3538
2 Müslim, K. İmârat, 3539
3 Müslim, İmârat, 3524
4 Müslim, K. İmârat, 3525
5 Müslim, K. İmârat, 3497
6 Müslim, K. İmârat, 3527
7 Ali İmran: 169-171
8 Ahmed b. Hanbel, B. Müs. Mükessirîn, 13674
9 Ahmed b. Hanbel, B. Müs. El-Ensâr, 22549
10 Ebu Davud
11 Tevbe: 111
12 Müslim, İmârat, 3520
13 Ali İmran: 169-171
14 Bakara: 154
15 Buhari, K. Cihâd ve's Seyr, 2606
16 Müslim, K. İmârat, 3498
17 Müslim, K. İmârat, 3499
18 Müslim, K. İmârat, 3484

49
- ağustos 2004/sayı 03 -
 alıntı
Eğer haber çöplüğünü bir kenara bırakırsak...
G
8'in ABD zirvesi ile ilgili haberlerin
büyük kısmı otel odalarının
fiyatından, yemeklerden ve iletişim
araçlarından oluşuyor. Herhalde bu, adada
toplânanların önemlilik derecelerini göstermek
için yapılıyor. Devlet başkanlarının gezdiği
elektrikli arabaların reklamı da dikkatlerden
kaçmadı. Akıllara, yakın doğu petrollerinin yerine
kullanılacak alternatif enerji kaynağının
bulunması gerekliliğini getiren çok aktüel bir
manzara. VIP'lerin hayat tarzlarına yeterince
dikkat verdiğimizi varsayalım, ama en önemli
olanlara, onların verdikleri kararlara da bir göz
atalım. Amerikan tatil merkezinde söylenenlerden
en önemlisi, BM'nin kabul ettiği karara dayanan
Irak deklarasyonudur. Çağdaş medyanın tarihi
olayları, sandalyelerin kira değeri ve
politikacıların kravatlarının rengi gibi boş
haberlerle oyalamak alışkanlığını dikkate alırsak,
Irak sorunun tarihini hatırlamakta yarar var.
Amerikan-Britanya askerleri kitle imha
silahlarının kullanılması tehlikesi bahanesi ile Irak
devletine saldırdılar. Kitle imha silahları ise
bulunamadı. Bunun yerine Bush, Saddam'ın kişisel
tabancasını elde etti, şimdi de oğul Bush odasında
bu tabancayla oynuyor. Daha sonra ise,
Washington ve Londra'nın Irak'ta kitle imha
silahlarının olmadığını önceden bildiklerinin
ortaya çıkmasıyla skandal patlak verdi. Savaşın
maksadının bir tek açıklaması kalıyordu: Kitle
imha silahları, diktatörü ve demokrasi düşmanını
ortadan kaldırmak için bir bahanedir. Çünkü onu
her nasılsa ortadan kaldırmak gerekiyordu. Kitle
imha silahları yok ama, diktatör yakalandı, ordusu
ise yok edildi. Irak'ta demokrasi kurulması binlerce
yeni kurbana ve sivil halkın Saddam'ın bile
yapmadığı şekilde aşağılanmasına mâl oldu. Sivil
halkın aşağılanması zevk halini aldıktan sonra
50
Kaynak:
Sirajdin Sattayev,
www.kavkazcenter.com
15 Haziran 2004
(Ebu Ğarib hapishanesi fotoğrafları), “özgür-
leşmiş” halkın sabır kâsesi doldu ve bireysel gerilla
baskınları silahlı mukavemete dönüştü. Zirve
katılımcılarının beyanatlarına göre, onlar “Bölge-
de barışın ve düzenin sağlamlaştırılması”
prensibini destekliyorlar. Güya Irak savaşını, barış
ve düzenin sağlamlaştırılmasının ilk tecrübesi gibi
kabul etmek gerekiyor. Deklarasyonun yazarları
önceki zirve toplântısından beri barışın ne kadar
iyileştiğini göstermiyorlar. Güya barış ve düzenin
oluşmasına engel oluşturan sorunları çözmek için,
barış ve düzeni bozanların bölgeden çıkarılması
lâzım. Batı'nın bölgenin hayatına karışması,
şimdilik düzene değil savaşa sebep oluyor.
Anlaşmazlıkların, özellikle de İsrail-Filistin
çatışmasının düzenlenmesi gerekliliği
Yahudi politikacıları, İsrail tarafından işgâl
edilen bölgelerde Arapların olmasının, çatışmanın
çözümüne engel oluşturduğunu düşünüyor. Başka
bir fikir de var, ama Amerika Yahudi politikacıların
fikirlerine uymayan tüm kararları veto ediyor.
Sorunun düzenlenmesi ile ilgili 80 proje, “Büyük
İsrail”i kurmak plânına uygun olmadıkları
sebebiyle ABD tarafından veto edildi.
Bölgesel çatışmaları reforma engel
saymaktan imtina
Bu tezi, İngiliz “The Times” dergisinde toplântı
kararları ile ilgili yazılan fikirlerin geliştirilmesi
gibi anlamak lâzım.
Demokrasinin diğer ülkelere de yayılması
“Diğer ülkelere de” demekle gâliba, Irak'ta
artık demokrasinin oluşturulduğu anlatılmak
isteniyor. Şimdi de sırada diğer ülkeler var.
Irakta barış ve düzenin berpa edilmesi
Bölgede barış ve düzenin sağlanması,
işgâlcilerin gitmesi, kovulması, yok edilmesi veya
- ağustos 2004/sayı 03 -

işgâlin durdurulması ile sağlanabilir. İnsanlık
tarihinde, soykırım dışında bunlardan farklı hiç bir
yöntem mevcut değildir. Orta Doğu'da sadece İsrail
ve müttefikleri ile ABD savaş yürütüyor. Arap
ülkeleri arasında savaş ve askeri çatışmalar yoktur.
Böyle bir savaş en son, o zaman ABD'nin müttefiki
olan Saddam Hüseyin'in Washington'un izni ile
Kuveyt'e saldırması ile olmuştu. Arap
ülkelerindeki iç çatışmaların sebebi hep aynıdır:
ABD ve onun müttefikleri tarafından desteklenen,
diktatör rejime karşı mücadelesi.
Başarılı reformların bölgenin kendisinden
çıkabileceğinin, değişikliklerin dışardan dikte
edilemeyeceğinin kabul edilmesi
Irak'ı işgâl edenler bunu kabul ediyorlarsa,
yaptıklarından pişman olmaktan ve kendilerini
mahkemeye vermekten başka yapacakları bir şey
yoktur. Halkın taleplerine cevap veren ve diktatör
rejime karşı çıkan asıl reformların, bu devletin
halkının yabancı rejimlere karşı mücadelesi
şeklinde olduğu bir gerçektir. Bu şekildeki
reformlar, bir kural olarak, bölgenin kendisinden
ortaya çıkıyor, bu rejimlerin koruması ise dışardan
gerçekleştiriliyor.
Her bir ülkenin kendine özgünlüğüne -
reformlara zarar vermeden- saygı duyulması
Uygulamaların ortaya koyduğu gibi, “kendine
özgünlük” derken Kaddafi ve Kerimov gibi
şizofren-diktatörlerin putperest dalaverelerine
sabırla yanaşmak anlaşılıyor. Halk Allahu Tealâ'nın
kuralları ile yaşamak isteğini ilan eder etmez
“saygı” yerini saldırıya bırakıyor. Bu durumda
buna “reforma zararlı olgu” denilecektir.
Afganistan ve Irak'ın “reforme” edilmesi
örneklerine dayanarak, “işgâl reformu”nun
amacının “maneviyatı, ahlakı ve dini bozacak
düşüncelerin halk arasında yayılması ve dikte
edilmesi” olduğunu anlamak mümkün. İnsanları
Ebu Ğârib Hapishanesi'nin güvenlik görevlilerinin
psikolojisi ile ne kadar çok eğitirlerse, reform
yolunda daha çok yol kat edilmiş olunacaktır! En
önemlisi ise gâliba, BM Teşkilatı'nın Irak'la ilgili
1546 no'lu kararının yorumlayanların, bunu çok
- ağustos 2004/sayı 03 -
alıntı
önemli ve hatta tarihi karar saymalarıdır.
Beklendiği gibi, bunun sevinci, kendisine az önce
uydu anten hediye edilen bedevînin sevincine eşit
t u t u l u y o r d u . “ K a r a r a g ö re , k o a l i s y o n
kumandanlığının operasyon plânlarını Irak
Hükümeti'ne yazılı şekilde bildireceği ve kendisine
bağımsızlık tanındıktan sonra Irak yönetimi
tarafından talep gelirse, işgâl ordularının Irak'ı
terk etmesi gerektiği” şatafatlı şekilde sunuldu.
İşgâlcilerin görevi, kukla yönetim oluşturarak
ülkenin doğal kaynaklarını kontrol etmektir. Böyle
bir yönetime gösteriş vermek, kendi astlarına
gösteriş vermenin aynısıdır. Askerî operasyonlar
işgâle, doğal kaynakların çalınmasına ve kukla
yönetime karşı çıkanlara yöneltilecektir. Şimdiki
Irak “yönetimi”nin liderleri ülkeye işgâlci ordunun
kafilesi ile getirildi ve onların biyografisinde parlak
CIA stajı da var. Bu yüzden, kararın yukarıda
gösterilen maddeleri gerçekte anlamsızdır. Zirve
toplântısının gerçek sonucu “sekizler”in arasında
mevcut olan bazı fikir ayrılıklarının ortadan
kaldırılması oldu. Irak savaşına razı olmayanlar,
toplântı sırasında Irak'ın işgâline ve Müslümanlara
karşı savaşa devam edilmesi konusunda anlaştılar.
Eğer dünyayı yönetmek iddiasında olanların âdi
gezintisi etrafında yapılan haber çöplüğü bir kenara
bırakılırsa, olanları ”Mahkeme gününün
ertelenmesi” gibi değerlendirmek mümkündür.
Buna rağmen kararların ve yeni dünya düzenini
oluşturanların bu deklarasyonlarının zayıf noktası
vardır. Onların, yolunu ebedi değerlerden yana
seçenlere ve tüm âlemlerin Allah'ının gösterdiği
yolda yürüyenlere karşı hiçbir gücü yoktur.
51
 dosya
İSLAM'DA YÖNETİM ŞEKLİ - 3
(… geçen sayıdan devam)
Halifenin Nasb Edilmesi (Belirlenmesi) İçin
Müslümanlara Verilen Süre:
Halife'yi seçmeleri için Müslümanlara verilen
süre iki gecedir. Boyunlarında biat olmaksızın
ikiden fazla gecenin geçmesi Müslümanlara helal
olmaz. Halife'nin öldüğü ya da azledildiği andan
itibaren yeni Halife'yi seçmek farzdır ve iki gecelik
bir süre ile sınırlandırılmıştır.
Halife seçilmeden iki geceden fazla zaman
geçmişse bakılır. Eğer Müslümanlar Halife seçimi
ile meşgul oldukları halde engel olamadıkları zor
ve çetin dış şartlar sonucu seçim gerçekleşmemişse
bu durumda farzı uygulamaya çalışmalarından
dolayı günah onlardan k a l k a r. Z i r a
Rasul(SallAllahu Aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur:
"Ümmetimin üzerinden hata unutkanlık ve
zor dış şartlar nedeni ile doğan günahlar
kaldırıldı"
Müslümanlar, Halife'yi seçmek için
uğraşmazlarsa Halife seçilinceye kadar farz
hepsinin üzerine kalır ve günahkar olurlar. Halife
belirlenince (nasb edilince) farz üzerlerinden
kalkar. Ancak; Hilâfet'i ikamesi ve Halife'nin
belirlenmesinde gösterdikleri zaaftan doğan günah
üzerlerinde kalır. Allah bir Müslümanı herhangi bir
farzı yerine getirmeyerek işlediği günahtan hesaba
çekeceği gibi Halife'nin nasb edilmesi farzını
yerine getirmemelerinden dolayı işlemiş oldukları
bir günahtan da hesaba çekecektir.
Halife'yi seçme farzının iki gece gibi bir süre ile
sınırlandırılmasının deliline gelince: Sahabenin,
Rasulullah'ın vefat haberi kendilerine ulaştıktan
hemen sonra Rasulullah'ın Halifesini seçmek için
Saide Oğullarının sakifesinde (misafir odasında)
toplanması olayı bu meselede delildir. Sahabe
52
Kd dergisi
Saide oğullarının sakifesinde tartışıp ikinci gün
halkı biat almak için camide topladılar. Neticede
seçim işi iki gece ve üç gündüzde gerçekleşti.
Yine Ömer hançerlenip öleceğini anlayınca
aralarından bir Halife seçilmesi için şura ehlini
belirledi ve bu işin üç gün içinde bitirilmesini
istedi. Üç gün içerisinde bir Halife üzerinde
anlaşılamaz ise engel olan kişinin öldürülmesi için
elli Müslüman tayin etti ki bunu yaparken engel
olacak kişinin şura ehli ya da sahabeden olmasına
dahi bakmadı. Sahabeden de Ömer'in bu
uygulamasına itiraz ve muhalefet edildiğine dair
hiç bir rivayet nakledilmemiştir. İşte bu olay da iki
gece üç gündüzden fazla Halifesiz kalmanın caiz
olmadığına dair sahabe icmaıdır. Sahabenin icmaı
ise Kur'an ve sünnet gibi bir şer'i delildir.
HİLÂFET SÖZLEŞMESİ
Hilâfet, seçim ve kabul esası üzerine kurulu bir
akittir (sözleşmedir). İşlerin idaresi hususunda
itaat edilme hakkına sahip olan kişiye itaat etmek
için yapılan bir biatle gerçekleşir. Bu nedenle
idareyi üstlenecek yöneticinin yönetme işini rıza
ile kabulü gerektiği gibi idareciye biat eden
yönetilenlerin de yöneticiyi rıza ile kabul etmeleri
gereklidir. Bu nedenle eğer bir kişi Halife olmayı
reddederse onu bu işi yapmaya zorlamak caiz
değildir. Kendisine Halifelik zorla kabul
ettirilemeyeceği gibi kabul için de zorlanamaz.
Aksine ondan vazgeçilip başkası seçilir. Aynı
şekilde insanlardan zorla biat alınması da caiz
değildir.Çünkü zorlamanın bulunduğu bir
sözleşme sahih sayılmaz. Zira Hilâfet akdi seçim
ve rıza sözleşmesidir.
Biatleri geçerli kişiler tarafından biat
sözleşmesi tamamlanan kişi Veliyul Emir (Halife)
olur ve kendisine itaat farz olur. Bu aşamadan sonra
Halife'ye yapılacak biat, Hilâfet sözleşmesini
te'yid eden bir biat değil, itaat için yapılmış bir biat
- ağustos 2004/sayı 03 -

olur.
Hilâfet sözleşmesi kesinleştikten sonra ise
Halife'nin geri kalan insanları biate zorlaması caiz
olur. Bu zorlama Halife'ye itaat için bir zorlamadır
ve şer'an farzdır. Sözleşme biati zorlama olmadan
sadece rıza ile alındığı halde sözleşme (inikat) biati
yapıldıktan sonra itaat biatinde Halife'nin Allah'ın
hükümlerini tatbik edebilmek için insanları
zorlaması caizdir.
Hilâfet bir sözleşmedir ve hiçbir sözleşme,
sözleşmeyi yapacak taraflar olmadıkça
gerçekleşmez. Bir kimsenin yargıçlık ya da emirlik
yap diye kendisini atayan birileri olmadıkça yargıç
ya da emir olmaması gibi Halife de kendisini bu
makama seçip biat eden kişiler bulunmadıkça
Halife olamaz. Dolayısı ile Müslümanlar kendisini
Halife olarak tayin etmedikçe ve kendisi üzerinde
Hilâfet sözleşmesi gerçekleşme- dikçe hiç kimse
Hilâfet yetkisine sahip olamaz. Hilâfet'e talip olan
ve Halife'ye bu yetkiyi veren iki taraf
bulunmadıkça sözleşme gerçekleşmez. Bu nedenle
Hilâfet akdi için Müslümanların biati mutlaka
gereklidir.
Eğer bir kimse kuvvet ve zor kullanarak idareyi
ele geçirip yönetime gelmişse bu kimse kesinlikle
Halife olamaz. Ola ki bu kişi kendini Halife olarak
ilan etse dahi. Çünkü Müslümanlar tarafından
henüz Hilâfet sözleşmesi yapılmamıştır. Zor ve
kuvvet kullanarak alınan böylesi bir biate itibar
edilmez ve Hilâfet akdi (sözleşmesi) yapılmış
sayılmaz. Zira Hilâfet sözleşmesi seçim ve
karşılıklı kabulle gerçekleşen zor içermeyen bir
sözleşmedir.
Ancak idareyi zor kullanarak ele geçiren kimse
eğer Müslümanlar, kendisine biat ettikleri takdirde
Müslümanları bunun kendi çıkarları olduğuna ikna
edebilir ve Müslümanlar da ona güvenerek kendi
rıza ve iradeleri ile biat ederlerse bu biatle kişi
Halife olabilir. Burada şahıs, sultayı kuvvet ve zor
kullanarak elde ettiği halde rıza ve irade ile biat
gerçekleştiği için ister yönetimde bulunsun isterse
bulunmasın biat şartı gerçekleştiğinden dolayı
Halife olur.
Biatleri ile Hilâfet akdinin gerçekleştiğini
zikrettiğimiz kişilerin kim olduğuna gelince; Bu
hususun açıklığa kavuşması için Raşidî Halifelerin
biatlerinde üzerinde sahabe (RadıyAllahu Anhum)'nin
- ağustos 2004/sayı 03 -
dosya
icmaının gerçekleştiği olayları gözden geçirmek
faydalı olacaktır.
Ebu Bekir (RadıyAllahu Anh)'e biatte Müslümanlardan
sadece Medine'de bulunan söz sahipleri (Ehl-i Hal
ve'l Akd) ile yetinildi. Mekke'de yahut Arap
yarımadasının değişik yerlerinde bulunan
Müslümanların oyları alınmadı hatta onlara
sorulmadı bile. Aynı şekilde Ömer (RadıyAllahu Anh)'in
biatinde da aynı durum söz konusu oldu. Ancak
Osman (RadıyAllahu Anh)'ın biatinde Abdurrahman bin Avf
Medine'deki Müslümanların görüşünü aldı. Ebu
Bekir'in Ömer'i Halifeliğe aday göstermesinde
olduğu gibi sadece ileri gelenlere sormakla
yetinmedi. Ali (RadıyAllahu Anh)'nin biatinde ise Medine ve
Küfe ahalisinin çoğunluğunun biati ile yetinildi.
Ali biatle seçildi biati itibar gördü. Hatta Ali'ye
karşı çıkıp onunla savaşanlar bile ondan başkasına
biat etmediler ve bu biatle itiraz etmediler. Ancak
onunla savaşanlar Osman'ın katillerinin
cezalandırılmasını istediler. Halife'ye kızıp ona
itaat etmediklerinden dolayı haklarındaki hüküm
herhangi bir konuda Halife'ye karşı gelen
isyankarların hükmüdür. Halife'nin onları
aydınlatıp gerekirse itaatine girmeleri için onlarla
savaşması gerekir. Nitekim Ali'ye karşı
ayaklananlar ayrı bir Hilâfet de kurmadılar.
İşte tüm bu anlatılanlar -Halife'ye biatin tüm
Müslümanlardan değil başkent ahalisinin
çoğunluğunda alınması- sahabelerin gözleri
önünde gerçekleşti. Onlar bu durumu görüp
duydukları halde hiç biri bu duruma muhalif
olmadılar. Halife'nin sadece Medine ahalisinin
çoğunluğu ile seçilmesini yanlış görmediler. İşte
bu, Müslümanların idari ve yönetsel görüşlerini
temsil eden kimselerin akitleri ile Halife'nin tespit
edilebileceğini gösteren sahabe icmaıdır. O
zamanlar Ehl-i Hal ve'l Akd olan Medine ahalisinin
çoğunluğu, İslâm Devletinin dört bir köşesindeki
çoğunluğunu yönetimle ilgili görüşlerin- de temsil
ediyorlardı.
Bundan dolayı Raşid Halifeler dönemindeki
gibi eski Halife'ye biat eden İslâm ümmetinin
temsilcilerinin çoğunluğu yeni bir Halife'ye biatte
birleşirlerse Hilâfet sözleşmesi gerçekleşmiş olur
ve onların biati Halife için akid biati olur. Hilâfet
akdinin yapılmasın- dan sonra İslâm ümmetinin
53
 dosya
diğer fertlerinin biati, Halife'nin emirlerine uymak
ve itaat etmek için yapılan biattir.
Buraya kadar anlattıklarımız; Halife'nin ölümü
ya da azli halinde yerine yeni bir Halife'nin
seçilmesine ilişkindi. Ancak herhangi bir
coğrafyada bir Halife'nin bulunmadığı durumda
şeriatın hükümlerini yürürlüğe koyup tüm dünyaya
İslâm davetini yüklenmek için bir Halife'nin
seçilmesi tüm Müslümanlara farz olur. Tıpkı
H.1323/M.1924 senesinde İstanbul'da İslâm
Hilâfet'i kaldırılmasından günümüze kadar geçen
zamanda olduğu gibi. Şu halde Müslümanların
yaşadığı bölge halklarının her biri bir Halife'ye biat
etmeye ehildir. Bu biatle Hilâfet kurulmuş olur.
Eğer herhangi bir bölge halkı bir Halife'ye biat eder
ve Hilâfet akdi gerçekleşirse bütün diğer
Müslümanların seçilen bu Halife'ye itaat biati
vermeleri farz olur. Söz konusu bölge ister Mısır,
Türkiye, Endonezya gibi büyük ülkeler olsun
isterse Arnavutluk, Kamerun, Lübnan gibi küçük
ülkeler olsun eğer şu dört şarta sahipseler fark
etmez.
1. Bölgenin sultası ve idaresi Müslümanların
kendi ellerinde olmalı, herhangi bir kafir devlete
veya dış güce dayanmamalıdır.
2. Bölgedeki Müslümanların güvenliği bizzat
kendi elleri ile sağlanmalı küfrün ve kafirlerin dış
desteği ile olmamalıdır. Öyle ki ülkenin iç ve dış
güvenliği sadece ve sadece Müslümanların kendi
güçleri ile sağlansın.
3. Bölgede kapsamlı bir inkılapla her şey
İslâm'a göre köklü şekilde değiştirilerek hemen
uygulanmaya başlanmalı ve İslâm davetini
yüklenme işi geciktirilmeden yerine getirilmelidir.
4. Biat edilen Halife tercihte efdaliyet şartlarına
sahip olmasa bile Hilâfet akdini gerçekleştirecek
şartlara sahip olmalıdır. Çünkü öncelikle gerekli
olan Hilâfet akdinin şartlarına sahip olmaktır.
Eğer bir bölgede sayılan bu dört şart
sağlanmışsa o bölge halkının biati ile Hilâfet
kurulmuş ve akdi tamamlanmış olur. Hatta bu bölge
İslâm ümmetinin ileri gelen söz sahiplerinin (Ehl-i
Hal ve'l Akd) çoğunluğunu temsil etmiyor olsa bile
bu Hilâfet geçerlidir. Çünkü Hilâfeti kurmak farz-ı
kifayedir ve birilerinin bu farzı şartlarına uygun
54
olarak yerine getirmesi farzın yerine gelmesini
sağlar.
Zira Hal ve Akd Ehlinin çoğunun biatinin
gerekliliği şartı, Hilâfet mevcutken Halife ölür
veya azledilirse yeni bir Halife seçilirken gerekli
bir şarttır. Ancak Hilâfet yok ve Hilâfet kurulacaksa
Hilâfet akdi şartlarına sahip bir kişi şeriatın
gösterdiği yollarla Hilâfeti ilan edip kurarsa biat
edenlerin sayısına bakılmaksızın Halife olur.
Çünkü artık söz konusu olan Müslümanların üç
günden fazla ihmal ettikleri bir farzı yerine
getirmeleri meselesidir ve Müslümanlar bu farzı
yerine getirme noktasında gösterdikleri ihmal ve
kusurdan dolayı istedikleri kişiyi seçme hakkını
kaybetmişlerdir. Bu durumda kim ki bu farzı yerine
getirirse Hilâfet akdi üzerinde kalır. Hilâfet'in
kurulup Halife'nin seçildiği bölgenin sancağı altına
girip Halife'ye biat etmek bütün Müslümanlara farz
olur. Aksi takdirde hepsi günahkar olurlar.
Halife'ye düşen farz da Müslümanları kendisine
biat etmeye çağırmaktır. Eğer bu çağrı kabul
edilmezse etmeyenlerin hükmü isyankarların
hükmüdür ki Halife onları itaati altına alana kadar
onlarla savaşmalıdır.
Eğer yukarıdaki dört şarta sahip bir Halife'ye
şeriat hükümlerine göre biat edildikten sonra aynı
bölge ya da başka bir bölgede ikinci bir Halife'ye
biat edilirse ikincisinin biati geçerli olmaz.
Müslümanlar, ikinci Halife bu işten vazgeçinceye
ve ilk Halife'ye biat edinceye kadar onunla
savaşmalıdır. Bu söylediğimize delil olarak
Abdullah b. Amr b. El As'dan Rasulullah'ın şöyle
dediği rivayet olunur: "Kim bir imama biat edip
onun elini sıkarsa ve kalbinin meyvesini
(sevgisini) verirse gücü yettiği kadar ona itaat
etsin. Eğer başka birisi imamla yönetimi ele
geçirmek için çekişmek isterse sonra çıkanın
boynunu vurun"(Müslim;K. İmaraBab10H.No:1844)
Müslümanları İslâm sancağı altında birleştiren
ancak Müslümanların Halifesidir. Eğer Halife
varsa Müslümanların cemaati da vardır ve bu
cemaate girmek bütün Müslümanlara farz-ı ayn,
ondan ayrı kalmak ise günahtır. Bu konu ile ilgili
İbni Abbas'ın rivayet ettiğine göre Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: "Kim ki
emirinde (çirkin) bir şey görürse sabretsin
muhakkak ki cemaatten bir karış ayrılıp da ölen
- ağustos 2004/sayı 03 -

ancak cahiliye ölümüyle ölür." (Buhari Fiten Bab 2) Yine
Müslim'in İbni Abbas (RadıyAllahu Anh)'dan başka bir
rivayette Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) demiştir ki: "Kim ki
emirinde çirkin bir şey görürse sabretsin.
Muhakkak ki kim de emirinin otoritesinden bir
karış ayrılıp da ölürse ancak cahiliye ölümü ile
ölür"(Müslim;K. İmaraBab13H. No: 1849/56)
Bu iki hadisin içeriği cemaatin ve Halife'nin
gerekliliğini ifade eder. Müslüman olmayanların
biat hakkı yoktur biat etmeleri farz değildir. Çünkü
biat Allah'ın Kitabı ve Rasulü'nün (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
sünneti üzerine olur ki bunlar da İslâm'a, Kitaba ve
Sünnete iman etmeyi gerektirir. Gayri Müslimlerin
yönetimde söz sahibi olması caiz olmadığı gibi
yöneticiyi seçmesi de söz konusu değildir. Zira
kafirlerin Müslümanlar üzerinde herhangi bir
otoritesi söz konusu olamaz ve biatte yerleri yoktur.
HALİFE'YE BİAT
Biat; kadın olsun erkek olsun her Müslümanın
hakkıdır ve farzdır. Biatin farz oluşunun hadisten
bir çok delili vardır. Bunlardan birisi Rasul (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
in şu sözüdür :
"Kim boynunda biat olmadan ölürse cahiliye
ölümü ile ölmüştür." (Müslim;H. No: 1851)
Biatin Müslümanlar için bir hak oluşuna
gelince: Biatin içeriği buna delildir. Çünkü biat,
Müslümanlar tarafından Halife'ye yapılır Halife
tarafından Müslümanlara biat yapılmaz. Nitekim
sahih hadislerde Müslümanların Rasul (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'e biat ettikleri kesinleşmiştir. Şöyle ki: Ubade
b. Es Samit'ten rivayetle buyurmuştur ki: "Rasul
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'e zorluk ve kolaylıkta, işitmek ve
i t a a t e t m e k ü z e re e m i r s a h i p l e r i i l e
çekişmeyeceğimize, her nerede olursak olalım
muhakkak orada hakkı uygulayacağımıza veya
hakkı söyleyeceğimize Allah yolunda hiç kimsenin
kınamasın- dan korkmayacağımıza dair biat ettik."
(Buhari Kitabu'l Ahkam c. 8 S. 122 Bab 43, Müslim c. 6 s. 14, Nesei c. 2 s 180)
Ümmü Atiyye'den rivayetle buyurmuştur ki:
"Biz Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'e biat ettik. Bunun
üzerine o bana "Allah'a hiç bir şeyi ortak
koşmasınlar..." (Mümtehine: 12) ayetini okudu Ve bizi
ölünün arkasından bağırıp çağırmaktan nehy
ettiğinde bizden bir kadın elini çekti ve dedi ki:
- ağustos 2004/sayı 03 -
dosya
"Falanca kadın benimle beraber cahiliyyet matemi
yapmıştı, ben de onu (yas tutarak) ödüllendirmek
istiyorum dedi. Fakat Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
ona bir şey demedi. O kadın gitti ve geri geldi." (Buhari
Kitabu'l Ahkam C. 8 S. 125 Bab 49, Tecrid C. 11. H. No. 1746)
Ebu Hureyre'den rivayetle Rasulullah (SallAllahu Aleyhi
ve Sellem)
dedi ki: “Kıyamet gününde üç kişiyle Allah
konuşmayacak ve onları temize de
çıkartmayacaktır. Onlar için acıklı bir azab
vardır. O kimseler: 1. Arazisinde bir su kaynağı
bulunup da yolcuları bunu içmekten men eden
kişiler 2. Bir imama sadece dünyevi çıkarı için
biat eden; Halife isteklerini yerine getirirse
itaatine vefakar olup getirmezse itaatine vefakar
olmayan adam 3. Bir kimseye mal satarken
Allah'a yemin edip bu mala şu kadar para teklif
edildi de vermedim diyerek alıcıyı kandıran
kimse"(Buhari Kitabu'l Ahkam Bab 48 C. 8 S. 124, İbni Mace H. No: 2870, Müslim Kitabu'l İman
173)
Abdullah b. Ömer (RadıyAllahu Anh)'den rivayette
buyurmuştur ki: "Biz Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'e işitmek
ve itaat etmek üzere biat ettiğimizde “gücünüz
yettiğince” kaydını ilave buyurdular." (Buhari Kitabu'l Ahkam
C.8 S.122 Bab 43)
Cerir b. Abdullah (RadıyAllahu Anh)'den rivayetle
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) buyurdu ki: "Rasul
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'e işitmek ve itaat etmek üzere biat
ettim. Bana “gücüm yettiği kadar” demeyi ve her
Müslümana samimi olarak nasihat etmeyi öğretti.."
(Buhari Kitabu'l Ahkam C.8 S.122 Bab 43)
Cunade b. Ebi Ümeyye'den rivayetle buyurdu
ki: "Ubade b. Sabit hastalanınca yanına gittik ve
ona dedik ki: Allah seni iyileştirsin. Sen bize Nebi
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'den işittiğin ve sana Allah'ın faydalı
kıldığı bir hadisi anlat. O da dedi ki: Nebi (SallAllahu Aleyhi
ve Sellem)
Akabe gecesi bizi (Ensar'ı, biat için) davet
etmişti. Biz de biat ettik. Ubade dedi ki; "Rasulü
Ekrem (Ensar üzerine bir borç olarak) bizden
aldığı (akit ve misakta); hem zorluk hem de
kolaylıkta, kederli ve neşeli anımızda işitmek ve
itaat etmek, onu kendi nefsimize tercih etmek,
kendilerinde Allah'ın kitabından kesin bir delile
dayalı açık bir küfür görmedikçe emir sahipleri ile
(idarecilerimizle) çekişmemek üzere biat ettik."(Müslim
K. İmara Bab 8 H. No: 1840/42)
Halife'ye biat Müslümanların eliyle olur ve bu
Müslümanların hakkıdır. Zira biat eden onlardır ve
onların biati Halife için Hilâfet akdini
55
 dosya
gerçekleştirir. Biat elle tokalaşarak ya da yazılı
olarak yapılır.
Abdullah b. Dinar anlattı ki: "Şahit oldum ki
insanlar Abdulmelik'in (Halife olmasına) razı
olunca, İbni Ömer dedi ki: "Yaz! Ben Emir'el
Mü'minin Abdullah Abdulmelik'e, Allah'ın ve
Rasulullah'ın sünneti üzere gücüm yettiğince
sözünü dinleyip itaat etmeye karar verdim"(Buhari Kitabu'l
Ahkam C. 8 S. 122 Bab 43)
Biatin herhangi bir vasıta ile olması
caizdir.
Biatin buluğ çağına girmiş kişi (baliğ) tarafın-
dan yapılması da bir şarttır; bu nedenle çocukların
biati sahih olmaz. Nitekim Ebu akil Zuhra b.
Muabbed dedesi Abdullah b. Hişam'dan (ki o Nebi
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
zamanını görmüştü) rivayet etti ki:
"Ebu Akil'i annesi Zeynep bint-i Hamit Rasul (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
'e götürdü ve dedi ki; "Ya Rasulullah onun
biatini al" Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem): "O henüz
küçüktür" deyip başını okşadı ve on dua etti." (Buhari
Kitabu'l Ahkam C. 8 S. 124 Bab 46)
Biat için kullanılan kelimelere gelince:Bu
kelimeler çeşitli şekillerde olur. Ancak Halife'ye
biat ederken Halife; amellerinin Allah'ın kitabı ve
Rasulü'nün sünneti üzerine olacağını, biat eden de
zorda, kolayda, sevinçli ve sıkıntılı zamanlarda
itaat edeceğini muhakkak belirtirler. Ne zaman ki
bir kimse Halifelik için bir Halife'ye biat eder ya da
kendi dışındaki Müslümanlar Halife'ye biat edip
Hilâfet akdini gerçekleştirirler. İşte o zaman biat
edenlerin boynunda biat bir emanet olur ve bu
biatten dönmeleri de helal olmaz.Hilâfetle ilgili
olarak inikat biati tamamlanıncaya kadar biat
edenin battan dönme hakkı vardır, inikat biati
tamamlandık- tan sonra ise Halife'ye itaat etmesi ve
biatine bağlı kalması gerekir. Bu biatinden
dönmek istese bile bu isteği caiz olmayan bir
istektir.
Buhari'nin Cabir b. Abdullah'tan rivayet ettiği
bir hadis-i şerifte; “Bir bedevi Rasul (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'e İslâm üzere biat ettikten sonra biatinden
vazgeçmek istediğinde; Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
ondan yüzünü çevirdi ve isteğini kabul etmedi.
Adam daha sonra tekrar gelip: "Benden biati
kaldır" dedi. Rasulullah yine isteğini kabul etmedi
ve o bedevi Medine'den dışarı çıkıp gitti. Bunun
üzerine Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) dedi ki: "Medine
körük gibidir. Pisliklerini fırlatıp atar temiz ve
56
iyilerini açığa çıkarır"(Buhari Kitabu'l Ahkam; C. 8 S. 124 Bab 45)
Nafi'den rivayet edildiğine göre: Ömer bana dedi
ki; Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'i şöyle derken işittim:
"Kim Allah'a itaatten elini çekerse kıyamet gün
kendisi için hiçbir delil olmadığı halde Allah'ın
huzuruna çıkar"(Müslim: H. No: 1851) Halife'ye biati bozmak
Allah'a itaatten elini çekmek demektir. Bu biat ister
Hilâfet akdi için biat isterse itaat biati olsun fark
etmez. Ancak bir Halife'ye Hilâfet biati yapılmadan
itaat biati yapılırsa biat eden kişi biatinden geri
dönebilir. Zira yukarıda zikredilen hadiste
kendisine Hilâfet akdi için biat edilmiş Halife'ye
yapılan biatten geri dönmek nehy edilmiştir.
HALİFE ADAYINDA ARANAN ŞARTLAR
Bir halife adayının Hilâfet'e ehil olabilmesi ve
kendisine Hilâfet akdi için biat edilebilmesi için
yedi şarta sahip olması gerekir. Bu yedi şart
Halife'yi belirleyen sözleşmenin şartlarıdır. Bu
şartlardan birisi dahi eksik olursa Hilâfet akdi için
biat gerçekleşmez.
Halifede bulunması gerekli bu yedi şart
şunlardır:
1. Müslüman olması:
Bir kafirin Halife olması caiz değildir. Ona itaat
ta farz değildir. Çünkü Allahû Tealâ şöyle
buyurmaktadır:
"Allah, kafirlere müminler üzerine
kesinlikle yol (fırsat) vermeyecektir"(Nisa141)
Yönetici açısından yönetmek, kendisine
hükmettiği kimseler üzerinde en kuvvetli yoldur.
Ayette geçen (-en) tabiri, ister Hilâfet olsun ister
Hilâfet'i dışında olsun kafir bir kimsenin kesinlikle
Müslümanlar üzerinde yöneticilik
yapamayacağının mutlak ifadesidir. Bu ayet,
kafirlerin ister Hilâfetle ister başka bir şekilde her
ne suretle olursa olsun Müslümanlar üzerinde
hüküm sahibi olmasının kesin bir şekilde nehy
edildiğine dair bir delildir.
2. Erkek olması
Kadının halife olması caiz değildir. Halife
kesinlikle erkek olmalıdır. Zira Ebu Bekre (RadıyAllahu
Anh)
'in şöyle dediği rivayet olunur: "Vaktiyle
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'den işittiğim bir söz ile
A l l a h b e n i C e m e l Va k ı a s ı g ü n l e r i n d e
menfaatlandırdı da daha sonra ben Cemel ehline
- ağustos 2004/sayı 03 -

(Ali'nin tarafına) katıldım ve onlarla beraber
savaştım" Ebu Bekre peygamberden işittiği sözü
ise şöyle nakleder: Fars halkının Kisra Perviz'in
kızını kendilerine kraliçe (idareci) edindikleri
haberi Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'e ulaşınca
buyurdu ki: "İşlerini bir kadının yönetimine
bırakan hiçbir kavim felah bulmaz"(Buhari Fiten Bab-18,
Tirmizi 2263)
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in işlerini bir
kadının yönetimine verenlerin felah bulamayacağı
yolundaki ifadesi kadının idareci olmasının nehyi
anlamına gelir. Çünkü hadiste talep sigası (ifadesi)
vardır. Bu hadiste işlerini bir kadının yönetimine
verenlerin felah bulamayacakları bildirilerek
yerilmiştir. Ki bu ifade kesin bir nehyi ifade eder.
Burada nehy edilen ve terk edilmesi istenen fiil,
kadının yöneticiliğidir ve bu haram kılınmıştır.
Kadının yöneticiliğinden kasıt hükmetme
mevkiinde olması yani Hilâfet ya da hükmedici
olarak kabul edilen bir makamda olmasıdır. Zira
yukarıda zikredilen hadiste Kisra'nın kızının
yöneticiliğinden melikelik olarak bahsediliyor.
Hadiste bu olaydan bahsedilerek hükmü
bildirilmektedir. Yoksa burada sadece Kisra'nın
kızının yöneticiliği gibi münferit bir olaydan
bahsedilmemektedir. Ayrıca bu hadis hükmetme
olayı dışında kadının İslâmi ilkeler dahilinde
memuriyet gibi görevler almasını yasaklayıcı
genellikte bir hüküm de değildir.
3. Buluğ çağına erişmiş olması:
Buluğa ermemiş bir kişinin halifeliği caiz
değildir. Ali b. Ebu Talip (RadıyAllahu Anh) rivayet ettiğine
göre Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) buyurmuştur ki:
"Kalem üç kişiden kaldırıldı, uyuyandan
uyanıncaya kadar, çocuktan baliğ oluncaya kadar,
deliden akıllanıncaya kadar." (Buhari Hudud Bab 22 C. 8 S. 21 Ebu Davut
Hudud 17, İbni Mace, 2041)
Kalemin (mükellefiyetin) kendinden
kalktığı kişinin şer'an mükellef olmadığı bir işin
başında olması doğru değildir. Bu nedenle baliğ
olmamış bir kişinin Halifelik ya da onun dışında
başka bir işte hüküm sahibi olması caiz değildir.
Ayrıca böyle bir tasarruf hakkı da yoktur.
Çocuktan halife olmayacağına dair başka bir
delil de Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) in bir çocuğun biatini
kabul etmeyişidir. Zira Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
Abdullah b. Hişam'ın biatini kabul etmedi ve bunun
sebebini: "O bir çocuktur"(Buhari Ahkam Bab, 46) diyerek
açıkladı. Eğer bir çocuktan biat alınmıyorsa ona
biat edilmesi de caiz değildir.
- ağustos 2004/sayı 03 -
dosya
4. Akıllı Olması:
Halife adayının deli olması Rasulullah (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
'in şu sözüne göre caiz değildir :
"Kalem üç kişiden kalkar Bunlardan birisi;
Aklı başına gelinceye kadar deli olandan"(Buhari Talak
Bab 11 C. 2 S. 169)
Mükellefiyetin üzerinden kalktığı kişi sorumlu
değildir. Akıl Allah'ın emirlerine muhatap olmanın
ve işleri idare etmenin sıhhatinin şartıdır. Halife ise
hükümleri uygulayacak ve şer'i teklifleri hayata
geçirecektir. Bu nedenle Halife'nin deli olması caiz
değildir.
5. Adalet sahibi olması:
Adalet sahibi olmayan fasık bir kişinin Halife
olması caiz değildir. Adalet, Hilâfet sözleşmesi ve
devamı için gerekli bir şarttır. Çünkü Allahû Tealâ
Kur'an-ı Kerim'de şahitlerin adalet sahibi olmasını
şart koşarak buyurmuştur ki:
"...ve içinizde adalet sahibi iki kişiyi de şahit
yapın..." (Talak 2) Halifelik ise şahitlikten çok daha
önemli bir mevkidir. Bu nedenle Halife'nin adalet
sahibi olması gerekir. Adalet şahitli- ğin şartı
olduğuna göre Halifeliğin muhakkak şartı
olmalıdır.
6. Hür olması:
Köle efendisinin mülküdür ve kendi üzerinde
dahi tasarruf hakkı yoktur ki başkası üzerinde
yetkisi olsun. Dolayısı ile hür olmayan bir kimse
insanlara yönetici olamaz.
7. Hilâfet'e ilişkin farzları yerine getirme ve
işleri yürütme gücünün bulunması:
Aciz bir kimsenin kitap ve sünnete göre
tebaanın işlerini yürütemeyeceği açıktır.
Saydığımız bu yedi şart Halife için Hilâfet
sözleşmesinin (akdinin) şartlarıdır. Bu yedi şart
dışında akid şartı yoktur. Kitap ve sünnette bulunan
diğer şartlar ancak daha iyi bir Halifede bulunması
gereken şartları tanımlamaktadır. Bir şartın
Halife'yi belirleme sözleşmesi şartı olabilmesi için
öylesi bir şart olduğuna dair açık ve kesin bir delilin
bulunması gerekir. Eğer söz konusu delil açık ve
kesin bir talep ifadesi değilse sözleşme şartı değil
Halife'nin tercih şartlarından biri olur.
Bu yedi şartın dışında akit şartı olduğuna dair
57
 dosya
açık ve kesin bir delil bulunmamaktadır. Bu
şartların dışında sahih delillerde bulunan şartlar ise
Halife'nin tercihinde göz önüne alınması gereken
şartlardır.
Mesela Halife'nin seçilebilmesi için müctehid
olması şart koşulmaz. Çünkü nasslarda Halife'nin
müctehid olma şartı yoktur. Zaten Halife'nin görevi
şer'i hükümleri tatbik etmektir ki bunun için
içtihatta bulunması da zorunlu değildir. Halife
imkanları oranında şer'i hükümleri inceler. Sonuçta
bir müctehidin ictihadını benimseyerek onunla
hükmeder. Halife'nin müctehid olması zorunlu
değildir; ancak müctehid olması tercih sebebidir.
Halife,müctehid olmasa da Hilâfet sözleşmesi
yapılır.
Halife'nin cesur ve yiğit olması veya fikir ve
tedbir sahibi olması Halife'nin seçilme şartlarından
değildir. Çünkü bu konudaki hadis sahih değildir ve
sözleşme şartlarının kapsamı içerisine girmez.
Cesur, görüş sahibi ve basiretli olması ancak tercih
edilmesini gerektiren hususlardandır. Yine
Halife'nin Kureyş'ten olması şartı da akid
şartlarından değildir. Ancak bu konuda
Muaviye'den rivayet edilen şu hadise gelince:
Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'i şunu söylerken duydum:
"Bu iş (devlet başkanlığı) Kureyş'ten olacaktır.
Onlar İslâm'ı uyguladıkça kim bu konuda onlara
düşmanlık ederse Allah onu yüz üstü süründürür
ve rezil eder"(Buhari Kitabu'l Ahkam C. 8 S. 105 Bab 2) Yine Buhari'nin
Abdullah İbni Ömer'den rivayetiyle Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
buyurmuştur ki :
"Kureyş'ten iki kişi kaldıkça bu iş (devlet
başkanlığı) Kureyş'te devam eder"(Buhari Kitabu'l Ahkam C. 8 S.
105 Bab 2 Müslim 1820)
Bu ve benzeri sahih hadisler Rasul
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'e istinaden rivayet edilerek devlet
idaresinin Kureyş'e ait olduğu haber ifadesi ile
bildirmektedirler. Ancak bu hadislerden hiçbiri
emir ifadesi içeren hadisler değildir. Haber ifadesi
içeren hadisler bir talebi ifade etseler de bu hadisi
destekleyen bir işaretle birleşmedikçe söz konusu
hadise kesin ve bağlayıcı bir emir olarak bakılmaz.
Bu hadisler içinde onların kesin birer talep
olmasına ilişkin herhangi bir delil herhangi bir
sahih rivayette geçmemiştir. Bu nedenle yukarıda
zikredilen iki hadis halife seçiminin farzlarını değil
mendublarını belirtmektedirler. Bu nedenle bu şart
bir tercih şartıdır. Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) den
Muaviye kanalı ile rivayet edilen hadiste geçen;
58
"Onlara kim düşmanlık ederse yüz üstü sürünür,
rezil olur" ibaresi onlara düşmanlık yapmanın
yasaklanmasını ifade etmektedir. Yoksa "Bu iş
Kureyş'indir" ifadesi için bir te'yid işareti değildir.
Bu hadis bu işin, Kureyş'te olacağını açıkladığı gibi
onlara düşmanlığı da yasaklamaktadır. Hadisteki
"Kureyş", kelimesi sıfat değil isimdir buna da usul
ilminde "lakap" denir ve isim mefhumu ile yani
lakap ile mutlak surette amel edilmez. Çünkü
kavram ifade etmeyen isim ya da lakabın anlam
üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bu nedenle Kureyş
hakkındaki hüküm, yönetimin Kureyş'in dışında
olamayacağına işaret etmez Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'in: "Bu iş Kureyş'indir" ifadesi ile "Kureyş'te
devam eder" sözü, "Bu iş (devlet başkanlığı)
Kureyş'in dışında olursa doğru olmaz ve bu iş
onlarla devam eder" anlamına gelmez. Aksine
yönetim işi Kureyş'te olabileceği gibi başkasında
olması da caizdir. Bu nedenle bu hadis Halife'nin
Kureyş'in dışından olmasına engel değildir.
Dolayısı ile Kureyş'ten olma şartı tercih şartıdır
Hilâfet sözleşmesi şartı değil.
Bununla birlikte Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
Abdullah b. Revaha, Zeyd b. Harise ve Usame b.
Zeyd'i emir yaptı ki onlar Kureyş'ten değildiler.
Buradaki "Bu emir", kelimesi sadece Hilâfet
hakkında bir hüküm olmayıp işlerin herhangi bir
hükümle görülmesidir. Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
in Kureyş'ten olmayanları emir tayin etmesi bu işin
sadece Kureyş'e ait olmayıp başkalarına yasak
olmadığına delildir. Kureyş'i Hilâfet için ehil
gösteren hadisler Hilâfeti Kureyş'e has kılıp
başkalarına yasaklayan deliller değil tercih
edilmelerine öncelik tanıyan delilerdendir.
Halife'nin Haşim Oğullarından ya da Ali
Oğullarından olması da Halifeliğin şartlarından
değildir. Çünkü Nebi (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) Haşim ve Ali
Oğulları dışındaki kimselerden idareci seçip emir
yapmıştır. Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) Tebük'e
giderken Medine'de ne Haşimî ne de Ali
Oğullarından olmayan Muhammed b. Mesleme'yi
emir yaptı. Aynı şekilde Yemen'e Haşimi ve Ali
Oğullarından olmayan Muaz b. Cebel ve Amr b.
As'ı emir (vali) yaptı. Yine Müslümanlar ve Ali
(RadıyAllahu Anh)
Beni Haşim'den olmamalarına rağmen
kesin delille Ebu Bekir, Ömer ve Osman'a biat
ettiler. Sahabenin hiçbirinde bu biatler karşısında,
bu kimseler Hişam ya da Ali Oğullarından değiller
- ağustos 2004/sayı 03 -

diye itiraz ettiklerine dair bir rivayet bizlere
ulaşmamıştır.
Halife'nin Haşimi ve Ali Oğullarının dışında
kimselerden de olabileceğinin caizliği noktasında,
içinde Beni Haşim'den Ali, İbni Abbas ve
Haşimîlerin de bulunduğu bütün sahabelerin icmaı
vardır.
Ancak Ali efendimiz (RadıyAllahu Anh)'in ve Ehl-i
Beytin fazileti ile ilgili hadislere gelince. Bu
hadisler ne Halife'nin Ehl-i Beyt'ten olması
gerektiğine ne de Hilâfeti belirleyici bir sözleşme
şartı olduğuna işaret eder. Sadece Halife'nin Ehl-i
Beyt'ten olmasının tercih sebebi olacağına işaret
eder
Anlaşılan odur ki; Hilâfet akdi için yukarıda
sayılan yedi şartın dışında herhangi bir Hilâfet akdi
şartı bulunduğuna dair başka bir delil yoktur. Şer'an
gereken ise Halifede bulunması gereken bu yedi
şarttır. Halife adayları bu şartlara sahipse
Müslümanlara sunulurlar ve Müslümanlardan
içlerinden en uygun olanı seçmeleri istenir.
Müslümanlar bir şahsı Halife olarak seçmişlerse o
kişinin Halifeliği ancak kendisinde Hilâfet akdi
için gerekli şartlar varsa kesinleşir. Velev ki tercihi
gerektiren diğer şartlara sahip olmasın.
HİLÂFET'E TALİP OLMAK
Hilâfet'e talip olup Halife olmayı istemek ve bu
uğurda gerekeni yapmak tüm Müslümanlara
caizdir. Hilâfet için mücadeleyi mekruh kılan ya da
tamamen yasaklayan herhangi bir hüküm yoktur.
Nitekim sahabelerin Beni Saide Sakifesinde
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'in cenazesi yatağında
dururken Hilâfet için tartıştıkları sabittir. Yine
Ömer'in vefatından önce belirlediği, hepsi de
Ashabı Kiramın önde gelenlerinden olan altı kişilik
şura heyetinin Hilâfet için tartıştıkları ve geri kalan
sahabelerin tüm olup bitenleri gördükleri halde
bunu yanlış görmeyip tartışmalar karşısında sükut
ettikleri de malumdur. Bu olay da Hilâfet için
tartışmanın ona talip olmanın ve bu uğurda çaba
gösterip fikri tartışma yapmanın caizliğine dair
sahabe icmaına delalet eder.
Başka hadislerin tanımladığı imamete
(emirliğe) talip olmanın yasaklığına gelince: Bu
Ebu Zerr misali emir olması eksikliklerinden
dolayı doğru olmayan kimseler içindir. Ancak Amr
b. As gibi idareciliğe uygun kimselerin idareciliğe
- ağustos 2004/sayı 03 -
dosya
talip olması caizdir. Nitekim Amr b. As
yöneticiliğe talip oldu ve Rasul (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) de
onu emir (vali) yapmıştır.
Emirliğe talip olmanın yasaklanmasına ilişkin
var olan hadislerdeki hüküm ister Hilâfet olsun
isterse herhangi bir emirlik olsun üstlenecekleri
göreve ehil olmayan kişilere mahsustur. Zira
emanete ehil kişileri Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
idareciliğe talip olduklarında terslememiş ve hatta
onları idareci yapmıştır. Bu nedenle Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
'in bir yandan idareciliğe talip
olanları idareci yapması diğer yandan da idareciliğe
talip olmayı yasaklaması bu yasaklamanın genel
bir yasaklama olmayıp idarecilik vasıflarını
taşımayanlara has olduğunu gösterir.
HİLÂFET'İN TEK OLUŞU
Yeryüzünde aynı anda birden fazla Halife
bulunması caiz değildir. Nitekim Müslim,
Abdullah b.Amr b.El As'ın Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'den işittiği şu hadisi rivayet eder: "Kim ki bir
imama biat eder, eliyle musafaha ederek kalbinin
sevgisini verirse gücü yettiği kadar itaat etsin.
Eğer başka birisi gelip o imamla (idareyi ele
geçirmek için) mücadele ederse sonra çıkanın
boynunu vurun"(Müslim K. İmara Bab 10 H. No: 1844) Ebu Said el
Hudri'den rivayetle Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
buyurmuştur ki: "Eğer iki Halife'- ye (aynı
dönemde) biat edilirse kendisine sonradan biat
edileni öldürün"(MüslimKitabu'lİmaraBab15C.2S.1480H.No1853) Arfece
rivayetinde demiştir ki: Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve
Sellem)
'den şunu işittim: "İşiniz (yönetimle ilgili
işleriniz) bir adam (Halife) üzerinde karar
kılınmışken birisi gelip sizin birliğinizi
parçalamak ve cemaatinizi bölmek isterse onu
öldürün"(MüslimKitabu'lİmaraBab14C.2S.1480H.No1852/60)
Ebu Hazım rivayetinde demiştir ki: "Ebu
Hureyre ile beş yıl beraber bulundum ondan
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'den şu rivayeti yaptığını
işittim: Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) dedi ki: "İsrail
oğullarını Nebiler yönetiyordu. Bir Nebi
öldüğünde onu bir başka Nebi takip ederdi.
Benden sonra Nebi yoktur. Fakat benden sonra
birçok Halifeler gelecektir." (orada bulunanlar)
Dediler ki "Bize ne emredersiniz?" Rasulullah
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
dedi ki: "İlk biat edilene vefalı
59
 dosya
olun. Onların haklarını verin. Muhakkak ki Allah
onlara yaptıklarından soracaktır"(Müslim; K. İmara Bab 10 H. No:
1842)
Eğer aynı zamanda iki ayrı ülkede iki ayrı
Halife'ye biat edilirse gerçek anlamda bir biat
gerçekleşmemiş olacağından bu biatler geçerli
olmaz. Çünkü aynı anda Müslümanların iki
Halifesinin olması caiz değildir. Bu iki halifeden
önce seçilene biat edilir de denilemez. Çünkü
mesele Hilâfet'te öncelik değil Hilâfet'i kurulması
meselesidir. Halife'yi belirleme ve Hilâfeti ikame
işi tek yanlı olarak Halife'yi ilgilendiren bir iş değil
aksine karşılıklı olarak Müslümanların tümünü
ilgilendiren bir haktır. Bu nedenle eğer iki Halife
ortaya çıkarsa Müslümanların tekrar bir Halife
seçmeleri üzerlerine farz olur. İki Halife'nin olması
durumunda ikisi arasında kura çekerek de bu
mesele halledilemez. Çünkü Hilâfet akdi bir
sözleşmedir. Kura ise bir sözleşme (akit) yöntemi
değildir. Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem) "İlk önce biat
alana vefalı olun" diyor da denilemez. Çünkü bir
Halife'nin varlığı ile beraber başka Halifelere de
biat edildiğinde bu biatler geçerli olmayacak ancak
önce biat edilenin biati geçerli olacaktır. Sonra
gelenlerle Hilâfet sözleşmesi yapılamaz.
Hal ve Akd Ehlinin çoğunluğunun biati ile aynı
anda iki Halife ile Hilâfet akdi yapılırsa (her ne
kadar yapılan her iki biatte şer'an geçerli olsa da)
her iki akit de iptal edilir. Tekrar Müslümanlara
gidilip seçim yapılır. Eğer Müslümanlar iki
Halifeden sadece birine ya da bunların dışında
başka bir kişiye biat ederlerse ilk durumu
pekiştirmek amacıyla değil yeniden biat aldığı için
biat alanla yeni sözleşme yapılır. Dolayısıyla
mesele önce biat alma meselesi değil işin bütün
Müslümanlara ait olması meselesidir. İki Halife'ye
biat olunduğunda eğer, Hal ve Akd Ehlinin
çoğunluğu yönetim işinde ve Hilâfet konusunda bir
Halifeden yana azınlığı ise diğerinden yana ise o
takdirde Halifelik Hal ve Akd Ehlinin çoğunlukta
olduğu kişinin hakkı olur. Hal ve Akd Ehlinin
çoğunluğunun biat ettiği kişinin birinci, ikinci veya
üçüncü sırada biat alması önemli değildir. Şer'an
Halifeliği muteber olan da odur. Çünkü Hal ve Akd
Ehlinin çoğunluğunun biatini almıştır. İki
Halifeden birisine Müslümanların biati
gerçekleştiğinde diğerlerinin de Hilâfet'i birliği için
seçilen Halife'ye biat etmeleri gerekir. Aksi halde
60
Müslümanlar onunla savaşırlar. Hilâfet akdi
Müslümanların çoğunluğu ile gerçekleştiğinden
Müslümanlar bir kişi ile Hilâfet akdi yapmışsa ona
itaatleri farz, bir başkasına biatleri ise haram olur.
Hal ve Akd Ehli ümmetin yönetim işlerinde
kendilerine yol gösterici ve temsilci olarak
benimsediği ve saydığı kişilerdir. Bu kişiler
devletin idari işlerinin yürütüldüğü başkentte
bulunurlar. Bu nedenle başkentte yaşayan Hal ve
Akd Ehli, bir kişiye biat ederse o kimse Halife olur.
Hal ve Akd Ehli dışında bir başka bölgede ya da
bölgelerde bir başkasına biat edildiğinde hatta bu
biat başkentteki biatten önce de olsa bu biatle itibar
edilmez. Ancak Hal ve Akd Ehlinin çoğunluğu
kimin Halifeliğini isterse o kimsenin Halifeliği
gerçekleşir. Her halükarda Hal ve Akd Ehlinin biati
öncelik taşıdığından onların biat ettiği kişi tercih
sebebi olur. Her ne olursa olsun aynı anda birden
fazla Halife'nin bulunması caiz değildir. Hatta ve
hatta Hal ve Akd Ehlinin itibar ve biat etmediği
kişiler ile savaşmayı gerektirse dahi iki Halife'nin
varlığı kabul edilmez.
VEKALET YA DA VASİYET YOLU İLE
HİLÂFET'E GEÇMENİN HÜKMÜ
Hilâfet Müslümanlarla Halife arasında bir
sözleşme olduğu için Halife'nin birini kendi yerine
vekil bırakması ya da vasiyeti yoluyla Halife tespit
edilemez. Halife olabilmenin şartı Müslümanların
biatinin olması ve biat edilen kişice bu biatin kabul
edilmesidir. Vasiyet ve vekil bırakmada ise bu şart
yerine gelmez. Dolayısı ile bir Halife'nin vekalet ve
vasiyet yolu ile kendisinden sonra Halife olması
için birisini belirlemesi ile Hilâfet sözleşmesi
gerçekleşmiş sayılmaz. Çünkü Halife sözleşme
hakkına sahip değildir. Zira dilediği bir Halife'yi
seçmek Müslümanların hakkıdır Halife'nin değil.
Halife'nin bir başkasını kendisinden sonra
Hilâfet için vekil bırakması ya da vasiyet etmesi
Şeriatça sahip olmadığı bir yetkiyi kullanmış
olmasından dolayı doğru değildir. Bu nedenle
Halife'nin ister oğlunu ister akrabasını isterse
tanımadığı berisini Halife tayin etmesi ya da
vasiyet etmesi caiz değildir ve de kesinlikle onunla
Hilâfet sözleşmesi yapılmaz. Hilâfet, akit yapma
yetkisi olmayan biri tarafından akdedildiği için
sahih ve caiz değildir. Bu boş bir akittir.
Ebu Bekir (RadıyAllahu Anh)'in Ömer (RadıyAllahu Anh)'i, Ömer
- ağustos 2004/sayı 03 -
 dosya

(RadıyAllahu Anh)
'in altı kişiden oluşan şura heyetini
tavsiye etmeleri ve bu durum karşısında
sahabelerin buna sessiz kalarak itiraz etmemelerine
gelince: Bu olay Hilâfet'i vekalet ya da vasiyet yolu
ile belirlenmesi anlamına gelmez. Çünkü Ebu
Bekir (RadıyAllahu Anh) kendisinden sonra Halife olması
için birini vekil bırakmamıştır. Ancak
Müslümanlarla istişare ederek kendisinden sonra
Ali (RadıyAllahu Anh) veya Ömer (RadıyAllahu Anh)'in aday
olabileceğini söylemiştir. Daha sonra Müslümanlar
Ebu Bekir (RadıyAllahu Anh)' in vefatından üç ay önce Ömer
(RadıyAllahu Anh)
'ı çoğunlukla belirleyip Ebu Bekir (RadıyAllahu
Anh)
'in vefatından sonra da biat ettiler. Böylelikle
Ömer (RadıyAllahu Anh) ile Hilâfet için sözleşme biati
yapılmış o da Halife olmuştu. Ancak Hilâfet akdi
yapılana kadar Ömer (RadıyAllahu Anh) Halife değildi.
Ömer (RadıyAllahu Anh) in Hilâfeti, ne Ebu Bekir (RadıyAllahu
Anh)
'in onu aday göstermesi ne de Müslümanların
onu üç ay önceden seçmesi ile gerçekleşmedi.
Ömer'in Hilâfet'i asıl belirleyen şey Ebu Bekir'in
vefatından sonra Müslümanların çoğunluğunun
ona biat etmesiydi.
Müslümanlar Ömer (RadıyAllahu Anh)'den kendisinden
sonra kimin Halife olması gerektiği noktasında
tavsiyede bulunmasını istediklerinde Ömer (RadıyAllahu
Anh)
de onlara altı kişiyi ayrı ayrı aday gösterdi. Daha
sonra Abdurrahman b. Avf bu altı kişiden
hangisinin Halife olması gerektiği konusunda
Müslümanlarla istişarede bulundu. Müslümanların
çoğunluğu Ebu Bekir ve Ömer'in ictihadları
doğrultusunda idare edeceğine dair söz vermesi
halinde Ali (RadıyAllahu Anh)'yi seçtiklerini o olmazsa
Osman'ı seçeceklerini bildirdiler. Ali (RadıyAllahu Anh)
böylesi bir şartı reddedince Abdurrahman b. Avf
(RadıyAllahu Anh)
ve Müslümanlar, Osman (RadıyAllahu Anh)'a biat
ettiler. Böylelikle Osman (RadıyAllahu Anh) Halife oldu.
Osman (RadıyAllahu Anh) da ne kendisini Ömer (RadıyAllahu Anh)
aday gösterdiği için ne de bir kısım kimse kendisini
seçti diye değil Müslümanların çoğunluğu
kendisine biat ettiği için Halife oldu.
Görüldüğü gibi bir kişinin Halife olabilmesi
için Müslümanların biati şarttır. Vekalet ve vasiyet
yolu ile seçilmek ise caiz değildir. Bir sözleşme
çeşidi olan Hilâfet'te sözleşme sıfatını taşımayan
vasiyet ve vekaletin yeri yoktur.

61
- ağustos 2004/sayı 03 -
 fıkıh
KLONLAMA / KOPYALAMA
Bu konu Şeyh AbdulKadîm Zellum [Allah'ın rahmeti
üzerine olsun]
'un İslamî İctihadlar isimli kitabından
derlenmiştir.
Klonlama, bitki,hayvan veya insan gibi
yaşayan bir organizmanın orijinal (aslının aynı) bir
kopyasını yapmaktır.
İnsan klonlama, insanın kendisinin bir
kopyasını yapmasıdır. Tek bir insan, bu kimseden
yaşayan bir hücresinin alınması, bu hücreden
nukleusun (hücre çekirdeği) çıkarılması ve
nukleusu alınmış bir kadın yumurtasına enjekte
edilmesiyle kopyalanabiliyor. Bu yöntem, bir
insanın vücudundan alınan nukleusu çıkarılmış
hücre ile; bir kadından alınan yumurtanın özel
kimyasal maddeler ve özel elektrik akımlarıyla bir
araya getirilmesi ile tamamlanan bir işlemler
zinciridir ve döllenme veya suni döllenme denilen
yöntemlere benzer bir yöntemdir. Bu laboratuar
işleminden sonra (hücre çekirdeğine sahip)
yumurta bir kadının rahmine yerleştiriliyor ki,
yeniden oluşsun, gelişsin ve bölünme gerçekleşsin.
Böylece tamamlanmış fetüs (cenin) formu doğal
bir şekilde doğsun.Bu şekilde bir kadının
yumurtasına, nukleusu çıkarılmış hücresi
yerleştirilen kimsenin bir kopyası elde edilmiş
oluyor.
İnsan kopyalama işleminde hamilelik, üreme
hücreleri ile değil, vücut hücreleri ile gerçek-
leşmektedir. Her insan milyonlarca hatta
milyarlarca hücreye sahiptir. Her hücre, -
erkeklerde testislerden(haya), kadınlarda
overlerden (yumurtalık) gelen üreme hücrelerinin
yanında- insanın tüm kalıtsal yapısını taşıyan
genetik öze sahip 46 kromozoma sahiptir. Hem
kadın hem de erkeklerdeki üreme hücrelerinden her
biri, -vücut hücrelerindeki toplam kromozom
sayısının yarısı kadar yani- sadece 23 kromozoma
sahiptir.
62
Doğal döllenmede, 23 kromozoma sahip erkek
spermi, 23 kromozoma sahip kadın yumurtasıyla
birleşir. Bu nedenle, yarısı erkekten yarısı kadından
gelen toplam 46 kromozom bir araya gelmiş olur.
Böylece bebek karakteristiğini, hem annesinden
hem de babasından alır.
Klonlama işleminde ise, -bebeğin karakteris-
tiğini belirleyen- bu 46 kromozomun tamamı
kendisinden hücre alınan kimseden gelir. Böylece
bebek tüm kalıtsal ve karakteristik özelliklerini bu
kimseden almış olur. Klonlama sonucu doğan
bebek, sadece hücresinin nukleusu kullanılan
kimsenin karakteristiğini miras alır. Bu şekilde
bebek, bu kimsenin jenerik bir kopyası olur. Bu
aynen sizin bir fotoğrafınızı renkli fotokopi ile
çoğaltmanıza benzer bir şeydir.
Doğal döllenme ise, yalnızca bir erkek ile bir
kadının üreme hücrelerinin bir araya gelmesiyle
vukuu bulur. Bir başka deyişle, kopyalama, üreme
hücresi olmaksızın, bir erkek olsun veya olmasın
sadece vücut hücrelerinin kullanımıyla yapılmak-
tadır. Bu; bir erkek olmaksızın, bir kadından bir
vücut hücresi alınmak suretiyle de yapılabilmek-
tedir! Yani tüm kalıtsal özellikler 46 kromozoma
sahip nukleus ile alınmaktadır. Daha sonra
yumurtanın kendi nukleusu kaldırıldıktan sonra, bu
nukleus bir kadının yumurtasına yerleştiriliyor.
Daha sonra da bu yumurta bir kadının rahmine
yerleştiriliyor. Ve bu yumurta kadının rahmine
yerleştirildikten sonra, gelişmeye, bölünmeye,
büyümeye ve bir fetüs(cenin) haline gelmeye
başlıyor. Sonunda gelişimini tamamlıyor.
Doğduğunda, kendisinden hücre alınan kadının bir
kopyası elde edilmiş oluyor. Böylelikle klonlama
süreci, bir erkeğe gerek duyulmadan, tüm
boyutlarıyla tamamlanıyor.
Doğal gebelikte ise, karakteristikler kalıtsal
olarak, hem anneden hem de babadan alınır. Bunun
- ağustos 2004/sayı 03 -

bir sonucu olarak, doğan çocuklar birbirlerinin
aynısı olmazlar. Çocuklar, anne-babalar ve diğer
kardeşler arasındaki benzerlikler; boy, saçrengi,
göz rengi, zihinsel yetenekler ve doğuştan gelen
psikolojik davranış biçimleri gibi yapısal
özelliklerle farklılaşır.
Klonlama işlemi sonucu gerçekleşen kalıtımda
ise, hücresi kullanılan kadın veya erkeğin tüm
kalıtsal ve yapısal özellikleri transfer edilir. Bu yeni
doğuşta orijinal kimsenin boyu, görünümü,
renkleri, zihinsel kapasitesi ve diğer doğuştan gelen
psikolojik özellikleri tamamen kopyalanır. Bunun
anlamı şudur: Tüm karakteristik aynen kalıtılır
(yeni canlıya aktarılır) Bunun yanında, yararlı
karakteristikler (sonradan kazanılan özellikler)
kalıtıma bağlı değildir. Eğer hücre; saygı duyulan
bir alimden, çok iyi bir müctehidden veya gözde bir
fizikçiden alınırsa, klonlama ile kişilerin sahip
olduğu bu nitelikler kopyalanamaz. Çünkü bu
özellikler sonradan kazanılmıştır ve kalıtsal
değildir.
Klonlama işleminin keşfi, Allah'ın insanların ve
hayvanların hücrelerine yüklediği kanunlardan
birinin üzerine örttü. Klonlama süreci, insanların
veya hayvanların vücut hücrelerinden herhangi
biriyle çocuk üreyebileceğini gösterdi. Eğer bu
hücrenin nukleusu çıkarılır ve -yumurta hücresinin
nükleusu kaldırıldıktan sonra- bir kadının
yumurtasına yerleştirilirse, bir kadının yumur-
asına erkek spermi yerleştirmekle aynı şey
yapılmış olur.
İşte insan klonlama meselesinin aslı budur!
İnsan klonlamanın bir diğer türü de “cenin
klonlama” dır. Bu tür klonlamada ise, anne
rahminde şekillenen cenin kopyalanmaktadır. Bu
işlemde, bir kimse kendi çocuğunu, cenin
evresinde iken klonlatabiliyor. Cenin anne
rahminde şekillenmeye başladığında, doktorlar
yeni biçimli tek hücreyi (zigotu) iki, hatta daha
fazla hücreye bölebiliyorlar. Bu şekilde, orijinal
hücreden kopyalanan birden fazla hücre gelişmeye
başlıyor. Sonuçta cenin klonlama ile biri diğerinin
kopyası olan iki çocuk doğuyor.
Son zamanlarda, klonlama hayvanlar ve bitkiler
üzerinde de deneniyor. İnsanlar üzerindeki
çalışmalar ise, henüz tamamlanmış değil. Peki
- ağustos 2004/sayı 03 -
fıkıh
klonlama konusundaki şer'i hüküm nedir?
Bitkiler ve hayvanlar üzerinde yapılan klonla-
manın amacı; kaliteyi yükseltmek, üretkenliği
artırmak ve özellikle çok tehlikeli ve insanlar
arasında oldukça yaygın olan hastalıklar için insan
sağlığı üzerinde pek çok yan etkisi bulunan
kimyasal ilaçlar kullanmak yerine, doğal ilaçlar
bulmak, olarak söyleniyor.
Bitkilerde ve hayvanlarda kalitenin yükseltil-
mesi ve üretkenliğin artırılması noktasında şer'i bir
yasaklama yoktur ve izin verilen şeylerdendir.
İslam, insanların hastalıklarına - özellikle tehlikeli
olanlarına- şifa bulmak için bitki ve hayvan
klonlama için de izin vermiştir. Hatta önerilmiştir.
Çünkü hastalıklar için bir ilaç aramak da, şifa için
ilaç üretmek de tavsiye edilmiştir.
İmam Ahmed, Enes (RadıyAllahû Anh)'den şöyle rivayet
etti: O (RadıyAllahû Anh) dedi ki; Peygamber (SallAllahû Aleyhi ve Sellem)
şöyle dedi: “Allah hem hastalığı hem de şifasını
yarattı. O halde (hastalıklarınız için) şifa arayın.”
Ebu Davud ve İbn Mace, Usame bin Şerik'den
şöyle rivayet ettiler: O dedi ki; Bedeviler
Peygamber (SallAllahû Aleyhi ve Sellem)'e geldiklerinde ben
oradaydım. Dediler ki; Ey Allah'ın Rasulü!
hastalıklarımız için şifa aramalı mıyız? O (SallAllahû Aleyhi
ve Sellem)
“Evet! Ey Allah'ın kulları şifa arayın! Allah
şifasını yaratmadığı hastalığı yaratmadı.” dedi.
Bu arada bitkilerin kalitesinin ve veriminin
artması için de klonlama yapılmasına izin
verilmiştir. Aynı zamanda; ineklerin, koyunların,
develerin, atların ve diğer hayvanların verimlili-
ğinin ve kalitesinin yükselmesi, sayılarının artması
ve birçok insan hastalıklarına, özellikle
ölümcül/tehlikeli hastalıklara şifa olması için
hayvan klonlamaya da izin verilmiştir.
Bitki ve hayvan klonlama hakkındaki hüküm
budur. Henüz gerçekleşmemesine rağmen, yakın
bir gelecekte gerçekleşeceği farz edilen insan
klonlama hakkındaki hüküm ise şöyledir:
Cenin klonlamada, zigot; babanın spermi ile
annenin yumurtasının bir sonucu olarak anne
rahminde şekillenmektedir. Bu zigot, bölünebilen
ve gelişebilen birçok hücre içinde bölünmektedir.
Bu hücreler bölünüyorlar ki; her bir hücre, orijinal
zigotun bir kopyası olarak, kendi başına bir
63
 fıkıh
fetüs(cenin) haline geliyor. Daha sonra eğer, bu
hücreler, yabancı bir kadının veya kocanın ikinci
karısının rahmine yerleştirilirse, Klonlamanın bu
her iki türü de HARAM olur. Çünkü bu akrabalık
(bağlarının) karışması ile sonuçlanacaktır. Sonra
bu, akrabalığın (soyun) kaybolmasına neden olur
ki, İslam bunu yasaklamıştır.
Diğer taraftan eğer, bu zigotların bir veya daha
fazlası (orijinal hücrenin kaynağı olan) kadının
rahmine yerleştirilirse, klonlamanın bu türü
HELAL olur. Bunun nedeni şudur: Çünkü burada
anne rahminde bulunan zigotun tıbbi bir operasyon
yoluyla çoğaltılması vardır.
İşte cenin klonlama hakkındaki hüküm de
budur!
Bilim adamlarının, “hayvan kopyalama, insan
kopyalamanın ilk adımıdır“ demelerine rağmen
insan kopyalama henüz başarılmış değildir.
Daha önce belirttiğimiz gibi, insan kopyalama
bir erkeğin vücut hücresinin nukleusu (çekirdeği)
alındıktan sonra, nukleusu alınmış kadın yumurta-
sıyla birleştirilmesi işlemiyle tamamlanmaktadır.
Kadının yumurtasındaki bu erkek nukleusu,
büyümek ve eşleşmek üzere, bir kadının rahmine
transfer edilmektedir. Buradan; önce bir cenin daha
sonra da hücresi alınan kimsenin orijinal bir
kopyası olan bir bebek meydana geliyor. Klonlama
aynı zamanda bir erkeğe gerek duyulmaksızın,
sadece bir kadının hücreleri kullanılmak suretiyle
de yapılabilmektedir. Bu da kadının vücut
hücrelerinde birinin nukleusu alındıktan sonra bir
kadının yumurtasıyla birleştirilmesiyle olanaklı
hale getirilmektedir. Daha sonra, yumurta,
hücrenin nukleusuyla birleştirildikten sonra;
yetişmek ve önce bir cenin, daha sonra da hücresi
alınan kimsenin(kadının) bir kopyası olacak bir
bebek haline gelmesi için bir kadının rahmine
yerleştirilmektedir. Dolly (bütün dünyada büyük
yankı uyandıran ilk kopya koyunun adı) bu şekilde
yani bir koyunun meme (göğüs) hücresinin
alınarak klonlama işleminde geçirilmesiyle
meydana getirildi. Daha sonra, bu hücreden (göğüs
ile alakalı özellikleri taşıyan) nukleusu çıkarıldı ve
nukleusu kaldırılmış bir koyun yumurtasına
yerleştirildi. Çoğalmak üzere bir koyunun rahmine
yerleştirilen bu hücre, gelişti, büyüdü ve bir cenin
halini aldı. Böylece Dolly, hücresi kullanılan
64
koyunun tamamen bir kopyası olarak doğan ilk
koyun oldu.
İnsanların, kadın veya erkeklerin bu tür
klonlaması eğer yapılırsa, dünyaya büyük bir
felaket getirecektir.Burada istenen durumlar
şunlardır: Ya kaliteyi artırmak, daha zeki, daha
güçlü, daha cesur, daha sağlıklı veya daha güzel
çocuklar edinmek amaçlanıyor, ya populasyonun
(nüfusun) artırılması ya da daha fazla güç elde
edilmesi isteniyor.Bu bir şerdir ve bir fitne
nedenidir. Kesinlikle haramdır ve izin verilme-
miştir. Bunun nedenleri şunlardır:
1. Bu şekilde çocuk üretimi, Allah'ın
insanların çocuklar edinmeleri için ortaya
koyduğu doğal üreme yolundan farklıdır.
Allahu Tealâ şöyle buyurdu:
“Şurası muhakkak ki (rahime) atıldığında
nutfeden, erkek ve dişiden ibaret olan çifti O
yarattı.” [Necm45-46]
Ve yine şöyle buyurdu:
“O, (döl yatağına) akıtılan meninin içinden
bir nutfe (sperm) değil miydi? Sonra bu, alaka
(aşılanmış yumurta) olmuş, derken Allah onu
(insan biçiminde) yaratıp şekillendirmişti.
Ondan da iki eşi, yani erkek ve dişiyi var
etmişti.” [Kıyamet37-39]
2. Bir erkek olmaksızın, kadınların
kopyalanması sonucu doğan çocuklar babasız
çocuklardır.
Ayrıca, eğer kendisinden hücre alınan kadının
hücresi kendi rahmi dışında başka bir kadının
rahmine yerleştirilirse, bu durumda doğacak
çocuklar aynı zamanda babasızdırlar. Bu böyledir.
Çünkü rahmine yumurta yerleştirilen kadın, birden
fazla yumurtayı barındıracak bir yere (rahme) sahip
değildir. Bu, annesiz ve babasızlardan oluşan bir
dünyanın olmasına ve insanlığın kayboluşuna
liderlik edecektir ki, bu Allah'ın şu hükmüyle
çatışır:
“Ey insanlar! Doğrusu biz sizi bir erkekle bir
dişiden yarattık.” [Hucurat13]
Ve de şu hükmüyle çatışır:
“Onları (evlat edindiklerinizi) babalarına
nisbet ederek çağırın. Allah yanında en doğrusu
budur.” [Ahzab5]
- ağustos 2004/sayı 03 -
 fıkıh

3. Akrabalığın Kaybolması evlatlık, soy (kalıtım), gözetme (bakım) ile ilgili

İslam, akrabalık bağlarını korumayı ve hükümler ile engellenmiştir. Ayrıca maharim -
sürdürmeyi emretmiştir. usbat (Haram kılınmış Kan Bağı Dereceleri) gibi
birçok diğer şer'i hüküm ile de yasaklanmıştır.
İbn Abbas (RadıyAllahû Anh) Allah Rasulü (SallAllahû Aleyhi ve
Sellem) Çünkü akrabalık karışıyor, yok olmaya başlıyor.
'in şöyle dediğini söyledi: “Her kim
Bu; Allah insanı üzerinde yarattığı üreme/doğum
akrabalığını babasından başkasına nispet eder ve
şekli olan doğal yola aykırıdır. Bu toplum yapısını
diğerlerinden olduğunu iddia ederse, Allah'ın,
bozan, fitne ve fesat yayan şeytani bir süreçtir. Bu
meleklerin ve tüm insanların laneti o kimsenin
nedenle, insan klonlama şer'an haramdır ve buna
üzerine olur.” [İbnMacerivayetetti]
izin verilmemiştir.
Ebu Osman En-Nehri, Sa'd ve Ebu Bekir (RadıyAllahû
Anhum) Allahu Tealâ lanetlenmiş şeytanın şöyle
'den, onların Allah Rasulü (SallAllahû Aleyhi ve Sellem)'den
dediğini bildiriyor:
şöyle duyduklarını ve anladıklarını söylediklerini
işittiğini söyledi: “Babası olmadığını bildiği "(Şeytan) “Onları mutlaka saptıracağım,
halde, babasından başkasından olduğunu (onun muhakkak onları boş kuruntulara boğacağım,
soyuna mensup olduğunu) iddia eder ve böyle kesinlikle onlara emredeceğim de hayvanların
söylerse, o kimseye cennet haram olur.” [İbn Mace rivayet kulaklarını yaracaklar (putlar için
etti] nişanlayacaklar), şüphesiz onlara emredeceğim
de Allah'ın yarattığını değiştirecekler" (dedi).
Ebu Hureyre (RadıyAllahû Anh) Allah Rasulü (SallAllahû Aleyhi ve
Sellem) Kim Allah'ı bırakır da şeytanı dost edinirse
'den şöyle işittiğini söyledi: “Onlardan
elbette apaçık bir ziyana düşmüştür.” [Nisa119]
olmadığı halde bir çocuğu, başkasına ait
olduğunu iddia eden bir kadın, Allah katında Allah'ın yaratması, doğal/fıtri bir yaratmadır.
hiçbir şeye sahip değildir (amelleri boşa gider) ve Allah insanı doğum yolu ile yarattı ve bir erkeğin
cennete giremeyecektir. Ve kendisine bakan spermi ile bir kadının yumurtasının, ana rahminde
oğlunu inkar eden adama gelince; Allah bu döllenmesini vesile kılarak, insanların üremesinin
adamdan uzaklaşacak ve onu ilk ve son nesli doğal/fıtri olmasını sağladı. Allah'ın bu noktadaki
karşısında teşhir edecektir.” [Ed-Darimirivayetetti] kanunu, bir kadın ile bir erkeğin kabul edilir (doğal)
bir biçimde birleşmeleri ile tamamlanır. Klonlama
Diğerlerinden daha iyi özellikte ve yetenekte
ile yapılan üreme ise doğal değil, sunidir. Yani fıtri
olan kimselerin klonlanmasındaki amaç; onların
yapıya aykırıdır. Ayrıca, işin arka planında, geçerli
zekasının, güçlerinin, sağlıklarının ve güzel-
(şer'i) bir birleşmeyi sağlayan herhangi bir evlilik
liklerinin isteyen kimselere aktarılmasıdır. Yani
bağı olmadan, bir erkek ile bir kadın arasındaki
ister karı-koca olsunlar, isterse olmasınlar, ne
(suni) bir ilişkiden yani klonlamadan doğal
olursa olsun erkeklerin ve kadınların karakteristik-
olmayan çocuklar edinilmektedir.
leriyle beğendikleri insanların özelliklerini
seçmelerine sağlamaktadır. Bir başka deyişle,
insanlar istedikleri kimsenin özelliklerini kendi
çocuklarına aktarabilecekleridir. Sonuç olarak,
karakteristiği aktarılmak istenen erkeğin hücreleri
o kimseden alınır ve seçilmiş bir kadından da
yumurtaları alınıp birleştirilerek, seçilen kadının
rahmine yerleştirilir. Bu akrabalık bağlarının
kaybolmasına ve karışmasına liderlik edecektir.
4. Klonlama ile çocuk türetme, birçok şer'i
hüküm ile engellenmiştir.
Örneğin evlilik, akrabalık, babalık, nafaka,

65
- ağustos 2004/sayı 03 -
 saadet
asrından
MUSAB BİN UMEYR (R.A)
Y arımadanın göbeğindeki meşhur
şehirde, İbrahim (a.s)' ın temelini
attığı kutlu Beyt, Kureyş eşrafının
evleri ile kuşatılmış vaziyetteydi. Şeref, kibir ve
saltanat bakımından Abdimenat oğullarından
Umeyr Bin Haşim'in evi de Kabe'ye tepeden
bakıyordu…
Oyun ve eğlenceli uzun bir gece Mekke eşrafı,
Umeyr ile eşi Hannas'ı kutlamak için onların neşe
dolu evlerine doğru akıyordu. Zira Allah onlara
yeni bir evlat bahşetmişti. Musab Bin Umeyr
doğmuştu.
Aylar ve seneler birbirini kovaladı. Musab
nimetlerle dolu lüks bir hayatta yetişiyordu.
Akranlarına göre onun, ailesinin zengin ve
israfçılığından kaynaklanan bir şımarıklığı vardı.
Özellikle annesi, oğlunun, ileri gelen eşrafın
çocukları arasında özel bir yeri olması için elinden
geleni yapıyordu. Gerçektende Musab, Mekke'nin
en gözde, en güzel delikanlısı olmuştu. Artık
tüccarlar Mekke'ye geldiklerinde ilk önce O'nun
yanına uğruyorlardı. Bir kıyafeti bir defa giyince
ikinci defa O'nu aynı kıyafetle göremiyordu Mekke
halkı. En güzel ipekleri Musab giyiyordu. Artık O
yüzünün güzelliğini gösterebilmek için
dolaşıyordu kabileler arasında. Bunun ötesinde
Musab, cafcaflı bir hayatın adamı olmaya
yöneliyor ve gününü gün etmenin sevdasında kam
alıyordu dünyadan. Babasının şerefi, anasının
zenginliği, kısaca istediği her şey O'nun hizmetine
sunuluyordu. Ve herkes Onu nefsine ve dünyaya
kendini olabildiğince kaptırmış bir halde, hep
gülerken görüyorlardı.
Seneler, aylar bu şekilde geçiyordu Musab için.
Onda acı, sıkıntı ve belaların izine bile
rastlanmıyordu.
Ve bir gün anası Onun yüzünde derin bir hüzün
ve düşünce izleri gördü. O gül yüzünün
66
Kd dergisi
çizgilerinde sebebi bilinmeyen bir ciddiyet ve
kararlılık okunuyordu. Anası Musab'taki bu hali
çözmeye çalışıyordu. Musab ise akıp giden
zamana dikkat nazarları ile bakarken hayatın
ciddiyetini kavramaya çalışıyordu. Sanki geride
bıraktığı günler ızdırap verici hülyalardan ibaretti.
Yahut her gittiğinde karşısına çıkan korkunç
hayallerdi onlar. Hayır artık onlarla kendisi
arasındaki tüm bağları koparıp atan derin
uçurumlar vardı arada. Ana şaşkın ve bitkin hallere
düşürüyor, Musab'ının başına gelen şeylerden
endişe ediyordu. Yiğit oğlunun ise vakar ve ciddi
bakışları arttıkça artıyordu.
Ve çok geçmeden bir haber getiriyordu Osman
bin Talha anaya. Musab Müslüman olmuştu.
Osman, gözleri ile görmüştü. Musab'ın Hz.
Muhammed (S.A.V) ve ashabı ile birlikte namaz
kıldığını.
Evet Musab Daru'l Erkam'a girmişti. Davetin,
tarih ve hayatında unutulmaz yeri olan o eve. Genç
delikanlı iman etmeden önce iyice bir düşündü.
Yeni dinin hakikatini anlamak için sağlam ve hür
irade ile düşündü düşündü.
Onun Müslümanlığı büyük bir hicret olmuştu.
O, dünya ve onun aldatıcı süsünü terk edip Allah ve
Resül'üne koşarak ilk hicretini gerçekleştirdi. Bu
hicret, derinlikleri değiştiren bir sır, Mekke'deki
İslam binası için sağlam bir tuğla olmuştu.
Ailesi Musab'ı inancından döndürmek için çok
uğraştı. Ona çeşitli acılar tattırdılar. Zincirlere
vurup hapsettiler. Fakat tüm bunlar Musab'a etki
etmedi. İnancından asla taviz vermedi.
Derken Habeşistan'a hicret vuku buldu. Musab
da inanan kardeşleriyle Necaşi'nin yurduna hicret
etti. Bu O'nun Allah ve Resül'ü için ikinci hicreti
oldu.
Orada Musab hayatında çekmediği sıkıntılarla
karşılaştı. Sonunda çaresizlik içinde Mekke'ye
- ağustos 2004/sayı 03 -

dönenlerden oldu. Yoksul bir hayat sürdü inancının
gölgesinde, Resülullah ile beraber olmanın
mutluluğunu hissede hissede. Aradan aylar
geçti.Genç yiğidin yoksulluk ve sıkıntısı arttıkça
artıyordu, ancak sabır ve sebat içerisinde.O kadar
ki birgün, ashabı ile oturan Peygamber (S.A.V)
'in yanına vardı.Üzerinde ince, eski bir elbise
parçası vardı.Bu O'nun tek sahip olduğu şeydi.O
elbisesi çeşitli deri parçalarıyla yamamış,
vücudunu örtecek bir hale getirmişti. Soğuktan tir
tir titriyordu. Ashab Onu görünce şefkat ve
merhametle başlarını eğdiler. Çünkü o şerefli
gencin sıkıntısını giderecek bir şeye, onlar da sahip
değillerdi. Ve Musab selam verdi. Selamını
Allah'ın Resül'ü (S.A.V) aldı ve Onu methederek
şöyle buyurdu.
'Andolsun ki Ben Musab'ı bilirim. Şu Mekke'de
ana-babası yanında Ondan daha varlıklı genç
yoktu. Fakat Allah ve Resül'ü aşkıyla tüm bulardan
sıyrılıp hayra yöneldi.'
Birinci Akabe Biadı'na katılan Medineli 12 kişi
geri dönerken Allah Resül'ü (S.A.V) Musab'ı da
onlarla beraber gönderdi. Resülullah Musab'a 'kalk
ey Musab sen onlarla gidiyorsun' deyince, Musab
'ben nasıl giderim, ne yerim ne içerim, tek başıma
ne yaparım?' demiyordu. Allah Resül'ünün
söylemesi Onun için yeterli oluyordu. Musab, Esad
Bin Zurare'ye misafir oldu. Ev ev, kabile kabile
dolaşıyor ve Ensarı Allah ve Resül'üne çağrıyordu.
Birer ikişer insanlar Müslüman olmaya başladı.
Derken İslam Medine'de yayıldı.
Musab'ın eliyle Sa'd Bin Muaz ve Üseyd Bin
Hudayr Müslüman oldular. Onların İslam'a
girmeleriyle Medine'nin iki güçlü kabilesi iman
yarleşti. Onların ardından Evs ve Hazreç kabileleri
Müslüman oldu.
Musab Bin Umeyr, inananlara Cuma
kıldırabilmek için izin istedi Resülullah'tan ve izni
aldı. Bunun üzerine Ensara Sad Bin Hayseme'nin
evinde Cuma kıldırdı. İşte bu İslam'daki ilk Cuma
cemaatidir. Tüm bunlarla Musab, Allah ve
Resülü'ne olan üçüncü hicretinde görevini eksiksiz
yerine getirdi.
Ertesi yıl Evs ve Hazrec kabileleri ikinci Akabe
biatlarını yapmak için Allah'ın Resülü'na (S.A.V)
- ağustos 2004/sayı 03 -
saadet asrından
gelmişlerdi. Musab Bin Umeyr de onlarla
birlikteydi. Ona bineğinde Esad Bin Zurare
arkadaşlık etmekteydi. Ve büyük İslam cemaati
harem topraklarına indi, iki kişilik bir heyet
sevinçle Allah Resülü'nün evine koştu. Sıcak bir
buluşma oldu bu, onların en büyüğü Resülullah'a
Ensar'ın İslam haberini ve samimiyetlerini arzetti.
Bunun üzerine Allah Resülü (S.A.V) kıbleye
yöneldi ve sevinçle ellerini kaldırarak hepsine
hayır dualarda bulundu.
Musab'ın anasına, oğlunun gelişi ve kendisin-
den önce Resülullah'ın (S.A.V) evine gidişinin
haberi geldi. Bunun üzerine anası Musab'a şu
sözlerle birisini gönderdi.
-“Ey isyankar! Benim bulunduğum bir yere
geliyorsun da beni ziyaretle işe başlamıyorsun
demek.” Musab elçiyi şu sözlerle geri gönderdi;
-“Allah Resülü'nün önüne kimseyi geçire-
mem.”
Daha sonra Musab anasının evine gitti. Ona
selam verince ana oğlunu acılarla karşıladı ve şöyle
dedi.'Sen çocukluğunda içinde olmadığın şey
üzerinde misin şimdi?' Musab ise ona şu cevabı
verdi.
“Ben Allah'ın Resülü ve tüm müminler için razı
olduğu Peygamber'in dini üzereyim ana.” Annesi
Musab'ın geri gitmesinden korkarak şöyle dedi;
“Senin ayrılığına dayanamadım. Önce Habeşis-
tan'a şimdi de Medine'ye.” Musab ısrarla başını
salladı ve şöyle dedi. “Dinim için gittim,
gitmeseydim de başımı belaya mı soksaydım?
Daha mı iyi olurdu?”
Ana, oğlunun gelişini değerlendirmek istedi ve
kendisine döndürebilmek için Onu hapsetmeyi
planladı. Bunu sezen Musab şöyle dedi. “ Andolsun
ki beni hapsedecek olursan üzerime gelenleri
mutlaka öldüreceğim.”
Musab'ın annesi ümitlerini yitiriyordu bu
sözlerle. Çaresizlik içinde ağlayarak oğlunu kendi
haline bıraktı. Musab ise anasının bu hassas anını
değerlendirmek istedi, onun hidayetini arzulayarak
şöyle dedi. “Anacığım, ben seni düşünüyor ve sana
acıyorum. Ne olur Allah'tan başka hiçbir ilahın
olmadığına ve Hz. Muhammed (S.A.V)'in O'nun
67
 saadet asrından
Resul'u olduğuna şahadet etsen.” Fakat, cahiliye
karanlıkları ananın kalbini kaplamıştı. Şöyle
karşılık verdi;
“Yıldızlara andolsun ki hiçbir zaman dinine
girmeyeceğim. O takdirde aklımı zayıflatmış ve
fikrime değer vermemiş olurum. Fakat ben seni ve
dinini terk ediyor, kendi dinim üzere kalıyorum.”
Musab Bin Umeyr, Resullullah'ın Medine'ye
hicretinden on iki gün önce ikinci kez Medine'ye
hicret etti. Bu Musab'ın Allah ve Resül'ü için
dördüncü kez hicreti idi.
Derken Resulullah (S.A.V) hicret yurduna teşrif
buyurdu. Ve Medine'de İslam'ın ilk devletini kurdu.
Musab Bin Umeyr bu ilk senelerini yoksulluk
içinde ama halinden memnun ve sabırla geçirdi. Ve
bir gün cihat için çağrı yapıldı. Bedir'de Kureyş ile
bir avuç inananlar ordusu arasında amansız bir
savaş oldu. Sonuç olarak zafer inananların oldu.
Başka bir gün başka bir cihat oldu. Uhud'da bu
iki ordu yine karşılaştı. İlk bakışta zafer
Müslümanlarındı. Fakat kesin emir almış olan
okçular yerlerinden ayrılınca Müslümanlar yenil-
giye uğradılar. İslam'ın sancağını taşıyan Musab
Bin Umeyr ise dimdik duruyordu yerinde. Kureyş
süvarilerinden Kumeyye oğlu yaklaştı Ona ve sağ
eline vurdu. Musab'ın eli koptu. Bu sefer Musab sol
eline aldı sancağı, dilinde ise Allah'ın şu ayeti
vardı:
“Muhammed (S.A.V) ancak bir Resuldur.
Ondan evvel de daha nice peygamberler gelip
geçmiştir.” (Ali İmran / 44)
Sonra sol eline vurdu düşman ve onu da
kopardı. Eğildi Musab pazuları ile aldı sancağı.
Bunun üzerine mızrağı sapladılar Musab'ın
göğsüne ve mızrak arkadan çıktı. Sancak düşmüş
Musab yere yığılmıştı. Daha sonra sancağı şehid
Musab'ın kardeşi Eburrum aldı.
Savaş sonrası, şehidlerin başlarında duran Allah
Resulu şu ayeti okuyordu:
“Müminler içinde Allah'a verdikleri sözde
sadakat gösteren erler vardır. İşte onlardan kimi
adağını ödedi. Kimi ise ödemeyi bekliyor. Onlar
hiçbir şekilde yeminlerini değiştirmemişlerdir.”
(Ahzab / 23)
68
Daha sonra Allah Resulu Musab'ın getirilmesini
emretti.Ona hüzünlü bir şekilde baktı. Mekke'deki
günleri hatırladı ve şunları söyledi.
“ Ben seni Mekke'de gördüğümde, senden daha
ince ipek elbise giyen ve senden daha güzel, uzun
saçlı bir yiğit yoktu. Şimdi ise sen bir hırka içinde
saçı başı dağınık haldesin. Sonra Resulullah ağladı,
Musab'ın etrafındaki şehidlere bakıp şöyle söyledi.
“Şüphesiz ki Allah Resulu kıyamet günü Allah
katında sizin şehidler olduğunuza şehadet
edecektir.” Yanındakilere dönerek şunları ekledi.
“Ey insanlar! Gelin onları ziyaret edin ve
selamlayın. Canımı kudret elinde tutana yemin
ederim ki kıyamete dek onları selamlayanların
selamlarına karşılık verirler.”
Evet Musab Bin Umeyr, Allah ve Resulu'ne
beşinci hicretini yani son hicretini gerçekleştiriyor-
du.
Allah Teala Müslümanlara nice fetihler nasib
etti. Nice belde ve şehirlere sahip oldular. Bir
defasında mescidin kapı halkalarını tutmuş olan
Habbab Bin Eret şöyle diyordu.
“Bizler Peygamber (S.A.V) 'le beraber hicret
ettik. Bizim mükafatımızı vermek Allah'a kalmıştı.
Bizden niceleri o mükafatları görmeden geçip
gittiler. İşte Musab Bin Umeyr onlardandır. Uhud
günü şehid düştüğünde Onu kefenleyecek kısa bir
hırkadan başka bir şey bulamamıştık. Biz onu
ayakları üzerine koyuyorduk başı açık kalıyordu.
Başını örtüyorduk ayakları dışarıda kalıyordu.
Sonunda Peygamberimiz (S.A.V) şöyle buyurdu:
“Onun baş tarafına çekiniz ve ayaklarını izhır
otu ile kapatınız.”
İşte Musab Bin Umeyr böyle bir hayat yaşadı.
Ve İslam Musab gibilerin omuzlarında yükseldi.
Bizler de bugün dünyaya, dünya hayatına ve
İslam düşmanlarına karşı Musab gibi bir tavır
takınmamız gerekiyor ve Onun hayatından
örnekler almamız gerekiyor.
“Onlar cennette iken melekler de her bir
kapıdan onların yanına sokulacak ve şöyle
diyecekler; sabrettiğiniz şeylere karşılık işte size
selam yurdu. Bu dünyanın en güzel sonucudur.”
(Rad / 23-24)
- ağustos 2004/sayı 03 -

Kd dergisi
KUR’AN VE KAİNAT
A llah Sübhanehu ve Teâla, Kur'an'ı
Muhammed b.Abdullah'a (s.a.v)
kavmi olan Araplara tebliğ etmesi için
âyetler halinde indirmiştir. Bu âyetler, Arapçayı
bilen kimseler tarafından okunabilmekte ve
anlaşılmaktadır. Araplar arasında yaşayan ve Arap
bir peygambere inen bu Kur'an, âyetler
topluluğundan oluşan sûrelerden bir benzerini
getirebilmeleri için, Arap dilini kullanmakta
belagatları ve ediplikleri ile övünen Araplara
meydan okumaktadır. Daha işin başında, Mekke'de
iken Araplara şöyle meydan okumaktadır:
“Senin için, onu uydurdu diyorlar, öyle mi?
De ki: Öyleyse onun sûrelerine benzer uydurma
on sûre getirin. İddianızda samimi iseniz
Allah'tan başka çağırabileceklerinizi de
çağırın.” (Hud: 13)
Mekke Araplarının bu meydan okuma
karşısında âciz kaldıkları ortaya çıktıktan sonra bu
defa Allah(c.c), sûrelerden bir tanesinin benzerini
getirmeleri için onlara meydan okumaktadır:
“Senin için, onu uydurdu diyorlar, öyle mi?
De ki: Öyleyse onun sûrelerine benzer bir sûre
getirin. İddianızda samimi iseniz Allah'tan
başka çağırabileceklerinizi de çağırın.” (Yunus:
38)
Mekke Arapları bundan da âciz kaldılar. Allah
Rasulü (s.a.v) Medine'ye intikal ettiğinde ise bu
defa Allah Sübhanehu ve Teâla geride kalan
Arapların tamamına meydan okumakta ve bir sûre
getirmelerini istemektedir:
“Kulumuz Muhammed'e indirdiğimiz
Kur'an'dan şüphe ediyorsanız siz de onun
benzeri bir sûre meydana getirin. Eğer doğru
sözlü iseniz Allah'tan başka güvendiklerinizi de
yardıma çağırın.” (Bakara: 23)
Böylece diğer Araplar da Kur'an sûrelerinin
veya âyetlerinin bir benzerini meydana
- ağustos 2004/sayı 03 -
okuyucuyla
sohbet
getirmekten âciz kalmışlardır. Bu konu hakkında
düşünen kimse, şu soru ile karşı karşıya kalır:
Araplar fesahat ve edebiyat erbabı oldukları
halde nasıl oldu da Kevser sûresi gibi üç küçük
ayetten oluşan bir sûre meydana getiremediler?
Bu soruya şöyle cevap verilir: Kur'an, Arapların
alışageldikleri ve bildikleri üslûbun dışında
yepyeni bir üslûp kullandı. Arapların kullandıkları
ifade tarzı bilinen tüm türleri ile nesir ya da şiirden
oluşmaktaydı. Yani yalnızca iki tür edebi üslûp
kullanmaktaydılar. Bu iki türün kapsamına giren
üslupları kullanmak Arapların yapabilecekleri
işlerdendi. Dillerinde bir üçüncü üslûbun
kullanılacağı akıllarının ucundan dahi geçmiyordu.
İşte Kur'an'ın icazı da buradan kaynaklanıyordu.
İcaz, Kur'an'ın Arapların alışık olmadıkları ve
yapmaktan âciz kaldıkları üçüncü bir tür getirmiş
olmasından kaynaklanıyordu. Meydan okuma,
genellikle meydan okunanın en iyi yapabildiği,
becerdiği hususlarda olur. Aksi halde ciddi bir
meydan okuma sayılmaz. Araplar, Arap dilini en
iyi bildiklerini ve konuştuklarını, bu konuda
yetenekli olduklarını iddia ediyorlardı. Çünkü
onlar fesahat, belagat ve beyan ehli kimselerdi.
kullandıkları dil ve ifade üslûbu konusunda
Allah'ın onlara meydan okuması yerinde bir
meydan okumadır. Eğer sen okuma yazma
bilmeyen bir kimseye meydan okusan ve o da bunu
yapmaktan âciz olsa kendinin mucize sahibi
olduğunu iddia edebilir misin? Matematikçi
birisine ameliyat yapması için meydan okusan ve o
da bunu yapmaktan âciz olsa bu durum senin
mucize sahibi olduğuna delil olabilir mi? Elbette ki
hayır. Meydan okuma, mesleğinde becerikli ve
uzman kişilere karşı yapıldığında ve onlar da
bundan âciz kaldıklarında anlam kazanır. Araplar,
kullandıkları ifade üslûplarının dışında bir başka
çeşidi konuşmuyorlar ve Arap dilinde kullandıkları
ifade üslûplarının eksiksiz ve tam olduğunu iddia
69
 okuyucuyla sohbet
ediyorlardı. Dolayısıyla bu meselede yapılan
meydan okuma onlar için kesin ve susturucu bir
şeydir.
Kur'an mucize bir sözdür. Mucizeliği Arapların
kullana geldikleri şiir ve nesir dışında yepyeni bir
üslûbu kullanmış olmasından kaynaklanmaktadır.
Ki bu üslûp, başkalarının kullanmaktan âciz
kaldıkları yalnızca Kur'an'a has bir üslûptur.
Böylece Arap lügatında ifade tarzı olarak üç üslûp
meydana gelmiş oldu: Nesir, şiir Araplar
tarafından kullanılabilen üslûplar- ve Arapların
kullanmaktan âciz kaldıkları Kur'an'ın üslubu.
Diğer taraftan Allah Sübhanehu ve Teâla, bu
Kur'an'ın, Muhammed b. Abdullah'a (s.a.v)
peygamberliğini ve kendisinin Allah Azze ve Celle
tarafından gönderildiğini ispatlaması için
indirmiştir. Zira mucize özelliğine sahip olan bu
Kur'an, cümlelerden meydana gelmektedir. Bu
cümlelerin Mucizeliği ise bunları söyleyenin Allah
(c.c) olduğuna, Kur'an'ın (hem lafzının hem de
manasının Allah'tan olduğuna) Nebisi ve Resulü
olan Muhammed'e (s.a.v) indirdiğine delalet
etmektedir. Bu nedenledir ki Kur'an'ın cümleleri
ayet veya âyetler olarak isimlendirilmiştir. Bu
şekilde isimlendirilmesinin nedeni, “ayet”
kelimesinin Arap lügatinde bir şeye delalet eden
işaret ve alamet anlamına gelmesidir. Bu açıdan ele
alındığında ise bu cümlelerin mucize oluşları
bunları söyleyen kudret sahibinin Allah Sübhanehu
ve Teâla olduğuna işaret etmektedir. Sübhan olan
Allah, her şeyden münezzeh olanın varlığına işaret
etmesi için bu cümleleri “âyetler” şeklinde
isimlendirmiştir. Kur'an cümlelerden meydana
gelmekte ve bu cümlelerin her biri, Allah'ın
varlığına delalet etmektedir. Çünkü Allah'tan
başkasının, benzerini getirmesi kesinlikle mümkün
değildir. Allah (c.c), Bakara ve Âl-i Imran
sûrelerinde şöyle buyurmaktadır.
“(Ey Muhammed!) İşte bunlar Allah'ın
âyetleridir. Biz onları sana hak olarak
okuyoruz.” (Bakara: 252)
“Sana Kitabı indiren O' dur. Onda (Kitapta)
muhkem (anlamları kesin olan) âyetler vardır.”
(Âl-i İmran: 7)
“Elif, Lam, Ra. İşte bunlar hikmetli Kitabın
âyetleridir.” ( Yunus: 1)
70
Kur'an, okunan âyetlerden meydana gelen bir
kitaptır. Kâinat ise görünen âyetlerden meydana
gelen bir kitaptır. Her iki kitap da kudretli bir
yaratıcının varlığına delalet etmektedir. Ancak
insan, kudret sahibi yaratıcıya iman edebilmek için
bu âyetleri nasıl kullanmalıdır sorusuna verilecek
cevap şöyledir: Allah Sübhanehu ve Teâla Kur'an
âyetleri konu edilirken “tedebbür” lafzını
kullanmakta, varlıklar ve evren gibi kevni
âyetlerden bahsederken de “tefekkür” lafzını
kullanmaktadır. Neden böyle farklı kullanım vardır
ve iki kelime arasındaki fark nedir? Dinlememiz
için Allah (c.c) Nisa sûresinde şöyle
buyurmaktadır:
“Kur'an'ı tedebbür etmiyorlar mı? Eğer o
(Kur'an) Allah'tan başkasından gelmiş olsaydı
elbette ki onda çok fazla farklılıklar bulurlardı.”
(Nisa: 82)
“Kur'an'ı tedebbür etmiyorlar mı? Yoksa
kalpleri kilitli midir?” (Muhammed: 24)
“Söyleneni hiç tedebbür etmezler mi? Yoksa
onlara önce geçmiş atalarına gelmeyen bir şey
mi geldi?” (Müminun: 68)
“(Ey muhammed!) Sana indirdiğimiz bu
Kitap mübarektir. Âyetlerini tedebbür etsinler,
aklı olanlar da öğüt alsınlar.” (Sad: 29)
Allah (c.c) tedebbür kelimesini, Kur'an âyetleri
ile birlikte kullanmakta bu kelimenin yerine bir
başka kelimeyi veya müradifini kullanmamaktadır.
Şimdi de Allah (c.c)'ın insanlara hitap ederken
yaratılış ile ilgili âyetleri nasıl kullandığını
görmemiz için şu âyetlere kulak verelim:
“Hangi biriniz, kendisi ihtiyarlamış ve
çocukları da güçsüzken altlarından ırmaklar
akan hurma, üzüm ve her çeşit meyveleri
bulunan bahçesinin, ateşli bir kasırganın
koparak yanmasını ister? Tefekkür edesiniz
diye Allah, size âyetlerini böylece açıklar.”
(Bakara: 266)
“Göklerin ve yerin yaratılışında, gece ile
gündüzün birbiri ardınca gelmesinde akıl
sahiplerine şüphesiz deliller vardır. Onlar
ayakta iken, otururken, yan yatarken Allah'ı
anarlar; göklerin ve yerin yaratılışını tefekkür
ederler. Rabbimiz sen bunları boşuna
- ağustos 2004/sayı 03 -

yaratmadın. Sen münezzehsin. Bizi ateşin
azabından koru, derler.” (Âl-i İmran: 190-191)
“Dünya hayatı gökten indirdiğimiz su gibidir
ki onunla insan ve hayvanların yiyeceği bitkiler
yetişip birbirine karışmıştır. Yeryüzü süslenip
bezendiği ve yerin sahiplerinin bütün bunlara
mâlik olduklarını sandıkları sırada gece veya
gündüz, buyruğumuz o yere gelmiş ve orayı
hiçbir şey bitirmemişe çevirmişiz; bir gün önce
bir şey yokmuş gibi olmuştur. Tefekkür eden bir
kavim için âyetleri böylece uzun uzun
açıklıyoruz.” (Yunus: 24)
“Yeri düzleyen, orada dağlar nehirler var
eden, her türlü üründen çift çift yetiştiren,
gündüzü geceyle bürüyen de O'dur. doğrusu
bunlarda tefekkür eden kimseler için ibretler
vardır.” ( Ra'd: 3)
“Yukarıdan size su indiren O'dur. Ondan
içersiniz; hayvanları otlattığınız bitkiler de
onunla biter. Allah onunla size ekinler, zeytin ve
hurma ağaçları, üzümler ve her türlü ürünü
yetiştirir. Tefekkür eden kimseler için bunda
ders vardır.” ( Nahl: 10-11)
“Rabbin bal arısına: Dağlarda, ağaçlarda ve
hazırlanmış kovanlarda yuva edin; sonra her
çeşit üründen ye; sonra da Rabbinin işlemen için
gönderdiği yoldan yürü diye öğretti.
Karınlarından, insanlara şifa olan çeşitli
renklerde bal çıkar. Tefekkür eden bir millet için
bunda ibret vardır.” (Nahl: 68-69)
“İçinizden kendileriyle huzura
kavuşacağınız eşler yaratıp aranızda muhabbet
ve rahmet var etmesi O'nun varlığının
âyetlerindendir. Bunlarda tefekkür eden bir
kavim için âyetler vardır.” (Rum: 21)
“Allah ölecekleri ölümleri anında
ölmeyeceklerin de uykuları anında ruhlarını
alır. Ölmelerine hükmettiği kimselerinkini alır,
diğerlerini bir süreye kadar salıverir. doğrusu
bunda, tefekkür eden bir kavim için âyetler
vardır.” (Zümer: 42)
Yaratılışla ilgili bunlar ve daha birçok ayette
Allah Sübhanehu ve Teâla “tefekkür” kelimesini
kullanmaktadır. Öyleyse bu ayrıcalık niçindir?
“Tedebbür” ve “tefekkür” kelimelerinin anlamı
nedir?
- ağustos 2004/sayı 03 -
okuyucuyla sohbet
Tedebbür kelimesi sözlükte: sonuçlara, bir
şeyin evveline ve sonuna bakmak demektir. Bu
kelime arka kısım, son anlamlarına gelmektedir.
Bu tarife göre “tedebbür” kelimesi, sonunu
görünceye kadar bir şeyin bir bütün olarak
başlangıcına ve sonuna bakmaktır. Bir şeyin yalnız
başlangıcına veya ortasına bakmak tedebbür
sayılmaz. Sonuna varıncaya kadar bir bütün
halinde bir şeyin tamamına bakmadıkça tedebbür
yapılmış sayılmaz. Tedebbürün manası da budur.
Bir başka anlamıyla tedebbür bir şeye kuşatıcı,
kapsamlı bir şekilde bakmak demektir. Üçüncü bir
anlamıyla tedebbür; araştırıcı, soruşturucu bir
şekilde bakmaktır. Yani bir şeye bir ucundan öbür
ucuna kadar bakmaktır. Allah Sübhanehu ve Teâla
insana Kur'an'ı tedebbür etmesini emrettiği zaman
ondan, Kur'an âyetlerine araştırıcı, soruşturucu bir
bakışla, başlangıcına ve sonuna bakmasını
istemektedir. Elbette ki bu şekilde bakıştan kasıt,
kişiyi kudretli bir yaratıcının varlığına inanmaya
götürmesidir. Zira iman, Allah'ın indiridiği âyetlere
insanın bir bütün olarak bakmasını, düşünmesini
gerektirmektedir. Bu anlam Allah-u Teâlanın şu
sözünde de açıkça görülmektedir:
“Kur'an'ı tedebbür etmiyorlar mı? Eğer o
(Kur'an), Allah'tan başkasından gelmiş olsaydı
elbette ki onda çok fazla farklılıklar bulurlardı.”
(Nisa: 82)
Âyetlerin tamamına bakan bir kimse:
kurgusunun ve üslûbunun gücü, ifade üstünlüğü ve
üslup çekiciliği, şaşırtıcılığı, çok uzun olarak
yazılmış bulunan metinlerin tersine tamamında
aynı özelliklerin olduğunu görür. Zira
insanoğlunun kaleme aldığı metinlerin bir yerinde
kuvvetli, bir başka yeri de zayıf, bir yerinde üstün;
bir başka yerinde düşük, bir tarafında çekici, bir
başka tarafında sığ olması kaçınılmazdır. Fakat çok
sayıdaki Kur'an âyetlerinin hiçbirinde herhangi bir
zayıflık, düşüklük, sığlık bulmak söz konusu
değildir. Bu âyetler, beşer katında değil kudretli
yaratıcı katında en mükemmel bir şekilde ifade
edilmişlerdir. Bütün âyetlere dosdoğru bir şekilde
bakmadıkça bu sonuca ulaşmak mümkün değildir.
Hatta bir ayetin yarısına veya dörtte birine bakmış
olsa bile herhangi bir zayıflık, düşüklük veya sığlık
bulması söz konusu olamaz; aleyhinde bir söz
söylenemez. Belki geride kalan kısımda düşüklük,
71
 okuyucuyla sohbet
zayıflık veya sığlık olabilir gibi yanlış yaklaşımı ve
bu gibi düşünmek isteyenlerin hüccetlerini kesip
atmak için Allah, insanlara Kur'an âyetlerini
tedebbür etmelerini yani tamamına araştırıcı,
sorgulayıcı bir şekilde bakmalarını emretmektedir.
Kur'an âyetlerinde yer alan “tedebbür” kelimesinin
kullanılmasından kasıt ve hikmet budur. Eğer
yalnızca bakmak, okumak ve tilavet kelimeleri
kullanılmış olsaydı, hüccet oluşmazdı. Kur'an
cümlelerinin ayet yani yüce yaratıcının varlığına
delil, işaret sayılabilmesi için tamamına bakılmalı
ki, böylece buna bakan kimselerde Kur'an
cümlelerinin insan sözleri olmayıp Rabbani âyetler
olduğu yönünde bir kesinlik oluşsun.
Fakat Yaratılışla ilgili âyetlere bu şekilde bir
bakış istenmemektedir. Zira bu türden âyetlerde
“tedebbür” kelimesi kullanılmış olsaydı insanın
buna gücü yetmez ve aleyhinde bir hüccet
sayılmaz; her şeyi bilen, hikmet sahibi ve Sübhan
olan yaratıcının elinde bir bahane kalmazdı. Zira
insan aklı, çevresindeki çok sayıda varlığı,
kozmosu yani yaratılış âyetlerini kuşatamaz.
hayvanların, bitkilerin, havanın, semanın, Güneşin
ve bu kâinatta insanın kuşatamadığı her şeyin
yaratılışları da böyledir. Bunlarda binlerce,
milyonlarca hatta milyarlarca alamet, işaret vardır.
Şayet hüccet bu yaratıklarda bulunan şeylerin
baştan sona araştırılıp incelenmesi üzerinde
yoğunlaştırılmış olsaydı acziyetinden dolayı insan,
bunları yerine getiremezdi. Allah Sübhanehu,
akıllara gerçekleştirmekten âciz kaldığı hususlarda
hitap etmemektedir. Hele hele insan aklının
kavramaktan, ihata etmekten âciz kaldığı çok
sayıdaki Yaratılışla ilgili âyetler hakkında tedebbür
etmesini, insandan istemez. Allah'ın Yaratılışla
ilgili âyetler hakkında nasıl hareket etmesi
gerektiği hususunda insana hitap ederken
“tefekkür” kelimesinin dışında kullandığı âyetler
de vardır.
“Yeryüzünde rengarenk şeyleri de sizin için
yaratmıştır. Bunda öğüt alan kimseler için ibret
vardır.” (Nahl: 13)
“Göğün boşluğunda Allah'ın emrine boyun
eğerek uçan kuşlara bakmıyorlar mı? onları
Allah'tan başka tutan kimse yoktur. İnanan
kavim için bunda âyetler vardır.” (Nahl: 79)
“İyi toprak, Rabbinin izniyle bitki verir;
72
çorak toprak kavruk bitki çıkarır. Şükredecek
bir kavim için böylece âyetleri yerli yerince
açıklarız.” (Araf: 58)
“Gökleri gördüğünüz gibi direksiz yükselten
sonra arşa hükmeden her biri belli süreye kadar
hareket edecek olan Güneş ve Ay'ı emri altına
alan, işleri yürüten, âyetleri uzun uzun
açıklayan Allah'tır. Ola ki Rabbinize
kavuşacağınıza kesin olarak inanırsınız.” (Ra'd:
2)
“Yeryüzünde hepsi de aynı su ile sulanan,
birbirine komşu toprak parçaları, tek ve çok
köklü üzüm bağları, ekinler, hurma ağaçları
vardır. Fakat onları şekil ve lezzet bakımından
birbirinden farklı kılmışızdır. Akleden kimseler
için bunda âyetler vardır.” (Ra'd: 4)
Bu âyetlerde ise öğüt alan kimseler, inanan
kimseler, şükredenler, kesin olarak inananlar ve
akleden kimseler kelimeleri kullanılmaktadır. Bu
kelimelerin hiçbirisi kesinlikle “tefekkür”
kelimesinin alternatifi veya yerine kullanılmış
kelimeler değildir. yalnızca düşünmenin
zenginleştirilmesi ve verimli olması içindir. Zira
kevni âyetleri düşünenlerde öğüt alma, iman, şükür,
kesinlik ve akıl yani idrak meydana gelir. Tefekkür
bir araç olup diğerleri tefekkürün sebep olduğu
sonuçlardır.
Bu noktada şöyle bir soru sorulabilir: İman,
şükür, yakîn (kesinlik) ve akıl kavranılabilen
birtakım şeyleri idrak etmek anlamına gelmektedir
ki, bu da tefekkürün neticesidir. Fakat bu makamda
tefsir edilen “öğüt alma”nın, aşağıdaki âyetlerin ve
bu konudaki diğer âyetlerin manası nedir?
“…İnanan kavim için bunda âyetler vardır.”
(Nahl: 79)
“Size âyetlerini (mucizelerini) gösteren, rızık
indiren O'dur. Allah'a yönelenden başkası ibret
almaz.” (Mü'min: 13)
Öğüt alma ancak daha önceden olan bir iş için
söz konusu olabilir, aksi halde olmaz. Burada ise
daha önce gerçekleşmiş bir fiil vardır. Her insanın
yaratılış esnasında Allah(c.c)'ın varlığına iman
etmesi olayı vardır. Bu nedenledir ki insan, yaratılış
âyetlerine baktığı zaman yaratılışı esnasında
Allah'a iman ettiğini hatırlar. Şayet her insan
yaratılması esnasında Allah(c.c)'a iman etmiş
- ağustos 2004/sayı 03 -

olmasaydı Yaratılışla ilgili âyetleri tefekkür
esnasında “tezekkür”ün (öğüt almanın) manasını
tasavvur edemezdi. Buna delil ise Allah(c.c)'ın şu
ayetidir:
“Rabbin insanoğlunun sulbünden soyunu
alıp devam ettirmiş, onlara: Ben sizin Rabbiniz
değil miyim? demiş ve (buna kendilerini şahit
tutmuştu) onlar da; Evet, şahidiz, demişlerdi. Bu,
kıyamet günü bizim bundan haberimiz yoktu,
dersiniz veya daha önce babalarımız Allah'a
ortak koşmuşlardı, biz de onlardan sonra gelen
bir soyuz, bizi boşa çalışanların yaptıklarından
ötürü yok eder misin? dersiniz diyedir.” (Araf:
172-173)
Bu ayet söylediklerimizin delili olduğu gibi
Ahmed, Nesei, Ibni Cerir et-Taberi' ve el-Hâkimin
sahih olarak rivayet ettikleri bir hadis de bunu teyit
etmektedir:
“Allah (c.c), insanoğlunun sulbünden Numan
yani Arfe'de misak (söz) aldı. Onun sulbünden
yarattığı her zürriyeti çıkarmış, önüne yaymış,
saçmış onlarla yüz yüze konuşup: Ben sizin
Rabbiniz değil miyim? demiş ve (buna kendilerini
şahit tutmuştu) Onlar da: Evet, şahidiz, demişlerdi.
Bu, kıyamet günü bizim bundan haberimiz yoktu
dersiniz veya daha önce babalarımız Allah'a ortak
koşmuşlardı, biz de onlardan sonra gelen bir soyuz,
bizi boşa çalışanların yaptıklarından ötürü yok eder
misin? dersiniz diyedir.”
Öyleyse tezekkürün manası budur ve daha önce
de söylediğimiz gibi tefekkürün yerine kullanılan
bir kelime olmayıp tefekkürün sonucudur.
Özellikle daveti taşıyıcıların ve genel olarak da
Müslümanların tamamı, indirilmiş olan âyetlerin
tümünü ve Yaratılışla ilgili âyetlerin içeriklerini
bilinçli bir şekilde kavramalıdırlar. Kur'an'ın
okunması ve âyetlerinin “tedebbürü”, daveti
taşıyanlar ve diğer Müslümanlar için gereklidir.
Yaratılışla ilgili âyetler hakkında tefekkür de
lazımdır ve tasarlanmıştır. aynı zamanda indirilmiş
olan Kur'an âyetlerinin okunması ve tedebbürü
ibadet olduğu gibi yaratılış âyetleri hakkında
düşünmek de ibadettir. Amr b. Abdi Kays'dan:
Dedi ki: Nebi (s.a.v)'nin ashabından bir, iki ve üç
kişiden daha fazlasından şunları işittim: “Tefekkür,
imanın ışığı veya nurudur.” (İbni Kesir)
- ağustos 2004/sayı 03 -
okuyucuyla sohbet
İbni Kesir ve Kurtûbi, tefsirlerinde Hasen'den
şu sözü nakletmektedirler: “Bir saatlik bir tefekkür
bir gece kıyamda bulunmaktan daha hayırlıdır.” Bu
sözün benzeri ibni Abbas, Ebu'd Derda, sahabeler
ve tabiinden kimselerden nakledilmiş olup onlar da
tefekkürü ibadetten ve imandan saymaktadırlar.
İndirilmiş olan âyetlerin ifadelerindeki icaz
açısından aynı seviyede olduğu belirtilmektedir. Şu
ayette olduğu gibi:
“Kur'an'ı tedebbür etmiyorlar mı? Eğer o
(Kur'an), Allah'tan başkasından gelmiş olsaydı
ebetteki onda çok fazla farklılıklar bulurlardı.”
(Nisa: 82)
Aynı şekilde kevni âyetlerin de yaratılıştaki
mucizelik açısından aynı seviyede olduğu
belirtilmektedir.
Ayette şöyle buyurulmaktadır:
“Gökleri yedi kat üzerine yaratan O'dur.
Rahman'ın bu yaratmasında bir düzensizlik
bulamazsın. Gözünü bir çevir bak, bir çatlak
görebilir misin?” (Mülk: 4)
Kur'an âyetlerinin öğrenilmesi, okunması
emredildiği gibi yaratılış âyetlerinin öğrenilmesi de
emredilmiştir. Bir şahısta her iki ilim birlikte
bulunduğu zaman o kişi mutlak olarak “alim” ismi
ile anılmaya hak kazanır. Aksi halde bilgisi, belli
bir konu ile kayıtlı kalır. Rûm sûresinde yüce
Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:
“Gökleri ve yeri yaratması, dillerinizin ve
renklerinizin değişik olması, O'nun varlığının
âyetlerindendir. doğrusu bunda bilenler için
âyetler vardır.” (Rûm: 22)
“Allah'ın gökten su indirdiğini görmez
misin? Biz onunla türlü türlü ürünler
yetiştirmiş, Dağlarda da beyaz, kırmızı, siyah ve
her türlü renkte yollar var etmişizdir. İnsanlar,
yerde yürüyenler ve davarlar da böyle türlü
türlü renktedirler. Allah'ın kulları arasında
O'ndan korkan ancak alim olanlardır. doğrusu
Allah güçlüdür, bağışlayandır.” (Fatır: 27-28)
Her iki ayet incelendiği zaman “alimler” ve
“bilenler” isimlendirmesinin yaratılış âyetlerinde
yer aldığı görülür. Yani bir insanın mutlak olarak
alimlerden ve bilenlerden sayılabilmesi için şeriat
ilimlerine ilave olarak kevni âyetlere bakması ve
73
 okuyucuyla sohbet

bunlar hakkında düşünmesi gereklidir. İndirilmiş İşte bu asıl, ayette ve hadiste din olarak
olan âyetler hakkında tedebbür etmek ve kevni isimlendirilmiştir. Tüm dinlerin aslı şudur: Allah
âyetler hakkında da tefekkürde bulunmak vacip (c.c)'ın varlığına O'nun bu Kainatın Rabbı
olan işlerdendir. olduğuna, O'na kullukta bulunmanın ve hamd
Kur'an âyetleri mucize bir kelamdır. yaratılış etmenin insanların üzerine vacip olduğuna iman
âyetleri ise yaratılmışlar hakkında bir mucizedir. etmektir. Bu büyük asıl, Kur'an'daki sûrelerin en
Buradaki mucize bir Rabb'in bulunduğuna delalet üstününü ve Kur'an'ın başlangıcını oluşturan Fatiha
etmektedir. Bu nedenle “âyetler” yani her şeyden sûresinde tam olarak şöyle belirtilmektedir:
münezzeh olan kudretli yaratıcının varlığına işaret “Hamd alemlerin Rabbi olan Allah'adır.”
etmek üzere alametler şeklinde Alemlerin Rabbi olmak yaratılmışların ki alâmât,
isimlendirilmişlerdir. Alamet kelimesinin tekili avâlim veya âlemîn kelimelerinin hepsi aynı
“alem”dir. Kâinatta var olan her şey kudret sahibi anlama gelmektedir- Rabbi olmaktır. Yani onların
bir yaratıcının varlığını gösteren bir “alem” ve yaratıcısı ve sahibi olmak demektir. İşte bu Rab,
“alamet”tir. yani yaratıcı ve her şeyin sahibi Allah(c.c)'tır.
Kainatın tamamı bir yaratıcı tarafından
yaratılmıştır. Allah kainatı iki iş için yaratmıştır:
1- Bu Kainatın O'nun her şeyden münezzeh
olduğuna delalet etmesi
2- O'na kulluk edilmesi.
Yarattıkları ile Allah(c.c)'ın varlığına delil
getirmek, insanların üzerine vaciptir. Sonra
Allah'ın Nebilerinin ve Rasüllerinin doğru sözlü
olduklarına ve kendilerine itaat edilmelerine işaret
etmek üzere getirdikleri mucizelerle delil
getirmeleri ardından da Allah(c.c)'ın kullarına
emrettiği hususlarda, onların emirlerine itaat
etmelerine delil getirmek ve hamd etmek de
vaciptir. Adem ( )'den Nebilerin ve Rasüllerin
sonuncusu Muhammed (s.a.v)'e gelinceye kadar
tüm Nebilerin ve Rasüllerin getirdikleri dinlerin
aslı da budur. Bu asıl Şûra sûresinde yüce
Rabbimizin şu sözü ile belirtilmektedir:
“Allah Nuh'a buyurduğu şeyleri, size de din
olarak buyurmuştur. (Ey Muhammed!) Sana
vahyettik. İbrahim'e, Musa'ya ve İsa'ya da
buyurduk ki: Dine bağlı kalın onda ayrılığa
düşmeyin…” (Şûra: 13)
Ebu Hüreyre'nin ( ) rivayet ettiği, Müslim'de
Ahmed İbni Hanbel'in Müsnedinde yer alan bir
hadiste Allah Rasülü (s.a.v) şöyle buyurmaktadır:
“Ben dünyada da ahirette de Meryem oğlu
İsa'ya insanların en yakınıyım. Dediler ki: nasıl ey
Allah Rasülü? Dedi ki: Peygamberler anneleri
ayrı, babaları bir kardeştirler, dinleri de tektir.
Onunla benim aramda Nebi de yoktur.”

74
- ağustos 2004/sayı 03 -
 sesleniş

Tuba Sivren

“KULLUKTA DİKKATLİ OLUN!”

A'raf Sûresi'nden Ademoğullarına son içmeli, yedirip-içirmeliyiz, dikkatli, israftan

emirler: “Kullukta dikkatli olun!” uzak…”
Rabbimiz, sahibimiz Allah [Subhanehû ve Tealâ], İsraf sözlükte aşırı gitmek, haddi aşmak, saçıp
insanoğluna takva elbisesini tavsiye ettikten sonra, savurmak anlamındadır. Şu bir gerçektir ki; İslam
A'raf 26-27 ayetlerde bir başka kural ile tekrar dini, insanlık için Allahû Tealâ'nın göndermiş
sesleniyor, insanım diyenlere! olduğu en büyük nimettir. İslam'a nimet olarak
“Ey Ademoğulları! Her mescide gidişinizde bakıldığında hayat israfı olan İslam'dan uzaklaşma,
güzel elbise giyin, yiyin, için fakat israf etmeyin. ayet emri gereği terk edilmelidir. Bu durumda şu
Çünkü Allah müsrifleri sevmez.” (A'raf31) ortaya çıkacaktır: Kişi, bu dünyada Allah'ın
insanoğlunun kullanımına sunmuş olduğu bin-bir
İlerde “Ey insanlar!” hitabını kullanan
nimetten faydalandığı halde O'nun göndermiş
Rabbimizin orada kullandığı emirler ile, “Ey
olduğu dine tabi olmuyorsa, o, hayatını saçıp
Ademoğulları” hitabının kullanıldığı ayetlerdeki
savuruyor ve israfın en büyüğünü yapıyor
emirlerin farkını ortaya çıkaran bir ayettir bu.
demektir. Öyle bir israf ki bu, insanın hem
Ademoğlu ifadesi ilk insan Adem [Aleyhi's Selam]'ın
dünyasını huzursuzluk, stres, iflas, zillet, vb.
nesli… Böyle seslenen Rabbin onlardan istedikleri
sıkıntıların baş göstermesinden dolayı-, hem de
ince ayrıntılar, ince ama önemli ayrıntılar: takva
ahiretini Allah'ın dinine tabi olmayıp küfür üzere
elbisesi, israf etmeme, güzel giyinme ve gelecek
yaşamasının karşılığı olarak Allah'ın gazabına
olan peygamberlere inanma!
müstahak olmasından dolayı- karartıyor.
Her ayette olduğu gibi bu ayetin ifadelerinde de
İşte Rabbimiz bize acıdığından ve bizim
ilahi hikmet vardır. Takva elbisesini giyerek kalbin
şeytanın ve taraftarlarının ablukası altında
kötülüklere karşı örtünmesini isteyen Rabbimiz,
kalacağımızı, bu abluka karşısında ayağımızın
daha sonra “mescide giderken güzel giyinin” (A'raf
31) kayabileceğini ve hem maddi anlamda hem de
buyuruyor. Bu ifadeyi Muhammed Esed şöyle
yukarıda değindiğimiz küfür üzere yaşama-
çevirmiş: “Kulluk olsun diye yapıp ettiğiniz her işte
anlamında israf etme ihtimalimizin olduğunu
kendinize çeki-düzen verin.” Mescid kulluğun
bildiğinden hatırlatmalarda bulunuyor, gönderdiği
yapıldığı bir yerdir. Orada topluluk bulunur, hem
vahiylerle: “…israf etmeyin, çünkü Allah
onların kendi aralarında iyi bilinmeleri, hem de
müsrifleri sevmez…” (A'raf31)
Rabbin huzurunda güzel tanınmak için mescidde
güzel olmak yada güzel davranmak önemlidir. Bu vahiyleri gereği gibi anlayıp, hayatına
aktaran fert israf gibi bir davranıştan uzak durarak,
A'raf 26. ve 27. ayetlerin ardından bu ifadeye
Allah'ın dediğini yapmanın huzuruyla dolmanın
bakıp düşünecek olursak şöyle diyebiliriz:
yanında, parasını gereği gibi kullandığı için maddi
“Şeytanın ayıp yerlerimizi göstermesine izin
dengeyi de sağlayacaktır. Bu ayetteki son ifadenin
vermemek için giyeceğimiz takva elbisesi güzel
“Allah müsrifleri sevmez.” (A'raf 31) olması da
olmalı, öyle ki bizi Allah'a daima yaklaştırmalı,
ilginçtir. Düşünüldüğünde israf etmek takva
yerken ve içerken Rabbimizin istediği gibi yeyip-

75
- ağustos 2004/sayı 03 -
 sesleniş

elbisesinden uzaklığı, bu uzaklıkta şeytana Elbette toplumları oluşturan, geliştiren ve

yakınlığını beraberinde getirecektir. Dolayısıyla sonlarını getiren sebepler vardır. Toplumun sonu ne
Rabbin sevgisinden uzak kalmayı da yanında taşır. olursa olsun ferdin görevi Allah'a kulluktur. Kul
Belirttiğimiz gibi bu ifadelerde “kullukta dikkatli görevini yapınca sorumluluğu bitmiş olur ve
olma” ameli gizlidir. Giyinmede, yemede-içmede Allah'a hesabını sağlam verir. Görevini yapmazsa,
ve tabii ki kullukta dikkatli olmak, israf etmemek… toplum İslamî de olsa kul başarı sağlayamaz.
Emir devam ediyor! Bu kurallara uymakla yani İlk görev, Allah'ın ayetlerini öğreten elçilere
her anlamıyla israf etmemekle insanın hem dünya kulak verip, ayetler ışığında bir hayat yaşamaktır.
hayatı, hem de ahiret hayatı cennet oluyor… İnsan; Allah'tan korkarak, günahlardan sakınarak,
“Ey Ademoğulları! Size aranızdan iyiliklerde yarışarak bütün hareketlerini Allah'ın
ayetlerimizi okuyan peygamberler geldiğinde ayetlerine uygun olarak düzelttiği takdirde
her kim bunlara karşı gelmekten sakınır ve mükafatı hak edecektir. Yani takva elbisesine
gidişini düzeltirse, işte onlara korku yoktur. bürünüp, hayat israfından sakınıp, şeytana karşı
Onlar mahzun olacak da değillerdir. koydukça ahirette bir korku ve endişeye
Ayetlerimizi yalanlayıp, onlara inanmayı kapılmayacak, cennet ile ödüllendirilecektir.
kibirlerine yediremeyenlere gelince; onlar da Üzülecek olanlar ve korkacak olanlar, Allah'ın
ateşin yâranıdırlar. Orada ebedi kalacaklardır.” ayetlerini tanımayıp, yalanlayan ve yüz
(A'raf 35) çevirenlerdir.
İnsanoğluna bedeni örten libas ve ruhu setreden Korku ve üzüntünün olmaması için takva
takva ile ilgili ayetlerden sonra yeni bir hitapta elbisesine bürünmek, hayat israfından kaçınmak,
bulunuluyor. Bu, bütünüyle akideyle ilgili bir Rasulleri anlayıp, getirdiklerini yaşayanlardan
hitaptır. Bu hitap daha önce belirtilen libas olmak, yani KULLUKTA DİKKATLİ OLMAK
meselesiyle ilgili olmakla beraber, umumi olarak duası ile…
benzeri meseleleri içine alan bir hitaptır. Bu hitap
dinî prensip ve kaidelere uymak, bunlara kulak
vermek, hayatın her türlü şart ve kaidelerinin hangi
kaynaktan öğrenileceğini tayin etmek, bu kaynağı
Allah'tan aldığı emaneti kullara ulaştıran Rasuller
bilmek, yolculuğun sonunda bir hesap vermenin,
ceza veya mükafatla karşılaşmanın mukadder
olduğuna ve bu kaderin peygambere uyup,
uymamakla ilgili olduğu konularını içermektedir.
Her insan ve her toplum belirli bir süre yaşar ve
sonra kaybolup gider. Dünyada süresini
dolduranlar yaptıkları amellerine göre ahirette
karşılığını görürler. Ne insanların fert fert ebedi
olmaları, ne de toplumların ebedi olmaları mümkün
değildir. Çünkü Allah'ın takdir ettiği bir ecel ile son
gelir.

76
- ağustos 2004/sayı 03 -

Esad Mansur
BAKARA SÛRESİ AYET 6-13
Allahû Tealâ ilk ayetlerde müminlerin
vasıflarını izah ettikten sonra kafirlerin vasıflarını
da göstererek şöyle buyurdu:
“Gerçek şu ki, kafir olanları (azap ile)
korkutsan da korkutmasan da onlar için birdir;
iman etmezler.” (Bakara 6)
Lügatte “kafir”in manası örtendir. Burada
ıstılahı mana kullanılmıştır. Bu ise, hakkı ve
gerçeği örtendir. Kafir kimse, Allah'ın gerçeğini
veya indirdiği Kur'an'ın veya bir kısmının gerçeğini
veya Hazreti Muhammed'in Peygamberliğini ve
Rasul olduğu gerçeğini örtmektedir. Gerçek ve hak
olan bunlardır. Bir kimse bir ayeti reddederse kafir
olur.
Bunlar bu vasfa sahip oldukça ne kadar
uyarırsan uyar inanmazlar. Çünkü, gerçeği
reddediyorlar. Ama, bu vasıftan vazgeçerlerse
uyarı yararlı olup mümin olurlar. Bu insanın
elindedir. İnsan kendi aklını çalıştırırsa ve inattan
vazgeçerse gerçeği görür ve buna inanır. Zira, Allah
herkese akıl verdi ve onda hidayet ve dalâlet
kabiliyetini yarattı. İnsanı bu noktada serbest
bıraktı, isterse hidayeti seçebilir, istemezse dalâleti
(sapıklığı) seçebilir. Allahû Tealâ, insanları
imtihana tabi tutarken eşit şartlar altında bıraktı.
Birinin aklı yoksa veya baliğ değilse imtihana tabi
değildir. Kendilerine rasul gönderilmezse veya
rasulün geldiğini hiç duymazlarsa, onlarda
imtihana tabi olunmazlar. Bu şekilde, insan kendi
aklıyla gerçeği bulur ve inanır. Allah zalim değil ki
bir kimseyi zorla küfre sokup diğerini mümin
yapsın. Bundan sonraki şu ayetin anlaşılmasında
bir çok insan yanlışa düşüyor.
“Allah onların kalplerini ve kulaklarını
mühürlemiştir. Onların gözlerine de bir çeşit
- ağustos 2004/sayı 03 -
tefsir
perde gerilmiştir ve onlar için (dünya ve ahirette)
büyük bir azap vardır.” (Bakara7)
Bu insanlar küfür sıfatı üzerinde ısrarlı kaldıkça
Allah onlara doğru yolu göstermez, onların kalpleri
kapalı ve kulakları tıkalı bırakır ve gözleri kapalı
olur. Kalpleri kapalı olanlar gerçeği aramayı
sevmezler, imandan nefret ederler. Şartlı ve
mutaassıp olurlar. İnsan bir şeyden nefret ederse
ondan uzak kalır ve kaçar. Bir şeyi severse ona
yönelir ve onu kabul eder. Şayet bir şeyden nefret
ederse onu duymak bile istemez. Kafirlerin ileri
gelenleri ve önderlerinin insanları imandan
uzaklaştırmak en büyük silahı insanları imandan ve
müminlerden nefret ettirmektir. Rasulullah (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
döneminde, kafirlerini önderleri
Rasulullah'a yönelik leke ve yalan itham
yapıştırmaya çalışıyorlardı. Muhammed deli,
sihirbaz, şair, fitneci, cinci gibi söz sarf ediyorlardı.
Ona inananlar ise aptal, parasız, fakir, cahil, sapık
vs. gibi uydurmalar ve yakıştırmalar yapıyorlardı.
Bugün ise kafirlerin ileri gelenleri ve önderleri
İslam'ı hakim kılmak ve İslam devletini kurmak,
şeriatı uygulamak ve İslam'ı yaşamak isteyenleri
buna benzer leke ve itham yapıştırmaya
çalışıyorlar. Bu müminler ve hizbleri hakkında
itham ve iftira uyduruyorlar. Bunlar katil, cani,
terörist, fitneci, sapık, başkaları tarafından
kullanılıyor, cahil, ajan vs. Böylece, insanları bu
şekilde nefret ettirmeye çalışıyorlar ki; İnsanlar bu
dava adamlarıyla görüşmesinler ve davalarından
uzak kalsınlar. Bu nedenle menfi propaganda en
büyük silah olarak kullanılır. Buna karşı dava
adamları olumlu propaganda kullanıp insanlarla
direkt temas kurup bu menfi propagandayı
çürütmelidirler. Bu sebeple, Hazreti Muhammed
77
 tefsir
(SallAllahu Aleyhi ve Sellem)
ve kitlesinin mensupları olan
sahabeler (ra) direkt insanlarla temas edip
davalarını anlatıyorlardı. Fikirle ve pratik bir
şekilde kendilerini ve davalarını insanlara
gösteriyorlardı. Bundan dolayı, bir çok kimse
ayetlere ve delillere kalbini açtı ve kulağını verdi
dinledi, bu şekilde gözler önündeki perde kalktı,
gerçeği gördüler ve kabul ettiler. Bir çok insan iman
ettikten sonra veya İslam davetini yüklendikten
sonra daha önce nasıl bu davadan nefret ediyorlardı
ve hiç dinlemek istemedikleri için gerçeği
göremiyorlardı. Hem şeriatca hem aklen, pratikte
hidayetin ve dalâletin insanın elinde olduğu
ispatlanır. İlerde bir çok ayetin bu konuyu nasıl izah
ettiğini göstereceğiz.
Bundan sonra en tehlikeli kafirlerin çeşidi olan
münafıklara değiniyor. Allahû Tealâ şöyle
buyuruyor:
“İnsanlardan bazıları da vardır ki, inanma-
dıkları halde "Allah'a ve ahiret gününe inandık"
derler.” (Bakara8)
Bunlar ağızlarıyla bunu diyorlar. Fakat,
akıllarıyla inanmıyorlar ve iman kalplerine
girmemiştir. Çünkü, mümin olan Allah'ın yaratıcı
olmasına inandığı gibi Allah'ın hakimiyetine,
kıyamet günü hesaba çekileceğine inanır, kafirleri
dost edinmezler. Münafıklar yeryüzünde
bozgunculuk yaparlar. Bunlar Allah'tan ve
azabından korkmazlar. Bu nedenle fırsat buldukça
Allah'ın emrine muhalefet ederler ve müminlerle
savaşırlar. İnsan, aklen Allah'a Rasulüne, Kur'an'a
ve Kur'an'ın içerdiği akidelere inanırsa bu iman
kalbine yerleşir, münafık olmaz. Fakat, korkarak
veya menfaat için veya şahsi çıkar için inanan
kimse münafık olur.
Allahû Tealâ bunların bu sahte imanla Allah'ı ve
müminleri aldatmak istediklerini göstermektedir.
“Onlar (kendi akıllarınca) güya Allah'ı ve
müminleri aldatırlar. Halbuki onlar ancak
kendilerini aldatırlar ve bunun farkında
değillerdir.” (Bakara9)
İşte, münafıklar kendi durumlarını örtmek için
Müslümanız derler ve göstermelik olarak İslam'ın
78
bazı ibadetlerini yapmaya çalışırlar. Bu şekilde
Allah'ı ve müminleri kandırdıklarını zannederler.
Halbuki, Allah onları ve yaptıklarını biliyor.
Hazreti Ömer halife olduktan sonra insanlara şöyle
dedi: “Vahiy artık kesildi ve hiç gelmeyecektir.
Çünkü, vahiy Rasule gelip kişilerin ahvaline ve
kalplerinin ne olduklarını bildiriyordu. Şimdi ise
amellerinize ve sözlerinize bakacağız. Niyetleriniz
ancak Allah indinde geçerli olur.”
Nitekim, insanı ameli ve sözlerinden anlarsınız,
niyetini bilemeyiz. Münafıklar niyetimiz temizdir
diyorlardı ve hatta niyetlerinin temiz olduklarına
dair yemin ediyorlardı. Allah onların yalancı
olduklarını ve yalan yere yemin ettiklerini vahiyle
Rasulullah (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'e bildirmiştir. Ayrıca,
münafıklar hep mazeret arıyorlardı veya
uyduruyorlardı. Mazeretlerinin yalan olduğunu da
Allahû Tealâ bildirmiştir. Müminlerin mazereti
olsa bile o mazereti ortadan kaldırmaya
çalışıyorlardı. Suçlarını veya kusurlarını veya
ihmalkarlıklarını açıkça söylüyorlardı ve cezayı
hak ettiklerini söylüyorlardı. İnşallah ilerde Tevbe
ve Münafıkûn sûrelerinde bunları daha detaylı bir
şekilde göreceğiz.
Açıklamaya çalıştığımız Bakara sûresinde
şöyle devam ediyor:
“Onların kalplerinde bir hastalık vardır. Allah
da onların hastalığını çoğaltmıştır. Söylemekte
oldukları yalanlar sebebiyle de onlar için elîm bir
azap vardır.” (Bakara10)
Bu hastalık ise tam inanmamak, şek ve şüphe
içerisinde bulunmak ve iki yüzlü olmaktır. Korkak
oldukları için müminlere gerçek yüzlerini
açıklayamazlar. Nitekim, iman: Delilden neşet
eden (çıkan) vakıaya mutabık (uygun) kesin
tasdiktir. İnsan kesin şekilde inanmazsa kafir olarak
kalır. Ebu Cehil ve Ebu Leheb gibi kafirler İslam'ın
doğru olup olmadığı konusunda tereddüt ve şüphe
içindeydiler, tam kestiremiyorlardı. Fakat, Hazreti
Muhammed (SallAllahu Aleyhi ve Sellem)'den korkmadıkları için
açıkça kafirliklerini gösteriyorlardı. Ayrıca liderlik
ve çıkarlarını korumak istedikleri için inanmak
istemiyorlardı. Medine'de münafıklık hareketi
- ağustos 2004/sayı 03 -

başladı. Çünkü, Müslümanlar İslam devletine sahip
oldular ve güçlü oldular. Misal olarak; Abdullah
bin Ubey'dir. İslam devleti kurulmadan önce
Medine'nin kralı olarak seçildi. Rasulullah (SallAllahu
Aleyhi ve Sellem)
onun krallığını suya düşürdü. Bu adam
Müslüman olmadı. İslam devletinin kuruluşundan
iki sene sonra Bedir savaşı meydana gelip de
Müslümanlar muzaffer olunca Abdullah bin Ubey
Müslümanlığını nifakça ilan etti. Çünkü, bu
devletin başkanlığına geçmek veya bu devlet
başkanının yanında bir değer ve bir makam
arıyordu. Ayrıca, Rasulullah'ı devirmek ve devleti
yıkmak için münafıklık hareketini yaptı ve böyle
bir teşkilatı yürüttü. İslam dünyasındaki yöneticiler
küfür anayasa ve kanunları uyguladıkları halde
Müslümanız derler. Böylece münafık olmaya ve
müminleri kandırmaya çalışıyorlar. Aynı anda,
İslam anayasa ve kanunlarını uygulayalım, şeriatı
tatbik edelim, hilafeti ilan edelim diyen bir kısım
Müslümanları, bu yöneticiler hemen hapse atarlar
ve onlara eziyet çektirirler, işkence ederler veya
öldürürler. Allah'ın her emrine muhalefet ederler.
Onlara dersen niçin bunu yapıyorsunuz, niye
bozgunculuk yapıyorsunuz? Şöyle derler: “Biz
memleketin ve halkın maslahatını ve salahını
düşünüyoruz.” Halbuki, onlar Müslümanları
ezerler ve Allah'ın yasalarını çiğnerler. Bu ise en
büyük fesatlık ve bozgunculuktur. Bakara sûresinin
11'ci ve 12'ci ayetlerinde bunun manası şöyle
geçmektedir:
“Onlara: "Yeryüzünde fesat çıkarmayın",
denildiği zaman, "Biz ancak ıslah edicileriz"
derler. Şunu bilin ki, onlar bozguncuların ta
kendileridir, lâkin anlamazlar.” (Bakara11-12)
Zira, ıslahat Allah'ın emirlerini uygulamakla
gerçekleşir. Çünkü, salih olan amel yalnız Allah'ın
emrine göre yapılan iştir. “Islahat” ise “salih”
sözcüğünden türemiştir.
“Onlara: İnsanların iman ettiği gibi siz de
iman edin, denildiği vakit "Biz hiç, sefihlerin
(akılsız ve ahmak kişilerin) iman ettikleri gibi
iman eder miyiz!" derler. Biliniz ki, sefihler ancak
kendileridir, fakat bunu bilmezler (veya
bilmezlikten gelirler).” (Bakara13)
- ağustos 2004/sayı 03 -
tefsir
Onlar, kendilerini büyük görürler, onun için
diğer insanlar gibi samimi olmak istemezler.
“İnsanların iman ettiği gibi” sözünün manası
normal insanların inandıkları gibidir. Normal
insanlar Allah'a, Rasulüne, Kur'an'a, Kıyamet
gününe vs. inanınca samimi şekilde inanırlar ve
Allah'a ve Rasulüne itaat etmeye hazır olurlar.
Ama, kalpleri hasta olan kimseler böyle olmazlar.
Kibirlenirler ve kendilerinin diğer Müslümanlar-
dan üstün olduklarını zannederler. Oysa, kendini
üstün olarak gören kimse beyinsizin ta kendisidir.
Beyin sahibi insan samimi olur ve mütevazı olur.
Diğer müminlerin kendisinden daha mümin
olabileceklerini düşünür. Belki her mümin benden
daha güçlü imana sahip olduğunu kendi kendine
söyler. Belki bütün bu müminler benden önce
cennete girerler diye düşünür. Hiç bir zaman benim
imanım diğer müminlerin imanlarından daha
güçlüdür diyemez. Hep bu konu hakkında korku ve
ümit içerisinde yaşayıp imanını güçlendirmeye
çalışır. İmanı güçlendirmek için hep Allah'ın
farzlarını uygulamaya, nehiylerinden ve yasakla-
dıklarından vazgeçmeye çalışır. Çünkü, Allah'a
itaat edildikçe iman güçlenir. Zira, imanın en büyük
işareti Allah'ın şeriatını uygulamaktır. Allahû Tealâ
Maide Sûresi'nde geçtiği gibi Allah'ın hükmünü
uygulamayanların kafir, fasık ve zalimlerin ta
kendileri olduklarını açıkça bildirmiştir.
79
 Ahmet Sivren

AVAZIN ÇIKTIĞINCA; SÖYLE!

söyle o inanmadıkları halde inandık diyenlere;

söyle o sana olan kinlerinden parmak ısıranlara
söyle ve; de ki “kininizle geberin” (Al-i İmran 119)

ve tanı onları;
senin iyi olmanı istemez onlar
musibet gelince de sana sevinir, mutlu olurlar
sabret ve korun onlardan
hilekardır onlar
ve fakat Allah'a güvenirsen sana dokunamazlar
söyle onlara emin olsunlar,
de ki; gebertecek sizi kininiz
ve sizi boğacak öfkeniz
düştüğünüz pislik çukurunda
çünkü, şüphesiz Allah çepeçevre kuşatmıştır onları
ve yaptıklarını (Al-i İmran 120)…

şunu da söyle avazın çıktığınca,

mü'minleri bırakıp da, izzet arayanlara küfrün sularında:
(Nisa 139)
“bilsinler ki gerçek izzet Allah'ın katında”

şunu da söyle korkak Müslümanlara:

“size ne oldu da Allah yolunda
ve
"rabbimiz! bizi, halkı zalim olan bu şehirden çıkar,
bize tarafından bir sahip gönder,
bize katından bir yardımcı yolla!"
diyen zavallı erkekler,
kadınlar ve çocuklar uğrunda savaşmıyorsunuz!
İman edenler Allah yolunda savaşır,
inanmayanlar ise tâğut yolunda…
Öyleyse şeytanın dostlarına karşı savaşın;
şüphe yok ki şeytanın kurduğu düzen zayıftır.” (Nisa 75-76)

80
- ağustos 2004/sayı 03 -
 kitaplık
MUHAFAZAKAR DEMOKRASİ - II
“10. Muhafazakarlık, ideal dünyayı önemser
ama ona götüreceği umulan toplum mühendisliğini
reddeder. Ütopik anlayışlar ve onlara ulaşma
yollarının mutlaklığı muhafazakarlık tarafından
kabul görmez. AK Parti'ye göre de idealizm ile
realizm arasında denge kurulmalıdır...”
Toplum mühendisliğinden yana değiliz diyen
AKP aynı zamanda sivil toplum örgütlerini
desteklemektedir. Toplum mühendisliği de bu sivil
toplum örgütleri tarafından yapılmaktadır. Öyle ki
kadınların ve çocukların belli bir maksada yönelik
değişimini sağlamak maksatlı sivil toplum
örgütlerinin sayıları binlercedir. Zannederim
idealizm ile realizm arasında denge AKP
tarafından bu şekilde kurulmaktadır. Aslında bu
denge daha önce de belirttiğim gibi halka fark
ettirmeden tedricen değişimi ifade etmektedir.
Ancak toplum mühendisliğini kabul etmeyen
AKP'nin bu yaptığı ve desteklediği sivil toplum
örgütlerinin hedef ve gayeleri nedir, işte bu
tartışma konusudur. Ayrıca şurası da bir gerçektir
ki, sivil toplum örgütlerinin birçoğu yabancı
devletlerden finansal destek almakta hatta bizzat
onlar tarafından kurulmaktadır. Bütün bunları da
konu bütünlüğü içerisinde değerlendirmemiz
gerekmektedir.
“Muhafazakarlık serbest piyasadan yanadır”
“Serbest piyasa” olarak zikredilen bu kavram
başta ABD olmak üzere kapitalist ülkelerin diğer
ülke pazarlarını yığınlar halindeki kendi ürünlerine
ve dolayısıyla tüketim toplumları oluşturarak
sömürülerini pekiştirmek, geri kalmış ülkeler
olarak isimlendirilen ülkelerin ekonomik ve ticari
açıdan egemenlikleri altında kalması, zengin
devletlerin ekonomilerine bağlanmalarından
kurtaracak köklü ve güçlü temeller üzerine
81
Kurtuluş Sevinç
ekonomiler bina edebilmelerini ve zengin ülkelerin
ürettikleri tüketim mallarına ait pazarlar olmaktan
kurtulmalarını engellemektir. Geri kalmış ülkeler
zengin kapitalist ülkelerin egemenlikleri altında
kaldıkları sürece ekonomilerini üretim ekonomi-
sine, sanayilerini de sanayinin temelini oluşturan
ağır sanayiye dönüştüremeyeceklerdir. İşte serbest
piyasadan yana olmak bundan başka bir sona
götürmeyecektir. Dolayısıyla Müslümanlar bunu
destekleyemez ve kabullenemezler.
“İnsan, kendi bedenine müdahale ederek kürtaj
yaptırmaya, ötenaziye, cinsel tercihte bulunmaya
veya vücudunu yıkıma uğratacak maddeler
kullanmaya karar verebilecek bir yetkiye sahip
midir? Liberaller açısından bütün bunlar bireysel
bir tercihi yansıttığından bu sorunun cevabı
açıktır. Sol için de bunların olumsuzlanması
gerekmeyebilir. Muhafazakarlara göre yetkin
olmayan bir varlık olarak insan, konu kendi bedeni
bile olsa sınırsız bir yetkiye sahip değildir.”
Muhafazakarlığa göre “Yetkin olmayan bir
varlık” olarak insan yukarıda bahsedilen kendi
bedeniyle alakalı hususlarda sınırsız bir yetkiye
sahip değilken, nasıl oluyor da diğer insanların
hayatlarını yönetme onların işlerini gütme
hususunda bu yetkiye haiz kabul edilebiliyor. Bu
büyük bir çelişkidir. İnsan kendi hakkında yetki
sahibi değilken diğer insanlar hakkında yetki
sahibi olabiliyor. Böylesi bir durum muhafazakar-
lığın kendi içinde bir çelişkiler ağı oluşturduğunun
delilidir. Bu çelişkiler onun temel fikrinin
olmamasından kaynaklanmakta ve karışık bir kafa
yapısına sahip olmasından doğmaktadır.
“Özgürlüğün aşırısı hiçbir yere ulaştırmaz...
Temel özgürlükler koruma altında olmalıdır, onun
sınırlılığı başkalarının özgürlüğünü koruma
- ağustos 2004/sayı 03 -

maksatlıdır... özgürlüğün somutluğu, onun sadece
yasal ve siyasal normlar çerçevesinde değil adet,
gelenek, görenek, ahlak ve din gibi toplumsal
normları da içerecek biçimde genel bir normlar
bütünü içinde anlaşılmasıdır.”
Evet her toplumda özgürlüğün sınırlarını
belirleyen normlar vardır. Vakıada da bazı
toplumların özgürlük normlarının doğru
olmadığından toplumsal çılgınlıkları yaşadıkları,
toplumsal bozuklukları sergiledikleri aşikardır. O
zaman doğru normlar nasıl belirlenmelidir sorusu
açığa çıkmaktadır. Adet, gelenek, görenek ve ahlak
gibi hususlar toplumlara göre ve hayata bakış
açılarına göre değişiklik arzetmektedir. Ancak din
bunlardan çok farklı bir şekilde bunların tamamını
kuşatarak sınırları belirlemektedir. Esasen bu
hususlar din tarafından şekillendirilmektedir.
Burada ise doğru din hangisidir sorusu açığa
çıkmaktadır. Bu sorunun cevabı ise şöyledir; insan
fıtratına/yaratılış özelliklerine uygun, aklı ikna
eden, kalbe huzur ve güven veren din doğru dindir.
Bu ise din Marks'ın afyon olarak tabir ettiği din
anlayışından çok uzak İslam dinidir.
“Küreselleşme”
Esasen küreselleşme küreyi değerlendirenlere
göre farklı şekillerde tezahür etmektedir. Eğer bu
değerlendirmeyi az gelişmiş ülkeler yapıyorsa bu
ülkelere göre küreselleşmenin anlamı ya
sömürülmek ya işgal edilmek yada hayat damarları
kesilerek ölüme terk edilmek anlamına gelmek-
tedir. Ancak değerlendirme bu kavramı ortaya atan
gelişmiş ülkeler tarafından yapılıyorsa küresel-
leşmenin tam olarak karşılığı dünya artık küçük bir
köy gibi olmuştur. Dolayısıyla ben varlığımı devam
ettirmek için bu küçük köyü belli maksatlarım için
parselleyerek işlerimi gütmeliyim, mesela altın
rezervi bol olan falan bölgeyi bu maksatla siyasi
veya askeri veya ekonomik olarak ele
geçirmeliyim, enerji ihtiyacımı falan bölgeden
karşılamalıyım, Pazar olarak filan yerleri
kullanmalıyım anlamına gelmektedir. Görüldüğü
gibi küreselleşmenin tek bir tanımı yok. Hatta az
gelişmiş ülkelerdeki kukla yönetimlerin de ihanet
dolu farklı bir tanımları daha vardır ki bu,
- ağustos 2004/sayı 03 -
kitaplık
yönetimdekilerin menfaatlerine göre
değişmektedir. İşte küreselleşmenin gerçek anlamı
bundan başkası değildir.
“Yönetim biçimi olarak demokrasi”
Yönetim biçimi olarak demokrasi sonuçta
sosyalistlerden farklı bir sona ermeyecektir.
Nitekim hızlı sosyalistler artık şöyle demektedirler;
“Ben sosyalistleri çok seviyorum ama sosyalizmi
artık sevmiyorum.” Evet bu söz bir sosyaliste ait.
Demokratlar da bu sonla karşılaşacak ve söylemleri
bundan farklı olmayacaktır. Onlar da demokrasinin
hayata geçirilmesi mümkün olmayan bir ütopyadan
ibaret olduğunu anlayacaklardır. Konuyu İslam
açısından ve Müslümanlar açısından değerlendi-
recek olursak Allah Subhanehu ve Teala Nisa suresi
105. Ayetinde şöyle buyurmaktadır; “Biz bu Kur-
an'ı insanlar arasında sana gösterdiğimiz şekilde
hükmedesin diye indirdik...” görüldüğü gibi
insanlar arasında Rasule gösterildiği şekilde
hükmetme aracı olarak vahyi gönderdiğini Allah
Azze ve Celle bizlere bildirmektedir. Hiçbir aklı
başında Müslümanın birkaç benzerlikten dolayı
İslam ile demokrasiyi bağdaştırması caiz değildir.
Hele hele daha çok demokrasi söylemleri daha çok
küfür anlamına gelmektedir. Asrı saadet
Müslümanlar nezdinde, mükemmelllik aynı
zamanda adalet, refah, mutluluk ve huzur ifade
ederken bunların kaynağını düşünmemeleri insanı
hayrete düşürmektedir. Gerçekten asrı saadeti bu
isimle zikrettiren yani ona saadet asrı adını verdiren
nedir? Müslümanlar bunu hiç düşünmezler mi?
Yönetim biçimi olarak demokrasiymiş. Ne
demokrasisi, bu demokrasi menfaatler açısından
değerlendirilse bile hangi topluma yukarıda
saydığımız hususları sunmuş, ne zaman hayata
geçmiş, o ne bir topluma refah ve mutluluk
getirmiş, ne adalet ve huzur, ne de her hangi bir
zamanda hayata geçmiştir. Ancak asrı saadeti
oluşturan ona bu ismi veren İslam ve onun tek
yönetim biçimi olan hilafet tam 14 küsür asır aleme
ışık saçtı. Lütfen azıcık düşünün.
“Diyalog”
Bu kelime genellikle dinler arası diyalog
şeklinde kullanılmıştır. Ancak kapitalistler
82
 kitaplık
tarafından her hususa şamil olarak uygulanmak-
tadır. Yani her hususta orta yolu bulmayı ifade
etmektedir. Orta yol ise Fransız devrimi döneminde
kilisenin ve kralın yapmış olduğu baskıya karşılık
ortaya çıkan, dini ve otoriteyi zulmün kaynağı
olarak görenlerin ve onu ortadan kaldırma
düşüncesine sahip olanların karşısında, kral ve din
ile kralsızlık ve dinsizlik arasında orta yol
düşüncesi olan üçüncü bir düşünce şekli olarak
ortaya çıkan kapitalizmin oluşum fikridir. Bu fikir
Allah'a rağmen Allah'ın koyduğu yasayı, indirdiği
hükmü yumuşatma veya sertleştirme hakkını
kendisinde görür. Nitekim Kur-an açıkça hırsızın
elini kesin demişken onlar, hırsızlığa karşı
çıkılmalıdır ve cezai müeyyide de uygulanmalıdır
ancak bu zamanda el kesilmez dolayısıyla hapis
cezası verelim diyebilmekte ve haşa Allah'ın
hükmünü zalimane görüp kendisini daha
merhametli konuma oturtmaktadır. Dolayısıyla
diyalog fikri güzel çiçekler açan zehirli bir bitkiden
başkası değildir. Koklamak için yaklaşanı yada ona
dokunanı zehirler, hem dünyasını hem de ahiretini
karartır. Çünkü o hakkı olmadığı halde dinden
tavizler vermeye yeltenir hatta bunu birçok yerde
yapmaktadır.
“İnsan hakları”
İnsanın haklarını insan belirlerse sizce bir
bencillik yapmaz mı yani belirleyici olanlar önce
kendilerini hak sahibi daha sonra başkalarını hak
sahibi görmezler mi? Ayrıca İslam herkese ait
hakları açıklamışken, Allah'a rağmen yeni haklar
ortaya koymak Müslüman için olacak şey midir?
Erkeğin, kadının, çocuğun, delinin, zımminin,
gayri müslimin hakları tam olarak belirlenmişken
insan hakları başlığı altında Allah'ın eksik bıraktığı
yerler var da (estağfirullah/subhanallah) oralar mı
tamamlanıyor?
“Muhafazakar demokratlık” başlığı altında
şunlar söylenmektedir bunları teker teker
inceleyelim;
“İslam'ın insanlar arasında ırka, milliyete
zenginlik veya yoksulluğa, sınıfsal duruma önem
vermeyen ve ayrımcı olmayan bireyciliği
demokrasiye çok uygun olan bir ruh ve düşünce
iklimine tanıklık etmektedir”
83
Bu uygunluk neyi ifade eder? Demokrasinin
İslam'dan olduğunu mu? Biliyoruz ki komünizm ile
kapitalizm arasında da birçok benzerlikler
mevcuttur. Bu onların birbirinden olduğunu mu
kanıtlar?
“İslam'da 'kulun kul üzerindeki tahakkümü'nün
reddi esastır. Tevhid tam da demokrasinin bir
idealine göndermedir. Çünkü demokrasi de, eşit oy,
katılım, seçim ve hukukun üstünlüğünü koruyarak
kulun kul üzerindeki tahakkümüne son verir.”
Doğrudur, İslam'da kulun kula üstünlüğü yoktur
dolayısıyla tahakküm hakkı da yoktur. Demokra-
sinin ise, eşit oy, katılım, seçim ve hukukun
üstünlüğünü koruyarak kulun kul üzerindeki
tahakkümüne son vermesi gerçekte yaşanmamak-
tadır. Ayrıca sisteminin birçok yönünün pratiği
olmadığından dolayı da ancak ütopyalar
içermektedir. İslâm'daki seçimler halifeyi belirle-
mek içindir ve halifeyi ve tebaayı sınırlandıran
hukuk da İslam hukukudur. Halife ise yine İslam ile
hükmettiği sürece kendisine itaat edilendir.
Demokrasi ise kendi ifadeleri ile “Yönetme hakkını
göklerden yere yani insana indirirken” yukarıdaki
ifadelerin tam tersini yani kulun kula tahakkümünü
meydana getirmiştir. Bu ifadeler kelimeler
üzerinde oynamaktan ve Müslümanları kandırmak-
tan başka bir şey değildir. Kısacası yeryüzünde
hükmü Allah koyarsa ki biz bundan başkasını kabul
etmeyiz- kulluk ona yapılır. Yok hüküm insan
bırakılır da hükmü bugün olduğu gibi parlamen-
toda insanlar parmak oylarıyla belirlerse kulluk
onlara yapılır.
“İslam'ın politik düzeni tevhid akidesine dayanır
ve insanların eşitliği, kanunun üstünlüğü, insan
haklarının, azınlıklarınki de dahil olmak üzere
korunması, kanun koyucuların hesap verebilirliği,
politik süreçlerin şeffaflığı ve uluslar arası,
ekonomik sosyal politik ve yasal boyutlarıyla
adaletin tartışmasız üstünlüğü ilkeleriyle hareket
eden bir şura meclisi ile desteklenmiş halkın
temsilcisinin varlığı gibi esaslar üzerinde yükselir.
Onların işleri aralarında şura iledir. İş konusunda
onlarla danış, dünya işlerinizi benden daha iyi
bilirsiniz, hepiniz çobansınız ve güttüğünüzden
sorumlusunuz, gibi ayet ve hadislerin demokrasi
- ağustos 2004/sayı 03 -

kültürüne katkıda bulunacağı düşünülmektedir.”
Bu sayılanların tamamı İslam'ın kendi sınırları
içerisinde tebaasına olan uygulamalarıdır. Yani
İslâm insanın haklarını kendi sınırları içerisinde
belirlemiş ve pratiğini de göstermiş ve
uygulamıştır. Yine yöneticinin muhasebesinin
vacipliği ve şekli belirlenmiş ve pratiğe
konulmuştur. Şura meselesi ise tamamıyla
yazılanın aksinedir. Verilen ayet ve hadisler ise
insanların maslahatlarıyla alakalıdır ve onların
karşılaştıkları her hususu içine alacak derecede
geniş değildir. Mesela “dünya işlerinizi benden
daha iyi bilirsiniz” hadisi hurma ağaçlarının
aşılanmasıyla alakalı bir hadis olup bu tür teknik
işleri deneyip yapanlar bu işle uğraşanlar daha iyi
bilir anlamını vermektedir. Yoksa dünyada
çoğunluk filan konuda böyle istiyor diyerek nizam
koyup Allah'a rağmen Firavunluk, Nemrutluk
yapabilirisiniz anlamına gelmiyor. Biraz kafası
çalışan insanın Firavun ve Nemrutlara çatan ilahi
kelamın, bu işi insanlara bıraktığını söylemesi
mümkün değildir. Yine “Onların işleri aralarında
şura iledir” sözü de aynı manadadır. “hepiniz
çobansınız ve güttüğünüzden sorumlusunuz”
ifadesi ise Allah'a karşı sorumluluğumuzu ifade
etmektedir. Yani insanların yönetirken Allah'ın
hadlerine, sınırlarına riayet etmeyi ve aksinden
sakındırmayı ifade etmektedir.
Yine Allahu Teala maslahatların dışında yani
hüküm koyma hususunda çoğunluğa uymayı şu
ayeti kerimesiyle yasaklamıştır;
“Yeryüzünde bulunanların çoğuna uyacak
olursan, seni Allah'ın yolundan saptırırlar.
Onlar zandan başka bir şeye tâbi olmaz,
yalandan başka söz de söylemezler.” (Enam 116)
“İslam-demokrasi bağdaşmaz diyenler şu
görüşleri ortaya koymaktadır: İslam değişmez
esasları olan bir dindir, oysa demokrasi sürekli
olarak değişen bir hükümet etme, yönetme tarzıdır.
Dinde hakikat tek, yol birdir. Durum böyle olunca
dinle farklı felsefelere dayanan çok partili sistemler
birlikte yürüyemezler. Çünkü İslam'da egemenlik
Allah'ın demokratik yönetimlerde ise halkındır.
İslam'da kadın-erkek, müslim-gayrimüslim eşitliği
- ağustos 2004/sayı 03 -
kitaplık
yoktur. Oysa demokrasinin temel ilkesi eşitliktir.
Mehmet aydın ise bu görüşlerin geçerliliğini
yitirdiğini söylemektedir: “sadece dinin değil,
demokrasinin de değişmez ilkeleri vardır. Temel
hak ve özgürlüklere dayanmayan demokrasi
düşünülemez. Sadece sünniliğin geliştirdiği siyaset
teorilerine bakıldığında dinin özüne dokunmadan
onlarca değişik siyaset anlayışları oluşturulabilir.
İslam dünyasında artık zımmi statüsünü savunan
ilahiyatçı kalmadı. İnsanda var olan adalet
duygusu, demokrasiyi mümkün kılar, fakat
insandaki zulmetme meyli demokrasiyi zorunlu
kılar.”
Sadece dinin değil demokrasinin de değişmez
ilkelerinin olması onu İslam açısından meşru yapar
mı? Bir kere bu günkü yönetimi reddedenlerin
itirazları yukarıdaki açıklananlar değildir. İtirazlar
haddini bilmeyen insanın İlahlığa Rablığa ve
Malikliğe soyunmasınadır. Bunun yanında Allah
tek örnek olarak Rasulünü gösterirken günümüzde
onun dışında herkes örnek alınmaktadır. O örnek
Rasul bir yönetim işi gerçekleştirdiği halde ve
bundan Allah'ın razı olduğu hem şer'an hem alken
aşikarken nasıl olurda Müslümanlar sizden ve
yönetim şeklinizden razı olabilirler. Ayrıca
ilahiyatçıların tamamı ittifak halinde herhangi bir
şeyi reddetseler veya kabul etseler bizim için bu
ölçü olur mu? Hayır olmaz çünkü bizim elimizde
Kur-an'ımız var ve murakabe imkanımız var. Hem
dersiniz ki İslam'da din adamı sınıfı yoktur hem de
ilahiyatçılar kimliğiyle bu sınıfı oluşturuyorsunuz.
Bu ne yaman çelişkidir? Bu çelişkilerin araksından
söyledikleri ise tam bir gerçeği ifade ediyor şöyle
ki; “İnsanda var olan adalet duygusu, demokrasiyi
mümkün kılar, fakat insandaki zulmetme meyli
demokrasiyi zorunlu kılar.” Evet insanda
zulmetmenin açığa çıkması için tek gerekli olan
demokrasidir. Bu büyük bir itiraftır. Neden
diyeceksiniz? İngiltere benim çocukluğumda
Folkland adalarını alırken demokrattı halen öyle,
ABD Ortadoğu'ya savaş açarken demokrattı
bundan sonra da böyle olacağını söylüyor.
Dolayısıyla demokratlık zulmü yanında getirir.
İfade edilen sözü yanlış anladığımı zannetmeyin
ifade edilenlerle vakıayı değerlendirdiğim zaman
84
 kitaplık
bunlar açığa çıkıyor.
“Dinin egemenlik anlayışının demokrasinin
önünde bir engel olarak konulmasının da yanlış
olduğu vurgulanır. A. Yayla J. Bodin'in bütün,
parçalanmaz, devredilmez egemenlik teorisini ilk
ortaya koyduğu günden bugüne büyük değişiklikler
geçirdiğini belirtir: “Allah'a inanan bir insan için
kozmik anlamda egemenlik elbette ki Allah'a aittir.
İman sahibi kişinin gözünde Allah'ın evren
üzerindeki egemenliği insanların bildiği ve
bilmediği her türlü sınırdan azadedir, sınırsızdır,
ortaksız, rakipsiz ve şartsızdır. Demokratik
egemenlik anlayışı Allah'ın egemenliğinin ne
ortağı, ne de alternatifidir.” Bulaç'a göre İslam'ın
hakimiyet anlayışı siyasette bir soruna yol açmaz:
İslam'ın siyasal felsefesine göre hakimiyet Allah'a
aittir, ancak bu hakimiyetin (mülk, emir, hüküm)
siyasi hayattaki yansıması olan ilahi iradeyi temsil
etme yetkisi islam toplumuna aittir. Bu da islam
toplumunun hür iradesinin beyanı olan seçim ve
biat'la gerçekleşir.”
Peki şu ayet karşısında ne düşüneceğiz;
“Aralarında Allah'ın indirdiği ile hükmet; sana
gelen gerçeği bırakıp da onların arzularına
uyma.” (Maide 48) Sizce bu ayette sadece Allah'a
inanın, varlığını tasdik edin, kainatı yarattığının
bilincinde olun, ancak onun sizin işlerinize
karışmayacağını da bilin gibi bir anlam mı çıkıyor?
Kozmik alanda hakimiyet Allah'ınmış da işler ve
hükmetme hususunda bu insana geçmişmiş. Komik
olmayın ve Allah'ın KAHHAR sıfatını hatırlayıp
kendinize çekidüzen verin.
“İslam aleminde istenen düzeyde demokrasi
sağlanamamıştır. Bu konuda genellikle bir zafiyet
var. A.Suruş'a göre demokrasi haklara, din
yükümlülük ve vazifelere vurgu yapar. Dinin
yükümlülük dili demokrasinin haklar diline
tercüme edilmelidir. Şura ve biat kavramlarıyla
demokrasinin islamileştirilmesi mümkün değildir.
Şekil değil içerik dönüştürülmelidir. Bu çerçevede;
! Dinden bağımsız bir insan hakları tanımlanma-
lıdır. Din alimleri dinin fıtrata uygun olması
gerektiğini söyler, öyleyse fıtrat dinin dışında
tanımlanmalıdır.
85
! Çoğulculuk kabul edilmelidir. Düşünsel ve
davranışsal çoğulculuk... din ile dini yorum ve
anlayış farklıdır. Din kutsaldır, dini anlayış kutsal
değildir. Din tektir dini anlayış tek değildir. Bunun
kabulü çoğunluğa kapı açar. Eleştiri mümkün olur.
! Demokrasi tahammül ve toleransı ön plana
çıkarır. Din dini inkar özgürlüğünü tanımıştır.
! Din mübah kategorisiyle beşeri bir alan
açmıştır. Dini olan ile dinden olan farklıdır.
Deneme yanılma yoluyla uşlaşabildiğimiz bilgiler
bu kategoriye girer. Tabiat bilimlerini keşfettiğimiz
gibi sosyal bilimleri de keşfedebiliriz. Bunlar dinin
ayrılmaz parçası değildir. Devlet kurmak da dinin
araz kısmıyla yani beşeri gereklilikle ilgilidir.”
İslam aleminde istenilen düzeyde demokrasi
sağlanamamıştır çünkü Müslümanlara ve onların
değişmez ilkelerine rağmen bir demokrasi diktası
vardır. Her ne kadar baskı olursa olsun bu konuda
Müslümanlar Kur-an ve Sünneti ellerinden
bırakmadıkları sürece siz ve akıl hocalarınız bunu
yani demokrasinin İslam beldelerinde oturmasını
sağlayamayacaksınız. Demokrasinin
İslamileştirilmesi diye belirttiğiniz husus aslında
İslam'ın demokrasiye entegresini içermektedir.
Şöyle ki; dinden bağımsız insan hakları
demokrasinin İslamileştirilmesi değil İslam'ın
demokratikleştirilmesidir. Din alimlerinin dinin
fıtrata uygunluğunun esas olduğunu ifade etmesi
fıtrata uygun olmayanın dinden olmadığını
belirtmek içindir. Yoksa siz nefsinize göre bazı
belirlemeler yapasınız diye değildir. Yada sizin
İslam'ı esas almadan nefsinize göre
belirledikleriniz İslam alimlerinin fıtrata uygunluk
olarak ifade ettikleri ile aynı değildir. Fıtrata
uygunluk yaratılış özelliklerine uygunluktur ki
bunun sınırlarını en iyi çizen yaratandır.
Dolayısıyla fıtrata en uygun olanı o fıtratı yaratanın
koyması gereklidir.
Din ile dini yorum arasında fark elbette vardır.
Ancak bu işlerimizi dine ve onun kurallarına
rağmen yapabiliriz anlamına gelmiyor. Dinin
belirlediği temel çerçeveden çıkılmadan ve bu
esaslara dayanarak ortaya konulanların tamamı
İslamidir. Ancak dayanak noktası başka bir
- ağustos 2004/sayı 03 -

ideolojiye ve düşünce tarzına dayanıyorsa her ne
kadar sonuç açısından İslam'a uygun olsa dahi
İslami olmaz ve sevap verine ahirette azapla
muhatap olunulur.
Ayrıca din, dini inkar özgürlüğünü değil ona
girmeme özgürlüğünü vermiştir. Bu iki söylem
arasında büyük fark vardır. İslam dinine mensup
birisi bu dinden bir daha çıkamaz ve bu talebinde
ısrar ederse mürted hükmü alır. Ama İslam dini
dışında bir dine mensup ise onun İslam'a girme
hakkı vardır, bir daha çıkamamak şartıyla.
Dolayısıyla dini inkar hakkı değil içinde olmadığı
İslam dinine girip girmeme hakkı vardır.
Din mübah diye isimlendirdiği şeri bir anlam
ortaya koymuştur ve neyin mübah olduğunu da
belirtmeden geçmemiştir. Yani mübah olmayan
nasıl belirlendi ise mübah olan da yine
belirlenmiştir. Bunun için belli şeri kaideler vardır.
Mesela hakkında yasaklayıcı bir nas varid
olmadıkça eşyada asıl olan mübahlıktır gibi. İşte bu
şeri kaideler mübahlığın ve diğer şeri tariflerin yani
vacib/farz, mekruh, müstehap vb.lerinin sınırlarını
çizmiştir. Dolayısıyla mübah alanı sınırları
çizilmemiş bir alan değildir.
Devlet kurmak ve ona şeklini vermek ise
mutlaka bir ideolojinin gereğidir. Yani inanılan
ideolojinin hayata pratik olarak geçmesi
aşamasında devletin varlığı vacip olur. Çünkü
onsuz düşüncelerin hayata geçirilmesi, korunması
ve yayılması mümkün değildir. Ancak her
ideolojinin kendine has yönetim şekli vardır. Eğer
bunun dışında bir yönetim şekli ile tatbik edilmeye
çalışılırsa gayretler heba edilmiş olur. Nitekim şu
an İslami düşünce ile demokratik laik cumhuriyeti
bağdaştırarak hareket edenler hem paşlerinden
gelenlerin enerjilerini ve ahiretlerini hem de kendi
enerji ve ahretlerini mahvetmektedirler. Nitekim
İslam'ın tek tatbik nizamı vardır o da 1400 yılı aşkın
süre tatbik edilen Hilafettir.
“AK Parti'ye göre “siyaset” bir uzlaşı alanıdır;
toplumsal ve kültürel çeşitlilikler demokratik
çoğulculuğun üreteceği tolerans ve hoşgörü
zemininde siyasete bir renklilik olarak katılırlar.”
Siyasetin insanların işlerini gütmek olduğunu
daha önce ifade etmiştik. Yani insanların
- ağustos 2004/sayı 03 -
kitaplık
problemlerini çözmek için ortaya çözümler
koymak ve bunları tatbik etmek siyasa etmektir. Bu
ise uzlaşıdan çok kurallar koyma ve bu kuralları
uygulamaktır. Çoğulculuk ise kapitalistlerin
topluma bakışlarının ürünüdür. Zira kapitalistlere
göre toplum fertlerden meydana gelmektedir. Bu
fertlerin ise farklı inançları, görüşleri, çıkarları,
çeşitli çevreleri ve ihtiyaçları vardır. Bu nedenle
kapitalistlere göre, toplumda birbirinden farklı
grupların varlığı kaçınılmazdır. Her grubun
hareket, örgüt veya parti ile temsil edilen özel
hedefleri vardır. Dolayısıyla bunların kabul
edilmesi ve siyasete katılmalarına izin verilmesi
gerekir. Ancak Müslümanların kabul etmesinin
asla caiz olmadığı bu tür bir çoğulculuk Allah'ın
haram kıldığı dini hayattan ayırmayı, milliyetçilik,
vatancılık gibi İslam'ın haram kıldığı hususları,
küfre davet etmeyi meşrulaştırmaktadır. Bu ise
Allah ve Rasulüne inanan bir kimsenin kabul
etmeyeceği işlerdendir.
“AK Parti, radikal söylem ve üslubun Türkiye
siyasetine bir fayda sağlamadığını; Türk
siyasetinin çatışma, kamplaşma ve kutuplaşma
yerine uzlaşı, bütünleşme ve hoşgörü üzerine
kurulması gerektiğini düşünmekte ve ılımlılığın
toplumun genel bir talebi olduğuna inanmaktadır.”
AKP'nin bu tespiti neye göre yaptığı aşikardır.
Sistem tarafından biraz sıkıştırılmak onları asıl
davalarını gizlemeye götürmüştür. En azından daha
önceki söylemlerine baktığımızda bu açığa
çıkmaktadır. Onların hata yaptıkları açıktır da,
inşallah yaptıkları hatadır, bu topluma ihanet
değildir. Nitekim içinde bulundukları durum
dostlarıyla verdikleri pozlar kameralara ve
fotoğraflara yansımıştır. Burada mesele şudur; kişi
namaz kılarken radikal olabilir mi, yada oruç
tutarken veya hacca giderken radikal olabilir mi?
Hayır. Bunların tamamının belirlenmiş kuralları ve
bütünlüğü vardır. Kişi eğer söylemesi ve
uygulaması gerekeni olduğu gibi uygulamaz ve
ondan tavizler verirse onun şahsiyetinden
bahsetmek mümkün müdür? Hayır. Rasul (SallAllahû Aleyhi
ve Sellem)
bizim için tek örnektir o ne söylediyse ve ne
uyguladıysa biz onu aynen yapmak zorundayız,
velev ki bazı çevreler hatta çoğunluk bunu radikal
86
 kitaplık

olarak görse de. Aksi halde Allah Subhanehu ve göstermeyeceklerini Müslümanlara en büyük
Tealanın rızasından uzak kalmak var. Kişi her düşmanlığı Yahudilerin ve Hıristiyanların yaptığını
zaman bunun hesabını yapmalı başkasını değil. ve yapacağını belirtmiştir. İslam, toplumundaki
Yani ne yaparsam Rabbim benden razı olur diye hristiyanların, Yahudilerin ve diğerlerinin haklarını
düşünmeli, keferelerin neden razı olacağı bizi belirlemiştir ve her birisine karşı takınacağı tavrı
ilgilendirmemeli. açık şekilde ortaya koymuştur. Laikliğin bu konuda
“AK Parti'ye göre sınırlandırılmayan, keyfiliğe ne dediği bizi bu anlamda hiç ilgilendirmiyor.
ve hukuksuzluğa olanak sağlayan, katılımı ve Ancak bize işlemek üzere okullarda televizyon-
temsili önemsemeyen, bireysel ve kollektif hak ve larda ifade ettikleriyle gerçekleştirmek istediği
özgürlükleri hiçe sayan totaliter ve otoriter İslam'ı ifsat etmek ve onun hayat sahnesine geri
anlayışlar sivil ve demokratik siyasetin en büyük dönmesini engellemektir. Biz Müslümanlar laiklik
düşmanlarıdır.” denilince bundan başka bir şey anlamıyoruz ve
anlayamayız.
Yukarıda bir ayet zikretmiştim bu ayet nisa
suresinin 105. ayetidir. Bu ayeti Rasul'ün Son söz Rabbimiz Subhanehu ve Teala'nın;
uygulamaları ile beraber düşünelim. Rasul (SallAllahû “Bu şüphesiz, bir öğüt ve uyarıdır. Öyleyse
Aleyhi ve Sellem)
'in uygulamalarına baktığımızda o ordu dileyen Rabbine doğru bir yol tutsun” (Müzemmil19)
komutanı aynı zamanda tek başına devletin
yöneticisidir. Şimdi bu batı tarafından otoriter ve
totaliter bir uygulama olarak görülebilir ancak
yönünüz İslam'a ise İslam, Rasul (SallAllahû Aleyhi ve Sellem)'i
gösteriyor. Yok yönünüz batı ise İslam gömleğini
üzerinizden çıkararak yolunuza devam edin çünkü
dinime zarar vermekten başka bir şey
yapmıyorsunuz.
“AK Parti, “laiklik”i devletin tüm dinler ve
düşünceler karşısında nötr kalmasını ve eşit
mesafeyi korumasını sağlayan, inanç
farklılıklarının veya farklı mezheb ve anlayışların
çatışmaya dönüşmeden sosyal barış içinde
yaşatılabilmesi için takınılan kurumsal bir tutum
olarak tanımlamakta; laikliğin temel hak ve
özgürlüklerin anayasal güvence altına alınarak bir
tür hakem müessesesi gibi işletilebilmesi için
demokrasiyle taçlanması ve uzlaşı ortamı sunması
gerektiğini düşünmektedir.”
Müslümanlar için laikliğin ne olduğu ve neyi
içerdiği o kadar önemli değildir. Onun ne
olduğunun Müslümanları ilgilendiren kısmı sadece
düşmanlığını bertaraf etmek içindir. İslam
müşriklere yani şirk koşanlara necis demiştir,
Yahudiler ve Hıristiyanların da onların dinine
girmediğimiz sürece Müslümanlara dostluk

87
- ağustos 2004/sayı 03 -
 deneme
HIZLANDIRILMIŞ TREN
H ızlandırılmış eğitim, hızlandırılmış
servis, hızlandırılmış ulaşım,
hızlandırılmış tren… mevcut olana
ilave edilen alışılmamışı ifade eder. İstanbul
Ankara hattında uygulanan hızlandırılmış tren
seferleri de “hızlandırmayı” gerekli kılan
sebeplerle düşünülmelidir. Bu sebeplerle birlikte
oluşan kazayı yorumlamaya dalmak bizi derin
fikre ulaştırır. Toplumsal problemlerin
değişkenleri çoktur. “Hızlandırılmış tren kazası”
sınırlı bir olay olarak ele alınırsa sathî fikre, bu
uygulamayı başlatmanın nedenlerini sorgulayarak
aklî idrakle derin fikre, konuyu kapitalizmin
ideolojik ve vakıadaki siyasî konumuyla tesbit edip
sahih akideye ki o İslam'dır- dayalı olarak
yorumlarsak aydın fikre ulaşabiliriz.
Faili meçhul bir cinayeti soruşturup faili ortaya
çıkarmak için delilleri toplamak, bu delilleri aklî
mütalaa ile yorumlayıp sonuca ulaşmak, duyu
organlarımızla doğru bir çözüme ulaşabileceğimiz,
akıl sınırları içinde başarabileceğimiz bir
faaliyettir. Fail veya faillere uygulanacak ceza ise
öyle değildir. Bu, aklın bir yol göstericiye ihtiyacı
olan bir alandır. Emniyet güçlerinin faili
yakalaması ile yargı farklı şeylerdir. Yargının
hükmü farklı bir bakış açısı ile olur. Onun ideolojik
boyutu vardır. Hayatla ilgili temel bakış açısından
fışkıran yasaların uygulanması, failin yakalanma
prosedüründen farklıdır.
Failin ortaya çıkarılması, bulunması ile ilgili
teknikler olarak kullanılan kimya, parmak izleri,
ses kayıtları, DNA tetkiki… bilimsel, ilmî
tekniklerdir. İlme dayalı medenî şekillerdir.
İdeolojik boyutu yoktur. “Mü'minin yitiği” olarak
her yerden alınabilir. Bu çalışmalar adalet veya
zulüm noktasına ulaştırmaz insanları… Ancak
faile uygulanan ceza, toplumsal problemlerle ilgili
benimsenen bir kaynaktan fışkırır. Aklî idraki
88
Kd dergisi
gelişmemiş toplulukları bile derinden etkiler.
Adalet veya zulüm değerlendirmeleri gündeme
gelir. Uygulanacak ceza, toplumda hakim olan
değer yargılarına göre değişiklik gösterir. İşte bu
saha önemlidir. Bu tehlikeli sahadır.
İnsanla ilgili problemler farklıdır. Problem
matematik problemi olabilir. Matematik
problemini doğru çözebilmek değişken sayısıyla
ters orantılıdır. Değişken sayısı arttıkça problem
çözmenin zorlaşması vakıası problem çözme
merkezi olan dimağın bu kabiliyetinin sınırlı
olduğunun delilidir.
Problem tabiat problemi olabilir. Canlı-cansız
tüm varlıkları konu alan Fen bilimleri (Fizik,
Kimya, Biyoloji ve dalları) ilmi metotla (deneysel
metot) tabiat olayını, değişkenlerini sınırlandırıp
azaltarak laboratuarda tetkik eder, tekrar eder.
İlişkileri inceler. Olaylardaki değişmeyen
özellikleri yakalamaya çalışır, yakalayabilir. Yani
çözebilir, tabiat olaylarının anlayabilir, Allah'ın
dilediği ölçüde… Tabiat olaylarında insan aklının
anlayabildiği yasalar Allah'ın bu olaylarda
yarattığı hikmetlerdir. Bu hikmetlerden günlük
hayatta faydalanma sahası ise teknolojidir. Demek
ki, tabiat olaylarını anlamak da akıl sınırları
içindedir.
Toplumsal problemler insanın kendi nefsi, aile
bireyleri ve diğer insan ilişkileri, insanın yönetim
yani nizamın tatbik merkezi olan devletle ilişkileri,
devletin konumu, toplumla ve diğer toplum ve
devletlerle alakalarını kapsar.
Mesela fakirlik, malların tevzii ile ilgili yanlış
uygulamalardan doğar. Fakirliğin halletdilmesi,
insanların teker teker zarurî ihtiyaçlarının
karşılanıp lüks ihtiyaçları için imkan hazırlanması
toplumsal problemle ilgilidir. Fabrikalar kurmak,
üretimi arttırmak, mesela enerji ihtiyacını
- ağustos 2004/sayı 03 -

karşılamak için Türkiye'de Bor madenlerini veya
hidroelektrik santrallerini yahut atom enerjisini
düşünmek… ise pozitif ilimle ilgilidir.
Malların mülkiyeti, tevzii (dağılımı) ve kullanım
keyfiyeti toplumsal problem (iktisadî problem);
üretimin çoğaltılması ise pozitif ilim olup iktisat
ilmi ile ilgilidir.
Toplumsal problemlerin değişkenleri çok
fazladır. Önceki problemlerden farklıdır. Bu
problemleri doğru çözmek akıl sınırları dışındadır.
Göremediği, hissedemediği için değil (Melekler,
cinler, ahiret… mugayyebat gibi) değişkenleri çok
olduğu için insan toplumsal problemlerini doğru
bir şekilde çözemez. Çözüm olarak gündeme
getirilenler ise; bireysel ego mekanizmaları gibi
toplumsal ego mekanizmalarıdır sanki…
İşte bugün tüm insanlık bu noktada şaşkın bir
durumdadır. Çünkü toplumsal problemleri doğru
çözme yolunda inatla içinde bulunduğu yanlışlığı
sürdürüyor. Çünkü o genellikle cahil ve inatçıdır. O
yanlışlık, toplumsal problemlerini çözme
konusunda doğru metoda teslim olmamasındandır.
Yani tabiat ile tam bir uyum içinde kendisini
yaratan Rahman ve Rahim olan Allah'a teslim
olmalıdır. Yani o, Allah'ın son peygamberi ile tüm
insanlara gönderdiği emir ve yasakları, hayatın her
noktasında geçerli kılmak, kendisini, nefsini ilah
yapmaktan vazgeçip yalnız Allah'ı ilah kabul
etmekle içinde bulunduğu kan ve ateşten
kurtulabilir. Bu bakımdan Allah'ın son Rasulü
Abdullah'ın oğlu Muhammed (SallAllahû Aleyhi ve Sellem) ile
tamamladığı din, her zaman olduğu gibi bugün de
O'nun nimetinin tamamlanmasıdır.
Herkes Müslüman olmayacağına göre
Müslümanlar bu gerçeğe vakıası ile birlikte sahip
olabilir, mesajı insanlığa sunabilir, “nefislere tabi
olmanın karanlığından Allah'ın nuruna teslimiyetin
aydınlığına” insanları davet edecek konuma
gelebilirlerse kan, ateş ve kaostan kurtulma ümidi
olabilir.
Toplumsal problemler sahası tehlikeli bir sahadır.
Orada Allah'ın haramları, helalleri, farz, mendub,
mubah ve mekruhları vardır. Allah'ın korusu
gibidir. Allah'ın korusundan, daha çok dikkat ve
itina gerektiren başka bir koru var mıdır? Bu
sahadaki dikkat doğrudan imanla ilgilidir.
- ağustos 2004/sayı 03 -
deneme
“Rabbine and olsun ki (Habibim)! Onlar
aralarında çıkan ihtilaflarda (toplumsal
problemler) Seni hakem yapıp, Senin verdiğin
hükme adamakıllı teslim olup, bu teslimiyetten
bir huzur duymadıkça iman etmiş sayılmazlar.”
ayet meali iyi düşünülmelidir. Çünkü bu din (İslam)
teslimiyet ve nasihattir.
“Kanun koyucu insan olacak (laiklik)”
felsefesinden soyutlanamayacak demokratik
uygulama “hızlandırılmış tren kazası”nın elbetteki
temelinde durmaktadır. Mesele; AKP, istifası
istenen Tayyip Erdoğan veya Ulaştırma Bakanı
meselesi değildir.
Allah'ın son dini kolaydır ve fıtrata uygundur.
Bundan dolayı sömürgeci kapitalizmin lideri
Amerika ve diğerleri sömürdükleri İslam
ülkelerinin her an ellerinden çıkabileceğini
biliyorlar. İblis ve askerlerinin hileleri zayıftır.
Onlar Müslümanlara tuzaklar kurarken “Rasulü
unutmadığı” gibi bizi de unutmayacağını
umduğumuz Allah'ın da tuzakları vardır.
Allah Rasulü Abdullah oğlu Muhammed (SallAllahû
Aleyhi ve Sellem)
Bedir savaşından önce ordusunu
yerleştirdi. Savaş teknikleri konusunda tecrübeli
bir sahabe O'na, bu yerleştirmenin kendi reyi ile mi
yoksa Allah'ın vahyi ile mi olduğunu sordu. Rasul,
kendi reyi ile olduğunu söyleyince o sahabe farklı
bir yerleşim planı teklif etti. Rasul o sahabenin
görüşüne göre ordusunu tanzim etti.
Allah'ın Rasulü'ne hurma ağacının aşılanması
soruldu. O buna karşılık diyor ki, siz bu işleri
benden daha iyi biliyorsunuz.
Hızlı veya hızlandırılmış tren ve benzeri
konularda, dalında tecrübeli, ilim sahibi kişilerin
görüşüne itibar edilmelidir ve o kişilere değer
verilmelidir.
Hudeybiye antlaşmasını analım… Müşriklerin
elçisi ile Allah'ın elçisi bir antlaşma yapıyorlar.
Müslümanlar ihramlı…
Müşriklerin elçisi “Ya Muhammed! Seni elçi
olarak kabul etseydik burada bulunmazdık.
“Rasulullah (Allah'ın Elçisi)” kelimesini sil.”
diyor. Anlaşmayı yazan sahabe, Rasulullah “sil”
dediği halde bunu yapamayacağını söylüyor. Rasul
kendisi (“Rasulullah” kelimesini) siliyor.
89
 deneme

Sahabeler bu duruma müthiş tepki veriyorlar.

Kimisi: “Ya Rasulullah! Sen Allah'ın Elçisi değil
misin?”, Rasul: “Evet, Elçisiyim.”, “Bu Kur'an
Allah'ın Kitabı değil mi?” Rasul: “Evet, Allah'ın
Kitabı'dır.”, “Peki nasıl böyle bir anlaşma olur?”
Müthiş bir olay… Ne güzel yetişmiş bir
topluluk… Allah hepsinden razı olsun. Rasulullah
ile tartışıyorlar. Çünkü o bir kuldur.
Şu soruya dikkat! “Ya Rasulullah! Bu Senin reyin
mi, yoksa Allah'ın vahyi ile midir?” Cevap veriyor
Rasul: “Allah'ın vahyi iledir.” … ve tam bir
teslimiyet sahabelerde…
Bir mesele ki, sahabe tümüyle şaşırmış
durumda… Rasulü sorguluyor. Ama sorguladıkları
mesele ile ilgili kararın vahiy olduğunu öğrenince
teslim oluyorlar.
Rasulullah o anda Allah'ın elçisi olmanın yanında
devlet başkanıdır. Daha sonra bu anlaşmanın
Müslümanlar için bir zafer olduğu anlaşılmış
olmanın ötesinde bugün denilebilir ki, hakkında
Allah'ın hükmü olan bir meselede devlet başkanı,
herkes karşı çıksa bile o hükmü uygulamalıdır.
Uhud savaşı önce Allah'ın Rasulü ashabı ile
istişare ediyor. Bedir savaşında bulunmayan çoğu
gençler meydan savaşı istiyorlar. Rasul ise
savunma savaşı yapma görüşündedir. Rasul
çoğunluğun reyini, görüşünü uyguluyor. Konu
herkesin görüş sahibi olabileceği bir konudur. Ve
Rasul çoğunluğun kararına itibar ediyor.
Söz konusu zat Allah'ın seçip vahyettiği elçidir.
Mesela; Şafiî'ye göre mendup, Hanefî'ye göre
vacip olan kurban kesme konusundaki dikkatlerini
Müslümanlar bu noktalara da yöneltmelidirler. Bu
yönelimin toplumsal boyutlara ulaşması ve
muhtemel neticesi, sömürgeci kafirlerin en büyük
endişesidir. Ancak, “Müşrikler istemese de Allah
nurunu tamamlayacaktır.”

90
- ağustos 2004/sayı 03 -