Nótaí - An Ghealach le Caitríona Ní Chléirchín

Is í banríon na spéartha _____________________

Áilleacht na hoíche ________________________

Réalta rúnda _________________

A ritheann romham _________________

Mo chara ar an bhóthar _________________

Ar turas ______________________

Sa dorchadas __________________

A haghaidh _________________

faoi cheilt ___________________

I gceo ___________________

Thar pháirc is chrainn __________________

A eitlíonn sí, ______________________

Ag scaipeadh scáileanna. __________________

Tá an tír ina baclainn. _________________

Mo spéirbhean. _________________

Mo chroí rúnda. __________________

1
Meaitseáil an Ghaeilge leis an mBéarla agus líon na bearnaí

a turas pearsanta 1. Shining down on her A=

b Is dócha 2. Lonely B=
c ag lonrú anuas uirthi 3. Personal journey C=
d ina haonar 4. On her own D=
e uaigneach 5. Comfort and hope E=
f léi 6. Probably F=
g sólás agus dóchas 7. With her G=

 Scéal an dáin (_____________ _)

Tá an file ar turas pearsanta (___________________). Is dócha (__________) go

bhfuil sí ag siúl abhaile. Is oíche dhorcha agus cheomhar í. Tá an ghealach ag lonrú anuas

uirthi (_________________). Tá sí ina haonar (____________) ach níl sí uaigneach

(__________) áfach (however) mar tá an ghealach léi (__________) .Tugann an ghealach

sólás agus dóchas di (_____________________).

Meaitseáil an Ghaeilge leis an mBéarla agus líon na bearnaí

a. teachtaireacht dhomhain 1. Like a friend to her A=

b. mar chara inti 2. Comfort and hope B=
c. sólás 3. Has problems in her life C=
d. fadhbanna aici ina saol 4. Deep message D=

 Teachtaireacht an dáin (message of the poem)

Tá teachtaireacht dhomhain (_________________) sa dán. Deir an file go mbíonn an

ghealach léi, mar chara inti (__________________). Tugann an ghealach sólás agus

dóchas di nuair a bhíonn fadhbanna aici ina saol (_______________________).

2
Meaitseáil an Ghaeilge leis an mBéarla agus líon na bearnaí

a. grá speisialta 1. Even though A=

b. Dar léi 2. Shadows come on the fields B=
c. go hálainn 3. powerful C=
d. Ceapann an file 4. According to her D=
e. cosúil le banríon 5. The moon takes care of her E=
f cumhachtach 6. Beautiful F=
g. Cé go bhfuil 7. The poet thinks G=
h. Bíonn an ghealach ag 8. Special love H=
tabhairt aire di
i. Tagann scáileanna ar na 9. Like a queen I=
páirceanna

 Mothúcháin (feelings) /an mothúchán

Tá grá speisialta (_________________) ag an bhfile don ghealach.

Dar léi, (_______________) tá an ghealach go hálainn (_____________).

Is í an ghealach banríon na spéire.

Ceapann an file (_____________) go bhfuil an ghealach cosúil le banríon

(_____________) - álainn agus cumhachtach (___________).

Cé go bhfuil ceo ann,(_______________) tá an ghealach ann.

Bíonn an ghealach ag tabhairt aire di (______________________).

Tagann scáileanna ar na páirceanna (____________________) agus níl eagla uirthi.

3
Meaitseáil an Ghaeilge leis an mBéarla agus líon na bearnaí

a. mar chara ag an bhfile 1. The poet uses A=

personification
b. Baineann an file úsáid as 2. Light of the moon B=
pearsantú.
c. Déanann an file pearsantú 3. The poet creates an image C=
ar of
d. íomhánna 4. Energy D=
e. solas na gealaí 5. Like a friend of the poet E=
f níos gile 6. the poet personifies F=
g Cruthaíonn an file íomhá 7. Every place the poet goes G=
de
h. fuinneamh 8. images/pictures H=
i. mothaíonn 9. feels I=
j. Gach áit a théann an file 10. follows J=
k. leanann 11. Brighter K=

 Meafar (metaphor)

Tá meafar an go bhfuil an ghealach mar chara ag an bhfile (__________________).

Tugann sí sólás agus dóchas di.

 Pearsantú- personification

Baineann an file úsáid as pearsantú. (_______________________).

Déanann an file pearsantú ar (__________________) an ngealach.

Deir an file gur bean í an ghealach.

4
  Íomhánna - images/pictures

Tá go leor íomhánna (_____________) sa dán seo.

Ceapann an file go bhfuil an ghealach cosúil le banríon na spéire.

Tá solas na gealaí níos gile (___________________) ná aon solas eile sa spéir.

Cruthaíonn an file íomhá de (_____________________) dhuine - an file- ar turas, faoi

sholas na gealaí.

Tá fuinneamh (__________) ag an ngealach agus mothaíonn (__________) an file an

fuinneamh seo.

Gach áit a théann an file (______________) , leanann (________) an file an ghealach

an file.

 Téama an dáin – theme of the poem

Is é grá don dúlra téama (______________) an dáin.

Úsáideann an file friotal deas simplí (___________________) chun an téama seo a chur

in iúl.

Chomh maith le sin úsáideann an file teicníc an-fhileata agus suimiúil

(___________________) chun cur síos a dhéanamh ar an téama. Baineann an file úsáid as

pearsantú (_______________) sa dán.

5
  An maith leat an dán seo? Tabhair dhá fháth le do thuairim.

Is aoibhinn liom an dán seo ar dhá chúis

1) an íomhá den ghealach agus

2) an dóchas atá sa dán.

Ar an gcéad dul síos (______________) is maith liom an íomhá den ghealach. Cuireann an

file cur síos (______________) álainn ar an ghealach. Ceapann an file go bhfuil an

ghealach cosúil le banríon na spéire. Tá solas na gealaí níos gile (___________) ná aon

solas eile sa spéir. Bíonn an ghealach ag lonrú (___________) sa spéir “ag scaipeadh

scáileanna” san oíche.

Ar an dara dul síos (____________) is maith liom an dóchas sa dán.Tá an file ar turas

san oíche. Nuair a fheiceann sí solas na gealaí, smaoiníonn sí (___________) ar a turas

féin. Is réalt eolais (______________) í an ghealach.Tugann sí treoir (__________)

agus funnineamh di.

Anois, freagair ceisteanna ar lth 7, Tasc Scríofa 1-10