MALİGN HİPERTERMİ

Malign hipertermi(MH) süksinilkolin ve bütün inhalasyon anesteziklerine bağlı gelişen, hipermetabolizm, kas
rijiditesi ve kas zedelenmesiyle karakterize bir farmokogenetik kas hastalığıdır.

MALİGN HİPERTERMİ TANISI

MH tanısında temel nokta, özel merkezlerde canlı dokudan kas biyopsisi ile gerçekleştirilen invitro kontraktür
testidir (Invitro contracture testing, IVCT) Test halotan ve kafeine maruz bırakılan kas dokusunda meydana gelen
gerilimi ölçer. Normal bireylerle karşılaştırıldığında MH duyarlı hastalarda kas gerilimi daha düşük halotan ve kafein
konsantrasyonlarında yükselmektedir.

Metabolik Bulgular

• Açıklanamayan artmış CO2 üretimi (Kapnografda EtCO2 artışı veya spontan solunum sırasında taşipne)

• Artmış O2 tüketimi

• Miks metabolik ve solunumsal asidoz

• Artmış terleme

• Ciltte beneklenme

Kardiyovasküler Bulgular

• Açıklanamayan taşikardi

• Kardiyak aritmiler

• İnstabil arteryel kan basıncı

EtCO2 yüksekliği MH'nin en erken, en hassas ve en spesifik işaretidir. Ancak güçlü hiperventilasyon hiperkarbiyi
maskeleyerek tanının gecikmesine neden olabilir.

MALİGN HİPERTERMİ TEDAVİSİ

Başarılı yönetimde anahtar erken tanı ve tedavinin hızlı başlangıcıdır. Bu noktada dantrolenin
ameliyathanedeki yerinin herkesce bilinmesi önem taşır.

1. Tüm inhalasyon anestezik ajanları ve süksinilkolin uygulamalarını durdurun

2. Hastayı taze gaz girişi >10lt/dk olacak şekilde, %100 oksijenle ve yeni, temiz bir solunum devresi ile
hiperventile edin. Anestezi makinasının değiştirilmesi ya da Ambu kullanarak zaman kaybetmeyin.

3. Mümkünse cerrahiyi durdur. Aksi takdirde anesteziyi cerrahi işlem tamamlanıncaya kadar propofol gibi
intravenöz ajanlar (TIVA) ile sürdürün.

4. Dantroleni 2,5mg/kg dozunda hızla verin. Dantrolen dozunu taşikardi, CO2 üretimi ve yüksek ateşde azalma
başlayıncaya kadar her 10-15 dk'da 1mg/kg olarak 10mg/kg dozuna kadar (36 şişe) tekrarlayın.

5. Isı >39 C° olduğunda soğutmaya başlayın, <38.5 C° olunca durdurun. 4C°'de IV sıvılar ve koltuk altı veya
kasıklara soğutucu paketler yerleştirerek aktif soğutmaya yapılır. Bu amaçla hastada 4C°'de salin
solüsyon ile gastrik, mesane veya periton lavajı da düşünülebilir. Ancak aşırı buzlu paket kullanımına bağlı
oluşabilecek periferik vazokonstruksiyonun ısı kaybını azaltacağı düşünülmeli ve bundan kaçınılmalıdır.

Monitör: EKG, SpO2,EtCO2, invaziv arteryel kan basıncı, santral venöz basınç,santral ve periferal ısı, idrar
çıkışı, arteryel ve miks venöz kan gazları ve pH, potasyum hematokrit, trombosit sayımı, pıhtılaşma zamanları ve
kreatin kinaz düzeyleri monitörizeedilmelidir (12-24saat)
MH semptomatik tedavisi

1. Hipoksemi ve asidoz: %100 O2, hiperventilasyon, sodyum bikarbonat (pH>7.20 için 0,5-1 mmol/kg)

2. Hiperkalemi: Glukoz ve insülin, sodyum bikarbonat ve eğer belirgin kardiyak etkiler varsa IV kalsiyum klorid. MH
tedavisisıklıkla hipokalemi ile sonuçlanır. Bu nedenle potasyum replasmanı potasyum MH atağını tekrar
tetikleyebieceği için çok dikkatli yapılmalıdır.

3. Kardiyak aritmiler: Prokainamid, Mg,amiodaron (3mg/kg,15 dk içinde), lidokain (1-2mg/kg). Kalsiyum kanal
blokerlerinden kaçınılmalıdır (Verapamil dantrolen ile etkileşerek hiperkalemiye ve miyokard depresyonuna
neden olabilir).

4. Yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC):Taze donmuş plazma, kriyopresipitat, trombosit süspansiyonu

KAYNAKLAR

1. Rosero EB, Adesanya AO, Timaran CH, Jashi GP. Trends and outcome of malignant hyperthermia on the
United States, 2000-2005. Anesthesiology 2009;110:89-9

2. Malignant Hyperthermia, Anaesthesia tutorial of the week Number 131, ATOTW 2009

3. Karaaslan Kazım. Malign hipertemi. İn: Anestezi teknikerleri için anestezi kitabı. Salihoğlu Ziya, ed. Nobel tıp
kitapevi. 1.Baskı. 2014; 139-141.

4. A. Esra Sağıroğlu. Anestezi ve nadir görülen hastalıklar. İn: Çelik Güra Melek, Ed. Teknikerler ve teknisyenler için
anesteziyoloji. 2. Baskı, Ankara: Güneç tıp kitpevi, 2015; 475-476.