การแขงขันชีววิทยาโอลิมปกระดับชาติ ครั้งที่ 16

6-10 เมษายน 2562

โรงเรียนมหิดลวิทยานุสรณ

ขอสอบทฤษฎี : ชุด A

คะแนนเต็ม 50 คะแนน
เวลา 120 นาที
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอสอบภาคทฤษฎี Part A (50 คะแนน)

ขอสอบมีทั้งหมด 50 ขอ จำนวน 36 หนา

I. Cell Structure and Function (10 ขอ 10 คะแนน)

1. จากปฏิกิริยาเคมีดังภาพ

R1, R2 และ R3 แทนสายโซไฮโดรคารบอน

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. A ละลายน้ำไดดี เพราะมี C และ H ในโครงสรางจำนวนมาก
2. A เกิดจากหมู –OH ของ glycerol สรางพันธะกับหมู –COOH ของ -R1, -R2 และ -R3
3. ปฏิกิริยานี้เปนการสลายพันธะเอสเทอร
4. ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นของ A จำนวน 1 โมเลกุลตองใช NaOH จำนวน 3 โมเลกุล ไมขึ้นกับความยาวของโซ
ไฮโดรคารบอน

เฉลย
1. ผิด เพราะ triglyceride มี C และ H ในโครงสรางมาก จึงละลายในตัวทำละลายอินทรีย
2. ถูก เพราะ A เกิดจากหมู –OH ของ glycerol ทำปฏิกิริยาเกิดเปนพันธะกับหมู –COOH ของ fatty acid
3. ถูก เพราะ ปฏิกิริยานี้เปนการ treat triglyceride ดวยเบสแกซึ่งจะทำใหเกิดการสลายพันธะเอสเทอรได
เปนเกลือของกรดไขมัน (สบู) และ glycerol หรือที่เรียกวากระบวนการ saponification

1
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ถูก เพราะ 1 โมเลกุลของ triglyceride (ไขมันหรือน้ำมัน) มีกรดไขมันเชื่อมตอดวยพันธะเอสเทอรอยู 3
โมเลกุล ปริมาณเบสที่ใชในปฏิกิริยามีการรายงานเปนคาที่เรียกวา saponification number (SN)
หมายถึงจำนวนมิลลิกรัมของ NaOH ซึ่งทำปฏิกิริยาพอดีกับ triglyceride 1 กรัม ปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นตองใช
NaOH จำนวน 3 โมเลกุล ไมวา A จะมีความยาวของโซไฮโดรคารบอนสั้นหรือยาวก็ตาม

2. จากภาพไกลโคเจนจากภาพไกลโคเจน

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ในไกลโคเจนหนึ่งโมเลกุลจะพบพันธะ α-1,6-glycosidic มากกวาพันธะ α-1,4-glycosidic
2. ถาบมไกลโคเจนกับสาร dimethyl sulfate ซึ่งเติมเมทิลที่หมูไฮดรอกซิลอิสระ (-OH) จากนั้นไฮโดรไลซ
พันธะ glycosidic ทั้งหมดระหวางเรซิดิวสกลูโคส พบวาจะไดโมเลกุล methylated glucose ทัง้ หมด 3
แบบ
2
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. จากขอ 2 โมเลกุล methylated glucose แบบที่พบมากที่สุดคือ

4. ถาปจจัยอื่น ๆ เหมือนกัน เอนไซมที่ตัดจาก nonreducing end ทีละหนวยจะสามารถยอยไกลโคเจนได

รวดเร็วกวาเอนไซมที่ตัดจาก reducing end

เฉลย

1. ผิด เพราะ ในไกลโคเจน พันธะระหวางเรซิดิวสกลูโคสบนสายตรง คือ พันธะ α-1,4-glycosidic ขณะที่

พันธะ α-1,6-glycosidic จะเกิดที่เรซิดิวสกลูโคสตรงตำแหนงกิ่งซึ่งจะพบในทุก ๆ 8-14
เรซิดิวสบนสายตรง ดังนั้นไกลโคเจนหนึ่งโมเลกุลจึงมีจำนวนพันธะ α-1,4-glycosidic มากกวาพันธะ α-
1,6-glycosidic
2. ผิด เพราะ การบมไกลโคลเจนกับสาร dimethyl sulfate จะทำใหเกิดการเติมเมทิลที่หมู -OH อิสระได
โมเลกุล methylated glucose ในเรซิดิวสกลูโคสตาง ๆ ทั้งหมด 4 แบบคือ (1) เรซิดิวสที่ reducing
end (2) เรซิดิวสที่ nonreducing end (3) เรซิดิวสที่ตำแหนงกิ่ง และ (4) เรซิดิวสบนสายตรง
3. ผิด เพราะ methylated glucose ดังภาพในโจทยจะพบเฉพาะจากเรซิดิวสที่ nonreducing end สวน
methylated glucose ที่พบมากที่สุดคือ

ที่ไดจากเรซิดิวสบนสายตรงซึ่งพบเปนจำนวนมาก
4. ถูก เพราะ ไกลโคเจนมี reducing end เพียงปลายเดียว ดังนั้นเอนไซมที่ตัดจากปลาย non-reducing
end ทีละหนวยจะสามารถยอยไกลโคเจนไดรวดเร็วกวาเอนไซมที่ตัดจากปลาย reducing end

3. จากภาพโปรตีนประเภทตาง ๆ บนเยื่อหุมเซลล

3
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. membrane protein แบบ B ไมสามารถเกิดจากโปรตีนที่มีสายพอลิเพปไทดเพียงสายเดียวได
2. D จัดเปน peripheral membrane protein ที่ติดกับเยื่อหุมเซลลดวย α-helix ซึ่งจะมีกรดแอมิโน
(amino acid) ที่ไมมีขั้วหรือมีขั้วต่ำอยูบริเวณผิวดานนอกในปริมาณมากกวาดานที่ฝงอยูใน lipid bilayer
3. E และ F จัดเปน peripheral membrane protein
4. D, E และ F สามารถเคลื่อนที่ไปในแนวดานขางเสมือน “กอนภูเขาน้ำแข็ง” ลอยอยูใน “ทะเล” ลิพิด ใน
ระนาบสองมิติ ขณะที่ A, B, C และ G รวมทั้ง H ซึ่งติดกับ G จะไมสามารถเคลื่อนที่บนเยื่อหุมเซลลได
เฉลย
1. ผิด เพราะ โปรตีนที่มีสายพอลิเพปไทดเพียงหนึ่งสายก็สามารถเกิด α-helix หลาย ๆ ตำแหนงและแทรก
ไปมาภายใน lipid bilayer เกิดเปน integral membrane protein ได
2. ผิด เพราะ peripheral membrane protein นี้ติดกับเยื่อหุมเซลลดวย amphiphilic α-helix ซึ่ง
บริเวณผิวดานนอกจะประกอบดวยกรดแอมิโน (amino acid) ที่มีขั้วมากกวาดานในที่ฝงอยูภายใน lipid
bilayer ซึ่งมีสมบัติ hydrophobic
3. ถูก เพราะ E และ F จัดเปน peripheral membrane protein ที่ติดกับเยื่อหุมเซลลดวย lipid anchor
4. ผิด เพราะ เยื่อหุมเซลลมีโครงสรางที่รูจักในชื่อวา fluid mosaic model ที่เนนถึงสมบัติการไหลของชั้น
lipid bilayer โดยทั้ง integral membrane protein และ peripheral membrane protein จะ
สามารถเคลื่อนที่ไปในแนวดานขางไดถาไมถูกยึดไวดวยองคประกอบอื่นของเยื่อหุมเซลล

4. ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิดเกี่ยวกับความแตกตางของเซลล cyanobacteria (Nostoc sp.) กับ moss

Cyanobacteria (Nostoc sp.) Moss

1. ผนังเซลลไมมีเซลลูโลสเปนองคประกอบ ผนังเซลลมีเซลลูโลสเปนองคประกอบ

4
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. ไมมีคลอโรฟลลแตมีสารสีชนิดอื่นอยูที่เยื่อหุม มีคลอโรฟลลอยูที่เยื่อหุมไทลาคอยดใน
เซลลเพื่อดูดจับพลังงานแสงที่ใชในการ คลอโรพลาสตเพื่อดูดจับพลังงานแสงที่ใชในการ
สังเคราะหดวยแสง สังเคราะหดวยแสง
3. การถายทอดขอมูลทางพันธุกรรมจากดีเอ็นเอไป การถายทอดขอมูลทางพันธุกรรมจากดีเอ็นเอไป
เปนโปรตีนใชจำนวน codon นอยกวา เปนโปรตีนใชจำนวน codon มากกวา
4. มีเสนใยโปรตีนชนิดเดียวเพื่อค้ำจุนโครงรางของ มีเสนใยโปรตีนหลายชนิดเปนโครงรางของเซลล
เซลล ไดแก actin filament ไดแก microtubule, actin filament และ
intermediate filament

เฉลย

1. ถูก เพราะ cyanobacteria เปน prokaryote มีผนังเซลลเปน peptidoglycan และ polysaccharides

ไมใช cellulose เหมือนกับใน moss
2. ผิด เพราะ cyanobacteria มีคลอโรฟลลเชนเดียวกับ moss เพียงแตไมไดอยูที่เยื่อหุมไทลาคอยดภายใน
คลอโรพลาสต
3. ผิด เพราะ โดยทั่วไปทั้ง prokaryote และ eukaryote มีจำนวน codon เทากัน
4. ผิด เพราะ prokaryote ไมมีเสนใยโปรตีน microtubule, actin filament และ intermediate
filament เปนโครงรางของเซลล

5. เมื่อแยกออรแกเนลลตาง ๆ ออกจากเซลลพืชชนิดหนึ่ง แลวสกัดกรดนิวคลีอิกจากแตละออรแกเนลล

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด

5
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. พบ RNA ในออรแกเนลลที่อยูบนผิวโครงสรางหมายเลข 1
2. พบทั้ง DNA และ RNA ในโครงสรางหมายเลข 2
3. พบทั้ง DNA และ RNA ในโครงสรางหมายเลข 3
4. พบ DNA แตไมพบ RNA ในโครงสรางหมายเลข 4

เฉลย
1. ถูก เพราะ small subunit ของ ribosome (บนหมายเลข 1) ประกอบดวยโปรตีนและ ribosomal RNA
2. ถูก เพราะ nucleolus (หมายเลข 2) เปนโครงสรางที่สังเคราะห ribosomal RNA และไรโบโซม
ประกอบดวยทั้ง DNA และ RNA
3. ถูก เพราะ สามารถพบ DNA และ RNA ภายใน mitochondria (หมายเลข 3)
4. ผิด เพราะ สามารถพบ DNA และ RNA ภายใน chloroplast (หมายเลข 4)

6
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. การทดลองใหกรดแอมิโน (amino acid) ที่ติดฉลากดวยสารกัมมันตรังสีกับชิ้นเนื้อเยื่อเปนระยะเวลาสั้นๆ
เรียกวา pulse และตามดวยการใหกรดแอมิโน (amino acid) ที่ไมติดฉลากเรียกวา chase จากนั้นติดตาม
สัญญาณรังสีจากเนื้อเยื่อโดยสังเกตจุดดำที่เกิดขึ้นบนฟลมจากเทคนิค autoradiography และนับจำนวนจุด
ภายใตกลองจุลทรรศน ไดผลดังตาราง

เปอรเซ็นตจุดดำจาก autoradiography
Compartment ของเซลล Pulse นาน Chase เปนเวลา
3 นาที 10 นาที 40 นาที 120 นาที
Extracellular space 0.0 0.0 0.0 7.1
Vesicle ขนาดใหญใกล plasma membrane 3.0 4.6 11.3 58.6
Vesicle ที่หลุดจากโครงสราง X 1.0 3.8 48.5 7.5
Vesicle ระหวาง ER และ โครงสราง X 2.7 43.0 14.9 3.6
Endoplasmic reticulum (ER) 86.3 43.7 24.3 20.0

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. เมื่อสิ้นสุด pulse เปนเวลา 3 นาที เกิดการสังเคราะหโปรตีนที่ RER
2. โปรตีนเคลื่อนที่จากโครงสราง X ไปยัง ER ผานทาง vesicle
3. ระยะเวลาตั้งแตการสังเคราะหโปรตีนจนถึงขั้นหลั่งโปรตีนออกจากเซลลนี้ใชเวลาประมาณครึ่งชั่วโมง
4. เมื่อเวลาผานไป 2 ชั่วโมง สารกัมมันตรังสีจากขั้นตอน pulse ถูกใชหมด

เฉลย
1. ถูก เพราะ กรดแอมิโน (amino acid) ที่ติดฉลากจะถูกใชในการสังเคราะหโปรตีนภายในเซลลซึ่งเกิดขึ้นที่
RER
2. ผิด เพราะ ในชวงตนจะพบจุดดำมากที่โครงสราง ER กอนที่จะพบมากใน vesicle ระหวาง ER และ
โครงสราง X โปรตีนเคลื่อนที่จากโครงสราง ER ไปยัง X ผานทาง vesicle
3. ผิด เพราะ หลังจาก chase เปนเวลา 37 นาที ก็ยังไมพบสัญญาณรังสีที่ extracellular space ดังนั้น
ระยะเวลาตั้งแตการสังเคราะหโปรตีนจนถึงขั้นหลั่งโปรตีนออกจากเซลลนี้จึงนาจะมากกวา 37 นาที
4. ผิด เพราะ เมื่อเวลาผานไป 2 ชั่วโมง สารกัมมันตรังสีจากขั้นตอน pulse ยังคงมีสัญญาณรังสีที่ ER อยู

7
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. จากภาพกลามเนื้อโครงรางประกอบดวยทั้งเสนใยประเภท slow-twitch (Type I) และ fast-twitch

(Type II) โดยในกลามเนื้อที่สามารถเคลื่อนไหวอยางรวดเร็วทันที เชน ที่ใชในการวิ่งเร็ว (sprinting) จะมีเสน
ใยประเภท fast-twitch ปริมาณมากซึ่งตองการพลังงานอยางรวดเร็วในระยะเวลาสั้น ๆ ขณะที่กลามเนื้อที่หด
ตัวชา ๆ และสม่ำเสมอ จะมีเสนใยประเภท slow-twitch ปริมาณมากซึ่งตองการพลังงานที่สม่ำเสมอเปน
เวลานาน

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. เสนใยกลามเนื้อแบบ slow-twitch ไดพลังงานสวนใหญจากการหายใจแบบไมใชออกซิเจน
2. เสนใยกลามเนื้อแบบ fast-twitch มีไมโทคอนเดรียปริมาณมาก
3. กลามเนื้อของไกซึ่งใชในการบินระยะใกลประกอบดวยเสนใยประเภท fast-twitch จำนวนมากทำใหเนื้อ
อกมีสีขาว
4. กลามเนื้อของนกอพยพซึ่งใชในการบินระยะไกลเปนเวลานานไดพลังงานจากกระบวนการ oxidative
phosphorylation

เฉลย

8
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. ผิด เพราะ เสนใยกลามเนื้อแบบ slow-twitch ตองการพลังงานที่สม่ำเสมอเปนเวลานาน จึงไดพลังงาน
จากกระบวนการหายใจแบบใชออกซิเจน ซึ่งสามารถใหพลังงานปริมาณมากเปนระยะเวลานาน
2. ผิด เพราะ เซลลเสนใยกลามเนื้อแบบ fast-twitch ตองการพลังงานอยางรวดเร็วในระยะเวลาสั้น ๆ ซึ่งได
จากการหายใจแบบไมใชออกซิเจนที่เกิดภายในไซโทซอล
3. ถูก เพราะ เสนใยประเภท fast-twitch ไมตองการออกซิเจน มีปริมาณหลอดเลือด ไมโทคอนเดรีย
(มี heme) และ myoglobin นอยกวาเสนใยประเภท slow-twitch จึงทำใหกลามเนื้อปรากฏเปนสีขาว
4. ถูก เพราะ การบินระยะไกลเปนเวลานานตองการกลามเนื้อที่มีเสนใยประเภท slow-twitch ปริมาณมาก
ซึ่งตองการพลังงานที่สม่ำเสมอเปนเวลานานจากกระบวนการ oxidative phosphorylation

8. จากภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. facilitated diffusion คือกระบวนการที่ใชลำเลียง H+ จากดาน A ไปยังดาน B ผาน ATP synthase
2. ในการสังเคราะหดวยแสง ดาน A คือ stroma ดาน B คือ thylakoid lumen
3. ในการหายใจระดับเซลล การลำเลียง H+ จากดาน B ไปยังดาน A เกิดจากการทำงานของ complex I,
complex III และ complex IV
4. พลั ง งานของการถ า ยทอดอิ เ ล็ ก ตรอนในพื ช อาจมาจากพลั ง งานแสงที ่ ถ ู ก ดู ด กลื น หรื อ จากการเกิ ด
ออกซิเดชันของสารอาหาร

เฉลย

9
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. ถูก เพราะ กระบวนการที่ลำเลียง H+ จาก ดาน A ไปยังดาน B ผาน ATP synthase เปน passive
transport คือสารเคลื่อนไปตาม concentration / electrical gradient โดยมีโปรตีนตัวพา
2. ผิด เพราะ โปรตอนเคลื่อนจาก stroma (B) เขาสู thylakoid lumen (A) เกิดเปน proton gradient ที่
จะถูกนำไปใชในการสังเคราะห ATP โดย ATP synthase
3. ถูก เพราะ พลังงานอิสระจากการถายทอดอิเล็กตรอนใน complex I, complex III และ complex IV
ถูกใชในการปมโปรตอนจากดาน B ไปยังดาน A
4. ถูก เพราะ การสังเคราะห ATP โดย ATP synthase จาก proton gradient ไดรับพลังงานมาจากทั้ง
กระบวนการสังเคราะหดวยแสงและกระบวนการหายใจระดับเซลล

10
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
9. นำเซลลกลามเนื้อที่เพาะเลี้ยงในหองปฏิบัติการมาทำใหแตกในบัฟเฟอร จากนั้นปนแยกเอาสวนประกอบ
ตาง ๆ ของเซลลออกจากกัน (fractionation) นำสวนตาง ๆ ที่แยกไดมาใสในหลอดทดลอง 1-4 โดยหลอด
ที่ 1-2 ไมมีออรแกเนลลเจือปน จากนั้นจึงเติมสารที่แตกตางกันดังตาราง

หลอด 1 ไซโทพลาซึม + กลูโคส

หลอด 2 ไซโทพลาซึม + ไพรูเวต
หลอด 3 ไมโทคอนเดรีย + ไพรูเวต + โคเอนไซม เอ
หลอด 4 ไมโทคอนเดรีย + ไพรูเวต + โคเอนไซม เอ + ไซยาไนด

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิดเกี่ยวกับผลการทดลองที่ได
1. ถาทำใหหลอด 1 ปราศจากออกซิเจนจะไดผลผลิตเปนแอลกอฮอล
2. หลอด 2 มี CO2 เกิดขึ้น
3. หลอด 3 มีการผลิตพลังงานในรูป ATP ได และมี CO2 เกิดขึ้น
4. ในหลอด 4 complex IV ไมสามารถสงอิเล็กตรอนใหกับ O2 ได

เฉลย
1. ผิด เพราะ กระบวนการ fermentation ในเซลลกลามเนื้อจะไดผลผลิตเปน lactic acid
2. ผิด เพราะ ไพรูเวตก็ไมสามารถเขาสู Krebs cycle ไดเนื่องจากไมมี mitochondria จึงไมสามารถผลิต
CO2 ได
3. ถูก เพราะ เกิดปฏิกิริยา Krebs cycle และ oxidative phosphorylation ได
4. ถูก เพราะ cyanide เปนสาร inhibitor ของ complex IV ทำใหเอนไซม cytochrome c oxidase ไม
สามารถทำให O2 รับอิเล็กตรอนได

11
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
10. นักวิจัยศึกษาหนาที่ของโปรตีน BetT จาก Aphanothece halophytica ในการลำเลียง betaine โดยใช
เซลล MKH13 ซึ่งเปน E. coli mutant ที่ไมสามารถเจริญเติบโตภายใตความเค็ม เนื่องจากขาดระบบการ
ลำเลียง betaine เขาสูเซลล ขณะที่ E. coli wild type สามารถเติบโตภายใตความเค็มในอาหารที่มี
betaine หรือ choline ซึ่งเปน substrate ในการสังเคราะห betaine ในเซลล E. coli ได จากการทดลอง
ถายโอนยีนสรางโปรตีน BetT จาก A. halophytica ที่โคลนอยูในพลาสมิด pTriHis2C เขาสูเซลล MKH13
ไดผลการทดลองดังภาพ ซึ่งแสดงผลการเจริญเติบโตของเซลล 6 ชุดการทดลองดวยการวัดคา OD620 ของ
culture ที่เลี้ยงในอาหาร pH 7 ที่เติม NaCl ที่ความเขมขนตาง ๆ (A) หรือที่เลี้ยงในอาหารที่ pH ตาง ๆ และ
เติม 0.5 M NaCl (B)

12
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. การไดรับยีน BetT ไมมีผลตอการเจริญเติบโตของเซลล MKH13 ในอาหารที่ไมมี NaCl ไมวาจะเติม
หรือไมเติม betaine หรือ choline
2. การเติม NaCl ที่ทุกความเขมขนทำใหเซลลในทุกชุดการทดลองเจริญเติบโตชาลง ยกเวนเซลลที่ไดรับ
pTriHis2C ที่มียีน BetT สามารถเจริญเติบโตไดตามปกติ
3. โปรตีน BetT เกี่ยวของกับการลำเลียง betaine ในเซลล MKH13 แตไมเกี่ยวกับการลำเลียง choline
4. โปรตีน BetT ไมสามารถทำงานไดในภาวะ alkaline pH

เฉลย
1. ถูก เพราะ สังเกตจากการเลี้ยงในอาหารที่มี 0.0 mM NaCl พบวาทุกเซลลเจริญเติบโตไมแตกตางกัน
2. ผิด เพราะ จากกราฟ A เมื่อเติม NaCl ที่ความเขมขน 0.5, 0.75 และ 1.0 M พบวาเซลลในทุกชุดการ
ทดลองเจริญเติบโตชาลงรวมทั้งเซลลที่ไดรับ pTriHis2C ที่มียีน BetT ดวย
3. ถูก เพราะ จากกราฟ A เมื่อเซลลที่ไดรับ pTriHis2C ที่มียีน BetT เจริญเติบโตภายใตความเค็มในอาหาร
ที่เติม betaine แตเจริญเติบโตไมไดในอาหารที่เติม choline ขณะที่เซลลที่ไดรับ pTriHis2C เปลาไม
สามารถเจริญเติบโตไดภายใตความเค็มในอาหารทุกชนิด
4. ผิด เพราะ จากกราฟ B เซลลที่ไดรับ pTriHis2C ที่มียีน BetT สามารถเจริญเติบโตไดในอาหารที่มี pH 9
และ 10 และเติม 1 mM betaine แสดงวาโปรตีนนี้สามารถทำงานไดในภาวะ extreme alkaline pH

13
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

II. Plant Anatomy and Physiology (8 ขอ 8 คะแนน)

11. จากภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ผล A เจริญมาจากดอกที่มีรังไขแบบ superior
2. ผล B เจริญมาจากดอกที่มีรังไขแบบ inferior
3. พบ sclereid cell ในผลทั้งสองชนิด
4. ผลทั้งสองชนิดเปน climacteric fruit

เฉลย
1. ผิด เพราะการที่มีสวนของ calyx ติดอยูที่ดานตรงขามกับขั้วของผลพวก apple และ pear แสดงวาผล
เจริญมาจาก receptacle ของดอกที่มีรังไขแบบ inferior

14
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. ผิด เพราะลักษณะของผลเจริญมาจากดอกที่มีรังไขแบบ superior

3. ถูก เพราะผล apple มี sclereid cell อยูที่เปลือกเมล็ดทำใหแข็ง สวนมะพราวมี sclereid อยูที่

กะลามะพราว (endocarp)
Sclereids are what make a nut, shell, or apple seed hard.

4. ผิด เพราะ A (apple) เปน climacteric fruit มี peak ของการผลิต ethylene ในชวงสุกแก แต B
(มะพราว) เปน non-climacteric fruit ไมมี peak ของการผลิต ethylene ในชวงสุกแก

12. จากภาพ

15
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. เปนภาพตัดขวางของรากพืชใบเลี้ยงคูที่ยังไมเกิด secondary growth
2. เซลลทุกเซลลภายในวงกลมตรงกลางของภาพพัฒนามาจาก procambium
3. lateral root จะเกิดจากเซลลที่อยูภายในวงกลมตรงกลางที่บริเวณปลายรากใน elongation zone
4. น้ำจากดินไมสามารถอาศัยการลำเลียงแบบ apoplast เพื่อผานเขาไปถึงเซลลที่อยูภายในวงกลมตรงกลาง
ของรากนี้ได
เฉลย
1. ผิด เพราะ เปนภาพตัดขวางของรากพืชใบเลี้ยงเดี่ยว รากพืชใบเลี้ยงคูจะมีจำนวนแฉกของ protoxylem
ไมมาก
2. ถูก เพราะ เซลลทุกเซลลภายในวงกลมตรงกลางคือ stele ซึ่งพัฒนามาจาก procambium

16
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. ผิด เพราะ lateral root จะเกิดจากชั้นเซลล pericycle ที่อยูภายในวงกลมตรงกลางที่บริเวณปลายราก

ใน differentiation zone
4. ถูก เพราะ เซลลในชั้น endodermis มีการสะสมสาร suberin ทำใหน้ำผานเขาไปถึงชั้น stele โดย
วิธีการลำเลียงแบบ apoplast ไมได

13. ในการทดลองตอไปนี้
ชุดที่ 1 นำกิ่งชบาใสถวยแชน้ำไวในโถแกวที่ปดสนิทพรอมกับผลสมโอแก
17
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ชุดที่ 2 นำกิ่งชบาใสถวยแชน้ำไวในโถแกวที่ปดสนิทพรอมกับผลมะมวงแก

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ใบชบาในการทดลองชุดที่ 1 จะรวงหลุดจากกานเร็วกวาในการทดลองชุดที่ 2
2. ถาให auxin แกใบชบาจะทำใหใบชบารวงหลุดจากกานชาลงในทั้งสองการทดลอง
3. ถาใสผลสมโอกับมะมวงไวในโถแกวเดียวกัน ผลไมทั้งสองชนิดจะสุกเร็วขึ้น
4. ในการทดลองชุดที่ 2 ถาใชมะเขือเทศแทนมะมวงก็จะไดผลการทดลองแบบเดียวกัน

เฉลย
1. ผิด เพราะ มะมวงเปน climacteric fruit ผลิต ethylene ในชวงสุกแก จึงทำใหใบชบาในการทดลองที่ 2
หลุดรวงเร็วกวา ในขณะที่สมโอเปน non-climacteric fruit ไมมี peak ของการผลิต ethylene ในชวง
สุกแก
2. ถูก เพราะ auxin มีผลชวยชะลอการหลุดรวงของใบ
3. ผิด เพราะ สมโอเปน non-climacteric fruit ไมตอบสนองตอ ethylene ถึงแมจะไดรับ ethylene จาก
มะมวงสุกที่อยูในโถเดียวกันก็ไมทำใหสุกเร็วขึ้น
4. ถูก เพราะ มะเขือเทศเปน climacteric fruit แบบเดียวกับมะมวง

14. ในตนพืชใบเลี้ยงคูซึ่งมีอายุ 10 ป ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด

1. จะไมพบชั้น cortex ถา cork พัฒนาเต็มที่แลว
2. พบ ray cells ไดใน sapwood แตไมพบใน heartwood
3. เนื้อเยื่อลำเลียงที่มีอยูทั้งหมดถูกสรางมาจาก vascular cambium
4. จะยังพบ phloem ที่มีอายุ 10 ปอยูดานนอกของ phloem ที่มีอายุ 1 ป

เฉลย
1. ผิด เพราะ cork cambium ในลำตนเกิดใตชั้น epidermis เมื่อสราง cork cells แลวจะยังมี cortex อยู
2. ผิด เพราะ ray cells เปน parenchyma cells ที่ทำหนาที่ในการลำเลียงสารในแนวรัศมี พัฒนามาจาก
vascular cambium เกิดไดทามกลาง secondary xylem ทั้งใน heartwood และ sapwood
3. ผิด เพราะบริเวณปลายยอดหรือปลายกิ่งรวมถึงใบของพืชตนนี้ยังคงมีการเติบโตแบบปฐมภูมิ มีเนื้อเยื่อ
ลำเลียงที่เปน primary tissue ที่ differentiate มาจาก procambium

18
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ผิด เพราะ phloem ที่มีอายุมากจะสลายตัวไป

15. ในการทดลองเรื่องการสังเคราะหดวยแสง เมื่อนำสาหรายแชในหลอดทดลองทั้ง 3 หลอดที่มีสารละลาย

hydrogencarbonate indicator มาใหไดรับสภาวะที่แตกตางกัน ซึ่ง indicator จะเปลี่ยนสีตามความเขมขน
ของ CO2 (ดังที่แสดงไวในตาราง) พบวาสีของสารละลายในหลอดที่ 1 และ 2 เปลี่ยนจากแดงเปนมวงในเวลา
15 และ 20 นาทีตามลำดับ สวนในหลอดที่ 3 สีสารละลายเปนสีแดงไมเปลี่ยนแปลงในเวลา 20 นาที

CO2 concentration in Indicator color

solution
Highest Yellow
Higher Orange
Atmospheric level Red
Low Magenta
Lowest Purple

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ถานำผาดำมาคลุมไว สีของสารละลายในหลอดทั้งสามมีโอกาสจะเปลี่ยนเปนสีสม
2. ถาเติม CO2 ใหทั้งสามหลอด สาหรายในทุกหลอดจะมีอัตราการสังเคราะหดวยแสงสูงขึ้น
3. ที่ 20 นาที pH ใน stroma ของ chloroplast ของสาหรายในหลอดที่ 2 ต่ำกวาในหลอดที่ 3

19
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ถาทดลองตอไปอีก 30 นาที สารละลายในหลอดที่ 1 สามารถเปลี่ยนสีจากมวงกลับเปนแดงได

เฉลย
1. ถูก เพราะ เมื่อคลุมดวยผาดำ สาหรายในหลอดตาง ๆ ไมมีการสังเคราะหดวยแสง ไมมีการตรึง CO2 แต
ยังมีการหายใจ ปลอย CO2 ออกมา ดังนั้น indicator ในหลอดจึงสามารถเปลี่ยนจากสีแดงเปนสีสมไดเมื่อ
ความเขมขนของ CO2 ในสารละลายในหลอดสูงขึ้น
2. ผิด เพราะ การที่สาหรายในหลอดที่ 3 ไมมีการตรึง CO2 เกิดจากการถูกจำกัดดวยปจจัยบางอยาง แต
ไมใช CO2 เพราะมีอยูแลวในสารละลาย ดังนั้นการเพิ่มความเขมขนของ CO2 ในสารละลายจึงไมเกิด
ประโยชน
3. ผิด เพราะ สาหรายในหลอดที่ 2 มีอัตราการสังเคราะหดวยแสง มีการ pump proton เขาไปใน lumen
ของ thylakoid ทำใหคา pH ใน lumen ต่ำลงในขณะที่คา pH ใน stroma สูงขึ้น ในขณะที่สาหรายใน
หลอดที่ 3 ไมแสดงการสังเคราะหดวยแสง คา pH ใน stroma ของสาหรายจึงคงเดิม
4. ผิด เพราะ สาหรายในหลอดที่ 1 มีอัตราการสังเคราะหดวยแสงสูงทำใหความเขมขนของ CO2 ใน
สารละลายลดลง สีของ indicator จึงเปลี่ยนจากแดงเปนมวง ตอมาการสังเคราะหดวยแสงอาจถูกจำกัด
ดวยการขาดแคลน CO2 ในสารละลายเพราะใชหมดไปแตไมถูกจำกัดดวยปจจัยอยางอื่น แตสาหรายมีการ
หายใจ ปลอย CO2 ออกมาอยูตลอดเวลา ดังนั้นถาทิ้งไว สาหรายก็จะอยูที่ CO2 compensation point ที่
มีอัตราการสังเคราะหดวยแสงเทากับอัตราการหายใจ ความเขมขนของ CO2 ในสารละลายก็จะอยูใน
ระดับต่ำ ไมกลับไปเทาเดิม ไมเปลี่ยนสีจากมวงเปนแดง
(ตารางเทียบสีมาจาก https://www.bbc.com/bitesize/guides/zxtcwmn/revision/3)

16. ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. พืช CAM มีวิวัฒนาการเกิดขึ้นในสภาพที่โลกมี CO2 ในบรรยากาศต่ำกวาเมื่อเทียบกับตอนเกิดพืช C4
2. พืช C4 จะเกิด photorespiration ได ถาเพิ่มความเขมขนของ O2 ใน mesophyll cell ใหสูงขึ้น

20
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. ในพื้นที่แหงแลงแตอากาศเย็นและความชื้นสัมพัทธต่ำ พืช C4 มีโอกาสอยูรอดไดมากกวาพืช CAM
4. การเพิ่มความเขมขนของ CO2 ในบรรยากาศใหสูงขึ้นกวาปจจุบันจะทำใหพืช C4 ตรึง CO2 ไดมากขึ้น

เฉลย
1. ผิด เพราะ พืชทั้งสองชนิดใชเอนไซมตัวเดียวกันในการตรึง CO2 ครั้งแรกคือ PEP carboxylase ซึ่งมี
affinity ตอ CO2 เหมือนกัน และใชเอนไซม Rubisco ในการตรึง CO2 ครั้งที่สองเหมือนกัน ดังนั้นจึงมี
ความสามารถในการทำปฏิกิริยากับ CO2 ใกลเคียงกัน
2. ผิด เพราะ พืช C4 มี Rubisco ซึ่งทำปฏิกิริยากับ O2 ทำใหเกิด photorespiration อยูแตใน bundle
sheath cells
3. ผิด เพราะ พืชทั้งสองชนิดใชเอนไซมเดียวกันในการตรึง CO2 แตพืช CAM เปดปากใบเพื่อรับ CO2 ใน
เวลากลางคืนชวยทำใหเสียน้ำนอยกวา ทำใหมีโอกาสอยูรอดไดมากกวา
4. ผิด เพราะ พืช C4 ตรึง CO2 ไดอิ่มตัวอยูแลวในความเขมขนของ CO2 ในบรรยากาศปจจุบัน (ความ
เขมขนของ CO2 ไมใชปจจัยจำกัด) จึงไมทำใหพืช C4 ตรึง CO2 ไดมากขึ้น

17. ในการศึกษาบทบาทของยีน OSL ซึ่งคาดวาเปนยีนที่ทำใหขาวมีความทนเค็มสูงขึ้น นักวิจัยไดถายยีนเขาสูขาว

ได transgenic rice 3 สายพันธุ คือ TOSL1, TOSL2 และ TOSL3 เมื่อวัดอัตราการสังเคราะหดวยแสงของ
ใบธง (flag leaf) ที่ความเขมแสงตาง ๆ กันเปรียบเทียบกับขาวที่ไมไดรับการถายยีน (WT) ในสภาวะควบคุม
(control condition) และสภาวะเครียดเกลือ (salt stress) ไดผลดังภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. การเพิ่มความเขมแสงชวยใหขาวที่อยูในสภาวะเครียดเกลือเจริญเติบโตไดดีขึ้น
2. การแสดงออกของยีน OSL ทำใหขาวมี light compensation point สูงขึ้น
21
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. ในสภาวะควบคุม การแสดงออกของยีน OSL ไมทำให light reaction ที่เกิดในใบขาวสราง ATP ไดมาก
ขึ้น
4. ในสภาวะเครียดเกลือที่ความเขมแสง 200 µmol m-2 s-1 ความเขมแสงเปนปจจัยจำกัดของอัตราการ
สังเคราะหดวยแสงของขาวที่ไดรับการถายยีน
เฉลย
1. ผิด เพราะ ผลการทดลองแสดงวาการเพิ่มความเขมแสงไมชวยใหขาวที่อยูในภาวะเค็มเจริญเติบโตไดดีขึ้น
อัตราการสังเคราะหดวยแสงมีแนวโนมลดลงเมื่อเพิ่มความเขมแสง
2. ผิด เพราะ อัตราการสังเคราะหดวยแสงสุทธิที่เทากับศูนยของขาวที่ไมไดรับการถายยีนกับขาวที่ไดรับการ
ถายยีนเทากัน
3. ถูก เพราะ ในภาวะปกติขาวที่ไมไดรับการถายยีน (WT) มีอัตราการสังเคราะหดวยแสงสุทธิพอๆ กัน
กับขาวที่ไดรับการถายยีน OSL
4. ถูก เพราะ ในภาวะเค็มที่ 200 µmol m-2 s-1 อัตราการสังเคราะหดวยแสงเพิ่มตามความเขมแสง

18. จากภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
22
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. การลดลงของ abscisic acid (ABA) กระตุนใหเมล็ดสรางสาร A
2. การให gibberellins (GA) ทำใหเมล็ดที่ไมมี aleurone layer งอกได
3. การทำงานของ B ทำใหคา osmotic potential ในบริเวณ endosperm ลดต่ำลง
4. ถาความเค็มทำใหปริมาณของ gibberellins ในเมล็ดลดลง เมล็ดที่มี endosperm ใหญจะงอกไดดีกวา
เมล็ดที่มี endosperm เล็กในสภาวะเครียดเกลือ

เฉลย
1. ผิด เพราะ การมี ABA ต่ำลงทำใหเมล็ดพรอมที่จะงอกแตไมไดสรางสาร A คือ gibberellin เมื่อไดรับน้ำ
จึงจะทำให embryo สราง gibberellin เพื่อกระตุนการสรางสาร B คือเอนไซม α-amylase โดย
ปริมาณ ABA ภายในเมล็ดที่สูงจะยับยั้งการสรางเอนไซม α-amylase สงผลยับยั้งการงอก
2. ผิด เพราะ gibberellins ไปกระตุนใหชั้น aleurone layer สังเคราะหสาร B คือ α-amylase เพื่อยอย
สลายแปงใน endosperm การให gibberellins จึงไมสามารถทำใหเมล็ดที่ไมมี aleurone layer งอกได
3. ถูก เพราะ α-amylase ยอยสลายแปงใน endosperm ใหเปนน้ำตาล มีผลตอคา osmotic potential
4. ผิด เพราะ เมื่อ gibberellins ลดลง เมล็ดก็จะขาดฮอรโมนที่ทำหนาที่ไปกระตุนใหชั้น aleurone layer
สังเคราะห α-amylase เพื่อยอยสลายแปง ทำให embryo ไมไดสารอาหาร ไมเกี่ยวกับขนาดของ
endosperm

23
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
III. Animal Anatomy and Physiology (12 ขอ 12 คะแนน)
19. คาสัดสวนของ total cholesterol ตอ HDL-C เปนคาบงชี้การเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจโดยเรียกสัดสวนนี้วา
“Risk of Coronary Heart Disease” คาเฉลี่ยในผูชายไมควรเกิน 5.0 และในผูหญิงไมควรเกิน 4.4 โดยคา
total cholesterol สามารถคำนวณไดจากสูตร
Total cholesterol = HDL-C + LDL-C + (Triglycerides/5)
ผลการวิเคราะหความดันเลือดและ คา lipid profile ในเลือดของบุคคลสามคนแสดงดังตาราง
Lab test นาย ก นาย ข นางสาว ค Reference range
Blood pressure (mmHg) 140/90 170/100 120/80 120/80
Total cholesterol (mg/dL) X Y Z 150-200
Triglycerides (mg/dL) 50 110 150 50-150
HDL-C (mg/dL) 50 40 60 40-60
LDL-C (mg/dL) 165 170 145 < 150

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. นาย ก มีคาระดับของ total cholesterol ในกระแสเลือดสูงกวา นาย ข
2. นางสาว ค มีโอกาสสูงที่จะเปนโรคหลอดเลือดหัวใจ
3. ถานาย ข งดการบริโภคไขมันทรานสจากกระบวนการ hydrogenation เชน เนยเทียม จะทำใหคา LDL-
C ต่ำลง และคา HDL-C สูงขึ้น
4. นาย ข มีโอกาสเกิดภาวะหลอดเลือดในสมองแตก (stroke) สูงสุด

เฉลย
1. ผิด เพราะ คา TC ของนาย ก เทากับ 225 mg/dL และ นาย ข เทากับ 232 mg/dL
2. ผิด เพราะ คา Total cholesterol / HDL-C Ratio ของ นางสาว ค เทากับ 3.9 (คำนวณจาก TC 235 /
HDL-C 60 = 3.9) ซึ่งต่ำกวาคามาตรฐานในเพศหญิงที่ไมควรเกิน 4.4
3. ถูก เพราะ ไขมันทรานสมีผลเพิ่มระดับ LDL-C และลดระดับ HDL-C ในเลือด ดังนั้นถางดการบริโภค
ไขมันทรานส จะทำใหคา LDL-C ต่ำลง และคา HDL-C สูงขึ้น
4. ถูก เพราะ คาความดันเลือดของนาย ข มีคาสูงกวาความดันเลือดปกติ

24
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

20. นักวิทยาศาสตรตัดอวัยวะหนึ่งจากหนูมาใสในหลอดทดลอง โดยอวัยวะนั้นยังคงสภาพสมบูรณ

การทดลองที่ 1 นำอวัยวะดังกลาวมาบมใหทำงานเปนปกติระยะหนึ่ง จากนั้นเติม acetylcholine แลวลาง
ออก ทิ้งไวสักครูและเติม epinephrine บันทึกแรงดึงจากการหดตัว ไดผลการทดลองดังกราฟ

การทดลองที่ 2 ใชกระแสไฟฟากระตุนอวัยวะอยางตอเนื่องดวยความถี่คงที่ เติม BaCl2 แลวลางออก ทิ้งไว

สักครู และเติม CaCl2 แลวลางออก บันทึกแรงดึงจากการหดตัว ไดผลการทดลองดังกราฟ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. อวัยวะที่ตัดออกมาศึกษานาจะเปนหัวใจ
2. อวัยวะที่นำมาศึกษานาจะมีระบบประสาทอยูภายใน
3. divalent cations เปนสิ่งจำเปนสำหรับการเกิด exocytosis ของเซลลในอวัยวะนี้
4. ในการทดลองที่ 1 ตองบมในสารละลายที่มี divalent cations จึงจะไดผลการทดลองดังกราฟ

เฉลย

25
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. ผิด เพราะ จากการทดลองที่ 1 ถาเปนหัวใจ การเติม acetylcholine จะทำใหแรงบีบตัวลดลง และการ
เติม epinephrine จะทำใหแรงบีบตัวและอัตราการบีบตัวเพิ่มขึ้น
2. ถูก เพราะ จากการทดลองที่ 2 เมื่อกระตุนดวยไฟฟาอวัยวะมีการตอบสนอง แสดงวามี nerve plexus
3. ถูก เพราะ Ba2+ หรือ Ca2+ มีผลไปเพิ่มแรงและอัตราการหดตัวไดโดยที่การหดตัวเกิดจากการทำงานของ
nerve plexus และการที่จะมีสารสื่อประสาทหลั่งออกมาไดตองอาศัยกระบวนการ exocytosis
4. ถูก เพราะ ในสภาะปกติมีการหดตัวของกลามเนื้อแสดงวาในสารละลายที่ใชบมตองมี divalent cations
ซึ่งจำเปนตอการหดตัวของกลามเนื้ออยู

21. จากภาพแสดงหนวยไตของสัตวเลี้ยงลูกดวยน้ำนม

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด

1. เนื้อเยื่อบริเวณหมายเลข 2 เกี่ยวของกับกลไกการรักษาสภาพสมดุลของน้ำและเกลือแรในระบบ Renin-

angiotensin-aldosterone system
2. angiotensin I กระตุนตอมหมวกไตใหหลั่ง aldosterone ทำใหมีการดูดกลับน้ำที่หมายเลข 1
26
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. ในหมายเลข 5 พบวา Na+ ที่ถูกกรองออกมาจะถูกดูดกลับพรอมกับน้ำ ทำให tubular filtrate มีความ
เขมขนสูงขึ้น
4. มีการเคลื่อนที่ของน้ำออกจากหมายเลข 8 ไปหมายเลข 9

เฉลย
1. ถูก เพราะ juxtaglomerular apparatus (JGA) เปนเนื้อเยื่อพิเศษอยูที่หลอดเลือด afferent arteriole
(หมายเลข 2) เปนบริเวณที่จะเขาสู glomerulus เมื่อความดันเลือดหรือปริมาตรเลือดในบริเวณดังกลาว
ลดลงจะถูกกระตุนใหหลั่ง renin ซึ่งจะไปเปลี่ยน angiotensinogen เปน angiotensin II ซึ่ง
angiotensin II นี้จะไปกระตุนให adrenal cortex หลั่ง aldosterone
2. ผิด เพราะ angiotensin II กระตุนตอมหมวกไตใหหลั่ง aldosterone ไมใช angiotensin I
3. ผิด เพราะ tubular filtrate จะมีความเขมขนเทาเดิม
4. ผิด เพราะ ascending loop of Henle ไมยอมใหน้ำผานแตสารอื่นผานได

22. เมื่อตรวจปสสาวะเด็กชายอายุ 12 ปทปี่ วยเปนโรคเบาหวานชนิดที่ 1 และมีปอดปกติ พบวามีกลูโคสใน

ปสสาวะ และเมื่อตรวจระดับกลูโคสในเลือด มีคาเทากับ 250 mg/dl ถาเด็กชายคนนี้ไมไดรับการรักษาหรือ
ควบคุมระดับน้ำตาลใหอยูในระดับที่ปกติ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. การที่กลูโคสไมถูกดูดกลับทั้งหมดที่ทอหนวยไตเปนสาเหตุใหเกิด osmotic diuresis ทำใหเด็กชายคนนี้
ผลิตปสสาวะมากขึ้นและปสสาวะบอยขึ้น
2. รางกายของเด็กชายคนนี้จะเผาผลาญกรดไขมันมากกวาคนปกติ ทำใหระดับ ketone bodies ในเลือด
สูงขึ้น
3. เด็กชายคนนี้จะมีระดับ HCO3− ในเลือดต่ำ และ pH ของเลือดต่ำ
4. รางกายจะตอบสนองตอการเกิดภาวะ acidosis โดยการลดอัตราการหายใจ สงผลให pCO2 ในเลือด
เพิ่มขึ้น

เฉลย
1. ถูก เพราะ การมีน้ำตาลกลูโคสในเลือดมากเกินความสามารถของทอหนวยไตที่จะดูดกลับน้ำตาลกลูโคส
ไดหมด จะทำใหเกิด osmotic diuresis ทำใหมีปสสาวะมากขึ้น สงผลกระตุนใหเกิดการกระหายน้ำ

27
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. ถูก เพราะ รางกายเผาผลาญกรดไขมันซึ่งเปนแหลงพลังงานสำรองมาใชแทนกลูโคสซึ่งนำมาใชไดนอยกวา
ปกติ ทำใหระดับ ketone bodies ในเลือดสูงขึ้น
3. ถูก เพราะ โรคเบาหวานชนิดที่ 1 ทำใหเกิดภาวะ metabolic acidosis จากการสราง acetoacetic acid
ซึ่งเปนกรดออน แตกตัวให H+ ที่ไปทำปฏิกิริยากับ HCO3− ทำให HCO3− ในเลือดมีปริมาณลดลง และ
pH ในเลือดลดลง
4. ผิด เพราะ เมื่อมีภาวะ acidosis รางกายจะเพิ่มอัตราการหายใจ (respiratory rate) เพื่อกำจัด CO2 ใน
เลือด สงผลให pCO2 ในเลือดลดลง

23. จากภาพแสดงการควบคุมการทำงานของอวัยวะตาง ๆ ของตอมใตสมอง (pituitary gland)

28
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ฮอรโมนที่สรางจาก A ทำงานรวมกับ growth hormone ในการควบคุมการเจริญเติบโตของรางกายให
เปนไปตามปกติ
2. การตัดตอม A ออกมีผลทำใหเสียชีวิต
3. ฮอรโมนจาก C เปนฮอรโมนประเภทที่มีตัวรับ (receptor) อยูที่เยื่อหุมเซลล
4. ฮอรโมนจาก D ที่ตอบสนองตอความเครียด อยูภายใตอิทธิพลของ ACTH จากตอมใตสมอง

เฉลย
1. ถูก เพราะ ฮอรโมนไทรอกซินซึ่งสรางจากตอมไทรอยด (A) เปนฮอรโมนที่ทำงานรวมกับ GH ในการ
ควบคุมการเจริญเติบโตของรางกายใหเปนไปตามปกติ ถาขาดฮอรโมนตอนเด็กจะทำใหเกิดโรค
cretinism
2. ผิด เพราะ ตอมไทรอยด (A) จัดเปนตอมไรทอที่ไมจำเปน (non-essential endocrine gland) ซึ่งถาตัด
ตอมไทรอยดทิ้งไป จะไมเสียชีวิต ซึ่งตางจากตอมไรทอที่จำเปน (essential endocrine gland) ซึ่งถาไม
มีหรือตัดออกจะทำใหตายได ในขณะทีต่ อมไรทอที่จำเปนมีทั้งหมด 3 ตอมไดแก ตอม parathyroid,
islets of Langerhans ในตับออน และ adrenal cortex
3. ผิด เพราะ ฮอรโมนจากอัณฑะ (C) เปนสเตียรอยดฮอรโมน มีตัวรับอยูภายในเซลล ไมใชที่เยื่อหุมเซลล
29
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ถูก เพราะ ความเครียดกระตุนใหตอมใตสมองหลั่ง ACTH ซึ่งมีหนาที่กระตุนให adrenal cortex (D)
หลั่ง cortisol ในเวลาตอมา
24. จากการศึกษาการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอรโมน A B และ C ในหญิงชวงตั้งครรภ ชวงคลอด และชวงหลัง
คลอดที่ยังใหนมลูกอยู ไดผลการศึกษาดังกราฟ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ฮอรโมน A และ B สรางจากตอมใตสมองสวนหนา
2. ในขณะคลอด การกระตุนกลามเนื้อมดลูกใหบีบตัวโดยฮอรโมน C เปนแบบ positive feedback loop
3. เมื่อทารกดูดนมแม ฮอรโมน C จะถูกกระตุนใหหลั่งเพิ่มขึ้น
4. ในระยะใหนม จะไมมีการตกไข จึงเปนการคุมกำเนิดตามธรรมชาติ

เฉลย
1. ผิด เพราะ ฮอรโมน A คือ progesterone สรางจาก corpus luteum ในขณะที่ฮอรโมน B คือ prolactin
สรางจากตอมใตสมองสวนหนา
2. ถูก เพราะ ขณะคลอด ฮอรโมน oxytocin (C) จะไปกระตุนกลามเนื้อมดลูกใหบีบตัวมากขึ้นเพื่อชวยในการ
คลอด
3. ถูก เพราะ เมื่อทารกดูดนมแมจะเกิดการกระตุนตอมใตสมองสวนหลังใหหลั่ง oxytocin (C) เพิ่มขึ้น
4. ถูก เพราะ ฮอรโมน prolactin (B) จะไปยับยั้งการหลั่ง LH จึงไมมีการตกไข

30
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

25. ในหนึ่งรอบของ menstrual cycle ระดับฮอรโมนจาก pituitary gland และรังไข มีการเปลี่ยนแปลงดังภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ฮอรโมน A จาก anterior pituitary gland กระตุนให follicle หลั่งฮอรโมน B
2. ในระยะ pre-ovulation ฮอรโมน B มีผลกระตุนให pituitary gland หลั่งฮอรโมน C
3. ถาไมตองการใหมีประจำเดือน ผูหญิงควรไดรับฮอรโมน D กอนหมายเลข 4 อยางนอย 7 วัน
4. ถาเริ่มกินยาคุมกำเนิดที่หมายเลข 3 ผลการคุมกำเนิดจะต่ำกวาการเริ่มกินที่หมายเลข 2

เฉลย
1. ถูก เพราะ A คือฮอรโมน FSH จาก anterior pituitary gland สวน B คือฮอรโมน estrogen สรางจาก
follicle ในรังไข
2. ถูก เพราะฮอรโมน B หรือ estrogen จะกระตุนใหเกิดการหลั่ง pre-ovulatory LH peak (ฮอรโมน C)
ซึ่งมีผลกระตุนใหเกิดการตกไข
3. ถูก เพราะ ฮอรโมน D คือ progesterone ซึ่งถามีระดับสูงจะทำใหไมเกิดประจำเดือน
4. ถูก เพราะ หมายเลข 3 เปนระยะที่เกิด ovulation แลว จึงมีโอกาสคุมกำเนิดต่ำกวาหมายเลข 2

31
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

26. นักวิทยาศาสตรวัดอัตราการหายใจจากปริมาณ O2 ในสัตว 4 ชนิด ไดแก หนูนา หนูแกงการู หนูเมาส และหนู

แรท ชนิดละ 7 ตัวที่มีน้ำหนักใกลเคียงกัน วัดปริมาณการใช O2 ของแตละตัวเปนเวลา 1 ชั่วโมง ไดขอมูลดัง
ตาราง

สัตว น้ำหนักตัวเฉลี่ย (กิโลกรัม) คาเฉลี่ย O2 ที่ใชในการหายใจ (ลิตร)

หนูนา 0.01 0.0225
หนูแกงการู 0.02 0.0274
หนูเมาส 0.03 0.0411
หนูแรท 0.30 0.2523

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. หนูเมาสมีอัตราการผลิต CO2 สูงกวาหนูแกงการู
2. หนูนามีอัตราการใชพลังงานสูงกวาหนูแกงการู
3. หนูแรทมีความวองไวในการดำรงชีวิตนอยกวาหนูชนิดอื่น ๆ
4. หนูแกงการูมีอัตราการใชพลังงานในเวลากลางวันสูงกวาในเวลากลางคืน

เฉลย
อัตราการใชพลังงานคิดจาก คาเฉลี่ยปริมาณการใช O2 ตอน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ตอ 1 ชั่วโมง เปนดังนี้

32
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
สัตว อัตราการใชพลังงาน (ลิตร/กิโลกรัม/ชั่วโมง)
หนูนา 2.25
หนูแกงการู 1.37
หนูเมาส 1.37
หนูแรท 0.84

1. ถูก เพราะ หนูเมาสมีอัตราการใช O2 เทากับ 0.0411 ลิตร/ชั่วโมง ซึ่งมากกวาหนูแกงการูที่มีอัตราการใช

O2 เทากับ 0.0274 ลิตร/ชั่วโมง ดังนั้นหนูเมาสจึงมีอัตราการผลิต CO2 สูงกวาหนูแกงการู
2. ถูก เพราะ หนูนามีอัตราการใชพลังงานเทากับ 2.25 ลิตร/กิโลกรัม/ชั่วโมง ซึ่งสูงกวาอัตราการใชพลังงาน
ของหนูแกงการูซึ่งเทากับ 1.37 ลิตร/กิโลกรัม/ชั่วโมง
3. ถูก เพราะ หนูแรทมีอัตราการใชพลังงานต่ำที่สุด จึงมีความวองไวนอยเมื่อเทียบกับหนูชนิดอื่น ๆ
4. ผิด เพราะ หนูแกงการูเปนสัตวที่อาศัยอยูนทะเลทราย ออกหากินในเวลากลางคืน ดังนั้นจึงมีอัตราการใช
พลังงานในเวลากลางคืนสูงกวาในเวลากลางวัน

27. จากภาพแสดงการยอมเม็ดเลือด (blood smear) ของคน

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด

33
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. เซลล A และ E ทำหนาที่ทำลายสิ่งแปลกปลอมดวยวิธี phagocytosis ในบริเวณที่มีการติดเชื้อ
2. เซลล B มีบทบาทสำคัญใน humoral immunity
3. เซลล C จะเปลี่ยนเปน macrophage ซึ่งมีบทบาททั้งใน non-specific และ specific immunity
4. เซลล D และ F สรางจากไขกระดูกและเจริญเต็มที่ที่ thymus gland

เฉลย
1. ถูก เพราะ เซลล A และ E เปน neutrophil ทำหนาที่ทำลายสิ่งแปลกปลอมดวยวิธี phagocytosis
2. ถูก เพราะ เซลล B เปน lymphocyte มีบทบาทสำคัญใน humoral immunity
3. ถูก เพราะ เซลล C เปน monocyte จะเปลี่ยนเปน macrophage ซึ่งมีบทบาทใน non-specific
immunity โดยการทำลายสิ่งแปลกปลอมดวยวิธี phagocytosis และทำหนาที่เปน antigen
presenting cell ใน specific immunity
4. ผิด เพราะ เซลล D และ F เปน granulocyte ซึ่งสรางและเจริญเต็มที่ภายในไขกระดูก

28. จากภาพแสดงระบบยอยอาหารของคน

34
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. อวัยวะ A และ D สรางเอนไซมยอย polysaccharide
2. โครงสราง B มีหนาที่คลายกับ abomasum ของสัตวเคี้ยวเอื้อง
3. คนที่ถูกตัดอวัยวะ C ออก จะไมสามารถผลิตน้ำดีเพื่อชวยในการยอยไขมันได
4. CCK มีหนาที่กระตุนอวัยวะ D ใหหลั่งน้ำยอย และกระตุนสมองสวน hypothalamus ใหเกิดความรูสึกอิ่ม

เฉลย
1. ถูก เพราะ เอนไซม amylase สรางและหลั่งจากอวัยวะ A (ตอมน้ำลาย) และ D (ตับออน) มีหนาที่ยอย
polysaccharide
2. ถูก เพราะ โครงสราง B เปนกระเพาะอาหาร มีหนาที่คลายกับ abomasum ของสัตวเคี้ยวเอื้อง ซึ่งมีหนาที่สราง
น้ำยอยมายอยอาหาร
3. ผิด เพราะ ถุงน้ำดี (อวัยวะ C) ทำหนาที่เก็บน้ำดีที่สรางจากตับ คนที่ถูกตัดอวัยวะ C ออกยังคงสรางน้ำดีได
ตามปกติ
4. ถูก เพราะ CCK เปนฮอรโมนมีหนาที่กระตุนใหตับออน (อวัยวะ D) ใหหลั่งน้ำยอย และ กระตุนสมองสวน
hypothalamus ใหเกิดความรูสึกอิ่ม

35
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

29. เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2561 ในประเทศสหราชอาณาจักร อดีตสายลับประเทศสหพันธรัฐรัสเซีย (Mr. Sergei

Skripal) และลูกสาว (Ms. Yulia Skripal) ถูกลอบสังหารดวยสาร Novichok ซึ่งเปนอาวุธเคมีที่มี
ประสิทธิภาพทำลายลางสูงสามารถออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของ acetylcholine esterase สงผลใหหัวใจ
ทำงานผิดปกติและความดันเลือดลดลง

ข้อความต่อไปนี้ถูกหรือผิด
1. สาร Novichok ทำให presynaptic neuron หลั่ง acetylcholine ในปริมาณเพิ่มขึ้น
2. ระดับของ acetylcholine ใน neuromuscular junction ที่เพิ่มขึ้นทำให skeletal muscle ถูกกระตุน
และหดตัวอยางตอเนื่อง
3. สาร Novichok ทำใหหัวใจทำงานผิดปกติ เนื่องจาก sympathetic nervous system ถูกกระตุน
4. การให competitive inhibitor ของ acetylcholine receptor จะชวยบรรเทาอาการและอาจรักษาชีวิต
ผูไดรับสารพิษนี้ได

เฉลย
1. ผิด เพราะ Novichok ไมมีผลตออัตราการหลั่งของ neurotransmitter ที่ presynaptic neuron
2. ถูก เพราะ Novichok ไปยับยั้งการสลายตัวของ acetylcholine ทำใหระดับของ acetylcholine ใน
neuromuscular junction เพิ่มขึ้น มีผลให skeletal muscle ถูกกระตุนและหดตัวอยางตอเนื่อง
3. ผิด เพราะ สาร Novichok ทำใหหัวใจทำงานผิดปกติ เนื่องจากสงผลกระตุน parasympathetic
nervous system
4. ถูก เพราะ การใหสารที่แยงจับกับ acetylcholine receptor อาจจะชวยลดผลกระทบของ
acetylcholine ที่เพิ่มขึ้นจากการยับยั้งการทำงานของ acetylcholine esterase ในผูที่ไดรับสารพิษนี้

36
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

30. เมื่อนักเรียนยกกระดาษขอสอบขึ้น ใชตาขวาจองมองที่จุดสีดำขณะหลับตาขางซาย จากนั้นลองเลื่อนกระดาษ

เขาใกลหรือไกลจากดวงตา จนกระทั่งสัญลักษณ + หายไป

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. การมองเห็นจุดสีดำในภาพเกิดจากแสงตกกระทบบริเวณรอบจุดสีดำ แลวสะทอนเขาสูตัวรับแสง
(photoreceptor) ที่เลนสตา
2. การที่สัญลักษณ + หายไป แสดงวาแสงที่สะทอนจากบริเวณรอบสัญลักษณ + ตกกระทบที่บริเวณ optic
disc ในดวงตา
3. optic nerve จากดวงตาดานขวาจัดเปน sensory neuron มีหนาที่สงกระแสประสาทไปสูเฉพาะ
occipital lobe ภายใน cerebral cortex ซีกซาย
4. ถาจุดสีดำในภาพเปนสีแดง แตนักเรียนมองเห็นเปนสีเทาเจือเขียว แสดงวากระบวนการสราง red
pigment ในเซลลรับแสงรูปกรวยผิดปกติ
เฉลย

37
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. ผิด เพราะ ตัวรับแสง (photoreceptor) อยูที่ชั้นเรตินา (retina) ในดวงตา
2. ถูก เพราะ บริเวณ optic disc ในดวงตา หรือ จุดบอด (blind spot) เปนตำแหนงในดวงตาที่ไมมีตัวรับ
แสง แตเปนบริเวณที่เสนประสาท optic nerve ออกจากดวงตา
3. ผิด เพราะ สัญญาณประสาทจาก optic nerve จากดวงตาดานขวาจะไปแปรผลยัง occipital lobe
ภายใน cerebral cortex ที่สมองทั้งสองซีก
4. ถูก เพราะ หากกระบวนการสราง red pigment ในเซลลรับแสงรูปกรวยผิดปกติ pigment จะไม
สามารถรับแสงสีแดง ทำใหเห็นสีแดงเปนสีเขียวมากกวาปกติจึงปรากฎเปนสีเทาเจือเขียว ภาวะนี้ทำให
เกิด red-green color blindness

IV. Ethology and Ecology (8 ขอ 8 คะแนน)

31. สาหราย golden kelp (Laminaria ochroleuca) เปนสิ่งมีชีวิตเดนของระบบนิเวศบริเวณริมทะเลดาน

ตะวันตกของทวีปยุโรปและแอฟริกา (30oN–50oN) ซึ่งมีอุณหภูมิเฉลี่ยของน้ำอยูระหวาง 12-20 oC ในชวง
ฤดูรอนทะเลแถบนี้จะมีปริมาณธาตุอาหารต่ำ แตในชวงที่เปลี่ยนฤดูกาลจะเกิดปรากฏการณ algal bloom ใน
การศึกษาการรอดชีวิตและการเติบโตของสาหราย โดยนำมาเลี้ยงในระบบที่ควบคุมอุณหภูมิและใหสารอาหาร
ในระดับที่แตกตางกัน (- Nut = ใหสารอาหารระดับต่ำ, + Nut = ใหสารอาหารระดับสูง) ไดผลดังภาพ

38
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. อุณหภูมิที่เปน critical point ของการดำรงชีวิตของสาหรายนี้คือ 24.6 oC
2. ชวงอุณหภูมิที่เปน optimal range ของการเจริญเติบโตของสาหรายนี้อยูที่ 12-18 oC
3. ในชวงที่เกิดปรากฏการณ algal bloom ปจจัยจำกัดที่สำคัญของสาหรายนี้คืออุณหภูมิของน้ำทะเล
4. การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลกซึ่งทำใหน้ำทะเลมีอุณหภูมิสูงขึ้น จะสงผลใหสาหราย
L. ochroleuca ตองแขงขันกับปะการังในการยึดครองพื้นที่

เฉลย
1. ผิด เพราะ 24.6 oC คือ LC50 แตคา critical point ที่สาหรายไมสามารถดำรงชีวิตไดอยูที่ประมาณ 26
oC

2. ถูก เพราะ จากภาพขวา สาหรายมีการเติบโตสูงสุดในชวงอุณหภูมิ 12-18 oC

3. ถูก เพราะ ในชวงที่เกิดปรากฏการณ algal bloom มีสารอาหารมาก เชนเดียวกับการทดลองชุด + Nut
ซึ่งสารอาหารมีเพียงพอ และสาหรายจะเติบโตตามอุณหภูมิของน้ำ
4. ผิด เพราะ น้ำทะเลที่มีอุณหภูมิสูงขึ้นเนื่องการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลกนั้นอยางมากก็สูงขึ้น
2-3 oC ไมเหมาะกับการดำรงชีวิตของปะการังอยูแลวเพราะปะการังสวนใหญพบอยูในทะเลเขตรอนที่มี
อุณหภูมิน้ำสูง
32. จากตารางชีวิต (life table) ของประชากร ที่ไดจากการสุมตัวอยางกระรอกชนิดหนึ่งในรัฐแคลิฟอรเนีย

39
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. จากตารางสรุปไดวากระรอกเพศเมียสามารถสืบพันธุไดตั้งแตอายุ 1-2 ป
2. กระรอกมีลูกเปนเพศเมียตอเพศผูในอัตราสวนประมาณ 1:1
3. survivorship curve ของกระรอก species นี้เปนแบบ type I
4. กระรอกเพศผูอายุ 2-3 ปขึ้นไปมีโอกาสอยูรอดตอไปไดโดยเฉลี่ยไมถึง 1 ป

เฉลย
1. ผิด เพราะ life table นี้เปนตารางแสดงถึงจำนวนและอัตราสวนของสิ่งมีชีวิตที่อยูรอด จำนวนที่ตายและ
อัตราการตาย รวมทั้งโอกาสที่จะมีชีวิตรอดตอไป ไมสามารถระบุเกี่ยวกับการสืบพันธุและจำนวนลูกที่เกิด
ได
2. ถูก เพราะ จำนวนเริ่มตนของเพศเมียเทากับ 500 ตัว จำนวนเริ่มตนของเพศผูเทากับ 561 ตัว ดังนั้น
อัตราสวนเพศเมียตอเพศผูมีคาประมาณ 1:1
3. ผิด เพราะ อัตราการตายไมแตกตางกันมากตลอดทุกชวงอายุ ดังนั้น survivorship curve จึงไมใชเปน
แบบ type I ซึ่งจะตองมีอัตราการตายต่ำมากในชวงอายุนอยและชวงอายุปานกลาง
4. ถูก เพราะ คา average additional life expectancy ต่ำกวา 1.0 (ไดแก 0.93, 0.89, 0.68 และ 0.50)

40
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
33. จากภาพแสดงปฏิสัมพันธระหวางสิ่งมีชีวิต 2 species โดยแตละชองอาจมีปฏิสัมพันธไดมากกวา 1 แบบ

Species

Species
1
A

B C

D E F

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. การพรางตัวใหกลมกลืนกับสิ่งแวดลอม (camouflage) พบไดในปฏิสัมพันธแบบ B
2. ในปฏิสัมพันธแบบ C นั้น species หนึ่งมีผลตอความอยูรอดหรือ fitness ของอีก species ทันทีและมี
ความรุนแรงถึงชีวิตเสมอ
3. เชื้อรา Penicillium และแบคทีเรีย Staphylococcus มีปฏิสัมพันธแบบ E
4. ปฏิสัมพันธแบบ F เกิดจากการที่สิ่งมีชีวิตทั้งสอง species มี fundamental niche ที่คลายกันมาก

เฉลย

41
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. ถูก เพราะ การพรางตัวใหกลมกลืนกับสิ่งแวดลอม (camouflage) พบไดในปฏิสัมพันธแบบ B ที่เปน

predation เชน ผูลาหรือเหยื่อพรางตัวไมใหอีกฝายเห็น
2. ผิด เพราะ C เปนปฏิสัมพันธแบบ competition ซึ่งอาจไมแสดงผลทันที และไมจำเปนตองรุนแรงถึงชีวิต
3. ถูก เพราะ รา Penicillium หลั่ง penicillin ซึ่งยับยั้งการสรางผนังเซลลของแบคทีเรีย Staphylococcus
ดังนั้นปฏิสัมพันธระหวางเชื้อราและแบคทีเรียจึงเปนแบบ E คือ amensalism (0,-)
4. ผิด เพราะ ปฏิสัมพันธแบบ F คือ neutralism หมายถึงการดำรงชีวิตของแตละ species ไมมีผลตอกัน
แสดงวาตองมี fundamental niche ตางกันมาก ถา fundamental niche ที่คลายกันมากจะเกิด
competition (-,-)

34. จากภาพแสดงความสัมพันธในระบบนิเวศ

42
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. สิ่งมีชีวิต B อาจอยูใน trophic level ที่ 2 หรือ 3 ก็ได
2. สิ่งมีชีวิตที่มีพลังงานสะสมในเนื้อเยื่อมากที่สุด คือ สิ่งมีชีวิต A
3. ระบบนิเวศนี้ประกอบดวยโซอาหาร 2 ชนิด
4. สิ่งมีชีวิต A และ E จัดเปน primary consumer

เฉลย
1. ถูก เพราะ ในโซอาหาร plants → B → C สิ่งมีชีวิต B อยูใน trophic level 2 ในโซอาหาร plants →
A → B → C สิ่งมีชีวิต B อยูใน trophic level 3
2. ผิด เพราะ สิ่งมีชีวิตที่มีพลังงานสะสมในเนื้อเยื่อมากที่สุดคือสิ่งมีชีวิตใน trophic level 1 (ผูผลิต) ไดแก
plants
3. ถูก เพราะ โซอาหารชนิดแรกคือ predator หรือ grazing food chain ประกอบดวยโซอาหาร plants
→ B → C และโซอาหาร plants → A → B → C โซอาหารชนิดที่ 2 คือ detritus food chain คือโซ
อาหาร dead materials → E
43
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ถูก เพราะ สิ่งมีชีวิต A กินพืชซึ่งเปนผูผลิตและอยูใน trophic level 1 ของ predator food chain และ
สิ่งมีชีวิต E คือผูยอยสลาย กิน dead materials ซึ่งอยูใน trophic level 1 ของ detritus food chain
จึงจัดเปน primary consumer ทั้งสองชนิด

35. จากภาพพฤติกรรมการลาเหยื่อของแมงมุม

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. การลาเหยื่อแบบนี้เหมาะกับประชากรเหยื่อที่มีจำนวนมาก
2. ขนาดตัวของเหยื่อตองเล็กกวาผูลา
3. กับดักที่มีประสิทธิภาพสูงตองมีขนาดใหญ
4. ผูลาเปนสัตวที่กินเหยื่อไดหลากหลายชนิด

เฉลย
1. ถูก เพราะ พฤติกรรมการลาเหยื่อแบบ sit and wait นี้ เหมาะกับประชากรเหยื่อที่มีจำนวนมาก โอกาสที่
เหยื่อจะพบกับผูลาโดยบังเอิญก็จะเกิดขึ้นไดบอย

44
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. ผิด เพราะ ขนาดตัวของเหยื่ออาจเล็กหรือใหญกวาผูลาก็ไดขึ้นกับประสิทธิภาพของกับดักที่ผูลาสรางไว
เชน ความเหนียวและความถี่หางของใยแมงมุม เปนตน
3. ผิด เพราะ กับดักที่มีประสิทธิภาพสูงไมจำเปนตองมีขนาดใหญเพียงอยางเดียว เชน กับดักขนาดเล็กกวา
แตมีความถี่ของตาขายสูงและมีความเหนียวก็มีประสิทธิภาพสูงได
4. ถูก เพราะ ถารอกินแตเหยื่อบางชนิดเทานั้น จะทำใหมีโอกาสไดกินเหยื่อนอยหรือไมไดกินเลยในแตละวัน
เนื่องจากอาจจะไมพบเหยื่อที่คอยจะกินไดบอยหรือไมพบเลย ผูลาจึงควรกินเหยื่อไดหลากหลายชนิด
เลือกไมได

36. ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิดเกี่ยวกับพฤติกรรมของสัตว
1. นกชนิดตาง ๆ มักจะไมเขามากินเมล็ดขาวเมื่อมีหุนไลกาในแปลงนาขาว แตเมื่อเวลาผานไป พบวานกเขา
มากินเมล็ดขาวเหมือนเดิม พฤติกรรมนี้เปน habituation
2. เมื่อแมนกนำอาหารมาปอนลูกในรัง ลูกนกจะอาปาก สงเสียงรองและขยับตัว พฤติกรรมนี้เปน fixed
action pattern (FAP)
3. ลูกเสือเมื่อแรกเกิดจะไดรับการดูแลจากแมเสือ และลูกเสือจะมีการเลนกันโดยการกัดหรืองับพวกเดียว
กันเอง ซึ่งพฤติกรรมดังกลาวเปน innate behavior ทำใหลูกเสือสามารถลาเหยื่อไดดีเมื่อโตขึ้น
4. เมื่อคนนำลูกไกงวงมาฟกและเลี้ยงโดยไมใหลูกไกงวงเห็นแมตัวเอง พอโตขึ้นถึงวัยที่จะผสมพันธุ พบวาไก
งวงมีความโนมเอียงที่จะแสดง courtship behavior กับคนเลี้ยงมากกวาไกงวงดวยกัน พฤติกรรมนี้เปน
การเรียนรูแบบ operant conditioning

เฉลย
1. ถูก เพราะ พฤติกรรมดังกลาวเปนพฤติกรรมความเคยชิน (habituation) ซึ่งเปนแบบหนึ่งของการเรียนรู
2. ถูก เพราะ พฤติกรรมดังกลาวมีแบบแผนการแสดงพฤติกรรมที่คงที่ (fixed action pattern หรือ FAP)
ซึ่งเปนการขับเคลื่อนตามสัญชาตญาณเมื่อไดรับสิ่งเราจำเพาะสำคัญที่ทำใหเกิดการปลดปลอยพฤติกรรม
ซึ่งเมื่อเริ่มตนขึ้นแลวจะเกิดตอเนื่องจนกระทั่งเสร็จสมบูรณ
3. ผิด เพราะ พฤติกรรมดังกลาวเปนพฤติกรรมการเรียนรู (learning behavior) โดยลูกเสือเรียนรูการลา
จากการเลนกันกับลูกเสือภายในครอกเดียวกันรวมทั้งการเลนงับหรือกัดกันกับแมเสือดวย การเลน
ดังกลาวจะทำใหลูกเสือเรียนรูวิธีการวิ่งไลเหยื่อ การจูโจมเหยื่อและการงับเหยื่อ

45
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ผิด เพราะ พฤติกรรมนี้เปนพฤติกรรมแบบฝงใจ (imprinting) โดยไกงวงฝงใจกับวัตถุที่เห็นตั้งแตแรกเกิด
วาเปนแมตัวเอง เมื่อโตขึ้นจนถึงวัยสืบพันธุก็มีความโนมเอียงที่จะเกี้ยวพาราสีคนมากกวาจะเกี้ยวพาราสี
ไกงวงดวยกันเอง

37. ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิดเกี่ยวกับการสื่อสารของสัตว
1. การสื่อสารดวยไฟฟาในแหลงที่อยูที่เปนแหลงน้ำชากวาในอากาศ
2. ในการอพยพ นกใชวิธีนำทางหลากหลายวิธี เชน การมองเห็น สนามแมเหล็ก ยกเวนการใช pheromone
3. ผึ้งงานใช tactile communication ในการสื่อสารกับผึ้งในรังเพื่อบอกตำแหนงของแหลงอาหารและ
เตือนภัย
4. คางคาวดูดเลือดออกหากินตอนกลางคืนในชวงเวลาที่มืดที่สุดเพราะความสามารถในการใช
echolocation จะดีที่สุดในชวงเวลาดังกลาว

เฉลย
1. ผิด เพราะ ไฟฟาไมสามารถเดินทางโดยอาศัยอากาศเปนตัวกลาง จึงใชสื่อสารไดเฉพาะในน้ำซึ่งเปน
ตัวกลางที่ดี
2. ถูก เพราะ นกอพยพใชการนำทางไดหลายวิธี เชน การมองเห็น แสงอาทิตย สภาพภูมิศาสตร
สนามแมเหล็ก แตไมพบวาใชสารเคมี เชน pheromone แตอยางใด
3. ผิด เพราะ การสื่อสารโดยการสัมผัสของผึ้ง (tactile communication) ใชการเตนรำ (round dance
และ waggle dance) เพื่อระบุตำแหนงของแหลงอาหารและระยะทาง แตไมมีรายงานวาผึ้งมีการเตือน
ภัย
4. ผิด เพราะ echolocation เปนวิธีการในการใชบอกทิศทางและหาเหยื่อของคางคาว โดยใชเสียงคลื่น
ความถี่สูง ไมจำเปนตองรอเวลามืดที่สุด

46
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

38. จากการศึกษาพฤติกรรมของหนู ดังตอไปนี้

ลำดับการทดลอง ผลการทดลอง
A. เปดไฟสวางอยางเดียว  หนูไมแสดงการตอบสนองใด ๆ
B. ปลอยกระแสไฟฟาเขาไปบนพื้นฝงที่หนูเหยียบ  หนูกระโดดขามแผนกั้นไปยังอีกฝงหนึ่ง
C. เปดไฟสวางอยางเดียว  หนูไมแสดงการตอบสนองใด ๆ
D. ปลอยกระแสไฟฟาเขาไปบนพื้นฝงที่หนูเหยียบ  หนูกระโดดขามแผนกั้นไปยังอีกฝงหนึ่ง
ทำซ้ำจาก A-D หลาย ๆ ครั้ง
E. เปดไฟสวางอยางเดียวโดยไมปลอยกระแสไฟฟา  หนูกระโดดขามแผนกั้นไปยังอีกฝงหนึ่ง

47
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. การกระโดดขามของหนูเมื่อเปดไฟสวางอยางเดียวโดยไมปลอยกระแสไฟฟาเปนพฤติกรรมการเรียนรูแบบ
operant conditioning
2. conditioned stimulus คือ แสงสวางจากหลอดไฟฟา สวน unconditioned stimulus คือ
กระแสไฟฟา
3. เมื่อให conditioned stimulus ควบคูกับ unconditioned stimulus ในระยะเวลาใกลกันจะชวยใหเกิด
พฤติกรรมการเรียนรูไดเร็วขึ้น
4. การทดลองนี้ไดผลเชนเดียวกับการทดลองที่ใช Skinner’s box แตตางกันตรงที่การทดลองนี้ใช
กระแสไฟฟาแทนคันโยก

เฉลย
1. ผิด เพราะ เปนพฤติกรรมการเรียนรูแบบมีเงื่อนไข (classical conditioning)
2. ถูก เพราะ สิ่งเราแบบมีเงื่อนไข (conditioned stimulus) คือ แสงสวางจากหลอดไฟฟา สวนสิ่งเราแบบ
ไมมีเงื่อนไข (unconditioned stimulus) คือ กระแสไฟฟา
3. ถูก เพราะ ระยะเวลาที่ให conditioned stimulus และ unconditioned stimulus ตองใกลกันมาก
สัตวจะสามารถเชื่อมโยงสิ่งเรา 2 อยางเขาดวยกันไดดีกวา

48
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. ผิด เพราะ Skinner’s box ใชในการทดลองการเรียนรูแบบ trial and error หรือ operant
conditioning ไมใช classical conditioning

V. Genetic and Evolution (10 ขอ 10 คะแนน)

39. จากภาพแสดง karyotype ของผูปวยคนหนึ่งตอไปนี้

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ผูปวยเปนเพศชายจัดอยูในกลุมอาการ Klinefelter syndrome
2. ความผิดปกติของโครโมโซมของผูปวยเปนแบบ trisomy ของ autosome
3. โครโมโซมที่เกินมาคือโครโมโซม X ซึ่งเกิดจากกระบวนการ nondisjunction ในการสรางเซลลไขหรือ
สเปรม
4. ถาผูปวยมีแมตาปกติโดยครอบครัวไมมีประวัติตาบอดสี สวนพอตาบอดสีและสรางเซลลสืบพันธุปกติ
ผูปวยจะมีโอกาสตาบอดสี 50%

เฉลย

49
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. ถูก เพราะ karyotype ดังกลาวมีโครโมโซม X เกินมา 1 โครโมโซม ซึ่งเปนกลุมอาการผิดปกติที่เรียกวา
Klinefelter syndrome โดยกลุมอาการผิดปกตินี้พบในเพศชาย มีอาการผิดปกติ ไดแก มีแขนขายาว สูง
กวาเพศชายปกติ มีหนาอกใหญคลายผูหญิง สะโพกผาย มีภาวะเจริญพันธุบกพรอง และมีสติปญญาต่ำกวา
ปกติ
2. ผิด เพราะ ผูปวยมีโครโมโซม X เกินมา 1 แทง (47, XXY) จึงเปน trisomy ของโครโมโซมเพศ
3. ถูก เพราะ โครโมโซม X ที่เกินมาอาจมาจากเซลลไขของแม หรือสเปรมของพอ
4. ผิด เพราะยีนที่ควบคุมภาวะตาบอดสีอยูบนโครโมโซม X เมื่อพอสรางเซลลสืบพันธุที่ปกติ โครโมโซม X ที่
เกินจะมาจาก nondisjunction ระหวาง meiosis ของแม ซึ่งมียีนปกติทั้ง 2 แทงเมื่อรวมกับ Y เปน XXY
ดังนั้นผูปวยจะไมมโี อกาสตาบอดสี

40. ชายคนหนึ่งตาบอดสี หมูเลือด O แตงงานกับหญิงตาปกติ หมูเลือด AB ซึ่งหญิงคนนี้มีพอตาบอดสี

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. genotype ของชายและหญิงคือ XcY ii และ XCXC IAIB ตามลำดับ
2. โอกาสที่ครอบครัวนี้จะมีลูกตาบอดสี และมีหมูเลือด B เทากับ 1/8
3. ถาครอบครัวนี้มีลูก 3 คน โอกาสที่ลูก 2 คน ตาปกติ และคนหนึ่งตาบอดสี เทากับ 1/16
4. ถาครอบครัวนี้มีลูกชาย 2 คน เมื่อลูกชายคนแรกมีตาปกติ ดังนั้นลูกชายคนที่สองจะตาบอดสี
เฉลย
1. ผิด เพราะ genotype ของชายและหญิงคือ XcY ii และ XCXc IAIB ตามลำดับ
2. ผิด เพราะ โอกาสที่จะมีลูกสาวตาบอดสี มีหมูเลือด B (XcXc IBi) = 1/4 x 1/2 = 1/8
และโอกาสที่จะมีลูกชายตาบอดสี มีหมูเลือด B (XcY IBi) = 1/4 x 1/2 = 1/8
ดังนั้นโอกาสที่จะมีลูกตาบอดสี และมีหมูเลือด B เทากับ 1/8 + 1/8 = 1/4
3. ผิด เพราะ โอกาสที่ลูกมีตาปกติ (1/4 XCXc + 1/4 XCY) = 1/2 และโอกาสที่ลูกมีตาบอดสี (1/4 XcXc +
1/4 XcY) = 1/2
ดังนั้น a = โอกาสที่ลูกตาปกติ = 1/2 และ b = โอกาสที่ลูกตาบอดสี = 1/2
โอกาสที่ลูก 2 คน มีตาปกติ และคนหนึ่งตาบอดสี = 3a2b = 3 x (1/2)2 x 1/2 = 3/8
4. ผิด เพราะ โอกาสที่ลูกชายจะมีตาปกติ (XCY) : ตาบอดสี (XcY) = 1 : 1
โอกาสที่ลูกชายแตละคนจะมีตาปกติหรือตาบอดสี = 50 % และไมขึ้นแกกัน ดังนั้นลูกชายคนที่สองมี
โอกาสตาบอดสี = 50 %

50
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

41. ถาโครโมโซม X ในเพศหญิงเกิด nondisjunction ไดเซลลสืบพันธุเปน XX และ O ในขณะที่เซลลสืบพันธุเพศ

ชายเปนปกติ ดังภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ไซโกต OY จะตาย สวน XO สามารถมีชีวิตอยูได
2. egg ที่ไมมีโครโมโซม X เกิดจาก nondisjunction ของโครโมโซม X ในระยะ meiosis I หรือ meiosis II
ก็ได
3. เซลลสืบพันธุที่เกิดจาก nondisjunction ของโครโมโซม Y เมื่อรวมกับเซลลสืบพันธุเพศเมีย X จะได
ไซโกตแบบเดียวเปน XYY
4. ในการแบง mitosis ถา chromosome X แทงหนึ่งในเพศหญิงเกิด nondisjunction จะทำใหเซลลลูก
เซลลหนึ่งมี chromosome X สองแทงและอีกเซลลไมมี chromosome X

เฉลย
1. ถูก เพราะ ไซโกตที่เปน XO สามารถมีชีวิตได แตเปนกลุมอาการ Turner syndrome สวนไซโกตที่เปน
OY ไมสามารถมีชีวิตได เพราะขาดโครโมโซม X
2. ถูก เพราะ เซลลสืบพันธุ O มีโอกาสเกิดจาก nondisjunction ในระยะ meiosis I หรือ meiosis II ก็ได
ดังภาพ

51
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3. ผิด เพราะ เมื่อโครโมโซม Y เกิด nondisjunction จะไดเซลลสืบพันธุเปน YY และ O เมื่อรวมกับเซลล

สืบพันธุเพศเมีย X และไดไซโกตเปน XYY หรือ XO
4. ผิด เพราะ เซลลลูกจะมี chromosome XXX และ XO

42. จากภาพแสดงโครงสรางของโครโมโซม

52
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. โครโมโซมที่ปรากฏในภาพอยูในระยะที่เยื่อหุมนิวเคลียสสลายตัวหมด
2. ภาพนี้แสดง 2 bivalent ซึ่งประกอบดวย 4 chromatid
3. chiasma คือจุดที่เกิดจาก nonsister chromatid ไขวกัน ซึ่งเปนสาเหตุทำใหเกิดกระบวนการ crossing
over
4. ยีนที่อยูหางกันบนโครโมโซมแทงเดียวกันมีโอกาสเกิด recombination มากกวายีนที่อยูใกลกัน

เฉลย
1. ผิด เพราะ เปนระยะ diplotene ที่ยังมีเยื่อหุมนิวเคลียสอยู
2. ผิด เพราะ เปนภาพแสดงการเขาคูกันของ homologous chromosome 1 คูจึงเปน 1 bivalent
3. ผิด เพราะ จุดที่ nonsister chromatids ไขวกัน แสดงวามี crossing over เกิดมากอนแลว ซึ่งจะอยูถัด
จากจุดนี้ไปทาง centromere
4. ถูก เพราะ มีชวงของ chromosome ที่จะเกิด crossing over ไดยาวกวา

53
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

43. สีตาของแมลงหวี่เกิดจากสารสี 2 ชนิดรวมกัน สารแตละชนิดสรางมาจากสารตั้งตนชนิดเดียวกันแตตางวิถี

โดยตาสีแดงสวางเกิดจากสาร drosopterins สวนตาสีน้ำตาลเกิดจากสาร ommochromes สวนตาสีแดง
คล้ำเกิดจากการที่มีสาร drosopterins อยูรวมกับสาร ommochromes สำหรับวิถกี ารสรางสารสีเปนดังภาพ
ขางลาง โดยยีนทุกตำแหนงแสดงการขมแบบ complete dominance โดยแอลลีลที่มีเครื่องหมาย + เปน
แอลลีลเดนตอแอลลีลที่ไมมีเครื่องหมาย +

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ถาพิจารณาเฉพาะยีนตำแหนง bw+/bw และ v+/v เมื่อผสมพันธุแมลงหวี่ตาสีน้ำตาลพันธุแทกับแมลงหวี่
ตาสีแดงสวางพันธุแท ลูก F1 มีตาสีแดงคล้ำทั้งหมด และลูก F2 มีตาสีแดงคล้ำ : ตาสีน้ำตาล : ตาสีแดง
สวาง : ตาสีขาว เทากับ 9 : 3 : 3 : 1 แสดงวายีนทั้งสองตำแหนงเปนอิสระตอกัน

54
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. ถาพิจารณาเฉพาะยีนตำแหนง cn+/cn และ v+/v เมื่อผสมพันธุแมลงหวี่ตาสีแดงคล้ำพันธุแทกับแมลงหวี่
ตาสีแดงสวางแบบ homozygous recessive ทั้งสองตำแหนง ลูก F1 จะมีตาสีแดงคล้ำทั้งหมด และลูก
F2 จะมีตาสีแดงคล้ำ : ตาสีแดงสวาง เทากับ 15 : 1
3. ถายีนตำแหนง w+/w เปน sex-linked gene และยีนตำแหนงอื่น ๆ เปนแอลลีลเดนทั้งหมด เมื่อนำแมลง
หวี่ตัวเมียตาสีขาวผสมพันธุกับแมลงหวี่ตัวผูตาสีแดงคล้ำ ลูก F1 ทั้งหมดเปนตาสีแดงคล้ำ และลูก F2 มีตา
สีแดงคล้ำ 50% และตาสีขาว 50% ทั้งในตัวผูและตัวเมีย
4. ถาพบแมลงหวี่ตัวเมียตาสีขาวแสดงวามี genotype เปน ww

เฉลย
1. ถูก เพราะ อัตราสวนของลูก F2 เทากับ 9 : 3 : 3 : 1
P: v+v+ bwbw (ตาสีน้ำตาล) X vv bw+bw+ (ตาสีแดงสวาง)

F 1: v+v bw+bw (ตาสีแดงคล้ำ)

F 2: v+- bw+- : v+- bwbw : vv bw+- : vv bwbw

9 ตาสีแดงคล้ำ : 3 ตาสีน้ำตาล : 3 ตาสีแดงสวาง : 1 ตาสีขาว

2. ผิด เพราะ อัตราสวนของลูก F2 จะไดเทากับ 9 : 7

P: v+v+cn+cn+ (ตาสีแดงคล้ำ) X vv cncn (ตาสีแดงสวาง)

F1: v+v cn+cn (ตาสีแดงคล้ำ)

F2 : 9 v+- cn+- : 3 v+- cncn : 3 vv cn+- : 1 vv cn/cn

9 ตาสีแดงคล้ำ : 7 ตาสีแดงสวาง

55
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

โดยคำนึงวายีนตำแหนงอื่นปกติทั้งหมด
3. ผิด เพราะ ลูก F1 ตัวเมียมีตาสีแดง สวนตัวผูมีตาสีขาว

4. ผิด เพราะ แมลงหวี่ที่มีจีโนไทป w+w+ หรือ w+w อาจมีตาสีขาวไดถายีนตำแหนงอื่นเปน homozygous

recessive โดยยีน bw+/bw ที่เกี่ยวของกับการสรางสาร drosopterins ตองเปน bwbw และยีนที่
เกี่ยวของกับการสรางสาร ommochromes จะตองมีอยางนอย 1 ยีนที่มี genotype เปน
homozygous recessive เชน w+- bwbw vv หรือ w+- bwbw cncn หรือ w+- bwbw vv cncn

56
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

44. เกษตรกรตองการหาขอมูลทางพันธุกรรมเกี่ยวกับความสามารถในการผลิตน้ำนมวัว จึงบันทึกปริมาณน้ำนมที่

วัวแตละตัวผลิตไดตอวันเปนเวลาสองสัปดาห แลวนำคาเฉลี่ยของปริมาณน้ำนมที่วัวแตละตัวผลิตไดตอวันมา
สรางกราฟดังภาพ
5 10 15 20
จำนวนวัว (ตัว)

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 >50
คาเฉลี่ยปริมาณน้ำนมที่ผลิตได (ลิตร/วัน)

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ยีนที่ควบคุมปริมาณน้ำนมในวัวมีหลายตำแหนง แตละตำแหนงอาจมี genotype แบบ homozygous
dominant, heterozygous หรือ homozygous recessive
2. การผลิตน้ำนมวัวมีความแปรผันอยางตอเนื่อง เพราะสิ่งแวดลอมมีอิทธิพลสูงตอการแสดงออกของ
ลักษณะ ซึ่งแสดงไดดวยกราฟเสนโคง
3. วัวที่ผลิตน้ำนมปริมาณ 25-30 ลิตร/วัน มี genotype เปน heterozygous ทุกตำแหนง
4. ยีนที่ควบคุมปริมาณน้ำนมวัวทุกตำแหนงมีการแยกและจัดกลุมอยางอิสระ

เฉลย

57
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. ถูก เพราะ จากกราฟปริมาณน้ำนมที่วัวผลิตไดตอวันจะเห็นวาลักษณะนี้เปนลักษณะที่มีการแปรผัน
ตอเนื่อง ดังนั้นจึงเปนลักษณะที่ควบคุมโดยยีนหลายตำแหนง ซึ่งยีนแตละตำแหนงอาจมี genotype แบบ
homozygous dominant, heterozygous หรือ homozygous recessive ก็ได
2. ถูก เพราะ ลักษณะปริมาณน้ำนมในวัวควบคุมโดยยีนหลายตำแหนง สิ่งแวดลอมจึงมีอิทธิพลสูงตอการ
แสดงออก
3. ผิด เพราะ วัวที่ผลิตน้ำนมปริมาณปานกลางไมจำเปนตองมี genotype เปน heterozygous ทุกตำแหนง
แตจะมีจำนวนแอลลีลเดนที่ควบคุมการผลิตน้ำนมมากเทากับจำนวนแอลลีลดอย เชน AA BB cc dd
หรือ Aa Bb Cc Dd หรือ AA Bb Cc dd
4. ผิด เพราะ เนื่องจากเปนลักษณะที่มียีนเกี่ยวของหลายตำแหนง จึงมีความเปนไปไดที่หลายยีนอาจอยูบน
โครโมโซมเดียวกัน ทำใหไมมีการแยกและจัดกลุมอยางอิสระเหมือนยีนที่อยูบนคนละโครโมโซม

45. ลำดับเบสสาย coding strand บางสวนของยีนหนึ่งในบุคคล 3 คน เปนดังนี้

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ถาใชเอนไซมตัดจำเพาะที่มี recognition site เปน 5′ GCNGC 3′ จะตัดยีนของบุคคลที่ 1 ไดคนเดียว
2. เมื่อบุคคลที่ 1 เปน wild type บุคคลที่ 2 มีการกลายแบบ transition สวนบุคคลที่ 3 มีการกลายทั้งแบบ
transition และ transversion
3. บุคคลที่ 3 จะสรางโปรตีนที่มีขนาดสั้นกวาปกติ เพราะเกิด nonsense mutation
4. เมื่อเพิ่มปริมาณ DNA ของยีนนี้ทั้งยีนดวยเทคนิค PCR และตรวจสอบดวยเทคนิค agarose gel
electrophoresis จะสามารถแยกความแตกตางของยีนในบุคคลทั้งสามนี้ได

เฉลย
1. ถูก เพราะ เอนไซมตัดจำเพาะที่มี recognition site เปน 5′ GCNGC 3′ ซึ่งสามารถพบไดในลำดับเบส
ของบุคคลที่ 1 เทานั้น สวนบุคคลที่ 2 และ 3 ไมมีตำแหนงจดจำดังกลาว

58
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. ถูก เพราะ การกลายในบุคคลที่ 2 มีตำแหนงเดียว เปนแบบ transition สวนการกลายในบุคคลที่ 3 มี 2
ตำแหนง ตำแหนงแรกเปน transition และ ตำแหนงที่ 2 เปน transversion
3. ผิด เพราะ nonsense mutation คือการกลายที่ทำใหเกิดเปน stop codon แตในบุคคลที่ 3 ไมมีการ
กลายที่เกิดเปน stop codon ดังนั้นจะยังคงสรางโปรตีนไดขนาดเทาเดิม สังเกตลำดับเบสที่ใหมาเปน
ลำดับเบสของ coding strain ซึ่งจะมีลำดับเหมือนกับ mRNA อยูแลว (ยกเวนเปลี่ยน T เปน U เทานั้น)
4. ผิด เพราะ เมื่อเพิ่มปริมาณ DNA ของยีนนี้ทั้งยีนจากบุคคลทั้ง 3 คน จะไดชิ้น DNA ที่มีขนาดเทากัน ซึ่ง
ไมสามารถตรวจสอบเพื่อแยกความแตกตางไดดวยเทคนิค agarose gel electrophoresis

46. เมื่อนำ genomic DNA และ mRNA ของ Adenovirus hexon gene มาผสมกันในหลอดทดลอง จากนั้นให
อุณหภูมิสูงประมาณ 95 องศาเซลเซียสเปนระยะเวลา 3 นาที แลวคอย ๆ ลดอุณหภูมิลง นำสารพันธุกรรมใน
หลอดทดลองดังกลาวไปสองดูภายใตกลองจุลทรรศนอิเล็กตรอน ไดผลดังภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ขั้นตอนที่ใหอุณหภูมิสูงแลวคอย ๆ ลดอุณหภูมิลง คลายกับขั้นตอน denaturation และ extension ของ
ปฏิกิริยา PCR
2. สาย ก เปน genomic DNA และ สาย ข เปน mRNA ซึ่งมีขอมูลพันธุกรรมที่มาจากยีนเดียวกัน
59
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. สาย ก ทำหนาที่เปน coding strand ในกระบวนการ transcription
4. ยีนนี้มีจำนวน exon เทากับ 3 ซึ่งแสดงโดยสวน A B และ C ในภาพ

เฉลย
1. ผิด เพราะ ในขั้นตอนใหอุณหภูมิสูงคลายกับขั้นตอน denaturation สวนชวงที่ลดอุณหภูมิลงคลายกับ
ขั้นตอน annealing ของปฏิกิริยา PCR
2. ถูก เพราะ สาย ก ยาวกวา สาย ข จึงควรเปน genomic DNA สวนสาย ข เปน mRNA ซึ่งสารพันธุกรรม
ทั้ง 2 สายสามารถ hybridize กันได แสดงวามีลำดับนิวคลีโอไทดที่คูสมกัน ดังนั้นสารพันธุกรรมทั้ง 2
สายมาจากยีนเดียวกัน
3. ผิด เพราะ สาย ก เปน single stranded DNA เพราะถูกทำใหเสียสภาพดวยความรอนแลว และใน
กระบวนการ transcription สาย ก จะทำหนาที่เปน template strand หรือ noncoding strand ไมใช
coding strand
4. ผิด เพราะ สวน A B และ C ในภาพเปนสวนของ intron จึงไมปรากฏอยูในโมเลกุลของ mRNA ไมใช
สวนของ exon

ขอมูลในขอสอบไดมาจากการทดลองเรื่อง genomic DNA-mRNA hybridization ของยีนชนิดหนึ่ง

60
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

61
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

47. ในการโคลนยีน OCT4 ขนาด 1,200 base pairs (bp) ใสใน expression vector ซึ่งมีองคประกอบดังภาพ

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. แบคทีเรียที่ไดรับพลาสมิดนี้ จะไมสามารถเจริญเติบโตในอาหารเลี้ยงเชื้อที่มี ampicillin
2. เมื่อตัดบริเวณ ori ออก แลวนำพลาสมิดนี้ถายเขาแบคทีเรีย พลาสมิดจะไมสามารถเพิ่มจำนวนได
3. เมื่อนำยีน OCT4 ใสเขาไปในพลาสมิดที่ตัดดวยเอนไซม XhoI และ BamHI แลวถายพลาสมิดลูกผสมเขา
สูแบคทีเรีย จะสามารถสรางโปรตีน OCT4 ได
4. ถายีน OCT4 มีตำแหนงจดจำของเอนไซม BamHI อยู 1 ตำแหนง เมื่อนำยีน OCT4 ใสเขาไปใน
พลาสมิดที่ตัดดวยเอนไซม XhoI และ NotI จากนั้นนำพลาสมิดนี้ไปตัดดวยเอนไซม BamHI และ PvuI
แลวจะได DNA จำนวน 4 ชิ้น

เฉลย
1. ผิด เพราะ แบคทีเรียที่มีพลาสมิดนี้ มี ampicillin resistant gene ที่สามารถสรางโปรตีนที่ตา นทานตอ ยา
ปฏิชีวนะ ampicillin ดังนั้นจึงสามารถเลี้ยงแบคทีเรียนี้ไดในอาหารเลี้ยงเชื้อที่มี ampicillin
2. ถูก เพราะ ถาตัดบริเวณ origin of replication (Ori) จะทำให plasmid ไมสามารถเพิ่มจำนวนไดในเซลล
แบคทีเรีย
3. ถูก เพราะ การนำยีน OCT4 โคลนเขาไปในพลาสมิดนี้ผา นทาง XhoI-NotI หรือ XhoI-BamHI ทำใหยีน OCT4
อยูภายใต promoter (CAG promoter) ทำใหยีนสามารถแสดงออกได
4. ถูก เพราะ เมื่อใชเอนไซมตัดจำเพาะ BamHI (มี 3 ตำแหนง จากพลาสมิด 2 ตำแหนงและจากยีน 1 ตำแหนง)
และ PvuI (มี 1 ตำแหนง จากพลาสมิด) สามารถตัดพลาสมิดทีม่ ียีน OCT4 ได DNA จำนวน 4 ชิ้น

62
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

48. นักวิทยาศาสตรพบยุงชนิดใหมในอุโมงครถไฟใตดินของกรุงลอนดอนซึ่งสรางขึ้นตั้งแตกลางศตวรรษที่ 19 ซึ่ง

พบวามีวิวัฒนาการมาจากประชากรยุงเดิม Culex pipiens ซึ่งเปนยุงรำคาญที่พบไดในแหลงชุมชนทั่วไป โดย
ประชากรยุงชนิดใหมที่อาศัยอยูใตดินมีการแปรผันทางพันธุกรรมต่ำมากเมื่อเปรียบเทียบกับประชากรยุงเดิมที่
อาศัยอยูบนพื้นดิน
ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. ถายุงสองชนิดนี้สามารถผสมพันธุและมีลูกได จะสรุปไดวายุงสองชนิดนี้เปน species เดียวกัน
2. การแปรผันทางพันธุกรรมของประชากรยุงชนิดใหมนี้ต่ำมาก เนื่องจากเกิด random genetic drift
แบบ bottle neck
3. ลักษณะแหลงที่อยูอาศัยเปนปจจัยในการคัดเลือก (selective pressure) ทำให C. pipiens เกิดการ
ปรับตัว
4. ถายุงชนิดใหมนี้เปน species ใหม จะเปนการเกิด species แบบ cladogenesis
เฉลย
1. ผิด เพราะ เมื่อพิจารณาการจำแนกชนิดจาก Biological species concept; BSC ซึ่งมีคำจำกัดความของ
“ชนิด” วา ชนิดของกลุมประชากรในธรรมชาติซึ่งผสมพันธุกันไดและใหลูกหลานที่สืบพันธุตอไปได แต
จากขอมูลที่ใหไมไดบอกวาลูกเปนหมันหรือไม จึงไมสามารถสรุปไดวายุงสองชนิดนี้เปน species เดียวกัน
2. ผิด เพราะ ประชากรยุงชนิดใหมนี้เกิดจากประชากรยุงกลุมเล็ก ๆ ที่แยกตัวออกมาจากประชากรกลุม
ใหญ มีความหลากหลายของพันธุกรรมต่ำ เมื่อเกิดการผสมพันธุหรือเกิดการกลาย รวมถึงการวิวัฒนาการ
ไปเปนชนิดใหมแลวจะสงผลใหกลุมประชากรใหมมีความแปรผันทางพันธุกรรมต่ำไปดวย ปรากฏการณ
เชนนี้เปนลักษณะของการเกิด random genetic drift แบบ founder effect ไมใชแบบ bottle neck
3. ถูก เพราะ แหลงที่อยูอาศัยใหมที่ C. pipiens เขาไปตั้งถิ่นฐานนั้นมีความแตกตางจากแหลงที่อยูอาศัย
เดิมอยางสิ้นเชิง เชน ลักษณะบริเวณ ปริมาณแสง
4. ถูก เพราะ การเกิด species ใหม (speciation) แบบการพัฒนาแตกแขนงจาก species เดิม ใหได
species ใหม โดยที่ species เดิมยังคงมีอยู จัดเปนการเกิด species ใหมแบบ cladogenesis

63
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

VI. Biosystematics (2 ขอ 2 คะแนน)

49. สิ่งมีชีวิตทุกชนิดบนโลกมีบรรพบุรุษรวมกัน เมื่อเวลาผานไป ไดมีการวิวัฒนาการหลากหลายออกไปเปน
สิ่งมีชีวิตที่แตกตางกันจำนวนมากอยางที่พบเห็นในปจจุบัน จากภาพ phylogenetic tree

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. phylogenetic tree นี้แสดงวาสิ่งมีชีวิตทุก Domain บนโลกเปน monophyletic group
2. Domain Archaea มีความใกลชิดกับ Domain Eukarya มากกวาใกลชิดกับ Domain Bacteria
3. กลุม Euryarchaeotes เปน sister group ของกลุม TACK โดยระบุไดวากลุม Thaumarchaeotes
เกิดขึ้นกอนกลุมอื่น

64
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. กลุม Proteobacteria เปน basal group ของ Domain Bacteria

เฉลย
1. ถูก เพราะ สิ่งมีชีวิตสิ่งมีชีวิตทุกชนิดบนโลกมาจากบรรพบุรุษเดียวกัน
2. ถูก เพราะ จาก phylogenetic tree สรุปไดวา Domain Archaea มีความใกลชิดกับ Domain Eukarya
มากกวาใกลชิดกับ Domain Bacteria เนื่องจากมีบรรพบุรุษรวมสุดทายใกลชิดกันมากกวากับ Domain
Bacteria โดยมีหลักฐานยืนยัน เชน Archaea มีโครงสรางหลายอยางคลายกับ Eukarya เชน ribosome
ที่พบใน Archaea ถึงแมจะเปน 70s แตจะคลายกับ 80s ribosome ของ Eukarya และ Archaea ยัง
สรางโปรตีนหลายชนิดที่คลายกับโปรตีนของ Eukarya เชน RNA polymerase และยังมีโปรตีนลักษณะ
ใกลเคียงกับ histone สวน Archaea มีสมบัติบางประการที่แตกตางจากแบคทีเรียเชนผนังเซลลไมมี
peptidoglycan และไมไวตอยาปฏิชีวนะ
3. ผิด เพราะ ไมสามารถระบุไดวากลุมใดใน TACK เกิดขึ้นกอน เพราะเปน polytomy (การแตกกิ่งที่ไมใช
dichotomous)
4. ผิด เพราะ Proteobacteria ไมเปน basal group เนื่องจากมีความสัมพันธเปน polytomy
50. จากการสํารวจชนิดของสัตว์ในทะเลสาบนํ้าเค็มแห่งหนึ่ง พบสัตว์ทม่ี ลี กั ษณะดังภาพ มีโครงร่างแข็ง
ภายนอกลําตัว มีตาประกอบ 1 คู่ ข้างลําตัวมีรยางค์ปล้องละ 1 คู่ ส่วนหัวมีรยางค์คล้ายเขีย้ วจํานวน
10-11 ปล้อง และในพืน้ ทีส่ ํารวจพบหลักฐานทีท่ าํ ให้เชื่อได้ว่ามีการลอกคราบ (molting)

ขอความตอไปนี้ถูกหรือผิด
1. สัตวนี้มีแนวโนมหากินตามพื้นทองน้ำโดยการลาเหยื่อ
2. สัตวนี้มีลักษณะตางจาก nematodes ตรงที่สามารถลอกคราบได
3. สัตวนี้มีลักษณะรวมกับ annelids คือ มี bilateral symmetry, segmentation และ appendages

65
 16th TBO
THEORICAL EXAM : PART A
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. สัตวนี้นาจะจัดอยูใน Subphylum Crustacea ของ Phylum Arthropoda เชนเดียวกับ กุง กั้ง ปู

เฉลย
1. ถูก เพราะ มีลักษณะลำตัวแบน รยางคแบนซึ่งเปนลักษณะของสัตวที่อาศัยตามพื้นทองน้ำและมีรยางค
คลายเขี้ยวซึ่งทำหนาที่ชวยจับเหยื่อไดดี
2. ผิด เพราะ nematodes สามารถลอกคราบไดเชนกัน
3. ถูก เพราะ สามารถพบลักษณะดังกลาวใน Class Polychaeta ของ Phylum Annelida
4. ผิด เพราะ แมวาสัตวนี้มีตาประกอบเปน stalked eyes คลายที่พบใน Subphylum Crustacea แตขาด
ลักษณะสำคัญประจำ subphylum เชน รยางคเปนขอปลอง รยางคเปนแบบปลายแยก 2 แฉก
(biramous appendage) antenna 2 คู

66