Mga sasagutan sa Filipino 10 Kuwarter 3, Modyul 1:

1. Subukin
2. Gawain 2
3. Gawain 4, Gawain 5 at Gawain 7

Republic of the Philippines

Department of Education
Region I
SCHOOLS DIVISION OF ILOCOS NORTE

Filipino 10
Ikatlong Markahan – Modyul 1:
Mga Akdang Pampanitikan ng
Africa at Persia
(Mitolohiya)
MELC: Naipaliliwanag ang pagkakaiba at pagkakatulad ng
mitolohiya ng Africa at Persia. F10PN-IIIa-76
• Nasusuri ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya
batay sa suliranin ng akda, kilos at gawi ng tauhan,
desisyon ng tauhan (F10PB-IIIa-80)
• Nabibigyang puna ang napanood sa Video
(F10PD-IIIa-74)
• Napangngatuwiranan ang sariling reaksiyon tungkol sa
akdang binasa sa pamamagitan ng debate/pagtatalo
(F10PS-IIIa-78)
• Nagagamit ng angkop ang mga pamantayan sa
pagsasaling wika(F10WG-IIIa-71)

Inihanda ni:

MERCY V. CUADRO
Guro II
Dingras National High School-Sulquiano Campus
Filipino – Ikasampung na Baitang
Share-A-Resource-Program
Ikatlong Markahan – Modyul 1: Mga Akdang Pampanitikan ng Africa at Persia
(Mitolohiya)
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayonpaman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit
sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang
matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales.
Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon.
Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula
sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag

sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Mercy V. Cuadro
Editor: Florante H. Agoo, Jr.
Tagasuri: Jon Jon D. Garcia
Editha R. Mabanag
Tagasuri sa Wika: Florante H. Agoo, Jr.
Tagalapat: Chester Allan M. Eduria
Tagapamahala: Joann A. Corpuz
Joye D. Madalipay
Santiago L. Baoec
Jenetrix T. Tumaneng
Editha R. Mabanag
Division Design & Layout Artist: Marvin M. Marugay

Inilimbag sa Pilipinas ng

Schools Division of Ilocos Norte

Office Address: Brgy. 7B, Giron Street, Laoag City, Ilocos Norte
Telefax: (077) 771-0960
Telephone No.: (077) 770-5963, (077) 600-2605
E-mail Address: ilocos.norte@deped.gov.ph
 Alamin

Mabuhay at masayang araw sa inyo mahal naming mag-aaral!

Panibago na namang paglalakbay ang gagawin natin sa araling ito. Ang bawat
tao ay maipapahayag ang kanilang sariling damdamin sa pamamagitan ng kanilang
kilos, sa pagsasalita at kung ano ang galaw nila.Malalaman natin ang saloobin ng
bawat isa sa kanilang katagang ipinapahayag.Hindi lamang sa mga tao kundi sa
mga ibat ibang pangyayari na maaring makita o nakikita natin sa ating kapaligiran.
Sa modyul na ito ay inaasahang mabibigyang kahulugan ang kilos at mga
pangyayari tungkol sa mitolohiya ng Africa at Persia.

Subukin

Sagutin ang paunang gawain na titiyak sa lawak ng kaalaman mo sa mga

araling nasa modyul.
Sagutin ang mga tanong. Gayahon sa sagutang papel ang kasunod na pormat.

Ang mga larawan na nasa itaas ay kuha mula sa Google Images

1. Ano ang kultura ng Africa?

2. Ano ang naging ambag ng Africa sa Panitikan?
3. Ano ang kultura ng Iran?
4. Ano ang naging ambag ng Iran sa Panitikan?

1
 Masasalamin ang katangian ng mga bansa ayon sa kanilang kultura at ang
kanilang ambag sa pantikan.

Ang Africa ay pangalawa sa pinakamalaking kontinente sa buong mundo at

pangalawa rin sa dami ng populasyon sumunod sa Asya. Kahit na ganoon ang kulay
ng mga Aprikano doon, magaling sila at mabait at may angking talino na
ipinagmamalaki. Mayroong 54 na kinikilalang mga estado o bansa sa Aprika. Siyam
na teritoryo at dalawang de facto o mga estadong may limitado o walang rekognisyon
sa kontinenteng ito. Ito ay tahanan ng ibat ibang etnisidad, kultura at wika.Sila ay
namumuhay na simple at nagkakaisa upang umunlad ang kanilang interaksyon sa
isat isa. Masasalamin din ang kagandahan ng kanilang bansang nag uumapaw sa
mga likas na yaman at mga hayop na naninirahan dito. May dignidad at moralidad
din sila. Mas kilala ang kanilang bansa bilang bansang inapi ng mga mananakop at
sapilitang ginagawang alipin at ipinagbibili bilang alipin. Sapagkat silay itim hindi
rin sila nakalusot sa rasismo at diskriminasyon na siya ring naging dahilan ng
mababang pagtingin sa kanila at pagruyak sa dignidad at karapatang pantao ng mga
Aprikano.

Ang Persia ay sumasalamin sa isang maluwalhating kultura at sibilisasyon,

pinalamutian ng hiyas na karunungan sining at imahinasyon sa paglipas ng
maraming siglo. Mainit ang mga baybaying lupaing Gulpo. Ang lupain ay
pangunahing nang binubuo ng katimugang bahagi ng bako-bakong kabundukan ng
Zagros, na may pagi-pagitang mahahaba at matatabang libis na may magubat na
mga dalisdis. Magigiting na mandirigma ang mga Persiano at matatalino ring mga
pinuno. Walang takda ang kanilang kapangyarihan, makatarungan at tapat sa
pakikitungo sa mga tao ang mga haring Persiano. Makatarungan ang pagbubuwis
at dapat maging pantay sa lahat ng tao ang batas.

2
 A. Panitikan: Liongo (Mitolohiya mula
sa Kenya) Isinalin sa Filipino ni
Aralin
Roderic P. Urgelles

1 B. Gramatika at Retorika: Mga

Pamantayan sa Pagsasaling-Wika
C. Uri ng Teksto: Naglalahad

Ang Republika ng Kenya ay isang bansa sa Silangang Africa. Napalilibutan ito

ng Ethiopia sa Hilaga, Somalia sa Hilagang-Silangan, Tanzania sa Timog, Uganda sa
Kanluran, at Sudan sa Hilagang Kanluran. Kasama ang karagatang Indian sa Timog-
Silangan. Mayaman ang bansa sa mga akdang pampanitikan, sining sa inukit na
bato, arkitektura ang mga palasyo, at museo na yari sa putik, may musika, at sayaw
na ritmo ng pananampalataya ng kanilang lahi. Masasalamin natin ang kanilang
mga literatura sa pamamagitan ng kanilang mga mitolohiya na higit na
magpapakilala sa atin ng kultura at tradisyon ng bansang Kenya.

Ang araling ito ay isang mitolohiya mula sa Kenya, bahagi ng araling ito ang
pagtalakay sa mga pamantayan sa pagsasaling wika. Inaasahang masasagot mo ang
mga pokus na tanong na: Paano susuriin ang mga kaisipang nakapaloob sa
mitolohiya na may iba’t ibang batayan? Paano magagamit nang angkop ang mga
pamantayan sa pagsasaling wika?

Gayundin, inaasahang makapagsasalin ka ng alinmang akdang

pampanitikan mula sa bansang Africa at Persia batay sa sumusunod na
pamantayan: katapatan at kawastuhan.

3
 Tuklasin

Ngayon ay handa ka nang simulan ang mga gawain upang malaman ang mga
sagot sa mga pokus na tanong: Paano susuriin ang mga kaisipang nakapaloob sa
mitolohiya na may iba’t ibang bayani? Paano magagamit nang angkop ang mga
pamantayan sa pagsasalarawan?

GAWAIN 1: Magagawa Natin

Basahin ang kasunod na mitolohiya mula sa Africa. Suriin ito bilang pagpapahalaga
at sagutin ang kasunod na mga tanong sa sagutang papel.

Mashya at Mashayana: Mito ng Pagkalikha

Mula sa primebal na hayop na Gayomart na hindi lalaki at babae. Nagmula
ang ikaanim na paglikha ni Ahura Ohrmuzd. Sa kabilang banda, si Ahriman
Mainyu na sinasabing espiritu ng masama at naninirahan sa kadiliman ay
naghangad na wasakin ang lahat ng nilikha ni Ahura Ohrmuzd.

Inisip naman ni Ahura Ohrmuzd na patayin si Gayomard kaya nagpadala

siya ng demonesa sa katauhan ni Jeh. Nagtagumpay ang demonesa, subalit
nabihag siya ng buwan na si Mah. Mula sa binhi ni Gayomard bago siya namatay
ay lumago at mula sa kaniyang bangkay ay may tumubong isang puno na
pinagmulan ng lahat ng may buhay na halaman. At dito nanggaling sina Mashya
at Mashyana.

Tumulong si Mashya at Mashyana sa pakikipaglaban kay Ahriman

Mainyu. Nagkaroon ng mga anak sina Mashya at Mashyana na tig-15 kambal na
kumalat sa buong daigdig at maging mga lahi ng sangkatauhan.
- Mula sa Elements of Literature nina Holt et. al. 2008. Texas, USA

1. Tungkol saan ang mitolohiya?

2. Ilarawan ang ginawa ni Ahriman Mainyu at ang ginawa ni Ahura Ohrmuzd?
3. Ang pagpatay ba ni Ahura Ohrmuzd kay Gayomard ang pinagmulan ng
suliranin ng kuwento? Patunayan
4. Bakit tumulong sina Mashya at Mashyana sa pakikipaglaban kay Ahriman
Mainyu?

4
Gawain 2: Salin-Salita
Panuto: Piliin ang angkop na salin sa salitang nakahilis sa loob ng panaklong. Isulat
sa sagutang papel ang tamang sagot .

Noong unang (1.) Time (Bagyo, Oras, Panahon,) ang kalangitan at ang
kalupaan ay mag-asawa. Sila ay may dalawang anak na sina Langit at Tubigan. Sila
ay may kaniya-kaniyang (2.) Covered (palaruan, nasasakupan, palayan). Si Langit
ay diyosa ng (3.) Galaxy (kalawakan, lupain, kalangitan), at si (4.) Pond (Kalikasan,
Katubigan, Tubigan) naman ay diyosa ng katubigan. Sina Langit at Tubigan ay (5.)
Married (nagiibigan, nagpakasal, magkababata) at ang naging anak nila ay apat,
tatlo ang lalaki, at isa ang babae. Si Dagat ay (6.) Chic (makisig, mayabang, mabait)
malakas na lalaki at ang katawan ay mulato. Si Aldaw ay (7.) Cheerful (masayahin,
masigla, mainam) na lalaki na ang katawan ay ginto.Si Bulan ay isang (8.) Weak
(maginoong, mahinang, matabang) lalaki na ang katawan ay ginto.Si Bulan ay isang
mahinang lalaki na ang katawan ay kulay tanso. Si Bitoon ang (9.) Only (tanging,
marami, grupo) babae na maganda ang katawan at kulay (10.) Silver (pilak, ginto,
tanso).

5
 Suriin

Basahin ang mitolohiya mula sa Kenya upang malaman mo kung

masasalamin ditto ang kanilang kultura.

Ang larawang ito ay kuha mula sa Google Images

Liongo
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles

Isinilang si Liongo sa isa sa pitong bayang nasa baybaying- dagat ng

Kenya. Siya ang nagmamayari ng karangalan bilang pinakamahusay na makata
sa kanilang lugar. Malakas at mataas din siya tulad ng isang higante, na hindi
nasusugatan ng ano mang mga armas. Ngunit kung siya’y tatamaan ng karayom
sa kaniyang pusod ay mamamatay siya. Tanging si Liongo at ang kaniyang inang
si Mbwasho ang nakaaalamnito. Hari siya ng Ozi at Ungwana sa Tana Delta, at
Shangha sa Faza o isla ng Pate.
Nagtagumpay siya sa pananakop ng trono ng Pate na unang napunta sa
kanyang pinsang si Haring Ahmad (Hemedi) na kinilalang kauna-unahang
namuno sa Islam. Ang pagbabago ay naging mabilis mula sa Matrilinear na
pamamahala ng mga kababaihan tungo sa Patrilinear na pamamahala ng
kalalakihan sa pagsasalin ng trono. Nais ni Haring Ahmad na mawala si Liongo
kaya ikinadena at ikinulong siya nito. Nakaisip si Liongo ng isang pagpupuri.
Habang ang parirala (Refrain) nito ay inawit ng mga nasa labas ng bilangguan,
bigla siyang nakahulagpos sa tanikala na hindi nakikita ng bantay.
Nang makita ito ng mga tao, tumigil sila sa pag-awit. Tumakas siya at
nanirahan sa Watwa kasama ang mga taong naninirahan sa kagubatan.
Nagsanay siyang mabuti sa paghawak ng busog at palaso na kinalaunan ay
nanalo siya sa paligsahan ng pagpana. Ito pala’y pakana ng hari upang siya ay
madakip at muli na naman siyang nakatakas. Kakaunti lang ang nakaaalam
tungkol sa matagumpay na pagwawagi ni Liongo sa digmaan laban sa mga Gala
(Wagala). Kaya naibigay ng hari ang kaniyang anak na dalaga upang ang
bayaning si Liongo ay mapabilang sa kaniyang pamilya.
Nang lumaon si Liongo ay nagkaanak ng isang lalaki na nagtraydor at
pumatay sa kaniya.
GAWAIN 3: Paglinang ng Talasalitaan
-Mula sa http://www.a-gallery.de/docs/mythology.html

6
GAWAIN 3: Paglinang ng Talasalitaan

Panuto: Tukuyin ang pinagmulan ng salita. Ang sagot ay dapat na may kaugnayan
sa binasang mitolohiya.

1. Matrilinear-

2. Ozi-

3. Patrilinear-

4. Faza-

5. Gala-

GAWAIN 4: Pag-unawa sa Akda

A. Sagutin ang mga tanong.

1. Ano ang suliranin ng tauhan?
2. Makatuwiran ba ang kaniyang naging desisyon? Patunayan.
3. Sumasang-ayon ka ba sa naging desisyon ni Liongo? Ipaliwanag.
4. Ano ang naging kilos at gawi ni Liongo?
5. Anong mahalagang aral ang nais nitong ipabatid mula sa iyong binasang
akda?
B. Ibigay ang mga pangyayaring kaugnay ng mga kaisipang nakapaloob sa
mitolohiya batay sa suliranin ng akda, kilos, at gawi ng tauhan. Gawin sa
pamamagitan ng story board. Ilagay sa sagutang papel.

1 2

3 4

5 6

7
 Pagyamanin

Upang higit na maunawaan ang katangian ng mito, basahin mo ang isang

mitolohiya na nagmula sa bansang Nigeria.
Maaaring Lumipad ang Tao
Naisalaysay ni Virginia Hamilton
Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles

Ang larawang ito ay kuha mula sa Google Images

Sinasabing iniingatan ng mga taong nakalilipad ang kanilang kapangyarihan

kahit na inaalis nila ang kanilang pakpak. Inililihim nila ang kanilang
kapangyarihan sa lupain ng mga alipin. Sila ay nagbalatkayong mga tao mula sa
Africa na may maiitim na balat. Hindi na nila maaaring ipaalam sa kanila kung sino
ang nakalilipad at ang hindi.
May matandang lalaki na nagngangalang Toby, mataas ang kaniyang tindig.
Samantalang ang batang babae na dating may pakpak ay si Sarah. Makikitang may
batang nakatali sa kaniyang likod. Nanginginig siya kung mabigat ang mga gawain.
Sa ganitong pangyayari sisigawan siya ng tagapagbantay ng lupain.
Nagtatrabaho siya sa palayan mula sa pagsikat ng araw hanggang sa
paglubog nito. Tinatawag nilang panginoon ang may-ari nito. Inihalintulad raw siya
sa kumpol ng putik, uling na kumikinang sa matigas na batong nakasalansan na
hindi matanggal.
Ang nagbabantay sa kanila ay nakasakay sa likod ng kabayo at itinuturo ang
mga aliping mabagal magtrabaho. Hinahampas ng latigo ang mga mabagal sa gawain
upang maging mabilis ang kanilang paggawa .Si Sarah ay naghuhukay at nag-aayos
ng pilapil sa palayan, habang ang bata ay tulog sa kaniyang likod. Nang magutom
ang bata ay nagsimula itong umiyak nang malakas. Hindi niya ito mapatigil, ibinaba

8
niya ito at hinayaang umiyak nang umiyak maski ayaw niya itong gawin dahil anak
niya ang bata. “Patahimikin mo iyan,” sabi ng tagapagbantay sabay turo sa bata.
Hinawakan niya sa balikat si Sarah hanggang sa mapaluhod ito. Hinampas niya ang
bata ng latigo. Samantala, si Sarah ay bumagsak naman sa lupa. Ang matandang
naroroon na si Toby ang tumulong kina Sarah. “Aalis ako nang mabilis,” sabi niya
pagdaka. Hindi makatayo nang tuwid si Sarah. Napakahina niya, nasusunog na ng
araw ang kaniyang mukha. Ang bata ay umiiyak nang umiiyak. “Kaawaan mo kami,
kaawaan mo kami.” Malungkot si Sarah dahil sa nangyari, naghihimutok siya at
napaupo na lamang sa pilapil .
Tumayo ka, ikaw, maitim na baka” hiyaw ng tagapagbantay, itinuro si Sarah
at muli na namang hinampas ng latigo sa hita at ang sako niyang damit ay naging
basahan. Ang dugo sa kaniyang sugat ay humalo sa putik, di siya makatayo.
Nandoon si Toby, ngunit kahit isa ay walang makatulong sa kaniya.
“Ngayon na, bago pa mahuli ang lahat.”
“Sige anak, ngayon na ang panahon,” sagot ni Toby “Humayo ka, kung alam
mo kung paano ka makaaalis.
Kum… yali, Kumbuba tambe,” at ang mga salita na may kapangyarihan ang
kanilang mabilis na nasambit nang pabulong at pabuntung hininga. Tumaas ang
isang paa ni Sarah sa hangin. Noong una ay di maayos ang kaniyang paglipad na
hawak-hawak nang mahigpit ang kaniyang anak. Naramdaman niya ang mahika,
ang misteryo ng salita ng Africa, sinabi niya na malaya na siya tulad ng isang ibon,
na animo’y balahibong umiilanlang sa hangin.
Ang bantay ay nagronda habang humihiyaw, sumisigaw. Samantalang si
Sarah, at ang kaniyang anak ay lumilipad sa bakuran, sa mga kahoy, sa mga
nagtataasang puno na hindi siya nakikita maging ng tagapagbantay. Lumilipad
siyang tulad ng isang agila hanggang sa unti-unti na silang makita ng mga taong
nasa ibaba. Walang sinoman ang makapagsalita tungkol dito, hindi makapaniwala,
subalit nakita nila ito.
Nang sumunod na mga araw ay may nakitang patay na nakahandusay sa
maiinit na palayan, isang batang lalaki na alipin. Nakita siya ng tagapagbantay at
nilatigo siya, bumagsak ang bata. Pinuntahan siya ni Toby at sinabi nito ang salita
ng lumang Africa na minsan lang niyang narinig kaya hindi niya agad maintindihan.
Nakalimutan ng bata ang narinig niya. Nagtungo si Toby at muling
naibulong sa bata, nakuha niya ang tamang salita. Nagpagulong-gulong siya sa
hangin. Pansamantala siyang nakalipad at siya ay idinuyan sa mainit na simoy ng
hangin at muli siyang nakalipad.
Iba-iba pa ang bumagsak dahil sa init, naroon lagi si Toby. Umiiyak siya sa
nakikita niyang bumabagsak at nandiyan siya upang iabot ang kaniyang kamay
“kumkumka yali, kum… tambe!” Pabulong niyang sabi at muli na naman silang
nakalipad at pumailanlang sa hangin. Ang isang lumilipad ay maitim at may
makislap na tungkod habang sila ay nasa taas ng ulo ng tagapagbantay. Dumako
sila sa pilapil, sa palayan, sa bakuran, at sa batis na dinadaluyan ng tubig . “Bihagin

9
ang matanda,” sabi ng tagapagbantay. “Narinig ko siyang sinabi ang mahiwagang
salita, bihagin siya.”
Samantala may isang tumatawag. Nakuha na ng tagapagbantay ang kaniyang
latigo upang itali si Toby. Kinuha niya ang kaniyang baril upang patayin ang negrong
si Toby. Natawa lang si Toby, lumingon siya at ang sabi “heeee, heee! Hindi ninyo
kilala kung sino ako? Hindi rin ninyo alam kung sino pa ang ibang tulad naming
nasa palayan.” At muli niyang naibulong ang mahiwagang salita bilang pangako sa
angkan ng mga itim, sinabi niya ito sa lahat ng mga kalahi nilang nasa palayan sa
ilalim ng malupit na latigo.
“Buba… Yali... Buba... tambe…” May napakalakas na sigawan at hiyawan ang
baluktot na likod ay naunat, matatanda at batang mga alipin ay nakalipad na
magkakahawak-kamay. Nagsasalita habang nakabilog animo singsing, umaawit
pero hindi sila magkakahalo hindi pala sila umaawit sila ay lumilipad sa hangin
langkay-langkay na animo mga ibong tumatakip sa asul na kalangitan, maiitim na
anino. Hindi na mahalaga kung sila ay nakalilipad nang napakataas. Tanaw nila ang
plantasyon, ang taniman, paalis sa lupain ng mga alipin. Lumilipad sila patungo sa
kanilang kalayaan.
Kasabay nilang lumilipad si Toby at sila ay iniingatan nito. Hindi siya umiiyak,
hindi siya tumatawa, siya ay tagagabay. Nakita niya sa taniman ang mga katutubong
alipin na naghihintay kung sila ay makalilipad na tulad nila.
“Isama ninyo kami sa paglipad,” kanilang wika, pero sila’y natatakot sumigaw.
Hindi na nila nahintay na sila ay maturuang lumipad. Naghintay ng pagkakataon
na makatakbo “paalam” ang sabi ng matandang tumatawag na si Toby, “Kausapin
mo sila ulilang kaluluwa!” At siya ay lumipad at naglaho.
Sinabi ng tagapagbantay sa kanilang panginoon ang kanilang nasaksihan.
“Ito ay isang kasinungalingan, gawa lamang ng liwanag.” Subalit ang tagapagbantay
ay hindi nagsalita sapagkat alam niya ang totoo.
Ang mga aliping hindi nakalipad ay nagpatuloy sa pagkukuwento sa kanilang
mga anak. Ang pangyayaring ito ay hindi nila malilimutan. Naalala nila noong sila
ay malaya at nakaupo sa paligid ng kanilang lupang tinubuan. At sinabi nila ito sa
mga bata, ang tungkol sa mga taong hindi nakalilipad hanggang ngayon.
- Mula sa Elements of Literature nina Holt et. al. 2008. Texas, USA

10
 Isaisip

GAWAIN 5: Mahalaga ang Opinyon Mo

Magbigay ng mga kaisipang nakapaloob sa binasang mitolohiya. Itala sa tsart at
lagyan ng tsek (a) ang kolum kung ito ay makatotohanan o di makatotohanan at
ipaliwanag ang iyong sagot sa huling kolum.
Kaisipan MK DMK Paliwanag
1

11
 Isagawa

Pagsasanib ng Gramatika at Retorika

Alam mo ba na….
Ang pagsasaling wika ay paglilipat sa pinagsasalinang wika ng pinakamalapit
na katumbas na diwa at estilong nasa wikang isasalin? Ang isinasalin ay ang
diwa ng talata at hindi ang bawat salita na bumubuo rito. (Santiago, 2003)
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Tagapagsalin
1. Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot. Nakukuha niya ang
kahulugan ng kanyang isinasalin o siya’y mahusay na. Kumokunsolta sa
diksyunaryo. Naanawaan niya ang maliit na himaymay ng kahulugan at
halagang pandamdamin taglay ng mga salitang gagamitin.
2. Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kasangkot sa
pagsasalin. Ang kaalaman sa gramatika ng dalawang wika sa pagsasalin ay
kailangang-kailangan ng tagapagsalin sa pagsusuri ng diwang nais ipabatid
ng awtor, gayundin sa wastong paggamit ng mga salita, wastong pagkakabuo
at pagsusunod-sunod.
3. Sapat na kakayahan sa pampanitikang paraan ng pagpapahayag. Ang
kakayahang magsalita sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin at
kaalaman sa gramatika ay hindi sapat para makapagsalin. Kaya kung ang
lahat ay patas, nagiging higit na mahusay na tagapagsalin ang manunulat.
4. Sapat na kaalaman sa paksang isasalin. Marapat na ang tagapagsalin ay may
higit na kaalaman sa paksa. Sapagkat siya ay higit na nakaaalam at
nakauunawa sa mga konseptong nakapaloob ditto.
5. Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin.
Walang higit na mabisa kaysa ibang wika. Ang lahat ng wika ay may sariling
bisa at kakayahan bilang kasangkapan sa pagpapahayag ng kulturang
Pilipino at ng ibang bansa.
Gabay sa Pagsasaling-wika
Basahing mabuti ang buong tekstong isasalin at unawain ang kabuuang diwa
nito. Tandaang mahalaga para sa tagapagsalin na magkaroon ng malawak na
kaalaman sa wikang isasalin at sa wikang pagsasalinan. Mahalaga rin ang
kakayahang magsulat nang maayos at maging pamilyar sa mga estilo ng pagsulat
sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin.
1. Isagawa ang unang pagsasalin. Isaisip na ang isasalin ay diwa ng isasali at
hindi salita.
2. Basahin at suriing mabuti ang pagkakasalin. Tandaang ang pagdaragdag,
pagbawas, pagpapalit o pagbabago sa orihinal na diwa ng isinasalin nang
walang napakalaking dahilan ay isang paglabag sa tungkulin ng tagapagsalin.
3. Rebisahin ang salin upang ito’y magiging totoo sa diwa ng orihinal. Ayusin
ang bahaging hindi malinaw at nagbibigay ng kalituhan. Biyang-pansin ang
aspektong panggramatika ng dalawang wikang kasama sa pagsasalin. Kung
gagamit ng diksyonaryo ay isaalang-alang ang iba’t ibang kahulugan ng isang
salita. Kakailanganin ng isang mag-aaral ang pagsasanay upang makuha ang
kahulugang angkop sa konteksto ng pangungusap.

12
GAWAIN 6: Isalin ang Salita sa Ibang Wika
A. Isalin mo sa Ingles ang mga sumusunod na salita.
1. Tagapagbantay

2. Misteryo

3. Nagpagulong-gulong

4. Mahika

5. Kumikinang

B. Isalin sa Filipino ang kasunod na talata.

In the days of King Solomon, three thousand years ago, there lived in
Ethiopia a dynasty of Queen, who reigned with great wisdom.
The Queen of Ethiopia (Literatura ng Africa)

SALIN FILIPINO

C. Isalin sa Filipino ang sumusunod:

The Yoruba believe that there is
a god, Ori, who supervise
people’s choice in heaven.
Destiny (Yoruba)
Literatura ng Africa

SALIN FILIPINO

13
GAWAIN 7: Suring-Basa
Suriin ang salin ng mitolohiyang “Maaring Lumipad ang Tao” gamit ang kasunod
na talahanayan. Lagyan ng tsek (a) ang mapipiling eskala:
5 – Napakataas, 4 – Mataas, 3 – Mataas-taas, 2 – Hindi mataas, at 1 – Paunlarin pa.

The Overseer rode after her, hollerin,
Sarah flew over the fences. She flew
over the woods, tall trees could not
snag her. Nor could the Overseer.
She flew like an eagle. Now, until she
was gone from sight. No one dared
speak about it. Couldn’t belive it. But
it was, because they that was there
saw that it was.
Ang bantay ay nagronda habang
humihiyaw, sumisigaw. Samantalang
si Sarah at ang kaniyang anak ay
lumilipad sa bakuran, sa mga kahoy,
sa mga nagtataasang puno na hindi
siya nakikita maging ng
tagapagbantay. Lumilipad siyang
tulad ng isang agila hanggang sa unti-
unti na silang makita ng mga taong
nasa ibaba. Walang sinuman ang
makapagsalita tungkol dito, hindi
makapaniwala, subalit nakita nila ito.

Katangian 1 2 3 4 5
Sapat na kaalaman sa dalawang wikang
kasangkot.
Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang
wikang kasangkot sa pagsasalin.
Sapat na kaalaman sa uri ng panitikang
isasalin
Sapat na kaalaman sa paksang isasalin.
Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang
bansa kaugnay sa pagsasalin.

Sagutin ang sumusunod na tanong.

1. Ano ang masasabi mo sa pagkakasalin ng teksto? Angkop ba ang mga ginamit

na salita sa pagsasalin? Tama ba ang pagkakasunod-sunod ng mga ideya?
Patunayan.
2. Paano nakatulong sa iyo ang binasang teksto na nakasalin sa Filipino?
3. Kung ang bersyong nasa Ingles lang ang binasa mo, ganito rin kaya ang
pagkaunawa mo sa teksto? Pangatuwiran.
4. Paano nakatutulong ang pagsasaling-wika ng mga akda sa pagpapahalagang
pampanitikan?

14
 Tayahin

Panuto: Piliin at isulat sa sagutang papel ang letra ng tamang sagot.

1. Ano ang tawag sa paglilipat ng pinakamalapit na katumbas na diwa at estilong
nasa wikang isasalin?
A. Panlapi C. Pagpapakahulugan
B. Gramatika D. pagsasaling-wika
2. Ito ay nagpapahayag ng mga pangyayari o kasanayang magkakaugnay.
A. Pangangatuwiran C. Paglalahad
B. Paglalarawan D. pagsasalaysay
3. Ito ay pagpapahayag ng sariling opinyon, kaisipan, at ideyang binibigkas sa
harap ng maraming tao.
A. tula B. sanaysay C. talumpati D. balagtasan
4. Panitikan na may suliraning kinakaharap ang pangunahing tauhan at nag-iiwan
ng isang kakintalan sa isip ng mambabasa.
A. nobela B. karilyo C. dula D. maikling kuwento
5. Sagisag ito na kumakatawan sa isang tagong kahulugan.
A. Idyoma C. simbolismo
B. matatalinghagang pananalita D. tayutay
6. Ang tulang ito ay walang sukat at tugma ngunit mayaman sa matatalinghagang
pananalita.
A. pandamdamin C. blangko berso
B. malaya D. tradisyonal
7. Panitikang nasa anyong patula noong sinaunang panahon na kalauna’y naging
tuluyan.
A. epiko B. anekdota C. sanaysay D. mitolohiya
8. Ano ang tawag sa pamamahala ng isang kababaihan sa Binasang Lionggo?
A. Matrilinear B. ozi C. patrilinearD. faza
9. Batay sa pagsasalin sa kahon, alin ang unang-unang pamantayan dapat
isaalang-alang sa pagsasalin?
“Love excuses everything “Mapagpatawad ang pag-ibig,

believe all things,hopes all pinaniniwalaan ang lahat ng bagay,

things, endures all things”. puno ng pag-asa sa mga bagay,

nakakaya ang lahat ng bagay.”
A. Basahin nang paulit-ulit.
B. Ikumpara ang ginawang salin.
C. Suriin ang bawat salita sa isinasalin.
D. May sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot

15
10. Piliin ang pinakamalapit na salin sa kasabihang nasa kahon.

“A negative mind will never give you a positive life”

A. “Ang isip na negatibo ay di magbibigay ng buhay na positibo.”
B. “Ang kaisipang negatibo ay hindi ka mabibigyan ng positibong buhay.”
C. “Ang negatibong pag-iisip ay di magdadala sa iyo sa magandang buhay.”
D. “Ang pag-iisip ng negatibo ay hindi magbibigay ng positibong buhay.”

Karagdagang Gawain

Sagutin ang mga sumusunod na tanong:

1. Paano susuriin ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya na may iba’t
ibang batayan?
2. Paano magagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-wika?

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Schools Division of Ilocos Norte – Curriculum Implementation Division

Learning Resource Management Section (SDOIN-CID LRMS)

Office Address : Brgy. 7B, Giron Street, Laoag City, Ilocos Norte
Telefax : (077) 771-0960
Telephone No. : (077) 770-5963, (077) 600-2605
E-mail Address : sdoin.lrmds@deped.gov.ph
Feedback link : https://bit.ly/sdoin-clm-feedbacksystem