ΚΟΣΜΑΣ Ο ΜΕΛΩΔΟΣ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
• 674/676: γεννήθηκε στη Δαμασκό
• έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς σε πολύ μικρή ηλικία.
Υιοθετήθηκε από τον πατέρα του Ιωάννη του Δαμασκηνού.
• μόνασε μαζί με τον Ιωάννη στην μονή του αγίου Σάββα στην
Παλαιστίνη.
• 734: χειροτονήθηκε επίσκοπος στην πόλη Μαϊουμά της
Παλαιστίνης, κοντά στη Γάζα και πέθανε γύρω στα 753/754. Τιμάται
ως άγιος στις 14 Οκτωβρίου.
• είχε αποκτήσει γενναία μόρφωση και ελληνική παιδεία.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
• υπήρξε κορυφαίος εκκλησιαστικός ποιητής.
• Συνέθεσε 173 ειρμούς,
• 33 κανόνες (από τους οποίους 9 είναι αμφίβολοι),
• 83 ιδιόμελα,
• 30 στιχηρά προσόμοια,
• διώδια, τριώδια και τετραώδια,
• ένα ιδιόμελο κοντάκιο στην Κοίμηση της Θεοτόκου (Δετοράκης).
• Έγραψε σχόλια στα γρηγοριανά έπη και του έχει αποδοθεί ο
χαρακτηρισμός φιλογρηγόριος.
• Του αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «μελωδός».
• Παλαιά τυπική διάταξη την οποία παραδίδει ο Νικηφόρος Κάλλιστος
Ξανθόπουλος επιβάλλει την πρόκριση του Κοσμά έναντι των άλλων
κανονογράφων: «Ἱστέον δὲ καὶ τοῦτο, ὡς εἴπερ ἔχει τὸ μηναῖον ἐν μνήμῃ
ἁγίου τινός κανόνας διαφόρων ποιητῶν, εἰ μέν ἐστι κανὼν ὁ τοῦ κῦρ Κοσμᾶ
προκρίνεται. . .».

ΓΛΩΣΣΑ - ΥΦΟΣ
• πυκνός και δυσνόητος, ύφος υψηλό, λυρισμός πηγαίος.
• Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από επιβλητική και υποβλητική επισημότητα.
• δύναμη και ο πλούτος των εικόνων.
• γλώσσα του αρχαΐζουσα
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟ (Δετοράκης, Ευστρατιάδης): Τον Δαμασκηνό
χαρακτηρίζει η απλότητα και η σαφήνεια, η λαμπρότητα και η γλυκύτητα της
έκφρασης. Τον Κοσμά διακρίνει η στρυφνότητα της έκφρασης, αλλά
ταυτόχρονα διακρίνεται από το ύψος της ποίησής του και από θεόπνευστο
λυρισμό. Επιπλέον έχει παρατηρηθεί ότι το δόγμα δεσμεύει τον Κοσμά
λιγότερο από τον Δαμασκηνό. Ο Κοσμάς στην ποίησή του ελάχιστα θεολογεί.
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΑΝΔΡΕΑ ΚΡΗΤΗΣ: στον Κοσμά δεν απαντά ο φόρτος των
βιβλικών αναφορών που συναντούμε στην ποίηση του Ανδρέα. Ο Κοσμάς
συμμετέχει ως πιστός στα δρώμενα της Εκκλησίας.
Κοινό χαρακτηριστικό: Αποβλέπουν στον άνθρωπο και προσπαθούν με την
ποίησή τους να τον παρακινήσουν στον ενθουσιασμό, στην συντριβή και στη
μετάνοια: «ποιηταί της συντριβής, της εξομολογήσεως και της εκφράσεως του
εσωτερικού αγώνος».
 Μορφολογικά χαρακτηριστικά των
κανόνων του
α. Οι ειρμοί
• Συνήθως μελίζει τους κανόνες του με βάση τους ειρμούς που ο ίδιος συνθέτει.
• σπάνια αντλεί από την υμνογραφία του αδελφού του, του Ιωάννη του
Δαμασκηνού. Σε καμία περίπτωση δεν απαντά κανόνας που να έχει συντεθεί
εξολοκλήρου με βάση τους ειρμούς άλλου υμνογράφου.
β. Η ακροστιχίδα
• χρησιμοποιεί ακροστιχίδα σχεδόν πάντα έμμετρη:
Π.χ. (ιαμβική) Σταυρῷ πεποιθὼς ὕμνον ἐξερεύγομαι (κανόνας στην Ύψωση του
Τιμίου Σταυρού, Σεπτ. 14)
δακτυλική) Χριστὸς ἐνὶ σκοπιῇ σέλας ἄπλετον εἴδεος ἧκε (Κανόνας στη
Μεταμόρφωση του Κυρίου, Αυγ. 6)
• Χρησιμοποιεί ακροστιχίδα σε 16 από τους γνήσιους κανόνες του.
• Προτιμά την ιαμβική, χωρίς να συμπληρώνει σε αυτήν το όνομά του,
• Σε 4 ακροστιχίδες απαντά το όνομά του. Από μια φορά απαντά ως «Κοσμᾶ
ἁγιοπολίτου» και «Κοσμᾶ ἱεροσολυμίτου».
• Ένας κανόνας με Αλφαβητική ακροστιχίδα.
• ακόμα και στις περιπτώσεις που η ακροστιχίδα φαίνεται πεζή, όπως στα διώδια
και τριώδια, ακόμα και τότε υπόκειται έμμετρη δημιουργία, εφόσον αν αυτές οι
ακροστιχίδες ενωθούν δημιουργούν ιαμβικό τρίμετρο στίχο.
• Ο Κοσμάς περιλαμβάνει πάντοτε στις ακροστιχίδες των ύμνων του τους
ειρμούς των ωδών, όταν αυτοί είναι έργο δικό του.
γ.Το ανακλώμενο (εφύμνιο)
• σταθερό γνώρισμά του - υπάρχουν κανόνες του όπου όλες οι ωδές έχουν
εφύμνιο.
• το εφύμνιο των ειρμών επεκτείνεται και στα τροπάρια των σχετικών ωδών,
• Συχνά χρησιμοποιεί ένα εφύμνιο σε περισσότερους από έναν κανόνες.

δ. Η απουσία β΄ ωδής
• Ο Κοσμάς δεν γράφει κανόνες με β΄ ωδή και αυτό το πιστοποιούν οι
ακροστιχίδες των κανόνων του.
• στο Ειρμολόγιο του Ευστρατιάδη σημειώνονται τρεις περιπτώσεις κανόνων με
β΄ ωδή, με το όνομα του Κοσμά. Σύμφωνα με τον Δετοράκη οι ωδές αυτές είναι
νόθες.

ε. Το θεοτοκίον
• σπάνια χρησιμοποιεί θεοτοκίον
• Στα γνήσια και αναμφισβήτητα έργα του Κοσμά θεοτοκίον υπάρχει μόνο σε 4
κανόνες και μόνο σε μία περίπτωση απαντά θεοτοκίον σε όλες τις ωδές
(κανόνας στον Χριστό).

στ. Ωδή με μικρό αριθμό τροπαρίων

• Αγαπά τη συντομία. Σχηματίζει ωδές με 2 ή 3 τροπάρια, σπανιότατα τέσσερα
(αναφέρεται μόνο 1 περίπτωση ωδής με 5 τροπάρια). Απαντώνται επίσης
κάποιες περιπτώσεις ωδών με ένα μόνο τροπάριο (Κανόνας στην Πεντηκοστή,
ωδές γ΄, ε΄ και στ’)
 Ο κανόνας του Μεγάλου Σαββάτου
• Ο κανόνας είναι έργο δύο υμνογράφων.
• ο Κοσμάς συνέθεσε τους ειρμούς και το
τετραώδιο που περιλαμβάνει τις τέσσερις
τελευταίες ωδές του κανόνα με ακροστιχίδα
«Σάββατον μέλπω μέγα»
• τις υπόλοιπες ωδές τις συμπλήρωσε κατά
παραγγελία του Λέοντος Στ΄ ο επίσκοπος
Υδρούντος Μάρκος, ο οποίος συμπλήρωσε την
ακροστιχίδα προτάσσοντας «Καὶ σήμερον δε».
• σύγχυση της παράδοσης παραδίδει την
Κασσιανή ως υμνογράφο των τεσσάρων
πρώτων ειρμών (Νικηφόρος Κάλλιστος
Ξανθόπουλος).
Ωδή α' Ήχος πλ. β' Ό Ειρμός
Κύματι θαλάσσης τὸν κρύψαντα πάλαι
διώκτην τύραννον
ὑπὸ γῆς ἔκρυψαν τῶν σεσωσμένων οἱ παῖδες·
ἀλλ' ἡμεῖς ὡς αἱ Νεάνιδες, τῷ Κυρίῳ ᾄσωμεν·
ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται.

Τα παιδιά εκείνων που σώθηκαν από τη διάβαση της

Ερυθράς θάλασσας έκρυψαν κάτω από το χώμα
εκείνον που άλλοτε έκρυψε κάτω από το κύμα της
θαλάσσης τον διώκτη τύραννο. Αλλά εμείς, όπως
ακριβώς οι νεαρές κοπέλες, ας ψάλλουμε στον Κύριο,
γιατί η δόξα του είναι μεγάλη.
Ωδή γ' Ο Ειρμός
Σὲ τὸν ἐπὶ ὑδάτων κρεμάσαντα
πᾶσαν τὴν γῆν ἀσχέτως
ἡ κτίσις κατιδοῦσα ἐν τῷ Κρανίῳ κρεμάμενον,
θάμβει πολλῷ συνείχετο, οὐκ ἔστιν ἅγιος
πλήν σου, Κύριε, κραυγάζουσα.

Εσένα που πάνω στα ύδατα στήριξες ολόκληρη τη γη

με τρόπο αδιαφιλονίκητο, καθώς η κτίση σε είδε
κρεμασμένο πάνω στον τόπο του Κρανίου,
κυριαρχήθηκε από θάμβη μεγάλη και κραύγαζε: δεν
υπάρχει άλλος άγιος εκτός από σένα, Κύριε.
Ωδή δ' Ο Ειρμός
Τὴν ἐν Σταυρῷ σου θείαν κένωσιν
προορῶν Ἀββακούμ ἐξεστηκὼς ἐβόα·
σὺ δυναστῶν διέκοψας κράτος, ἀγαθέ,
ὁμιλῶν τοῖς ἐν ᾅδη, ὡς παντοδύναμος.

Προβλέποντας ο Αββακούμ την σταυρική σου θυσία,

γεμάτος έκπληξη έψαλλε:
Εσύ, αγαθέ, συνέτριψες την δύναμη των ισχυρών,
επισκεπτόμενος τους νεκρούς του Άδη ως παντοδύναμος.
Ωδή ε' Ο Ειρμός
Θεοφανείας σου, Χριστέ,
τῆς πρὸς ἡμᾶς συμπαθῶς γενομένης,
Ἡσαΐας φῶς ἰδὼν ἀνέσπερον
ἐκ νυκτὸς ὀρθρίσας ἐκραύγαζεν·
ἀναστήσονται οἱ νεκροὶ καὶ ἐγερθήσονται
οἱ ἐν τοῖς μνημείοις
καὶ πάντες οἱ ἐν τῇ γῇ ἀγαλλιάσονται.

Ο Ησαΐας, καθώς είδε το ανέσπερο φως της θεοφανείας

σου, Χριστέ, που έγινε από συμπάθεια προς εμάς (το
γένος των ανθρώπων&)
αφού ξύπνησε πολύ πρωί από τη νύκτα, έψαλλε:
Θα αναστηθούν οι νεκροί και θα σηκωθούν
όλοι όσοι βρίσκονται στους τάφους
και όλοι οι ζωντανοί θα ευχαριστηθούν.
ᾨδὴ Ϛ´. Ὁ Εἱρμός.
Συνεσχέθη, ἀλλ᾿ οὐ κατεσχέθη,
στέρνοις κητῴοις Ἰωνᾶς·
σοῦ γὰρ τὸν τύπον φέρων,
τοῦ παθόντος καὶ ταφῇ δοθέντος,
ὡς ἐκ θαλάμου, τοῦ θηρὸς ἀνέθορε,
προσεφώνει δὲ τῇ κουστωδίᾳ·
Οἱ φυλασσόμενοι μάταια καὶ ψευδῆ,
ἔλεον αὐτοῖς ἐγκατελίπετε.

Ο Ιωνάς κρατήθηκε μέσα στην κοιλιά του κήτους,

αλλά δεν συνεθλίβη.
Γιατί αποτελώντας προτύπωση δική σου,
εσένα που υπέφερες και παραδόθηκες σε ταφή,
όπως ακριβώς μέσα από τάφο,
όρμησε έξω από το θηρίο
και φώναζε στην φυλακή:
Εσείς που φυλάσσεσθε εγκαταλείπετε τα μάταια και τα ψευδή
για να ελεηθείτε.
Ἀνῃρέθης, ἀλλ᾿ οὐ διῃρέθης,
Λόγε ἧς μετέσχες σαρκός·
εἰ γὰρ καὶ λέλυταί σου,
ὁ ναὸς ἐν τῷ καιρῷ τοῦ πάθους,
ἀλλὰ καὶ οὕτω μία ἦν ὑπόστασις,
τῆς Θεότητος καὶ τῆς σαρκός σου·
ἐν ἀμφοτέροις γάρ, εἷς ὑπάρχεις Υἱός,
Λόγος τοῦ Θεοῦ, Θεὸς καὶ ἄνθρωπος.

Σε σήκωσαν για να ταφείς, Λόγε,

αλλά δεν αποχωρίστηκες από τη σάρκα σου.
Γιατί, αν και ο ναός του σώματός σου καταλύθηκε τον καιρό του
πάθους σου,
ωστόσο κι έτσι έφερες μία υπόσταση,
τη θεϊκή και την ανθρώπινη.
Γιατί και στα δύο ένας υπάρχεις, υιός,
λόγος του Θεού, Θεός και άνθρωπος.
• Βροτοκτόνον, ἀλλ᾿ οὐ θεοκτόνον, ἔφυ τὸ
πταῖσμα τοῦ Ἀδάμ· εἰ γὰρ καὶ πέπονθέ
σου, τῆς σαρκὸς ἡ χοϊκὴ οὐσία, ἀλλ᾿ ἡ
Θεότης ἀπαθὴς διέμεινε· τὸ φθαρτὸν δέ
σου πρὸς ἀφθαρσίαν μετεστοιχείωσας, καὶ
ἀφθάρτου ζωῆς, ἔδειξας πηγὴν ἐξ
ἀναστάσεως.
Βασιλεύει, ἀλλ᾿ οὐκ αἰωνίζει,
ᾍδης τοῦ γένους τῶν βροτῶν·
σὺ γὰρ τεθεὶς ἐν τάφῳ,
Κραταιὲ ζωαρχικῇ παλάμῃ,
τὰ τοῦ θανάτου, κλεῖθρα διεσπάραξας,
καὶ ἐκήρυξας τοῖς ἀπ᾿ αἰῶνος
ἐκεῖ καθεύδουσι, λύτρωσιν ἀψευδῆ,
Σῶτερ γεγονὼς νεκρῶν πρωτότοκος.

Ο Άδης εξουσιάζει το ανθρώπινο γένος, αλλά δεν είναι αιώνιος.

Γιατί καθώς εσύ, δυνατέ, τοποθετήθηκες στον τάφο,
με την παλάμη σου που δίνει τη ζωή,
κατέθραυσες τα κλείστρα του θανάτου
και κήρυξες την αδιάψευστη λύτρωση σ’ εκείνους που από αιώνες
κοιμόντουσαν εκεί τον ύπνο του θανάτου,
καθώς, σωτήρα, έγινες των νεκρών ο πρωτότοκος.
ᾨδὴ ζ´. Ὁ Εἱρμός.
Ἄφραστον θαῦμα! ὁ ἐν καμίνῳ ῥυσάμενος,
τοὺς ὁσίους Παῖδας ἐκ φλογός,
ἐν τάφῳ νεκρός, ἄπνους κατατίθεται,
εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων·
Λυτρωτά, ὁ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Ανείπωτο θαύμα! Εκείνος που έσωσε από τη

φλόγα τους οσίους παίδας μέσα στην κάμινο
τώρα τοποθετείται μέσα στον τάφο χωρίς πνοή
για να σωθούμε εμέίς που ψάλλουμε:
λυτρωτή, εσύ είσαι ο Θεός ο ευλογητός.
Τέτρωται ᾍδης, ἐν τῇ καρδίᾳ δεξάμενος,
τὸν τρωθέντα λόγχῃ τὴν πλευράν,
καὶ σθένει πυρὶ θείῳ δαπανώμενος,
εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων·
Λυτρωτά, ὁ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Πληγώθηκε ο Άδης, καθώς δέχτηκε στην καρδιά του

Εκείνον που του πλήγωσαν με λόγχη την πλευρά
Και παίρνει δύναμη καθώς εξαφανίζεται από την θεία
φλόγα,
για να σωθούμε εμείς που ψάλλουμε:
Λυτρωτή, εσύ είσαι ο Θεός ο ευλογητός.
Ὄλβιος τάφος! ἐν ἑαυτῷ γὰρ δεξάμενος,
ὡς ὑπνοῦντα τὸν Δημιουργόν,
ζωῆς θησαυρός, θεῖος ἀναδέδεικται,
εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων·
Λυτρωτά, ὁ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Ευτυχισμένος ο τάφος! Γιατί καθώς δέχτηκε

μέσα του σαν σε ύπνο τον δημιουργό,
αναδείχτηκε θησαυρός της θείας ζωής,
για να σωθούμε εμείς που ψάλλουμε:
Λυτρωτή, εσύ είσαι ο Θεός ο ευλογητός.
Νόμῳ θανόντων, τὴν ἐν τῷ τάφῳ κατάθεσιν,
ἡ τῶν ὅλων δέχεται ζωή,
καὶ τοῦτον πηγήν, δείκνυσιν ἐγέρσεως,
εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων·
Λυτρωτά, ὁ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Με βάση τον νόμο των νεκρών,

η ζωή των πάντων δέχεται την κατάθεση στον
τάφο
και αυτόν αναδεικνύει ως πηγή αναστάσεως,
για να σωθούμε εμείς που ψάλλουμε:
Λυτρωτή, εσύ είσαι ο Θεός ο ευλογητός.
Μία ὑπῆρχεν, ἡ ἐν τῷ ᾍδῃ ἀχώριστος,
καὶ ἐν τάφῳ, καὶ ἐν τῇ Ἐδέμ,
Θεότης Χριστοῦ, σὺν Πατρὶ καὶ Πνεύματι,
εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων·
Λυτρωτά, ὁ Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.

Μία ήταν στον Άδη και στον Τάφο και στην Εδέμ
η αχώριστη θεότητα του Χριστού με τον Πατέρα
και το Άγιο Πνεύμα,
για να σωθούμε εμείς που ψάλλουμε:
Λυτρωτή, εσύ είσαι ο Θεός ο ευλογητός.
Ωδή η΄ Ο Ειρμός
Ἔκστηθι φρίττων, οὐρανέ,
καὶ σαλευθήτωσαν | τὰ θεμέλια τῆς γῆς·
ἰδοὺ γὰρ ἐν νεκροῖς λογίζεται, | ὁ ἐν ὑψίστοις οἰκῶν,
καὶ τάφῳ σμικρῷ ξενοδοχεῖται·
ὃν Παῖδες εὐλογεῖτε, | Ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε,
λαὸς ὑπερυψοῦτε, | εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας».

Ουρανέ μείνε έκπληκτος τρέμοντας

και ας ταρακουνηθούν τα θεμέλια της γης.
Γιατί να, λογαριάζεται μεταξύ των νεκρών αυτός που
κατοικεί στα ουράνια
και φιλοξενείται μέσα σε μικρό τάφο.
Αυτόν, παιδιά, να ευλογείτε, ιερείς να ανυμνείτε,
εσείς ο λαός να εξαίρετε στους αιώνες των αιώνων.
Λέλυται ἄχραντος ναός,
τὴν πεπτωκυῖαν δὲ | συνανίστησι σκηνήν·
Ἀδὰμ γὰρ τῷ προτέρῳ δεύτερος, | ὁ ἐν ὑψίστοις οἰκῶν,
κατῆλθεν μέχρις ᾍδου ταμείων,
ὃν Παῖδες εὐλογεῖτε, | Ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε,
λαὸς ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

Ελευθερώνεται ο άχραντος ναός

και επανοικοδομεί την σκηνή που έχει πέσει.
Γιατί αυτός που κατοικεί στα ουράνια
κατέβηκε μέχρι τις αποθήκες του Άδη
ακολουθώντας τον Αδάμ που είχε προηγηθεί.
Αυτόν λοιπόν, παιδιά, να ευλογείτε, ιερείς να ανυμνείτε,
εσείς ο λαός να εξαίρετε στους αιώνες των αιώνων.
Πέπαυται τόλμα Μαθητῶν,
Ἀριμαθαίας δὲ ἀριστεύει Ἰωσήφ·
νεκρὸν γὰρ καὶ γυμνὸν θεώμενος, | τὸν ἐπὶ πάντων Θεόν,
αἰτεῖται, καὶ κηδεύει κραυγάζων·
οἱ Παῖδες εὐλογεῖτε, | Ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε,
λαὸς ὑπερυψοῦτε, | εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

Σταμάτησαν να τολμούν οι μαθητές,

όμως αναδεικνύεται άριστος ο Ιωσήφ ο εξ Αριμαθαίας.
Γιατί βλέποντας νεκρό και γυμνό τον Θεό των πάντων,
ζητά το σώμα του και τον κηδεύει ψάλλοντας:
Αυτόν, παιδιά, να ευλογείτε, ιερείς να ανυμνείτε,
εσείς ο λαός να εξαίρετε στους αιώνες των αιώνων.
Ὢ τῶν θαυμάτων τῶν καινῶν!
ὢ ἀγαθότητος! | ὢ ἀφράστου ἀνοχῆς!
ἑκὼν γὰρ ὑπὸ γῆς σφραγίζεται, | ὁ ἐν ὑψίστοις οἰκῶν,
καὶ πλάνος Θεὸς συκοφαντεῖται·
ὃν Παῖδες εὐλογεῖτε, | Ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε,
λαὸς ὑπερυψοῦτε, | εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

Ω τι εικόνα των νέων θαυμάτων!

Ω τι αγαθότητα! Ω τι ανείπωτη ανοχή!
Γιατί με τη θέλησή του σφραγίζεται κάτω από τη γη εκείνος
που κατοικεί στα ουράνια
και συκοφαντείται ως πλάνος θεός.
Αυτόν, παιδιά, να ευλογείτε, ιερείς να ανυμνείτε,
εσείς ο λαός να εξαίρετε στους αιώνες των αιώνων.
Ωδή θ' Ο Ειρμός
Μὴ ἐποδύρου μου, μῆτερ,  καθορῶσα ἐν τάφῳ,
ὃν ἐν γαστρὶ ἄνευ σπορᾶς  συνέλαβες υἱόν·
ἀναστήσομαι γὰρ καὶ δοξασθήσομαι
καὶ ὑψώσω ἐν δόξῃ  ἀπαύστως ὡς Θεὸς
τοὺς ἐν πίστει καὶ πόθῳ  σὲ μεγαλύνοντας.

Μη θρηνείς για μένα μητέρα, καθώς βλέπεις στον τάφο,

αυτόν τον γιό τον οποίο συνέλαβες στην κοιλιά σου άνευ
σποράς.
Γιατί θα αναστηθώ και θα δοξαστώ
και θα υψώσω ενδόξως ως θεός
εκείνους που αδιάκοπα με πίστη και πόθο σε εξυμνούν.
Ἐπὶ τῷ ξένῳ σου τόκῳ  τὰς ὠδῖνας φυγοῦσα
ὑπερφυῶς ἐμακαρίσθην,  ἄναρχε Υἱέ·
νῦν δέ σε, Θεέ μου, ἄπνουν ὁρῶσα νεκρόν,
τῇ ρομφαίᾳ τῆς λύπης  σπαράττομαι δεινῶς·
ἀλλ' ἀνάστηθι, ὅπως  μεγαλυνθήσωμαι.

Εξαιρετικά μακαρίστηκα, άναρχε γιέ μου,

καθώς με την παράδοξη γέννησή σου απέφυγα τις ωδίνες.
Τώρα όμως, Θεέ μου, καθώς σε βλέπω άψυχο νεκρό,
φοβερά σπαράσσομαι από τη ρομφαία της λύπης.
Όμως αναστήσου, για να εξυμνηθώ.
Γῆ με καλύπτει ἑκόντα,  ἀλλὰ φρίττουσιν ᾅδου
οἱ πυλωροί, ἠμφιεσμένον  βλέποντες στολὴν
ᾑμαγμένην, μῆτερ, τῆς ἐκδικήσεως·
τοὺς ἐχθροὺς ἐν σταυρῷ γὰρ πατάξας ὡς Θεὸς
ἀναστήσομαι αὖθις καὶ μεγαλύνω σε.

Με τη θέλησή μου με καλύπτει η γη, όμως τρέμουν

οι φύλακες της πύλης του Άδη, βλέποντάς με
μητέρα, να είμαι ντυμένος με την αιματοβαμμένη
στολή της εκδίκησης.
Γιατί, αφού νίκησα του εχθρούς μου στον σταυρό,
ως Θεός
θα αναστηθώ αμέσως και θα σε εξυμνήσω.
Ἀγαλλιάσθω ἡ κτίσις,  εὐφραινέσθωσαν πάντες
οἱ γηγενεῖς· ὁ γὰρ ἐχθρός ἐσκύλευται ᾅδης·
μετὰ μύρων γυναῖκες προσυπαντάτωσαν·
τὸν Ἀδάμ σὺν τῇ Εὔᾳ,  λυτροῦμαι παγγενῆ
καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ  ἐξαναστήσομαι.

Ας αγαλλιάσει η κτίση, ας χαρούν όλοι οι κάτοικοι της

γης. Γιατί ο εχθρός Άδης απογυμνώθηκε από τα
όπλα του.
Οι γυναίκες ας έρθουν να με προϋπαντήσουν με μύρα.
Θα λυτρώσω τον Αδάμ και την Εύα και όλη τους τη
γενιά
και την τρίτη μέρα θα αναστηθώ.