NOUN (İSİM) NƏZƏRİYYƏ SUAL-CAVABLARI

1. İsimin quruluşca növləri və onların ingiliscə adları?

a) Sadə isimlər- Simple nouns
b) Düzəltmə isimlər- Derivative nouns
c) Mürəkkəb isimlər- Compound nouns

2. Sonu –ment-lə bitib, lakin düzlətmə olmayan isimlər hansılardır?

-moment -instrument
-monument -parliament
-document -cement
-element

3. Sonu –ship-lə bitən və mürəkkəb olan isimlər hansılardır?

-spaceship -warship
-desertship -battleship
-steamship

4. Sonu –ship-lə bitən və düzəltmə olan isimlərə misallar deyin.

-friendship -championship
-membership -relationship
-hardship -leadership
-scholarship -citizenship

5. Sonu man-lə bitən, lakin sadə olan isimlər hansılardır?

-Norman -German
-Roman -human
-woman

6. Hansı sonu –ing-lə bitən sözlər isim deyil, sifətdirlər?

-tiring -interesting
-exciting -boring
-surprising və s.

7. Sonu –ing-lə bitən düzəltmə isimlərə misallar deyin.

-meeting -building
-feeling -meaning
-reading -writing
-warning -greeting

8. Home sözü ilə birləşib mürəkkəb isimlər yaradan sözlər hansılardır?

-homework -hometown
-homecountry -hometask

9. House sözü ilə birləşib mürəkkəb isimlər yaradan sözlər hansılardır?

-housework -housekeeper
-housewife -household
10. Hansı şəkilçilər isim düzəltmir?
-less -ly -able
-ous -teen -ic
-ful

11. Sonu –ful şəkilçisi ilə bitən, lakin isim olan sözlər hansılardır?
-spoonful -mouthful -handful

12. Hansı isim ola bilər: sonu –ly-la bitən sözlər yoxsa –y-la bitənlər?
a) Sonu –ly-la bitən sözlərin heç biri isim deyil (friendly, calmly, quickly)
b) Sonu –y-la bitənlər həm isim, həm də sifət ola bilər.
sifət (snowy/ windy/ cloudy/ rainy)
isim (difficulty/robbery/discovery)

13. Sözün sonundakı –er nəyin göstəricisi ola bilər?

a) isim + er= düzəltmə isim (teacher/ learner/hunter)
b) təkhecalı sifət + er= müqayisə dərəcəsi (colder/ hotter/ bigger)
c) –er= kökün tərkib hissəsi (butter/ sister/ brother/ mother/ member/ number)

14. Proper nouns nədir?

-Xüsusi isimlər (Həmişə böyük hərflə yazılanlar)

15. Common nouns nədir?

-Ümumi isimlər (Kiçik hərflərlə yazılanlar)

16. waiter/ heir/ nephew/ husband/ groom/ uncle/ monk/ isimlərinin “gender opposites”-i deyin.
waiter (he) – waitress (she)
heir (he) –heiress (she)
nephew (he) –niece (she)
husband (he) –wife (she)
groom (he) –bride (she)
uncle (he) –aunt (she)
monk (he) –nun (she)

17. Kəmiyyət kateqoriyasına görə isimlər necə yerə bölünür və onların ingiliscə adları?
a) Tək isimlər- Singular nouns
b) Cəm isimlər- Plural nouns

18. İngilis dilində isimlər necə cəmlənir?

a) -es/s şəkilçisi qəbul edir
b) Qarşısındakı a/an artiklları düşür. Çünki mənası “bir” deməkdir.

19. Hansı isimlər cəmlənərkən –es qəbul edir?

-Sonu s, ss, sh, ch, tch, x, o ilə bitən isimlər

20. Sonu o ilə bitən, lakin cəmlənərkən –s qəbul edən sözlər hansılardır?
a kilo-kilos a photo- photos
a zoo- zoos a radio- radios
a piano- pianos a kangaroo- kangaroos
an auto- autos a solo- solos
a video- videos a studio- studios

21. Sonu f və fe ilə bitən isimlər necə cəmlənir?

“f---v”-ya keçir və -es qəbul edir:
a knife- knives

22. Sonu f və fe ilə bitən, lakin cəmlənərkən f dəyişməyən sözlər hansılardır?

a cliff- cliffs a belief- beliefs a chief- chiefs
a roof- roofs a safe- safes a cuff- cuffs
a giraffe- giraffes a muff- muffs a handkerchief- handkerchiefs

23. Sonu y-la bitən isimlər necə cəmlənir?

a) y-dan əvvəl sait gələrsə söz olduğu kimi qalır və -s artırılır:
a day- days
b) y-dan əvvəl samit gələrsə “y---i”-a keçir və söz –es qəbul edir:
a city- cities

24. Cəmlənərkən tək və cəm forması eyni olan isimlər hansılardır?

a sheep- sheep a fish- fish
a deer- deer a swine- swine

25. Tək və cəm forması eyni olan isimlərin cəmdə olduğunu necə biləcəyik?
-Əgər qarşısında 1-dən böyük rəqəm varsa cəmdir.
-Əgər qarşısında (a) few/ many/ several/ a lot of/ some/ these/ those/ all/ both varsa cəmdir.
-Əgər cümlədə uzlaşdığı xəbər cəmdirsə (are/were/have və s.) onlar da cəmdir.
26. Cəmlənərkən kökündən dəyişən isimlər hansılardır?
a man- men a louse- lice
a woman- women a mouse- mice
a foot- feet a child- children
a goose- geese an ox- oxen
a tooth- teeth a person- people

27. Həmişə cəmdə olan isimlər hansılardır? –toplu

police goods
people contents
poultry stairs
cattle clothes
gentry wages
riches earnings

28. People sözü nə zaman –es cəm şəkilçisi qəbul edə bilər?
 -Xalqlar mənasını verdikdə:
people- camaat/ insanlar
peoples- xalqlar

29. İki ayrılmaz hissədən ibarət olan və həmişə cəmdə olan isimlər hansılardır? (16 dənə)
-trousers -tongs
-pants -pliers
-shorts -handcuffs
-jeans -glasses
-tights -spectacles
-pyjamas -scales
-scissors -tweezers
-binoculars -headphones

30. İki hissədən ibarət olan və ayrıla bilən cəm isimlər hansılardır? (8 dənə)
-socks -boots
-stockings -shoes
-gloves -trainers
-mittens -earrings

31. Həmişə cəm və toplu formada olan isimləri hansı əvəzliklə əvəz edə bilərik?
-they/them/their ilə əvəz oluna bilər.
The police came= They came
He called the police= He called them.
The policeʹs car is here= Their car is here.

32. Hansı təyinedicilərdən sonra cəm isimlər işlənməlidir?

-1-dən böyük rəqəmdən sonra
-these/those kimi işarə əvəzliklərindən sonra
-some/any-dən sonra *
-a few/ few-dan sonra
-a lot of-dan sonra *
-many-dən sonra
-several-dan sonra
-a pair of-dan sonra
-a number of/ the number of-dan sonra
*-Ulduzla qeyd edilənlər sayılmayan isimlərlə işləndikdə cəm tələb etmir.

33. İsimləşmiş sifətlər ( the + sifət= cəm isim) hansılardır? (22 dənə)
the old the disabled
the young the mentally ill
the rich the wounded
the poor the unemployed
the dumb the homeless
the deaf the elderly
the blind the Japanese
the dead the English
the mute the French
the handicapped the Spanish
the injured the Portugese

34. Mürəkkəb isimlər necə cəmlənir? ( bitişik/ ayrı/defislə/-in-lə düzələnlər)

a) Bitişik yazılanlar: sonuncu söz cəmlənir (a classroom— classrooms)
b) Defislə yazılanlar: sonuncu söz cəmlənir (a dining-room— dining-rooms)
c) Ayrı yazılanlar: hər 2 söz cəmlənir (a woman doctor— women doctors)
d) –in hissəciyi ilə düzələnlər: birinci tərəf cəmlənir (a mother-in-law— mothers-in-law)

35. Yiyəlik halın ingiliscə adı (2 dənə) ?

-Possessive Case
-Genitive Case

36. İsimlərin yiyəlik halı necə düzəlir?

-Canlı isimlərin təki ʹs, cəmi isə təkcə ʹ-la
-Cansız isimlər OF-la düzəlir.

37. Cəmlənərkən kökündən dəyişən isimlərin yiyəlik halı necə düzəlir?

-Həm təki, həm də cəmi ʹs-lə düzəlir:
the manʹs car
the menʹs cars

38. ′s nəyin göstəricisi (qısaltması) ola bilər?

a) has-in b) is-in c) us-ın

39. Hansı ′s-ləri yiyəlik hal hesab etmək olmaz?

a) Əgər ʹs-dən sonra got gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
b) Əgər ʹs-dən sonra artikl (a/an/the) gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
c) Əgər ʹs-dən sonra been gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
d) Əgər ʹs-dən sonra already/just/often/always gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
e) Əgər ʹs-dən sonra not gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
f) Əgər ʹs-dən sonra here/ there gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
g) Əgər ʹs-dən sonra sözönü (in/at/on/from və s.) gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
Amma I went to the Brownsʹ in summer.→yiyəlik haldır.

h) Əgər ʹs isim olmayan nitq hissəsinə artırılıbsa bu yiyəlik hal deyil:

(letʹs=let us/ sheʹs/ heʹs/ thatʹs/ whatʹs/ whereʹs/ whichʹs/ whoʹs/ thereʹs/ hereʹs- yiyəlik deyil)

i) Əgər ʹs-dən sonra isim olmayan nitq hissəsi gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
ʹs + feil =YİYƏLİK OLMAZ!
ʹs + say =YİYƏLİK OLMAZ!
* ʹs + say + isim YİYƏLİK HALDIR! – Babyʹs first tooth
ʹs + əvəzlik =YİYƏLİK OLMAZ!
ʹs + sifət =YİYƏLİK OLMAZ!
** ʹs + sifət + isim YİYƏLİK OLAR! – Tomʹs little sister

j) Əgər ʹs-dən sonra going to/ fond of/ eager gələrsə bu yiyəlik hal deyil.
k) Əgər ʹs-dən sonra -ing gələrsə bu yiyəlik hal ola da bilər, olmaya da.
a) ʹs + ing + başqa xəbər→ yiyəlik deyil (Janeʹs coming tonight.)
b) ʹs + ing + başqa xəbər→ yiyəlik haldır (Janeʹs coming was unexpected.)

40. Hansı isimlərin yiyəlik halı təkcə ʹ-la düzəlir?

-Tərkibində cəm –s/-es şəkilçisi olan bütün isimlərin yiyəlik halı
girlsʹ ideas
boysʹ problem

41. Sonu s-lə bitən lakin tək olan isimlərin yiyəlik halı necə düzəlir? (məs: boss)
-Tək isimlərdə olduğu kimi ʹs-lə:
actressʹs role bossʹs meeting waitressʹs behaviour

42. Soyadların yiyəlik halı nəcə düzəlir?

-Təkdədirsə ʹs-lə/ The + Cəm soyaddırsa ʹ-la düzəlir:
Mrs. Blackʹs house
The Blacksʹ house

43. Yiyəlik hal 2 isim arasında olur. Hansı hallarda II isim ixtisara düşür, amma bu yiyəlik
haldır?
-Mağaza, ofis, ev kimi məkan bildirən isimlərdə
to the bakerʹs= to the bakerʹs shop
at my uncleʹs= at my uncleʹs house

44. Hansı təyinedicilərlə işləndikdə isimlərin yiyəlik forması ʹs-lə düzəlir?

-İsmi təkdə tələb edən təyinedicilərdən sonra:
-a/an + isim + ʹs (a manʹs name)
-one + isim + ʹs (one childʹs gift)
-this + isim + ʹs (this manʹs car)
-that + isim + ʹs (that girlʹs bag)
-another + isim +ʹs (another boyʹs voice)
-each + isim + ʹs (each babyʹs clothes)
-every + isim + ʹs (every teacherʹs students)

45. Bir əşyanın ortaqlı olduğunu göstərən yiyəlik forması necədir?

-ʹs sonuncu şəxsə artırılır: (Jane and Benʹs office)→ ortaqlı ofis
-ʹs hər iki şəxsə artırılır: (Janeʹs and Benʹs offices)→ hərənin ayrı ofisi

46. Nələr ortaqlı ola bilmir?

-bədən üzvləri (head/hand/face/hair və s.)
-personality, voice, skill, character, ability kimi sözlər

47. Mürəkkəb isimlərin yiyəlik halı necə düzəlir?

-Bütün hallarda yiyəlik hal şəkilçisi sonuncu sözə artırılır:
mother-in-lawʹs seat
policemanʹs uniform

48. Cansız isimlərin yiyəlik halı necə düzəlir?

-OF-la

49. Canlı isimlərin yiyəlik halı OF-la düzələ bilərmi?

-Bəli. Amma bu zaman həm OF, həm də ʹs saxlanılır:
my friend= a friend of mine
Janeʹs friend= a friend of Janeʹs
Tomʹs photo= a photo of Tomʹs

50. Hansı of-lar yiyəlik hal deyil?

-feilin tərkib hissəsi olanlar
-to be fond of
-to be afraid of
-to take care of
-to be proud of

51. Hansı cansız isimlərin yiyəlik halı ʹs-lə düzəlir?

a) Zaman mənalı sözlərin yiyəlik halı: a minuteʹs break/ five minutesʹ break
b) Məsafə bildirən sözlərin yiyəlik halı: a meterʹs way/ two metersʹ way
c) Ölkə, şəhər adları, səma cisimləri ilə bağlı sözlərin yiyəlik forması:
The Sunʹs rays/ Londonʹs view/ worldʹs wonders

52. The + Cəm Xüsusi İsim +ʹ qaydası hansı xüsusi isimlər üçün keçərlidir?
-yalnız Soyadlar üçün : The Blacksʹ car / The Greensʹ party / The Brownsʹ house
-Vahidlik bildirən səma cisimləri The + Tək isim formasında olur:
The Sunʹs rays/ The Earthʹs surface/ The Moonʹs light

53. Sayılan isimlərin xüsusiyyətləri hansılardır?

-həm tək, həm də cəmdə işlənə bilir
-es/s cəm səkilçisi qəbul edə bilir
-qarşısında rəqəm, a/an/another işlənə bilir
-ismi cəmdə tələb edən bütün təyinedicilərlə işlənə bilir (BAX Sual 32)
-much/a little/little kimi kəmiyyət bildirən sözlərlə işlənə bilmir.
54. Sayılmayan isimlərin xüsusiyyətləri hansılardır?
-həmişə təkdə olur, heç vaxt cəmlənmir
-qarşısında rəqəm, a/an/another işlənə bilmir
-qarşısında ismi cəmdə tələb edən heç bir təyinedici işlənə bilmir (BAX Sual 32)
-much/a little/little/a lot of/some kimi kəmiyyət bildirən sözlərlə işlənə bilir.

55. Hansı isimlər zahirən sayılmayan isimlərə bənzəsə də, onlar SAYILANDIR?
1. a pea- noxud 11. an idea- ideya
2. a bean- lobya 12. a thought- düşüncə
3. a cloud- bulud 13. a problem- problem
4. a wind- külək 14. a degree- dərəcə
5. a storm- tufan 15. a star- ulduz
6. an impression- təəsürat 16. an accident- qəza
7. a hope- ümid 17. an event- hadisə, tədbir
8. a dream- arzu, xəyal 18. an anniversary- ildönümü
9. a joke- zarafat 19. a sandwich- sendviç
10. a wish- arzu 20. a pizza- pizza

56. Sonu s-lə bitsə də sayılmayan tək olan isimlər hansılardır? (ən azı 10 dənə)
-news -phonetics
-physics -economics
-optics -dominoes
-politics -draughts
-mathematics -billiards

57. Hansı isimlər sayılmayan isimlər qrupuna aiddir?

-Maye halında olan isimlər: coffee, water, blood, tea, milk və s.
-Yeyinti məhsullarının bir qismi: butter, cheese, meat, bread, curd və s.
-Metallar: gold, iron, tin, silver, copper və s.
-Materiallar: silk, wool, wood, cotton, glass və s.
-Elm və fənn adları: history, mathematics, linguistics
-İdman və oyun adları: chess, tennis, billiards, football, golf
-Mücərrəd mənalı isimlər: advice, information, news, work
-Dillər: English, French, Chinese
-Qaz halında olan maddələr: air, smoke, oxygen, carbon
58. Traffic sayılmayan isminin qarşısında nə zaman “a” artiklı işlənə bilər?
-ismi birləşmələrin tərkibində asılı tərəf kimi işləndikdə:
a traffic light a traffic rule
a traffic warden a traffic sign
a traffic jam a traffic inspector
a traffic police (police- cəmdir. Ona görə a/an artiklları ilə işlənmir)
59. News sayılmayan isminin qarşısında nə zaman “a” artiklı işlənə bilər?
-ismi birləşmələrin tərkibində asılı tərəf kimi işləndikdə:
a news letter a news programme
a news agency a news letters

60. Furniture sayılmayan isminin qarşısında nə zaman “a” artiklı işlənə bilər?
-ismi birləşmələrin tərkibində asılı tərəf kimi işləndikdə:
a furniture shop
a furniture factory
a furniture stores

61. Cotton sayılmayan isminin qarşısında nə zaman “a” artiklı işlənə bilər?
-ismi birləşmələrin tərkibində asılı tərəf kimi işləndikdə:
a cotton shirt
a cotton towel
a cotton socks

62. Hansı isimlər mənasından asılı olaraq həm sayılan, həm də sayılmayan kimi islənə bilər?
Sözlər Sayılmayan Sayılan
1. glass şüşə stəkan
2. iron dəmir ütü
3. wood taxta meşə
4. work iş əsər
5. paper kağız qəzet
6. time vaxt dəfə
7. hair saç tük
8. light işıq şüa
9. rubber rezin pozan
10. room yer otaq
11. noise səs-küy səs
12. tin qalay konserv qabı
13. fish balıq əti balıq
14. lamb quzu əti quzu
15. chicken toyuq əti toyuq

63. A pair of (bir cüt)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a pair of + ikili cəm isimlər
a pair of socks a pair of trousers
a pair of boots a pair of jeans
a pair of eyes a pair of gloves
a pair of shoes a pair of glasses

64. A piece of (bir parça)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a piece of cheese a piece of music
a piece of furniture a piece of advice
a piece of wood a piece of paper
a piece of meat a piece of bread

65. A bar of (bir külçə)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a bar of soap
a bar of chocolate
a bar of gold

66. A bunch of (bir dəstə)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a bunch of bananas a bunch of keys
a bunch of flowers a bunch of grapes

67. A bottle of (bir şüşə)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a bottle of juice a bottle of milk
a bottle of oil a bottle of ink
a bottle of water

68. A slice of (bir dilim)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a slice of lemon a slice of meat
a slice of butter a slice of bread

69. A can /a tin of (bir konserv qab)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?
a can /a tin of beer a can /a tin of cola
a can /a tin of oil a can /a tin of peas
a can /a tin of beans

70. A sack of (bir kisə)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a sack of flour a sack of potato
a sack of wheat a sack of sugar

71. A lump of (bir parça)-la işlənə bilən isimlər hansılardır?

a lump of sugar
a lump of coal
a lump of snow

72. Cheese sözü hansı hissə bildirən sözlərlə işlənə bilir?

a kilo of cheese a chunk of cheese
a piece of cheese a slice of cheese

73. Meat sözü hansı hissə bildirən sözlərlə işlənə bilir?

a slice of meat a pound of meat
a kilo of meat a piece of meat
ARTİKL Nəzəriyyə Sual Cavabları

1. Artiklın neçə növü var və onlar hansılardır?

a) İndefinite articles (Qeyri-Müəyyənlik artiklları)- a/an
b) Definite article (Müəyyənlik artiklı)- the

2. Hansı hallarda ismin qarşısındakı artikl düşür?

-Əgər ismin qarşısında yiyəlik əvəzlikləri (my/his/our/their və s.) varsa
-Əgər ismin qarşısında yiyəlik halda olan isim (Nigarʹs a book və s.) varsa
-Əgər ismin qarşısında işarə əvəzlikləri (this/ that/ these/ those) varsa
-Əgər ismin qarşısında miqdar sayları (one/ two/ three/ four və s.) varsa
-Əgər ismin qarşısında təyini əvəzliklərin bəzi növləri (each/ every/either/some/any/neither və s.) varsa
!!!Detallı əvəzlik bölməsində

3. Hansı isimlərin qarşısında a, hansıların qarşısında an işlənir?

-Əgər isim saitlə başlayarsa “an”, samitlə başlayarsa “a” işlənir.

4. Sözün sait və ya samitlə başlamasını müəyyən etmək üçün yazılışa yoxsa tələffüzə baxılır?
-Tələffüzə baxılır
U→[juː] samit səs U→[ʌ], [ɜː]- sait səs
a universal problem an unhappy ending
a unique city an ugly duckling
a useful tip an umbrella shop
a university building an unknown man
a universal language an urgent call
H→[h] samit səs H→[h] səsi tələffüz edilmir!
a hero soldier an hourʹs speech
a hard life an honest man
a harmful habit an heirʹs property
E→[jʊ] samit səs E→[ iː] sait səs
a European union an easy question
a European country an eager student
an empty box

5. “a” və ya “an” artiklları hansı isimlərlə işlənə bilir?

-Yalnız sayıla bilən tək isimlərin qarşısında:
a) a book→ olar
b) an apple→ olar
c) a bread→ olmaz, çünki sayılmayan təkdir
d) an apples→ olmaz, çünki cəmdir.

6. “THE” artiklı necə isimlərlə işlənə bilir?

a) sayılmayan tək isimlər: the bread/ the milk
b) sayılan tək isimlər: the book/ the girl
c) cəm isimlər: the books/ the girls
d) müəyyən qrup xüsusi isimlər: The Blacks/ The USA/ The Bahamas/ The Titanic və s.
7. Hansı hallarda cəm və ya sayılmayan isimlərin qarşısında a/an artiklları işlənə bilər?
-Əgər bu isimlər söz birləşməsinin asılı tərəfi olarsa, yəni onlardan sonra sayılan tək isim gələrsə:
a clothes shop→ artikl shop sözünündür
a coffee table → artikl table sözünündür
a furniture factory→ artikl factory sözünündür
an information center→ artikl center sözünündür

8. Əgər ismin qarşısında sifət varsa artikl nəyə əsasən təyin olunur: sifətə yoxsa isimə?
-Artiklın işlənib-işlənməməsi birbaşa isimdən asılıdır. Lakin a yoxsa an-in gəlməsi sifətin sait və ya
samitlə başlamasından asılıdır:
an apple→ a red apple
a teacher→ an old teacher

9. Saylar artiklla necə işlənir?

a) Sıra sayları “the” ilə işlənir: the first/ the second/ the 21st
b) Miqdar sayları (one, three, five və s.) artiklsız işlənir.
c) Miqdar saylarında yalnız yüz (a hundred), min (a thousand), milyon (a million) kimi saylar təkdə
olarsa “a” ilə işlənir.

10. Sifətin üstünlük dərəcəsi hansı artiklla işlənir və sifətin üstünlük dərəcəsi olduğunu necə biləcəyik?
-THE ilə işlənir. Əgər sifətin qarşısında MOST və ya təkhecalı sifətin sonunda –EST şəkilçisi olarsa
həmin sifət üstünlük dərəcəsindədir və THE ilə işlənir:
the most interesting
the coldest

11. Hansı hallarda üstünlük dərəcəsində THE işlənmir?

-Bu iki halda ola bilər:
a) Üstünlük dərəcəsində olan sifətin qarşısında artiklı salacaq əvəzliklər işlənmişdir (BAX Sual 2) :
my the most favourite film
b) Üstünlük dərəcəsi sifətin deyil, zərfindir. Zərflər isimlə deyil, feillə bağlı olduqları üçün onların heç bir
dərəcəsində artikl olmur:
the fastest train to Budapest (the var, çünki sifətin üstünlük dərəcəsidir)
He drives fastest of all. (artikl yoxdur, çünki zərfin üstünlük dərəcəsidir)

12. Sifətin adi və müqayisə dərəcələri hansı artikllarla işlənə bilir?

-a/an işlənə bilir:
a) əgər sifətdən sonra isim varsa (isim olmazsa artikl da olmaz!)
b) əgər sifətdən sonra sayılan tək isim olarsa (cəm isim/sayılmayan isim olsa artikl olmaz!)

13. Vahidlik bildirən isimlər hansılardır və onlar artiklla necə işlənir?

-THE ilə işlənirlər
the moon the Earth
the sun the world
the sky the universe
14. Su hövzələri artiklla necə işlənir və su hövzələri dedikdə nələri nəzərdə tuturuq?
-THE ilə işlənirlər. Su hövzələri dedikdə: okean (ocean), çay (river), dəniz (sea), göl (lake*), kanal
(channel) adları nəzərdə tutulur.
The Nile= The Nile River
The Thames= The River Thames
The Pacific= The Pacific Ocean
The Atlantic= The Atlantic Ocean
The Mediterranean= The Mediterranean Sea
!!! Göldən başqa bu hövzələrin adlarının yanında aid olduqları sözlər gəlsə də, gəlməsə də THE
işlənir.

15. Göllərin artiklla işlənmə qaydası necədir?

-Göl adları THE ilə işlənir. Amma adın yanında LAKE sözü gələrsə, artiklsız işlənir.
The Baikal = Baikal Lake

16. Ölkə, rayon, kənd, şəhər adları artiklla necə işlənir? (97%-lıq qayda)
-97% bu adlar artiklsız işlənir.

17. Hansı ölkə, rayon, kənd, şəhər adları THE ilə işlənə bilir? (3%-lıq istisna)
a) 1%- əgər ölkə adının qarşısında UNITED sözü gələrsə:
The UK
The USA
The UAE
b) 1%- əgər ölkə adlarının yanında aid olduqları sözlər (republic, federation, state) gələrsə:
The Azerbaijan Republic= The Azerbaijan
The Russian Federation= The Russia
c) 1%- aşağıdakı ölkə və şəhər adları THE ilə işlənir:
The Hague The Congo
The Ukraine The Netherlands
The Crimea The Philippines
The Lebanon The Vatican

18. Ada və yarımada adları artiklla necə işlənir və veriliən sözün ada adı olduğunu necə biləcəyik?
a) Tək-tək adalar və yarımadalar artiklsız işlənir: Baffin İsland, Madagascar
b) Cəm halında olan ada adları (adalar qrupu- arxipelaqlar) THE ilə işlənir:
The Bahamas
The Antiles
The Philippines
The Azores
The Baleric İslands
!!!! Verilən xüsusi isimlərin yanında isle/island sözləri gələrsə bu ada, peninsula sözü gələrsə bu
yarımada deməkdir.

19. Planet adları artiklla nece işlənir?

a) artiklsız işlənir: Mars, Jupiter, Venus
b) lakin yanında planet sözü gələrsə THE ilə işlənir: The planet Mars/ The Mars planet
c) planetlərdən yalnız Yer kürəsi THE ilə işlənir: The Earth
20. Dağ adları artiklla necə işlənir?
a) Tək-tək dağ (mountain), zirvə (peak) adları artiklsız işlənir: Everest, Babadag, Kazbek
b) Cəm şəkildə olan dağ adları (sıra dağlar) isə THE ilə işlənir:
The Caucasus The Alps
The Ands The Himalayas

21. Soyadlar artiklla necə işlənir?

a) Tək soyadlar artiklsız işlənir.
b) Cəm soyadlar THE ilə işlənir:
The Smiths The Browns
The Blacks The Aliyevs
The Rzayevs The Greens

22. İsimləşmiş sifətlər artiklla necə işlənir?

-THE ilə işlənir və cəm isim yaradır.
the old the homeless
the young the disabled
the rich the wounded
the poor the injured və s.

23. Dillər (dil adları) artiklla necə işlənir?

a) Dillər artiklsız işlənir: English/ French/ Arabic
b) Lakin dil adlarının yanında Language (dil) sözü gələrsə THE ilə işlənir:
English= The English language
German= The German language
Chinese= The Chinese language
Japenese= The Japanese language

24. Millət adları artiklla necə işlənir?

a) Cəm şəkildə millət adları THE ilə işlənir:
The English- ingilislər
The French- fransızlar
The Chinese- çinlilər
The Germans- almanlar
The Americans- amerikanlar
b) Millətin tək bir üzvündən söhbət gedirsə (man/woman sözləri ilə verilibsə) a/an ilə işlənir:
an Englishman
a Spanish woman

25. Hansı millət adları cəmlənərkən –s cəm şəkilçisi qəbul etmir və yalnız artiklı dəyişir?
-Sonu –ese/ -sh/ -ch ilə bitən millət adları cəm şəkilçisi qəbul etmir və yalnız THE ilə cəmlənir:
an English(man)→ The English
a Japanese→ The Japanese
a French(man)→ The French
26. Minik vasitələri by/in/on sözönləri ilə işlənərkən hansı artiklları tələb edir?
BY İN/ ON
“BY” sözönü nəqliyyat vasitələrinin qarşısın- İN/ON sözönləri nəqliyyat vasitələrinin qarşı-
da “ilə” mənasında artiklsız işlənir: sında “ilə” mənasında a/the işlənir:
by plane- təyyarə ilə in a/the car - maşınla
by train- qatarla in a/the taxi- taksi ilə
by car- maşınla on a/the bus- avtobusla
by taxi- taksi ilə on a/the train- qatarla
by bus- avtobusla on a/the plane- təyyarə ilə
by bicycle- velosipedlə on a/the boat- qayıqla
! ! ! ! ! !
By heart- əzbər, əzbərdən (artiklsız) on foot- piyada, ayaqla (artiklsız)
* Lakin BY “yanında, tərəfindən” mənasında
işlənərsə isimin qarşısında artikl işlənir:
by the car- maşının yanında
by a little boy- balaca bir oğlan tərəfindən

27. PLAY sözü artiklla necə işlənir?

PLAY + THE + musiqi aləti
PLAY + X + idman, oyun adı
play the guitar play x golf
play the piano play x basketball
play the flute play x chess
play the violin play x soccer

28. Səhra (desert) adları artiklla necə işlənir?

-THE ilə işlənir.
The Sahara= The Sahara Desert
The Kalahari= The Kalahari Desert
!Yanında aid olduğu söz (desert) gəlsə də, gəlməsə də The işlənir.

29. Üfüqün cəhətləri (north, south, east, west) artiklla necə işlənir?
Artiklsız THE
a) Coğrafi cəhətlər qitə, materik, ölkə adı a) Coğrafi cəhətlər hissə bildirdikdə the ilə işlənir:
bildirdikdə artiklsız işlənir: -in the north- şimalda
-North America- materik -to the east- şərqə
-South America- materik -the east of Europe
-South Africa- ölkə -the north of England
!-Latin America -in the south of France- Fransanın cənubunda
!-Central America ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
-North America
b) Coğrafi cəhətlər sadalandıqda artiklsız işlənir:
-The North Sea- Şimal Dənizi (su hövzəsi)
There are 4 points on the compass: North, South,
East, West The North Azerbaijan X
c) from West to East The north of Azerbaijan

30. Küçə (Street) adları artiklla necə işlənir?

-Artiklsız işlənir:
Peace Street
Nizami Street
31. LAST/ NEXT sözlərli artiklla necə işlənir?
a) Bu sözlər zaman zərfi kimi işlənərsə (yəni next-gələn/ last- keçən mənasında) artiklız işlənir.
Weʹll go to Paris next summer. (zaman zərfi kimi)
I wrote that book last year. (zaman zərfi kimi)
b) Next- növbəti, sonrakı/ Last- sonuncu mənasında verdikdə THE ilə işlənir.
LAST ZAMAN ZƏRFİ KİMİ LAST “SONUNCU” MƏNASINDA
X last day → keçən gün the last day→ sonuncu gün
X last year→ keçən il the last year→ sonuncu il
X last month→ keçən ay the last month→ sonuncu ay
X last week→ keçən həftə the last week→ sonuncu həftə
the last book→ sonuncu kitab
the last chapter→ sonuncu fəsil
the last part→ sonuncu hissə
1. Sunday is the last day of the week. (Bazar həftənin sonuncu günüdür)
I met my friend last month. (Keçən ay dostumla rastlaşdım)
2. December is the last month of the year. (Dekabr ilin sonuncu ayıdır)
She lost her purse last week. (O keçən həftə pul qabını itirdi)
3. Kuran is the last holy book of Muslims. (Quran Müsəlmanların sonuncu müqəddəs kitabıdır)
He moved to the USA last year. (O keçən il Birləşmiş Statlara köçdü)

32. Muzey/Galeriya/Gəmi/Qəzet/Jurnal/Kinoteatr/otel adları artiklla necə işlənir?

-Hamısı THE ilə işlənir:
The British Museum The Titanic
The National Gallery The Times

33. Tarixi tikililər artiklla necə işlənir?

a) The ilə işlənirlər:
The Statue of Liberty
The White House
The Capitol
The Tower of London
b) Bəzi tarixi tikililər artiklsız işlənir:
Westminster Abbey
Buckingham Palace
Big Ben

34. Meydan (square) və park adları artiklla necə işlənir?

-Artiklsız işlənir:
Trafalgar Square
Hyde Park
Yellowstone National Park

35. Breakfast/ lunch/ dinner/ supper sözləri artiklla necə işlənir?

-Artiklsız işlənir, lakin qarşısında təsviredici sifət olarsa a/an işlənir:
have breakfast → have a tasty breakfast
have dinner → have a good dinner
36. Fəsillər (autumn, fall, winter, spring, summer) artiklla necə işlənir?
a) Artiklsız işlənir, lakin qarşısında təsviredici sifət olarsa a/an işlənir:
a hot summer
b) Hansısa ilin fəsilindən söhbət gedərsə THE işlənir:
the spring of 1990

37. Morning, afternoon, evening sözləri artiklla necə işlənir?

a) Artiklsız işlənir:
-Əgər qarşısında every/this/that/last/next sözləri varsa (every morning)
-Əgər qarşısında to be-in formaları (is/was) varsa (It was evening)
-Əgər qarşısında həftənin günləri varsa (Sunday morning)
-Əgər qarşısında tomorrow/yesterday/today sözləri varsa (yesterday evening)
b) Lakin qarşısında təsviredici sifət olarsa a/an işlənir:
on a cold evening
on a hot morning
c) in və during sözönüləri ilə işlənərsə THE ilə işlənir:
in the morning during the morning
in the afternoon during the afternoon
in the evening during the evening

38. Night sözü artiklla necə işlənir?

a) at night → artiklsız
b) on a frosty night → “a”
c) during the night → “the”
d) for the night → “the”

39. Bed sözü artiklla necə işlənir?

a) Mebel olaraq yanaşdıqda (çarpayı mənasında) the/a/an işlənir:
a single bed- tək nəfərlik çarpayı
a new bed- yeni çarpayı
b) Yataq mənasında artiklsız işlənir:
go to bed- yamağa getmək
stay in bed- yataqda qalmaq

40. TV sözü artiklla necə işlənir?

a) Əşya olaraq yanaşdıqda artiklla işlənir:
a new TV
a black TV
b) İçindəki proqramlardan, verilişlərdən söhbət getdikdə artiklsız işlənir:
watch TV
on TV

41. Körpü (bridge) adları artiklla necə işlənir?

-Artiklsız işlənir.
Golden Gate Bridge
Khudaferin Bridge
42. Kəmiyyət bildirən sözlərdən (many/much/few/little və s) sonra hansı artikl işlənir?
-heç bir artikl
many the books

43. Number of sözü hansı artiklla işlənə bilir?

-Əgər cümlənin xəbəri təkdədirsə THE/ cəmdədirsə A ilə işlənir:
A number of + cəm isim + cəm xəbər (are/were/have)
The number of + cəm isim + tək xəbər (is/was/has)

44. NO əvəzliyindən sonra hansı artikl işlənir?

-heç bir artikl

45. Ləqəblər, titullar (Mr/Mrs/President/Queen/Doctor/Professor/Prince/Princess) artiklla necə işlənir?

-xüsusi isimlərin qarşısında gəldikdə artiklsız işlənir:
Mrs. Smith
Doctor Johnson
President Obama- amma The President of America
Queen Elizabeth- amma The Queen of England

46. Həftənin günləri, aylar, bayram adları artiklla necə işlənir?

-artiklsız işlənir:
Monday September Ramadan
Sunday October Christmas
Friday January Easter

47. MOST sözü artiklla necə işlənir?

THE + most + sifət (the most popular)
X + most + isim (most people)

48. Londonun hissələri hansılardır və artiklla necə işlənirlər?

-THE ilə işlənirlər
The City
The West End
The East End

49. Have-in artiklla işlənməsi?

a) have/has + THE olmaz!
b) have/has + a/an →əgər isim sayılan və təkdirsə
have X lunch have a tasty lunch have a rest- dincəlmək
have X breakfast have a nice breakfast have a party- şənlik keçirmək
have X dinner have a good dinner have a bath- vanna qəbul etmək
have a shower- duş qəbul etmək
*Sifət işləndiyi üçün have a temperature- hərarəti olmaq
a/an gəlib. have a walk- gəzintiyə çıxmaq
have a talk- söhbət etmək
have a good time- yaxşı vaxt keçirmək
*time-sayılmır, amma bu birləşmədə “a” ilə
işlənir.
50. THERE İS/ THERE ARE ifadəsi hansı artiklla işlənir?
a) there is/there are + THE olmaz!
b) there is + a/an →əgər isim sayılan və təkdirsə

51. Hansı sayılmayan isimlərin qarşısında təsviredici sifət gələrsə a/an ilə işlənə bilir?
-life *a hard life
-knowledge *a deep knowledge
-childhood
-education

52. Qitə (continent) və materik (mainland) adları artiklla necə işlənir?

-Artiklsız işlənir. Amma yanında aid olduqları sözlər (continent/ mainland) gələrsə THE ilə işlənir:
Europe= The European continent
Asia= The Asian continent

53. Airport/ station/ zoo/university kimi müəssisələrin adları (Xüsusi isim) artiklla necə işlənir?
-Bu müəssisələr yer və insan adı bildirdikdə artiklsız işlənir:
London Zoo (yer adı bildirir)
Cambridge University (yer adı bildirir)
Victoria Station (şəxs adı bildirir)

54. Airport/ station/ zoo/ university/ park/ street/bridge/square və s kimi sözlər xüsusi isim kimi yox,
ümumi isim kimi işləndikdə (kiçik hərflə yazıldıqda) artiklla necə işlənir?
-a/an/the ilə işlənə bilir:
a) There is an airport in our city. → an (ümumi isim kimi işlənib)
b) They are going to the airport. → the (ümumi isim kimi işlənib)
c) Our plane landed to Sabiha Gokchen Airport. → artiklsız (xüsusi isim kimi işlənib)

55. Elm və fənn adları artiklla necə işlənir?

a) Artiklsız işlənir: a History/ a Mathematics/ a Physics
b) Lakin fənn olaraq deyil, müəyyən bir ərazinin tarixi, coğrafiyası kimi işləndikdə THE gəlir:
The geography of America
The history of Azerbaijan
The geology of the Sahara

56. Həmişə THE ilə işlənən söz və idafələrə mislallar deyin:

the police the weather the middle the left
the internet the same the top the center
the whole the following the right the main
the only the end the bottom the future

57. Həmişə A/AN ilə işlənən söz və idafələrə mislallar deyin:

have a good time go on an excursion speak in a low voice
have a rest what a pity speak in an angry voice
in a hurry itʹs a shame itʹs a pleasure
go for a walk half an hour in a word
in a whisper an hour and a half make an impression
58. “Həqiqəti demək/ Yalan söyləmək” ifadələri hansı artikllarla işlənir:
a) Tell a lie → yalan söyləmək
b) Tell the truth→ həqiqəti demək

59. “age- yaş” sözü artikllarla necə işlənir?

a) at an early age- erkən yaşında
at an old age- qoca yaşında
b) at the age of 15- 15 yaşında
at the age of 20- 20 yaşında

60. Nida cümlələrində hansı artikllar işlənə bilir?

a) WHAT-la başlayan nida cümlələrində əgər isim sayilan təkdirsə a/an işlənir (THE OLMAZ!)
What a deep river it is!
b) HOW-la balşayan nida cümlələrində The işlənir (A/AN OLMAZ!)
How long the river is!

61. “ONE OF” ifadəsinin artiklla işlənmə qaydası necədir?

-Bu ifadədən sonra THE artiklı işlənir:
one of the girls
one of the books
one of the most popular singers

62. “MADE OF” ifadəsinin artiklla işlənmə qaydası necədir?

-Bu ifadədən sonra heç bir artikl işlənmir.
made of X silver
made of X wood
made of X gold
made of X metal

63. Tutum, hissə bildirən OF-lu birləşmələr artiklla necə işlənir?

-a + sayılan tək isim + OF + artiklsız isim
a piece of X meat
a slice of X butter
a cup of X coffee
a pair of X trousers
a group of X people
a glass of X milk
!!! two cups of X tea
PRONOUN nəzəriyyə sual-cavabları

1. Şəxs əvəzlikləri hansılardır?

-I, you, she, he, it, we, you, they

2. Şəxs əvəzliklərinin obyekt forması hansılardır?

- me, you, her, him, it, us, you, them

3. Sözönlərindən və feillərdən sonra əsasən hansı əvəzliklər işlənir?

- Obyekt əvəzlikləri:
I want him to come. (feil + obyekt əvəzlikləri)
She bought this gift for me.(sözönü + obyekt əvəzlikləri)

4. İsimli yiyəlik əvəzlikləri hansılardır?

- my, your, her, his, its, our, your, their

5. İsimsiz yiyəlik əvəzlikləri hansılardır?

- mine, yours, hers, his, its, ours, yours, theirs

6. İsimli və İsimsiz yiyəlik əvəzlikləri arasındakı fərq?

-Adından da göründüyü kimi isimlilərdən sonra mütləq isim gəlməlidir, amma isimsizdə yox:
my + friend
mine + friend

7. Altından xətt çəkilmiş sözü əvəzliklə əvəz edin tipli testlərdə isim və ismi birləşmələri hansı şəkildə
əvəzliyə çeviririk?
a) cansız tək isimlər (map/ leaf/book) → it
b) yer-məkan bildirən xüsusi isimlər (Baku)→ it
c) təkdə olan bütün heyvanlar (cat/monkey)→ it
d) kişi cinsinə aid tək isimlər (Tom/king/father)→he
e) qadın cinsinə aid tək isimlər (aunt/sister/Kate)→she
f) bütün cəm isimlər (həm canlı, həm də cansız) →they
pen→ it pens→ they
sister→ she sisters→they
brother→ he brothers→ they
g) söz birləşmələrinin əsas tərəfi hansı cinsə aiddirsə o əvəzliklə əvəz olunur:
Tomʹs daughter → she
Janeʹs sons → they
h) söz birləşmələrində tərəflərdən hansının altından xətt çəkilibsə o hissənin əvəzlik qarşılığını yazırıq:
Revanʹs sisterʹs drawings → they her husbandʹs name → it
Revanʹs sisterʹs drawings → his her husbandʹs name → his
Revanʹs sisterʹs drawings → her his wifeʹs name → her
! Is this car Janeʹs or Tomʹs?→ hers or his

6. Qayıdış əvəzlikləri hansılardır və onların tərcümələri?

myself (özüm) ourselves (özümüz)
yourself (özün) yourselves (özünüz)
herself (özü) themselves (özləri)
himself (özü)
itself (özü)
7. Qayıdış əvəzlikləri cümlədə nəyə əsasən təyin olunur?
- Mübtədaya əsasən (98%):
She did it herself
I can do it myself
The boy did it himself

8. Hansı hallarda qayıdış əvəzlikləri cümlənin mübtədasına əsasən deyil, tamamlığa əsasən müəyyən
olunur? (2%-lıq istisna)
a) not only ... but also tipli testlərdə:
We liked not only the village itself, but also its kind people. (village =it →itself)
She liked not only the dress itself, but also its colour. (dress =it →itself)
b) Boys, why donʹt you let my cousin play with you himself/ herself. (cousin=he/she→himself/herself)
Children, why donʹt you want my friend to meet you himself/ herself. (friend=he/she→himself/herself)

9. Mübtədası olmayan cümlələrdə qayıdış əvəzlikləri nəyə əsasən təyin olunur?

- Mübtədası olmayan əmr cümlələrində qayıdış əvəzliyi xitaba əsasən təyin olunur.

10. Əmr cümlələrində nə zaman yourself/ yourselves işlənir?

- Xitab təkdə olarsa yourself, cəmdə olarsa yourselves işlənir.

11. Həm mübtədası, həm də xitabı olmayan cümlələrdə qayıdış əvəzliklərini necə müəyyən edəcəyik?
-Mübtədası olmayan cümlələr əmr cümləsidir və onlar II şəxsə (You- siz/sən) müraciətlə deyilir. Ona
görə də bu cümlələrin qayıdış əvəzlikləri həm yourself (sən özün), həm də yourselves (siz özünüz) ola
bilər.

12. Cümlədə xitabı mübtədadan necə fərqləndirəcəyik?

-Xitab əsas cümlədən vergüllə ayrılacaq:
Fuad, make the bed yourself. → Fuad vergüllə ayrılıb, tək xitabdır, ona görə yourself verdik.
Fuad makes the bed himself. → Fuad vergülsüz yazılıb, mübtədadır (=he), ona görə himself verdik.
Help yourselves, guys. → Guys vergüllə ayrılıb, cəm xitabdır, ona görə yourselves verdik.

13. LETʹS ilə başlayan cümlələr hansı qayıdış əvəzliyi ilə işlənirlər?
-ourselves olur. Çünki Letʹs= let us (us→ we)

14. Hansı işarə əvəzlikləri tək isimlərlə işlənir?

- This/ That + tək isimlər

15. Hansı işarə əvəzlikləri cəm isimlərlə işlənir?

- These/Those + cəm isimlər

16. Hansı işarə əvəzlikləri uzaqda olan əşyaları göstərir?

- That/Those uzaqda olan əşyaları göstərir

17. Hansı işarə əvəzlikləri yaxında olan əşyaları göstərir?

- This/ These yaxında olan əşyaları göstərir.

18. Cümlədə hansı sözlər əşyanın məsafəcə yaxında olduğunu göstərir?

- Close= near (yaxın), over here, in my hand--- bunlar əşyanın yaxında olduğunu göstərir.

19. Cümlədə hansı sözlər əşyanın məsafəcə uzaqda olduğunu göstərir?

- Far=remote=distant (uzaqda), over there, far away---bunlar əşyanın uzaqda olduğunu göstərir.
20. Əşyanın zaman baxımdan uzaqda olduğunu göstərən əlamət hansıdır?
-Cümlədə verilmiş keçmiş zamanla bağlı tarix:
It was 1918. In those days life was difficult for most people.
21. IT/ ITS/ ITʹS əvəzliklərinin bir- birindən fərqi?
a) it= o (cansız) adlıq hal/ mübtəda/ feilin önündə işlənir:
It stopped.
b) it= ona/onu (cansız) obyekt hal/ tamamlıq/ feildən sonra işlənir:
She bought it from Sweden.
c) its= onun/ yiyəlik hal/ + artiklsız isim
its leaves- onun yarpaqları
its long tail- onun uzun quyruğu
d) itʹs= it is (-dır)/ + sifət/+ sifət isim/ + artikl
Itʹs important. (sifət)
Itʹs an important meeting. (artikl/ sifət/ isim)

22. SOME hansı isimlərlə işlənə bilir?

a) Some + sayılan cəm: some books
b) Some + sayılmayan tək: some milk
c) Some + sayılan tək: some book
23. SOME 98% hansı cümlələrdə işlənir və tərcümələri?
- Some 98% təsdiq cümlələr işlənir və bir neçə/ bir az mənalarını verir.
some pens- bir neçə qələm
some bread- bir az çörək
24. SOME nə zaman sual və inkar cümlələrdə işlənə bilir? (2 %-lıq istisna)
a) 1% Some bəzi mənasında inkar cümlələrində işlənir:
Some birds, for example hens cannot fly.
b) 1% təklif, xahiş bildirən (Can you? / Do you like? / Would you like?) sual cümlələrində işlənir:
Would you like some more coffee?
Can you give me some advice?

25. SOME nə zaman artiklla işlənə bilir və hansı artikllarla işlənir?

a) Some-dan sonra OF gələrsə The işlənir.
b) a/an işlənməz. Çünki some-dan sonra ya cəm, ya da sayılmayan isim gəlir.

26. SOME və SOME OF-un fərqi nədir?

a) Some Of + The olur. Amma Some yox:
some people
some of the people
b) Some –bir neçə/ Some of- bir neçəsi mənasını verir.

27. SOME-dan sonra nə zaman isim işlənməyə bilər?

- Əgər əvvəldə isimin adı çəkilirsə, təkrara yol verməmək üçün isim işlənməyə də bilir:
I have a lot of friends. Some live abroad.

28. SOME-ın törəmələri hansılardır və tərcümələri?

Someone (somebody)- kimsə
Something- nəsə
Somewhere- harasa
29. SOME-ın törəmələrinin 6 əsas xüsusiyyəti hansılardır?
SOME-ın törəmələri:
1) yalnız təsdiqdə olur
2) + OF olmaz
3) + isim olmaz
4) + tək xəbər
5) + sifət olur
6) + else olur

30. ELSE nələrlə işlənə bilir və tərcüməsi?

- ELSE- daha deməkdir və yalnız törəmələr və sual sözlərlə işlənir (what/who/where/ someone ... )

31. ANY hansı isimlərlə işlənə bilir?

a) Any + sayılan cəm: any books
b) Any + sayılmayan tək: any milk
c) Any + sayılan tək: any book

32. ANY 98% hansı cümlələrdə işlənir və tərcümələri?

Any-bir neçə/ bir az mənalarını verir. ANY 98% sual və inkar cümlələrdə işlənir.
a) Sual cümlələrdə:
any pens- bir neçə qələm
any bread- bir az çörək
b) İnkar cümlələrdə:
There are not any pens- Heç qələm yoxdur.
There is not any bread- Heç çörək yoxdur.

33. ANY nə zaman təsdiq cümlələrdə işlənə bilir? (2 %-lıq istisna)

a) “istənilən, hər hansı bir” mənasını verdikdə
b) if və without işlənən təsdiq cümlələrdə

34. ANY-dən sonra nə zaman isim işlənməyə bilər?

- İsmin əvvəldə adı çəkilərsə, təkrara yol verməmək üçün Any-dən sonra isim işlənməyə də bilər.

35. ANY-in törəmələri hansılardır və tərcümələri? (sual və inkar cümlələrdə)

a) Sual cümlələrdə:
Anything-nəsə
Anyone (Anybody)- kimsə
Anywhere-harasa
b) İnkar cümlələrdə:
Anything-heç nə
Anyone (Anybody)- heç kim
Anywhere-heç yer

36. Törəmələrin yiyəlik halı necə düzəlir?

-Törəmələrin yiyəlik halı canlılarda olduğu kimi ʹS-lə düzəlir:
Someoneʹs bag- kiminsə çantası
Nobodyʹs brain- heç kimin beyni

37. Qarşılıq əvəzlikləri hansılardır və onların tərcümələri?

a) each other- bir-birinə/ bir-birini
b) one another- bir-birlərinə/ bir-birlərini
38. Each other və One another arasındakı fərq?
a) Each other – 2 nəfərdən söhbət getdikdə
b) One Another – 3 və daha çox nəfərdən söhbət getdikdə olur

39. Cümlədə necə biləcəyik ki söhbət 2 və ya daha çox şəxsdən gedir?

a) əgər cümlədə both- “hər ikisi” varsa 2 şəxs olduğu üçün → each other
b) əgər cümlədə twins- “əkizlər” varsa 2 şəxs olduğu üçün → each other
c) əgər cümlədə iki şəxsin adı (Tom and Jane) verilibsə → each other
d) əgər cümlədə iki şəxs əvəzliyi (you and he) verilibsə → each other

40. Qarşılıq əvəzliklərinin cəm forması necə düzəlir?

-Bu əvəzliklərin cəm forması yoxdur:
each others → olmaz!
one anothers → olmaz!

41. Qarşılıq əvəzliklərinin yiyəlik forması necə düzəlir?

-ʹs-lə düzəlir:
each otherʹs → bir-birinin
one anotherʹs → bir-birlərinin

42. Each other və Each otherʹs arasındakı fərq?

a) each other- adlıq və obyekt hal/ each otherʹs – yiyəlik haldadır
b) each other + isim olmaz!
each otherʹs + isim olur!

43. One another və One anotherʹs arasındakı fərq?

a) One another - adlıq və obyekt hal/ One anotherʹs – yiyəlik haldadır
b) One another + isim olmaz!
One anotherʹs + isim olur!

44. ONE əvəzliyi nələrlə işlənə bilir?

- ONE əvəzliyi sayılan tək isimləri əvəz edir və ona görə də:
a) this/that this one/ that one
b) another another one
c) the other the other one
d) a,an a red one/ an old one
e) no ilə işlənə bilir no one
45. ONES əvəzliyi nələrlə işlənə bilir?
- ONES əvəzliyi sayılan cəm isimləri əvəz edir və ona görə də:
a) these/those these ones/ those ones
b) the other ilə işlənə bilir. the other ones

46. İnkar əvəzlikləri hansılardır?

a) no və onun törəmələri (no one= nobody/ nothing)
b) none
c) neither

47. NO əvəzliyi ilə nələr işlənə bilmir?

a) NO + artikl (a/an/the) OLMAZ!
b) NO + quantifiers (many/ a few/ a little və s) OLMAZ!
c) NO + any OLMAZ!
d) NO + another OLMAZ!
48. NO əvəzliyindən sonra hansı əvəzliklər işlənə bilir?
- NO + OTHER işlənə bilir.

49. NO əvəzliyi hansı isimlərlə işlənə bilir?

Hər cür isimlə:
a) cəm
b) sayılan tək
c) sayılmayan tək

50. Hansı sözlər inkar cümlədə işlənə bilmir?

a) No və onun törəmələri
b) Some və onun törəmələri
c) too/ also (“həmçinin”)
d) both/ both of/ both ... and
e) a lot of
f) still- inkarda işlənmir.

51. Cümləyə inkarlıq verən sözlər hansıdır?

a) inkar əvəzlikləri (no və onun törəmələri, none, neither)
b) Hardly/ Scarcely
c) Never
d) “Not” inkar hissəciyi

52. AT ALL hansı cümlələrdə işlənir və tərcüməsi?

AT ALL- “qətiyyən” deməkdir və inkar cümlələrin sonunda işlənir.

53. Bütün inkar əvəzlikləri üçün ümumi cəhət?

a) Hamısı cümləyə inkarlıq verir.
b) Başqa inkarlıq olan cümlədə işlənə bilmirlər.

54. NO və NOT-un oxşar və fərqli cəhətləri?

Oxşar cəhətləri:
a) hər ikisi cümləyə inkarlıq verir
b) cümlədə özlərindən başqa ikinci inkarla işlənməz
c) hər ikisindən sonra istənilən isim işlənə bilir: cəm, tək, sayılmayan
Fəqli cəhətləri:
a) NO –dan sonra birbaşa isim işlənir. Ortaya təyinedicilər girmir (yalnız OTHER/ MORE olar)
b) NOT-dan sonra isə birbaşa isim işlənə bilmir. Ortaya a/an/any girir.

55. NONE inkar əvəzliyi nə zaman isimlə işlənə bilər?

NONE + isim OLMAZ!
NONE +OF + isim OLAR!

56. Hansı əvəzliklərin törəmələri vardır?

Some Any No Every
Someone Anyone No one Everyone
Somebody Anybody Nobody Everybody
Something Anything Nothing Everything

57. EACH və EVERY-in fərqi?

EACH + OF olur.
EVERY + OF OLMAZ!
58. EVERYONE və EVERY ONE-ın fərqi?
EVERYONE:
a) törəmədir
b) OF-la işlənmir
c) İSİM-lə işlənmir.
EVERY ONE:
a) törəmə deyil.
b) + OF olur.
c) + İSİM olur.

59. Hansı əvəzliklərdən sonra İSİM işlənmir?

a) isimsiz yiyəlik əvəzlikləri (mine/ hers/ yours/ tehirs)
b) bütün törəmələr (somebody/ nothing)
c) the others/ others
d) none
e) else

60. Hansı əvzəliklərdən sonra OF işlənmir?

a) bütün törəmələr (somebody/ nothing/ everyone)
b) every
c) no

61. Hansı əvəzliklər və təyinedicilər həm sayılan, həm də sayılmayan isimlərlə işlənə bilir?
a) All
b) Both
c) Some/ Any
d) Most
e) A lot of
f) Enough
g) No

62. Hansı əvəzliklərdən sonra TƏK İSİM + TƏK XƏBƏR gəlir?

a) this/that d) either
b) each e) neither
c) every f) another

63. Hansı əvəzliklərdən sonra CƏM İSİM + CƏM XƏBƏR işlənir?

a) All (of)
b) Both (of)
c) Some (of)/ Any (of)
d) Most (of)
e) A lot of
f) A number of

64. Hansı əvəzliklərdən sonra CƏM İSİM + TƏK XƏBƏR işlənir?

a) One of
b) Each of
c) Every one of
d) Neither of
e) None of
f) Either of
g) The number of
65. Hansı əvəzliklərdən sonra ARTİKL işlənmir?
a) yiyəlik əvəzlikləri (my/her/his və s)
b) this/ that
c) these/those
d) some/any
e) every
f) each
g) either
h) neither
i) no
66. Hansı əvəzliklərdən sonra THE işlənir?
a) All (of) f) Either of
b) Most (of) g) Neither of
c) Both (of) h) None of
d) Some of/ Any of i) One of
e) Each of j) Every one of
!!! OF-la işlənən bütün əvəzliklərdən sonra THE işlənir.
67. ALL-dan sonra isim işlənmədikdə xəbər nəyə əsasən təyin olunur?
-All-dan sonra isim olmazsa xəbər onun mənasına əsasən təyin olunur.
a) All (canlı)- hamı mənasında + cəm xəbər
b) All (cansız)- hər şey mənasında + tək xəbər
68. ALL və WHOLE arasındakı fərq?
ALL WHOLE
1. ALL + sayılan cəm/ sayılmayan isim 1. WHOLE + sayılan tək isim
all girls/ all money whole story

2. ALL + THE + İSİM 2. THE + WHOLE+ İSİM

all the books the whole day

3. ALL + yiyəlik əvəzliyi + İSİM 3. Yiyəlik əvəzliyi + WHOLE +İSİM

all my students my whole day
all his money

69. ANOTHER hansı isimlərlə işlənə bilir?

-Yalnız sayılan tək

70. Nə zaman OTHER(S) əvəzliyinin qarşısında THE işlədirik?

-Əgər cümlədə konkret say, rəqəm varsa:
There are two pens in my bag. One is red, the other is blue.
I saw three birds: one was a parrot, the others were swallow.

71. The other və The others arasındakı fərq?

a) the other- “yerdə qalan biri”/ the others- “yerdə qalanlar” deməkdir.
b) the other + tək xəbər/ the others + cəm xəbər
the other → is/ was/ has
the others → are/ were/ have
72. Hansı sual əvəzlikləri canlıya aid olur?
a) WHO (kim?)
b) WHOM (kimə, kimi?)
c) WHOSE (kimin?)
73. WHAT-la nə zaman insana sual vermək olar?
-WHAT (nə?)- cansızı bildirir, amma yalnız peşə bildirdikdə canlıya sual vermək olar:
What is he?- He is a dentist.
74. Hansı sual əvəzlikləri OF-la işlənə bilir?
-Yalnız WHICH + OF
75. WHO və WHOM-un fərqi? (sual əvəzliyi kimi)
a) WHO ilə mübtədaya, WHOM-la isə tamamlığa sual verilir.
b) WHO sözönlərini cümlənin sonunda tələb edir, WHOM isə sözönlərini özündən əvvəl tələb edir.
Who are you going with?
With whom are you going?

76. What hansı sözlərlə birləşib sual sözlər yaradır?

a) What colour (hansı rəng?)
b) What time (nə zaman?)
c) What size (hansı ölçüdə?)
d) What kind of (necə?)
e) What day (həftənin hansı günü)
f) What date (hansı tarixdə?)
77. Hansı nisbi əvəzliklər canlını təyin edir?
a) who b) whom
c) whose d) that
78. Hansı nisbi əvəzliklər həm canlını, həm də cansızı təyin edə bilir?
-THAT

79. Hansı sual əvəzliyi özündən sonra İSİM tələb edir?

WHOSE + İSİM
80. Cavabı yiyəlik hal olan sual cümlələrində hansı sual söz işlənir?
WHOSE:
-Whose coat is this? -It is Janeʹs.

81. WHO və WHOM-un fərqi? (nisbi əvəzlik kimi)

a) who + xəbər:
She is the teacher who teaches us English.
b) whom + mübtəda + xəbər olur.
She is the teacher whom I met at the airport.
82. Törəmələrdən sonra hansı nisbi əvəzliklər işlənir?
a) Canlı bildirən törəmələrdən sonra (sonu body/one-la bitən) + WHO/ WHOM/ WHOSE/ THAT olur.
b) Cansız bildirən törəmələrdən sonra (sonu thing-lə bitən) + THAT/ WHICH olur.
83. Canlı bildirən isimlərdən sonra hansı nisbi əvəzliklər gəlməz?
Canlı isimlər + WHICH OLMAZ!

84. Cansız bildirən isimlərdən sonra hansı nisbi əvəzliklər gəlməz?

a) WHO
b) WHOM
c) WHOSE
85. İsimlərdən (canlı/ cansız) sonra hansı təyinedici gəlməz?
- İSİM + WHAT OLMAZ!
The Adjective- Sifət
1. Sifətin dərəcələri və onların ingiliscə adları? 10. The oldest və the eldest arasındakı fərq?
- Adi dərəcə (Positive degree) - The oldest -ən yaşlı insanı bildirir (kənddə,
- Müqayisə dərəcəsi (Comperative degree) ölkədə, dünyada)
- Üstünlük dərəcəsi (Superlative degree) - The eldest- aildə ən böyük insanı bildirir (in the
family- ailədə)
2. Sifətin adi dərəcəsi necə düzəlir?
- Heç bir qrammatik şəkilçisi yoxdur. 11. Üstünlük dərəcəsi necə düzəlir?
- Təkhecalı sifətlər + THE ... EST
3. Sifətin adi dərəcəsinin göstəriciləri hansılardır? - Çoxhecalı sifətlər + THE ... MOST
(Yəni cümlədə nələrdən sonra adi dərəcə gəlir?) - Qaydasız sifətlər – kökündən dəyişir
- as ... as/ not so ... as arasında
- very/ too/ so/such/ quite/ rather/enough- dan 12. Sifətin üstünlük dərəcəsinin göstəriciləri
sonra hansılardır? (Yəni cümlədə nələrdən sonra üstünlük
dərəcəsi gəlir?)
4. Sifətin müqayisə dərəcəsi necə düzəlir? -in my life -in the world
- Təkhecalı sifətlər + ER -in the class -at school
- Çoxhecalı sifətlər + MORE -among -in the country
- Qaydasız sifətlər – kökündən dəyişir -have ever heard -have ever tasted
-have ever seen -one of
5. Sifətin müqayisə dərcəsinin cümlədə göstəriciləri
-all of ... və s.
hansılardır?
(Yəni cümlədə nələrdən sonra müqayisə dərəcəsi 13. Qaydasız sifətlər necə dərəcələnir və onlar
gəlir?) hansılardır?
- THAN işlənən cümlədə -kökündən dəyişir
- much/ a little/ far/ slightly/ a bit- dən sonrakı Adi dərəcə Müqayisə Üstünlük
boşluqda dərəcəsi dərəcəsi
- between/ day by day/ getting/ becoming/ even/no - good better the best
sonra əsasən bad worse the worst
many more the most
6. Sözün təkhecalı və çoxhecalı olması necə
much more the most
müəyyən olunur? (Yazılış yoxsa tələffüzə görə?)
little less the least
- Sözün tələffüzünə görə
7. Hansı ikihecalı (çoxhecalı) sifətlər tək hecalılar 14. Üstünlük dərəcəsində THE nə zaman işlənir?
kimi dərəcələnir? - boşluqdan sonra isim gəlsə
MORE yox, - ER qəbul edir? - boşluqdan sonra isim gəlməzsə
- Sonu y/ow/le/er ilə bitən ikihecalı sifətlər - boşluqdan tək, cəm, sayılmayan isim gəlsə

8. Müqayisə dərəcəsində nə zaman more və a more 15. Üstünlük dərəcəsində THE nə zaman işlənməyə
işlənir? bilər?
- Əgər boşluqdan sonra isim gələrsə və həmin isim - sifətin önündə artiklı salacaq əvəzliklər olarsa,
sayılan və tək isimdirsə a more işlənir. Amma isim - yəni yiyəlik əvəzlikləri/ işarə əvəzlikləri və s.
yoxdursa/ isim cəmdirsə/ isim sayılmayandırsa the most difficult ------- my most difficult exam
more işlənir.
9. Than-in yanında hansı işlənmir? Older yoxsa
Elder?
- Elder işlənmir/ Older işlənir
The Adverb- Zərf sweetly - more sweetly - most sweetly
sadly - more sadly - most sadly
1. Zərfin dərəcələri və onların ingiliscə adları?
9. Zərfin üstünlük dərəcəsi necə düzəlir?
- Adi dərəcə (Positive degree)
- Təkhecalı zərflər + ... EST
- Müqayisə dərəcəsi (Comperative degree)
- Çoxhecalı zərflər + ... MOST
- Üstünlük dərəcəsi (Superlative degree)
- Qaydasız zərflər – kökündən dəyişir
2. Zərfin adi dərəcəsi necə düzəlir?
10. Zərfin üstünlük dərəcəsinin göstəriciləri
- Heç bir qrammatik şəkilçisi yoxdur.
hansılardır? (Yəni cümlədə nələrdən sonra üstünlük
3. Zərfin adi dərəcəsinin göstəriciləri hansılardır? dərəcəsi gəlir?)
(Yəni cümlədə nələrdən sonra adi dərəcə gəlir?) -in my life -in the world
- as ... as/ not so ... as arasında -in the class -at school
- very/ too/ so/such/ quite/ rather/enough- dan -among -in the country
sonra -have ever heard -have ever tasted
-have ever seen -one of
4. Zərfin müqayisə dərəcəsi necə düzəlir? -all of ... və s.
- Təkhecalı zərflər + ER
- Çoxhecalı zərflər + MORE 11. Qaydasız zərflər necə dərəcələnir və onlar
- Qaydasız zərflər – kökündən dəyişir hansılardır?
-kökündən dəyişir
5. Zərfin müqayisə dərcəsinin cümlədə göstəriciləri Adi dərəcə Müqayisə Üstünlük
hansılardır? dərəcəsi dərəcəsi
(Yəni cümlədə nələrdən sonra müqayisə dərəcəsi well better best
gəlir?) badly worse worst
- THAN işlənən cümlədə much more most
- much/ a little/ far/ slightly/ a bit- dən sonrakı a lot more most
boşluqda little less least
- between/ day by day/ getting/ becoming/ even/no
-dan sonra əsasən 12. Zərfin hansı dərəcəsində artikl işlənir?
- heç bir dərəcəsində
6. Sözün təkhecalı və çoxhecalı olması necə
müəyyən olunur? (Yazılış yoxsa tələffüzə görə?) 13. Zərflə sifətin fərqi?
- Sözün tələffüzünə görə - Zərf hərəkətlə bağlı olur və cümlədə feili təyin
7. Hansı ikihecalı (çoxhecalı) zərflər tək hecalılar edir. Sifət isimlə bağlı olur və onu təyin edir.
kimi dərəcələnir? - Zərfin dərəcələrində heç bir artikl işlənmir, sifətin
MORE yox, - ER qəbul edir? üstünlük dərəcəsində mütləq the işlənir; digər
- Sonu y/ow/le/er ilə bitən ikihecalı zərflər dərəcələrində isə isim sayılan və təkdirsə a/an
Məs: early- earlier işlənir.

! ! ! 14. Cümlədə feili təyin etmək üçün hansı işlədilir:

- Bu qaydaya yalnız –ly şəkilçisi ilə düzələn zərfər sifət yoxsa zərf?
aid deyil! - feilə aiddirsə zərf (99%)
FEİL + ZƏRF
8. SİFƏT + LY= ZƏRF qaydası ilə düzələn zərflər İSİM + SİFƏT
necə dərəcələnir?
-müqayisədə MORE/ üstünlükdə MOST qəbul edir 15. Hansı feillər özündən sonra zərf əvəzinə sifət
slowly - more slowly - most slowly tələb edir? (1%-lıq istisna)
quickly - more quickly - most quickly 1. –to be (am, is, are, was, were, will be ve s.)
nicely - more nicely - most nicely 2. –to become (became)
clearly - more clearly - most clearly 3. –to feel (felt)
4. –to seem (seemed) a hard life- ağır həyat (sifət kimi)
5. –to turn (turned) to word hard- çox işləmək (zərf kimi)
6. –to stay (stayed) hardly understand- başa düşmür (zərf kimi)
7. –to taste (dad vermək mənasında)
8. –to smell (ətir vermək mənasında) 21. Late və lately arasındakı fərq?
9. –to look (görünmək mənasında) -Late- həm sifət, həm zərfdir. Mənası “gec”
10. –to sound (səslənmək mənasında) deməkdir. Lately- təkcə zərfdir. Mənası “son
vaxtlarda” deməkdir. Late dərəcələnir, lately
16. Sonu –ly ilə bitib lakin sifət olan sözlər dərəcələnmir.
hansılardır? a late spring- yazın sonları (sifət kimi)
- lovely -lonely -lively to come late- gec gəlmək (zərf kimi)
-manly -elderly -cowardly have seen lately- son vaxtlarda görüb (zərf kimi)
-friendly -ugly -silly
22. Near və nearly arasındakı fərq?
16. Hansı sözlər həm sifət, həm də zərf kimi işlənir? -Near- həm sifət, həm zərfdir. Mənası “yaxın”
-fast -long -far deməkdir. Nearly- təkcə zərfdir. Mənası “demək
-low -little -much olar ki” deməkdir. Near dərəcələnir, nearly
-close -high -hard dərəcələnmir.
-late -near a near place- yaxın yer (sifət kimi)
a hard life- ağır həyat (sifət kimi) to live near- yaxın yaşamaq (zərf kimi)
to word hard- çox işləmək (zərf kimi) nearly finished- demək olar ki bitdi (zərf kimi)

17. Hansı zərflər dərəcələnmir? Yəni onlarla
more/most/ er/est işlənmir?
- closely - highly - hardly
- lately - nearly
18. Close və closely arasındakı fərq?
-Close- həm sifət, həm zərfdir. Mənası “yaxın”
deməkdir. Closely- təkcə zərfdir. Mənası
“yaxından” deməkdir. Close dərəcələnir, closely
dərəcələnmir.
a close friend- yaxın dost (sifət kimi)
to live close- yaxın yaşamaq (zərf kimi)
closely related- yaxından əlaqəli (zərf kimi)
23. Too/ also/ as well/ either arasındakı fərq və
tərcümələri?
- hamısı “həmçinin, -da/ -də” deməkdir.
too- təsdiq cümlənin sonunda
also- təsdiq cümlənin ortasında
either- inkar cümlənin sonunda işlənir.
24. ENOUGH-ın tərcüməsi və sifət/zərflə
işlənməsi?
Enough- “kifayət qədər” deməkdir. İsimin önündə,
sifət/zərfin sonunda işlənir
Enough + isim enough money
Sifət/zərf + enough good enough

19. High və highly arasındakı fərq? 25. Dərəcə zərfləri hansılardır və onların sifət/zərflə
-High- həm sifət, həm zərfdir. Mənası “yüksək, işlənməsi?
hündür” deməkdir. Highly- təkcə zərfdir. Mənası -so/such/too/very/quite/rather/enough
“yüksək dərəcədə” deməkdir. High dərəcələnir, - enough-dan başqa hamısı sifət/zərfin qarşısında
highly dərəcələnmir. işlənir:
a high mountain- hündür dağ (sifət kimi) so bad such bad boys
to jump high- hündürə tullanmaq (zərf kimi) too bad very bad
to think highly – yüksək fikirdə olmaq (zərf kimi) quite bad rather bad
*bad enough
20. Hard və hardly arasındakı fərq?
-Hard- həm sifət, həm zərfdir. Mənası “ağır, çətin, 26. Enough hansı isimlərlə işlənə bilir?
çox” deməkdir. Hardly- təkcə zərfdir. Mənası Sayılan cəm – enough books/ enough people
“çətin ki” deməkdir. Hard dərəcələnir, hardly Sayılmayan – enough money/ enough bread
dərəcələnmir. Sayılan tək--- OLMAZ!!!!
27.
28.
QUANTIFIERS NƏZƏRİYYƏ SUAL-CAVABLARI

1. Hansı kəmiyyət bildirən sözlər yalnız cəm isimlərlə işlənir?

-many
-few
-a few
-several

2. Hansı kəmiyyət bildirən sözlər yalnız sayılmayan tək isimlərlə işlənir?

-much
-a little
-little
-a great deal of

3. Hansı kəmiyyət bildirən sözlər həm sayılan, həm də sayılmayan isimlərlə işlənə bilir?
-a lot of
-some/ any
-more
-plenty of
-all
-most
-no
-enough

4. Hansı kəmiyyət bildirən isimlər yalnız sifət kimi (yəni ismin qarşısında) işlənə bilir?
-many
-few
-a few
-several

5. Hansı kəmiyyət bildirən isimlər həm sifət, həm də zərf kimi (yəni həm ismin qarşısında, həm
də feilə aid) işlənə bilir?
-much
-a little
-little
-a lot (of)
* a lot of-un OF-u düşərsə zərf ola bilir.

6. Quantifiers iki isimdən ibarət söz birləşmələri ilə işlənərkən hansı isimə təsir edir?
-Söz birləşməsinin əsas tərəfinə
a few windows of the house
a few computer discs
*! a few studentsʹ plan

7. A lot of və a lot arasındakı fərq nədir?

-a lot of + isim olur.
-a lot +isim OLMUR!
! OF olmazsa, isim də olmaz.

8. More-dan sonra necə isimlər işlənə bilir?

-Həm cəm, həm də sayılmayan tək isimlər, çünki more həm much-ın, həm də many-in müqayisə
dərəcəsi kimi işlənir:
more= much olarsa + sayılmayan tək isim
more=many olarsa + cəm isim

9. More ismin qarşısında digər təyinedicilərlə (rəqəm/ some/ little/many və s) birgə işlənərsə
isim bunların hansı ilə uzlaşacaq? More ilə yoxsa digər təyinedicilərlə?
-Digər təyinedicilərlə
one more place
two more places
some more letters
a little more coffee

10. Kəmiyyət bildirən sözlərdən hansı inkar və sual cümlələrdə işlənə bilmir?
- a lot of

11. A few və few arasındakı fərq nədən ibarətdir?

-heç bir qrammatik fərq yoxdur: hər ikisindən sonra cəm isim işlənir. Lakin məna fərqi var:
Few- az (yox dərəcəsində az)
A few- bir az (az da olsa var)

12. A little və little arasındakı fərq nədən ibarətdir?

-heç bir qrammatik fərq yoxdur: hər ikisindən sonra sayılmayan tək isim işlənir. Lakin məna
fərqi var:
Little- az (yox dərəcəsində az)
A little- bir az (az da olsa var)

13. A little və little-dan sonra nə zaman sayılan isim işlənə bilər?

- Onlar kəmiyyət bildirən sözlər kimi deyil (yəni “az/bir az” mənasında deyil), sifət kimi
işləndikdə (yəni “balaca” mənasında)
a little sugar- bir az şəkər (kəmiyyət bildirən söz)
little sugar- az şəkər (kəmiyyət bildirən söz)
a little boy- balaca oğlan (sifət)
a little boys- balaca oğlanlar (sifət)

14. Very dərəcə zərfi hansı kəmiyyət bildirən sözlərlə işlənir?

-many
-much
-little
-few
* yəni artiklsızlarla işlənir.
15. Too dərəcə zərfi hansı kəmiyyət bildirən sözlərlə işlənir?
-many
-much
-little
-few
* yəni artiklsızlarla işlənir. Bu baxımdan too=very

16. Only hansı kəmiyyət bildirən sözlərlə işlənir?

-a few
-a little
-some
! Only a few + cəm isim
Only a little + tək isim

17. An/a artikllari + cəm/ sayılmayan isim olmaz qaydası nə üçün a little və a few-da pozular.
Yəni A little + saylmayan/ a few + cəm isim ola bilir?
-Little və few sözlərinin qarşısındakı a artiklı isimə deyil, o sözlərin özlərinə aiddir.

18. So hansı kəmiyyət bildirən sözlərlə işlənir?

-many
-much
-little
-few
* yəni artiklsızlarla işlənir.

19. Such hansı kəmiyyət bildirən sözlərlə işlənir?

-Yalnız a lot of-la
* little və a little-la sifət kimi işlənə bilir (yəni onlar “balaca” mənasını verdikdə)
So və Such arasında hansı fərqlər var? ( 2 fərq)
20.
a) so + many/much/few/little olur
such + a lot of olur
b) so + sifət/zərf + isim olur (so cold)
such + sifət isim olur (such cold weather)

21. So-dan sonra nə zaman isim gələ bilər?

So+ quantifiers + isim ola bilər. Yəni So-dan sonra sifət/zərf gələrsə isim olmaz. Amma So-dan
sonra quantifiers (many/much/few/little) gələrsə isim də gələr.

22. Hansı sözlərdən sonra sayılan tək isimlər işlənir?

-one
-another
-this/that
-every/each
- ... davamı əvəzlik bölməsində
TENSE FORMS- Nəzəriyyə sual-cavabı

1. İndiki qeyri-müəyyən zaman forması necə düzəlir?

a) Feilin qarşısındakı TO düşür
b) she/he/it-də (III şəxsin təkində) feilin sonuna –es/s artırılır.

2. İndiki q/m zamanın sual və inkarı necə düzəlir?

-DO/DOES ilə

3. Cümlədə DOES/DOESNʹT varsa feildə hansı dəyişikliklər olur?

-Feilin sonundakı –es/s düşür.

4. İndiki q/m zaman hansı hərəkətləri bildirmək üçün işlədilir?

a) Təkrarlanan, vərdiş halını almış hərəkətləri bildirir:
I go to work every day. – Mən hər gün işə gedirəm.
We always play football after school.- Biz həmişə dərsdən sonra futbol oynayırıq.
b) Fakt olan təbiət hadisələrini bildirir:
The sun rises in the east- Günəş şərqdən çıxır.
It snows in winter- Qışda qar yağır.
c) Ümumi xarakterli cümlələri bildirir:
I like pizza. – Mən pizza xoşlayıram.
She hates fish.- O balıq sevmir.

5. İndiki q/m zamanın zaman zərfləri hansılardır?

1. usually →adətən
2. sometimes →bəzən
3. often →tez-tez
4. never →heç vaxt
5. always →həmişə
6. rarely →nadirən
7. seldom →az hallarda
8. every year →hər il
9. every month →hər ay
10. every week →hər həftə
11. every day →hər gün
12. twice a week →həfətdə 2 dəfə
13. once a month →ayda bir dəfə

6. İndiki q/m zamanın zaman zərflərindən hansılar cümlənin ortasında, yəni mübtəda və xəbər arasında
işlənir?
- usually -always
-sometimes -often
-never -rarely
-seldom

7. İndiki q/m zamanın zaman zərflərindən hansılar cümlənin sonunda işlənir?

- every year - every day
- every month - twice a week
- every week - once a month

8. İndiki q/m zamanda cümlədə am/is/are varsa, bu cümlənin sual və inkar forması necə düzəlir?
-am/is/are-ın özü ilə. DO/DOES-la yox

9. Keçmiş q/m zaman forması necə düzəlir?

-Cümlənin feilini keçmiş zamana çevirməklə
10. Feillər keçmiş zamana necə çevrilir?
a) Qaydalı feillər keçmiş zamanda –ED sonluğu qəbul edir.
b) Qaydasız feillər isə kökündən dəyişir.

11. Keçmiş q/m zamanın sual və inkarı necə düzəlir?

-DİD ilə

12. Cümlədə DİD və ya DİDNʹT varsa feildə hansı dəyişiklik olur?

a) Qaydalı feillərin sonundakı –ED düşür
b) Qaydasızlar isə əvvəlki formasına- yəni to-suz məsdər formasına qayıdır.

13. Keçmiş q/m zamanın zaman zərfləri hansılardır?

1. yesterday →dünən
2. the day before yesterday →dünən yox sırağa gün
3. once upon a time →günlərin bir günü
4. in 1990 →1990-ci ildə
5. 3 days ago →3 gün əvvəl
6. in oneʹs childhood →uşaqlığında
7. in oneʹs youth →gəncliyində
8. last week →keçən həftə
9. last month →keçən ay
10. last year →keçən il
11. in the past →keçmişdə
12. in the 19th century →19-cu əsrdə

14. SUDDENLY (qəflətən) işlənmiş cümlələr və ardıcıl hərəkətlər əsasən hansı zamanda olur?
- Keçmiş q/m

15. Gələcək q/m zaman necə düzəlir?

- Feillərin önündə Will/Shall yazmaqla

16. Will və Shall arasındakı fərq?

a) I/ We + shall olur.
b) You/she/he/it/they + will olur.
c) Testin bəndlərində shall olmazsa I/ We + will də olar.

17. Gələcək q/m zamanın sual və inkarı necə düzəlir?

-Will/Shall cümlənin önünə keçir, inkarda isə onlardan sonra NOT yazılır.
will not= wonʹt / she will= sheʹll

18. Gələcək q/m zamanın zaman zərfləri hansılardır?

1. tomorrow →sabah
2. the day after tomorrow →sabah yox birisi gün
3. soon →tezliklə
4. next week →gələn həftə
5. next year →gələn il
6. next month →gələn ay
7. next summer →gələn yay
8. in 2 days= after 2 days →2 gün sonra
9. in the future →gələcəkdə
10. in 2050 →2050-ci ildə
19. Hansı feillərdən sonra əsasən gələcək zaman işlənir?
-to expect →ümid etmək, gözləmək
-to be sure →əmin olmaq
-to think →fikirləşmək,düşünmək
-to wonder →maraqlanmaq
-to hope →ümid etmək
-to promise →söz vermək

20. “TO BE GOING TO” ifədəsinin işlənməsi?

a) Gələcək zamanı bildirir.
b) Bir işi “etmək üzrə olmaq, planlaşdırmaq” mənasını verir.
c) Özündən sonrakı feili TO-lu tələb edir:
I am going to travel to London.

21. İndiki davamedici zaman hansı hərəkətləri bildirir və necə düzəlir?

a) danışıq anında davam edən hərəkətləri
b) am/is/are + Feil + ing

22. İndiki davamedici zamanın sual və inkar forması necə düzəlir?

- am/is/are ilə
23. İndiki davamedici zamanın zaman zərfləri hansılardır?
1. now → indi
2. at present → hal-hazırda
3. at the moment → bu dəqiqə
4. still → hələ/ hələ də

24. Əmr və nida cümlələrindən sonra əsasən hansı zaman işlənir?

- indiki davamedici zaman

25. LOOK!, LİSTEN!, BE QUİET!, DONʹT MAKE ANY NOİSE! kimi əmr cümlələrindən sonra əsasən
hansı zaman işlənir?
- indiki davamedci zaman (am/is/are + ing)

26. Hansı feillər davamedici zamanda işlənmir?

- to like, to love, to prefer, to want, to hate, to know, to mean, to understand və s

27. İndiki davamedcici zamanın zaman zərflərindən hansılar cümlənin ortasında, yəni mübtəda ilə xəbər
arasında işlənir?
-still

28. İndiki davamedici zamanın zaman zərflərindən hansılar cümlənin sonunda işlənir?
- now, at the moment, at present

29. Keçmiş davamedici zamanın zaman zərfləri hansılardır?

1. at that time yesterday → dünən bu vaxtı
2. at that time last year → keçən il bu vaxtı
3. at 5 oʹclock yesterday → dünən saat 5-də
4. the whole day yesterday → dünən bütün günü
5. all day/ all day long → bütün gün/ bütün gün boyu
30. Keçmiş davamedici zaman necə düzəlir?
- WAS/ WERE + ing

31. Keçmiş davamedici zamanın sual və inkarı necə düzəlir?

- WAS/ WERE ilə

32. İndiki bitmiş zaman necə düzəlir?

-HAVE/HAS + PII düsturu ilə

33. HAVE/HAS + PII düsturu ilə yaranan zamanın (indiki bitmişin) zaman zərfləri hansılardır?
1. already → artıq
2. just → indicə
3. never → heç vaxt
4. ever → heç
5. since → bəri
6. today → bu gün
7. yet → hələ
8. before → əvvəl
9. lately → son vaxtlarda
10. recently → bu yaxınlarda
11. for ages →əsrlərdir ki
12. this week → bu həftə
13. this year → bu il
14. this morning → bu səhər
15. this month → bu ay

34. İndiki bitmiş zamanın zaman zərflərindən hansılar cümlənin ortasında (yəni have/has və əsas feil
arasında) işlənir?
-already -never
-just -ever

35. İndiki bitmiş zamanın zaman zərflərindən hansılar cümlənin sonunda işlənir?
-lately -today
-recently -this week
-before -this year
-yet -this month
-for ages -this morning

36. YET hansı cümlələrdə işlənir?

Havenʹt/ hasnʹt/ hadnʹt olan cümlələrin sonunda. (Yəni bitmiş zamanlarda inkar cümlələrin sonunda)

37. For 3 hours/ For ages/ For 20 minutes və s. işlənən cümlələrdə hansı zaman forması işlədilir?
-have been going
-has been doing
-had been repairing
(Yəni bitmiş davamedici zamanlar)

38. Keçmiş bitmiş zaman necə düzəlir?

HAD + PII düsturu ilə
39. Keçmiş bitmiş zamanın zaman zərfləri hansılardır?
1. already → artıq
2. never → heç vaxt
3. ever → heç
4. since → bəri
5. yet → hələ
6. by yesterday → dünənə qədər
7. by last month → keçən aya qədər
8. by the end of ... → ... sonuna kimi
9. by the time ... → ... vaxta kimi
10. by 5 oʹclock yesterday → dünən saat 5-ə qədər

40. Əgər baş cümlə keçmişdədirsə, budaq cümlə hansı zamanlarda ola bilər?
-Budaq cümlə də mütləq keçmiş zamanların birində olmalıdır.
BAŞ CÜMLƏ BUDAQ CÜMLƏ
He said → they would come (will/shall come)
We asked → if they were coming (is/are coming)
She realized → that they had gone (have/has gone)

41. WHEN/ WHAT TIME olan cümlələrdə hansı zaman olmaz?

a) When= What time
b) When + have/has/had OLMAZ!

42. SINCE WHEN olan cümlə hansı zamanda olmalıdır?

-have/has/had + PII (Yəni bitmiş zamanlar)

43. Hansı zamanlar indikilər qutusuna aiddir?

a) play/plays/do/does →indiki qeyri-müəyyən zaman
b) am/is/are playing →indiki davamedici zaman
c) will play →gələcək qeyri-müəyyən zaman
d) have/has played →indiki bitmiş zaman

44. Hansı zamanlar keçmişlər qutusuna aiddir?

a) played/ went/ did →keçmiş qeyri-müəyyən zaman
b) was/were playing →keçmiş davamedici zaman
c) would play →keçmişə nəzərən gələcək zaman
d) had played →keçmiş bitmiş zaman

45. Hansı cümlələrdə zaman uzlaşması qaydaları gözlənilməlidir?

-Tabelilik əlaqəli mürəkkəb cümlələrdə
(Yəni əgər baş cümlə budaq cümləyə WHEN, WHILE, IF, AS SOON AS, TILL, UNTIL, AFTER,
BEFORE və s ilə bağlanarsa)

46. WHEN, WHILE, IF, AS SOON AS, TILL, UNTIL, AFTER, BEFORE işlənən cümlələrdə hansı
zamanlar işlənməz?
-bunlardan sonra gələn ilk boşluqda gələcək zamanlar olmaz!
(WILL, WONʹT, WOULD, WOULDNʹT olmaz!)
47. WHEN işlənən cümlələrdə uzlaşma necə olur?
a) WHEN-dən sonrakı ilk boşluqda Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt/ Have/ Has/ Had olmaz!
b) WHEN-dən sonrakı ilk boşluq yox, ikinci boşluqda HAD işlənə bilər:
When we came, they had gone.
c) WHEN-dən sonrakı ilk boşluq yox, digər boşluqda Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt işlənə bilər:
We will go to the park when it stops raining.
d) WHEN işlənən mürəkkəb cümlənin heç bir tərəfində HAVE/HAS işlənə bilməz!
e) Hər iki cümlənin zamanı uzlaşmalıdır. Cümlənin biri indiki zamanlardandırsa, digəri də indikilərdən
olacaq. Cümlənin biri keçmiş zamanlardandırsa, digəri də keçmişlərdən olacaq.

48. İF və WHEN-dən sonra hansı halda gələcək zaman (will/shall) işlənə bilər?
-tamamlıq budaq cümləsində. Yəni:
a) İF “əgər” yox, “ki” mənasını verdikdə
b) WHEN “anda/əndə” yox, “nə zaman” mənasını verdikdə
İF şərt budaq cümləsində (“əgər”)
We will play, if he comes on time.
(Biz oynayacayıq, əgər o vaxtında gəlsə)
WHEN zaman budaq cümləsində(“anda/əndə”)
We will play, when he comes.
(Biz oynayacayıq, o gələndə)
İF tamamlıq budaq cümləsində (“ki”)
Jane asks if he will come.
(Ceyn soruşur ki, o gələcəkmi)
WHEN tamamlıq budaq cümləsində(“nə vaxt”)
Jane asks when he will come.
(Ceyn soruşur o nə zaman gələcək)

49. WHILE işlənən cümlələrdə uzlaşma necə olur?

a) Zaman uzlaşması gözlənilməlidir. Yəni indikilər indikilərlə, keçmişlər keçmişlərlə uzlaşır.
b) Tərəflərin zamanları aşağıdakı kimi ola bilər:
I CÜMLƏ II CÜMLƏ ZAMANLAR
1. played was/were dancing →sadə keçmiş – keçmiş davamedici zamanla
2. was/were playing was/were dancing →keçmiş davamedici zaman – keçmiş davamedici zamanla
3. play/plays dance/dances →indiki qeyri-müəyyən zaman – indiki qeyri-müəyyən zamanla

50. Gələcək bitmiş zaman necə düzəlir?

WILL + HAVE + PII

51. Gələcək bitmiş zamanın zaman zərfləri hansılardır?

1. by this time tomorrow → sabah bu vaxta qədər
2. by next Sunday → gələn bazara kimi
3. by tomorrow → sabaha kimi
4. by the end of the month → ayın sonuna kimi

52. yesterday/ at that time yesterday/ by yesterday→ bu zaman zərflərinin bir-birindən fərqi?
a) yesterday →→→→→→→→→ played (sadə keçmiş)
b) at that time yesterday→→→→ was/were playing (keçmiş davamedici zaman)
c) by yesterday →→→→→→→→had played (keçmiş bitmiş zaman)

53. SİNCE bağlayıcısı ilə bağlanan cümlələrdə zaman uzlaşması necə olur?
a) Zaman uzlaşması pozula bilər. İndiki bitmiş + SİNCE + sadə keçmiş:
I havenʹt seen Jane since she came.
b) Zaman uzlaşması pozumaya da bilər. Keçmiş bitmiş + SİNCE + sadə keçmiş:
Tom said that he hadnʹt seen Jane since she came.
54. EVERY/ NEXT/ LAST/ THİS sözləri digər zaman mənalı sözlərlə birləşib hansı zamanın zaman
zərflərini yaradır?
İndiki q/m zaman Gələcək q/m zaman Keçmiş q/m zaman İndiki bitmiş zaman
Play/ plays Will play/ Shall play Played/ went Have/has played
EVERY: NEXT: LAST: THİS:
every day next day last day this day
every week next week last week this week
every month next month last month this month
every year next year last year this year
every morning next morning last morning this morning

55. ONCE/ TWİCE sözləri hansı zamanın göstəriciləridir?

a) once/ twice + year/week/ month = İndiki qeyri-müəyyən zaman
b) once/ twice →tək işləndikdə = İndiki bitmiş zaman
İndiki Qeyri Müəyyən Zaman İndiki Bitmiş Zaman
Once a week→ həftədə bir dəfə Once→ bir dəfə
Once a year→ ildə bir dəfə Twice→ iki dəfə
Once a month→ ayda bir dəfə
I have been to London once.
Twice a week→ həftədə iki dəfə She has visited her granny once.
Twice a year→ ildə iki dəfə
Twice a month→ ayda iki dəfə We have seen her twice.
He has broken the rules twice.
I go abroad once a year.
She visits her granny once a month.

56. BY sözönü hansı zamanların zaman zərfini yaradır?

a) Keçmiş bitmiş= HAD + PII
b) Gələcək bitmiş= WILL + HAVE + PII
Keçmiş Bitmiş Gələcək Bitmiş
BY+ keçmiş mənalı sözlər: BY + gələcək mənalı sözlər:
by 2000 by 2050
by yesterday by tomorrow
by last month by next month
by 1990 by next Sunday
by last Sunday by next summer

They had gone to Paris by 2000. They will have gone to Paris by 2040.

57. BY THE TİME olan cümlələrdə uzlaşma necə olmalıdır?

a) Uzlaşma gözlənilməlidir: Keçmişlər + keçmişlər
b) BY THE TİME + sadə keçmiş + keçmiş bitmiş:
By the time father came we had made the dinner.
c) keçmiş bitmiş+ BY THE TİME + sadə keçmiş:
We had made the dinner by the time father came.

58. BEFORE olan cümlələrdə uzlaşma necə olmalıdır?

a) Uzlaşma gözlənilməlidir: Keçmişlər + keçmişlər/ İndikilər + indikilər
b) BEFORE-dan sonrakı ilk boşluqda Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt/ Have/ Has/ Had olmaz! Amma
digər boşluqda Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt və Had işlənə bilir:
BEFORE- bitmiş zamanlarla BEFORE- qeyri müəyyən zamanlarla
a) BEFORE + sadə keçmiş + keçmiş bitmiş: a) BEFORE + indiki q/m + gələcək q/m:
Before father came we had made the dinner. Before it rains we will gather our crop.

b) Keçmiş bitmiş+ BEFORE + sadə keçmiş: b) Gələcək q/m + BEFORE + indiki q/m:
We had made the dinner before father came. We will gather our crop before it rains.

59. AFTER olan cümlələrdə uzlaşma necə olmalıdır?

a) Uzlaşma gözlənilməlidir: Keçmişlər + keçmişlər/ İndikilər + indikilər
b) AFTER-dan sonrakı ilk boşluqda Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt/ Have/ Has olmaz! Amma digər
boşluqda Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt Will/Wonʹt/Would/Wouldnʹt işlənə bilir:
c) When, Before, By the time-dan fərqli olaraq AFTER-dən sonrakı ilk boşluqda HAD işlənə bilir:
AFTER- bitmiş zamanlarla AFTER- qeyri müəyyən zamanlarla
a) AFTER + keçmiş bitmiş + sadə keçmiş: a) AFTER + indiki q/m + gələcək q/m:
After father had came we made the dinner. After the rain stops we will gather our crop.
b) Sadə keçmiş + AFTER + keçmiş bitmiş: b) Gələcək q/m + AFTER + indiki q/m:
We made the dinner after father had came. We will gather our crop after the rain stops.

60. Keçmiş və indiki zamanı eyni olan qaydasız feillər hansılardır?

1. beat- beat 5. cost- cost 9. hurt- hurt 13. read- read
2. bet- bet 6. cut- cut 10. let- let 14. set- set
3. spread- spread 7. fit- fit 11. put- put 15. shut- shut
4. burst- burst 8. hit- hit 12. quit- quit 16. broadcast- broadcast

61. Sözönlərinin (in/on/at/by/since) zaman zərfləri ilə işlənməsi necədir?

Qeyri-müəyyən zamanlar 1. Keçmiş bitmiş zaman- By İndiki Bitmiş zaman
In/At/On 2. Gələcək bitmiş zaman- By Since
She comes in summer. She had come by yesterday. They have come since yesterday
She will come in summer. I had done it by last week. We have finished it since June.
She came in summer.
I will have done it by tomorrow.
It begins at 8 oʹclcok. We will have gone by next week.
It will begin at 8oʹclock.
It began at 8 oʹclock.
I go there on Monday.
I will go there on Monday.
I went there on Monday.

62. HOW OFTEN, HOW LONG AGO, HOW LONG ilə hansı zaman zərflərinə sual verilir?
HOW OFTEN? HOW LONG AGO? HOW LONG?
1. twice a week 1. 5 years ago 1. since June
2. once a year 2. last year 2. since 1988
3. every day 3. for a week
4. rarely
5. seldom
PASSİVE VOİCE Nəzəriyyə Sual Cavabı

1. Məchul növün məlum növdən fərqi?

-Məchul növün mübtədası olsa da hərəkəti icra edən şəxs məlum deyil.

2. Hansı cümlələr məchul növə çevrilə bilmir? (Cannot be changed into Passive)
a) Tamamlığı olmayan cümlələr: They returned yesterday. (mübtəda + xəbər + zərflik)
b) It-lə başlayan şəxssiz cümlələr: It snowed very little last year. (mübtəda + xəbər + zərflik+ zərflik)
c) Xəbəri təsirsiz feillər olan cümlələr (appear, disappear, work, become, be, arrive, die, fly, look və s)

3. Hansı cümlələr məchul növə çevrilə bilir? (Can be changed into Passive)
-Tamamlığı olan cümlələr

4. Cümlədə tamamlığı necə tapaq?

-Cümlənin xəbərindən sonra işlənən əvəzlik, isim, ismi birləşmələr cümlənin tamamlığı olur.
They invited us to the party.
We called the police at once.
She followed the teacherʹs advice.

5. Məlum növdə olan cümləni məchul növə necə çeviririk?

a) Məlum növün mübtədası silinir.
b) Məlum növün tamamlığı mübtədanın yerinə keçir.
c) Cümlədə zaman dəyişmir, yalnız feilin forması dəyişir.
d) Cümlənin xəbəri TO BE + PII düsturuna əsasən formasını dəyişir.

6. Məchul növə çevrilmə zamanı məlum növün mübtədası ... .

a) Ya cümlədən tamamilə silinir.
b) Ya da obyekt formya keçərək BY sözönü ilə cümlənin sonunda işlənir.
c) Cümlə həmin mübtəda ilə başlamaz!!!

7. Məchul növün düsturu necədir?

TO BE + PII

8. Məchul növün düsturundakı PII nədir?

-PII = Keçmiş zaman feili sifəti (Feilin 3-cü formsı)
a) Qaydalı feillərdə -ED sonluqlu feillər: to play- played- played
b) Qaydasız feillərdə 3-cü sütun feillər: to see- saw- seen

9. Məchul növdə TO BE-in hansı formaları işlənir?

a) indiki q/m zamanda →am/is/are + PII
b) keçmiş q/m zamanda →was/were +PII
c) gələcək q/m zamanda →will + be + PII
d) bitmiş zamanlarda → have/has/had + been + PII
e) indiki davamedici zamanda → am/is/are + being + PII
f) keçmiş davamedici zamanda →was/were + being + PII

10. İndiki q/m zamanlı cümlə məchul növə necə keçir?

-am/is/are + PII düsturu ilə
11. Verilmiş cümlənin indiki q/m zamanda olduğunu necə təyin edəcəyik?
-Əgər cümlədə Do/Does/Go/Goes/Play/Plays (yəni adi və ya s-li formada feil) varsa bu cümlə indiki q/m
zamandadır.

12. Keçmiş q/m zamanlı cümlə məchul növə necə keçir?

-was/were + PII düsturu ilə

13. Verilmiş cümlənin keçmiş q/m zamanda olduğunu necə təyin edəcəyik?
-Əgər cümlədə Did/Went/Spoke/Played/Worked (yəni kökündən dəyişmiş və ya ED-li formada feil)
varsa bu cümlə keçmiş q/m zamandadır.

14. Məchul növə çevrilmə zamanı hansı zamanlarda BEEN əlavə olunur?
-Yalnız bitmiş zamanlarda:
a) have/has done → have/has been done
b) had done → had been done

15. Məchul növə çevrilmə zamanı hansı zamanlarda BE əlavə olunur?

-Yalnız gələcək zamanlarda və modal feillərdə:
a) will make → will be made
b) would make → would be made
c) wonʹt make → wonʹt be made
d) must make → must be made
e) may make → may be made

16. Məchul növə çevrilmə zamanı hansı zamanlarda BEİNG əlavə olunur?
-Yalnız davamedici zamanlarda. Yəni xəbəri İNG-lə bitənlərdə.

17. İndiki davamedici zaman məchul növə necə çevrilir?

-am/is/are doing→ am/is/are + BEİNG + PII (doing/ done)

18. Keçmiş davamedici zaman məchul növə necə çevrilir?

was/were doing→ was/were + BEİNG + PII (doing/ done)

19. Testdə qeyri-müəyyən zamanlı (indiki və keçmiş) cümləni məchul növə çevirərkən nələrə diqqət
etmək lazımdır?
a) cümlədə been/be/ being olmaz! (am/is/are/was/were + be/been/being olmaz!)
b) bəndlər verilmiş cümlə ilə eyni mübtədaya malik ola bilməz!
c) cümlənin silinmiş mübtədasını by olmadan və ya obyekt hala çevirmədən cümlədə saxlamaq olmaz!

20. Testdə bitmiş zamanlı cümləni məchul növə çevirərkən nələrə diqqət etmək lazımdır?
a) cümlədə mütləq BEEN olmalıdır!
b) məlumdakı have/has çevrilərkən had been ola bilməz! (have/has→have/has been olur)
c) məlumdakı had çevrilərkən have/has been ola bilməz! (had→had been olur)
d) bəndlər verilmiş cümlə ilə eyni mübtədaya malik ola bilməz!
e) cümlənin silinmiş mübtədasını by olmadan və ya obyekt hala çevirmədən cümlədə saxlamaq olmaz!

21. Əgər cümlənin xəbəri keçmiş və indiki zamanı eyni olan (cut/put/let/hurt/read və s) feilərlə ifadə
olunubsa cümlənin zamanı necə müəyyən olunur?
a) Bu feillərin sonunda -s/-es varsa indiki q/m zamandadır və: am/is/are + PII -dan istifadə olunur.
Tək mübtəda + reads = am/is/are read
b) Bu feillərin sonunda -s/-es yoxdursa keçmiş q/m zamandadır və: was/were + PII -dan istifadə olunur.
Tək mübtəda + read = was/were read
22. Sual cümlələri məchul növə necə çevrilir?
a) Nəqli cümlədə olduğu kimi
b) SS +K+M+X düsturu ilə
(Sual Söz + Köməkçi + Mübtəda + Xəbər):
Where were you invited yesterday?
Where you were invited yesterday? → köməkçi mübtədanın önünə keçməyib!
Where were invited you yesterday? → xəbər mübtədanın önünə keçib!

23. Məchul növdə köməkçi feillər dedikdə nələr nəzərdə tutulur?

a) am, is, are
b) was, were
c) will, shall
d) have, has, had
e) would
f) modallar (can, must, may və s.)

24. Məchul növə çevirmə zamanı sual cümlələrinin köməkçiləri necə müəyyən olunur?
a) Əgər cümlədə DİD varsa → was/were
b) Əgər cümlədə DO, DOES varsa → am/is/are
c) Əgər cümlədə WILL, SHALL varsa → will be/ shall be
d) Əgər cümlədə HAVE, HAS varsa → have been/ has been
e) Əgər cümlədə HAD varsa → had been işlənir.
f) Əgər cümlədə AM, İS, ARE (İNG) varsa → am/is/are being
g) Əgər cümlədə WAS, WERE (İNG) varsa → was/were being

25. Sual cümlələri məchula çevrilərkən cümlədə BE, BEEN, BEİNG-in yeri?
a) To be-in formaları (am, is, will və s) ilə birgə cümlənin önünə keçmir!!!!
b) Əsas xəbərin yanında qalır:
Where have been the trees been planted?

26. Sual cümlələri məchula çevrilərkən cümlədə mübtəda-xəbər uzlaşması necə olur?
-To be-in formaları önünə keçdiyi sözlə uzlaşır:
When did she write these letters? →When were these letters written?

27. Sual cümlələrində WHO və WHOM-un fərqi?

WHO sözönlərini cümlənin sonunda, WHOM isə özündən əvvəl –cümlənin əvvəlində tələb edir.
Who .... with? With whom ...?
Who .... by? By whom ...?
Who .... about? About whom ...?
Who .... for? For whom ...?

28. Məchul növdə BY sözönü nə zaman mütləq işlənməlidir?

-Mübtədasına sual verilən cümləni Passive Voice-ə çevirəndə:
Who wrote this book? →Who was this book written by?
→By whom was this book written?

29. İnkar cümlələri məchul növə necə çevrilir?

a) Təsdiq cümlələrdə olduğu kimi
b) Cümlədəki inkarlıq qorunub saxlanılır.
30. Testin şərtində “Məchulda olan cümlələri seçin” (Choose the sentences in the Passive Voice) olarsa
hansı cümlələri seçmirik?
a) Əgər cümlənin sonu sifətlə bitərsə
b) Əgər cümlənin sonu isimsiz yiyəlik əvəzlikləri (yours, mine, hers) ilə bitərsə
c) Əgər TO BE + PII düsturunda hissələrdən biri olmazsa
d) Əgər There is/are, İs there/Are there, There was/were, Was/Were there ilə başlayan cümlələrdə bu
ifadələrdən sonra ismin qarşısında any/some/artikl və digər təyinedicilər işlənərsə
BUNLARI SEÇMİRİK, BUNLAR PASSİVE VOİCE DEYİL!!!

31. Hansı hallarda TO BE + PII modeli Passive Voice hesab edilmir?

-Aşağıdakı to be + ED-lər Passive deyil:
to be situated- yerləşmək
to be located- yerləşmək
to be interested- maraqlanmaq
to be disappointed- məyus olmaq
to be talented- istedadlı olmaq
to be excited- həyəcanlı olmaq
BUNLAR PASSIVE VOICE DEYIL!
PREPOSITION Nəzəriyyə Sual-Cavabları
1. İlin ayları nə zaman in/on/since/ X-yəni sözönüsüz işlənir?
a) aylar in-lə işlənir: in Aprel/ in January/ in August
b) ayların yanında gün verilibsə on işlənir: on Aprel 2.
c) cümlə bitmiş zamandadırsa (have/has/had) since işlənir: since Aprel
d) ayların qarşısında every/next/last/ this/ that işlənərsə sözönüsüz (X) işlənir: next Aprel

2. Bayramların sözönləri ilə işlənmə halları?

a) at-lə işlənir: at Christmas/ at Novruz/ at Ramadan
b) yanında holiday/day/eve sözləri gəlibsə on işlənir:
on Christmas day
on Christmas eve
on Novruz holiday

3. İllərin sözönləri ilə işlənməsi?

a) sadə zamanlarda in-lə işlənir: in 1988/ in 2012
b) cümlə bitmiş zamandadırsa (have/has/had) since işlənir: since 1990
It happened in 1990.→ sadə keçmiş zaman
We havenʹt met since 1990. → bitmiş zaman

4. Saatların sözönləri ilə işlənməsi?

a) –da/-də mənasında at-lə işlənir: at 5 oʹclock- saat 5-də
b) –dır mənasında sözönüsüz (X) işlənir: Itʹs X 5oʹclock- Saat 5-dir.

5. Həftənin günlərinin sözönləri ilə işlənməsi?

a) sadə zamanlarda on işlənir: on Monday/ on Friday/ on Sunday
b) cümlə bitmiş zamandadırsa (have/has/had) since işlənir: since Thursday
c) qarşısında every/next/last/ this/ that işlənərsə sözönüsüz (X) işlənir: next Sunday

6. GO (getmək) – feilinin sözönləri işlənmə halları?

a) TO ilə işlənir və harayasa getmək mənasını verir (96 %):
go to the park
go to America
b) ON-la işlənir (1%):
go on holiday –tətilə getmək
go on business – iş səfərinə getmək
go on an excursion –ekskursiyaya getmək
c) Bəzi sözlərlə sözönüsüz (X) işlənir (1%):
go X home –evə getmək
go X abroad –xaricə getmək
go X there –ora getmək
go X upstairs –yuxarı mərtəbəyə getmək
go X downstairs –aşağı mərtəbəyə getmək
d) Minik vasitələri ilə getmək mənasında BY/ON/IN-lə işlənir (1%):
go by car –maşınla getmək go on foot –piyada getmək
go by taxi –taksi ilə getmək go in a taxi – taksi ilə getmək
go by bus –avtobusla getmək go on a ship – gəmi ilə getmək
e) Bəzi birləşmələrdə FOR işlənir (1%):
go for a walk – gəzintiyə çıxmaq
go in for sports –idmanla məşğul olmaq

7. SPEAK sözü hansı sözönülərlə işlənə bilir və mənaları?

a) to speak to → kiminləsə danışmaq (with olmaz!)
b) to speak about → nəsə/kimsə barəsində danışmaq
c) to speak in a low voice → alçaq səslə danışmaq
to speak in an angry voice → hirsli səslə danışmaq
to speak in a whisper → pıçıltı ilə danışmaq

8. HOME sözü hansı sözönülərlə işlənə bilir və mənaları?

a) Home istiqamət bildirən (-a/-ə/-ya/-yə) sözönləri ilə işlənmir:
go to home
come to home
get to home
on the way to home
arrive at home
b) Home –da/–də mənasını verən at-lə işlənə bilir:
at home –evdə
stay at home –evdə qalmaq
!!! arrive-in yanındakı at=to olduğu üçün arrive at home OLMAZ!!!!

9. ABROAD sözü hansı sözönülərlə işlənə bilir?

-From-dan başqa heç bir sözönü ilə işlənmir:
go to abroad X
work in abroad X
stay at abroad X
come from abroad 

10. SİT (oturmaq) sözü hansı sözönülərlə işlənə bilir?

a) on-la işlənir:
sit on the chair →stulda oturmaq
sit on the grass →otun üzərində oturmaq
sit on the bench →skamiyada oturmaq
sit on the sofa →divanda oturmaq
b) in-lə işlənir:
sit in the armchair →kresloda oturmaq

11. Gəlib çatmaq- arrive/ reach/ get—sözləri hansı sözönləri ilə işlənir?
a) arrive + at/ in = harasa çatmaq
arrive in + böyük yerlər (şəhər/ölkə)
arrive at + kiçik yerlər (airport/ station/post office)
b) get + to= harasa çatmaq
c) reach + X= harasa çatmaq
12. TO STAY (qalmaq)- nə zaman in/ at/ with ilə işlənir?
a) to stay + in + böyük yerlər
stay in Baku
stay in America
stay in the village
stay in the city
İstisna: *stay in bed (kiçik yer)
b) to stay + at + kiçik yerlər
stay at the hotel
stay at home
stay at my relativeʹs
stay at Lindaʹs
c) to stay + with + şəxslər = kiminləsə qalmaq
stay with relative
stay with Linda
stay with friends

13. “APOLOGİZE” – sözü hansı sözönülərlə işlənir?

a) apologize + TO + canlı= kimdənsə üzr istəmək
apologize to Jane- Ceyndən üzr istəmək
b) apologize + FOR + cansız= nə üçünsə üzr istəmək
apologize for mistake – səhvə görə üzr istəmək

14. “weekend” və “weekday”-in sözönüləri ilə işlənməsi və sözönüsüz gəldiyi hallar?

a) on weekday – həftə içi günlərdə
b) at weekend – həftə sonu
c) weekend- in qarşısında this/that/every/last/next olarsa sözönüsüz (X) işlənir:
this X weekend
last X weekend
every X weekend

15. HAPPEN (baş vermək) sözü hansı sözönülərlə işlənə bilir?

a) happen + TO + şəxs
happened to us (bizə baş verdi/ bizim başımıza gəldi)
b) happen + on the way (yolda baş vermək)
happen + in the street (küçədə baş vermək)
happen + at home (evdə baş vermək)
happen + on holiday (bayramda baş vermək)
happen + at Christmas (Miladda baş vermək)

16. Age (yaş) sözü hansı sözönüləri ilə işlənir?

-AT-lə işlənir.
at an early age
at the age of 18

17. TO BE GOOD ifadəsi hansı sözönüləri ilə işlənə bilər və mənaları?

a) to be good at- nədəsə yaxşı olmaq
b) to be good for- nə üçünsə faydalı olmaq
18. Həm isim, həm feil kimi işlənən sözlərin sözönüləri ilə işlənməsi necədir?
a) feil kimi + TO OLMAZ!
b) isim kimi + TO olur!
Feil kimi İsim kimi
1. to visit to Trabzon 1. a visit to Dubai
2. to answer to the question 2. an answer to the question
3. to help to my mom 3. my help to my mom
4. to wish to Nigar 4. his wish to Nigar

19. Tell/ Talk/ Speak/ Say- feilləri “ilə” mənasında hansı sözönüylə işlənir?
a) Tell-dən başqa hamısı TO ilə işlənir.
Tell TO him.
Talk TO him.
Speak TO him.
Say TO him.
b) Heç biriylə “ilə” mənasında “with” işlənmir.

20. Nəqliyyat vasitələrinə minmək və düşmək hansı sözönülərlə işlənir?

a) Hündür minik vasitələri (bus/ train)
to get on → minmək
to get off → düşmək
b) Kiçik minik vasitələri (car/taxi)
to get in (into) → minmək
to get out of → düşmək

21. Nəqliyyat vasitələrinin sözönləri ilə işlənməsi (ilə mənasında)?

BY İN/ ON
Nəqliyyat vasitələrinin qarşısında artikl və ya Nəqliyyat vasitələrinin qarşısında artikl -a/the
əvəzlik olmazsa“ilə” mənasında “BY” sözönü olarsa“ilə” mənasında “İN/ON” sözönü
işlənir: işlənir:
by plane- təyyarə ilə in a/the/my car - maşınla
by train- qatarla in a/the/his taxi- taksi ilə
by car- maşınla on a/the bus- avtobusla
by taxi- taksi ilə on a/the train- qatarla
by bus- avtobusla on a/the plane- təyyarə ilə
by bicycle- velosipedlə on a/the boat- qayıqla
! ! !
on foot- piyada, ayaqla (artiklsız)

22. ARRIVE (çatmaq) sözünün sözönləri ilə işlənməsi?

a) arrive in + böyük yerlər (şəhər/ölkə)
b) arrive at + kiçik yerlər (airport/ station/post office)
c) arrive X + home
d) arrive by taxi----taksi ilə çatmaq
e) arrive in a taxi---- taksi ilə çatmaq
f) arrive on a bus ---- avtobusla çatmaq
23. To be thankful/ to be grateful (minnətdar olmaq)– sözləri hansı sözönülərlə işlənir?
a) thankful + TO + şəxs I am thankful to you.
grateful + TO + şəxs I am grateful to Anar.
b) thankful + FOR + cansız I am thankful for your help.
grateful + FOR + cansız I am grateful for this advice.

24. Məkan bildirən sözlərin qarşısında –da/–də mənasında hansı sözönülər işlənir?
a) in : in Baku, in London, in the village
b) at : at school, at work, at the lesson
c) on: on the farm
d) to : cümlə bitmiş zamanda olarsa məkan bildirən sözlərlə TO işlənir:
I was in China. → sadə zaman
I have been to China. → bitmiş zaman

25. LEAVE (left) sözü hansı sözönülərlə işlənir?

a) leave + FOR= getmək
b) leave + X= tərk etmək
c) leave + in the morning
leave + at night
leave + before midnight

26. Özündən sonra TO tələb etməyən feillərdən ən azı 15 dənə misal deyin:
1. to attend→ iştirak etmək 6. to reach→ çatmaq 11. to advise→ məsləhət vermək
2. to visit→ səfər etmək 7. to enter→ daxil olmaq 12. to show→ göstərmək
3. to answer→ cavab vermək 8. to call→ çağırmaq 13. to watch→ izləmək
4. to approach→ yaxınlaşmaq 9. to join→ qoşulmaq 14. to meet→ qarşılaşmaq
5. to tell (told)→ demək/söyləmək 10. to follow→ izləmək 15. to respect→ hörmət etmək

27. PAY (ödəmək)- feilinin sözönləri ilə işlənməsi?

1. Nə üçünsə ödəniş etmək (for/X):
a) pay for dinner→ nahar üçün ödəniş etmək
pay for shoes→ ayaqqabı üçün ödəniş etmək
b) pay X debt→ borcu ödəmək
pay X bill→ hesabı ödəmək
pay X rent→ kirayə haqqı ödəmək
pay X tax→ vergi ödəmək
pay X fine→ cərimə ödəmək
pay X fare→ gediş haqqını ödəmək
pay X fee→ təhsil haqqı ödəmək
2. Ödəmə vasitələri:
a) pay by credit card→ kredit kartla ödəmək
b) pay by cheque→ çeklə ödəmək
c) pay in cash→ nağd ödəmək

28. AGREE – feili hansı sözönləri ilə işlənir?

a) to agree with → razılaşmaq (kiminləsə)
I agree with you
I agree with the teacher
b) to agree to → razılaşmaq ( nəyləsə)
I agree to your idea
I agree to this plan

29. Night/ Midnight sözləri hansı sözönləri ilə işlənir?

a) at night → gecə vaxtı
b) on a frosty night → şaxtalı bir gecə
c) during the night → gecə ərzində
d) for the night → bir gecəlik
e) after night → gecədən sonra
f) before night → gecədən əvvəl

30. Morning/ afternoon/ evening sözlərinin sözönüləri ilə işlənməsi?

a) in-lə işlənir:
in the evening → axşam
in the afternoon → günorta
in the morning → səhər
b) Qarşısında sifət olarsa on-la işlənir:
on a cold morning → soyuq bir səhərdə
on a frosty evening → şaxtalı bir axşamda
c) Qarşısında həftənin günləri olarsa on-la işlənir:
on Monday morning
on Sunday afternoon
on Friday evening
d) Qarşısında this/that/every/last/next olarsa sözönüsüz (X) işlənir:
this X evening
every X morning
that X evening
next X morning

31. LOOK –un sözönülərlə işlənməsi və verdiyi mənalar?

a) to look at → baxmaq
b) to look for → axtarmaq
c) to look like → bənzəmək
d) to look after → qayğısına qalmaq
e) to look up → lüğətdə söz axtarmaq
f) to look through → nəzərdən keçirmək
g) to look forward to → həsrətlə gözləmək

32. ASK sözünün sözönülərlə işlənməsi və verdiyi mənalar?

a) ask X Jane→ Ceyndən soruşmaq
ask X her→ ondan soruşmaq
ask X me→ məndən soruşmaq
b) ask for help→ kömək istəmək
ask for advice→ məsləhət istəmək
ask for money→ pul istəmək
c) ask about Jane→ Ceyn haqqında soruşmaq
ask about my family→ ailəsi haqqında soruşmaq
ask about his job→ işi haqqında soruşmaq

33. PUT sözünün sözönülərlə işlənməsi və verdiyi mənalar?

a) put on → geyinmək
b) put out → söndürmək (yanğın)
c) put off → təxirə salmaq
d) put aside → kənara qoymaq

34. TAKE sözünün sözönülərlə işlənməsi və verdiyi mənalar?

a) take part in → iştirak etmək
b) take place → baş vermək
c) take after → bənzəmək (xasiyyətcə)
d) take off → soyunmaq/ havaya qalxmaq
e) take care of → qayğısına qalmaq

35. TABLE sözünün sözönülərlə işlənməsi və verdiyi mənalar?

a) on the table → stolun üstündə
b) at the table → stol axrasında
c) under the table → stolun altında
d) around the table → stol ətrafında

36. WAIT sözünün sözönülərlə işlənməsi?

a) wait + FOR + canlı/ cansız
wait for Kate → Keyti gözləmək
wait for the bus → avtobus gözləmək
b) wait in the street → küçədə gözləmək
wait on the way → yolda gözləmək
wait in the yard → həyətdə gözləmək
wait at home → evdə gözləmək
c) wait X oneʹs turn → növbəsini gözləmək

37. “Məşhur Olmaq” sözünün sözönülərlə işlənməsi?

a) to be popular with → nəyləsə məşhur olmaq
b) to be famous for → nəyləsə məşhur olmaq
Azerbaijan is famous for its oil
c) to be famous + in+ məkan:
It is famous in Azerbaijan.
d) to be popular + in+ məkan:
She is popular in America.

38. THİNK sözünün sözönülərlə işlənməsi?

a) Think + of = düşünmək (rəy bildirmək)
What do you think of Jane- Sən Ceyn haqqında nə düşünürsən?
b) Think + about = düşünmək (xəyallarında canlandırmaq)
She is thinking about her school years- O məktəb illəri haqqında düşünür.
39. END sözünün sözönülərlə işlənməsi?
a) at the end of= bir şeyin sonunda: At the end of the game, our team won.
b) in the end= nəhayət ki, sonunda: In the end, our team won.

40. GİVE sözünün sözönülərlə işlənməsi?

a) TO ilə işlənir: give + cansız + TO + şəxs
Give the book to me. Give the flowers to Kate.
b) TO-suz işlənir: give + şəxs + cansız
Give me the book. Give Kate the flowers
!!! to show, to send, to bring, to tell, to sell, to lend, to hand, to pass kimi feillər də sözönləri ilə bu
qaydada işlənir.

41. GET sözünün sözönülərlə işlənməsi?

1. to get up- yataqdan qalxmaq
2. to get to- çatmaq
3. to get on- minmək (hündür minik vasitələri)
4. to get off- düşmək (hündür minik vasitələri)
5. to get into- minmək (car/taxi)
6. to get out of- düşmək (car/taxi)
7. to get on well with- yaxşı yola getmək

42. CORNER sözünün sözönülərlə işlənməsi?

a) in the corner of room= otağın küncündə
b) at the corner of street= küçənin küncündə

43. “ƏSR”lərin (Century) sözönülərlə işlənməsi?

a) in the 19th century- 19-cu əsrdə
b) from the 19th century- 19-cu əsrdən
c) up to the 19th century- 19-cu əsrə qədər
d) since the 19th century- 19-cu əsrdən bəri (əgər cümlə bitmiş zamandadırsa)

44. “WAY” sözünün sözönülərlə işlənməsi?

a) on the way- yolda
b) on the way to ...- harasa gedən yolda
c) on the way to home- evə gedən yolda

45. “STREET” (Küçə) sözönülərlə işlənməsi?

a) in the street – küçədə (ümumi isim kimi)
b) in Nizami Street- Nizami küçəsində (xüsusi isim kimi)
c) at Nizami Street 20- Nizami Küçəsi 20 (dəqiq ünvan)

46. FROM sözönü ilə işlənən məşhur birləşmələrə misallar deyin:

1. to suffer from- əziyyət çəkmək
2. to graduate from- məzun olmaq
3. to borrow from- borc almaq
4. to differ from- fərqlənmək
5. to be different from- fərqli olmaq
6. far from- uzaqda
7. to return from- haradansa qayıtmaq
8. to prevent from- qarşısını almaq
9. to protect from- nədənsə qorumaq
10. to keep away from- uzaq tutmaq
11. to escape from- xilas olmaq
12. to recover from- sağalmaq
47. OF sözönü ilə işlənən məşhur birləşmələrə misallar deyin:
1. to be fond of- xoşlamaq 13. to be tired of- yorulmaq, bezmək
2. to be afraid of- qorxmaq 14. to get rid of- canını qurtarmaq
3. to be proud of- fəxr etmək 15. in spite of- baxmayaraq, rəğmən
4. to be sure of- əmin olmaq 16. because of- ucbatından, görə
5. in front of- qarşısında 17. to be full of- dolu olmaq
6. in the middle of- ortasında 18. to die of- ölmək
7. in the center of- mərkəzində 19. to be aware of- agah (xəbərdar) olmaq
8. in the corner of- küncündə 20. places of interest- görməli yerlər
9. to be ashamed of- utanmaq 21. to be kind of- səmimi olmaq
10. to consist of- ibarət olmaq 22. to complain of- şikayət etmək
11. to take care of- qayğısına qalmaq 23. to think of- düşünmək
12. to remind of- xatırlatmaq 24. instead of- əvəzində

48. Özündən sonra TO tələb edən məşhur birləşmələrə misallar deyin:

1. to happen to- baş vermək
2. to listen to- qulaq asmaq
3. to explain to- izah etmək
4. to be thankful to- minnətdar olmaq
5. to be grateful to- minnətdar olmaq
6. to speak to- kiminləsə danışmaq
7. to prefer to- üstün tutmaq
8. to protest to- etiraz etmək
9. to object to- etiraz etmək
10. to belong to- məxsus olmaq
11. to be familiar to- tanış gəlmək
12. to be similar to- oxşar olmaq
13. to get to- çatmaq
14. to come up to- yaxınlaşmaq
15. a monumet to- kiməsə qoyulmuş abidə
16. to dedicate to- kiməsə həsr etmək
17. to say to- kiməsə demək
18. to talk to- kiminləsə danışmaq
19. to be kind to- kiməsə mehriban olmaq
20. to apply to- müraciət etmək

49. WITH sözönü ilə işlənən məşhur birləşmələrə misallar deyin:

1. to cope with- öhdəsindən gəlmək
2. to be pleased with- məmnun olmaq
3. to keep in touch with- əlaqə saxlamaq
4. to be angry with- qəzəblənmək
5. to deal with- bəhs etmək
6. to provide with- təmin etmək
7. to supply with- təchiz etmək
8. to be wrong with- problem olmaq
9. with great pleasure – böyük məmnuniyyətlə

50. ON sözönü ilə işlənən məşhur birləşmələrə misallar deyin:

1. to concentrate on- diqqətini bir yerə cəmləmək 14. on the blackboard- lövhədə
2. to focus on- diqqətini bir yerə cəmləmək 15. on the page- səhifədə
3. to spend money on- nəyəsə pul xərcləmək 16. on the map- xəritədə
4. to spend time on- nəyəsə vaxt sərf etmək 17. on the ceiling- tavanda
5. to be based on- əsaslanmaq 18. on the wall- divarda
6. to depend on- asılı olmaq 19. on the floor- döşəmədə
7. to rely on/upon- etibar etmək 20. on the stage- səhnədə
8. to border on- həmsərhəd olmaq 21. on the left/ on the right- solda/ sağda
9. to insist on- təkid etmək 22. on the farm- fermada
10. to be on fire- yanmaq 23. on purpose- bilərəkdən
11. to congratulate on- təbrik etmək 24. həftənin günləri + ON
12. on the way to- harasa gedən yolda 25. ayın tarixləri + ON
13. on the screen- ekranda 26. Day sözü ilə işlənənlər + ON
 51. İN sözönü ilə işlənən məşhur birləşmələrə misallar deyin:
1. to be interested in- maraqlanmaq 15. in a hurry- tələsik
2. to be in danger- təhlükədə olmaq 16. in the sun- günəşin altında
3. to take exam in- nədənsə imtahan vermək 17. in the dark- qaranlıqda
4. to pass exam in- imtahandan keçmək 18. in the rain- yağışda
5. to make progress in- nədəsə proqress etmək 19. in the snow- qarda
6. to have in common- ümumi nəyisə olmaq 20. in hot weather- isti havada
7. to take part in- iştirak etmək 21. in the past- keçmişdə
8. to compete in- yarışmaq 22. in the future – gələcəkdə
9. to succeed in- uğur qazanmaq 23. in the open air- açıq havada
10. to fall in love- aşiq olmaq 24. in oneʹs childhood- uşaqlığında
11. to specialize in- ixtisaslaşmaq 25. in oneʹs youth- gəncliyində
12. in the sky- səmada 26. in the 10th century- 10-cu əsrdə
13. in the world- dünyada 27. in the original- originalda
14. in advance- əvvəlcədən 28. İllər + İN
52. AT sözönü ilə işlənən məşhur birləşmələrə misallar deyin:
1. to laugh at- kiməsə/nəyəsə gülmək 15. at once- dərhal
2. to shout at- qışqırmaq 16. at the age of- ... yaşında
3. to be good at- nədəsə yaxşı olmaq 17. at last- nəhayət, sonunda
4. to be bad at- nədəsə pis olmaq 18. at least- ən azı
5. to knock at- qapını döymək 19. at work- işdə
6. to look at- baxmaq 20. at home- evdə
7. to stare at- gözünü zilləyib baxmaq 21. at the airport- hava limanında
8. at the bus stop- avtobus dayanacağında 22. at school- məktəbdə
9. at the traffic light- işıqforda 23. at present- hal-hazırda
10. at dawn- sübh çağında 24. at the moment- bu dəqiqə
11. at noon- günorta vaxtı 25. at the weekend- həftə sonunda
12. at sunset- günbatımında 26. at the same time- eyni anda
13. at night- gecə 27. at + bayramlar
14. at lunchtime- lunç vaxtı 28. at + saatlar
53. “BELIEVE” sözünün sözönülərlə işlənməsi?
a) Believe + X + şəxs= dediyinə inanmaq (sözönüsüz)
Donʹt believe in him, he is a liar. (Ona inanma, o yalançıdır)
They believe you. (Onlar sənə inanır)
b) Believe + İN + isim= güvənmək, var olduğuna inanmaq
We believe in God. (Biz Allaha inanırıq)
Do you believe in miracles? (Sən möcüzələrə inanırsanmı?)
I believe in you. (Mən sənə güvənirəm)
54. WORLD sözünün sözönülərlə işlənməsi?
a) in the world------- dünyada
b) all over the world -------- bütün dünyada
c) throughout the world -----bütün dünyada

54. COME sözünün sözönülərlə işlənməsi?

a) to come to ------- harasa gəlmək
b) to come into ------- içəri girmək
c) to come from ------ haradansa gəlmək
d) to come up to= approach to ----------- yaxınlaşmaq
MODAL VERBS Nəzəriyyə Sual Cavabı

1. Modal feillər və onların tərcümələri?

-can→ edə bilmək, bacarmaq
-be able to→ edə bilmək, bacarmaq
-may→ icazəsi olmaq
-must→ -malı/ -məli (məcburiyyət)
-have to→ -malı/ -məli (məcburiyyət)
-ought to→ -malı/ -məli/gərək
-should→ -malı/ -məli (məsləhət)
-need→ lazım olmaq/ehtiyacı olmaq

2. Bütün modal feillərin ortaq cəhəti?

a) müstəqil işlənə bilmir (Yəni + feil olur)
b) özündən sonra işlənən feil ya TO-lu ya da TO-suz olur. (MODAL + (TO) FEİL + ED/S/İNG)

3. Hansı modal feillərdən sonra TO-lu feil işlənir?

-to be able to
-ought to
-have to/has to/ had to

4. CAN-in hansı zaman formaları var?

a) indiki zaman – CAN
b) keçmiş zaman – COULD

5. CAN-in əvəzləyicisi ola biləcək modal hansıdır?

Can= Be able to

6. CAN-in indiki zamanda əvəzləyicisi ola biləcək modal hansıdır?

Can= am/is are able to

7. CAN-in keçmiş zamanda əvəzləyicisi ola biləcək modal hansıdır?

Could= was/were able to

8. Gələcək və bitmiş zamanlarda CAN-in yerinə hansı modal feillər işlənir?

will be able to→ gələcək zamanda
have/has/had been able to→bitmiş zamanlarda

9. CAN və BE ABLE TO arasındakı fərq?

a) Can + to OLMAZ! amma Be able + to OLUR!
b) Can-in iki zaman forması var amma Be able to-un bütün zaman formaları var.

10. Hansı modal feillər indiki zamanda işlənir?

-can
-must
-may
-need
-ought to
-have to/has to
-am, is, are able to
11. Keçmiş zamanda olan modal feillər hansılardır?
-could → (can-in keçmişi)
-had to → (have/has to-un keçmişi)
-might → (may-in keçmişi)
-was/were able to → (am, is, are able to-un keçmişi)

12. Hansı zamanların gələcək zaman forması var?

a) will be able to (be able to-un )
b) will have to (have to-un)

13. Hansı modal feillərin gələcək zamanında BE mütləq yazılmalıdır?

-will be able to
-wonʹt be able to
-would be able to
-wouldnʹt be able to

14. MUST-ın əvəzləyicisi ola biləcək modal hansıdır?

Must= have to

15. MUST-ın indiki zamanda əvəzləyicisi ola biləcək modal hansıdır?

Must= have to/ has to

16. MUST-ın keçmiş zamanda əvəzləyicisi ola biləcək modal hansıdır?

Must=had to

17. Gələcək və bitmiş zamanlarda MUST-ın yerinə hansı modal feillər işlənir?
will have to→ gələcək zamanda
have had to→indiki bitmiş zamanda
has had to→indiki bitmiş zamanda
had had to→keçmiş bitmiş zamanda

18. MUST və HAVE TO arasındakı fərq?

a) MUST + to OLMAZ! amma HAVE + to OLUR!
b) MUST yalnız indiki zamanda işlənir amma HAVE to-un bütün zaman formaları var.

19. Modal feillərin sual və inkar forması necə düzəlir?

a) özləri ilə (99%)
b) Do/Does/Did ilə (1% → yalnız Have to/Has to/ Had to)

20. HAVE TO/HAS TO/ HAD TO modal feillərin sual və inkarı necə düzəlir?
a) Have to→ Do?/ donʹt have to
b) Has to→ Does?/ doesnʹt have to
c) Had to→ Did?/ didnʹt have to
d) Will have to→Will?/ wonʹt have to
e) Have had to→Have?/ havenʹt had to
f) Has had to→Has?/ hasnʹt had to
g) Had had to→Had?/ hadnʹt had to

21. Hansı modal feillərdən sonra NOT yazılmır:

-havenʹt/ have not OLMAZ!
-hasnʹt/ has not OLMAZ!
-hadnʹt/ had not OLMAZ!
-may not/maynʹt OLMAZ! (Must not= mustnʹt olmalıdır)
22. Hansı modal feillər həm əsas feil kimi, həm də modal kimi işlənə bilir?
a) Have to
b) Need

23. Hansı cümlələrdəki HAVE modal hesab olunmur?

-Əgər have/has/had + “birbaşa TO” olmazsa bu modal feil deyil!

24. NEED nə zaman cümlədə modal kimi işlənir?

a) NEED + FEİL (TO-suz) olarsa
b) Cümlənin sual və inkarı NEED-in özü ilə düzələrsə

25. NEED nə zaman cümlədə əsas feil kimi işlənir, yəni modal deyil?
a) NEED + TO + FEİL olarsa
b) NEED + isim/sifət/say/əvəzlik olarsa
c) NEED-in sual və inkarı DO/DOES/DİD-lə düzələrsə
d) NEED şəxsə və zamana görə dəyişərsə (NEED + will/ ed/ s olarsa)

26. Hansı cümlələrdə inkar modal feil işlətmək olmaz!

a) Əgər cümlədə SOME və onun törəmələri (SOMEBODY/SOMETHİNG) varsa
b) Əgər cümlədə NOT/NEVER/ NEİTHER/ NONE/ NO və onun törəmələri (NOBODY/ NO ONE/
NOTHİNG) varsa

27. Cümlədə nə zaman inkar modal feil işlətmək olar?

-Əgər cümlədə ANY və onun törəmələri (ANYONE/ANYBODY/ANYTHİNG) varsa

28. Modal feil testlərində hansı meyarlara diqqət etmək lazımdır?

a) feilin to-lu və ya to-suz işlənməsinə
b) gələcək zamanda to be able to-un BE ilə işlənib işlənməməsinə
(will be able to – will able to)
c) modal feilin cümlənin zamanı və zaman zərfi ilə uyğun olub olmamasına
FORMS OF THE VERB Nəzəriyyə Sual Cavabı
I. COMPLEX OBJECT (Mürəkkəb Tamamlıq)
1. Sadə və mürəkkəb tamamlıq arasındakı fərq?
a) Sadə tamamlıq bir nitq hissəssi ilə ifadə olunur: I want to go./ I wrote a letter.
b) Mürəkkəb tamamlıq 2 və daha artıq nitq hissəsi ilə ifadə olunur: I want you to go.

2. Mürəkkəb tamamlıqda şəxs və zamana görə dəyişən hissə hansıdır?

-Cümlənin əsas xəbəri (yəni 1-ci feil)

3. Mürəkkəb tamamlıqda şəxs və zamana görə dəyişməyən hissə hansıdır?

-Cümlədəki 2-ci feil (yəni tamamlıq kimi çıxış edən feil):
a) We want them to go. (2-ci feil dəyişmir)
b) We wanted them to go. (2-ci feil dəyişmir)
c) She wants them to go. (2-ci feil dəyişmir)

4. Mürəkkəb tamamlıqda II gələn feil (yəni tamamlıq) hansı formada ola bilər?
a) to-lu : They told me to write.
b) to-suz: They let me write.
c) –ing-li: They saw me writing.
!!!!! will write/ wrote/ have written/ writes OLMAZ!

5. Mürəkkəb tamamlıqda II gələn feilin (yəni tamamlığın) TO-lu/TO-suz/-İNG-li gəlməsi nədən asılıdır?
-Cümlənin əsas xəbərindən (yəni I gələn feildən)

6. Cümlənin xəbəri hansı feillərlə ifadə olunarsa tamamlığı (II feili) TO-suz olur?
I qrup feillərədən sonra
a) to make (made)
b) to let (let)

7. LET/ MAKE xəbərləri özlərindən sonra tamamlıq kimi işlənən II feili necə tələb edir?
-TO-suz məsdər şəklində:
a) She makes him leave. (to leave/ left/ leaves/ will leave/ leaving OLMAZ!)
b) She lets him go. (to go/ went/ goes/ will go/ going OLMAZ!)

8. Cümlənin xəbəri hansı feillərlə ifadə olunarsa tamamlığı (II feili) TO-suz və -İNG-li olur?
II qrup feillərdən sonra
a) to see (saw)
b) to notice (noticed)
c) to watch (watched)
d) to observe (observed)
e) to hear ( heard)
f) to feel (felt)

9. SEE/ NOTICE/ WATCH/ OBSERVE/ HEAR/ FEEL xəbərləri özlərindən sonra tamamlıq kimi
işlənən II feili necə tələb edir?
a) TO-suz məsdər şəklində: They noticed us enter the room.
b) –İNG-li feil: They noticed us entering the room.
!!!!!! –ing-li feil deyərkən davamedici zaman nəzərdə tutulmur. Yəni ing-li feilin qarşısında TO BE-in
formalarını (am/is/are/was/were) işlətmək olmaz:
They saw her was entering the room.
They see her is entering the room.
10. Cümlənin xəbəri hansı feillərlə ifadə olunarsa tamamlığı (II feili) TO-lu olur?
-III qrup feillərdən sonra
a) to want (wanted) g) to try (tried)
b) to tell (told) h) to would like
c) to expect (expected) i) to order (ordered)
d) to ask (asked) j) to know (knew)
e) to advise (advised) k) to decide (decided)
f) to allow (allowed) l) to wish (wished) və s.

11. WANT/ TELL/ EXPECT/ ASK/ ADVISE/ ALLOW/ TRY/ WOULD LIKE/ ORDER/ KNOW/
DECIDE/ WISH xəbərləri özlərindən sonra tamamlıq kimi işlənən II feili necə tələb edir?
- TO-lu məsdər şəklində:
a) They want me to join their club.
b) We expected him to enter the university.
c) She asked him to come to her party.

12. MAKE xəbəri özündən sonrakı II feili (yəni tamamlığı) hansı formalarda tələb edə bilir?
a) 98% TO-suz məsdər (“məcbur etmək” mənasında): The teacher made him stand up.
b) 1% - TO-lu məsdər (məchul növdə olarsa): He is made to come early.
c) 1%- TO-lu məsdər (“hazırlamaq/düzəltmək” mənasında): She made a cake to serve to her guests.

13. MAKE xəbərinin məchul növdə olduğunu necə biləcəyik?

-TO BE (am/is/are/was/were/have been/has been/had been/will be) + MADE şəklində olarsa:
-I was made to sit near a girl.
-They were made to leave the party.
-He is made to translate all these articles

14. Mürəkkəb tamamlıq işlənmiş cümlədə əgər “AND” (VƏ) olarsa:

a) “and” həmcins tamamlıqlar arasında işlənibsə II qrup feillərdə hər 2 tamamlıq eyni formada olmalıdır:
I saw him go and buy bread.
She noticed him entering the room and stealing the ring.
b) “and” həmcins tamamlıqlar arasında işlənibsə III qrup feillərdə I tamamlıq TO-lu, II isə TO-suz olur:
The teacher asked her to come and answer the question.
We told Jane to come and help us .
c) “and” həmcins tamamlıqları deyil, iki sadə cümləni birləşdirirsə hər cümlənin tamamlğı öz xəbərinin
tələb etdiyi fomada işlənir:
She let us go and asked not to be late.
(let→ to-suz tələb edir)
(ask→to-lu tələb edir)

15. Mürəkkəb tamamlıqlı cümlənin isim/ismi birləşmə/əvəzliklə ifadə olunan tamamlığı hansı formda
işlənir (yəni iki feil arasındakı sözlər)?
a) isim/ismi birləşmələr adlıq halda :
I asked Jim to hurry.
They let their children go to the party.
b) əvəzliklər obyekt formada:
I asked him to hurry.
They let them go to the party.
I→me she→her they→them it→it
he→him we→us you→you
16. I qrup feillərdən sonra tamamlıq kimi TO BE feilin hansı formsı işlənir?
Make/ Let + BE (to be/being/am/is/are/was/were OLMAZ!)

17. I qrup feillərdən sonra tamamlıq kimi TO HAVE feilin hansı formsı işlənir?
Make/ Let + HAVE (to have/having/has/had OLMAZ!)

II. GERUND (CERUND)

1. Cerund necə düzəlir?
FEİL + İNG
a) to meet + ing= meeting
b) to come + ing= coming
2. Cerund nələrlə qarışdırıla bilər?
a) –ing ilə bitən düzəltmə isimlər
b) feilin davamedici zamanları ilə
c) –ing ilə bitən sifətlər
d) indiki zaman feili sifəti ilə (PI)
3. Cerund dilimizdə əsasən hansı tərcüməni verir?
-maq/mək

4. Cümlədəki hansı –İNG cerund göstəricisidir?

a) Sözönlərindən sonra işlənmiş –ing əsasən cerundur:
I am good at writing short stories.
b) Cəm şəkilçisi qəbul etmiş (-es/s) –ing cerund deyil.
His feelings have changed.
c) Artikl ilə işlənmiş –ing cerund deyil.
The building is new.
d) Yiyəlik əvəzlikləri və yiyəlik halda olan (ʹs) isimlə işlənmiş –ing ceruddur.
His leaving surprised us.
Nigarʹs coming delighted us.

5. Cerund cümlədə əsasən hansı üzv kimi çıxış edir?

a) Mübtəda kimi : Reading is my hobby. (Oxumaq mənim hobbimdir)
b) Tamamlıq kimi: I like reading. (Mən oxumağı sevirəm)
c) Xəbər kimi: My wish is entering the university. (Mənim arzum universitetə qəbul olmaqdır)

6. Cümlədə hansı feillərdən sonra əsasən cerund gəlir?

1. Sözönülü feillər (be good at) 8. to remember
2. to avoid 9. to fancy
3. to finish 10. to continue
4. to stop 11. to imagine
5. to delay 12. to enjoy
6. to postphone 13. to suggest
7. to mind 14. to go on və s.
III. PARTICIPLES (FEİLİ SİFƏTLƏR)
1. Feili sifətin 2 növü?
a) İndiki zaman feili sifəti (The Present Participle- PI)
b) Keçmiş zaman feili sifəti (The Passt Participle- PII)
2. PI necə düzəlir?
- FEİL + İNG (to make + ing= making)
3. PI dilimizə əsasən necə tərcümə olunur?
a) –an/ -ən: the crying baby (ağlayan uşaq)
b) –arkən/-ərkən: while crossig the road (yolu keçərkən)
c) –araq/-ərək: Turning off the light he left the room. (İşığı söndürərək o otağı tərk etdi)
4. PI-in işlənmə yeri?
a) Complex Object-də II qrup feillərdən (see/feel/watch/observe/notice/hear) sonra:
I saw him crossing the street.
I noticed him entering the room.
They watched the Titanic sinking.
b) WHEN/WHILE-dan sonra:
While making dinner, he cut his finger.
When frying the fish she burned her hand.
c) İsmin sağında və ya solunda təyin kimi:
The crying child was looking for her mother.
The tried to calm the child crying in the street.
d) Davamedici zamanların düzəldilməsində (to be + PI)
They are playing in the yard.
We were studying together.
5. Cümlənin əvvəlində işlənmiş –İNG-li feilin gerund və ya PI olduğunu necə müəyyən edək?
a) Cerund cümlənin əvvəlində gəlib mübtəda olur və həmin cümlənin başqa mübtədası olmur:
Swimming is very good for your health. (mübtəda→swimming= cerund)
b) PI cümlənin əvvəlində gəldikdə əsasən zərflik olur və həmin cümlənin başqa bir mübtədası olur:
Swimming every day you make your bones strong. (mübtəda→you/ swimming→PI)
6. PII necə düzəlir?
a) Qaydalı feillər + ED → dance –danced
b) Qaydasız feillər kökündən dəyişir (qaydasızlar cədvəlində III sütun feillər)→ break-broke-broken
7. PII-in işlənmə yeri?
a) Məchul növün düzəlməsində (TO BE + PII)
The vase was broken.
b) Bitmiş zamanların düzəlməsində (HAVE/HAS/HAD + PII)
I have written that letter.
c) ...... + BY (boşluqdan sonra BY gələrsə)
The flag raised by the soldiers was the flag of Azerbaijan.
d) ismin sağında və ya solunda təyin kmi
the written letter- yazılmış məktub
the letter written by her- onun tərəfindən yazılmış məktub
8. Testdə PI və PII-dən hansının tələb olunduğunu necə fərqləndirək?
a) PII- məchul növdə işlənir (kimsə tərəfindən edilmiş)
 the borken cup- sındırılmış fincan
b) PI –məlum növdə işlənir (hərəkəti özü edir)
the dancing girls- oynayan qızlar
c) PII cansız isimlərlə bağlı olur:
the delivered letter- məktub (cansız)
the installed program- program (cansız)
d) PI əsasən canlı isimlərlə bağlı olur:
the man sitting on the bench- kişi (canlı)
the teacher talking to my parent- müəllim (canlı)
QEYD: Bəzi cansız isimlər həm PI, həm də PII (və əksinə canlılar PI və PII) tələb edə bilər:
the gaden surrouned by the fense- hasarla əhatə olunmuş bağ (cansız + PII)
the fense surrounding the garden- bağı əhatə edən (cansız + PI)
the woman injured in the accident- qəzada yaralanmış qadın (canlı + PII)
the leaves falling from the tree- ağacdan düşən yarpaqlar (cansız + PI)
the trees growing in our garden- bizim bağda bitən ağaclar (cansız + PI)
9. BY sözönü olan cümlədə hansı işlənməlidir: PII yoxsa cerund?
a) BY + cerund: by calling a doctor→cerund
b) PII + BY: discovered by Columbus→PII

IV. PASSİVE CAUSATİVE (MƏCHUL İCBAR)

1. Passive Causative-in düsturu necədir?
-HAVE + OBYEKT + PII
-GET + OBYEKT + PII
2. Passive Causative hansı hərəkətləri bildirir?
-Özün deyil, başqasına elətdirdiyin hərəkətləri bildirir. (I have my car washed- Maşınımı yudurduram)
3. Passive Causative-in düsturunda şəxsə və zamana görə dəyişən hissə hansıdır?
-HAVE/ GET
4. Passive Causative-in düsturunda sabit (dəyşməyən hissələr) hansıdır?
OBYEKT/ PII
5. Passive Causative-in zaman və şəxslər üzrə dəyişməsi necədir?
HAVE + OBYEKT + PII GET + OBYEKT + PII
1. İndiki q/m zaman: have/has + obyekt + PII 1. İndiki q/m zaman: get/gets + obyekt + PII
2. Keçmiş q/m zaman: had + obyekt + PII 2. Keçmiş q/m zaman: got + obyekt + PII
3. Gələcək q/m zaman:will have+obyekt +PII 3.Gələcək q/m zaman: will get+obyekt + PII
4. Indiki davamedici: am having+obyekt +PII 4. Indiki davamedici: am getting + obyekt +PII
is having+obyekt +PII is getting + obyekt +PII
are having+obyekt +PII are getting + obyekt +PII
5. Keçmiş davamedici: was having+obyekt +PII 5. Keçmiş davamedici: was getting+obyekt +PII
were having+obyekt +PII were getting+obyekt +PII
6. Bitmiş zamanlar: have had + obyekt + PII 6. Bitmiş zamanlar: have got + obyekt + PII
has had + obyekt + PII has got + obyekt + PII
had had + obyekt + PII had got + obyekt + PII
 CHOOSE THE CORRECT FORM OF THE VERB
1. Özündən sonrakı feili TO-lu tələb edənlər: want, ask, tell, expect, advise, would like, allow
(III qrup feillər)

2. Özündən sonrakı feili TO-suz tələb edənlər: let, make

(I qrup feillər)

3. Özündən sonrakı feili –İNG və ya TO-suz tələb see, feel, notice, observe, watch, hear
edənlər: (II qrup feillər)

4. Özündən sonrakı feili –İNG və ya TO-lu tələb like, hate, love, begin, start, prefer, dislike
edənlər: Jane likes to drink cola.
Jane likes drinking cola. 

5. Sözünü + Gerund I fond of playing golf.

(in, on, at, with, for, from, about, after, before, Nigar is tired of studying.
without, by) I am worried about failing the exam.

6. Yiyəlik hal və yiyəlik əvəzliyi + Gerund His reading—onun oxuması

Jane′s complaining—Ceynin şikayətlənməsi

7. Müəyyən feillər + Gerund enjoy, stop, imagine, mind, suggest, remember,

need, hate, like ….
I enjoy reading personal development books.

8. Mübtəda/ tamamlıq = Gerund Reading is my hobby. (mübtəda)

I like swimming. (tamamlıq)

9. WHEN + PI When going home I met him.

WHILE + PI While cooking I burnt myself.

10. II Qrup feiller + PI I saw him crossing the street.

We heard them singing.
She watched them playing.

11. GERUND -------ING (playing) playing—oynamaq (Gerund)

PI------------------ING (playing)
PII ----------------ED/ III sütun qaydasızlar
play- played- played (PII)
speak- spoke- spoken (PII)
12. … BY (PII + BY)
BY ... ( BY + gerund)
13. HAVE/GET + OBYEKT + PII
(Məchul icbar)
playing—oynayan (PI)
played—oynanılmış (PII)
The lands discovered by Columbus were rich.
The book written by him is interesting.
The money raised by singing was spent.
! ! ! ! ! ! ! !
by coming / by visiting →gerund
I have my hair cut every year. (PII)
He has his car washed. (PII)
They had the room cleaned. (PII)
Ha got the letter written. (PII)