Czarnowska B. - Masaż Psa

Masaż „Świadomy Dotyk”
Bogusława Czarnowska
1. Historia Masażu.
Co to jest masaż?
Masażem nazywamy oddziaływanie bodźcami mechanicznymi na tkanki

organizmu, przy biernym zachowaniu masowanego. Masażem leczniczym,
nazwiemy taki sposób wykonywania masażu, który przyczyni się do
poprawy psychofizycznej sprawności chorego.
Znajduje on zastosowanie w profilaktyce, leczeniu i rehabilitacji chorób z
zakresu ortopedii, neurologii, ginekologii, pediatrii i chorób wewnętrznych.
Masaż jest jedną z najstarszych dziedzin wiedzy lekarskiej. Wywodzi się z

Indii i Chin, gdzie wchodził w zakres rytuału religijnego. Już 3000 lat
p.n.e. odnotowano w dziele chińskim Kung-Fu wzmiankę o leczeniu za
pomocą masażu.
W okresie medycyny sakralnej kapłani zalecali jego stosowanie, tak jak i

wód mineralnych, w czasie spełniania obrzędów, które były częścią kultu
religijnego i jednocześnie miały znaczenie lecznicze.
Dopiero Hindusi w swej księdze mądrości Weda pochodzącej z 1800 roku

p.n.e. podają dokładne wskazówki wykonywania masażu.
W okresie medycyny sakralnej kapłani zalecali jego stosowanie, tak jak i

wód mineralnych, w czasie spełniania obrzędów, które były częścią kultu
religijnego i jednocześnie miały znaczenie lecznicze.
Z czasem masaż odpadł od rytuału religijnego i chociaż wszedł w zakres

leczenia, medycyna oficjalnie nie zajęła się nim. Jedynie z króciutkich
przekazów pisemnych wiemy, że lekarze w niektórych chorobach zalecali
masaż, o czym świadczą wzmianki w dziełach Hipokratesa, Celsusa i
Galena.
W Grecji masaż miał szczególne znaczenie dla sportowców biorących

udział w igrzyskach olimpijskich. Nie był to masaż w dzisiejszym tego
słowa znaczeniu, lecz raczej namaszczanie przez natłuszczanie ciała oliwą
przed zawodami. Namaszczanie i nacieranie były pierwszymi w świecie
zabiegami, z których rozwinął się wiele lat później masaż zwany
klasycznym.
W kronikach historycznych państwa rzymskiego znajduje się notatka, że

Juliusz Cezar, cierpiący na rwę kulszową, leczony był masażem z
zastosowaniem głaskania, szczypania i ugniatania. Stąd wniosek, że tak
Grecy, jak i Rzymianie rozumieli wartość masażu i stosowali go jako
zabieg leczniczy, sportowy i kosmetyczny.
W niektórych krajach słowiańskich, a wiemy na pewno, że w Polsce do
połowy XIV wieku, istniały nawet łaźnie parowe, w których po kąpielach
ludzie poddawani byli klepaniu rózgami w celu poprawy ukrwienia tkanek.
Średniowiecze było okresem zahamowania rozwoju nauki i lecznictwa.
Należy przypuszczać, że w okresie tym masaż był również zaniedbany.
O masażu w całym tego słowa rozumieniu można mówić dopiero w XVI w.

Został on wskrzeszony we Francji przez znakomitego chirurga i lekarza
Ambrożego Pare (1517-1590). Jest on również twórcą masażu metodą
uciskową. Pare zaobserwował, że głaskanie obolałych po operacji miejsc
przynosi nie tylko ulgę w cierpieniu, ale również wywołuje zmiany w
skórze, a nacieranie wywiera wpływ na mięśnie. Po raz pierwszy w
dziejach medycyny lekarz ten zapisał swą obserwację i zaczął stosować
masaż jako oficjalną, lekarską metodę leczenia.
Dlatego w historii medycyny mówi się o Ambrożym Pare jako o

wskrzesicielu masażu, gdyż on pierwszy nie tylko przywrócił stosowanie
masażu, ale ponadto przeprowadził badania nad jego fizjologią.
W dziejach masażu znaczną rolę odegrał również filozof angielski Bacon

Werulamski (1561-1626), który zasady masażu opierał na wchodzącej
wówczas w życie mechanoterapii
Następnym krokiem naprzód w dziejach rozwoju masażu są badania

Friedricha Hoffmana (1606-1672), jednego z najznakomitszych
ówczesnych lekarzy. Należał on do tych nielicznych wówczas medyków,
którzy byli gorącymi zwolennikami naturalnych metod leczniczych.
Prawdziwy jednak rozwój masażu leczniczego nastąpił dopiero na początku

XIX w. dzięki lekarzom szwedzkim. Oni to opracowali metodę
terapeutyczną i higieniczną zwaną popularnie „szwedzką gimnastyką",
której częścią składową był także masaż.
Po raz pierwszy spod pióra lekarzy wyszedł opracowany system

stosowania masażu w poszczególnych chorobach i w profilaktyce.
Największe zasługi położył Per Henrik Ling (1776-1839), szwedzki lekarz,
założyciel Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie. Mniej
więcej w tym samym czasie we Francji lekarz Martin de Lyon wyleczył
samego siebie z uporczywego lumbago za pomocą masażu.
Szkołę masażu klasycznego stworzył lekarz holenderski Johan Mezger z

Amsterdamu (1839-1909), którego uważa się za twórcę „masażu
naukowego". Po raz pierwszy bowiem został opracowany w osobnym
dziele cały system metod masażu oraz wskazań i przeciwwskazań
opartych o doświadczenia i badania własne autora oraz niebogatą
literaturę.
Od czasów Mezgera datuje się stosowanie masażu w klinikach najpierw
chirurgicznych, a następnie w innych oddziałach klinicznych, nie
wyłączając laryngologicznych i okulistycznych. Szczególnie dobre wyniki
osiągnął Mezger i jego uczniowie w leczeniu masażem chorób stawów. Do
uczniów Mezgera należy zaliczyć również Polaka, profesora Uniwersytetu w
Berlinie - Izydora Zabłudowskiego, który jest twórcą oryginalnej metody
masażu.
U schyłku XIX w. i na początku XX w. Zabłudowski cieszył się sławą niemal

europejską i z wielu krajów przyjeżdżali do niego lekarze celem
zapoznania się z jego metodą, która do dziś jest stosowana np. w byłej
Czechosłowacji. Sława jego była w pełni uzasadniona. W uznaniu zasług
powierzono mu kierownictwo Uniwersyteckiego Zakładu Masażu
Leczniczego w Berlinie. Należy podkreślić fakt, że w skali światowej masaż
po raz pierwszy właśnie dzięki niemu zyskał taką rangę i został zrównany
z innymi dyscyplinami wiedzy lekarskiej na poziomie uniwersyteckim.
Zabłudowski pozostawił po sobie duży dorobek naukowy, między innymi
liczne prace z zakresu masażu ogłoszone w trzech językach: polskim,
niemieckim i rosyjskim.
U schyłku XIX w. odbył się Europejski Zjazd Chirurgów. Część programu

zjazdu była poświęcona zagadnieniom stosowania masażu w lecznictwie i
profilaktyce. W niektórych publikacjach można spotkać opinię, że wyniki
obrad tego zjazdu opublikowane w prasie fachowej przyczyniły się w
znacznej mierze nie tylko do rozpowszechnienia metod masażu, lecz
również do ich spopularyzowania. Pojawiło się bowiem wówczas wielu
masażystów „cudotwórców", którzy nie mieli żadnego przygotowania
fachowego do stosowania tej metody leczniczej i profilaktycznej.
Przyczyniło się to w pewnej mierze do zdeprecjonowania wartości
leczniczej masażu. Mimo to, zarówno przed I wojną światową, jak i w
okresie międzywojennym, nie zaniechano tej metody leczniczej.
Można przytoczyć nazwiska lekarzy, którzy prowadzili badania naukowe

nad stosowaniem masażu. Jednakże poziom tych badań nie dorównywał
rozmachowi badań wykonanych przez Mezgera i Zabłudowskiego. Masaż
nie był nigdy tak popularną metodą leczniczą, jak za czasów Mezgera i
jego uczniów. Jednym z uczniów Mezgera był szwedzki lekarz Zander,
który usiłował zastąpić mieszenie ręczne specjalnymi aparatami.
Rozpowszechniły się one chwilowo po całym świecie, jednak dalsze
doświadczenia pokazały, że - jakkolwiek mogą być w pewnych
przypadkach stosowane - nie zastąpią ręki masującego.
Piśmiennictwo polskie u schyłku XIX w. wzbogaciło się o kilka

wartościowych pozycji, jak np.: J. Grabowskiego, I. Strabowskiego, J.
Zawadzkiego.
W okresie międzywojennym masaż stanowił dość popularną metodę

leczenia, zwłaszcza w zakładach i gabinetach fizykoterapii. Wielu lekarzy
nie tylko zalecało tę metodę leczenia, ale na podstawie własnej praktyki i
obserwacji doskonaliło ją i opracowywało jej modyfikacje.
Do zasłużonych na tym polu należą: M.Kosiński i J.Zaorski, którzy

pozostawili dorobek naukowy wzbogacający ubogie piśmiennictwo polskie
z tego zakresu.
Rozwój chemii i farmacji przygłuszył znaczenie naturalnych metod

leczniczych. Przez ostatnie kilkadziesiąt lat obserwowało się odwrócenie
medycyny od leczenia uzdrowiskowego, od gimnastyki i masażu. Dopiero
w dzisiejszych czasach zauważa się wielki renesans naturalnych metod
leczniczych, a między innymi i masażu. Prowadzi się badania nad
działaniem masażu, szkoli się masażystów, zwłaszcza niewidomych,
prawie we wszystkich krajach europejskich.
2. Ciało psa.
Budowa ogólna.
Budowa ogólna psa. Na powyższym rysunku przedstawiono budowę

anatomiczną ciała psa. W jego skład wchodzą: 1) nos/trufla, 2) grzbiet
nosa, 3) czoło, 4) ucho, 5) kark, 6) kłąb, 7) łopatka, 8) grzbiet, 9)
lędźwie, 10) zad, 11) bok, 12) ogon, 13) udo, 14) podudzie, 15) kolano,
16) staw skokowy, 17) pięta, 18) śródstopie, 19) łapa, 20) palce
zakończone pazurami, 21) śródręcze, 22) piąty palec, 23) przedramię, 24)
łokieć (staw łokciowy), 25) klatka piersiowa, 26) brzuch, 27) przedpiersie,
28) mostek, 29) szyja, 30) policzki, 31) wargi, u psów nazywane fafle, 32)
męski narząd płciowy - prącie
Wielkość całego psa, jak i jego kośćca (wielkość, długość i masywność

kośćca), jest zależna od rasy i wyznacza odpowiednie, ogólne proporcje
ciała zwierzęcia (odpowiednią formę jego sylwetki), będące
wyznacznikowymi cechami rasy do której należy.
Szkielet psa.
Kościec psa obejmuje kilka grup kości: kości czaszki, kości

kręgosłupa, kości kończyn piersiowych (czyli przednich, barkowych), kości
kończyn miednicznych (czyli tylnych) oraz kości klatki piersiowej.
W skład kości czaszki (łac. cranium) wchodzą: szczęka (zwana też

kością szczękową, łac. maxilla s. os maxillare), kość siekaczowa lub
międzyszczękowa (łac. os incisivum s. intermaxillare), kość nosowa (łac.
os nasale), kość ciemieniowa (łac. os parietale), kość łzowa (łac. os
lacrimale), kość jarzmowa (łac. os zygomaticum), kość podniebienna (łac.
os palatinum), kość skrzydłowa (łac. os pterygoideum), lemiesz (łac.
vomer), kość skroniowa (łac. os temporale), kość klinowa (łac. os
sphenoidale) oraz żuchwa (łac. mandibula). Na granicy mózgoczaszki i
trzewioczaszki leży kość sitowa (łac. os ethmoidale). Najbardziej ku tyłowi
położoną kością czaszki, jest kość potyliczna (łac. os occipitale). Kości
otaczające mózg (czyli ośrodkowy układ nerwowy) określa się nazwą
mózgowioczaszka (łac. neurocranium), natomiast kości otaczające
pozostałe narządy głowy, jak np. oko, język itp. – określa się mianem
trzewioczaszka (łac. viscerocranium lub splanchnocranium).
W skład kości tworzących kręgosłup wchodzą kręgi (idąc od strony
czaszki): szczytowy (łac. atlas), obrotowy (łac. axis), szyjne (łac.
vertebrae cervicales III-VII), piersiowe (łac. vv. thoracice), lędźwiowe
(łac. vv. lumbales), a także kość krzyżowa (łac. os sacrum) oraz kręgi
ogonowe (łac. vv. coccygeae).
W skład kośćca każdej z dwóch kończyn przednich, czyli

piersiowych, wchodzą (omówiona budowa pojedynczej kończyny):
łopatka (łac. scapula – posiada: dół, szyjkę i guz), kość ramienna (łac.
humerus – posiada: guzek mniejszy, większy, guzowatość obłą, trzon i
kłykieć), kość łokciowa (łac. ulna – posiada: wyrostek, trzon i głowę), kość
promieniowa (łac. radius – posiada: głowę na końcu bliższym, trzon,
bloczek i koniec dalszy), kości nadgarstka (łac. ossa carpea – są to kostki:
dodatkowa, pośrednio-promieniowa, łokciowa i kostki I-IV), kości
śródręcza (łac. ossa metacarpea), kości palców (łac. ossa digitorum) oraz
tzw. trzeszczki (łac. ossa sesamoidea).
W skład kośćca budującego klatkę piersiową (łac. thorax)

wchodzą: żebra (łac. costae, są podwójne, występują w liczbie: I-XIII),
mostek (łac. sternum), chrząstki żebrowe (łac cartilagines costales).
W skład kośćca każdej z dwóch kończyn tylnych, czyli

miednicznych wchodzą (omówiona budowa pojedynczej
kończyny):
 kość miedniczna (łac. os coxae) – posiada: guz krzyżowy, guz

biodrowy, trzon kości biodrowej, kolec kulszowy oraz guz kulszowy;
 kość udowa (łac. femur) – posiada: dół krętarzowy, krętarz mały,
trzon, bloczek, kłykieć przyśrodkowy, nadkłykieć oraz kłykieć
boczny;
 kość piszczelowa (łac. tibia) – posiada: kłykieć przyśrodkowy, trzon
oraz kostkę przyśrodkową;
 kość strzałkowa (łac. fibula);
 kości stępu (łac. tarsus) – są to kości: piętowa, skokowa, ośrodkowa
oraz kostki I-IV;
 kości śródstopia (łac. ossa metatarsea);
 kości palców stopy (łac. ossa digitorum pedis);
 trzeszczki mięśnia brzuchatego (łac. ossa sesamoidea);
 trzeszczka mięśnia podkolanowego (łac. os sesamoideum m.
poplitei);
 rzepka (łac. patella).
Główne stawy wchodzące w skład układu szkieletowo-ruchowego

psa, to: staw barkowy, biodrowy, łokciowy, kolanowy, nadgarstkowy oraz
skokowy. Uraz lub dolegliwości bólowe któregokolwiek z powyżej
wymienionych stawów, mogą w dość poważny sposób przyczynić się do
ograniczenia zdolności ruchowej zwierzęcia.
Mięsnie psa.
1. mięsień żwacz
2. m. mostkowo - potyliczny
3. m. mostkowo- gnykowy
4. m. obojczykowo - szyjny
5. m. obojczykowo - ramienny
6. rękojeść mostka
7. m. zębaty
8. m. nadgrzebieniowy
9. m. łopatkowo- poprzeczny
10. m. czworoboczny - część szyjna
11. m. czworoboczny - część piersiowa
12. m. podgrzebieniowy
13. m. naramienny - część łopatkowa
14. m. naramienny - część barkowa
15. m. najszerszy grzbietu
16. m. trójgłowy ramienia
17. m. trójgłowy ramienia
18. m. ramienny
19. m. prostownik promieniowy nadgarstka
20. m. prostownik wspólny palców
21. m. piersiowy głęboki
22. m. skośny zewnętrzny brzucha
23. m. prosty brzucha
24. m. skośny wewnętrzny brzucha
25. m. pośladkowy środkowy
26. m. najdłuższy uda -część przednia
27. m. napinacz powięzi szerokiej
28. m. dwugłowy uda
29. m. półścięgnisty
30. m. pośladkowy powierzchowny
31. żyła jarzmowa zewnętrzna
Układ mięśniowy psa. Układ mięśniowy psa stanowi zbiór różnej

wielkości mięśni, przy czym każdy z nich odgrywa ściśle określone
funkcje. Wielkość oraz kształt mięśni jest uzależniona od przypisanych im
funkcji i czynności związanych z rasą, czyli typowych dla danej rasy lub
grupy ras (np. charty będą miały smukłe, wydłużone, aczkolwiek bardzo
silne mięśnie). Począwszy od tych najdrobniejszych, do tych najbardziej
rozwiniętych i masywnych mięśni (np. u psów bojowych) – wszystkie one
pełnią ważną rolę w organizmie każdego psa.
Główne mięśnie wchodzące w skład budowy anatomicznej psa

(wyszczególnienie ogólne), to: żwacz (łac. masseter), m. mostkowo
potyliczny (łac. sternooccipitalis), m. mostkowo-gnykowy (łac.
sternohyoideus), m. mobojczykowo-ramienny (łac. cleidobrachialis), m.
zębaty dobrzuszny szyi (łac. serratus ventralis cervicis), m.
nadgrzebieniowy (łac. supraspinatus), m. łopatkowo-poprzeczny (łac.
omotransversarius), m. czworoboczny (łac. trapezius), m.
podgrzebieniowy (łac. infraspinatus), m. naramienny (łac. deltoideus,
dzieli się na część łopatkową i barkową), m. najdłuższy grzbietu (łac.
latissimus dorsi), m. trójgłowy ramienia (łac. triceps brachii), m. ramienny
(łac. brachialis), m. prostownik promieniowy nadgarstka (łac. extensor
carpii radialis), m. prostownik wspólny palców (łac. extensor digitorum
communis), m. piersiowy głęboki (łac. pectoralis profundus), m. prosty
brzucha (łac. rectus abdominis), m. skośny zewnętrzny brzucha (łac.
obliquus externus abdominis), m. skośny wewnętrzny brzucha (łac.
obliquus internus abdominis), m. najdłuższy uda (łac. sartorius), m.
napinacz powięzi szerokiej (łac. tensor fasciae latae), m. pośladkowy
środkowy (łac. gluteus medius), m. pośladkowy powierzchowny (łac.
gluteus superficialis) oraz m. półścięgnisty (łac. semitendinosus).
3. Kręgosłup.
Bardzo ważnym dla Ciebie odcinkiem szkieletu psa znajdującym się za

czaszką jest kręgosłup. Od jego poprawnej budowy i funkcjonowania
zależeć będzie zdrowie Twojego podopiecznego. W wielu przypadkach przy
konsultacji nieprawidłowości funkcjonowania i wad kręgów pomocne może
się okazać poznanie anatomii tej części szkieletu Twojego pupila.
Przyjrzyj się zatem kolejnym odcinkom tej ważnej części szkieletu psa.
Kręgosłup psa ma budowę odcinkową i w skład każdego odcinka wchodzą

kręgi.
Kolejne odcinki kręgosłupa w kolejności to:
 odcinek szyjny
 odcinek piersiowy
 odcinek lędźwiowy
 odcinek krzyżowy
 odcinek ogonowy
Kręgi pomimo skomplikowanego kształtu posiadają te same części

wchodzące w skład ich budowy. W każdym kręgu wyróżnia się trzon, który
ma dwa końce; doczaszkowy czyli głowę kręgu oraz doogonowy czyli dół
kręgu i ponadto skierowany dogrzbietowo łuk na którym osadzone są
wyrostki; kolczasty, poprzeczne, stawowe doczaszkowe i stawowe
doogonowe.
Kręgów szyjnych (C) u ssaków domowych jest zawsze 7. Wśród kręgów

szyjnych wyróżniają się budową dwa pierwsze, a mianowicie kręg
szczytowy i kręg obrotowy.
Kręgów piersiowych jest: u mięsożernych 13 (lub 12-14)
Kręgów lędźwiowych 7
Kręgów krzyżowych zrośniętych w kość krzyżową jest: u mięsożernych 3
kręgów ogonowych (ilość bardzo zmienna) jest: od 20 do 23.
Odcinek szyjny kręgosłupa.
Kręg szczytowy, dźwigacz, atlas - to kręg nietypowy w stosunku do

pozostałych. Jest on pozbawiony części zasadniczej jaką jest trzon. W
okresie zarodkowym trzon oderwał się i przyłączył się do kręgu II tworząc
jego ząb obrotowy.
W kręgu tym wyróżnia się dwa łuki; dolny czyli dobrzuszny, zastępujący
trzon i łuk górny czyli dogrzbietowy, który jest odpowiednikiem
właściwego łuku kręgowego. Obydwa łuki kręgu szczytowego zespalają się
z sobą. W ten sposób powstają na zewnątrz dwa skrzydła kręgu. Po ich
stronie dobrzusznej znajdują się doły skrzydłowe. W miejscu połączenia
łuku ze skrzydłami występuje otwór odpowiadający otworowi
poprzecznemu innych kręgów. Od tego otworu albo tuż obok niego
odchodzi u psa otwór dodatkowy prowadzący do otworu kręgowego. U psa
wcięcie skrzydłowe widoczne jest na brzegu skrzydła. Na łuku
dogrzbietowym występuje guzek dogrzbietowy, który jest odpowiednikiem
wyrostka kolczastego. Na łuku dolnym czyli dobrzusznym znajduje się
guzek dobrzuszny Wewnątrz łuku dolnego występuje zagłębienie zwane
dołkiem zębowym przeznaczone do zestawienia z zębem kręgu
obrotowego. Dogłowowo obserwujemy dwa symetryczne półksiężycowate
zagłębienia, czyli dołki stawowe doczaszkowe, służące do zestawienia z
kłykciami potylicznymi. W stawie pierwszym kręgosłupa – potyliczno-
szczytowym można wykonywać ruchy góra – dół (potakujące) głowy.
Kręg obrotowy, obrotnik lub kręg szyjny II jest wyposażony jest w

cienki i długi ząb o wspominany powyżej.
Trzon kręgu obrotowego nie różni się od odpowiednich w pozostałych

kręgach szyjnych. Po stronie dobrzusznej ma on podłużny grzebień.
Wyrostek kolczasty obrotnika ma kształt podłużnego grzebienia.
Zmodyfikowane wyrostki stawowe doczaszkowe są owalno-wypukłe i
skośnie skierowane na boki. Wyrostki stawowe doogonowe kręgu
obrotowego wbudowują się w wyrostek kolczasty. Zachowują się wcięcia
kręgowe doogonowe. W stawie szczytowo-obrotowym odbywają się ruchy
obrotowe głowy.
Pozostałe kręgi szyjne od III do VI są do siebie podobne, tylko kręg
szyjny VII jest wyraźnie krótszy. Na znaczną ruchomość odcinka szyjnego
kręgosłupa wpływa wyraźny rozwój wyrostków stawowych oraz
ukształtowanie końców trzonów kręgowych, w przodzie wypukła głowa, w
tyle wklęsły dół.
Wyrostki kolczyste są ciasno ułożone a wyrostki poprzeczne kręgów

szyjnych powstają w wyniku zespolenia właściwych wyrostków
poprzecznych i szczątkowych żeber szyjnych, nazywać je możemy
wyrostkami żebrowo-poprzecznymi. Kręg szyjny VII odznacza się
wyraźnym skróceniem trzonu, i tym upodabnia się do kręgów piersiowych.
Również długość wyrostka kolczastego jest zbliżona do długości tego
wyrostka w kręgach piersiowych. Wyrostki poprzeczne są krótkie,
pozbawione otworu poprzecznego. Na końcu doogonowym kręgu znajdują
się dołki żebrowe doogonowe na podobieństwo takich samych jakie
występują na kręgach piersiowych i służą do zestawienia z głową
pierwszego żebra.
Odcinek piersiowy kręgosłupa.
Kręgi piersiowe (Th) u mięsożernych występują w liczbie 13.

Istotną cechą kręgów piersiowych są ślady ich połączenia z żebrami w
postaci dwóch par dołków żebrowych doczszkowych i doogonowych
usytuowanych na odpowiednich końcach trzonów kręgowych, oraz dwóch
symetrycznych dołków żebrowych wyrostków poprzecznych
umieszczonych na obwodzie krótkich wyrostków poprzecznych. Dołek
żebrowy doogonowy kręgu poprzedzającego, łącznie z dołkiem żebrowym
doczaszkowym kręgu następnego, tworzą miseczkowate zagłębienia do
zestawienia z głową żebra podczas gdy guzek żebra (patrz budowa żebra)
zestawia się z dołkiem żebrowym poprzecznym.
Trzony kręgów piersiowych są krótkie o spłaszczonych końcach, co

świadczy o ograniczonej ruchomości kręgosłupa w tym odcinku. Grzebień
dobrzuszny występuje wyraźnie na trzonach w początkowym i końcowym
odcinku piersiowym kręgosłupa. U psa brak dołków żebrowych na
ostatnich 3-4 kręgach.
Wyrostki kolczyste kręgów piersiowych są wysokie w porównaniu z

pozostałymi odcinkami kręgosłupa. Są one pochylone ku tyłowi i krawędź
doczszkowa jest ostrą, doogonowa zgrubiała z podłużnym wgłębieniem.
Wyrostek kolczasty kończy się wyraźnym zgrubieniem, czyli guzowatością
kolczastą. Wyrostek kolczasty kręgu 10 u psa jest ustawiony prostopadle
do płaszczyzny czołowej przechodzącej przez całą długość kręgosłupa.
Wyrostki pozostałych kręgów są już pochylone w kierunku doczaszkowym.
Wysokie wyrostki kolczaste pierwszych kręgów piersiowych z chrząstką
łopatki stanowią podłoże kostne dla okolicy międzyłopatkowej zwanej u
zwierząt kłębem.
W kręgach piersiowych wyrostki stawowe uległy wyraźnej redukcji, stąd
nikły stopień ruchomości tego odcinka. Zastępują je powierzchnie
stawowe przednie i tylne widoczne na łukach kręgowych u nasady łuku
kręgowego.
U psa, rozpoczynając od XII kręgu w kierunku doogonowym, pojawiają

się na krawędzi doogonowej łuku wyrostki dodatkowe, w kształcie ostrych
kolców skierowanych doogonowo. U psa wcięcie kręgowe doczszkowe jest
ledwie zaznaczone, natomiast wcięcie kręgowe doogonowe jest głębokie.
Odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Kręgi lędźwiowe (L) - u mięsożernych jest ich 7.
Trzony kręgów lędźwiowych są najdłuższe i najlepiej rozwinięte wszystkich

odcinków kręgosłupa.
Głowa i dół kręgowy są wyraźnie spłaszczone, co uzasadnia zmniejszoną

ruchomość tego odcinka. Wyrostki kolczyste, skierowane do przodu.
Zamiast typowych wyrostków poprzecznych występują długie, wyrostki
żebrowe. Są one ustawione skośnie w dół i do przodu. Wyrostki
suteczkowate osadzone na mocnych wyrostkach stawowych doczszkowych
tworzą wspólnie wyrostek suteczkowato-stawowy. U mięsożernych z tylnej
krawędźi łuku wystają w kierunku doogonowym ostre wyrostki dodatkowe.
Odcinek krzyżowy kręgosłupa.
Kręgi krzyżowe (S) zrastają się w jedną kość krzyżową, która u składa się
z 3 kręgów.
Kość krzyżowa jako sztywny odcinek kręgosłupa tworzy jednocześnie

ważny element składowy miednicy kostnej. Kręgi krzyżowe doogonowo
zmniejszają się i stają się coraz węższe. W efekcie kość krzyżowa
przypomina zarys trójkąta o podstawie skierowanej ku głowie i
wierzchołku skierowanym doogonowo. Powierzchnia dobrzuszna czyli
miedniczna jest gładka, lekko wklęsła. Widać na niej charakterystyczne
kresy poprzeczne, będące śladem zrostu poszczególnych trzonów
kręgowych, stopniowo zanikające doogonowo. Brak przestrzeni
międzyłukowych. Wyrostki kolczaste zespalają się u nasady łuków, a ich
końce obwodowe zachowują samodzielność. Mięsożerne obok dobrze
zachowanych wyrostków stawowych doczszkowych I kręgu krzyżowego,
mają widoczne, w postaci guziczkowatych wyniosłości, zmodyfikowane
wyrostki stawowe w pozostałych kręgach krzyżowych. Jedynie u psa
występują wyraźne wyrostki stawowe doogonowe tylko na ostatnim kręgu
krzyżowym. Połączone otwory kręgowe kręgów krzyżowych tworzą kanał
krzyżowy. Od powierzchni dogrzbietowej z kanałem kręgowym
komunikują się otwory krzyżowe dogrzbietowe, a od powierzchni
miednicznej otwory krzyżowe miedniczne. Silnie rozrośnięte wyrostki
poprzeczne I kręgu krzyżowego, i II kręgu, tworzą skrzydła kości
krzyżowej. Na skrzydłach widoczne są chropowate powierzchnie służące
do połączenia z miednicą.
Odcinek ogonowy kręgosłupa.
Kręgi ogonowe, oznaczone w skrócie jako Cy, cechą

charakterystyczną tego odcinka kręgosłupa jest postępująca redukcja
wszystkich części składowych kręgu, począwszy od trzonu i łuku
kręgowego, a skończywszy na wyrostkach. W odcinku ogonowym kręgi nie
tylko maleją, ale zatracają cechy właściwej dla siebie budowy, co wyraża
się redukcją otworów i łuków kręgowych wraz z występującymi na nich
wyrostkami, oraz postępującym uwstecznieniem ocalałych trzonów
kręgowych. Wspomniane części kręgu zachowują się w formie szczątkowej
na pierwszych dwóch lub trzech kręgach ogonowych. Jako swoista
nowość, nie odnotowana w poprzednich odcinkach kręgosłupa, w kręgach
ogonowych pojawiają się wyrostki naczyniowe, które mogą się zamykać i
tworzyć łuki naczyniowe. Liczba kręgów ogonowych wynosi u psa od 20 do
23. Różnice w liczebności kręgów ogonowych zależą też w dużym stopniu
od rasy zwierząt.
Do szkieletu osiowego zwierząt zaliczamy klatkę piersiową zamkniętą od

góry kręgami odcinka piersiowego kręgosłupa, boczne ściany ograniczają
żebra a dno klatki piersiowej stanowi mostek.
U psa jest tyle par żeber, ile kręgów piersiowych czyli 13.
Żebro składa się z dwóch części: żebra kostnego i chrząstki żebrowej.

Żebra przednie łączą się z mostkiem bezpośrednio, stąd ich nazwa żebra
mostkowe, zwane też żebrami prawdziwymi. Żebra położone doogonowo
od przednich nie mają kontaktu z mostkiem i łączą się z nim pośrednio
poprzez chrząstki tworzące łuk żebrowy. Takie żebra nazywamy łukowymi
lub rzekomymi. U psa z reguły ostatnia para pozbawiona jest kontaktu z
łukiem żebrowym i kończy się wolno w mięśniach, takie żebra nazywamy
mięśniowymi lub wolnymi. Pies ma z reguły 13 par żeber, w tym 9
prawdziwych i 4 rzekome w tym ostatnia para żeber wolnych.
Żebro kostne ma na końcu bliższym głowę żebra. Powierzchnia stawowa

głowy żebra jest podzielona bruzdą głowy żebra na dwie powierzchnie,
przednią i tylną. Obie powierzchnie są przeznaczone do jednoczesnego
zestawienia z dwoma sąsiadującymi kręgami. Zestawiają się one z
odpowiednimi dołkami żebrowymi na trzonach kręgów piersiowych;
dołkiem kręgowym doogonowym kręgu poprzedzającego oraz dołkiem
kręgowym doczaszkowym kręgu następnego.
Przewężenie kostne biegnące za głową żebra określamy jako szyjkę żebra,

a wyniosłość leżąca na drugim końcu szyjki nazywamy guzkiem żebra,
który posiada gładką powierzchnię stawową służącą do zestawienia z
dołkiem żebrowym wyrostka poprzecznego odpowiedniego kręgu
piersiowego. Koniec bliższy, przykręgowy żebra, nieco poniżej od guzka,
jest oddzielony od środkowego odcinka żebra czyli trzonu żebra za
pomocą zgięcia zwanego kątem żebra. Powierzchnia wewnętrzna trzonu
ma w pobliżu krawędzi doogonowej zagłębienie zwane bruzdą żebra, która
mieści tętnicę, żyłę i nerw międzyżebrowy.
Koniec dalszy, obwodowy, żebra kostnego zespala się z chrząstką

żebrową. Zespolenie to ma charakter spojenia. Żebro kostne łączy się z
chrząstką żebrową pod pewnym kątem zwanym kolanem żebra. Chrząstka
żebrowa żeber prawdziwych łączy się z mostkiem stawem mostkowo-
żebrowym. Chrząstki żeber rzekomych są cieńsze i zarazem dłuższe niż
chrząstki żeber prawdziwych. Nakładają się one na siebie od strony
doogonowej i tworzą wspomniany już łuk żebrowy, który sięga do mostka.
W mostku wyróżnia się trzy części: rękojeść mostka, trzon mostka oraz
wyrostek mieczykowaty zakończony chrząstką mieczykowatą. Rękojeść
jest doczaszkową częścią mostka, odgraniczoną od trzonu przez wcięcie
żebrowe dla II pary żeber. Wynika z tego, że rękojeść ma po obu stronach
wcięcia żebrowe dla I pary żeber. Trzon mostka u psa ma kształt
czworoboczny i składa się z 6 skostniałych odcinków połączonych
chrząstkozrostami mostkowymi. Po obu stronach mostka występują
symetryczne zagłębienia czyli wcięcia żebrowe. Służą one do zestawienia z
chrząstkami żebrowymi żeber prawdziwych.
Wyrostek mieczykowaty stanowi zakończenie mostka od strony

doogonowe i nie łączy się z żebrami. Składa sie z dwóch części:
właściwego wyrostka mieczykowatego oraz wąskiej chrząstki
mieczykowatej.
Kości kręgosłupa posiadają wyrostki, które stykają się bezpośrednio z

wyrostkami sąsiednich kości. Znajdują się one na tylnej części kręgu,
nazywanej łukiem kręgowym. Jedne wyrostki służą do stawowego
połączenia kręgów, inne są miejscami przyczepów mięśni i więzadeł. A
zatem wspomagają one ruchy poszczególnych kości kręgosłupa. Aby
najlepiej zrozumieć sposób funkcjonowania wyrostków, spójrz proszę na
drzwi i odbojnik. Kiedy drzwi otworzą się za mocno, odbojnik zatrzyma je i
nie pozwoli na to, by dalej się uchylały. Natomiast kości kręgosłupa
przesuwają się na tyle, na ile pozwolą im wyrostki. Powierzchnie
wyrostków są stosunkowo twarde, grube i gładkie. Dzięki tym cechom
kręgi poruszają się płynnie, bez tarć. Jednak powierzchnie wyrostków
uszkodzonych, objętych stanem zapalnym lub zastałych wskutek mało
aktywnego trybu życia psa stają się cieńsze i bardziej miękkie. Utrudnia to
psu ruch i może powodować ból. Z czasem mogą pojawić się wyrośla
kostne, rosnące na wyrostkach i trzonach kręgów. Mają one tendencję
zlewania się z wyrostkami sąsiedniego kręgu, a w konsekwencji prowadzą
do usztywnienia kręgosłupa, uniemożliwiając jego swobodne ruchy.
Między trzonami kręgosłupa znajdują się krążki międzykręgowe, tzw.
dyski.
Krążek międzykręgowy tworzy w połączeniu z kręgami i więzadłami

najmniejszą jednostkę funkcjonalną kręgosłupa, segment ruchowy.
Pojedynczy segment ruchowy jest tylko w niewielkim stopniu ruchomy,
dopiero idealne współgranie wszystkich segmentów ruchowych daje
znaczną ruchomość psiego kręgosłupa. Krążki międzykręgowe spełniają
potrójną funkcję – łączą poszczególne trzony kręgowe, są częścią stawów
międzyczłonowych oraz przenoszą masę ciała, amortyzują wstrząsy i
umożliwiają wielokierunkowe ruchy kręgów. Zbudowane są z silnych
pierścieni włóknistych, łączących trzony sąsiednich kręgów. Są na tyle
elastyczne, że utrzymują pod ciśnieniem półpłynne galaretowate jądro.
Sprężystość krążków to zdolność do amortyzowania nacisków i wstrząsów,
jakim poddawany jest kręgosłup psa. W ciągu dnia w wyniku stałego
nacisku krążki tracą stopniowo wodę, która jest ich głównym składnikiem.
Podczas wypoczynku psa – snu – kiedy pies śpi, na zasadzie dyfuzji
zasysają wodę i stają się na powrót sprężyste. Krążki międzykręgowe są
nieco większe od samych trzonów, dlatego też nieznacznie wychodzą poza
obrys – wyglądem przypominają bambus.
Odżywianie krążków międzykręgowych odbywa się przez mechanizm

tłocząco – ssący (dyfuzję). Warunkiem jest ruch, stała zmiana między
obciążeniem a odciążeniem. Niczym gabka tkanka krązka
międzykręgowego nasiąka w stanie odciążonym natomiast oddaje płyn w
stanie obciążonym.
Jądro miażdżyste to ruchoma część dysku zajmujące ponad połowę

objętości krążka w wymiarze poprzecznym, położone asymetrycznie –
bliżej tylnego odcinka trzonu kręgu. Może przemieszczać się swobodnie we
wszystkich kierunkach, reagując na ruchy kręgosłupa. Musisz wiedzieć, że
przednie i tylne odcinki pierścienia włóknistego są dwukrotnie grubsze od
odcinków bocznych. Jądro miażdżyste stanowi najbardziej
wyspecjalizowany i czynnościowo najważniejszy element krążka
międzykręgowego. Nie jest ono zupenie nieściśliwe, jak sądzą niektórzy,
gdyż w skutek utraty wody pod wpływem silnego nacisku nieznacznie
zmniejsza swój kształt i objętość.
Jądro miażdżyste spełnia trzy podstawowe funkcje:
- stanowi punkt podparcia dla kręgu leżącego wyżej – utrata tej zdolności
stanowi początek całego łańcucha patologii kręgosłupa psa
- amortyzuje napięcie i naciski oraz przenosi je równomiernie na wszystkie

strony – na cały pierścień włóknisty i na płytki chrzęstne trzonów
kręgowych
- pośredniczy w wymianie płynów pomiędzy krążkiem a trzonami

kręgowymi.
Prawidłowe przemieszczanie się jądra miażdżystego możliwe jest tylko

wtedy, gdy otaczający je pierścień nie jest przerwany. Przemieszczenia
zależne są od kierunku ruchu. Taki płynny ruch jest możliwy dzięki
przemieszczeniom jądra miażdżystego, które przesuwa się tam gdzie
powstaje wolna przestrzeń.
Niewielkie zmiany ciśnienia podczas ruchu są dla krążków

międzykręgowych korzystne, natomiast długotrwałe, nadmierne
obciążenie (spowodowane zbyt intensywnymi ćwiczeniami) może
doprowadzić do uszkodzenia pierścienia utrzymującego jądro w
centralnym położeniu.
Ponieważ nieprawidłowości w funkcjonowaniu krążka międzykręgowego to

prawie 90% wszystkich problemów z kręgosłupem u psów opiszę krótko,
w jaki sposób to się dzieje.
Wysuszony, uwypuklony lub wysunięty dysk drażni nerwy międzykręgowe.

Pies odczuwa wówczas ból i ograniczenia ruchowe.
Rysunki wyjaśniają w jaki sposób dochodzi do podrażnienia nerwów, rzez

wysunięte pierścienie bądź jądro krążka międzykręgowego.
Zaczyna się najpierw od zmian zwyrodnieniowych w obrębie kręgosłupa.

Jeśli zostaną przerwane tylko pierścienie wewnętrzne to taki stan
nazywany jest przepukliną krążka międzykręgowego.
Kiedy jądro przerywa warstwy pierścieni i przedostaje się poza obręb i
dotyka do nerwu to taki stan nazywa się wypadnięciem jądra (popularnie
dysku)
Obie sytuacje są bardzo dokuczliwe i bolesne dla psa, uniemożliwiają
często jego poruszanie.
4. Dysplazja stawów biodrowych
Dysplazja stawu biodrowego (łac. dysplasia ang. hip dysplasia HD) o

powszechnie używanym w Polsce skrócie HD jest jedną z najczęściej
występujących rozwojowych chorób ortopedycznych o podłożu
genetycznym nękającą psy. Korzeni pochodzenia słowa "dysplazja"
możemy doszukiwać się w języku greckim lub łacińskim (dys = zły +
plasis od plassein = tworzyć, kształtować). Współcześnie słowo "dysplazja"
jest używane zarówno w medycynie ludzkiej, jak i weterynarii do
określenia grupy złożonych wad wrodzonych polegających na zaburzeniu
organizacji lub czynności komórek w określonej tkance lub narządzie.
Zatem wyrażenie: "dysplazja stawu biodrowego" może być
interpretowane, jako nieprawidłowy lub wadliwy rozwój stawów
biodrowych, gdzie doszło do nieprawidłowego ukształtowania wielu
elementów składających się na staw.
Po raz pierwszy dysplazja biodrowa u psów została zdiagnozowana i

opisana w 1937 roku, przez amerykańskiego pioniera badań
radiologicznych, doktora G.B. Schnelle'a. Pionierskimi egzemplarzami
poddanymi badaniom naukowym były owczarki niemieckie, które
wchodziły w skład wytypowanej grupy eksperymentalnej. Dr Schnelle
początkowo nazwał świeżo rozpoznane schorzenie, jako: "bilateral
congenital subluxation of the coxofemoral joint" (dwustronne wrodzone
podwichnięcie stawu biodrowo-udowego) i uznał je za dość rzadko
występujące u psów.
W 1966 roku kolejni badacze: Henricson, Norberg i Olsson uaktualnili
definicję tego schorzenia określając je jako: "A varying degree of laxity of
the hip joint permitting subluxation during early life, giving rise to varying
degrees of shallow acetabulum and flattening of the femoral head, finally
inevitably leading to osteoarthritis" (różny stopień wiotkości stawu
biodrowego występujący we wczesnym okresie rozwojowym,
umożliwiający nadwichnięcie, co prowadzi do różnego stopnia spłycenia
panewki i spłaszczenia głowy kości udowej. Stan taki prowadzi
nieuchronnie do choroby zwyrodnieniowej stawów).
Współcześnie gremium naukowców zgodne jest, co do faktu, że dysplazja

stawów biodrowych jest dziedziczną chorobą o nie do końca poznanej
etiologii dziedziczenia (prawdopodobnie uwarunkowaną wieloma genami),
przekazywaną z rodziców na potomstwo, objawiającą się niedorozwojem
panewki miednicy, jej wiązadła i głowy kości udowej, co daje obraz
nadwichnięcia, który w rezultacie prowadzi do dalszych powikłań i rozwoju
choroby zwyrodnieniowej stawu.
Podstawy anatomiczne.
Pozwól, że omówię teraz kilka procesów bez których kompletne

zrozumienie tej choroby byłoby niemożliwe.
Chrząstka jest elastyczną, wielowarstwową tkanką, która składa się z

komórek chrzęstnych (chondrocytów), włóknika łączącego (włókien
kolagenu) i substancji podstawowej (matrycy). Strefa zwapnienia zawiera
niewiele komórek, osadzona jest bezpośrednio na powierzchni kostnej i
jest z nią związana. To związanie ma zapobiec oddzielaniu się chrząstki od
kości przy obciążeniu. W tym celu komórki mają receptory dla witaminy
D3 w trakcie wapnienia, dzięki którym wapń nie tylko wzbogaca wiązanie,
ale i sam może nim sterować
Strefa środkowa (strefa wycierania, strefa przejściowa) zawiera dużą ilość

komórek, tkanki łącznej i matrycy. Ta strefa działa jak poduszka wodna,
która potrafi przejąć i rozdzielić duże obciążenia, które oddziaływują na
powierzchnię chrząstkową. Leżąca najbliżej szczeliny stawu strefa styczna
wykazuje specyficzną strukturę tkanki łącznej, taką jak równolegle
skierowane do powierzchni włókna, dzięki czemu zostaje ograniczona
tkanka chrzęstna względem szczeliny stawu.
Funkcjonalnie staw jest elastycznym połączeniem dwóch kości. Staw

składa się z dwóch nasad kości z chrząstką nasadową oraz częściowo z
wewnętrznego, chrząstkowego aparatu wiążącego, który utrzymuje i
stabilizuje od wewnątrz oba końce kości z sobą. W pustych przestrzeniach
stawu znajduje się tak zwany smar stawowy (synovia), który zapewnia
dobre ślizganie się powierzchni chrząstek i dostarcza wartościowe środki
odżywcze do komórek chrząstki. W dużych stawach (np. biodrowym)
znajdujemy chrząstkę "Hyalina", która odznacza się bardzo wysoką
zawartością wody; duże stawy otoczone są zawsze torebką stawową;
mięśnie i ścięgna stabilizują staw wyłącznie z zewnątrz. "Chrząstkę
włóknistą" znajdujemy szczególnie w tarczkach międzykręgowych
kręgosłupa.
Ponieważ z racji omawianego problemu najbardziej interesuje nas staw

biodrowy, to skupimy się na szerszym omówieniu tego stawu.
Staw biodrowy (łac. articulatio coxae)

jest jednym z największych stawów organizmu u psa, zaliczanych do
stawów wieloosiowych o kulistym charakterze. Staw biodrowy łączy dwie
kości - kość udową (udo) i miednicę. Staw biodrowy pomaga zachować
równowagę i przenosi ciężar ciała z tułowia na kończyny tylne, ale przede
wszystkim umożliwia kończynom tylnym ruch.
Kość miedniczna jest kością parzystą, która powstała ze zrośnięcia trzech

kości: biodrowej, kulszowej i łonowej. Kości miedniczne łączą się ze sobą
w części doczaszkowej za pomocą spojenia łonowego, a w części
doogonowej łączą się z kością krzyżową kręgosłupa.
Dwie kości miednicze i kość krzyżowa tworzą miednicę. W obrębie tej

kości znajduje się panewka stawowa dla główki kości udowej. Wszystkie
kości wchodzące w skład kości miednicznej biorą udział w wytworzeniu
panewki.
Panewka ma kształt głębokiego kubkowatego dołu. Jest u dołu przerwana

przez wcięcie panewki, które prowadzi do dołu panewki znajdującego się
w jej dnie. Do brzegu panewki, który stanowi obwodową wargę
powierzchni księżycowatej przyczepia się obrąbek panewki, który ponad
wcięciem panewki wytwarza więzadło poprzeczne panewki.
Obrąbek stawowy jest włóknisto-chrzęstną strukturą, która stanowi

przedłużenie panewki stawu biodrowego. Obrąbek stawowy ma za zadanie
chronić głowę kości udowej przed uderzeniami o kostny brzeg panewki
oraz zabezpiecza pełny ruch w stawie.
Dół panewki wypełniony jest tkanką tłuszczową. Powierzchnie stawowe

stawu biodrowego tworzą pokryte chrząstką szklistą (z wyjątkiem głęboko
wykrojonego dołu panewki i słabiej zaznaczonego dołka głowy): kulista
głowa kości udowej i powierzchnia księżycowata panewki stawu
biodrowego.
Głowa kości udowej jest idealnie dopasowana do panewki. Na jej szczycie

umiejscowione jest niewielkie wgłębienie tzw. dołek głowy kości udowej
stanowiący miejsce przyczepu więzadła głowy kości udowej.
Cały staw otoczony jest mocną, grubą i obszerną torebką stawową, która
stanowi ważną cześć stawu. Owa torebka zbudowana jest z warstwy
zewnętrznej, zwanej błoną włóknistą, oraz warstwy wewnętrznej -
cienkiej, delikatnej błony maziowej. Pomiędzy nimi biegną nerwy,
naczynia krwionośne oraz limfatyczne.
Błona maziowa jest miękką, dobrze ukrwioną, przesuwalną błoną

łącznotkankową, zbudowaną z synoviocytów A i B oraz komórek
dendrytycznych, która wydziela lepką, bezbarwną lub jasnożółtą, ciągliwą
(długość nitki 3-5 cm) i przeźroczystą maź stawową (płyn stawowy)
wypełniającą jamę stawową torebki.
1. Głowa kości udowej
2. Obrąbek panewkowy
3. Panewka
4. Więzadło głowy kości udowej
5. Włókna warstwy okrężnej
6. Szyjka kości udowej
1. Kość miedniczna
2. Więzadło kulszowo-udowe
3. Więzadło biodrowo-udowe
4. Kość udowa
Objętość płynu stawowego oczywiście zależy od konkretnego stawu. W
płynie stawowym obecne są również składniki komórkowe, oraz również
różnorodne enzymy.
Składnikami wytwarzanymi w obrębie stawu są aminocukry

(glikozoaminoglukany), które produkowane są przez wewnętrzną stawową
błonę śluzową. Konsystencja mazi stawowej jest bezpośrednio zależna od
składu substancji odżywczych krwi. Szczególnie aminocukry (kwas
hialuronowy, siarczan glukozaminy, siarczan chondroityny), a także
lubrycyna i kolagen są istotne dla lepkości mazi stawowej. Gdy brakuje
tych składowych, śluz staje się rzadki i zatraca swoje właściwości smarne.
Błona maziowa wydziela i resorbuje płyn stawowy, odżywia chrząstkę,

ułatwia poślizg powierzchni stawowych, a dzięki bogatemu ukrwieniu żywo
reaguje odczynem zapalnym i wysiękowym na szkodliwe czynniki, takie
jak: uraz, zakażenie, przeciążenie, niezborny ruch itp. Wszystkie struktury
powleczone są mazią stawową, co zapewnia prawidłowe poruszanie się
główki kości udowej w panewce i dostarcza wartościowe środki odżywcze
dla komórek chrząstki. Prawidłowe stawy mają tak mały współczynnik
tarcia, że bez szczególnie dużego obciążenia lub urazu nie może dojść do
ich zużycia.
Od strony zewnętrznej staw wzmacniają otaczające go ścięgna i więzadła.
Stan czynnościowy stawów jest uzależniony od stanu chrząstki stawowej,

aparatu więzadłowo-torebkowego i otaczających te okolice mięśni. Kość
udową z miednicą łączy złożony układ więzadłowy. Ma on szczególnie
ważne znaczenie dla stabilności stawu biodrowego, zabezpieczając go w
ten sposób przed ruchami przekraczającymi normalny zakres jego
ruchomości. Mięśnie wokół stawu biodrowego spełniają dwie funkcje.
Dostarczają siłę do wykonywania ruchów stawu biodrowego we wszystkich
kierunkach. A także stabilizują całą kończynę tylną podczas stania,
chodzenia oraz innych aktywności.
Zakres ruchu w stawie zależy przede wszystkim od kształtu powierzchni

stawowych.
Dzięki stawowi biodrowemu kończyny tylne mogą wykonać następujące

ruchy:
- zginania i prostowania;
- przywodzenia i odwodzenia;
- ruch obrotowy.
Obserwując psa bez trudu zauważymy, że poszczególne odcinki kończyn

łączą się ze sobą pod pewnymi kątami, które są nazwane kątami
stawowymi. Zginanie stawów prowadzi do zmniejszenia tych kątów, a
prostowanie przyczynia się do ich powiększenia - przy czym ruchy
odbywają się w jednej osi ruchu. Jeśli przyjrzymy się przemieszczaniu
kończyn w stosunku do płaszczyzny strzałkowej środkowej ciała to ruchy
te mogą prowadzić do przysuwania kończyn, czyli przywodzenia lub
odsuwania ich od tej płaszczyzny, czyli odwodzenia. Obydwa rodzaje
ruchów odbywają się w jednej osi obrotu i u psów zakres ten jest
niewielki. Jeszcze mniejszy jest zakres ruchów obrotowych. Polegają one
na tym, że jedna z kości biorących udział w tworzeniu stawu ma
możliwość obrócenia się wokół swojej długiej osi. Praktycznie u psów
możliwe jest to tylko w obrębie podramienia.
Co to znaczy dysplazja stawów biodrowych?
Dysplazja stawów biodrowych (łac. dysplasia, ang. hip dysplasia) - jak

sama nazwa wskazuje jest chorobą dotyczącą nieprawidłowości
zachodzących w stawie biodrowym i prowadzących do jego uszkodzeń
oraz deformacji i zwyrodnień. Najczęściej dotyczy przede wszystkim
dużych, ciężkich, szybko-rosnących ras, choć wg ostatnich badań rasy
średnie i małe też się z nią borykają. Stwierdzono również, że duże i
ciężkie rasy statystycznie częściej dają objawy kliniczne choroby, niż rasy
mniejsze. Badania nad dysplazją stawów biodrowych wykazały, że jest
ona chorobą dziedziczną.
Co to oznacza w praktyce?
Istnieją trzy podstawowe czynniki mające wpływ na postnatalny obraz

rosnącego stawu biodrowego psa:
 genetyczne:
określające wielkość, kształt, wzajemne stosunki anatomiczne,
umięśnienie i unerwienie stawu;
 środowiskowe:
o czynniki mechaniczne i ruch wymuszony codzienną
aktywnością zwierzęcia wpływający na rozwój i modelowanie
stawu oraz
o sposób odżywiania, czyli zachowanie równowagi wewnętrznej
organizmu;
 osobnicze:
proces kostnienia na podłożu chrzęstnym u danego osobnika.
Dysplazja stawu biodrowego bierze swój początek z genetycznej

predyspozycji psa do zbyt luźnych połączeń poszczególnych elementów
stawu biodrowego (a przede wszystkim głowy kości udowej i panewki
miednicy) oraz tkanek otaczających staw (mięśnie, więzadła). Dany
osobnik "obciążony genetycznie" rodzi się z normalnymi stawami
biodrowymi, a cały proces rozwoju tego schorzenia rozpoczyna się w
momencie podjęcia przez niego aktywności ruchowej - czyli ok. 2 tygodnia
jego życia w wyniku wyżej wspomnianych nieznanych mechanizmów o
podłożu genetycznym. Zatem "luźny" staw biodrowy zaczyna
funkcjonować nieprawidłowo, zostaje zaburzona równowaga, rozwija się
niestabilność i nadmierna ruchomość głowy kości udowej, która zamiast
przylegać ściśle do panewki miednicy zaczyna się od niej oddalać.
Skutkiem tego oddalania jest ocieranie się główki kości udowej o krawędź
stawu, co prowadzi do stanu zapalnego.
W ciągu kilku miesięcy niezgodnej pracy panewki i kości udowej

zakłócającej proces wzrostowy obu tych części dochodzi do utraty
pierwotnego kształtu przez panewkę, która ulega spłyceniu, głowa kości
udowej też zatraca swój regularny zaokrąglony kształt stopniowo
podlegając deformacji. Dodatkowo brak dostatecznego wsparcia ze strony
mięśni pogłębia rozluźnienie stawu. Powoduje to dalsze oddalanie się
głowy kości udowej od panewki, serię mikro urazów, stany zapalne, co ma
wpływ na funkcjonowanie pozostałych tkanek również. Uszkodzeniu w
postaci utraty elastyczności i rozciągnięciu ulegają: torebka stawowa i
więzadła tracąc swoje napięcie, co sprzyja dalszemu rozluźnieniu i
degradacji całego stawu biodrowego.
Rozwój choroby jej nasilenie i tempo w każdym przypadku jest

indywidualne. W efekcie pojawiający się stan zapalny i ból doprowadza do
ograniczenia ruchu i likwidacji mechanizmu podciśnieniowego. Czynniki te
pociągają za sobą zaniki mięśniowe, brak prawidłowego odżywiania
struktur chrzęstnych stawu - w takich warunkach destrukcja stawu
postępuje szybciej. Zmianom zapalnym i zwyrodnieniowym towarzyszą
zaburzenia ruchu, a brak ruchu wyklucza możliwość powrotu do zdrowia.
Im luźniejszy jest kontakt panewki i głowy kości udowej, tym szybciej i
mocniej będzie uszkadzana chrząstka. Natomiast przy słabym rozluźnieniu
stawu takie zmiany mogą pojawić się dopiero po kilkunastu miesiącach, a
czasem nawet po kilku latach. Ponadto zaobserwowano ciekawe zjawisko -
psy z silnie rozwiniętą muskulaturą zadu są mniej podatne na skutki
wywołane zmianami dysplastycznymi. Psy, u których udział tkanki
tłuszczowej wynosi 5-10% masy ciała (psy krępe, limfatyczne lub o słabo
wyodrębnionych mięśniach i luźnej skórze) chorują częściej niż psy, u
których udział tkanki tłuszczowej wynosi 1-2% masy ciała (psy o wyraźnie
zarysowanych mięśniach i przylegającej skórze).
Generalnie rzecz biorąc przebieg dysplazji można sklasyfikować, jako

pierwsze stadium luźnego stawu, które pogłębiając się przechodzi w
drugie stadium dysproporcji pomiędzy panewką miednicy, a głową kości
udowej i stadium finalne - czyli degradacja kości i zaawansowane
zwyrodnienia.
Oczywiście należy zaznaczyć, że właśnie w zależności od stopnia
degradacji stawu oraz predyspozycji rasowych i właściwości osobniczych
objawy kliniczne tego schorzenia można zaobserwować już u
kilkunastotygodniowego szczenięcia, jak również może się ono ujawnić
dopiero u dorosłego psa lub w sytuacji braku objawów klinicznych o
chorobie można dowiedzieć się niejako "przypadkiem" podczas np.
prześwietlenia psa.
Jak już wspomniałam wyżej dokładny mechanizm powstawania i rozwoju

choroby mimo prowadzenia intensywnych badań nadal nie został poznany.
Jednak w miarę postępu naukowego i na podstawie prowadzonych
doświadczeń naukowcy sugerują, że w ok. 70% o wystąpieniu choroby
decydują geny, zaś pozostałe 30% warunkuje udział środowiska.
Należy pamiętać, że dysplazja stawów biodrowych jest chorobą

nieuleczalną, ale wczesna diagnoza oraz podjęte odpowiednie kroki
profilaktyczno-lecznicze (prawidłowa dieta, oszczędne prowadzenie, leki,
środki wspomagające terapię, ew. zabiegi chirurgiczne itp.), mogą mieć
znaczący wpływ na zdecydowane spowolnienie tempa postępowania
choroby i podniesienie komfortu życia chorego psa.
Objawy dysplazji
Zmiany dysplastyczne mogą dać o sobie znać w każdym momencie życia

psa obciążonego schorzeniem. Należy jednak podkreślić, że przypadki
dysplazji ciężkiej stosunkowo częściej fizycznie ujawniają się już u
szczeniąt 12 tygodniowych, a w przypadku stopnia lekkiego widoczne
objawy mogą wystąpić dopiero u w pełni dojrzałego, kilkuletniego psa.
Może się również tak zdarzyć, że zostanie ona wykryta tylko w przypadku
wykonania badania RTG, bowiem pies nie będzie dawał wyraźnych oznak
mogących świadczyć o problemie.
Do typowych objawów zmian dysplastycznych zaliczamy:
* problemy ze wstawaniem, szczególnie po dłuższym leżeniu;
* ostrożne kładzenie się, wyraźnie widać, że pies szuka odpowiedniej

pozycji nie powodującej bólu;
* podstawianie nóg pod siebie (w ten sposób pies odciąża jedną lub dwie
chore kończyny);
* wady postawy: postawa wąska, postawa rozbieżna, postawa podsiebna

- o ile stanowią odchylenie o co najmniej 10% od postawy normalnej -
mogą być symptomem problemów ze stawami, aczkolwiek nie muszą
wskazywać na dysplazję;
* chodzenie po schodach i skoki sprawiają psu dużą trudność;

* kulawizna i utykanie na jedną lub obie tylne nogi;
* podczas biegu pies odbija się jednocześnie z obydwu kończyn tylnych

(chód zajęczy);
* w ruchu można zaobserwować krótki wykrok (o ile nie jest to związane

z budową anatomiczną);
* w ruchu można zaobserwować zmiany w motoryce ruchu: chód jest

sztywny i/lub chwiejny (kołysanie na boki);
* problemy z poruszaniem się szczególnie po dłuższym odpoczynku,

kiedy nogi nie są jeszcze "rozchodzone";
* pies sam ogranicza sobie ruch do niezbędnego minimum;
* po każdym wysiłku pies dłuższy czas odpoczywa w pozycji siedzącej

często z jedną nogą wyciągniętą na bok;
* objawy kulawizny i utykania nasilają się po wysiłku i zaobserwować je

można zazwyczaj na drugi dzień;
* podczas wstawania pies kilkakrotnie podejmuje "nieudane" próby

podniesienia się;
* charakterystyczne "strzelania" w kościach również mogą być

symptomem problemów ze stawami, aczkolwiek nie muszą wskazywać na
dysplazję.
5. Odżywianie i suplementacja.
Najczęstsze błędy żywieniowe to przekarmianie szczeniąt i dorosłych

psów.
Nadmiar karmy powoduje, że szczenię jest nie tylko cięższe, ale i szybciej
rośnie. A to powoduje duże obciążenie dla rozwijających się stawów. Stad
też częste urazy i stany zapalne. Dlatego warto stosować zasadę, że im
wolniej pies dorasta tym łatwiej dopasowuje się staw.
Kolejnym problemem jest dodawanie do sztucznej karmy wapnia. Gotowe

karmy są tak przygotowane, że nie potrzebują dodatkowo podawania
witamin. Oczywiście mam tutaj na myśli sztuczne witaminy. Podawanie
naturalnych witamin, w przypadku ich nadmiaru organizm bez problemu
wydali. Inaczej jest w przypadku dodatków sztucznych, ich nadmiar nie
jest wydalany, powoduje ich wadliwą mineralizację kości, więc prędzej czy
później pies będzie chory.
Jeśli decydujesz się karmić szczenię i psa gotowanym lub surowym

jedzeniem należy szczególną uwagę zwracać na to, aby pokarm był
uzupełniany organicznymi suplementami i aby w związku z tym szczeniak i
dorosły pies dostawał wszystkie potrzebne składniki i witaminy.
Polecane organiczne suplementy:
Źródło naturalnych substancji

odżywczych oraz maksymalnie
wzbogaca dietę w pełnowartościowe
białko, witaminy i minerały.
Produkt zawiera organiczne sole wapnia
i magnezu z kompleksem substancji
uzupełniających, co zapewnia wysoką
biodostępność i maksymalne
wchłanianie. Wykazuje wielostronne
działanie: wpływa pozytywnie na prawie
wszystkie procesy metaboliczne
zachodzące w organizmie i przywraca
równowagę kwasowo-zasadową.
Spirulina – ta zielononiebieska alga, jest

bogata w wysokiej jakości składniki
odżywcze. Spirulina hodowana jest na
bazie specjalnej technologii w
ekologicznych warunkach oraz
przetwarzana zgodnie z najwyższymi
standardami jakości.
Spirulina – ta zielononiebieska alga, jest

bogata w wysokiej jakości składniki
odżywcze.
FirstFood to naturalne źródło wszystkich
niezbędnych składników, potrzebnych
do wytworzenia odporności,
podtrzymywania i przywracania do
normalnego stanu osłabionego systemu
odpornościowego.
Skuteczny środek ogólnowzmacniający,

immunomodulatorowy oraz
przeciwutleniający na podstawie
witamin, minerałów oraz naturalnych
składników roślinnych.
Przykłady gotowanych dań dla szczeniąt
1. Ryż gotowany i kurczak
228 g (waga przed gotowaniem) mięsa z piersi kurczaka

2 szklanki ryżu długoziarnistego, gotowanego - 320 g
1 łyżeczka oleju roślinnego rzepakowego - 5 g
Szczypta soli himalajskiej
1 tabletka preparatu Ca Mg
1 tabletka witamin i minerałów
zapewnia 669 kalorii, 49,7 g białka, 10,1 g tłuszczu

zapotrzebowanie kaloryczne może być zmniejszone do 15%, aby
zminimalizować problemy ortopedyczne.
2. Ziemniaki i kurczak

3 szklanki ziemniaki, gotowane z skóry - 369 g
1 łyżeczka roślinnego (rzepakowego) oleju - 5g
szczypta soli himalajskiej
1 tabletka Ca Mg
zapewnia 665 kalorii, 49,9 g białka, 9,7 g tłuszczu

3. Makaron i kurczak

2 szklanki makaronu ugotowanego - 280 g
1 łyżeczka roślinnego (rzepakowy) oleju - 5 g
1 tabletka Ca Mg
zapewnia 653 kalorii, 54,5 g białka, 11 g tłuszczu

4. Gotowany ryż i twaróg
339 g twarogu, 2% tłuszczu

2 szklanki ryżu długoziarnistego, gotowanego - 320 g
1 tabletka Ca Mg
zapewnia 760 kalorii, 55 g białka, 12,4 g tłuszczu

5. Ziemniaki i twaróg

3 szklanki ziemniaków, gotowanych ze skórą - 369 g
1 tabletka Ca Mg
zapewnia 756 kalorii, 55,3 g białka, 12 g tłuszczu

6. Makaron i twaróg

2 szklanki makaronu gotowanego - 280 g
1 tabletka Ca Mg
zapewnia 744 kalorii, 60 g białka, 13,4 g tłuszczu

zapotrzebowanie kaloryczne może być zmniejszona do 15%, aby
Powyżej umieściłam organiczne suplementy mające na celu wzbogacić

dietę psa we wszystkie niezbędne dla niego składniki odżywcze. Te same
preparaty stosuje się również dla dorosłych psów i seniorów.
W przypadku już stwierdzonej choroby zwyrodnieniowej stawów dobre

mogą okazać się produkty:
Wspomaga działanie leków

zmniejszających stan zapalny
stawów, mięśni i tkanki chrzęstnej
Zapobiega powstawaniu zmian
zwyrodnieniowych w kościach i
tkance mięśniowej
Wspomaga przepływ krwi przez
mięśnie
Wzmacnia kości, stawy, przeciwdziała
uszkodzeniom tkanki kostnej i
chrzęstnej oraz tkanki łącznej.
Przyczynia się do zmniejszenia stanów
zapalnych stawów.
Znacznie zmniejsza ból oraz uczucie
sztywności przy poruszaniu się.
Oleje Omega
Dieta psa powinna być obowiązkowo wspomagana również probiotykami i
roślinnymi enzymami trawiennymi.
Poprawia rozkład i przyswajanie przez

organizm składników odżywczych.
Reguluje równowagę kwasowo-

zasadową.
Reguluje procesy zapalne w układzie

pokarmowym.
Poprawia trawienie i przyswajanie

pokarmu.
Rozkłada nasycone tłuszcze pochodzenia

zwierzęcego.
Sprzyja poprawie stanu przy kamicy

pęcherza moczowego oraz woreczka
żółciowego.
Probiotyki
Preparaty homeopatyczne
Istnieje wiele leków homeopatycznych, które podawane psom powodują

ustąpienie dolegliwości bólowych.
Polecam:
1. BRYONIA 37 krople 30ml
WSKAZANIA: zespół bolesnego barku i kręgów szyjnych, kręcz szyjny,

bóle i sztywność mięśni karku i szyi ze zwiększonym napięciem mięśni i
promieniowaniem bólu w okolicę między-łopatkową.
NAJCZĘŚCIEJ TOWARZYSZĄCE OBJAWY: bóle, sztywność stawów

karku i szyi, narastające bóle przy ruchach głową promieniujące do gałek
ocznych i czoła, skłonność do skręcania głowy w prawo, bóle lewego oka.
SKŁAD: Bryonia D4, Rhus toxicodendron D8, Lachnantes D4, Actea

racemosa D4, Dulcamara D6
2. COLOCYNTHIS 38 krople 30ml
WSKAZANIA: rwa kulszowa, lumbago, silne bóle nerwu kulszowego z

drętwieniem, mrowieniem i promieniowaniem do stawów biodrowych i
nóg, zapalenie korzonków okolicy lędźwiowo-krzyżowej.
NAJCZĘŚCIEJ TOWARZYSZĄCE OBJAWY: bóle w okolicy krzyża,

obejmujące nogę i biodro, nasilające się przy wstawaniu, kurcze,
drętwienie łydek i stóp, bóle nasilające się przy kaszlu, kichaniu, zimnie i
wilgoci.
SKŁAD: Rhus toxicodendron D8, Gnaphalium D4, Ammonium carbonicum

D4, Colocynthis D6, Nux vomica D6.
3. Rhus 6 krople 30ml
WSKAZANIA: bóle stawowe i mięśniowe - sztywność i osłabienie

kończyn, neuralgie, bóle stawów zwłaszcza biodrowych, bóle reumatyczne,
zapalenia nerwów, ogólne wyczerpanie, bóle głowy.
NAJCZĘŚCIEJ TOWARZYSZĄCE OBJAWY: sztywne, bolesne i wrażliwe
na dotyk stawy kolanowe, obrzęknięte i bolesne stawy stóp i dłoni,
ograniczona ruchomość stawów barkowych, kurczowe bóle łydek, bóle
ustępujące podczas ruchu, swędzenie skóry, pragnienie, poty.
SKŁAD: Acidum formicicum D6, Bryonia D4, Colocynthis D6, Rhus

toxicodendron D8, Urtica urens D6.
1. R11 - Krople na reumatyzm mięśniowy 30ml
Skład:
10ml zawiera: Berberis vulgaris D4 1ml, Calcium phosphoricum D12 1ml,
Causticum Hahnemanni D6 1ml, Dulcamara D4 1ml, Nux vomica D4 1ml,
Rhododendron D4 1ml, Rhus toxicodendron D4 1ml. Pozostałe składniki:
Ethanolum.
Zawiera 36% alkoholu.
Wskazania:
Wskazania lekarskie wywodzą się z homeopatycznych obrazów składników
leku; należą do nich: ostry i przewlekły reumatyzm mięśniowy, zmiany
zwyrodnieniowo-reumatyczne kręgosłupa.
2. R46 - Krople przeciwreumatyczne 30ml
Skład:
10 ml zawiera: Ferrum phosphoricum D12 1 ml, Lithium carbonicum D12
1 ml, Natrium sulfuricum D30
1 ml, Nux vomica D30 1 ml, Rhododendron D6 1 ml, Spiraea ulmaria D12
1 ml. Pozostałe składniki: Ethanolum.
Zawiera 36 % alkoholu.
Wskazania:
leku; należą do nich: reumatyzm przedramienia i ręki, reumatyzm stawu
barkowego, reumatyzm stawów kolanowych, zapalenia stawów
biodrowych.
4. R71 - Krople przeciw rwie kulszowej 30ml
Skład:
10 ml zawiera: Aconitum D4 2 ml, Arsenicum album D30 2 ml,
Colocynthis D4 2 ml, Gnaphalium polycephalum D3 2 ml, Magnesium
phosphoricum D8 2 ml.
Wskazania:
leku; należą do nich: rwa kulszowa.
5. R73 - Krople przeciw zmianom zwyrodnieniowym 30ml
Skład:
10 ml zawiera: Acidum sulfuricum D6 2 ml, Argentum metallicum D12 1
ml, Arnica D4 2 ml, Bryonia D4 2 ml, Causticum Hahnemanni D12 1 ml,
Ledum D3 2 ml.
Wskazania:
leku; należą do nich: zmiany zwyrodnieniowe dużych stawów; choroba
zwyrodnieniowa kręgosłupa.
6. R81 - Krople przeciwbólowe 30ml
Skład:
10 ml zawiera:Arenea diadema D4 1ml, Cimcifuga D4 1ml, Cocculus D4
1ml, Colocynthis D4 1ml, Cyclamen D4 2ml, Gelsemium D3 1ml, Ginkgo
D3 2ml, Spigelia anthelmia D4 1ml. Zawiera 37% alkoholu.
Wskazania: Bóle głowy, nerwoból, mięśniobóle, bóle stawów.

1. Arnica Heel krople 30ml
Wskazania: Wspomagająco w dolegliwościach bólowych spowodowanych

urazami.
2. Cimicifuga-Homaccord krople 30ml
Wskazania: Wspomagająco w łagodnych bólach mięśniowo-stawowych,

zwłaszcza w okolicy szyi i barków.
3. Colocynthis-Homaccord krople 30ml
Wskazania: Wspomagająco w leczeniu dolegliwości bólowych kręgosłupa.
4. Gelsemium - Homaccord krople 30ml
WSKAZANIA: Zespół kręgosłupa szyjnego, migrena szyjna,

osteochondroza szyjnego odcinka kręgosłupa, nerwobóle o różnej
lokalizacji.
SKŁAD: Gelsemium D2, Gelsemium D10, Gelsemium D30, Gelsemium

D200, Rhus toxicodendron D3, Rhus toxicodendron D10, Rhus
toxicodendron D30, Rhus toxicodendron D200, Cimcifuga D2, Cimcifuga
D10, Cimcifuga D30, Cimcifuga D200.
DAWKOWANIE: zwykle 10 kropli 3 x dziennie. W ostrych dolegliwościach

początkowo 10 kropli co 15 min ( przez okres ok. 2 godz.).
5. Traumeel krople 30ml
Homeopatyczny produkt złożony, działa przeciwbólowo, przeciwobrzękowo

i przeciwzapalnie. Składniki preparatu zostały dobrane w sposób, który
uwzględnia różne aspekty zjawiska procesu zapalnego w narządzie ruchu,
towarzyszącego każdemu urazowi.
Traumeel S jest skutecznym lekiem w terapii urazów sportowych,
stosowanym przez sportowców wysokiego wyczynu, a za ich przykładem,
przez osoby amatorsko uprawiające sport.
Lek usuwa przyczyny bólu mięśni i może być stosowany w długotrwałej
terapii.
Traumeel S, ze względu na mechanizm działania, stosowany jest w
leczeniu stanów zapalnych - nie tylko tych będących efektem urazu.
Dlatego lek zalecany jest pacjentom z przewlekłym bólem w terapii
przebiegu chorób zapalnych i zwyrodnieniowych narządu ruchu.
6. Traumeel S tabl.podjęzykowe 50 sztuk
Homeopatyczny produkt złożony, działa przeciwbólowo, przeciwobrzękowo

i przeciwzapalnie. Składniki preparatu zostały dobrane w sposób, który
uwzględnia różne aspekty zjawiska procesu zapalnego w narządzie ruchu,
towarzyszącego każdemu urazowi.
Traumeel S jest skutecznym lekiem w terapii urazów sportowych,
stosowanym przez sportowców wysokiego wyczynu, a za ich przykładem,
przez osoby amatorsko uprawiające sport.
Lek usuwa przyczyny bólu mięśni i może być stosowany w długotrwałej
terapii.
Traumeel S, ze względu na mechanizm działania, stosowany jest w
leczeniu stanów zapalnych - nie tylko tych będących efektem urazu.
Dlatego lek zalecany jest pacjentom z przewlekłym bólem w terapii
przebiegu chorób zapalnych i zwyrodnieniowych narządu ruchu.
Skład: 1 tabletka zawiera: Arnica montana D2, Calendula officinalis D2,

Hamamelis virginiana D2, Achillea millefolium D3 ana 15 mg; Atropa
belladonna D4 75 mg; Aconitum napellus D3, Mercurius solubilis
Hahnemanni D8, Hepar sulfuris D8 ana 30 mg; Chamomilla recutita D3,
Symphytum officinale D 8 ana 24 mg; Bellis perennis D2, Echinacea
angustifolia D2, Echinacea purpurea D2 ana 6 mg; Hypericum perforatum
D2 3 mg, laktozę.
Wskazania: Preparat należy stosować w przypadkach urazów

(sportowych i powypadkowych) takich jak: skręcenia, zwichnięcia, krwiaki,
złamania, wstrząśnienie mózgu itp. Lek może być również stosowany w
przypadkach pourazowych lub pooperacyjnych obrzęków i wysięków oraz
w procesach zapalnych i zwyrodnieniowych dotyczących różnych organów i
tkanek, w tym wątroby oraz narządów ruchu. Korzystne efekty stosowania
Traumeel S, obserwowano w przypadkach astmy oskrzelowej, zapalenia
wyrostka rylcowatego, zapalenia kaletek maziowych, zapalenia
okołostawowego stawu ramienno-łopatkowego, stanów zwyrodnieniowych
stawu biodrowego, kolanowego i małych stawów, chorób tkanek
przyzębia, parodontozy, ropni kieszonek dziąsłowych.
Dawkowanie i sposób podawania: Zwykle 1 tabletkę 3 razy dziennie

podjęzykowo. Na początku leczenia 1 tabletkę co 30 minut przez okres ok.
2 godzin.
1. Berberis Complexe Lehning Nr 83 krople 30ml
Wskazaniami do stosowania są przewlekłe schorzenia reumatyczne,

neuralgie. Polecany przy bólach okolicy lędźwiowo - krzyżowej, rwie
kulszowej, przewlekłych schorzeniach reumatycznych.
Skład:
Krople - 30ml zawiera: Berberis vulgaris D2, Acidum oxalicum D8,
Colchicum D3, Colocynthis D3, Betula folia D1, Ononis spinosa D2,
Natrum sulfuricum D2,Gnaphalium polycephalum D2, Pulsatilla D4,
Terebinthina D3 aa 3ml.
Działanie:
Pobudza funkcję wątroby i nerek, powodując zwiększenie wydalania
produktów przemiany materii, obniża przez to możliwość ujawniania się
dny moczanowej, kamicy żółciowej i nerkowej. Lek zalecany w
przewlekłych schorzeniach reumatycznych i przewlekłych postaciach
rwy kulszowej . Stosowany w bólach stawowych i mięśniowych okolicy
lędźwiowej, kończyn dolnych i klatki piersiowej. Obejmuje swym
działaniem bóle neuralgiczne zwłaszcza dotyczące klatki piersiowej,
okolicy lędźwiowej i biodrowej. Znosi objawy rannego zesztywnienia i
rozbicia. Daje dobre rezultaty przy stosowaniu profilaktycznym w
kamicy żółciowej i nerkowej.
Wskazania:
Przewlekłe schorzenia reumatyczne, neuralgie.
Polecany przy:
- bólach okolicy lędźwiowo - krzyżowej,
- rwie kulszowej,
- przewlekłych schorzeniach reumatycznych i dnawych,
- bólach stawowych i kostnych,
- przewlekłych dolegliwościach okołostawowych,
- szczególnie okolicy krzyżowo - lędźwiowej,
- kolanowej i stawów stopy,
- nerwobólach okolicy klatki piersiowej,
- lędźwiowej i biodrowej,
- porannym uczuciu zesztywnienia i rozbicia.
Możesz teraz dobrać odpowiedni lek dla Twojego psa i wypróbować

jego działanie.
6. Wpływ i działanie masażu
Aby dokładnie zrozumieć działanie masażu, powinieneś poznać ogólne

jego ogólne działanie na organizm psa. Fizyczne i składowe masażu
doskonale wpływają na samopoczucie psa i podnoszą jego sprawność. Za
pomocą masażu będziesz mógł złagodzić zaburzenia pracy różnych
organów.
Płaszczyzny działania masażu i jego efekty
 efekt mięśniowy – głównie poprzez poprawę ukrwienia

 efekt naczyniowy – korzystny wpływ na naczynia krwionośne
w ramach krążenia żylnego i tętniczego
 efekt neuralny – działanie na i poprzez drogi nerwowe
 efekt segmentarny – reakcja tkanki łącznej w wyniku
związku skóry z organami wewnętrznymi
 efekt uspokajający – poprzez pobudzenie przemiany materii
na wegetatywny system nerwowy
 efekt analgetyczny – złagodzenie bólów
Działanie na organizm
Działanie fizyczne obejmuje prawie wszystkie tkanki ciała. Masaż poprawia

ukrwienie skóry, mięsni oraz organów wewnętrznych i dzięki temu również
zaopatruje organizm w ważny dla życia tlen i istotne substancje odżywcze.
Rozluźnia bolesne napięcia mięśni, uelastycznia ścięgna, więzadła i
pochewki, ale przede wszystkim poprawia przepływ limfy, która
odprowadza toksyczne produkty przemiany materii z psiego organizmu.
Działanie masażu na skórę
Skóra stanowi zewnętrzną powłokę ciała, jest ściśle powiązana z

centralnym układem nerwowym toteż odbiera ona różne bodźce, takie jak
ciepło, zimno, ból, dotyk. Podczas masażu usuwane są ze skóry obumarłe
komórki naskórka. Skóra staje się elastyczna i gładka. Masaż ułatwia
oddychanie skórne. Pod wpływem masażu naczynia skórne rozszerzają
się, przez co poprawia się odżywienie skóry i znajdujących się w niej
gruczołów. Masaż przyśpiesza obieg krwi i chłonki w naczyniach skórnych,
dzięki czemu z jednej strony następuje bardziej aktywne dostarczanie
tkankom i organom substancji odżywczych a z drugiej strony - szybsze
wydalanie produktów przemiany materii. Obniża się puls i spada ciśnienie
krwi, poprawia się wydzielanie płynów przez nerki, obniża się poziom
cukru we krwi.
Działanie masażu na mięśnie
Mięśnie, stanowiące czynną część układu ruchowego, poruszają ciało psa,

ale same wymagają bodźca z układu nerwowego. Najważniejszą
właściwością mięśni jest ich zdolność do skurczów. Jest to możliwe dzięki
substancjom odżywczym, służącym do budowy tkanki mięśniowej oraz
wytwarzanej przez nie energii. Pod wpływem masażu tkanka mięśniowa
jest lepiej zaopatrywana w tlen i substancje odżywcze. Masaż powoduje
szybsze wydalanie produktów przemiany materii. Masaż zwiększa zdolność
mięśni do pracy. Po 5 - minutowym masażu zdolność do pracy
zmęczonego mięśnia wzrasta 3÷5 krotnie. Masaż pobudza włókna
mięśniowe do skurczu i podnosi ich napięcie, co zapobiega zanikom
mięśniowym.
Działanie masażu na stawy
Szkielet psa składa się z poszczególnych kości i ich połączeń. Miejsce

połączenia kości (staw) jest zamknięte torebką stawową i otoczone
aparatem więzadłowym. Pod wpływem masażu zwiększa się elastyczność i
wytrzymałość ścięgien, więzadeł i za razem stopień ruchomości stawu.
Pod wpływem masażu zdolność stawów do pracy jest szybciej
przywracana, a ryzyko kontuzji zmniejszone do minimum. Torebki i
więzadła stawowe mają skłonność do zwyrodnień, ponieważ krążenie limfy
zaopatrującej je w substancje odżywcze nie jest tak dobre jak w
naczyniach krwionośnych. Z wiekiem sytuacja pogarsza się ponieważ
pochewki stawowe rozrywają się i twardnieją w wyniku odkładania się
odpadów przemiany materii.
Można to porównać do nurtu rzeki – kiedy jest on wartki i stan wody
wysoki, płynące nurtem zanieczyszczenia spływają z nim. W momencie
kiedy stan wody spada, prąd staje się wolniejszy i zanieczyszczenia
płynące nurtem osadzają się w zatoczkach koryta rzeki. Złogi tworzące się
w torebkach i więzadłach stają się przyczyną zgrubień i opuchlizn stawów i
ścięgien. Żeby temu zapobiec należy masować tkanki okołostawowe.
Działanie masażu na układ krwionośny i limfatyczny
Komórki całego organizmu otrzymują substancje odżywcze i tlen za

pośrednictwem krwi. Ona odprowadza także produkty przemiany materii,
które są następnie wydalane z organizmu przez płuca i nerki. Płyn
tkankowy, oddając komórkom substancje odżywcze, a zabierając produkty
przemiany materii, przedostaje się poprzez naczynia włosowate do krwi
lub przez naczynia limfatyczne do dużych żył. W zakończeniach naczyń
limfatycznych znajdują się węzły chłonne, gdzie zatrzymywane i niszczone
są bakterie. Masaż pobudza układ krwionośny i limfatyczny do pracy, co
powoduje wzmożenie zasilania organów w tlen i substancje odżywcze.
Masaż zwiększa szybkość usuwania z organizmu produktów rozpadu,
likwidacje objawów zastoinowych, zastoinowych także wchłanianie
obrzęków.
Masaż ułatwia odpływ krwi żylnej.
Masaż zmniejsza opór krwi w tętnicach, przez co ułatwia pracę serca.
Pod wpływem masażu naczynia krwionośne rozszerzają się i wzrasta
szybkość obiegu krwi.
Działanie masażu na układ nerwowy
Wszystkie czynności organizmu są regulowane właśnie przez układ

nerwowy. Główną jego cechą jest zdolność odbierania bodźców
nerwowych dośrodkowych i przekazywanie z centralnego układu
nerwowego do wszystkich organów. Masaż oddziałowuje na centralny i
obwodowy układ nerwowy. Masaż działając na centralny układ nerwowy
powoduje wysyłanie bodźców do mięśni, gruczołów wydzielania
wewnętrznego oraz do poszczególnych narządów ustroju. Masaż w
zależności od potrzeby może działać pobudzająco bądź też uspokajająco.
Działanie masażu na pozostałe układy - (układ oddechowy)

Masaż przyśpiesza cyrkulacje krwi w naczyniach krwionośnych, a tym
samym zwiększa ilość krwi dostarczanej do płuc, gdzie następuje wymiana
gazowa. Pod wpływem masażu polepsza się działanie układu
oddechowego, wzrasta ilość krwi bogatej w tlen. Masaż wpływa na układ
pokarmowy polepszając jego ukrwienie, co w znacznym stopniu poprawia
trawienie i przyswajanie substancji odżywczych, a także przyspiesza
wydalanie z przewodu pokarmowego produktów nie strawionych.
(układ moczowy) Pod wpływem masażu zwiększa się ilość krwi
przepływającej przez nerki, przez co poprawia się ich czynność filtracyjna i
lepiej wydalane są substancje przemiany
Działanie masażu na poszczególne układy
Różnego rodzaju bodźce, nie tylko dotykowe, ale także wzrokowe i inne
oddziaływujące na ustrój psa, wywołują określone reakcje jego organizmu,
a więc także poszczególnych narządów m. in. serca, które jest głównym
ogniwem układu krążenia, zapewniającym stały przepływ krwi.
Ogólnie można powiedzieć, że pod wpływem masażu wzrasta pojemność
wyrzutowa i minutowa serca, ponieważ właśnie pod wpływem masażu
wzrasta dopływ krwi do prawego przedsionka i komory serca, stamtąd
krew przedostaje się do płuc, przyspieszają się procesy dyfuzyjne w
płucach i krew świeżo utlenowana powraca do lewego przedsionka a
następnie przez tętnice zostaje rozprowadzona po całym organizmie. U
psów chorych na serce masaż powinien być lekki, spokojny, dostosowany
do rytmu serca.
Wpływ masażu na układ krążenia tłumaczą trzy podstawowe teorie:

- hormonalna
- odruchowa
- mechaniczna
Teoria hormonalna - Wskutek masażu wydziela się z tkanek większa
ilość histaminy, który rozszerza naczynia krwionośne, z kolei histamina,
drażniąc nadnercza, powoduje wzrost wydzielania adrenaliny. Adrenalina
powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, podnosząc ciśnienie krwi. Tak
więc w pierwszej fazie masażu notuje się spadek ciśnienia, a mniej więcej
w 20 min. po masażu wzrost ciśnienia.
Teoria odruchowa mówi o obniżeniu się ciśnienia krwi masowanej części
ciała, o czym informują ośrodkowy układ nerwowy parareceptory. Reakcją
obronną organizmów odpowiedzi na tę informację jest wzrost ciśnienia.
Teoria mechaniczna oparta jest na dwóch przesłankach: na
mechanicznym przepychaniu krwi (głaskanie) i na wytwarzaniu na
naczyniach masowanych próżni (ugniatanie), która zapełnia się wskutek
wessania krwi z części dalszych, leżących obwodowo od miejsca
masowanego. I tak masując część bliższą wywieramy pośredni i bardzo
skuteczny wpływ na część ciała dalszą.
Działanie całościowe
Ciało i dusza psa są ze sobą ściśle powiązane. Dobra kondycja fizyczna

psa oddziałuje na jego nastrój, dobre samopoczucie psychiczne wpływa na
funkcje fizyczne. Ważnym zadaniem masażu jest przywrócenie tej
równowagi. Efekt będzie oczywiście większy kiedy będziesz wykonywał
masaż swojemu psu w przyjemnej i rozluźniającej atmosferze.
Przygotowanie do masażu
Najważniejsze zasady obowiązujące podczas masażu:
 do masażu załóż wygodne ubranie, które nie będzie krępować

ruchów
 obetnij paznokcie, żeby nie szczypać skóry psa
 zdejmij biżuterię, zegarek, pierścionek czy obrączkę
 zachowaj uczucie równowagi i rozluźnienia, stosując swój rytm pracy
 wykonuj masaż w miejscu wygodnym dla Cebie
 aby zachować efekt masażu pomieszczenie powinno mieć temp. 24
oC
 zadbaj aby światło nie było zbyt jaskrawe
 cicha i spokojna muzyka, rozluźniające olejki eteryczne doskonale
uzupełnią atmosferę
Kiedy masaż pomaga
 Przewlekłe choroby mięśniowo – szkieletowe (przykurcze, bóle

mięśniowe, zapalenia ścięgien)
 Po zabiegach operacyjnych
 W przypadku restrykcji ruchowych
 Jako zabieg wstępny przed ćwiczeniami lub po ćwiczeniach
(działanie relaksacyjne, rozgrzewające)
 Przewlekłe zaburzenia równowagi
 Nadmierne lub obniżone napięcie mięśniowe
 Masaż przedwysiłkowy – rozgrzewający i powysiłkowy –
przyśpieszający regenerację
 Blizny tkanek miękkich, obrzęki
 Jako zabieg rozluźniający
Kiedy zaniechać masażu
 Temperatura ciała powyżej 39,5 0 C

 Uszkodzenia skóry, choroby skóry
 Krwawienia wewnętrzne, skłonności do krwawień
 Zerwanie mięśnia
 Ostry okres po urazie ( do 72godzin stosuje się zimne okłady)
 Poważne choroby układu nerwowego wpływające na zachowanie
 Neuralgie – w przypadku niewielkiego bólu można zastosować
delikatny masaż poprzedzony zimnym okładem
 Bolesne stany zapalne stawów
 Uogólniona choroba nowotworowa
 Choroby zakaźne
 Ostre choroby wirusowe
Techniki masażu
Głaskanie
Jest to najpopularniejszy i najstarszy ruch dłoni, znany w zasadzie

każdemu. Najczęściej zupełnie nie przywiązujemy do niego wagi, a jednak
sposób i cel głaskania jest nie tylko ważny, ale i dobroczynny. Dlatego
właśnie stało się ono główną i najbardziej rozpowszechnioną techniką
wykonywania masażu. Techniką, którą rozpoczynamy i kończymy każdy
masaż, a także ruchem poprzedzającym każdą kolejną technikę i
przeplatającym się nieustannie z innymi chwytami.
Fachowo: głaskanie to ruch wykonywany dłońmi masażysty, w

którym to dłoń ślizga się po ciele nie przesuwając jednocześnie
masowanej tkanki. Głaskanie sprężyście odkształca naskórek i skórę
właściwą.
W sytuacjach krytycznego bólu osoby masowanej zdarza się, że podczas
całego trwania masażu na tej wyłącznie technice poprzestajemy.
Głaskanie może być powierzchowne lub głębokie ( ale zawsze

wykonywane zgodnie z kierunkiem masażu).
 Powierzchowne – wykonywane powoli i rytmicznie, 24-25 ruchów na

minutę
 Głębokie – wykonywane energiczniej, szybciej, z większą siłą
nacisku
Techniki głaskania związane są z siłą nacisku, obwodem i powierzchnią

masowanej części ciała. Zgodnie z tym, wyróżniamy:
 Głaskanie płaskie i obejmujące

 Głaskanie jednorącz (mała powierzchnia masowana) i głaskanie
oburącz ( duża powierzchnia)
Głaskanie zawsze zaczynamy delikatnie i łagodnie, później przechodzimy

do głaskania bardziej energicznego i kończymy jak na wstępie- łagodnie i
delikatnie. Ręka masażysty powinna być rozluźniona i ciepła – tak, aby
mogła swobodnie dotrzeć do wszystkich nierówności masowanej
powierzchni i aby nie powodowała u pacjenta ( „spięcia się” czy „gęsiej
skórki” spowodowanej zimną dłonią masażysty)
Cele głaskania:
1. Wyczucie i znalezienie przez masażystę miejsc chorobowo zmienionych

– obrzmiałych, napiętych, skurczonych itp., rozprowadzenie po ciele
oliwy, olejku, talku, żelu, maści, itp.
2.Przyzwyczajenie pacjenta do dotyku dłoni masażysty – uspokojenie,

odprężenie
3.Kojenie bólu – delikatne głaskanie łagodzi ból
4.Poprawa stanu skóry – po głaskaniu skóra staje się gładka i elastyczna,

„świeższa”
Cele głaskania powierzchownego:
5. Poprawa funkcji naczyń skórnych , stymulacja procesów wymiany w

skórze i podskórnej tkance łącznej.
6.Wzmożenie przemiany materii w tkankach skórnych i szybsze

odprowadzenie obrzęków i krwiaków.
7.Zwiększenie tonusu (napięcia) skórnego i tkanki podskórnej .
8. Mechaniczne usunięcie zrogowaciałego naskórka, w celu ułatwienia i

polepszenia wydzielniczej pracy gruczołów potowych i łojowych.
9.Obniżenie pobudliwości zakończeń nerwów czuciowych skóry - działanie

uspokajające na OUN, czyli obniża pobudliwość emocjonalną, rozluźnienie
mięśni.
Cele głaskania głębokiego:
10. Zwiększa kurczliwość mięśni.
11. Pobudza funkcje gruczołów potowych i łojowych.
12.Przyspiesza i usprawnia odpływ krwi żylnej z tkanek, na miejsce której

napływa krew tętnicza, -szybsze i lepsze odżywienie tkanek.
13. Pod jego wpływem zwiększa się o 16-58% wchłanianie płynów z tkanki
podskórnej.
14. Podnosi nieznacznie temperaturę skóry (jest bardziej energiczne)
15. Przyspiesza krążenie, przyspiesza odpłynięcie krwi żylnej z tkanek

i chłonki w kierunku dosercowym dzięki czemu dochodzi do opróżnienia
pni żylnych powierzchownych i głębokich w tkankach. W opróżnionych
żyłach powstaje ciśnienie ujemne, przez co krew z bocznych naczyń
żylnych napływa do naczyń większych.
16. Głaskanie wykonane energicznie i rytmicznie działa pobudzająco na

OUN.
17.Jako bodziec mechaniczny działa na zakończenia nerwów czuciowych i

ruchowych w skórze.
18. Zmniejsza zastoje i obrzęki, przez naprzemienne zwężanie i

rozszerzanie się światła
naczyń następuje pobudzenie układu krążenia- przyspiesza się wchłanianie
krwiaków.
19. U chorych z niedowładami i porażeniami pochodzenia OUN lekkie

głaskanie obniża pobudliwość komórek ruchowych rdzenia kręgowego.
20. Podczas głaskania na klatce piersiowej powoduje zwolnienie ruchów

oddechowych.
Oklepywanie
Jak sama nazwa sugeruje, jest to rytmiczne, energiczne, następujące

jedno po drugim uderzanie rękoma masażysty w masowaną tkankę
(uderzanie to, musi być płynne, sprężyste i synchroniczne).
Siła uderzenia na całej powierzchni ręki, którą wykonujemy oklepywanie

musi być równomierna, nie może sprawiać leżącemu bólu, ani
doprowadzić do pojawienia się na ciele siniaków, przekrwień ani
popękanych naczyń krwionośnych.
Oklepywania NIE stosujemy:
-u dzieci, osób starszych i po ciężkich zabiegach operacyjnych
-w przypadku silnych przykurczów mięśniowych i wzmożonym napięciu

mięśniowym
-w przypadku żylaków
-w przypadku słabych i kruchych ścian naczyń krwionośnych (oklepywanie

mogłoby doprowadzić do ich popękania)
-w przypadku skolioz po stronie przykurczonych mięśni
-w osteoporozie
-w dyskopatiach
-w przypadkach porażeń spastycznych
-zaraz po wzmożonym wysiłku fizycznym
Należy też pamiętać, że oklepywanie jest techniką twardą, silnie

pobudzającą i spinającą mięśnie. Dlatego, jeśli robimy masaż relaksujący,
który na celu ma rozluźnić i odprężyć osobę masowaną – to stosowanie
oklepywania przyniesie skutek wręcz odwrotny. Masowana osoba „zepnie
się w sobie i niestety nie osiągniemy celu „uspokojenia i relaksu”.
Z tego powodu, wielu specjalistów odsuwa tę technikę na dalszy plan – i

masując opiera się na pozostałych sposobach, ten w miarę możliwości
omijając.
Oklepywanie stosujemy najczęściej, gdy chcemy mocno pobudzić mięśnie

– przez silne przekrwienie części ciała, którą masujemy.
Tempo oklepywania: szybkie – 250-300 uderzeń / min. lub wolne -

100-120 uderzeń / min.
Siłę oklepywania naturalnie stopniujemy. Nie możemy zacząć go od razu
od bardzo szybkiego tempa, ponieważ ciało masowanej osoby może się
całkowicie „spiąć”.
Zaczynamy rytmicznie, ale wolniej, przechodząc miarowo do coraz to

szybszych ruchów.
W zależności od tego, czy oklepujemy tylko opuszkami palców czy całą

powierzchnią dłoni zwiększa się lub zmniejsza siła oklepywania
Rozcieranie
Najprościej ujmując technika rozcierania polega na wykonywaniu przez

masażystę ruchów „kolisto-posuwistych” razem z tkanką masowaną.
Jest to tzw. sprężyste odkształcanie struktur zbudowanych z tkanki

łącznej.
Czyli, w przeciwieństwie do głaskania wykonujemy tutaj tzw. fałd skórny,

który będzie się przesuwał razem z ruchem rąk masażysty.
W utworzonym fałdzie skórnym następuje wraz z przesuwaniem się
rozciąganie i rozcieranie poszczególnych tkanek.
Jest najważniejszą i podstawową technika związana z bezpośrednim

leczeniem pacjenta.
Rozcieranie może być : Powierzchowne ( uspokajające, tonizujące) lub

głębokie
( mobilizujące, drażniące)
A w zależności od kierunku wykonywania masażu rozcieranie dzielimy na:
 Spiralne- poprawiające ukrwienie, odżywienie i metabolizm tkanek

 Podłużne- działające rozluźniająco
 Poprzeczne- działające mobilizująco, wpływające na uruchomienie
ścięgien i odpowiednie napięcie powięzi mięśniowej
Rozcieranie wykonujemy energiczniej niż głaskanie, około 60-100 ruchów

na minutę. Pamiętamy też o tym, że każde rozcieranie, jak i każdy inna
technika masażu powinna być przeplatana głaskaniem. Przed
rozpoczęciem rozcierania, w trakcie i na końcu.
Najczęściej wykonujemy w okolicach:
-stawów (zmiany zwyrodnieniowe) i torebek stawowych
-tkanek okołostawowych (zmiany patologiczne)

-aparatu więzadłowego
-ścięgien
-powięzi
-rozcięgien mięśni
-tkanek mięśniowo-ścięgnistych
Oraz przy leczeniu przykurczy, blizn i zrostów pourazowych.
Cele rozcierania:
1.Rozcieranie działa przede wszystkim przeciwbólowo, łagodzi, koi i obniża

pobudliwość nerwów
2.Zapobiega odleżynom i otarciom, powinno się je stosować szczególnie u

osób, które z różnych powodów chorobowych nie mogą się swobodnie
poruszać, leżą długotrwale w łóżku, mają problemy ruchowe itp.
Stosowane jest także po amputacjach, sprzyja „hartowaniu” tkanek
3.Uelastycznia przykurcze mięśniowe, blizny różnego pochodzenia,

więzadła i torebki stawowe, oraz przyczepy mięśniowe.
4.Ułatwia wchłanianie się różnego rodzaju obrzęków i krwiaków, a także

pozapalnych wysięków.
5.Aktywnie pomaga w likwidowaniu wszelkiego typu zgrubień

mięśniowych, stwardnień, problemów torebek stawowych
6.Po zabiegach operacyjnych wspomaga czynnie likwidację zrostów i blizn.
7.Poprawia i zwiększa przekrwienie stawów, dzięki czemu usprawnia się

miejscowy przepływ krwi i chłonki.
8.Rozgrzewa stawy i mięśnie (stosowane zwłaszcza przy masażach

sportowych, wspomaga rozgrzewkę)
Ugniatanie
Technika polegająca na uciskaniu, unoszeniu, przyłożeniu i wyciskaniu

tkanki masowanej przez ręce masażysty. W przeciwieństwie do
poprzednich technik wymaga ono większej siły oraz większego wkładu
pracy masażysty.
Wykonywane jest z częstotliwością 40-50 ruchów na minutę.

Fachowo mówi się, że ugniatanie odkształca sprężyście tkankę mięśniową.
Ważne jest, aby w trakcie, gdy wykonujemy ugniatanie nasza ręka nie
ślizgała się po skórze masowanej osoby, ale wyraźnie i zdecydowanie
chwytała za mięsień , który masujemy i starała się „odciągnąć” go od
części kostnej.
Rodzaje ugniatania:
-„fala”, czyli ugniatanie chwytem przesuwanym (najprościej rzecz biorąc,

należy złapać tkankę masowaną i przesuwać ją tak, jakby powstawała
klasyczna fala). Jest to chwyt podstawowy.
-ugniatanie okrężne
-wałkowanie, wykonywane na kończynach, ze szczególnym zwróceniem

uwagi na uda
i ramiona, ma ono niezwykle pozytywny wpływ na osłabione, wyczerpane
mięśnie, choroby obwodowych naczyń krwionośnych, urazy mięśni
-zruszanie, wykonuje się w okolicy mięśni przykręgosłupowych, na

plecach, w okolicach międzyżebrowych oraz w innych miejscach, w
których trudno jest chwycić mięśnie,
-zwijanie, stosowane przede wszystkim na osłabionych mięśniach,

powierzchniach płaskich oraz miejscach z dużą ilością tkanki tłuszczowej
Jak widać, rodzaje wykonywanych technik ugniatania zależą od stanu

bólowego, kształtu mięśnia i jego wielkości, powierzchni masowanej, płci i
wieku osoby masowanej, oraz jednostki chorobowej.
Ugniatanie powinno narastać stopniowo – słabo energiczne na samym

początku ugniatania.
Ruchy masażysty muszą być płynne, pewne, wyraźne, nie przerywane,

wykonywane bez gwałtowności, szczypania i bez odrywania rąk od
masowanej powierzchni.
Skośnie lub poprzecznie do przebiegu mięśnia.
Zawsze wykonujemy je w kierunku dosercowym, od dalszego do

położonego bliżej szczytu mięśnia i jego przyczepu.
Jest to technika przyjemna dla osoby masowanej – nie powinna sprawiać

bólu (!)
Stanowi mniej więcej 40% całego masażu klasycznego.

Cele ugniatania:
1.Przyspiesza i polepsza regenerację mięśni po intensywnym wysiłku

fizycznym ( m.in. sportowcy)
2.Intensywnie pobudza mięśnie ( regeneruje mięśnie osłabione)
3.Zwiększa elastyczność ścięgien i tkanki mięśniowej
4.Pobudza mięśnie do aktywnego skurczu
5.Zmniejsza napięcie blizn
6.Usprawnia proces wymiany tlenu i dwutlenku węgla w mięśniach
7.Przez pobudzenie receptorów pobudza czucia głębokie ośrodkowego

układu nerwowego
8.Przyspiesza i usprawnia przepływ krwi i chłonki, przez silne przekrwienie

masowanych powierzchni. Przyspiesza również przemianę materii.
Wyciskanie
Podobne jest w sposobie wykonywania do głaskania głębokiego.

Masażysta za pomocą rąk wykonuje ruchy o jednakowej sile po całej
masowanej powierzchni łącznie z tkanką skórną.
Ruch wyciskania może być jednostajny lub pulsacyjny, wykonywany

całą powierzchnią dłoni (chwyt obejmujący z wszystkimi palcami) lub
kciukiem.
Wszystkie ruchy wzdłuż włókien mięśniowych.
Wyciskanie stosowane jest najczęściej w masażu leczniczym (drenaż

limfy) oraz w masażu sportowym.
Cele wyciskania:
1.Przyspiesza odprowadzania produktów przemiany materii
2.Przyspiesza tempo przepływu krwi i limfy poprzez opróżnianie naczyń

krwionośnych i chłonnych.
3.Przepycha krew z naczyń (zarówno chłonnych jak i żylnych) w kierunku

serca
4.Działa pobudzająco na Ośrodkowy układ nerwowy (OUN)

5.Pobudza receptory nerwowe (z obwodowych warstw ścięgien i mięśni
oraz tkanki podskórnej)
Wszystkich technik masażu jest bardzo dużo – w kursie przedstawiłam

tylko te, które w naszym masażu są używane najczęściej.
7. Stres i napięcia mięśni
Aby Twój pies wyniósł jak najwięcej korzyści z Twojego masażu musisz
jeszcze poznać „obszary stresu” na ciele Twojego pupila.
Najbardziej narażone na kumulację stresu są cztery ważne „regiony” ciała

psa czyli:
- głowa i szyja
- ramiona i kończyny przednie
- grzbiet i klatka piersiowa
- zad i tylne łapy
Podczas intensywnego wysiłku mięśni, obszary te będą pokazywać

napięcie o różnym stopniu nasilenia – począwszy od łagodnego przykurczu
do silnego, bolesnego napięcia.
Wiele psów z powodu napiętych mięśni doświadcza ograniczenia ich

prawidłowej pracy.
Musisz pamiętać, że cała struktura mięśni psa działa jednocześnie i
najprawdopodobniej pojawi się więcej niż jednego obszar naprężeń na
ciele. W przypadku pojawienia się urazu w jego tylnej części ciała
wywołującego ostry ból znajdziesz, w miarę zdobywania doświadczenia,
napięcie mięśni w ramionach, plecach i karku.
Punkty stresowe uwidocznione są na rysunku powyżej.
Postaram się wyjaśnić Tobie jak:
- punkty te wpływają na ruch psa,

- jak się objawiają
- wyczuć je badaniem palpacyjnym
- masować te punkty
Znajomość punktów stresowych na ciele psa i wymasowanie ich pozwoli Ci

na zniesienie u niego bólu przez dłuższy czas.
Masaż tych punktów spowoduje zwiększenie elastyczności mięsni i

zwiększenie ogólnej kondycji psa.
Pierwszy punkt znajduje się u nasady głowy i szyi. Głowa i szyja

odgrywają bardzo dużą rolę podczas wykonywania ruchów przez psa. Pies
wykorzystuje swoją głowę i szyję do utrzymania równowagi pozostałych
części jego ciała.
Głowa i szyja są bardzo aktywne podczas gier i zabaw psa. Zwłaszcza

podczas zabawy w przeciąganie liny cały układ mięśniowo – szkieletowy
nie tylko tych części bierze w tym udział ale również pozostałe ciało.
Masowanie głowy i szyi włączając w to również przód i ramiona psa

spowoduje zrelaksowanie tej części ciała.
Obszar drugi to ramiona i przednie łapy ( 2, 3, 4, 5 )
Mocne i elastyczne ramiona oraz przednie kończyny są niezbędne do

wykonywania należycie zadań sportowych. Silne stawy barkowe
zapewniają ich wysoki poziom wydajności.
Kolejny punkt to tylne kończyny i miednica ( 6, 7 )
Tylne kończyny są bardzo ważną częścią anatomii psa – uważane są za

jego siłę napędową. Kiedy te mięśnie są napięte, pies pokazuje, że
odczuwa dyskomfort w plecach z ograniczonym ruchem biodra przez
podkurczenie nogi i utykanie podczas ruchu. Badając psa będziesz mógł
stwierdzić napięcie wzdłuż mięśni kręgosłupa lędźwiowego i
części krzyżowej kręgosłupa.
Ocena chodu.
Musisz nauczyć się bacznie obserwować swojego psa. Każda

niedoskonałość w jego ruchu będzie świadczyła i istniejącym zaburzeniu.
Utykanie podczas wolnego spaceru może wskazywać na problem toczący

się w mięśniach. Kilka masaży powinno usunąć problem. Jeśli jednak
problem z poruszaniem pojawi się podczas kłusowania wtedy należy z
psem udać się do weterynarza ponieważ mogą to być zmiany strukturalne
wymagające konsultacji.
Masowanie miejsc napiętych.
W klasycznym masażu najczęściej masuje się bolącą okolicę, co przynosi

tylko przejściową ulgę. Tymczasem Twoim zadaniem będzie znalezienie
źródła napięcia, które może znajdować się w zupełnie innej części ciała.
Chodzi o to, że ból, choćby w łokciu czy w lędźwiach, może mieć
przyczynę - i często ma - w innych, odległych miejscach. Tych miejscach,
które znajdują się na rysunku powyżej.
Twoim zadaniem będzie znalezienie zależności między różnymi częściami

ciała. Prawo tensegracji (tension - napięcie, integrate - łączyć) mówi, że
ciało funkcjonuje prawidłowo dzięki zrównoważonemu napięciu więzadeł,
ścięgien i mięśni.
Jeśli w określonym miejscu dojdzie do nadmiernego napięcia, to ból wcale

nie musi się pojawić w tej okolicy, lecz może dalej. Tam, gdzie sumują się
siły pociągania między mięśniami. Przykład: bolesność w okolicy szyi
mogą być sumą napięć w okolicach zadu, ud, podudzi i może wymagać
rozmasowania nawet łap.
Jak wobec tego przeprowadzić masaż aby był skuteczny?
Po wykonaniu masażu wzdłuż mięśni przykręgosłupowych, przejdź do

masowania pokazanych powyżej punków na ciele psa. Wykonuj masaż
techniką delikatnego głaskania aby sprawdzić, na ile te miejsca są
bolesne. Po pewnym czasie głaskanie, jego napięcie, można zwiększyć.
Można również wykonywać masowanie ruchem okrężnym, wibracje.
Dobierz chwyty, które będą najbardziej skuteczne dla Twojego psa.
7. Hydroterapia
Zabiegi z zastosowaniem ciepła i zimna są jednymi z podstawowych

zabiegów stosowanych w fizykoterapii. Różnorodność środków fizykalnych
wytwarzających bodźce cieplne spowodowała różnorakie i bardzo
powszechne ich stosowanie.
Istnieje wiele podziałów termoterapii, jednak moim celem nie jest tu ich
przedstawianie. Omówię tylko te zabiegi, które będą pomocne dla Twojego
psa. Zastosowanie okładów przed i po masażu psa zwiększy jego
efektywność. Ciepłe i zimne okłady są korzystne w łagodzeniu bólów przy
ostrym lub przewlekłym zapaleniu stawów.
Działanie miejscowe ciepła
Wykonując ciepły okład swojemu psu miejscowo powodujesz powstanie

odczynu bezpośrednio w miejscu zadziałania, jak i w tkankach
znajdujących się głębiej. Miejsce ogrzewa się, co powoduje rozszerzenie
naczyń krwionośnych, zwiększony przepływ krwi i limfy (poprawienie
trofiki tkanek). Zwiększenie krążenia powoduje wzrost dyfuzji w
naczyniach włosowatych i poprawę wymiany substancji (tlenu, substancji
odżywczych) między krwią i komórkami, oraz poprawia odbieranie z
komórek produktów przemiany materii i stanu zapalnego. Następuje
rozluźnienie mięśni i tkanki łącznej, co działa przeciwbólowo oraz poprawia
lepkość mazi stawowej.
Działanie miejscowe zimna
Zimno działa na organizm w 2 fazach:
Pierwsza faza polega na zwężeniu naczyń krwionośnych w skórze i

tkankach leżących głębiej w celu zapobiegania utraty ciepła. Następuje
obkurczenie się tkanek miękkich podanych przechłodzeniu, dzięki czemu
uzyskujemy działania przeciw wysiękowe, przeciw zapalne, zmniejszające
krwawienie, zmniejszające obrzęki, jak i, przez zablokowanie transmisji
sygnałów bólowych, działanie przeciwbólowe.
Druga faza występuje w chwilę po pierwszej i charakteryzuje się

nasilonym krążeniem (wzrost nawet kilkakrotny) w celu przywrócenia
prawidłowej temperatury tkanek. Wzrost krążenia utrzymujący się do kilku
godzin po zabiegu, powoduje dostarczenie dużej ilości tlenu i substancji
odżywczych, które są niezbędne w procesach regeneracji.
Temperatura wody ma istotne znaczenie w wodolecznictwie. Bodźce
termiczne odczuwane są między zimnem a ciepłem z wieloma jednak
stanami pośrednimi.
Przekroczenie danej granicy czy to ciepła, czy zimna prowadzi do

uszkodzenia tkanek poprzez ich oparzenie lub odmrożenie. Zostało
utworzonych kilka skal odczuwania temperatury wody jednak za
najprostszy przyjmuje się następujący podział:
- woda zimna (8-20 0C)
Działanie: w I fazie – obniżenie temperatury powierzchniowej, zwężenie

naczyń krwionośnych i limfatycznych, podwyższenie ciśnienia tętniczego i
żylnego. W II fazie działanie przeciwne.
- woda chłodna (21-27 0C)
Działanie: jak wody zimnej tylko nieco słabsze.
− woda letnia (28-33 0C)
Działanie: rozluźniające, odprężające, nasenne, przeciwbólowe.
− woda ciepła (34-37 0C)
Działanie: rozszerzające naczynia, obniżające ciśnienie,

przeciwbólowe, przeciwzapalne, uspokajające.
- woda gorąca (38-42 0C)
Działanie: jak wody ciepłej tylko nieco silniejsze.
Tak więc temperatura ma wpływ na to, jakie procesy zachodzą w tkankach

psiego ciała i może pomóc zmniejszyć ból przy powstałej czy istniejącej
już kontuzji.
W jakich przypadkach powinieneś stosować ciepłe okłady, a kiedy

sprawdza się lód?
W doraźnym leczeniu kontuzji duże znaczenie mają zimne lub gorące

okłady. Prawidłowo stosowane przynoszą nie tylko subiektywne odczucie
ulgi, ale mogą wspomóc gojenie się urazu.
Okłady z lodu stosuje się przede wszystkim przy świeżych kontuzjach. Im

szybciej ochłodzisz uszkodzoną część ciała psa, tym lepiej. Niska
temperatura powoduje skurczenie się naczynek krwionośnych, co
zmniejsza puchnięcie, spowalnia również pracę nerwów i działa
przeciwzapalnie.
Czas trwania leczenia okładami.
Przy zastosowaniu bardzo ekstremalnych temperatur czas powinien być

krótszy czyli 5 do 15 sekund, krótki czas trwania okładu wynosi od 15 do
60 sekund, średni wynosi około dwóch minut, przedłużony wynosi od
trzech do 10 minut, natomiast bardzo wydłużony okres wynosi od 10 do
30 min.
Jak nakładać lód?
Można ręcznikiem owinąć zamrożone kostki lodu lub skorzystać ze

specjalnych ice-packów. Inna sprawdzona metoda to zamrożenie wody w
papierowym lub styropianowym kubeczku. Po wyjęciu kubeczka z
zamrażarki możesz oberwać górną cześć i trzymając za dolną masujesz
bolące miejsce. Taka domowa krioterapia dla psa jest najskuteczniejsza w
ciągu pierwszych 48 godzin od urazu.
Ciepłe okłady pomagają tylko w przypadku starych urazów. Możesz je

zastosować u psa przed treningiem lub jakąkolwiek formą ruchu, która,
jak podejrzewasz, wywoła ból lub przed masażem bolącego stawu. Ciepło
pomaga rozluźnić i zrelaksować nadwyrężone miejsce. Okłady wykonujesz
ze zwilżonego gorącą wodą ręcznika i przykładasz na nie więcej niż 20
minut.
Przebieg urazu.
Uraz powoduje uszkodzenie tkanek. W odpowiedzi tkanki uruchamiają

wielofazowy proces, który objawia się ostrym stanem zapalnym oraz
procesami naprawy w celu odtworzenia struktury i funkcji. Powstanie
ostrego stanu zapalnego powoduje: zaczerwienienie, wzrost ciepłoty,
obrzęk, ból i ograniczenie funkcji tkanek.
Gojenie tkanek odbywa się w trzech fazach:
- ostrej – zapalnej, trwa do 48godz;
- podostrej - naprawy i regeneracji, trwa do 6-8tyg;
-przewlekłej - modelowanie blizny, trwa do 12m-cy
Uraz ostry - pierwsze 24 godziny po urazie jest stanem ostrym.

Użyj zimnego okładu natychmiast. Spowoduje to zatrzymanie krwotoku
w uszkodzonych tkankach i przyczyni do zmniejszenia obrzęku, zanim
rozpoczniesz masaż.
Uraz podostry - czas pomiędzy 24 a 72 godzin po urazie jest zaliczany

do stanu podostrego. Zazwyczaj w zależności od ciężkości uszkodzenia
zwykle jest już ustabilizowany. Użyj naprzemiennie zimnych i ciepłych
okładów trwających kilka minut dla każdej aplikacji. Uraz ten można
podzielić na dwie kategorie:
Uraz podostry – zaraz po ostrym urazie czyli po upływie 24 – 48 godzin -

najpierw zastosuj zimno przez trzy minuty, a następnie ogrzewaj przez
dwie minuty. Powtórz ten cykl dwa do trzech razy. Zawsze kończ zabieg
okładem zimnym przez dwie minuty. Po okładzie spróbuj zastosować lekki
masaż obolałego miejsca.
Uraz podostry - po upływie 48 do 72 godzin - najpierw ogrzewaj chore

miejsce przez trzy minuty, a następnie zastosuj zimno przez dwie minuty.
Powtórz ten cykl dwa do trzech razy. Zawsze kończ zabieg okładem
zimnym przez dwie minuty. Po okładzie spróbuj zastosować lekki masaż
obolałego miejsca.
Faza przewlekła – występuje upływie 72 godzin – zastosuj wtedy okłady

przy użyciu ciepła, które rozluźnia tkanki i zwiększa krążenia krwi.
Po masażu, możesz zastosować zimny okład aby uspokoić chore tkanki
jeśli wykonywałeś dosyć głęboki masaż.
Gdy uszkodzenie jest zadawnione podczas masażu może wystąpić
bolesność z lekkim stopniem zapalenia i może wystąpić obrzęk. W tym
przypadku zastosuj zimny okład aby złagodzić obrzęk i uśmierzyć
podrażnione zakończenia nerwowe. Działanie to zmniejszy stan zapalny i
ułatwi dalszą pracę.
Dokładnie rozważ sytuację. Jeśli zdecydujesz się na zastosowanie zimnego

okładu na dużej powierzchni ciała np. w przypadku zapalenia stawów
kręgosłupa to takie działanie będzie bez bezsensu bez uprzedniego
rozgrzania psa. Konieczny będzie krótki spaceru lub wspólna zabawa.
Jeśli zimny okład ma być zastosowany w okolicy ścięgna z powodu jego

zapalenia, rozgrzewanie tego miejsca możesz osiągnąć za pomocą
masażu.
Jak długo i jak często stosować zimne okłady?
W zależności od miejsca kontuzji lód powinien być przykładany przez 10-

20 minut - nigdy więcej, ponieważ zbytnie zmrożenie może doprowadzić
do uszkodzeń ciała. Delikatne miejsca takie jak łapy chłodzimy krócej, a te
gdzie skóra jest grubsza i lepiej odizolowana od kości dłużej. Pomiędzy
zabiegami należy pozwolić ciału wrócić do normalnej temperatury:
naczynia krwionośne muszą stać się na tyle szerokie, by krew mogła
spełnić swą oczyszczająca i odżywczą funkcję. Godzinna przerwa to
minimum
Zimno działa na organizm w 2 fazach:
Pierwsza faza polega na zwężeniu naczyń krwionośnych w skórze i

tkankach leżących głębiej w celu zapobiegania utraty ciepła. Następuje
obkurczenie się tkanek miękkich podanych przechłodzeniu, dzięki czemu
uzyskujemy działania przeciw wysiękowe, przeciw zapalne, zmniejszające
krwawienie, zmniejszające obrzęki, jak i, przez zablokowanie transmisji
sygnałów bólowych, działanie przeciwbólowe.
Druga faza występuje w chwilę po pierwszej i charakteryzuje się

nasilonym krążeniem (wzrost nawet kilkakrotny) w celu przywrócenia
prawidłowej temperatury tkanek. Wzrost krążenia utrzymujący się do kilku
godzin po zabiegu, powoduje dostarczenie dużej ilości tlenu i substancji
odżywczych, które są niezbędne w procesach regeneracji.
Wskazania do stosowania krioterapii miejscowej są bardzo rozległe. Można

wymienić wśród nich np.: ostre stany zapalne, świeże urazy, choroby
reumatoidalne stawów, operacje ortopedyczne oraz bóle.
Przeciwwskazaniem do stosowania krioterapii miejscowej jest przede

wszystkim zaburzenie czucia, zła tolerancja na zimno i brak kontaktu z
pacjentem.
Stosowanie zimna ma większy wachlarz możliwości i mniej obciąża

organizm. W domowych warunkach najłatwiej wykonywać zabiegi cieplno
– zimne z wykorzystaniem kompresów żelowych ColdHot Pack Nexcare.
Zaletą tych kompresów jest wysoka pojemność cieplna i możliwość
wielokrotnego użycia.
Zabiegi zimne wykonuje się po wyjęciu z zamrażalnika (- 15 C) kompresu,

owinięciu go w dostarczony bawełniany pokrowiec lub zwykłą bawełnianą
szmatkę i położeniu na chorym miejscu. Położenie dodatkowej warstwy
ma zapobiec bolesnemu odmrożeniu. Zabieg wykonuje się przez 15 – 20
min. Stosowanie dłuższe mija się z celem, ponieważ upośledza krążenie
krwi, które pojawia się w drugiej fazie. Zabieg można powtórzyć po 3 – 4
godzinach.
Wykonywanie zimnego okładu.
Najlepszy będzie do przeprowadzenia kompres żelowy w kształcie

woreczka. Przyłóż zimny woreczek do chorego miejsca i zacznij
wykonywać powolne okrężne ruchy w chorym miejscu, lekko uciskając.
Masowanie zimnym żelem powinno trwać dla małych psów – 2 minuty,
dla dużych maksymalnie 5 minut, nie dłużej. Należy zwrócić uwagę na
strukturę urazu, obrzęk oraz stan zapalny w tkankach i kruchość tkanek.
Uważaj, aby nie spowodować odmrożenia.
Okłady rozgrzewające
Ciepło stosowane miejscowo powoduje podwyższenie temperatury tkanek,

co daje rozszerzenie naczyń krwionośnych, zmniejsza lepkość krwi,
zwiększa przepływ chłonki.
Wskutek rozszerzania naczyń skóry wzrasta w nich przepływ krwi,

podwyższa się ciśnienie kapilarne (w naczyniach włosowatych), co
prowadzi do przenikania płynu śródnaczyniowego do przestrzeni
pozanaczyniowej. Wraz ze zwiększonym przepływem w obrębie zapalnego
ogniska obserwuje się wzmożoną fagocytozę.
Działając na tkanki objęte procesem zapalnym okład powoduje osłabienie

napięcia mięśniowego, zmniejsza bierne przekrwienie, powodując
zmniejszenie bólu. Najlepszy efekt miejscowego oddziaływania ciepła
dotyczy skóry, a maksymalne nasilenie następuje w ciągu 20-30 min.
Najczęściej spotykanymi sposobami stosowania ciepła są okłady pod

ceratką, okłady gorące, termofory, poduszki elektryczne itp.
Okład pod ceratką składa się z trzech warstw: warstwy mokrej, ceratki i
warstwy suchej. Przed wykonaniem okładu pod ceratką skórę natłuszcza
się wazeliną, aby zapobiec maceracji. Materiał (watę, gazę, flanelkę)
moczy się w wodzie o temperaturze pokojowej.
Materiał dobrze wyciśnięty przykłada się na skórę tak, aby obejmował

całkowicie miejsce objęte stanem zapalnym. Ceratka powinna pokrywać
warstwę mokrą, a warstwa sucha ceratkę. Ceratka uniemożliwia
parowanie i okład taki utrzymuje wilgotność przez dłuższy czas (należy go
zmieniać co 8 godz.).
Technika stosowania okładów gorących jest podobna do okładów

oziębiających.
Czas trwania stosowania ciepła
Okład powinien być stosowany przez 10 do 20 minut, a jego temperatura

nie powinna przekraczać 48 ° C. Pamiętaj, że ze względu na ryzyko
przegrzania okładu ciepłego nie powinno się stosować dłużej niż 20 minut.
Ciepły okład powyżej 48 ° C powinny być stosowany bardzo ostrożnie i

bardzo krótko od pięciu do 15 sekund.
Okładów gorących nie należy stosować w początkowym ostrym okresie
zapalenia czy urazu, a także w chorobach nowotworowych. Ich
zastosowanie wymaga uprzedniej oceny układu krążenia i oddychania.
Okłady ziołowe:
Prostym i skutecznym środkiem leczącym jest okład

z papki żywokostu. 2 stołowe łyżki zmielonego w
młynku korzenia żywokostu wsyp do kubka i zalej
niewielką ilością wrzątku. Wymieszaj, dodając pół
łyżeczki do herbaty oliwy jadalnej. Powstałą
papkowatą masę nałóż na bolące i spuchnięte stawy.
Obwiąż i trzymaj w cieple. Powtarzaj aż do
ustąpienia objawów.
2-3 stołowe łyżki siemienia lnianego zalać 1

szklanka wrzątku. Gotować na wolnym ogniu
przez 5 minut. Odstawić, przykryć, a gdy
ostygnie, kompresować w celu chłodzenia
obrzęków. Stosować przez 5 dni.
Obrzęki i opuchnięcia stawów są zawsze sygnałem zmian chorobowych

występujących w obrębie samego stawu, jak i jego okolicy.
W zależności od stopnia urazu obrzęk, nasilenie bólu trwają krócej lub

dłużej. Przy małych stłuczeniach często wystarczy zimny mokry kompres
lub termofor z lodem przyłożony do chorego miejsca. Poważniejsze urazy i
kontuzje wymagają jednak konsultacji z weterynarzem ortopedą lub
chirurgiem.
Ale obrzęki i ból stawów nie powstają jedynie na skutek urazów. Są one
także wynikiem toczących się w organizmie procesów chorobowych,
ciągnących się nieraz latami. Reumatyzm, choroba zwyrodnieniowa
stawów, zesztywniające zapalenie stawów i wiele innych schorzeń
wymagają stałej opieki lekarskiej, leczenia farmakologicznego i ... z całą
pewnością uzupełniającego leczenia ziołami i preparatami roślinnymi.
Medycyna naturalna, ludowa, ma w swojej aptece wiele leków
wspomagających. Kąpiele, okłady, kataplazmy to środki wykorzystywane
od stuleci, które często masz pod ręką we własnym ogródku czy na
przydomowej łące. Zapewne i one nie są w stanie przywrócić psu pełnej
sprawności, pomniejszyć zużycia stawów, ale stosowane systematycznie
zmniejszą ból i poprawia komfort jego życia.
8. Masaż w zależności od rasy psa.
1. Afghan Hound szyja, ramiona, plecy

2. Airedale tylne łapy i stawy biodrowe
3. Akita plecy zad i tylne łapy
4. Alaskan Malamute tylne łapy i stawy biodrowe
5 American Bulldog ramiona, klatka piersiowa, zad
6. Australian Cattle szyja, klatka piersiowa, zad
7. Australian Shepherd lędźwia i biodra
8. Basenji biodra i boki
9. Basset Hound szyja, całe plecy, kończyny
10.Beagle szyja, ramiona, plecy
11.Bearded Collie szyja, plecy
12.Bedlington Terrier szyja, plecy, brzuch
13.Belgian Sheepdog szyja, plecy, zad, biodra
14.Bernese Mountain Dog plecy i biodra
15.Bichon Frise szyja, plecy
16.Bloodhound szyja, plecy
17.Border Collie szyja, ramiona, plecy
18.Border Terrier biodra, zad, stawy kolanowe
19.Borzoi szyja, plecy, stawy biodrowe
20.Boston Terrier ramiona, klatka piersiowa, plecy
21.Bouvier ramiona, szyja, zad
22.Boxer szyja, plecy, tylne łapy, zad
23.Brittany Spaniel plecy
24.Bull Terrier szyja, plecy i biodra
25 Cairn Terrier szczęki, szyja, plecy, biodra, boki
26.Cavalier King Charles Spaniel plecy, biodra
27.Chesapeake Bay Retriever plecy, zad, tylne łapy
28.Chihuahua szyja, ramiona, zad, stawy kolanowe
29.Chow Chow plecy, zad, stawy kolanowe
30.Cocker Spaniel szyja, plecy, stawy biodrowe
31.Collie plecy, biodra, boki, brzuch
32.Dachshund szyja, plecy, biodra, zad
33.Dalmatian plecy, zad
34.Doberman plecy, kończyny przednie, łopatka, zad
35.English Bulldog szyja, klatka piersiowa, plecy
36.English Setter ramiona, plecy, zad
37.English Springer Spaniel plecy, zad
38.English Toy Spaniels plecy, zad
39.Finnish Spitz szyja, klatka piersiowa, plecy
40.Flat-Coated Retriever plecy, zad
41.Fox Hound szyja, plecy
42.Fox Terrier szyja, ramiona, plecy
43.French Bulldog plecy, klatka piersiowa, biodra
44.German Shepherd plecy, stawy biodrowe
45.German Shorthaired Pointer plecy, zad
46. Golden Retriever szyja, plecy, obszar bioder
47. Gordon Setter ramiona, plecy, zad
48. Great Dane plecy, biodra, tylne łapy
49. Great Pyrenees plecy, zad
50. Greyhound szyja, plecy, biodra
51. Griffon szyja, ramiona, plecy
52. Hovawart plecy, zad
53. Irish Setter przednie łąpy, ramiona, plecy
54. Irish Wolfhound plecy, biodra
55. Jack Russel Terrier plecy, zad
56. Keeshond plecy, zad
57. Kerry Blue Terrier plecy, biodra
58. Labrador Retriever przednie łapy, plecy, obszar bioder
59. Lakeland Terrier klatka piersiowa, plecy, zad
60. Leonberger plecy, zad
61. Lhasa Apso plecy, brzuch
62. Maltese plecy
63. Mastiff szyja, plecy, zad
64. Newfoundland plecy, biodra, tylne łapy
65.Norwegian Elkhound szyja, plecy, zad
66. Nova Scotia Duck Tolling Retriever plecy, zad
67. Old English Sheepdog plecy, szyja, zad
68. Papillon szyja, plecy
69. Pekingese szyja, plecy
70. Pomeranian szyja, ramiona, tylne łapy
71. Poodle (miniature) szyja, ramiona, plecy, tylne łapy
72.Poodle (standard) łapy przednie i tylne, obszar bioder
73.Poodle (toy) szyja, plecy, zad
74.Portuguese Water Dog kończyny przednie i tylne, plecy
75.Pug szyja, plecy, uda
76.Rhodesian Ridgeback plecy, zad
77.Rottweiler plecy, biodra
78.Saint Bernard dolna części pleców, biodra, tylne łapy
79.Saluki biodra, zad
80.Samoyed plecy, zad
81.Schnauzer (giant) ramiona, plecy, zad
82.Schnauzer(miniature) szyja, boki, zad
83.Schnauzer (standard) plecy, zad
85.Scottish Terrier szyja, plecy, zad
86.Shetland Sheepdog plecy, zad
87.Shih Tzu szyja, plecy, zad
88.Siberian Husky szyja, plecy,zad
89.Vizsla szyja, plecy, zad
90.Weimaraner zad, boki, tylne kończyny
91.Welsh Corgi szyja, ramiona, plecy, zad
92.Welsh Terrier plecy, zad
93.West Highland White Terrier szyja, żuchwa, zad, boki, tylne łapy
94.Wheaten Terrier plecy, zad
95.Whippet ramiona, plecy,zad
96.Yorkshire Terrier plecy, zad

Czarnowska B. - Masaż Psa

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Czarnowska B. - Masaż Psa

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Masaż „Świadomy Dotyk”

Masażem nazywamy oddziaływanie bodźcami mechanicznymi na tkanki

Masaż jest jedną z najstarszych dziedzin wiedzy lekarskiej. Wywodzi się z

W okresie medycyny sakralnej kapłani zalecali jego stosowanie, tak jak i

Dopiero Hindusi w swej księdze mądrości Weda pochodzącej z 1800 roku

W okresie medycyny sakralnej kapłani zalecali jego stosowanie, tak jak i

Z czasem masaż odpadł od rytuału religijnego i chociaż wszedł w zakres

W Grecji masaż miał szczególne znaczenie dla sportowców biorących

W kronikach historycznych państwa rzymskiego znajduje się notatka, że

O masażu w całym tego słowa rozumieniu można mówić dopiero w XVI w.

Dlatego w historii medycyny mówi się o Ambrożym Pare jako o

W dziejach masażu znaczną rolę odegrał również filozof angielski Bacon

Następnym krokiem naprzód w dziejach rozwoju masażu są badania

Prawdziwy jednak rozwój masażu leczniczego nastąpił dopiero na początku

Po raz pierwszy spod pióra lekarzy wyszedł opracowany system

Szkołę masażu klasycznego stworzył lekarz holenderski Johan Mezger z

U schyłku XIX w. i na początku XX w. Zabłudowski cieszył się sławą niemal

U schyłku XIX w. odbył się Europejski Zjazd Chirurgów. Część programu

Można przytoczyć nazwiska lekarzy, którzy prowadzili badania naukowe

Piśmiennictwo polskie u schyłku XIX w. wzbogaciło się o kilka

W okresie międzywojennym masaż stanowił dość popularną metodę

Do zasłużonych na tym polu należą: M.Kosiński i J.Zaorski, którzy

Rozwój chemii i farmacji przygłuszył znaczenie naturalnych metod

Budowa ogólna psa. Na powyższym rysunku przedstawiono budowę

Wielkość całego psa, jak i jego kośćca (wielkość, długość i masywność

Kościec psa obejmuje kilka grup kości: kości czaszki, kości

W skład kości czaszki (łac. cranium) wchodzą: szczęka (zwana też

W skład kośćca każdej z dwóch kończyn przednich, czyli

W skład kośćca budującego klatkę piersiową (łac. thorax)

W skład kośćca każdej z dwóch kończyn tylnych, czyli

 kość miedniczna (łac. os coxae) – posiada: guz krzyżowy, guz

Główne stawy wchodzące w skład układu szkieletowo-ruchowego

Układ mięśniowy psa. Układ mięśniowy psa stanowi zbiór różnej

Główne mięśnie wchodzące w skład budowy anatomicznej psa

Bardzo ważnym dla Ciebie odcinkiem szkieletu psa znajdującym się za

Kręgosłup psa ma budowę odcinkową i w skład każdego odcinka wchodzą

Kolejne odcinki kręgosłupa w kolejności to:

Kręgi pomimo skomplikowanego kształtu posiadają te same części

Kręgów szyjnych (C) u ssaków domowych jest zawsze 7. Wśród kręgów

Kręgów krzyżowych zrośniętych w kość krzyżową jest: u mięsożernych 3

kręgów ogonowych (ilość bardzo zmienna) jest: od 20 do 23.

Odcinek szyjny kręgosłupa.

Kręg szczytowy, dźwigacz, atlas - to kręg nietypowy w stosunku do

Kręg obrotowy, obrotnik lub kręg szyjny II jest wyposażony jest w

Trzon kręgu obrotowego nie różni się od odpowiednich w pozostałych

Wyrostki kolczyste są ciasno ułożone a wyrostki poprzeczne kręgów

Odcinek piersiowy kręgosłupa.

Kręgi piersiowe (Th) u mięsożernych występują w liczbie 13.

Trzony kręgów piersiowych są krótkie o spłaszczonych końcach, co

Wyrostki kolczyste kręgów piersiowych są wysokie w porównaniu z

U psa, rozpoczynając od XII kręgu w kierunku doogonowym, pojawiają

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa.

Kręgi lędźwiowe (L) - u mięsożernych jest ich 7.

Trzony kręgów lędźwiowych są najdłuższe i najlepiej rozwinięte wszystkich

Głowa i dół kręgowy są wyraźnie spłaszczone, co uzasadnia zmniejszoną

Odcinek krzyżowy kręgosłupa.

Kość krzyżowa jako sztywny odcinek kręgosłupa tworzy jednocześnie

Odcinek ogonowy kręgosłupa.

Kręgi ogonowe, oznaczone w skrócie jako Cy, cechą

Do szkieletu osiowego zwierząt zaliczamy klatkę piersiową zamkniętą od

Żebro składa się z dwóch części: żebra kostnego i chrząstki żebrowej.

Żebro kostne ma na końcu bliższym głowę żebra. Powierzchnia stawowa

Przewężenie kostne biegnące za głową żebra określamy jako szyjkę żebra,