Professional Documents
Culture Documents
Ariyavasa
Ariyavasa
1/ ed'gef;
2/ w&m;ykkv’ifcH
3/ okwfqdkwm rsOf;BudK;bJ
4/ omoemhrsOf;aMumif;uav;
5/ t&d,m0gow&m; rsOf;aMumif;
7/ t&d,mwdkY\ pHaetdrf
8/ t&d,m0go(10)yg; acgif;pOfygVd
9/ &[ef;ESpfrsdK;
12/ 3-t&d,m0go
15/ 8-t&d,m0go
16/ 9-10-t&d,m0go
18/ owdaumif;yHk
20/ pma&;q&mBuD;wa,mufu
22/ t[ðomw&m;
23/ oGm;vQifoGm;w,fvdkY odygwJh
25/ igoHk;rsdK;
40/ tEkavmrÓPf
43/ "eOÆmeDykaPÖ;rjzpfyHk
44/ tm;xkwfMunfhMuprf;yg
54/ jzpfwdkif;rSwf½I
61/ ayó0w¬K
67/ aemufqHk;pum;awmf
68/ av;wefrSD&mrsm;
69/ pdwfysufpdwfqdk; a&m*grsdK;
70/ a0a'[dum0w¬K
81/ pdwfudkodyHk
84/ or®oeÓPf
85/ O',AÁ,ÓPf
þpmtkyt
f rSm
þt&d,m0gow&m;awmfudk ,ckvdk tcsdet
f cgrsKd;ü pufwifyEHk ydS cf iG &hf onfrmS tcsdeaf umif; tcgaumif;
rdvo
S nf[k ,lqygonf/
þt&d,mtusifjh zpfaom owdy|mef (ur®|mef;) w&m;ukd yGg;rsm; ½Irw S Mf uolwYdk tvGef wk;d wuf rsm;jym;
vmonft h cg jrwfpmG bk&m;onf ,cifu r[mowdy|meokwu f dk a[mMum;awmfrcl ahJ om uk½w
k idk ;f ur®mo"r®e*d ;Hk ü
yifvQif t&d,m0gookwf w&m;awmfudk a[mMum;awmfrjl yefavonf? xkYd aMumifv h nf; uk½w k idk ;f olwidk ;f om; &[ef;
½Sif vl olawmfpif trsm;wkYd rmS t&d,mwkYd \ pHtdrfac:ç t&d,mwkdY\ aea&; w&m;wkYd udk Mum;emMu&í t&d,m
wkYd \ pdwaf eoabmxm; ÓPf&nf ÓPfomG ;wkYd udk aumif;pGm odMu&ayonf/
uREkyf w
f Ydk \ aus;Zl;awmf½iS rf [mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onfvnf; 1311-ckEpS f wefaqmifrek ;f vjynfah usmf
6-&ufaeYu pí &efuek ûf rdU omoemh&yd o f mokYd <ua&muf oDwif;ok;H awmfral omtcg 1311-ckEpS f ewfawmfvjynfh
oDwif;ok;H awmfral omtcg 1311-ckEpS f ewfawmfvjynfah eYü "r®puú y0wåeokwf w&m;awmfudk OD;pGm a[mMum;
awmfrcl ahJ vonf? xkYd aemuf &efuek ûf rdYEiS w hf uG jrefrmjynft&yf&yfü r[mowdy|meokwçf tmoD0ad omyrokwçf
rmvkusykwo å w k çf ouúyO§ow k çf 0r®ud okwçf Oa'´o0db*Fow k çf tewåvu©Pokwçf oVm,we0db*Fow k çf r[m
oVm,weduokwçf ba'´u&wåow k çf aumorÁ, D okwçf oDv0EÅ okw0EÅow k çf r"ky@
d u
d okwpf aom okweå w f Ydk udk
umv a'otm;avsmpf mG qufumqufum a[mMum;awmfrcl ahJ vonf? xkYd aMumifv h nf; &efuek ûf rdYEiS whf uG
jrefrmEkid if t
H &yf&yfwYdkü owdy|mef (ur®|mef;) w&m; yGg;rsm;½Irw S Mf uol &[ef;½Sivf l olawmfpif taygif;wkYd onf
a½S;uxuf wk;d wuf rsm;jym;vmcJah vonf/
aus;Zl;½Sif r[mpnf q&mawmfb&k m;BuD;onf þt&d,m0gow&m;awmfudk a½Tbûdk rdY qdycf eG ½f mG ç &efuek ûf rdU
urÇmat; r[m*E¨m½kaH usmif;wku d f odraf usmif;a&pufcsyGçJ yJc;l ûrdY Mucwf0idk ;f ausmif;wku
d f odraf usmif; a&pufcsyGçJ
ig;okid ;f acsmif;ûrdY r[mpnf&yd o
f m odro f rkwyf çJG &efuek ûf rdU bk&m;vrf;usm;ul;"r®m½kçH rEÅav;ûrdY 0if;vku d ½f yk ½f iS ½f Hk
ykid ½f iS f OD;pde0f if; a':,Of,OfwYdk \ tdraf ½SUw&m;yGw
J Ydk üvnf; a[mMum;awmfrcl o hJ nfjh yif tdrrf ûJ rdYç ajrmif;jrûrdYç
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (þpmtkyftrSm) 2
0g;c,frûrdYç anmifO;D ûrdYç awmifwiG ;f BuD;ûrdYç ysOf;rem;ûrdYç Aef;armfûrdYç rk;d wm;ûrdYç a½Tbadk usmufajrmif;ç rif;vSûrdY paom
ûrdYrsm;üvnf; a[mMum;awmfrcl ahJ Mumif; od&ygonf/
þt&d,m0go w&m;awmfudk pmtkyt f jzpf ykEH ydS &f ef avQmufxm;ol 'g,um-a'gufwm OD;jrifah qGum;-
w&m;bufü 0goemygol wOD;jzpfygonf? q|oH*g,emwacwfv;Hk rSm oD&rd *Fvmuke;f ajrokYd q|oH*g,emwif&ef
ax&0g' ig;Ekid if rH S <ua&mufvmawmfrMl uukeaf om oHCmawmf ajrmufjrm;pGm wkYd tm; apwem 0efxrf; omoemh
tusKd;aqmif tjzpfjzifh aq;0g;uko&if; xif½mS ;aom w&mawmfBuD;rsm;tm; w&m;pmaywkYd udk ar;avQmufavh
½Sad omaMumifh q&mawmf bk&m;BuD;rsm;u ]]'Da'gufwmu w&m;a'gufwmbJ}}[k *kPûf y ajymqkjd cif;ukd cH,&l ½So d l
wOD; jzpfygonf/
þ t&d,m0go w&m;awmfudk zwf½MI u&aom "r®taqGawmf taygif;wkYd onf ]]t&d,mwkYd \ pHtdrf}} ac:
t&d,mwkYd \ aea&;w&m;wkYd udk odMu&aomaMumifh t&d,mwkYd \ ½kyf&nfç t&d,mwkYd \ taetxkdifç t&d,mwkdY\
pdwaf e oabmxm;ç t&d,mwkYd \ ÓPf&nf ÓPfomG ;wkYd udk rSe;f qí odEidk Mf uayawmhrnf? ,ckacwfü w&m;
tm;xkwNf yD;ç tm;xkwqf J &[ef; ½Sif vl a,m*D taygif;wkYd tm;vnf; cGjJ cm;a0befí MunfnKdEidk Mf uawmhrnf
jzpfaMumif; a&;om;tyfygonf/
r*FvmygcifAsm;-
r*Fvm-atmifjrifh
1325-ck? 0gqkv
d qef; 1-&uf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 3
ed'gef;
b0wk oAÁr*FvH
uReaf wmfonf rEÅav;ûrdYü xif½mS ;ausmaf pmcJah om q&m0efBuD; OD;pHMuL;ESihf ZeD;a':rrav;wdYk rS zGm;jrifchJ
aom tBuD;qH;k om; jzpfygonf/
uReaf wmf\zcifBuD;onf trsm;aom &[ef;½Siv f t l aygif;wdYk u oDv*kPçf orm"d*P k Ef iS jhf ynfph akH om
q&m0efBuD;[k *kPûf ycJo
h nft
h avsmuf? xdak cwfu rEÅav;c½dik w
f iG f xif½mS ;ausmfapmcJyh gonf/
tpd;k &trIxrf;tjzpf tESpf (30)cefYrQ xrf;aqmifNyD;aemuf tNidr;f pm;,lí tjyifvel mrsm;udk vufcu
H o
k cJh
&mwGif tema&m*g raysmufuif;aom vlem[lí rawGY&oavmuf jzpfygonf/
waeYaom uHMur®mzefvmyHu
k -uReaf wmf\ rdcifBuD; rarQmv
f ifb
h J ESv;kH a&m*g pGu
J yfvmygawmhonf/
(Congestive Heart Failure) [k ac:aom a&m*gonf rdcifBuD;tm; aeYaygif;rsm;pGm naygif;rsm;pGm ESy
d pf ufcahJ om
aMumif?h rEÅav;ûrdYwiG tf BuD;qH;k jzpfaom t*Fvyd q
f &m0efBuD;ESithf wl uReaf wmf\ zcifBuD;onf pGr;f tm;½So
d avmuf
tm;oGecf eG pf u
kd f ukoMuygaomfvnf;? rdcifBuD;rSm csrf;omcGirhf &bJ b0wyg;odYk ajymif;oGm;ygawmhonf/
xdt
k cgusrSyif ]]vlwYkd ü tcsdet
f ½G,rf a½G; a&m*ga0'em uyfa&mufwwfonf? vlwYkd ü uyfa&mufwwfaom
a&m*ga0'emwdik ;f udk q&m0efBuD;rsm;onf rwm;jrpfEikd ?f vlwYkd onf BuD;onfç i,fonfr[l aowwfonf}} [laom
todÓPfwYkd uRefawmfrh mS ay:vmygawmhonf/
rdcifBuD;uG,v
f eG Nf yD;aemuf uRefawmfonf touf(23) ESpf t½G,w f iG f aq;wuúov kd of Ykd ynmawmfoif
a&mufygonf? aq;wuúov kd f cGpJ w
d cf ef;wGif vlaoaumifrsm;ç vlYcE¨mud, k f tpdwt f ydik ;f rsm;udk aeYpOfawGYae&aom
tcg ]]vlawG[m aooGm;wJt h cg iSuaf ysmwH;k ç xif;wH;k yrm bmrStoH;k rusawmhyguvm;? wcsdew f ek ;f uqk,
d if 'D
vlaoaumifawG[m vlYavmurSm olwYkd u, kd o
f w
l Ykd raoawmhrt
hJ wdik ;f aysmfvukd f yg;vdu k çf armfvu kd f <um;vdu
k Ef iS hf
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 4
aevmcJMh urSmbJ? rl;olurl;ç aomufpm;olu aomufpm;ç &rf;um;olu &rf;um;ç rawmfrw&m;awG vkyo f u l vkyef YJ
xifovdk aevmcJMh urSmbJ? wcsdKYq, kd if b,fvBkd uD;yGg;atmif vkyjf yvdu k rf ,f? a½SYEpS cf g b,foYkd ? vmrJah ½SYEpS tf csdef
rSmb,fy?kH b,fEpS t f wGi;f rSm b,fvt kd qift
h wef;a&muf&r,f[k pDru H ed ;f awGcsNyD; arQmfvifch sufBuD;awGeYJ pdwu f ;l
,OfvmMuayrJh waeYusawmh cEÅmud, k yf suûf yef;NyD; ausmif;om;awG&UJ (Anatomy) oifwhJ aq;wuúov kd f cGpJ w
d f
cef;rSm pefYpefYBuD; a&mufvm&awmhwmbJ? olwYkd&UJ pDru H ed ;f awG arQmvf ifch suaf wGeYJ awmh td;k pm;uGv
J mcJMh uNyD}} [k
awG;rdum oHa0* &rdygonf/
xdt k csderf pS í trsdK;rsdK;aom owdoaH 0*wdYk jzpfay:vmum? rdbwdYk tpOftquf ud;k uG,v
f mcJah om &wem
oH;k yg;odYk pdwn
f w G pf ûyvmygonf/
r[mpnfq&mawmfxH a&mufcJhyHk
uReaf wmfonf tcsed &f wdik ;f omoema&;qdik &f m usr;f pmtkyrf sm;udk zwfavh½ydS gonf? waeYoü "r®puú
y0wåeokwf ygXfeó d , usrf;pmtkyu f kd zwfMum;&m (,HuOd dö ork',"r®H oAÁH wH eda&m""r®)H [laom tyd'k u
f kd
pdw0f ifpm;pGm zwfryd gonf/
xdw
k &m;awmfBuD;udk usifo
h ;kH ygu-
tvkyu
f pd rö sm;aom uRefawmfrmS pdwo f mG ;wdik ;f ud,
k rf ygcJyh g? odYk &mwGif omoemh&yd o
f modYk xdpk Ofu
we*FaEGwywfvQif 2-Budru f s aq;0g;uko&ef a&mufavh½&dS m? uRefawmfwYkd tm; {nfch aH vh½adS om qGr;f pm;ausmif;rS
a,m*D a':at;Munfu r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD; a[mMum;awmfro l nfh pmtkytf opfrsm; xGuw f ikd ;f xGuw
f idk ;f ?
vufaqmiftjzpf ay;avh½adS omaMumifh aumif;pGm zwf½cI &hJ ygonf/
txl;tm;jzifh ,ckvkd Ak'o ¨ moemESihf êuHêuduo f nfh tcdu k 0f ,f? Ak'w ¨ &m;awmft& rdr\d pdwu
f kd &ifu
h suf
atmif xde;f odr;f onfh enf;ud½k mS azGjcif;? uk,
d wf ikd vf ufawGY usifo h ;kH jcif;? tem*wf b0rsm;pGmwdYk twGuaf umif;
aom taxmuftyH&h atmif qnf;yl;jcif;? usifo h ;kH jcif; tvkyw
f Ykd ukd vkyMf ubdYk rsm;pGmvdt
k yfygonf?
odYk &mwGif þodYk ûyvkyf qnf;yl;MuolwYkd um; ½Sm;yg;vSygonf? om;ESihf o®;D ESiçhf aqGEiS rhf sdK;ESiçhf &mxl;*kPf
od&f pnf;pdrOf pömESi,
hf pfr;l um ]]i&Jyef;udk a½Tyef;tvm;}} txifrmS ;í pG, J ol uJo
h Ydk ? 'kuw
© ckNyD;wck cHpm;ae&onf
udyk if okcwrsdK;[k txifrmS ;NyD;? idv
k u
kd çf &,fvukd jf zifh vlYb0udk oH;k ûzef;ypfaeMu ygonf/
tcsdKYrmS 0efBuD;? olaX;BuD;? q&m0efBuD;? pufyikd Bf uD;? t&m½SBd uD; ponftaetm;jzifh 0if<h um;um ae&onf
udyk if r[mokcBuD;[k ,lqMuygonf? ¤if;wdYk \ ZeD;rsm;uvnf; 0efBuD;uawmfBuD;? olaX;uawmfBuD;? q&m0ef
uawmfBuD;? t&m½Su d awmfBuD; ponftaetm;jzifh 0if<h um;um vnfwefwarmharmhjzifh ]]raoaq;udk pm;xm;olwYkd
tvm;}} Zmwdrmef? "ermef? *kPrf mef? ynmrmefwYkd wufaewwfMuavonf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 6
w&m;vdkufpm;jcif;
vl[o
l nf azmufjyef ysufp;D jcif;r½Sad om t&m0w¬KwdYk pak 0;í xkvyk x
f m;onfh t&mr[kw?f azmufjyefysuf
pD;wwfaom oabmw&m;wkYd \ tpkta0;jzpfay&m waeYaomf azmufjyefysupf ;D jcif;odYk a&mufMu&ayrnf/
vH;k 0ysufûyef;onftxd azmufjyefysufp;D jcif;odYk ra&mufrt D wGi;f üyif om;udpçö o®;D udpçö r,m;udpçö
aqGrsK;d udpçö pm;0wfaea&;udpçö azmfrjyEdik af om ud, k w
f iG ;f a&;udpw ö YdkaMumifh pdwaf omuAsmyg'wkYd rMumrMum
a&muf&aomaMumifh tdyrf aysmfjcif;ç ESv;kH wkejf cif;ç aoG;wd;k jcif;ç ESv;kH aoG;aMumydwjf cif; paom a&m*gwkYd pGu
J yfvm
wwfayonf/
tcsKdYaom vl*Pk w f ef vl&nfwwfwYdk url ¤if;wkYd ü jzpfvmaom a&m*ga0'emwkYd ukd ¤if;wkYd \ ypön;f Opöm
&wema½TaiGjzifh zv,fíukovQif &vdrt hf [
hH ,
k q
l Muonf? wcsKdYaom tmPm&yk*Kd¾ vfrsm;url ¤if;wkYd \ tmPmjzifh
zv,fí ukovQif &vdrt hf [hH k ,HMk unfMuavonf/ uRefawmfvnf; wcsdeu f þodYk yif ,HMk unfcyhJ gonf/
a&aMumifjh zpfaom tnpftaMu;udk a&jzifyh if aq;aMum okwo f ifygrSom pifMu,fouJo h Ykd? pdwaf Mumifh
jzpfay:vmaom a&m*ga0'emudv k nf; pdwjf zifyh if jyefvnfuo
k ygrSom aysmufuif;bG,&f m ½Syd gonf/
þpdwaf 0'em pGu J yfvmvQif ud, k phf w
d u
f kd xde;f odr;f Edik pf rG ;f r½Syd gu &yfvYdk vrJ wnfNidr?f oGm;vkYd vJ [efr&?
xdik v
f Ydk vJ raumif;vS? tdyv f Ydk vrJ aysmfonfh a&m*ga0'em pGu J yfvmygawmho h nf? av;yg;aom £&d,mykxf ysujf ym;
jcif;rSm tqd;k 0g;qH;k jzpfygonf/
,ckacwfü xif½mS ;ausmfapmaom vl*P k wf ef vl&nfwwf tydik ;f wGi?f pdwuf kd xde;f odr;f Edik rf I tusifw
h &m;
r½SMd uaom olwYdk rmS txufazmfjyyg a&m*ga0'emrsm; pGu J yfvmonft h cg pdww f nfNidrrf I &½S&d eftwGif b0ifNidrf
aq;vH;k (OD;aESmufNidraf q;vH;k )ac: (Tranquiliser) aq;wkYd ukd aqmifxm;avh ½SMd uygonf/
tdyrf aysmforl sm;onf ¤if;aq;udk tñTe;f twdik ;f oH;k pGMJ uav&m? tdypf ufciG hf tawmftwef &Muayonf?
tdy&f mrS Ek;d aomtcgürl OD;aESmuf½iS ;f vif;NyD; pdwMf unfvif vmwwfygonf? odYk &mwGif ]]aejrifhav t½l;&ifhav}}
qdo
k uJo h Ykd wjznf;jznf;aejrifíh vkyif ef;cGio f Ykd 0ifaomtcg? OD;aESmufonf 'H;k &if;twdik ;f jyefvnfaemufusKvm
aomaMumifh pdwo f nfvnf; rMunfrvif jzpfvmjyefygawmhonf? xkt d cg olwyg;tm; rvkrkd ek ;f xm;vdpk w
d ?f
raumif;BuHvpkd w d ?f olwyg;ajymonfukd [kwo f nfreS o
f nf[k r,HMk unfvpkd w
d w
f Ykd xyfwvJv?J jzpfvmygawmh
onf/
(azmif;w,f)? 0rf;ydu
k f ydev
f mcdu
k f (ydew f ,f) [k vufawGY½rI w
S yf gonf? tcsderf nfrQ MumoGm;rnfrodyg? ½Irw
S af e
aom pdwof nf aysmufu, G íf tdyaf ysmfomG ;ygawmhonf/
eHeufvif;í tdy&f mrS Ed;k aomtcg vGepf mG tHMh oí 0rf;ajrmufryd gonf? ]]ig\tbdYk taumif;qH;k aompdwu f kd
xde;f odr;f Edik rf S enf;aumif;ud&k NyD;}} [k 0rf;omrqH;k jzpfryd gonf? bk&m;½Sif\ *kPaf wmfu¤kd if;? w&m;awmf\
*kPaf wmfu¤kd if; tzefzefygG ;rdonft h jyif? r[mpnf q&mawmfb&k m;\ aus;Zl;*kPw f Ykd uv
kd nf; OD;nGwrf yd gonf?
uReaf wmf\pdwo f nfvnf; txl;ojzifh Munfvifaeygonf? &yfaumif;? oGm;aumif;? xdik af umif;? tvky-f vkyv f Ykd
vJaumif; jzpfaeygawmhonf/
þuJoh Ydk w&m;t&omudk odonfah eYrpS í uRefawmfonf npOftyd &f m0ifwikd ;f azmif;onfç ydeo f nfukd
r½IrwS b
f J tdyaf vhrh ½Sad wmhyg? azmif;ç ydef ½Irw
S &f jcif;onfyifvQif uRefawmhtbdYk taumif;qH;k aom(Tranquiliser)
jzpfygawmhonf/
t&d,m0gow&m;awmfudk emMum;&jcif;
pmtkyftjzpfyHkESdyf&ef
q&mawmfb&k m;BuD;xHrS cGiûhf ycsu&f cJNh yD;aemuf? ¤if;wdwaf cGay:ü½Sad om toHw&m;udk pmw&m;jzpfvm
atmif ul;,la&;twGu?f trsKd ;om;pDru H ed ;f XmerS vufa&;wdk pma&;jzpfol uReaf wmfEiS hf cifrif&if;ES;D aom wlrav;
rEkEt
k m; tultnDawmif;&jyefygonf/
rEkEok nf i,f½, G o
f jl zpfaomfvnf; &wemoH;k yg; q&morm;wdYk ukd ½dak oav;pm;wwfol wOD;jzpfonfh
tavsmuf? uReaf wmfawmif;cHonfh tultnDukd 0rf;ajrmufpmG ulnrD nf jzpfygaMumif; uwdûyNyD;vQi?f jzLpifaom
apwemjzifh toHrpS mjzpfvmatmif (5)&uftwGi;f tNyD;ul;,lay;cJyh gonf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 9
r*FvmOD;atmifjrifu
h þpmrlü ed'gef;vdyk gao;onf? þpmtkyjf zpfay:vmjcif;rSm q&m\ êud;pm;rIaMumifh
jzpf&m ed'gef;udv
k nf; q&monfyifvQif a&;oifyh gonf[k wdu
k w
f eG ;f jyefaomaMumif?h þed'gef;udv
k nf; wlrav;
rEkE\k tultnDjzifyh if a&;om;cJyh gonf/
"r®rw
d af qGtaygif;wdYk ? uRefawmfwYkd wawG[m oHo&mrSm usifvnfaeMuwJh olawG jzpfavawmh rtdck sif
bJEiS v hf nf; tdMk u&onf? remcsib f EJ iS vhf nf; emMu&onf? raocsib f EJ iS vhf nf; aoMu&onf? aoNyD;jyefawmhvnf;
wzef b0opfü rjzpfcsiaf yrJh jzpfMu&OD;rnf? jzpfjyefawmhvnf; ud, k jf zpfcsi&f m b0ücsn;f jzpf&onfr[kw?f
ouúm,'d|u d if;ao;aom yk*Kd¾ vfrmS qdv k Qif i&Jüvnf; jzpfEikd o
f nf? wd&pämefüvnf; jzpfEikd o f nf? Nydwmå üvnf;
jzpfEikd of nf? tok&um,fqo kd nfh tyg,fb0üvnf; jzpfEikd o f nf? rjzpfygapESi[ hf k awmifw
h vdYk vnf; &onf
r[kw?f ûyvkycf ahJ om uHtm;avsmpf mG oljzpfcsi&f mrSm jzpfomG ;wwfygonf/
]]ouúm,'d|u
d kd t<uif;rJh y,fEikd w
f hJ t&d,mr*fzv
kd w
f &m;awG avmukw&å m oDv orm"d ynmawGeYJ jynfph kH
atmif tm;xkw&f r,f}} vdYk aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;\ 0dyóemtvkyaf y;w&m;awmfBuD; pmtkyüf
qdx
k m;ygonf/
«b,fvt kd m;xkw&f rnfukd odvokd nfh pdwjf zpfay:vmí ur®|mef;q&mawmfrsm;jzpfaom OD;y@dwESihf OD;Z0e
wdYk xüH ½dak opGmcsOf;uyfNyD; tvkyaf y;w&m;awmfBuD;udk ay;oem;awmfr&l ef avQmufxm;ygonf/ ur®|mef;q&mawmf
t½Sijf rwfrsm;uvnf; q&mawmfBuD; jyoawmfral om enf;twdik ;f jyoawmfryl gonf/»
cE¨mud,
k af y:wGif jzpfay:orQwdYk ukd ½Irw S Mf unfah omtcg 0rf;ydu
k o
f nf ,ciftwdik ;f yif azmif;vduk yf ed v
f u
kd f
ESihf jzpfaeonfukd odae&ygonf/ xdu k o hJ Ykd odaeonfMh um;xJu uReaf wmf\ vlrrmrsm;udk rsuaf phxw J iG f jrifvmyg
onf/
wzefvrl rmrsm;\ rsuEf mS awG aysmufu, G Nf yD; cifrif&if;ES;D aom rdwaf qGtcsi;f csi;f &,fp&m armp&majymcJh
onft h aMumif;rsm;udk jyefvnfawG;rdygonf/ awG;rd&mrS wzefajcaxmufü emusijf cif;ESihf em;0ü tcH&cufavmuf
atmif,m;,Hjcif; aysmufomG ;NyD;aemuf aygifusifvmjyefonfukd owdûyrdygonf/ aygifuusifaeonfah e&modYk
pdwaf &mufomG ;&mrS wcsed u f wOD;wa,mufEiS hf pum;ajymrwJí h pdwq f ;kd cJ&h aom taMumif;rsm;jyefNyD; ay:vmonf
udo
k wd&vmygonf/ uRefawmfonf ½Irw S o
f rQwdYk ukd q&mawmft½Sijf rwftm; avQmufxm;Munf&h m? q&mawmf
t½Sijf rwfwYkd u ]]wumBuD; w&m;xdik &f if; ay:vmorQ aumif;qd;k cHpm;rIawG odraI wG t&ifuêuHawGUcJ&h wJh
taMumif;rsKd ;pHak wGukd cyfMumMum pdu k Nf yD;awmhom ½Irw S Mf unhyf g/ wu,fvYkd wumBuD; BuHqxm;wmawGxu J
w&m;xdik wf t hJ csderf mS ay:vmvdYk ½v
dS QifvJ wjcm;udk pdwrf a&mufapbJ 'DawG;awm BuHqrIawG tay:rSmom tm½Hpk u kd f
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 10
NyD; ½Irw
S yf g/ bmudb k aJ wG;awG; emwm? usiw
f m? anmif;wm? udu
k w
f m? xHw
k mawGukd b,fvb
kd J cHpm;ae&ae&
pdwrf ysufeYJ }} [k rdeYf awmfryl gonf/
qDG'iftrsdK;orD;oDv½Sif
uReaf wmfonf waeYvQiw f Budr?f wBudrv f Qif wem&DrQom w&m;xdik v f mcJ&h mrS wvausmrf Q MumvmcJah omf
vnf; w&m;awmf\t&omudk b,fvckd pH m;&rSe;f rodí pdwyf suo f vdjk zpfvmygonf? pdwyf suo f nfMh um;xJuJ wzef
jyefíawG;rdjyefaomtcg omoemh&yd o f modYk vma&muf w&m;tm;xkwMf uaom olawmfpiftaygif;wdYk onfw&m;awmf
\t&omudo k Nd yD; ÓPfpOfemoGm;Muonf/ omoemh&yd o f mrS rdik af ygif;rsm;pGm a0;uGmvSaom Oa&mywdu k f taemuf
urf;ajc? qG'D ifjynfrS qG'D ifvrl sdK; oDv½Sirf BuD; a':trdwmå uyif ÓPfpOfemNyD;aomtcgü "Meditation is a very
Marvellous Process" (t"dyÜg,frmS w&m;tm;xkw& f wm odyx f ;l qef;'gbJ) [k uReaf wmhtm; omoemh&yd o f m
aq;cef;xJwiG f xkwaf zmfajymoGm;cJb h ;l onf/
1962-ck? ZEé0g&Dv 1-&ufaeYrpS NyD; w&m;xdik v f mcJ&h mrS 1962-ck? 'DZifbmvxJoYkd a&mufvmaomtcg
eHeufcif;wcsed w
f iG f uReaf wmfonf razmfjyEdik af om w&m;t&omuav;udk cHpm;vdu k &f ygonf/
xdt
k &omuav;rSm uReaf wmf\ woufwmwGif cHpm;cJ&h aom rnfonft h &omESirhf Q rwlaMumif;udk od½dS
oGm;ygonf/ xdt
k &omuav;udk cHpm;&NyD;aemuf 1963-ckEpS ?f azazmf0g&Dv 25-&ufaeYnae 4;30-em&Dtcsdew f iG f
uRefawmfonf ÓPfpOfw&m;udk ½dak opGmemMum;cGihf &oGm;ygonf/
avmukw&å me,fy,fü arGUavsmaf ecJah om uReaf wmfonf rvGrJ a½SmifEikd af omtaMumif;aMumifh avmuDe,f
twGi;f odYk jyef0ifvu
kd &f jyefygonf/ p&Pukov dk ûf y&eftwGuf urÇmat;oHCaq;½HBk uD;ü wm0efxrf;aqmif&ef
taMumif; ay:vmcJyh gonf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 11
0rf;ydkufem
ZeD;jzpfou
l 0rf;csLay;aomfvnf; oufomroGm;yg/ 0rf;oGm;vdYk r&í ig\tlvrf;aMumif; ydwaf eNyD[k od
oGm;ygonf/
½IrSwfjcif;om axmufwnf&m
0rf;ydu
k t
f wGi;f ½Sd tlawGrmS wif;MuyfpmG ñSpx f m;bdouJo h Ykd xif&ygonf/ ydwq f Ykd aeonfh tpmtdrEf iS thf l
rsm;wdYk rmS azmif;um;aeNyD; tpma[mif;rsm;ESihf jynfEh u S vf suf½odS nfuykd g owdûyrdygonf/ tpmtdrEf iS t hf rl sm; azmif;
wufaeonft h wGuf uRefawmf\ 0rf;ydu k wf jyifv;kH rSm *syfjym;uJoh Ykd wif;rmvsuf ½Sad eonfukd owdûyrdygonf/
0rf;ydu
k t f v,fukd ½Irw S af e&if;u uRefawmfonf b,fbufoYkd apmif;csifvmygonf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 12
tlvrf;aMumif;ydwfa&m*g
0rf;EIwaf q;wdu
k í
f jzpfap? 0rf;csLíjzpfap 0rf;roGm;vQif (Intestinal Obstruction) tlvrf;aMumif;ydwaf e
wwfonfukd q&m0efwikd ;f tuJcwfEikd Mf uygonf/ odYk aomf ydu k u
f ckd MJG unfrh o
S m ydw&f onft h aMumif;rSeuf kd wyftyf
aocsm odEikd yf gonf? tlvrf;aMumif;udk ydwaf pwwfonfh a&m*gaygif;pHw k Ykd ½o
dS nft
h euf uifqma&m*gonf
aMumufp&mtaumif;qH;k ESihf q&m0efrsm;ukvYkd raysmufaom a&m*gjzpfygonf? tlvrf;aMumif; ûAH;ueJyw d of mG ;aom
tcg vlrrmonf aobdYk EiS ½hf iS b
f Ykd teuf aobdYk om rsm;aeonfukd txl;ukq&m0efBuD;vnf; odygonf/ uRefawmf
vnf; odygonf/
txl;uk q&m0efonf uReaf wmfEiS w hf uG uReaf wmf\ ZeD;tm; tm;ri,f&efEiS hf olu, kd wf ikd f tpGr;f ukeêf ud;
pm;NyD; ukrnft h aMumif; tm;ay;pum;ajymygonf? uRefawmfrmS aMumufpw d rf ½Syd g? pdwu f kd 0rf;ydu k wf jyifv;kH üom
ay:aeaom a0'emrsm;ay:üom wifxm;ygonf/ rkcs ao&awmhrnf[, k ql í rdr\ d cE¨mud, k af y:ü ay:NyD;&if;
aysmufomG ;&if;jzpfaeaom a0'emtm½Hrk v S NJG yD; rnfonft h m½Hq
k o
D Ykd rQ uRefawmf\ pdwt f a&mufrcHyg/ rdryd ikd yf pön;f
udv
k nf;owdr&? ZeD;ESio hf m;orD;rsm;udvk nf; owdr&awmhyg? pGv J rf;p&mtm½Hrk eS o f rQ wckwavrQ ray:vmawmh
bJ wif;rmazmif;wuf emusiaf eaom a0'emonfomvQif uReaf wmf\pdwüf ay:vdu k f aysmufvu kd f jzpfaeonfukd
odae&ygonf/ uRefawmfrmS rvIy½f mS ;Edik af wmhbJ tdy&f may:ü yufvuf vJaeygNyD/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 13
bmrQtusdK;roufa&muf
uReaf wmf\ aetdrrf S aq;½HBk uD; ta&;ay:XmetwGi;f cef;odYk a&mufonfw h ikd af tmif jyif;xefvaS om a0'em
wdYk onf ay:vdu k ?f todpwd uf av;rsm;onfvnf; aysmufomG ;vdu k ?f ywf0ef;usifrS qlnaH om toHwYkd onf em;xJ
0ifvmvdu k Ef iS hf wvSnphf D xdt
k m½Hq
k ;kd rsm;qDoYkd om a&mufaeygawmhonf/ wcgw&Hü jyif;xefaom a0'emonf ay:
vGiaf eygonf/
olemûyESihf vufaxmufrsm;onf "mwfreS Xf meodYk uReaf wmhukd aqmifomG ;Muygonf/ pd;k &drrf ?I aMumufvefYr?I
idak <u;rI? a'goxGurf rI sm; vH;k 0ay:rvmyg/ "mwfreS Xf meü uReaf wmf\ yduk u
f kd "mwfreS ½f u
kd Nf yD;aomtcg uRefawmf
\ tltv,fyikd ;f rSm ydwq f Ykd aeonfukd awGYjrif&ygonf/ "mwfreS yf g&*luvnf; tltv,fyikd ;f ydwv f sufaeonf[k
yif rSwcf sufa&;vku d yf gonf/
cGJpdwfuko&ef
cGpJ w
d t
f xl;ukq&m0efu uRefawmhukd cGpJ w d u
f ok &ef qH;k jzwfvu
kd yf gonf/ ZeD;jzpfou l vnf; oabmwlNyD;
ygNyD/ uRefawmfonf tdy&f may:üyif rsufprd w dS v
f sufay:vmorQ tm½Hw k ikd ;f udo
k m ½IrwS af epOf q&m0efuav;ESihf
olemûyq&mruav;wdYk onf uReaf wmhteD;odYk a&mufvmMuNyD; q&m0efuav;u uReaf wmf\ ESmacgif;ayguf
uav;rSaeNyD; (Ryle's Tube) a&mfbmydu k vf ;kH uav;udk uReaf wmf\ tpmtdrt f wGi;f odYk a&mufatmifx;kd oGi;f vdu
k f
ygonf/ a&mfbm>yefuav;\ wzufpeG ;f onf uReaf wmf\ vnfacsmif;odYk a&mufomG ;&m uReaf wmhvnfacsmif;
twGi;f rSm wpfqYkd aeonfh cHpm;rIukd êuHawGY&ygonf/
a&mfbmydu k v
f ;kH uav;onf vnfacsmif;udk ausmv f eG Nf yD; tpma&rsKd vrf;aMumif; (Oesophagus) udk jzwfNyD;
tpmtdrt f wGi;f odYk a&muf½o dS mG ;aomtcg vnfacsmif;wGi;f ü wpfqYkd aeí tcH&cufaeonfh t½Sed o f nf avsmhusoGm;
onfukd owdûyrdygonf? uReaf wmf\pdwo f nf emaeaom0rf;ydu k t
f ay:ü usonft h cgvnf;usaeonf?vnfacsmif;
wGi;f ü cd;k vd;k ckvk jzpfaeonfukd vnf; owdûyrdygonf/
xdt
k m½Hak wG Mum;xJu uReaf wmf\ vufarmif;rS aeNyD; (Dextrose with Saline) oMum;ESiq hf m; a&mpyf
xm;aom t&nfoiG ;f &eftwGuf q&m0efuav;onf vufarmif;v,frS aoG;jyefaMumxJoYkd cRex f ufaomtyf
uav; xd;k oGi;f vdu k íf emusifaom a0'emuav;udv k nf; od&jyefygonf? tcef;wGi;f ½Sd ay:vmorQaom tm½Hkqdk;
wdYk onf ay:vmNyD;wdik ;f aysmufu, G v
f suf ½Sad eonfuo kd m awGY&onfMh um;xJu wm0efcH txl;ukq&m0efonf n
10-em&Dtcsdewf iG f uRefawmf\tdy&f mem;odYk a&mufvmum ]]cGo J ifw h thJ aMumif;awGuawmh ½Sw
d mbJ/ 'gayrJh
uRefawmfwYkd (Conservative Treatment) rcGb J eJ YJ apmifMh unfch sifao;w,f? ckaetcgrSm (Suction and
Replacement) tpmtdrw f iG ;f rS tykyaf &awG pkwx
f w k &f if; vufarmif;aoG;jyefaMumxJraS eNyD; oMum;ESihf qm;a&
awG oGi;f ay;oGm;tH;k r,f}}/
ay:vdkuf aysmufvdkuf
cGpJ w
d t
f xl;ukq&m0ef xGucf gG oGm;aomtcg wm0efcH q&m0efuav;onf uRefawmf\ tpmtdrt f wGi;f rS
ykyaf [mifNyD; rpifeYH xu
G af eaom pdr;f zefYzefY ta&rsm;wdYk ukd pwifNyD; pkwx
f w
k yf pfygawmhonf/
rpifeYH xu
G af eaom a&rsm;wdYk ukd zef>yefjzifh pkwx
f w
k Nf yD;onft
h cgwdik ;f uRefawmhtem;wGi½f adS om q&m0ef
uav;onf (Kidney Tray) ac: cGuaf umufuav;xJoYkd pGeYf ypfaeygonf? cGuaf umufuav;xJrS xGuaf y:vm
aomrpifeYH onf uReaf wmf\ ESmacgif;xJoYkd a&mufvmygonf/
naeydik ;f 4-em&Dtcsdew
f iG f uRefawmf\tdro
f m;rsm;ESihf aqGrsdK; rdwo
f *F[rsm;onf aq;½HBk uD;½Sd uRefawmfh
tm; wifxm;aom vlemcef;odYk a&mufvmMuygonf? rdwaf qGrsm;udk EIwrf qufEikd yf g? ûyH;vsuo f mjyEdik yf gonf?
cHpm;cJ&h aom a0'emqd;k BuD;aMumifh tm;tifrsm;rSm ukecf ef;oGm;í toHrmS rxGuaf wmhyg? pum;rajymEdik í f rSed ;f
vsufom ae&ygonf/
udk,fyef;ap pdwfrEGrf;apeJY
aemufwBudrf rsuaf phukd jyefziG Mhf unf&h mwGif omoemh&yd o
f mrS aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;\
wynfrh sm;jzpfaom q&mawmf OD;y@dwESihf q&mawmf OD;Z0ewdYk onf uReaf wmf\tdy&f mab;ü &yfaeMuonfukd
awGYjrif&jyefygonf? q&mawmf OD;y@dwonf pu©Ka`E´ukd csxm;&mrS wnfNidrf &ifu h suaf om rsuEf mS awmfukd wajz;
ajz;armhum uRefawmhukd Munf&h if; ]]'g,umBuD; ud, k o
f myef;ap? pdwrf EGr;f ygapESi}hf } [k owday; qH;k rpum;
wcGe;f wnf;udo k m rdeYf Mum;ygonf/
ZeD;ESio
hf m;orD;rsm;rSm aomurD;avmifaevsuf½MdS uygao;onf? aqGrsdK;rsm;ESihf rdwaf qGrsm;rSmvnf; pd;k &drf
aeMuygonf? xl;jcm;onfrmS xdt k csdeu
f ylaqG;aeMuaom rdwaf qGtaygif;wdYk ukd jrifawGYae&aomfvnf; uRefawmf
\pdwrf mS rnfoYkd rQ rjzpfyg/
w&m;awmft& ]]jrifumrwå}} jzpfaeovm;vdYk rajymwwfyg? t½Sijf rwfEpS yf g;onf uRefawmf\ tdy&f mab;
em;wGif &yfawmfrv
l suf tEÅ&m,fuif;y&dww f &m;awmfrsm;udk ½Gwb
f wfawmfrMl uNyD;aemuf omoemh&yd o
f modYk jyef<u
awmfrMl uygonf/
aysmufoavmuf½SdaeygNyD
,refaeYnu êuHawGYc&hJ aom 'kua© 0'emBuD; aysmufoavmuf ½Sad eygNyD/ trSwo f wdwYkd onfvnf; wd;k
wufaumif;rGev
f mí tuGuaf phatmif ½IrwS Ef ikd yf gonf/ aq;½HBk uD; awmifbufqrD S wdu
k cf wfvmaom avat;
uav;\'PfaMumifh jzpfay:vsuf½adS om okca0'em uav;udyk if ½Irw S &f ygao;onf/
okca0'emudk ½Irw
S af e&onfrmS wcsdex
f ufwcsdeaf umif;vsufom aeygonf/ vnfacsmif;xJrS xkwrf ypf
ao;aom a&mfbmvH;k uav;uom vnfacsmif;om;udk uvdovdjk zpfaeygonf/ wHawG;rsdKvdu
k v
f Qifvnf; ig;½d;k rsuf
ovdk jzpfaeygonf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; (ed'gef;) 16
oufomvmNyD
cGpJ w
d tf xl;uk q&m0efonf nydik ;f wGif uReaf wmhxoH Ykd a&mufvmNyD; uReaf wmf\ tajctaeudk ar;jref;jyef
&m uRefawmfonf ½Irw S af eaom w&m;udzk sufvsuf ]]tawmfu
h kd oufomoGm;ygNyDq&m? vnfacsmif;xJrmS ½Sad eao;
wJh a&mfbmydu k vf ;kH uav;aMumifh tcH&cufaewmavmufyJ ½Syd gawmhw,f}} [k jyefajymvdu k yf gonf/ tlvrf;aMumif;
ydwof nfah 0'em jzpfí a&mfbmydu k v
f ;kH uav;udk tpmtdrt
f wGi;f rS qGx
J w
k yf pf&ef rjzpfEikd af o;yg/
tpmtdrf twGi;f ü aemufxyf tdik x
f eG ;f vmrnfh tykyaf &rsm;udk pkwx
f w
k yf pf&ef xm;ae&ygao;onf/
wcsdex
f ufwcsdef a&m*goufomvmonf[k xif&aomfvnf; wu,ft
h ajctaerSm raumif;vSao;yg/
paeaeYn ukecf jhJ yefygonf/
]]'Dvb
kd J xm;ygtH;k r,f? wajz;ajz;oufomoGm;ygvdrrhf ,f}} [k ajymNyD; jyefxu
G o
f mG ;ygonf/
we*FaEGaeY naeydik ;f tcsdew
f iG f aus;Zl;½Sif r[mpnfq&mawmfb&k m;BuD;onf ur®|memp&d, q&mawmf 4-
yg;ESihf <ua&mufvmygonf/
aAmZÑifw&m;awmf
xdt
k csdexf d uRefawmf\½kyrf mS ysufaeygao;onf/ vufacsmif;uav;rsm;rSmvnf; jymESr;f vsufyif½Sdyg
ao;onf/ eHeufyikd ;f u uRefawmhxoH Ykd vma&mufum uRefawmf\ vufacsmif;uav;rsm;udk udik v f suf txl;uk
q&m0efu ]]'DvufawGu tpuxJu 'Dvb kd v
J m;}} [k ar;jref;vdu
k rf S uRefawmf owdûyrdomG ;ygonf/ vufrsm;rSm
wu,fjymESr;f aeonfukd awGYjrif&ygonf/
aus;Zl;½Sif q&mawmfb&k m;BuD;onf aAmZÑio f wk w f &m;awmfukd a[majymNyD;aemuf uReaf wmf½rI w S &f if;jzpf
aomw&m;awmfuo kd m qufvuf½rI wS &f ef owday;qH;k rpum;ajymNyD; jyef<uoGm;ygonf/ uReaf wmf\ a0'em
twGuf vma&mufar;jref;Muaom tdro f m;rsm;ESihf aqGrsdK;tm;vH;k wdYk onfvnf; aetdrrf smodYk toD;oD;jyefomG ;Muyg
onf/
nydik ;f tcsdew
f iG f txl;ukq&m0efonf uRefawmhxo H Ykd xyfraH &mufvmNyD; prf;oyfMunfjh yefaomtcg tHth m;
oifo
h mG ;ygonf/ pdwt f m;wuf<upGmESiyhf if ]]rcG&J awmhb;l ? 'Dtwdik ;f eJYbJ aysmufygvdrrhf ,f}} [k ajymjyygonf/
xdak eYn 10-em&D tcsdew f iG f tcef;wGiüf wm0efusaom q&m0efuav;onf a&mfbmvH;k av;udk uReaf wmf
\ ESmacgif;xJrS xkw,
f yl pfvu
kd af omtcg uRefawmhrmS ydrk Nkd yD; aeomxdik o
f m ½So
d mG ;jyefygonf/
wcsed u
f pGpJ NJG rJNrJ tm;xkwcf ahJ om w&m;awmfonf uReaf wmf ao&rnft h csed w
f iG f oufomcGi&hf &efrsm;pGm
tusdK;ûyayonfukd od½o dS mG ;ygonf/ a0'emjyif;pGmcHpm;aecsdeüf uRefawmf½rI w S af om w&m;\taxmuftyHo h m
r&yJ uReaf wmf\pdwo f nf pGv J rf;p&m tm½Hw
k ckc\
k tay:ü usa&mufaecJv h Qif xdak &m*gESiyhf if aoqH;k oGm;&aom
tcg uRefawmfonf pufqyk pf &maumif;aom b0wckco k Ykd a&mufomG ; ayvdrrhf nf[k xifryd gonf/
uReaf wmfwYkdonf pm;0wfaea&;jzpfonfh vlraI &;udp?ö om;a&; r,m;a&;udpEö iS yhf if tcsed uf ek af eMuygonf
tcsdeu
f ek af eonfMh um;xJu tenf;qH;k waeYvQif wem&D MumrQ 0dyóemw&m;awmfukd tm;xkwMf unfMh uvQif
xl;jrwfaomw&m;udk awGYEikd Mf uvdrrhf nf[k xifygí w&m;awmfukd tm;xkwMf unfph rf;yg[k wdu k w
f eG ;f vdyk gonf/
t&d,m0go w&m;awmfMuD;onf yHEk ydS v f 'ª gef;&ef cGiûhf yawmfral om aus;Zl;½Sif t*¾r[my@dw q&mawmf
bk&m;udOk ;D xdyx
f m;í pmtkyjf zpfajrmufa&;twGuf tultnDay;Muaom r*FvmOD;atmifjrif?h omoemh&yd o f mqGr;f pm;
ausmif;wm0efcH a':at;MunfEiS w hf rl jzpfol twGi;f 0ef½;kH a[mif; trsdK;om;pDruH ed ;f XmerS vufa&;wdpk ma&; rEkEw k Ykd
tm; aus;Zl;wifygonf [laom taMumif; rSww f rf;wif&if; þed'gef;BuD;udk tNyD;owfygownf;/
trSm-« » þaxmifu
h iG ;f twGi;f ½Sd taMumif;t&mwdYk rmS pwkwt
¬ Budryf EkH ydS pf Ofu xyfrjH znfph u
G f yHEk ydS x
f m;jcif;
jzpfygonf/
jrifah qG
0PÖausmfxif-a'gufwmOD;jrifah qG
q|oH*g,emoHCyk |mur[mbdouú
omoemh&yd o
f m tusKd ;aqmifq&m0ef/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 18
t&d,m0gow&m;awmfBu;D
(24-8-9) yXrn
w&m;yv’ifcH
'DuaeYn bkeBf uD;a[mbdYk w&m;uawmh aqmify'k pf m½Guu f av;xJrmS ygwJt h wdik ;f t*Fw k &å edum,frmS
jrwfpmG bk&m;a[mMum;xm;wJh t&d,m0gow&m;awmfbJ jzpfygw,f? bkeBf uD;wdYk u w&m;a[mvdYk ½, dS if? jrwfpmG
bk&m; a[mMum;awmfrw l hJ okwu f av; wdw k jkd zpfjzpf? ½Sn½f n
S jf zpfjzpf? wckcu k kd yv’icf t
H aeeJY a½S;OD;pGm rlwnfNyD;
a[mavh½ydS gw,f? tJ'v D kd okwyf gVd&if;udk rlrwnfbJ jrwfpmG bk&m; a[mMum;xm;wJh teuft"dygÜ ,favmufom
,lNyD;awmh tvGwo f ufoufa[m,ifvJ jzpfawmhjzpfEikd yf gw,f? 'gayr,fv h Ykd jrwfpmG bk&m;ud, k af wmfwikd f a[mxm;
cJw
h hJ okwyf gVd&if;udk yv’icf NH yD; a[mvdu
k &f wmu ydNk yD;awmh av;av;eufeuf½w dS ,fvYkd bke;f BuD;wdYk pdwx f rJ mS ,lq
xm;ygw,f/
okwfqdkwm rsOf;BudK;bJ
jrwfpGmbk&m; a[mMum;wJh w&m;awmfawGudk (ow k )å okw-f vdkY ac:ygw,f/ (okw)å okwq f w kd hJ ygVdpum;
rSm teuft"dygÜ ,ftrsdK;rsdK;½Syd gw,f? tJ't D rsdK;rsdK;xJrmS txl;pdw0f ifpm;p&maumif;wJh teuft"dygÜ ,fuav; wcku
awmh bmvJvYkdq, kd if? okwå qdw k m[m rsO;f êud;ygbJw?hJ rsO;f cswêhJ ud;aygh? vufom® ;q&mrsm;[m opfom;udk ûyjyif
awmhr,f? ckwaf wmha½Gawmhr,f? cGpJ w d af wmhr,fq, kd if? a½S;OD;pGm rsOf;uav;cs&w,f? tJ'guawmh wif½mS ;ygw,f?
trsm;bJ jrifb;l aeMurSmyg? tJ'v D rkd sOf;aMumif;uav;csNyD;awmh tJ'rD sOf;aMumif;uav;twdik ;f ckw&f a½G&w,f? cGJ
pdwûf yjyif&w,f? vuform;q&m[m ]]iguRrf;usifaewmbJ? rsOf;csbdYk rvdyk gbl;}} qdNk yD;awmh rsufreS ;f eJY &rf;qNyD;
ckwvf u kd f a½Gvu kd f cGpJ w
d v
f u
kd ,f if rvdw k ahJ e&mawG a&mufNyD;awmh ysufp;D vJomG ;wwfw,f? rsOf;csNyD; a½Tcw k cf pGJ w
d f
ûyjyif,ifawmh tysuftpD;r½Sb d J ud, k tf vd½k w dS t
hJ wdik ;f tcsdK;wus jzpfEikd w f ,f? 'gaMumifh vufom® ;q&mawG[m
a½S;OD;pGm rsOf;csNyD;awmh tJ'D rsOf;uav;twdik ;f vdu k Nf yD; a½Gcw
k f cGpJ w
d f ûyjyifMu&ygw,f/
omoemhrsOf;aMumif;uav;
jrwfpmG bk&m;\ omoemawmfrmS vJ tJ'gvdyk gbJ? jrwfpmG bk&m;\ tqH;k trMo0g'okww f &m;awmf[m
w&m;udu k sifv
h w kd hJ olawGtwGuf rsO;f aMumif; ygbJ? Ak'o
¨ moem0if yk*Kd¾ vfawG[m tJ'w
D &m;rsO;f aMumif;uav;
twkid ;f bJ vdu k Nf yD;awmh usif&h ygw,f/
w&m;rsO;f aMumif;uav;awG csxm;yHu k awmh oDvudk b,fvu kd si&hf r,fqw kd m jrwfpmG bk&m;u rsO;f aMumif;
uav; csxm;cJw h ,f? tJ'rD sOf;aMumif;uav;twdik ;f bJ vdu k Nf yD; oDvudu k sif&h w,f? oDvudk ud, k [hf mud,
k f wrsdK;
wrnfxiG Nf yD;awmh rusif&h bl;? jrwfpmG bk&m;u ig;yg;oDvudo k wfrrI S MuOfa½Smifjcif;ç ck;d rIrS MuOfa½Smifjcif; ponf
jzifh a[mxm;cJw h ,f? tJ'iD g;yg;oDvudk tJ'jD rwfpmG bk&m; a[mawmfrcl w hJ thJ wdik ;f bJ usif&h w,f? tJ'iD g;yg;xJu
EIwyf ,fNyD;awmh av;yg;oDvç oH;k yg;oDvponfjzifh jzpfap? rvdw k mawGukd xnfo h iG ;f NyD;awmh ajcmufyg;oDvç ckepf
yg;oDvponfjzifh jzpfap? 'Dvt kd opftqef;xGiNf yD;awmh rusi&hf bl;? NyD;awmh orm"dbm0emudk b,fvykd gG ;rsm;&r,f
qdwk mudv k J jrwfpmG bk&m;u rsO;f aMumif;uav; csxm;cJw h ,f? tJ'rD sO;f aMumif; uav;twdik ;f bJ orm"d bm0emudk
yGg;rsm;&w,f? orm"dur®|mef;u trsdK;aygif; 40-½Sw d ,f? tJ't D wdik ;f r[kwyf gbJeYJ ur®|mef; 50?60?70-ponfjzifh
'Dvrkd [kww f mawG wrsdK;wrnf topftqef; rxGi&f bl;/ NyD;awmh ynmbm0em udk b,fvykd gG ;ap&r,f qdw k mudv
k J
jrwfpmG bk&m;u rsO;f aMumif;uav; csxm;cJw h ,f? tJ'yD nmbm0em rsO;f aMumif;awGuawmh trsm;BuD;ygbJ? cE¨m
ig;yg;eJYvJ rsOf;aMumif;awG csxm;cJw h m½Sw d ,f? tm,weeJYvJ csxm;cJw h m½Sw d ,f? "mwfeYJ vJ csxm;cJw h m½Sw
d ,f?
opömeJYvJ csxm;cJw h m½Sw
d ,f? y#dpo ö rkygÜ 'feYJ vJ csxm;cJwh m½Sw
d ,f? emrf½yk ef YJ vJ csxm;cJw h m½Sw
d ,f? trsm;BuD;ygbJ?
tJ'rD sOf;awGxu J b,frsOf;eJYbjJ zpfjzpf wckcek YJ nn D w
G af tmif vdu k Nf yD;awmhusif&h w,f/ 'Dvrkd sOf;aMumif;eJY tvm;wl
wJth wGuf jrwfpmG bk&m; a[mxm;wJh w&m;a'owmawmfawGukd (okw)å okw-f vdkYac:ygw,f-wJh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 19
t&d,mwdYk \ rS0D aJ exdik &f m pHae&mXmeudk t&d,m0govdYk ac:w,f? t&d,m-qdw k mu t&d,myk*Kd¾ vf(8)yg;?
tm0go-qdw k mu pHae&mtdr?f t&d,m0go-t&d,mwdYk \ pHae&mtdraf ygh? t&d,myk*Kd¾ vf(8)yg;-qdw k hJ aomwmywåd
r*fy*k Kd¾ vf? ou'g*grdr*fy*k Kd¾ vf? tem*grdr*fy*k Kd¾ vf? t&[wår*fy*k Kd¾ vf-vdYk 'Dvrkd *fy*k Kd¾ vfu 4-yg;? aomwmyef
yk*Kd¾ vf? ou'g*grfy*k Kd¾ vf? tem*grfy*k Kd¾ vf? &[EÅmyk*Kd¾ vfvYkd 'Dvkd zdv k yf *k Kd¾ vfu 4-yg;? aygif; (8)yg;? tJ'[ D m
t&d,myk*Kd¾ vf(8)yg;bJ/ 'DtxJrmS r*fy*k Kd¾ vf 4-yg;qdw k muawmh yk*Kd¾ vfta&twGut f m;jzifoh m azmfjy&ygw,f/
b,fvykd *k Kd¾ vfbv J Ykd txift½Sm; nTejf ybdYk uawmh cJ,Of;ygw,f? bmhaMumifv h qJ akd wmh r*fy*k Kd¾ vf&UJ toufwrf;
tcsdeu f mvu pdwu f av;wBudrrf Q ½Sv d Ykd ygbJ? 0dyóem½IaewJo h [ l m 0dyóemÓPf &ifo h efjynfph w kH thJ cgusawmh
t&d,mr*fjzifh edAmÁ efukd awGYjrifomG ;w,f? tJ'aD wGYjrifwt hJ csed u
f b,favmufMumovJvYkdq, kd if pdwu f av;wBudrf
rQom ½Sw d ,f? wrdepfvJ rMumbl;? rdepf0ufvJ rMumbl;? wpuúeYf awmif MumbdYk &m r½Syd gbl;? tJ'v D kd wcPuav;
bJ bmrQrMumbl;? tJ'pD w d w
f csufrQ wcPuav;twGi;f edAmÁ efukd jrifqt J cdu
k t f wefYuav;rQbJ? tJ't D cku
d f
twefYuav;rSm tJ'yD *k Kd¾ vfukd r*fy*k Kd¾ vfvYkd ac:w,f/ tJ't D &d,mr*fjzifh edAmÁ efujkd rifNyD;wJh tjcm;rJrh mS bJ r*feYJ tvm;
wl t&d,mzdv k pf w
d w f &m; jzpfay:vmw,f? tJ'D zdv k pf wd f jzpfay:vmwJt h csdeu f pNyD;awmh zdv k yf *k Kd¾ vfvYkd ac:&w,f?
'Dawmh tusOf;csKyf ajym&r,fqv kd Ykd ½,
dS if? t&d,myk*Kd¾ vf[m zdv k yf *k Kd¾ vf 4-yg;bJ xif½mS ;nTejf yEdik w f ,f? xif½mS ;vJ
awGYEikd w f ,f? tJ'gudk ,ckw&m;emy&dowfawGvJ trsm;tm;jzifh odNyD;om;awGbJ jzpfaeygw,f? odYk aomfvJ w&m;
a'oem tpOfu a&mufvmawmh odNyD;awGuv kd J bkeBf uD;wdYk u ½Si;f vif; a[mjy&wmbJ? odNyD;om;awGbq J Nkd yD;awmh
ra[mbJ csex f m;cJ, h if? tJ'gawGu [mNyD;awmh vdak ewwfw,f? 'gaMumifh odjyD;om;awGuv kd J enf;enf;awmh
ajymoGm;&ao;wmbJ/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 20
t&d,mwdkY\ pHaetdrf
a½S;a½S;wke;f u t&d,myk*Kd¾ vfawG[m b,frmS aeMuovJq, kd if? t&d,m0govdYk ac:wJh t&d,mwdYk \ pHae
tdrrf mS aeMuw,f? Oyrm-,ck vl0wfaMumif yk*Kd¾ vfawG[m b,frmS aeMuovJq, kd if? ud, k t hf rd rf mS ud,k af eMuwm
aygh? ½Si&f [ef;awGu b,frmS aeMuovJq, kd if? ud, k ahf usmif;rSm ud, k af eMuwmaygh? tJ'gvdyk gbJ t&d,myk*Kd¾ vfawG
[m b,frmS aeMuovJq, kd if? t&d,mwdYk \pHaetdrrf mS aeMuw,f? a½S;wke;f u t&d,mawGvJ t&d,mwdYk \ pHae
tdrrf mS aeMuw,f? a*gwrjrwfpmG bk&m; ryGirhf D a½S;uyGiahf wmfrcl w hJ hJ uóyjrwfpmG bk&m; vufxufu uóy
jrwfpmG bk&m;ESiw hf uG wynfo h m; taygif;awG trsm;BuD;½Sw d ,f? tJ't D &d,mawGvJ t&d,m0govdYk ac:wJh t&d,mwdYk
\pHae&m w&m;BuD;awGrmS bJaeoGm;Muw,f/ tJ'x D ufa½S;uswJh aumPm*Hjk rwfpmG bk&m;ç tJ'Dxufa½S;uswJh
uukoefjrwfpmG bk&m; ponfjzifah yghav? tJ'v D akd ½S;avQmufNyD; vdu k o f mG ;,if? yGiahf wmfrcl MhJ uwJh bk&m;tqlqal wG
[m ra&rwGuEf ikd af tmif trsm;BuD;bJ ½Scd yhJ gw,f? tJ'jD rwfpmG bk&m;awG&,f tJ'jD rwfpmG bk&m;wdYk \wynfh om0u
awG&,f? 'Dt&d,mawG tm;vH;k [m b,frmS aeoGm;MuovJvYkdq, kd if? t&d,m0go w&m;awmfBuD; awGrmS bJ rS0D NJ yD;
oDwif;oH;k aexdik o f mG ;Muygw,f/ ,ck a*gwrjrwfpmG bk&m;\vufxufrmS vJ a*gwrjrwfpmG bk&m;ESiw hf uG wynfh
om;rsm; trsm;BuD;bJ ½SMd uygw,f? 'gu ypöKyÜeaf cwfaygh? 'DypöKyÜeaf cwfBuD;rSm ½SBd uwJh t&d,myk*Kd¾ vfawG[mvJ
b,frmS oDwif;oH;k aexdik Mf uovJq, kd if? 'Dt&d,m0go w&m;awGrmS bJ oDwif;oH;k aexkid Mf u&ygw,f? aeMuwke;f
aeMuqJaygh? a*gwr jrwfpmG bk&m; omoemawmfu ,ckvw J nfqJ aemifvw J nfomG ;OD;rSm jzpfwt hJ wGuf
,ckb&k m;vufxufu t&d,mawGuawmh 'Dt&d,m0go w&m;awGrmS aewke;f aeqJvYkd q&kd w,f/ aemift&darwå,s
jrwfpmG bk&m;rSpNyD; yGiahf wmfrMl urnfh jrwfpmG bk&m;tqlqEl iS w hf uG wynfo h m0u t&d,mawG ra&rwGuEf ikd af tmif
rsm;pGmbJ ½SMd uygw,f? tJ't D &d,mawGvJ b,frmS aeMurnfvq J , kd if? 'D t&d,m0go w&m;awGrmS bJ aeMur,f/
'gaMumif'h wD &m;awGukd t&d,m0go t&d,mwdYk \pHaetdrv f Ykd ac:&ygw,f? tJ'w D &m;awGu 10-yg;½Sdw,f? tJ'g
awGukd ,ckvkd xkwaf zmfNyD; a[mxm;ygw,f/
ocFga&m ok0rd w
k på ad wåm ok0rd w
k yå anm/
'o? q,fyg;aom t&d,m0gow&m;wdYk rmS / uwar? tb,fonfoYkd enf; [lru l m;/ bdua© 0? &[ef;wdYk /
£"? þomoemawmfü/ bduK© ? &[ef;onf/ bduK© ? oHo&mab;udk ½Ijrifaom yk*Kd¾ vfonf/ bduK© ? udavomudk
zsufq;D wwfaom yk*Kd¾ vfonf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 21
&[ef;ESpfrsdK;
bduK© -&[ef;qdw
k m okweå f a'oemawmft& bduK© -&[ef;vJ½w dS ,f? 0denf;t& bduK© -&[ef;vJ½Sdw,f/
okweå af 'oem t&uawmh-oHoma& b,H £u©ww D d bduK© -vdYk qw
kd t
hJ wdik ;f oHo&mab;udk ½IjrifwhJ yk*Kd¾ vf[m
bduK© -ygbJ? 'gaMumifh t|uxmrsm;rSm-
a'a0g 0g a[mwk? ewfyjJ zpfap/ rEkaóm 0g? vlbjJ zpfap? y#dyEéaum? w&m;udk usifah omolonf/
bduL© wd ocsF ?H &[ef;[laom a&wGujf cif;odYk / *päw?d a&mufygw,f-wJ?h ewfyjJ zpfap? vlbjJ zpfap? oHo&mab;udk
arQmjf rifNyDawmh oHo&mu vGwaf jrmuf&atmifvYkd w&m;usifo h ;kH ae,if? tJ'yD *k Kd¾ vf[m bduK© rnfygw,f-wJh/
wenf;tm;jzifah wmh udavom bdEw ´ w D d bduK© -wJ?h udavomawGukd zsuq f ;D wwf,if bduK© rnfygw,f-wJh/
w&m;usio hf ;kH aewJo h rl mS udavomawGu ysupf ;D oGm;Muw,f? rusi, hf ifawmh udavomawGurysupf ;D bl;?
wd;k yGg;oefprG ;f aew,f? usi, hf ifawmh udavomawG[m enf;enf;usi, hf if enf;enf;ysuw f ,f? rsm;rsm;usi, hf if
rsm;rsm;ysufw,f? tjynft h pHu k sifvh u kd ,f ifawmh udavomawG tukev f ;kH ysufNyD; &[EÅmjzpfomG ;w,f/ 'gaMumift h m;
xkwf usiMhf uHaewJo h [ l m oDvudk apmifx h ed ;f usifo
h ;kH aevQif oDveJYqikd w f hJ 0Dwu d rú udavom awGukd zsufq;D ae
onf rnfw,f? 0dwu d rú udavom qdw k mowfrI cd;k rI vdrrf I tusifyh sufraI wGukd usL;vGew f hJ avmb a'go paom
udavomawGygbJ? oDvudu k sifah e,if tJ'D tMurf;qH;k udavomawGukd zsufq;D aeonf rnfw,f/ orm"dbm0em
tusifu h kd usifah e,if orm"deYJ qikd w f hJ y&d,|k mefuad vom awGukd zsuq f ;D aeonfrnfw,f? y&d,|k mefuad vom
qdwk m pdwu f ;l BuHpnfNyD; jzpfaewJh avmb a'gopaom udavomawGygbJ? orm"dukd yGg;rsm;ae,if tJ't D vwfpm
y&d,|k mefuad vomawGukd zsufq;D aeonf rnfw,f/ 0dyóemynm bm0emudk yGg;rsm;ae,ifawmh ynmeJY qdik w f hJ
tEko,udavom awGukd zsuq f ;D aeonfrnfw,f? tEko,udavom qdw k m taMumif;nDnw G w f ikd ;f tcGi&hf wdik ;f
jzpfay:vmEdik w f hJ avmb a'go paom udavomawGygbJ? 0dyóem½Iae,if pdww f ikd ;f pdww f ikd ;f ½Irw S cf sufwikd ;f rSm
tJ'D tEko, udavomawGukd zsufq;D aeonfrnfw,f? Oyrm-yJuyG rf sm;eJY opfom;udk ckwcf w k Nf yD;awmh a½Gae,if
tcsuw f ikd ;f tcsuw f ikd ;f rvdw k hJ opfom;zufuav;awG zwfueJ zwfueJ uGmuGmusaeovdb k ?J wenf; Oyrmu
awmh ajrBuD;udk aygufjym;eJYaygufaevQif aygufwikd ;f aygufwikd ;f ajrBuD;rSm tvTm tvTmeJY uGmuGmNyD;awmh xGuf
xGufvmw,f? tJ'gvdkbJ 'Gg& 6-yg;u ay:wdik ;f ay:wdik ;f ½kyef mrfawGukd ½Irw S af e,if ½Iwikd ;f ½Iwikd ;f udavomawG
uGmuGmNyD;awmh ususoGm;ygw,f? 'gaMumifh 0dyóemynmudk yGg;aewJo h [ l m ½Iwikd ;f ½Iwikd ;f udavomudk zsufq;D
aeonfrnfw,f/ 'gaMumif-h udavao? udavomwdYk u/kd bdEw ´ ?d zsufq;D wwf\/ £wd? xdYk aMumif/h bduK© ? bduK©
rnfygw,f-&[ef;rnfygw,f-wJ?h 'guawmh okweå &f [ef;bJ/
0denf;bduK© 0denf;&[ef;uawmh-0denf;awmfeYJ tnD ouFe;f 0wfNyD; aumif;aumif;usifah ewJh t½Sijf rwfawG
ygbJ? tJ'0D ed nf;&[ef;awGuawmh jrwfpmG bk&m;vufxufuqd, k if jrwfpmG bk&m; ud,k af wmfwikd f {[dbu d K© ac:NyD;
&[ef;ûyay;xm;wmawGvJ ½Sw d ,f? tjcm;enf;eJY &[ef;ûyay;xm;wmawGvJ ½Sw d ,f? trsm;qH;k uawmh oHCmawmfu
ur®0geJY½wG zf wfNyD; &[ef;ûyay;xm;wmawGubJ rsm;ygw,f? ,ck½adS eMuwJh &[ef;awmfawG[m tJ'D ur®0g&[ef;
awGcsnf;ygbJ/ 'Dow k rf mS awmh okweå b
f u
d K© udk &nf½,
G yf gw,f? 'Dow
k eå b
f u
d K© uawmh ur®0geJY &[ef;ûyxm;onf
jzpfap? ûyrxm;onf jzpfap? w&m;usiahf ewJh yk*Kd¾ vftm;vH;k udk bduK© vdYk bJ ac:&ygw,f? 'Dow k eå b
f u
d K© u vlom;
wGirf ubl;? ewfawG jA[®mawGvJ yg0ifaeygw,f/
'gaMumif-h £"? þomoemawmfü/ bduK© &[ef;onf/ bduK© ? oHo&mab;udk ½Ijrifaom yk*Kd¾ vfonf/
bduK© ? udavomudk zsufq;D wwfaom yk*Kd¾ vfonf/ yOö*0F yd [
Ü aD em? t*Fgig;yg;udk y,fNyD;onf/ a[mwdjzpf\-wJh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 22
t&d,m0gow&m; 10-yg;acgifpOf
t*Fgig;yg;udk y,fwm[m t&d,m0go wck? t&d,mwdYk \aetdrf wck-wJ/h 'guawmhacgif;pOfrYkd twdck sKyfyJ
½Sad o;w,f? aemuftus,fa[mwJh tcgusawmh oabmaygufem;vnfMu ygvdrrhf ,f/ avmurSm vlawG[m
ab;&efvûkH cHatmif tdraf wGaqmufNyD;awmh aexdik Mf uw,f? wwfEikd w f v hJ al wGu tdrBf uD;tdraf umif;awG aqmufMu
w,f? rwwfEikd w f hJ vlawGuawmh awmf½ o kH if½h b
kH J aqmufMuw,f? rd;k uav;rS vHyk gapawmh? avuav;rS umuG,f
ygapawmhvYkd &nf½, G Nf yD;awmh "eduav; zufuav;awGeYJ 0g;uyfuav;awGeYJ awmfovdk rd;k umNyD;awmh tawmf
toift h rd u
f av;awG aqmufMuw,f? tcsdKYtrd af wGrsm; rd;k avawmif aumif;aumif;rvH½k mS Mubl;? wwfEikd w f hJ
vlawGuawmh vHv k ûkH cHûcH tdrBf uD;tdraf umif;awGukd opfom;eJYvJ aqmufMuw,f? tkXf t*Faw ponfEiS v hf J aqmuf
Muw,f? aumif;onfxufaumif;atmif aqmufaeMuygw,f? tJ'v D tkd rd af wGaqmufNyD; aexdik Mf uwm bmtwGuf
wH;k qdak wmh? ab;&ef tEÅ&m,f vHûk cHatmifvYkd ygbJ? tdrrf ½Sb d eJ YJ uGi;f jyifrmS ae,if? aeylwt hJ cgvnf;ylNyD; 'kua© &muf
r,f? rd;k ½GmwJt h cgvJ rd;k pdNk yD; 'kua© &mufr,f? avwdu k wf thJ cgvJ avxdNyD; 'kua© &mufr,f? tJ'gaMumifh rusef;rrm
emzsm;NyD; aoonftxd 'kua© &mufomG ;Edik w f ,f? 'gwGiv f J ruao;ygbl;? jcif rSuaf wGvJ udu k Ef ikd w
f ,f? a>ruif;p
onfvJ udu k Ef ikd wf ,f? vlq;kd olc;kd awG rvdrk ek ;f wD;aewJh vlawGu vmNyD;awmh ½du k Ef u
S f ESyd pf ufr,f? owfjzwfr,f
qd, k ifvnf; tumtuG,rf ½Sad wmh vG,af ewmaygh? tzsif;qH;k tm;jzifh wpHw k a,mufu cJjzpfjzpf 'kwjf zpfjzpf t&rf;
ypfvu kd ,f if tJ't D umtuG,rf ½Sb d J uGi;f jyifxJ aewJv h ul kd rawmfwq xdreS Nf yD; 'kua© &mufapEdik yf gw,f? 'gaMumifh
'Dab;tEÅ&m,fawG vHûk cHatmifvYkd tdraf wG aqmufNyD; aexdik Mf u&wmbJ/
oHo&mrSmvJ 'Dvydk gbJ? t&d,m0go qdw k hJ ab;&efvûkH cHwhJ tdrrf ½S, d if awGYEikd w f hJ ab;&efawG trsm;BuD;½Sd
ygw,f? ckeuajymcJw h hJ ab;&efawGxufvJ BuD;us,yf gw,f? ckeuajymcJw h hJ aeylwm jcifru S uf u kd wf m cJreS w f mqdk
wmawGu bmrS rajymyavmufao;ygbl;? a>rudu k w f ,f &efoal wGuvmNyD; ½du k Ef u S of wfjzwfw,f qdw k mawGvJ
oHo&mab;awGeYJ pmMunf, h if bmrSrBuD;us,af o;bl;vdYk qd&k r,f/ bmaMumifv h q J ,kd if? tJ'aD vmuav;awGqkd
wmuawmh ,ckwb0xJom 'kua© y;Edik w f ,f? aemufb0awGrmS 'kur© ay;Edik b f ;l ? oHo&mab;awG qdw k muawmh
woHo&mvH;k avQmufNyD;awmh 'kua© y;oGm;Edik yf gw,f? tifrwefvJ BuD;us,yf gw,f? b,favmufBuD;us,o f vJqkd
,if? tyg,fav;yg;udv k J usoGm;Edik yf gw,f? tyg,fav;yg;xJu i&Jusa&mufNyD;awmh tESpo f ed ;f aygif;rsm;pGm
oef;aygif;rsm;pGm uka#aygif;rsm;pGm 'kua© &mufomG ;Edik w f ,f? Nydwmå jzpfNyD;awmhvJ 'Dvb kd J tESpo f ed ;f oef; uka#aygif;
rsm;pGm 'kua© &mufomG ;Edik w
f ,f? wd&pämefjzpfNyD;awmhvJ 'Dvb kd J 'kua© wGtrsm;BuD;a&mufomG ;Edik w f ,f? vlYb0rSm qdyk g
OD;awmh atmufwef;uswJh b0 qif;&JwhJ b0awGrmS jzpfaew,fq, kd if ½SmrS;D &vdYk olwyg; tESyd pf ufc&H vdYk ponf
jzifh 'kua© wGtrsm;BuD; a&mufomG ;Edik w f ,f? <u,f0csr;f omwJh b0rSm jzpfjyefawmhvJ b0wdik ;f b0wdik ;f td&k ç em&ç
ao& ponfjzifh qif;&J'u k a© wG trsm;BuD; a&mufomG ;Edik af o;wmbJ? 'gawG[m oHo&mab;awGygbJ/ t&d,m0go
qdwk hJ t&d,maetdref YJ raeEdik w f o
hJ al wG[m 'DooH &mab;awGeYJ xyfwvJvJ awGYaeMu&w,f? t&d,m0gow&m;awG
udk yGg;rsm;NyD;awmh t&d,maetdrrf mS aeMuwJh bk&m;&[EÅmyk*Kd¾ vfawGrmS 'Dab;awGu vGwaf jrmufuek Mf uNyD?'gaMumifh
tJ'o D oH &mab;awGrS vHûk cHwhJ t&d,m0go t&d,mwdYk \ aetdrBf uD;awGukd aqmufNyD;awmh pdwcf svufcs aeMu&
atmifvYkd jrwfpmG bk&m;u 'Dt&d,m0gow&m;awmfBuD;udk a[mawmfrcl w hJ m-wJh/
1-2-t&d,m0go
3-t&d,m0go
eHygwf-3 t&d,m0gow&m;uawmh-
tapmifhta½Smuf wckvJ ½S&d r,fw/hJ ,ck avmuypön;f Opöm½Sw d hJ txufwef; &mxl;XmeEÅ&½Sw d hJ vlawG&UJ
tdrrf mS tapmift
h a½Smufxm;&ovdak ygh? tJ'g bmaMumifx h m;&ovJq, kd if? ab;&efvûkH cHatmifvYkd xm;&wmygbJ?
t&d,m0go aetdru f vJ tJ'gvdyk gbJ udavomab;&efawG vHûk cHatmifvYkd tapmift h a½Smuf wck½Sd&ygw,f/
'gavmufq, kd if-aqmify'k u
f av;wck pHo
k mG ;NyD? ]]ig;tifyifv,f? *kPaf jcmufaxG? pHak p apmifwh yg;}} wJ?h 'Dvakd qmif
yk'u
f av; ay;xm;&wmu ygVdrwwfwhJ yk*Kd¾ vfawGtwGuf tvG,w f uleYJ rSwx f m;Edik af tmifvYkd acgif;pOfuav;
ay;xm;&ygw,f? tJ'gudk qdMk u&r,f/
t*Fgig;yg;udk y,f&r,fqw kd mu t&d,m0go t&d,mwdYk \ aetdrw f ck? *kPaf jcmufyg;ESihf jynfph &kH r,fqkd
wmu t&d,m0go-t&d,mwdYk \ aetdrw f ck? tapmift
h a½Smufwyg;eJY jynfph &kH r,fqw
kd mu t&d,m0go-t&d,m
wdYk \ aetdrwf ck? tm;vH;k aygif; acgif;pOfuav; 3-ckawmh NyD;oGm;NyD/
4-5-t&d,m0go
pwk&myaóaem? av;yg;aom rS&D m½So d nf/ a[mwd? jzpf\-wJh/ rSD&m 4-ckvJ ½S&d r,fw?hJ 'guvJ t&d,m
0go wckbJ/ NyD;awmh eHygwf 5-t&d,m0gouawmh- yPkEyé apöuoapöm? toD;oD;aom opöm0g'udyk ,fNyD;onf/
a[mwd? jzpf\-wJ/h avmurSm Ak'o ¨ moemawmf tjyifbufu bmomt,l0g'awGqw kd m trsm;BuD;½Sw d ,f? ud,
k hf
t,l0g'eJYu, kd ?f ud,
k [
hf mrS rSew f ,fvYkd csnf; ,lqajymqdak eMuygw,f? wu,f obm0"r®eYJ csdex f ;kd Munfvh ukd f
vQiaf wmh rSew f mvJ r[kwb f ;l ? trSm;awGcsnf;bJ? tJ'v D kd rdpmä t,l0g'awG[m olY[meJYol rSew f ,fvYkd ,lqajymqdk
aeMuwJt h wGuf tJ'gawGukd yapöuopö-oD;oefY opömawGvYkd qdx k m;ygw,f? tJ'o
D ;D oefYopömqdwk hJ rdpmä 0g'awGukd
vJ y,fNyD;jzpf&r,fw?hJ 'gvJ t&d,m0gowckb/J 'gaMumifh acgif;pOfaqmify'k rf mS ]]av;&yfru DS m? y,f½iS ;f &m? opöm
oD;oefYrsm;}} vdYk qdx
k m;w,f? tJ'gudk qdMk u&r,f/
]]av;&yfru
DS m? y,f½iS ;f &m? opömoD;oefYrsm;}}-qdk/
6-7-t&d,m0go
eHygwf 6-t&d,m0go w&m;uawmh-or0,oa|oaem? ½SmrS;D rltvH;k pHu k kd tukeyf ,fpeG Yf NyDonf/ a[mwd?
jzpf\-wJ?h 'Dy'k u f awmh ygVduu kd tawmfcufw,f? oHwyk'g+t0, wyk'+f o| wyk'+f {oem wyk'f? 'D 4-yk'u f kd
aygif;pyfxm;w,f? oH qdw k mu aumif;pGmwJ?h t0, qdw k mu vkad vao;r½Sd tjynft h pHk tuket f pifw?hJ o| qdk
wmu pGeYf y,ftyfNyDNyDw?hJ {oem qdw k mu ½SmrS;D jcif;-wJ?h aygif;vduk af wmh or0,oa|oaem-½SmrSD;rItvH;k pHu k kd
tukeyf ,fpeG Yf NyD; jzpfygw,fw?hJ ½SmrS;D ae&ao;w,fq, kd if? tjynfph akH o;bdYk v?J ½SmrS;D rIawGukd tukeyf ,fpeG Yf NyD;NyD?
r½Sm&awmhb;l vdYk qd, k if? vkad vao;r½S?d tpp t&m&m tukev f ;kH jynfph akH evdYk aygh? 'gaMumifh 'Dt&d,m0go aetdrf
uvJ tifrwef aumif;ygw,f/
8-t&d,m0go
t&d,m0gow&m; 10-yg; acgif;pOfuawmh pHo k mG ;NyD/ tJ'qD ,fyg;aom w&m;awmfawGukd b,fou l a[m
cJo
h vJqvkd Qif omref yk*Kd¾ vfu a[mxm;wm r[kwyf gbl;? jrwfpmG bk&m; ud, k af wmfwikd f a[mxm;cJw
h hJ w&m;awmf
awGyg? 'gaMumifh ed*;kH csKyfaqmify'k u
f t&d,m0go? a[m azmfjy? Ak'j¨ rwfb&k m;-wJh/ tJ'gudk qdkMu&r,f/
t&d,m0gow&m;awmf acgif;pOfuawmh tm;vH;k pHo k mG ;NyD? tao;pdwf tus,fa[mbdYk vJ vdak wmhw,f? ,ck
a[mcJw
h hJ a'oemacgif;pOft& qd, k ifawmh ]]ig;tify,fav}} vdYk qdw k t
hJ wdik ;f t*Fgig;yg;y,fyukH pNyD; a[mbdYk ygbJ?
'gayrJh y#dywåu d rú -usifph Of t&tm;jzifh qdv k Qifawmh eHygwf-3 t&d,m0gow&m;u pNyD;awmh a[mrS omNyD;em;
v,fv, G yf gw,f? 'gaMumifh bke;f BuD;u ]]ig;tif y,fav? *kPaf jcmufaxG? pHak papmifw h yg;}} qdwk hJ aqmify'k x
f u
J
tapmifw h yg;eJY jynfph ykH u
kH pNyD;awmh a[mr,f/
tapmifhta½Smuf t&d,m0go
bdua© 0? &[ef;wdYk / bduK¨ ? &[ef;onf/ bduK© ? oHo&mab;udk ½Ijrifaom yk*Kd¾ vfonf/ bduK© ? udavomudk
zsufq;D wwfaom yk*Kd¾ vfonf/ uxO©? b,fykH b,fenf;jzif/h {um&au©m? wckaom tapmift h a½Smuf½o dS nf/
a[mwd? jzpfygoenf;/ tapmift h a½Smuf wck½&dS r,f qdw
k m b,fvykd gvJ-wJ/h avmurSm txufwef;pm; vlawG&UJ
tdraf wGrmS tapmift h a½Smuf 'g&0rf½w dS mvdk t&d,mwdYk \ pHaetdrrf mS vJ tapmift h a½Smufwck ½S&d r,f-qdw k mudk
acgif;pOfwek ;f u ajymcJNh yD? tJ'D tapmift h a½Smufu b,fv[ kd mvJ? b,fvjkd ynfph &kH rSmvJ-vdYk ar;cGe;f xkwjf yygw,f?
'Dtar;rsdK;uawmh ajz½Si;f jyr,fvYkd ar;wmygbJ? tJ'gudk 'Dvkd ajz½Si;f jyawmfryl gw,f/
£" bdua© 0 bduK© bwm&au©e apwom orEém*awm a[mwd-wJh/
bdua© 0? &[ef;wdYk / £"? þomoemawmfü/ bduK© ? &[ef;onf/ bduK© ? oHo&mab;udk ½Ijrk ifaom yk*Kd¾ vf
onf/ bduK© ? udavomudk zsufq;D wwfaom yk*Kd¾ vfonf/ owm&au©e? trSw&f rl-owd tapmift
h a½Smuf½Sdaom/
apwom? pdwEf iS /hf orEém*awm? jynfph o
kH nf/ a[mwd? jzpf\/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 25
t&d,m0go-t&d,mwdYk \ pHaetdrrf mS jynfph &kH rnfh tapmift h a½Smufu trSw&f rI-todw&m;ygbJ? tJ'D
trSw&f rI-owdtapmift h a½SmufeYJ jynfph &kH r,fvYkd qdv k ykd gw,f/ b,fvjkd ynfph &kH rSmvJvYkd qakd wmh pdww f ikd ;f pdwwf ikd ;f
rSm trSw&f rI xufMuyfygNyD; jynfph &kH r,fvYkd qdv k ykd gw,f/ 'gaMumifh owm&au©e? trSw&f rI-owd tapmifh
ta½Smuf½adS om/ apwom? pdwEf iS hf jynfph &kH r,fvYkd qdx k m;ygw,f/ 'Dvpkd w d wf ikd ;f pdww
f ikd ;f rSm trSw&f rI-owd
tapmift h a½Smuf tNrJwrf;ygNyD; jynfph w kH mu b,fvykd *k Kd¾ vfrmS vJ? qdv
k Ykd ½,
dS if? &[EÅmyk*Kd¾ vfrmS rS aumif;aumif;jynfh
pHyk gw,f? &[EÅmyk*Kd¾ vfrsm;rSm um,uH-ud, k t
f rlt&mudk ûywdik ;f ? 0pDu-H EIwt f rlt&mudk ajymqdw k ikd ;f ? raemuH-
pdwo f ufoufjzifh MuHpnfwikd ;f trSw&f wJh owduav;u tNrJwrf;ygaew,f? owdr&bJ trSwrf &bJeYJ vTwcf eJ
a,mifrmS ;NyD; ûyrdwmvJ r½Sb d ;l ? vTwcf eJ a,mifrmS ;NyD; rawmfwmawGukd ajymrdwmvJ r½Sb d ;l ? trSwrf &bJeYJ
arhNyD;awmh awma&muf awmifa&mufeYJ rawmfwmawG avQmufNyD;BuHpnfaewm&,fvYkdvJ r½Sb d ;l ? owdtapmifh
ta½Smufuav;u aemufu xufMuyfruGmvdu k Nf yD; trSw&f aeygw,fw/hJ 'gaMumifh &[EÅmyk*Kd¾ vfukd 'Dvckd sD;usL;
ajymqd&k ygw,f? b,fvv kd J qd, k if p&awm p? oGm;aepOfrmS a&m/ wd|awm p? &yfaepOfrmS a&m/ okwó å p?
tdyaf epOfrmS a&m/ Zm*&ó p? Ed;k aepOfrmS a&m/ tó? xd&k [EÅmyk*Kd¾ vf\/ ÓP'óeH? todtjrifonf/ owwH
ordw?H tNrJrjywf/ ypöKy|dw?H a½S;½Ixifaew,fvYkd csD;usL; ajymqd&k ygw,f/
owdaumif;yHk
'Dpum;xJrmS tdyaf epOfvJ ygoGm;w,faemf? tJ'guawmh tdyaf ysmfcgeD;umveJY tdy&f mrS Ed;k cgpumvrsm;rSm
owdÓPfxifyu kH kd qdyk gw,f? vH;k vH;k tdyaf ysmfaewJh umvtwGi;f rSmawmh owdÓPfawG rjzpfEidk yf gbl;? tJ'v D jkd zpfykH
udv
k J r&nf½, G yf gbl;/ 'Dae&mrSm ud, k tf rlt&mûywdik ;f ç EIwu
f ajymqdwk idk ;f ç pdwu f BuHpnfwikd ;f &[EÅmyk*Kd¾ vfrmS
trSw&f wJh owduav;u tNrJwrf;xifaew,f? tNrJwrf;jzpfaew,fqw kd mudk txl;owdûyMu&r,f? 'Dowd[m
&[EÅmjzpfcgrSm aumif;uifuusvmovdk ûAH;ueJaumif;vmwm r[kwb f ;l ? a½S;uwnf;u avhvmtm;xkwv f mvdYk
tpOftwdik ;f aumif;vmwm? b,fvv kd q J akd wmh &[EÅmrjzpfrD tem*grftjzpfuwnf;u tm;xkwv f mcJ&h w,f? tem
*grfrmS vJ 'Dowd[m tyHak umif;aeygNyD? tJ'gvJ ou'g*grfb0u tm;xkwv f mcJv h Ykd aumif;aewm? ou'g*grfrmS
vJ 'Dowdu tawmfaumif;aeygNyD? tJ'gvJ aomwmyefb0u tm;xkwv f mcJv h Ykd aumif;aewmygbJ? aomwmyefrmS
vJ 'Dowd[m ykxZk OfeYJ pmMunf, h if trsm;BuD;aumif;aeygNyD? 'gaMumifh aomwmyefrmS tyg,fvm;aMumif; raumif;
rItukov kd af wG rjzpfyJ uif;aewm/
udk,fwdkiftm;xkwfMunfhMu
aomwmyefrmS umr*kPt f m½Hak wGukd om,mwyfpw JG hJ umr&m*-qdw k mvJ ½Syd gao;w,f? Asmyg'-a'goqdk
wmvJ ½Syd gao;w,f? arm[wdYk rmewdYk qdw k mawGvJ ½Syd gao;w,f? 'gayr,fv h Ykd olwyg;\toufukd owfEikd f
avmufatmifawmh tukov dk u
f jyif;jyif;xefxef xufxufoefoef rjzpfawmhb;l ? avmb a'goawG jzpfay:vm
ayr,fv h Ykd olwyg;udk owfEikd af vmufatmif txdawmh rjyif;xefawmhb;l ? tukov kd 'f *D &D[m avsmhomG ;NyD? tJ'g
bmaMumifw h ;kH vdYk q,
kd if? owduaumif;aevdYk owdu aemufuvdu k Nf yD; xde;f aevkYd ygbJ? 'Dvjkd zpfyu kH kd w&m;tm;
xkwx f m;wJh yk*Kd¾ vfawG[m ud, k w f ikd b
f J awGY&ygw,f? tm;rxkw&f ao;wJh yk*Kd¾ vfawGuawmh 'gudrk eS ;f qNyD; Munfh
Muayghav? r,Hrk Munfawmh r½SMd ueJY? [kwaf umif;yg&JUvdYk 'Dvakd wmh ,HMk unfxm;rS jzpfrmS ?bmaMumifv h q
J , kd if
]]aomwmyef[m tyg,fusa&mufapwwfwhJ tukov kd u
f kd rûyawmhb;l ? olwyg;toufuv kd J rowfawmhbl;}}
qdwk mudk jrwfpmG bk&m;udu k a[mxm;wm? bke;f BuD;wdYk vJ w&m;tm;xkwMf unfx h m;vdYk ]]tJ't D wdik ;f rSeu f efw,f}}
qdwk mudk odwefoavmuf od&ygw,f? 'gaMumifh ud, k w f ikd f awGYocd sif,if w&m;udk wu,fwrf;
tm;xkwMf unfyh g/ ydik yf ikd Ef ikd Ef ikd f tm;xkwrf w d t hJ cgrSm 'Doabmudk ud, k w f ikd bf J awGY&ygvdrrhf ,f? b,fvo kd abmvJ
qd,k if? owdtapmift h a½Smufuav;awGu aemufuxyfMuyfvu kd af ewJh oabmygbJ? vdu k vf myHuk awmh-vdck sipf &m
ESpof ufwyfrufp&m tm½Hek YJ awGY,if ESpo f ufwyfrufwhJ avmb[m ½kww f &ufqakd wmh jzpfay:vmwwfao;wmbJ?
pdwq f ;kd p&meJYawGY,if a'go[mvJ jzpfay:vmwwfao;wmbJ? vH;k vH;k uif;wmrS r[kwaf o;bJ[mud;k ? jzpfawmhjzpf
ao;wmygbJ? 'gayrJh tJ'aD vmb a'goawG[m awmfawmfjyif;xefvmNyDqrkd jS zifh tapmift h a½Smuf owduav;u
aemufuvdu k v f mNyD? tJ'v D kd owduvdu k Nf yD; tkyv f ukd af wmh avmb a'goawG[m t½Sed af vsmhNyD; ajymhusomG ;w,f?
omrefyx k Zk Of yk*Kd¾ vfrsm;rSmvdk jyif;jyif;xefxef rjzpf&awmhb;l ? 'gaMumifh avmb a'goawG[m ruif;ao;vdYk
jzpfayr,f?h olwyg;toufukd owfEikd af vmufatmifawmh rjzpfb;l ? olwyg; Opömudk cdEk ikd af vmufatmifvJ rjzpfb;l ?
olwyg;tusdK;rJh vdrEf ikd af vmufatmifvJ rjzpfb;l ? 'gaMumifh ]]omwmyef[m tyg,fusapwwfwhJ tukov kd u f kd
rûybl;? tyg,fav;yg;vJ rusEdik b f ;l }} vdYk jrwfpmG bk&m;u a[mxm;wm-wJh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 26
pma&;q&mBuD; wa,mufu
Edik if aH usmf pma&;q&mBuD; wa,mufuawmh aomwmyef *kPaf wG ysuaf tmif t&rf;um;a&m avQmufa&;
xm;wmudk awGY&bl;w,f? ,ckw&m;emaewJh yk*Kd¾ vfawGxu J vJ tcsdKYu tJ'q D &mBuD;&JU aqmif;yg;awGukd zwfb;l
aumif;zwfb;l Muygvdrrhf ,f? olu pma&;aumif;w,fvYkd rmefwufNyD;awmh awmifa&; ajrmufa&;eJY oleYJ rwefwm
awGuv kd J avQmufa&;aew,f? b,ftxd a&;ovJvYkd qakd wmh- aomwmyef[m vlwa,muf toufukd owfEikd af o;
w,f-qdw k mtxd olua&;w,f? tJ'v D akd &;vdu
k w f hJ twGuf aomwmyef*P k af wG usoGm;vdu k w f m rajymygeJYawmh?
wuxJ a&;rSa&;ygar&JU? bke;f BuD;wdYk taeeJYjzifh tJ'v D akd &;wmudk tHMh ovdYk urkd qH;k bl;? oluArmvdo k m a&;wmr[kwf
ao;bl;? t*Fvyd v f kd r*¾Zif;wapmifxrJ mS vJ a&;xnfv h u kd af o;w,f? tJ'gurSomNyD; t½kyq f ;kd oGm;wmbJ? Edik if jH cm;
yk*Kd¾ vfawGu Armjynfukd txiftjrif ao;ukeaf wmhrmS ygbJvYkd bke;f BuD;wdYk u pd;k &drrf yd gw,f? tJ'aD qmif;yg;udk
t*Fvyd v f kd r*¾Zif;xJ xnfah y;wJh t,f'w D mawGvJ wm0efruif;bl;? Armjynf&UJ *kPMf uufoa& omoemawmf&UJ
*kPu f sifoa&udk ,kwaf vsmhxyd g;apEdik w f hJ 'Dvakd qmif;yg;rsdK;udk bmaMumifx h nfMh uovJ rajymwwfygbl;? trSeu f
awmh 'Dvakd qmif;yg;rsdK;udk a&;wJv h u
l olY[mol oabmusvdYk a&;ayr,fv h Ykd t,f'w D mawGuawmh pmapmifxJ xnfh
oGi;f NyD; urÇmudk rjyoifyh gbl;/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 27
t[ðomw&m;
bmaMumifv h q
J akd wmh-tdE, d´ wdik ;f om [dEL´ awGu t[ðom-qdw k w
hJ &m;udk tifrwef tav;tjrwf ûyMuyg
w,f? t[ðomw&m;-qdw k m touf½w dS hJ owå0gudk rñSO;f qJ& rowf&bl;qdw k hJ w&m;ygbJ? olawmfaumif;qd, k if?
olwyg;udk rñSO;f qJ rowfjzwf&bl;vdYk [dEL´ bmom0ifwYkd u ,lqxm;Muygw,f? b,fxad tmifvq J ,
kd if? pdr;f ½Sif
aewJh jrufyif opfyifrsm;txd rñSO;f qJ rowfjzwfaumif;bl;vdYk ,lqxm;Muygw,f? olwYkd t,lrmS pdr;f ½Siaf ewJh
jrufyif opfyifawGuv kd J {ud`E´, d -awGYxEd ikd w f hJ £aNE´wyg;½Sw d hJ owå0g&,fvYkd ,lqxm;Muygw,f? 'gaMumifh
olwYkdeYJ rqefYusi&f atmifvYkd jrwfpmG bk&m;u &[ef;rsm;tm; jrufopfyifukd rzsuq f ;D &bl;vdYk odum© yk'f ynwfvm;
cJyh gw,f? 'Dvrkd ñSO;f qJ&wJh t[ðomw&m;udk tifrwef tav;tjrwfûyaewJh avmuBuD;xJrmS Ak'b ¨ momu w&m;
tm;xkwv f Ykd aomwmyeftqifh a&mufNyD;aewJh txufwef;pm; yk*Kd¾ vfuawmif vlukd owfEikd af o;w,fqv kd Qif
aumif;Muygawmhrvm;? wu,fqakd wmh owfvrJ owfEikd yf gbl;? owfEikd af o;w,fq, kd ifvJ tJ'v D [ l m aomwmyef
r[kwaf o;vdYk aygh? 'gwGirf uao;ygbl;? aomwmyeftppfq, kd if olwyg;Opömudv k J rcd;k Edik af wmhb;l ? olwyg;\
om;r,m;vJ rjypfrmS ;Edik af wmhb;l ? olwyg; tusKd ;rJjh zpfatmifvJ vdrv f nfrajymawmhb;l ? rl;,pfapwwfwhJ ao&nf
t&ufponfuv kd J raomufpm;awmhb;l ? 'gaMumifh jrwfpmG bk&m;u aomwmyefy*k Kd¾ vfukd oDavok y&dy&l um&D-
oDvwdYk ü t<uif;rJh tjynft h pHk usifw
h yhJ *k Kd¾ vfjzpfaMumif;udk a[mMum;awmfrcl yhJ gw,f? tJ'aD wmh cd;k Edik w f ,f? olwyg;
om;r,m;udk jypfrmS ;Edik w f ,f? vdrEf ikd w
f ,f? ao&nft&ufukd aomufpm;Edik w f ,fq, kd ifawmh tJ'v D [ l m aomwmyef
r[kwb f ;l qdw k m wxpfcs rSwx f m;Muayawmh /
trSerf mS awmh aomwmyeftppf wu,fjzpfaewJh yk*Kd¾ vfrmS ckeuajymcJw h hJ owduav;u tawmfuakd umif;
aeNyD? 'gaMumifh ½kww f &uf avmbjzpfvmw,fq, kd if tJ'o
D wduav;u olYtvdv k kd jzpfay:vmNyD;awmh xde;f xm;
vdu
k w f ,f? 'Dvo kd wdu tkyxf ed ;f vdu
k w
f t
hJ wGuf avmb[mt½Sed yf sufomG ;w,f? tMuD;tus,f rjzpf&awmhb;l /
a'gojzpfvm,ifvJ owduenf;wlbJ tkyx f ed ;f vduk w
f ,f? arm[wdYk rmewdYk jzpfvm,if owduvdu k Nf yD; tkyx
f ed ;f
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 28
wmbJ? 'gaMumifh tukov kd wf &m;awG[m tvGet f uJ tMuD;tus,f rjzpfygG ;&awmhb;l ? oDvodum© yk'af wGukd usL;
vGeEf ikd af vmufatmif jyif;jyif;xefxef rjzpf&awmhb;l ? 'gaMumifh aomwmyefrmS tyg,fvm;aMumif; tukov kd af wG
vJ Nidrf;w,f? tyg,f 4-yg;rSvJ vGww f ,fvYkd ,HMk unfpw d cf s&wm? 'gawG[m owduav;aumif;aejcif;&JU tusKd ;
awGygbJ? aomwmyefrmS 'Dowduav; 'Dvakd umif;aewmuvJ uvsmPykxZk OftjzpfeYJ 0dyóem½IpOfu 'Dowd
uav;udrk jywfrpJ avhvmyGg;rsm;vmcJv h Ykd ygbJ? 'Dawmh 'Dowduav;aumif;atmif tpûycJ&h wm[m ykxZk Oftjzpfu
pcJh&w,fqdkwm xif½Sm;ygw,f? tJ'Dwkef;u 'Gg& 6-yg;u ay:wdik ;f ay:wdik ;f ½kyef mrfawGukd trSw&f aewJh owd
uav;[m owdy|mefw&m;aygh? owdy|mefw&m;[m tifrwefaumif;ygw,f? ay:vmorQ ud, k tf rlt&m
pdwt f rlt&mawGukd trSw&f ae½Hu k av;bJ? 'Dvt kd rSw&f aew,fq, kd if odoifo h xd u
kd w f mawGukd tukev f ;kH axmifah ph
NyD; tukev f ;kH odawmhwmbJ? b,fae&mrSmrS ruseb f ;l ? odyaf e&muswmbJ? tm;xkwzf Ykd&m vG,v f vJ ,G w f ,f? bke;f
BuD;wdYk uvJ tJ'D owdy|mefenf;twdik ;f ½Irw S yf u kH kd vG,v f , G u
f av;bJ a[maeygw,f? bmaMumifw h ;kH vdYk qakd wmh
½kyaf wG emrfawG pdwaf wG apwodwaf wG "mwfawG uvmyfawG 'Dv[ kd mawGukd tao;pdwNf yD; ½IbYkd qifjcifbYkd
a[mvQif A[kow k r½Sw
d hJ vlawGrmS b,fqifjcifwwf ½Iwwfvrd rhf mS wH;k ? tJ'v D kd awG;awmqifjcifae,ifvJ ud, k yf ikd f
bm0emÓPfqw kd m bmrS xl;xl;jcm;jcm; jzpfrmS r[kwyf gbl;? 'gaMumifb h ek ;f BuD; wdYk u vG,v f , G bf J a[mygw,f?
jrwfpmG bk&m;uvJ vG,v f , G vf J a[mcJyh gw,f? b,fvv kd q
J akd wmh-
*päaEÅm 0g *pämrDwd yZmemwd-wJ/h 'g[m jrwfpmG bk&m;ud, k af wmfwikd f a[mxm;wJh owdy|meokwf ygVdyg
bJ? 'DygVd&UJ teufuawmh- *päaEÅm 0g? oGm;onf½ad S omfvnf;/ *pämrDw?d oGm;onf[í l yZmemwd? od\-wJ/h oGm;
onf½adS omf oGm;onf[o k \
d oGm;vQio f mG ;onf[k odyg-wJ-h 'Dvkd vG,v f ,
G u f av; a[mxm;ygw,f? oGm;onf½dS
aomf twGi;f om; ½kyaf wG emrfawG "mwfawG uvmyfawGukd cGjJ crf;pdwjf zmNyD; od\-vdYk 'Dvkd cufcufccJ J ra[mcJyh g
bl;? vlwikd ;f vlwikd ;f tm;xkwEf ikd af tmif jrwfpmG bk&m;u ]]oGm;vQif oGm;onf[k od\}} vdYk 'Dvkd vG,v f ,G b f J a[m
cJhygw,f/ *pämrd £wd? oGm;onf[í l / yZmemwd? od\-vdYk a[mxm;&mrSm? *pämrd-qdw k yhJ 'k yf gw,faemf? tJ'yD 'k u f kd
txl;owdûybdYk ta&;BuD;ygw,f/ ygVdrmS *pämrdvYkd q, kd if rdru d ,
kd wf ikd ef YJ qdik yf gw,f? igoGm;\-vdYk jrefrmjyef&yg
w,f/ *päov d Ykd q,
kd if tjyeftvSef ajymqdb k uf yk*Kd¾ vfeYJ qdik yf gw,f? oifomG ;\vdYk jyef&ygw,f? *päwv d Ykd qd,k if
igESihf oifwYkd rS wyg;tjcm; yk*Kd¾ vf t&m0w¬Krsm;eJY qdik yf gw,f? olomG ;\? vlomG ;\? ewfomG ;\? &[ef;oGm;\?
½kyef mrfomG ;\? ponfjzifh &nf½, G cf suftm;avsmfpmG jyef&ygw,f? ygVdo'´genf;u tqH;k rSm wd-0dbufEiS q hf ,kd if
emra,m*-wJ?h *päw-d olonf oGm;\ponfjzifh jyef&w,f/ tqH;k rSm od-0dbufEiS q hf ,
kd if wkraS ,m*-wJ?h *päo-d
oifonf oGm;\-vdYk jyef&w,f/ tqH;k rSm rd-0dbufEiS q hf ,kd if trSa,m*-wJ?h *pämrd-igonf oGm;\-vdYk jyef&
w,f/ ]]'Dvkd teufjyef&w,f}} qdw k mudk ,ck 'Dov H sif rif;ausmif;pmoifwu kd u f ud,
k af wmfawG tukev f ;kH odMuyg
w,f? o'´gudo k ifaewJh ½Siif ,f oli,fuav;awGvJ tmcsmwfyikd ;f udk a&muf,if odMuawmhwmygbJ/
oHvsifuxGufwJh pmtkyfBuD;
,ck 'Dowdy|mefow k rf mS a[mxm;wmu rd-0dbufeYJ *pämrdaemf? wd-0dbufeYJ *päwrd [kwb f ;l ? 'Dawmh 'D
*pämrd-udk jrefrmjyef,if? ig oGm;\-vdYk bJ jyef&w,f? olomG ;\-vdYk vJ rjyef&bl;? ½kyef mrfomG ;\-vdYk vJ rjyef&bl;?
'gaMumifh v,fwq D &mawmfb&k m;BuD;u tewå'yD eDusrf; tpem;rSm £&d,mykw½f yI u
kH -kd
]]oGm;jcif; £&d,mykwüf ajcvSr;f wdik ;f ajcvSr;f wdik ;f igoGm;\ igoGm;\-[k ajcü wnfaompdwu
f kd jzpfap
í oGm;&rnf? ajc wvSr;f rQ trSwwf rJh rvSr;f rdapESi}hf } ponfjzif-h nTejf yxm;ygw,f/
tJ'gudk rMumrD wESpaf usmaf vmufu xGuv f mwJh usr;f pmtkyBf uD;wcku y,fxm;w,f? pmtkyBf uD;u
pmrsuEf mS 840-avmuf½ydS gw,f? tJ'pD mtkyBf uD;u ArmjynfrmS ½Sw d hJ 0dyóemenf;awGukd tukev f ;kH vdv k b kd J y,fomG ;
ygw,f? v,fwq D &mawmfb&k m;BuD;&JU ]]igoGm;\}} qdw k hJ ½Iyu
kH kd yXrqH;k pNyD;awmh y,fxm;wmudk awGY&ygw,f/
bmaMumifh y,f&ovJvYkd qakd wmh igqdw k hJ a0g[m& ygaevdYk ygbJw/hJ tJ'g[m aoaocsmcsm pdppfvQif *pämrd-[l
aom trSa,m*eJYa[mwJh jrwfpmG bk&m;udyk g y,f&ma&mufygw,f? jrwfpmG bk&m;u *pämrd-vdYk a[mwJt h wGuf
v,fwq D &mawmfb&k m;BuD;u igoGm;\-vdYk o'´genf;t& twdtusbmomjyefxm;wmbJ? *pämrd-yk'u f kd igoGm;\
-vdYk jyefwmrSm;w,fvYkd b,fpmwwfy*k Kd¾ vfurS rqdEk idk yf gbl;? 'Dawmh igoGm;\qdw k hJ jrefrmjyefukd roifb h ;l vdYk y,f
vdu
k , f if? *pämrd-vdYk a[mwJjh rwfpmG bk&m;udv
k J y,f&ma&mufygw,f/ 'D½iS ;f vif;csufukd xnfo h iG ;f NyD; ajym&wmu
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 29
vJ wjcm;aMumifrh [kwyf gbl;? tJ'v D ykd ,fwhJ usr;f pmtkyBf uD;u 'Dov
H siûf rdUuxGuw
f hJ pmtkyBf uD;jzpfwt
hJ wGuf bke;f
BuD;,ckazmfjyrnfh ½d;k ½k;d uav; vG,vf , G u
f av; bk&m;a[mxm;wJh owdy|mefenf;rSm oHo,uif;apvdw k t
hJ wGuf
yJ jzpfygw,f/
igoH;k rsKd ;
ig qdw k mu 3-rsdK;½Syd gw,f? twåaumiftaetm;jzifh 'd|ed YJ pGv J rf;wJh iguwrsKd ;? rmeeJY pGv J rf;wJh igu
wrsKd ;? avmua0g[m&rQjzifh oH;k pGw J hJ iguwrsdK;? 'Dvdk 3-rsdK;½Syd gw,f/ 'DtxJrmS *pämrdvYkd a[m&m tvdv k ykd g0ifae
wJh iguawmh 'd|pd JG rmepGJ igrsdK; r[kwb f ;l ? avmua0g[m& ig jzpfygw,f? 'D igrsdK;udak wmh bk&m;&[EÅmawGvJ
oH;k pGaJ jymqdak wmfrMl uygw,f? tJ'v D akd jymqdw k mudk 'd|pd JG rmepGv J Ykd tjypfrwif&ygbl;/ 'gaMumifb h ek ;f BuD;wdYk uvJ
'Dvkd avmua0g[m&pum;aawGeYJ oGm;,ifomG ;wdik ;f ajcvSr;f wdik ;f oGm;w,fomG ;w,f ponfjzifh ½Irw S zf Ykd nTejf yae
ygw,f? 'Dvkd avmua0g[m&awGYeYJ ½Iaeayr,fv h Ykd wu,form"dÓPf &ifo h efvmwJh tcgusawmh 'Dtrnf
a0g[m&awG tukeaf ysmufNyD;awmh cPrpJ rjywfjzpfysuaf ewJh y&rwfoabmuav;rQwiG b f J wnfaeygw,f? oGm;
wJth cgrSmqd, k if oGm;csifwhJ pdwuf av;eJY awmifw h if;vIy½f mS ;wJh ½kyuf av;awGrQ wa½GYcsif; tqifq h ifh rjywfjzpf
ysuaf ewmudo k m awGY&od&ygw,f? yHo k P²mef taumiftxnfj'Af&,fvYkd bmrSrawGY&awmhb;l ? oabmw&m;
uav;awGcsnf; olY[mol jzpfysufaewmudk awGY&ygw,f? awGY&wmrS ½I&wJh ½kyef mrf tm½Hak wGwiG f r[kwaf o;bl;?
½Ioad ewJh pdwu f av;udyk g odNyD;&if; ysufomG ;&if;? odNyD;&if; ysufomG ;&if;eJY ud, k wf ikd af wGYNyD;od&ygw,f? tJ'g
r,H, k if tm;xkwMf unfah ygh? bke;f BuD;wdYk nTeMf um;wJt h wdik ;f wu,ftm;xkwMf unf, h if ud, k w f ikd af wGYr,fqw kd mudk
awmh bke;f BuD;wdYk u &J&BJ uD; wm0efcyH gw,f/
bkef;BuD;wdkYvJtpur,Hkbl;
udk,fwdkiftm;xkwfMunfhwJhtcg
tJ'vD kd tm;xkwMf unfw h t hJ cgrSmvJ t&uf 20-ausmf wvavmuftwGi;f rSmawmh bke;f BuD;u w&m;
taMumif; oabmraygufao;ygbl;? b,foabmaygufrmS vJ aumif;aumif;rS tm;rxkwaf o;bJu/kd ,ckbek ;f BuD;
rsm;xHrvS mNyD; tm;xkwMf uwJh 'um 'umrawG[m wcsdKUu bmrS A[kow k r½S½d mS Mubl;? 'gayrJh olwYkd rmS tm;xkwf
vdYk av;ig;ajcmuf&ufavmufq, kd if orm"dÓPfawG tawmfwufuek Nf yD? ½kyef mrf oabmawG? tjzpftysuf tedpö
'ku© tewåoabmawGukd olwYkd awmfawmfou d ek Nf yD/ bke;f BuD;rSmjzifh tJ't
D m;xkwcf gpwke;f u 'Dvkd av;ig;ajcmuf
&uf rajymeJY wvavmufMumwmawmif bmrSÓPfu rwufao;bl;? oknubJ½adS o;w,f/ bmaMumifw h ;kH qd,
k if?
aumif;aumif;r,Hv k Ykd aumif;aumif;tm;rwkwv f Ykd ygbJ? r,Hw k mu ,Hrk mS ;rI0pd u
d pd mä eD0&PbJ? olu 0dyóemÓPf
ynm rjzpfEikd af tmif r*fzvkd u
f kd ra&mufEikd af tmif wm;jrpfwwfygw,f? tJ'gudk y,f½mS ;Edik b f Ykd &m tvGet f a&;BuD;yg
w,f/ bke;f BuD;rSmawmh tJ'w D ek ;f u ,Hrk mS ;rIukd taumif;xifaevdYk avQmufNyD; awG;awmaecJyh gw,f? oGm;w,f
auG;w,f qefYw,f-'Dvkd rSwaf e&wmawGu ynwfawGb?J txnfj'Af ynwfawGukd ½IaewmbJ? y&rwfukd
ra&mufao;ygbl;? 'gawGukd rSwzf Ykd q&mawmfBuD;u ay;xm;wm[m tajccHtaeeJY ay;xm;wm jzpfrmS bJ? aemufus
awmhrS ½kyaf wG emrfawG tao;pdwf cGjJ yOD;rSeYJ ww l ,f-ponfjzifh arQmaf wG; pOf;pm;aecJyh gw,f/ aumif;aumif;vJ
tm;rxkwcf yhJ gbl;/ 'gaMumifh t&uf 20-ausmf wvavmufMumayr,fv h Ykd bmrS xl;xl;jcm;jcm; rjzpfcb hJ ;l ? aemuf
usrS tm;xkw&f if; tm;xkw&f if;eJY tvkv d okd abmaygufvmw,f? ]]tif;-oGm;w,f auG;w,f qefYw,f ponfjzifh
ud,k tf rlt&m pdwt f rlt&mawGukd jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f vdu k rf wS af ewm[m tptajccHwiG f r[kwb f ;l ? tpvJ [kwf
w,f? tv,fvJ [kww f ,f? tqH;k txdvJ [kww f ,f? odp&mawG tm;vH;k ukeaf eNyD? bmrQ rusefawmhb;l ?
'gaMumifh jrwfpmG bk&m;u 'Dowdy|mefukd {um,aem ra*¾g-wckwnf;aomvrf; waMumif;wnf;aomvrf;vdYk a[m
xm;aywmbJ}} vdYk oabmaygufvmygw,f/
orm"dÓPf &ifhvmawmh
tm;xkwcf gprSmawmh oGm;w,f <uw,f vSr;f w,fcsw,f auG;w,f qefYw,f ponfjzifh 'Dvt kd Murf;pm;
twkid ;f om ½Irw S af e&ygw,f? aemuf orm"dÓPf &ifv h mawmh 'Gg& 6-yg;u ay:wdik ;f ay:wdik ;f aom ½kyef mrfawGukd
tukev f ;kH odvmygw,f? pdwu f av;awGrsm; wckNyD;wck ukeu f ek f aysmufaysmuf oGm;vdu k w
f m[m ykw;D aphuav;
awG waphNyD;waph ususoGm;ovdb k J xifxif½mS ;½Sm; od&ygw,f? tm½Hw k ckcu k ay:vmvdu k ?f tJ'gudo k w
d phJ w
d f
uav;u ay:vmvdu k ?f tJ'gudk ½Irw
S Nf yD; odwmuav;u ay:vmvdu k ef YJ a½SYqifh aemufqifh ay:ay:NyD; aysmuf
aysmuf oGm;wmuav;awGukd tqifq h ifah wGYoad e &w,f? a½SYu tm½Hak ysmufomG ;ç aemufutoduav; aysmuf
oGm;? a½SYu tm½Hk aysmufomG ;ç aemufu toduav; aysmufomG ;eJY tm½Hak &m toda&m aysmufaysmuf oGm;wm
uav;awGudk wcsdKUu 2-qifh 2-qifah wGYae&w,f? wcsKd Uuawmh 3-4qifah wmif awGY&ygw,f? tJ'v D ckd snf; tqifh
qifah ysmufomG ;wmudk rjywf awGYae7w,f? 'Dawmh NrJw,fvYkdvJ pGv J rf;p&m r½Sad wmhb;l ? csr;f omw,f aumif;w,f
vdYk vJ pGv
J rf;p&m r½Sad wmhb;l ? twåaumif igaumifvYkd vJ pGv J rf;p&m r½Sad wmhb;l ? 'g[m jrwfpmG bk&m; a[mawmfrl
wJh owdy|mefvrf;bJ? wu,fukd aumif;wJv h rf;ygbJ/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 31
owif;pmwapmifu
bkef;BuD;wdkY oGm;aeusvrf;twkdif;
bke;f BuD;wdYk uawmh omoemh&yd o f mudk a&mufomG ;,if bke;f BuD;wdYk oGm;aeus vrf;twkid ;f 'Gg& 6-yg;u
xif½Sm;ay:vmorQudk ½IrSwfcdkif;awmhwmbJ? tJ'Dvdk 'Gg& 6-yg;u ay:vmorQawGukd tukev f ;kH aphiatmifvu kd Nf yD;
r½IEikd af o;cifawmh ud, k t f rlt&m tMurf;pm;awGupNyD; ½Irw S cf ikd ;f ygw,f? txl;tm;jzifah wmh 0rf;Adu k uf vIy½f mS ;ae
wJh 0ga,m ½kyu f pNyD; ½rI w S cf ikd ;f ygw,f? 0rf;Adu k u
f azmif;wufvmwm ydeu f somG ;wmudk azmif;w,f ydew f ,fvYkd
pdwo f u d av;eJY ½Irw S zf Ykd nGeMf um;ygw,f? bmaMumif'h v D ½kd &I w,f qdw k mudak wmh aemufyikd ;f usrS usrf;*efeYJ ½Si;f jy
r,f/ 'Dvrkd w S w f muvJ azmif;wmeJY ydew f m 'guav; 2-ckxv J J r[kwyf gbl;? Mum;xJrmS jzpfay:vmwJh pdwu f ;l
BuHpnfraI wGuv kd J jzpfwidk ;f jzpfwikd ;f ½Irw S &f ao;w,f? NyD;awmh a0'emawGvJ jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f ½Irw S &f ao;w,f?
NyD;awmh wjcm; ud, k t f rlt&mawGvJ jzpfwikd ;f jzpfwidk ;f ½Irw S &f ao;w,f? 'Dtwdik ;f ½d½k akd oao ½Irw S of mG ;wJh
yk*Kd¾ vfawGrmS awmfawmfMumawmh jrifwikd ;f Mum;wdik ;f eHwikd ;f pm;odwikd ;f awGYxw d ikd ;f auG;wdik ;f qefYwikd ;f vIy½f mS ;
ûyjyifwikd ;f pdwu f ;l MuHpnfwikd ;f 'Gg& 6-yg;u ay:vmorQ ½kyef mrfawGukd tukev f ;kH ½IEikd Nf yD; tukeo f vd mMuygw,f/
'Dawmh owm&au©e? trSwf&rI owdtapmifhta½Smuf ½Sdaom/ apwom? pdwEf iS /hf orEém*awm? jynfph w kH ,f-qdw k hJ
'Dt&d,m0go w&m;awmfeYJ tHus udu k n
f o D mG ;ygw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 32
awGYNyD;odrS ÓPftppf
tcsdKUu 'Dvv kd J tBuHÓPf ay;Muao;w,f? w&m;tm;xkwrf nfh yk*Kd¾ vfawGukd ½kyo f abm emrfoabmawG
tedpö tewåoabmawG tao;pdwf tus,foifwef;ay;xm;,if ydNk yD;awmh xifv, G f jrifv, G rf ,fvYkd tBuHÓPf
ay;Muw,f/ tJ'gu olwYkd txifrQygbJ? oifwef;ay;xm;vdYk xifjrifwmawGu onmodawGb?J ud, k w
f ikd af wGUNyD;
odwhJ ynmod r[kwyf gbl;? pdwef YJ nGwNf yD;,lawmh r[kww f mawGuv kd J t[kwf xifvmwwfw,f? 'gaMumifh tJ'v D kd
pdwn f w G Nf yD; ,lwmawG[m raumif;ygbl;? Ak'o ¨ moemudk r,HMk unfwhJ vlawGu ur®|mef; bm0emtvkyu f kd
txiftjrifao;aeMuwmvJ ½Syd gw,f? olwYkd u b,fvadk jymMuovJqakd wmh-Ak'b ¨ mom0ifawG[m tedpö 'ku©
tewåvYkd xifrmS aygh? apmapmuwnf;u q&mu oifMum;xm;wJt h wdik ;f pdwef YJ nw G , f al eMuwmbJ? pdwn f w G ,f if
pdwn f w G wf t hJ wdik ;f xifrmS aygh-vdYk olwYkd u ajymwwfMuygw,f? tJ'v D kd ajymMuwm[m bke;f BuD;wdYk wynfh
a,m*DawGeYJ awmh rqdik yf gbl;? bmaMumifv h q
J akd wmh bke;f BuD;wdYk u ½kyef mrftaMumif; tedpö 'ku© tewå taMumif;udk
omrnavmufom a[mjyxm;ygw,f? ½kyv f Ykd ESv;kH oGi;f &r,f? emrfvYkd ESv;kH oGi;f &r,f? rGr½G ½G v G Ykd ESv;kH oGi;f &r,f?
tedpv ö Ykd ESv;kH oGi;f &r,f? 'ku© tewåvYkd ESv;kH oGi;f &r,f? jzpfw,f ysuw f ,fvYkd ESv;kH oGi;f &r,f ponfjzifh wrif
pdwn f w G Nf yD; ½IbYkd nGeMf um;rxm;ygbl;? xif½mS ;ay:vmorQudk olay:vmwJt h wkid ;f bJ ½IbYkd &m nGeMf umxm;ygw,f?
tJ'Dvkday:vmorQudk ½I½HkrQ-½dk;½dk;uav; rSwaf e½Hrk QeJY ½kyu f wjcm;ç emrfuwjcm; uGjJ ym;NyD; odvmyHu k kd tm;xkww f hJ
a,m*DawGu olYtvdv k b kd J ajymvmMuw,f? ay:vmorQ tm½Hak wGa&m? rSwo f w d hJ pdwaf wGa&m rSw&f if; rSw&f if;
aysmufaysmufomG ;yHu k v kd J awGYoad eaMumif; olYtvdv k b kd J ajymvmMuw,f? tJ'v D kd ud, k w f ikd af wGYNyD;odrS ÓPftppf
jzpfwm/ 'DawmhrS bke;f BuD;wdYk u a'oemawmfeYJ ñSNd yD;awmh 'Dvo kd wd mu ½kyu f kd ydik ;f jcm;odwm? 'Dvo kd wd mu emrfukd
ydik ;f jcm;odwm? 'Dvo kd w d mu tjzpftysuu f kd odwm? 'Dvo kd w d mu tedpu ö o kd w d m ponfjzifh trnfwyfNyD;
a[mjyay;ygw,f? 'gaMumifh bke;f BuD;wdYk wynfah ,m*DawGrmS awmh pdwn f w G ,f v l Ykd xifwmr[kwyf gbl;? wu,f
[kwrf eS w f t hJ wdik ;f ud, k w f ikd af wGYNyD; odMuwmom jzpfygw,f/
owdaumif;vdkY ÓPfaumif;vmyHk
odMumwmrS ½d;k wd;k &dww f yd f 0d;k wd;k 0g;wm; r[kwb f ;l ? vufeYJ uikd Mf unfNh yD; od&ovdk xifxif½mS ;½Sm;BuD;udk
odMuygw,f? ½Ip&mtm½Hu k av; ay:vmNyD; aysmufomG ;wmudb k J odw,f? tJ'o D w d phJ w
d u
f av; aysmufomG ;wmudv k J
odw,f? aemuftm½Hw k ckay:NyD; aysmufomG ;wmudv k J odw,f? tJ'D todpw d u f av; aysmufomG ;wmudv k J odw,f?
'Denf;jzifh tm½Hak &m toda&m a½SYqifah emufqifh twGv J u
kd f twGv J u
kd f aysmufaysmuf oGm;wmudck sn;f awGYae&w,f?
ud,k af cgif;vufajc yHo k P²mef txnfj'Afq, kd if bmrQ rawGY&awmhb;l ? w&dy&f yd ef YJ aysmufaysmufomG ;wmudck snf;
awGYae&w,f? 'gaMumifh a,m*Du ]]bmrS rawGY&awmhb;l ? ukeaf ysmufomG ;wmudck snf; awGYaew,f}} vdYk ajymw,f/
'DawmhrS bke;f BuD;wdYk u tJ'gudk a'oemawmft& b*FÓPfac:w,fvYkd ajym&w,f/ bke;f BuD;wdYk u ]]'Dvo kd &d r,f?
'Dvjkd rif&r,f}}vdYk apmapmu vrf;aMumif;NyD; nGeMf um;rxm;ygbl;? olYtvdv k kd ½d;k ½d;k uav; ½Irw
S af e½Hek YJ 'Dvtkd odawG
u tvdv k kd jzpfay:vmygw,f/ 'Dvkd todÓPfeYJ jynfph akH ewJh yk*Kd¾ vfawG[m ,ckw&m;emy&dowfxrJ mS vJ - awmf
awmfrsm;rsm; ygygw,f? 'g[m owdaumif;vdYk ÓPfaumif;vmyHyk gbJ? ocFg½kayu©mÓPfusawmh 'gxuftrsm;BuD;
aumif;ygao;w,f? tJ'gaumif;yHu k akd wmh *kPaf jcmufaxG&UJ tus,fusrS ½Si;f vif;jy&r,f/ 'Dvkd ykxZk OftjzpfeYJ
0dyóem½IpOfuwnf;u trSw&f wJh owdu aumif;vmcJw h t hJ wGuf aomwmyefjzpfawmh ydNk yD;aumif; vmygw,f?
aomwmyefu 0dyóem½INyD; avhvmjyefwt hJ wGuf ou'g*grfusawmh ydNk yD; aumif;vmjyefygw,f? xdt k wl
tem*grfusawmh ydNk yD;aumif;vmjyefygw,f? &[EÅmusawmh 'Dowd[m tjynft h pHk aumif;oGm;ygw,f? b,f[mudk
rS trSww f rJh arhomG ;wm&,fvYkd r½Sad wmhb;l ? tukev f ;kH owdxifNyD; trSw&f aeygw,f? 'gaMumif-h
owd-tapmifhta½Smufxm;ay;Mu
jzpfwdkif; rSwf½IowdjyK
'Dae&mrSm ar;p&m½Syd gw,f? wynfah wmfwYkd u t&d,mrSm r[kwaf o;bJeYJ t&d,maetdrrf mS aecGi&hf ygrvm;
vdYk ar;p&m½Syd gw,f/ 'guawmh OyrmeJYajym,if ½Si;f oGm;ygvdrrhf ,f? ,ckavmurSm ud, k yf ikd rf [kww f hJ tdrBf uD;
tdraf umif;awG a[mfw,fBuD;awGqw kd m ½SMd uygw,f? tJ'gawG[m ud, k yf ikd rf [kwaf yrJh xdu k w f efwhJ tcay;,if
&ufyikd ;f vydik ef YJ jzpfjzpf? ESpyf ikd ;f eJYjzpfjzpf aecGi&hf ygw,f/ t&d,m0go qdw k hJ t&d,mwdYk &UJ aetdru f vJ xdu k w f efwhJ
tcay;Edik , f if aecGi&hf ygw,f/ b,fvkd tcawG ay;&rSmvJq, kd if ,HMk unfr-I o'´g qdw k hJ tcvJ ay;&r,f?
vdvk m;rI-qE´qw kd hJ tcvJ ay;&r,f? tm;xkwrf -I 0D&, d qdw k hJ tcvJ ay;&r,f? 'DtxJrmS ,HMk unfr-I o'¨gw&m;
qdwk m tvGeb f J ta&;BuD;ygw,f? b,ftvkyrf qdk tusdK;½S&d r,fvYkd ,HMk unfrb S J vkyEf ikd yf gw,f? r,H;k Munf,if
awmh rvkyEf ikd b f ;l ? ]]jzpfwikd ;f rSw½f ?I owdûy}} qdw k hJ 'Dt&d,m0go tvkyu f vJ ½Irw S , f if 0dyóemukov kd jf zpfw,f?
tusdK;½Sw d ,f qdw k mudk ,HMk unfrb S J tm;xkwEf ikd yf gw,f? ,HMk unf½ekH YJ vJ rNyD;ao;ygbl;? 0dyóem r*fzv kd f
edAmÁ efqw kd hJ w&m;awGukd vdck sifwhJ pdwq f E´uvJ xufxufoefoef½zdS Ykd vykd gao;w,f? NyD;awmh rqkwrf epf rysi;f
r&d tm;xkwEf ikd w f hJ vHYk v 0D&, d uvJ xufxufoefoef½b dS Ykd vdyk gao;w,f? 'D o'´g qE´ 0D&, d qdw k hJ tcawG
ay;Edik ,
f ifawmh t&d,m0go aetdrBf uD;rSm aecGi&hf ygw,f? ,Hv k J ,Hw k ,f? vdv k J vdv k m;w,f? ysif;vJ rysif;bl;
qd, k if tcsdet f cGi&hf wdi;f ½Irw S af e½Hyk gbJ? oGm;w,f oGm;w,f auG;w,f qefYw,f? jrifw,f Mum;w,f ponfjzifh
wcsufrw S , f if t&d,m0goaetdru f kd wcga&mufomG ;wmbJ? q,fcsufrw S , f if q,fcga&mufw,f? tcsufw&m
rSw, f if tcgw&m a&mufw,f? wrdepfcefYrw S af e,if t&d,m0go aetdrrf mS wrdepfae&w,f? q,fred pfrw S ,
f if
q,fred pf ae&w,f? ydu k qf H wjym;wcsyrf S ruke&f bl;? odyaf e&musw,f? bke;f BuD;wdYk u aiGaMu;rukeb f eJ YJ tdrBf uD;
tdraf umif;eJY ae&wJh enf;vrf;udk nTejf yaeygw,f? tJ'g tdraf umif;eJY vHv k ûkH cHûcH pdwcf svufcsaecsif Mu,if
t&d,m0go aetdrfudk aqmufMu½HkbJ/ ]][m-woHo&mvH;k u aevmcJo h vdk rvHûk cHwhJ omrefuo k vkd f tdrpf w k f
uav;awGeYJ bJ aeygawmhr,f? tdrrf hJ ,mrJb h J aeygawmhr,f}} qd, k ifawmh 'um 'umrwdYk oabmygbJ? r½IrrSwf
bJ aeNrJwikd ;f aeMuaygh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 34
olowfAdkvfBuD; wrÁ'gXdu
½IrwS Nf yD; t&d,m0go aetdrrf mS aeawmh b,fvkd tusdK;ud&k ygovJvYkd qkad wmhaum atmufxpfq;kH tm;jzifh
tyg,fi&Ju vGww f thJ usdK;udk &ygw,f? tJ'g[m tMumBuD; tm;xkwrf S r[kwyf gbl;? wcPavmuf tm;xkww f m
eJYbJ &Edik yf gw,f? jrwfpmG bk&m; vufxufawmf umvwke;f u &mZN*dKvf ûrdYrmS wrÁ'gXduqdw k hJ olowfAv
kd Bf uD;
½Sw
d ,f? tJ'g wcsdKYvJ Mum;bl;Muygvdrrhf ,f? &mZû*dvûf rdYrmS w&m;½H;k u aordeYf ao'PfusvmwJh cd;k olawGukd tJ'D
wrÁ'gXduu owf&w,f? ûrdY&UJ t&yfav;rsuEf mS u zrf;vmwJh ig;&mav;vD ck;d om;'jraygif; ESpaf xmifukd yGOJ ;D xGuf
pNyD; owf&w,f/? tJ'u D aemufvJ aeYpOfaeYwikd ;f bJ olYrmS owfae&wm[m wa,muf ESpaf ,mufponfjzifh
jywfw,fvYkd r½Sv d bS ;l wJ?h tJ'vD ckd snf; olowf&mxl;eJY tvkyv f yk vf mvduk wf m 55-ESpaf wmif MumoGm;owJ?h 55-
ESp½f adS wmh roefprG ;f wJt h wGuf tJ'o D o
l wfAvkd Bf uD; &mxl;u EIwxf uG vf u
kd &f w,f/
tJ'v D kd &mxl;u EIwx f uG w f thJ cgrSm &mxl;½Spd Ofwek ;f u tcGirhf &wmawGukd oH;k aqmifbYkd taqmwvsif pDrH
owJ?h tJ'gu bmawGwek ;f qd, k if? olowf&mxl;eJY rif;rIxrf;aewJh ol[m topfpufpuf t0wfukd r0wf&bl;wJ?h
axmywftopfeYJ êudxm;wJh EGm;EdYk ,m*k EGm;EdYk qefûywfuv kd J raomuf&bl;wJ?h jrwfav;yef;udv k J ryef&bl;wJ?h
eYo
H mvJ rvdr;f &bl;wJ?h 'Dav;rsdK;udk roH;k &bl;vdYk tJ'w D ek ;f u tmPmydik f rif;awGu Oya'vkyx f m;owJ/h olowf
tvkyu f tifrwef ½kw&f if;Murf;wrf;wJt h wGuf taumif;tjrwfawGeYJ rwefb;l vdYk ,q l NyD; wm;jrpfxm;[ef wlyg
w,f? ,ckumv vlawGtjrifeYJ qd, k ifawmh &,fp&mjzpfaerSmaygh/ tJ'v D kd wm;jrpfxm;wmawGukd wrÁ'gXduu
oH;k aqmifcsifaewm MumvSNyD? ]],ckrb S J tcGi&hf awmhw,f? tm;&atmif oH;k aqmifvu kd rf ,f}} qdw k hJ taersdK;eJY pDryH g
owJ/h vlqw kd m rvky&f bl;qdw k mudk odyNf yD;vkycf siw f wfw,f? tpm;&bl;qd, k if odypf m;csiw f wfw,f? odyaf umif;
vdrrhf ,fvYkdvJ xifw,f/ 'gaMumifh wrÁ'gXdu[m EGm;EdYk ,m*kukd olrsm;aomufaewm jrif&wdik ;f olu odyaf omuf
csiaf ew,f? t0wfopfvJ 0wfcsiw f ,f? jrwfav;yef;vJ yefcsiw f ,f? eHYomvJ vdr;f csiw f ,f? 'gawGukd olYpw d xf uJ
wrf;waewm MumvSNyD/ 'gaMumifh olu tJ'&D mxl;u EIwx f uG &f wJah eYrmS bJ olYtrd ½f iS rf udk EGm;EdYk ,m*k têudcikd ;f
xm;NyD;awmh t0wfopf yef;eHYomrsm;ESiw hf uG jrpfqyd of mG ;NyD; a&csKd ;w,f? NyD;awmh t0wfopfawGukd 0wfNyD; eHYomudk
vJ vdr;f ? yef;udv k J yefjyD; tdrjf yefvmcJw h ,f? tdraf &mufawmh toifjh yifxm;wJh EGm;EdYk ,m*kukd aomufawmhr,fvYkd
jyifqifaeygw,f-wJh/
t½Sifom&dykwå&m <uvmwJhtcg
tJ'v D kd jyifqifaewke;f rSm t½Sio f m&dyw k &å m rax&fjrwfMuD;u tbdnmOfeYJ qifjcifMunfv h ukd af wmh wrÁ'gXd
uMuD;udk 'Dvkd jrifawmfryl gw,f? aMomf-wrÁ'gXduBuD;[m ESpaf ygif;rsm;pGmu oH;k aqmifciG hf r&cJw h hJ EGm;EdYk ,m*kukd
oH;k aqmifr,fvYkd jyifqifaeygyaum? tJ'gudk oH;k aqmifNyD;,if ,ckeeH ufcif; rMumrDrmS bJ ao½Smawmhr,f? aojyef
awmhvJ olYrmS tm;ud;k p&m ukov kd af umif;rIu bmrSr½S½d mS bl;? 55-ESpu f mvywfv;kH olûyxm;wJh raumif;rI
tukov kd af wGuawmh jynfv h Ykd b?J 'Dtukov kd af wGu olYukd yk'rf trsdK;rsdK;eJY 0&rf;zrf;bdYk toif½h adS ew,f? aoonfEiS hf
wûydief muf tyg,fi&J wcgxJ us½Smawmhr,f? oem;p&maumif;vdu k yf gbdawmhw,f? 'gaMumifh 'DueH w J hJ owå0gudk
i&JuvGwaf tmif igoGm;NyD u,fwifO;D rSbv J Ykd 'Dvq kd ifjcifNyD;awmh t½Sio f m&dyw k &å mrax&fjrwfMuD;u wrÁ'gXdu\
teD;udk ½kww f &ufBuD; qGr;f &yfawmfryl gw,f/ 'Dae&rSm o'¨gw&m; r½Sw d ohJ ql , kd ifawmh ukov kd rf &bJ tukov kd f
awGawmif jzpfzYkd ½adS eygw,f? wrÁ'gXdurSm ESpaf ygif;rsm;pGmu aomufciG rhf &vdYk tifrwef aomufcsifaewJh EGm;EdYk
,m*kukd tm;remyg;rem vmNyD;tvSLcH&rvm;vdYk uJ&h UJ NyD;awmh tukov kd af wG jzpfEikd yf gw,f? 'gayrJh wrÁ'gXduu
awmh o'¨gw&m; aumif;½Smygw,f? t½Sio f m&dyw k &å m rax&fjrwfBuD;udk jrif&awmh olYrmS 0rf;ajrmuf0rf;omeJY o'¨g
w&m;awG jzpfw,f? jzpfyu kH awmh t½Sio f m&dyw k &å mrax&fjrwfBuD; ,ck<uvmwm tifrwefae&muswmbJ? ,cifu
t½Sio f m&dyw k &å m rax&fjrwfBuD;udk awGY,if vSLp&mu toifrh ½Sb d ;l ? vSLp&mu toif½h w dS t hJ cgvJ rawGY&bl;?
'Dwcgawmh vSLp&muvJ ½Sw d ,f? t½Sio f m&dyw k &å muvJ <uvmw,f w,fae&muswmbJvYkd qifjcifNyD;awmh t½Sif
om&dyw k &å mudk ½dak opGmyifNh yD; EGm;EdYk ,m*kukd qufuyfygw,f-wJ/h o'¨gw&m;[m tifrwef ta&;BuD;ygw,f? o'¨g
w&m;r½S, d if vufr½Sw d meJY wlw,f? vufr½S, d if toH;k uswJyh pön;f tbd;k wefwyhJ pön;f udk awGYayr,fv h Ykd aumuf
r,lEikd bf ;l ? tJ'gvdb k J o'¨gw&m;r½Sw d hJ olrmS bk&m; w&m; oHCm &wem 3-yg;eJY awGYae&ayr,fv h Ykd ukov kd f
aumif;rI rjzpfb;l ? yHrk awmf,if tukov kd af wGawmif jzpfwwfao;w,f? vuf½w dS o hJ rl mS tbd;k wefypön;f udk awGY,if
aumuf,El ikd o f vdbk J o'¨gw&m;½Sw d ohJ rl mS bk&m; w&m; oHCmawmfwYkd eYJ awGY&wJt h cg woHo&mvH;k oH;k írukeEf ikd f
wJh ukov kd f OpömawGukd qnf;yl;Edik w f ,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 35
EGm;EdkY,m*kvSL
,ck wrÁ'gXduBuD;rSmvJ o'¨gw&m;qdw k hJ vufu oefoefprG ;f pGr;f ½Sad ewJt h wGuf t½Siof m&dyw k &å mrax&f
jrwfBuD;udyk ifNh yD; tifrwefaomufcsifaewJh EGm;EdYk ,m*kukd olu, kd w f ikd f raomufao;bJ vSL'gef;qufuyfygw,fw/hJ
t½Sio f m&dyw k &å mu ,m*kukd bkO;f ay;aeygw,f? wrÁ'gXduuvJ teD;tyg;rSm ½dak opGmxdik Nf yD; ,yfcyfay;aeygw,f?
'Dvkd ,yfcyfay;ae&if; olYrmS ,m*kuakd omufcsifwhJ pdwaf wG tvGet f uJ jzpfaeygowJ/h jzpfvJ jzpfayrSmbJ? atmifh
vmcJ&h wmu ESpaf ygif;ig;q,fausmfawmif ½Sad eNyD[mud;k ? tJ'gudk t½Sio f m&dyw k &å mu odawmfrw l meJY wrÁ'gXduudk
vJ wae&mrSmoGm;NyD; ,m*kaomufzYkd cGiûhf yvdu k &f w,f? 'Dvckd iG ûhf y&wmuvJ wjcm;aMumifrh [kwb f ;l ? ,m*kaomuf
csiw f phJ w
d af wG jyif;xefae,if w&m;udak umif;aumif; emEdik rf mS r[kwb f ;l ? 'gaMumifh olYukd ,m*k aomufzYkd
cGiûhf yvdu k &f ygw,f/ ,m*k aomufNyD;wJt h cg t½Sio f m&dyw
k &å m\ teD;rSm½dak opGm xdik af ew,f? 'Dawmh t½Sio f m&d
ykw&å mu tEkarm'emw&m;udk a[mawmfrw l ,f/
w&m;awmfqw kd m tifrwef odraf rGYygw,f? yXray;vSLrIeYJ pyfNyD;awmh 'geuxm udk a[m&ygw,f? NyD;
awmh oDvuxmudk a[m&ygw,f? oDvqdw k m olwyg;toufukd rowf&bl;? olwyg; Opömudk rcd;k &bl;? olwyg;
\om;r,m;udk rjypfrmS ;&bl;? olwyg; tusKd ;rJjh zpfatmif rvdr&f bl;? rl;,pfru kd rf aJ pwwfwhJ ao&nfao&ufukd
raomuf&bl; ponfjzifh ud, k ef YJ EIwu f kd apmifph nf;&wJh ud, k u f sifw h &m;ygbJ? tJ'o D vD udk usL;vGe, f if tyg,fi&J
vJ uswwfw,f? vljzpfwhJ tcgrSmvJ toufwjkd cif; temrsm;jcif; &eforl sm;jcif; ypön;f Opöm r½S½d mS ;yg;jcif; tp½Sw d hJ
raumif;usKd ;awGeYJ awGYNyD; qif;&Jwwfw,f? oDvvHûk cH,ifawmh vlYb0 ewfb0 csr;f omwJb h 0awGrmS jzpfaew,f?
jzpf&mjzpf&mrSm touf½n S jf cif;tp½Sw d hJ aumif;usKd ;awGeYJ jynfph NkH yD; csr;f om&wwfw,f ponfjzifh oDvtaMumif;udk
a[m&ygw,f? tJ'gNyD;awmh ewfjynftaMumif; o*¾uxmudk a[m&ygw,f? tJ'gNyD;wmh 0dyóem r*fzv kd ef YJ pyfwhJ
r*¾uxm udk a[m&ygw,f? 0dyóemqdak wmh avmb a'go pdwu f ;l uav;rQ jzpfciG rhf &atmif rjywf½aI eyHu k kd a[m
&wmud;k ? 'Dawmh t½Sio f m&dyw k &å ma[mwJh w&m;awGu tvGeo f rd af rGYaew,f? tJ'v D kd odraf rGYwhJ w&m;awGukd em&
awmh wrÁ'gXdurSm a½S;uolûycJw h hJ raumif;rItukov kd t f aMumif;awGukd jyefay:vmw,f? tJ'gawGukd pOf;pm;NyD;
awmh pdwyf yl efae½Smw,f? ]]aMomf-ighrmS raumif;rIawG rsm;vdu k yf gbd? 'Davmuf raumif;rI rsm;aewJh ig[m
'Davmuford af rGYwhJ w&m;eJYawmh rwefygbl;}} ponfjzifh pOf;pm;NyD;awmh pdwyf sHYviG hf ylyefae½SmowJ/h tJ'gudk t½Sif
om&dyw k &å mu odawmfrw l thJ wGuf pdwaf t;at;csr;f csr;f eJU w&m;emEdik af tmif ar;jref;awmfryl gw,f? ]]'g,um wrÁ
'gXdu? oif[m iga[mwJh w&m;udk pl;pl;pdu k pf u
kd f remEdik bf ;l xifw,f? b,fvjkd zpfaeovJ}} vdYk ar;ygw,f/ ]]t½Sif
bk&m;a[mwJh w&m;uawmh odyaf umif;wmygbJb&k m;? 'gayr,fvYkd wynfah wmfrmS raumif;rItukov kd af wGu
tvGerf sm;aeygw,f? tJ'gawGukd awG;awm qifjcifrw d meJY pdwu f ylavmifNyD; ysHYviG ahf eygw,f bk&m;}}vdYk avQmuf
w,f/ 'Dawmh t½Sio f m&dyw k &å mu wrÁ'gXdurSm pdwyf yl efrI Nidr;f ap&ef &nf½, G Nf yD;awmh y&d,m,feYJ ar;cGe;f rsm;
xkwyf gw,f? ]]wrÁ'gXdu? oif tJ'g raumif;rIawGukd ûywm[m oifu, dk w
f ikd u f ûycsifvYkd yû wmvm;? okYd r[kwf
olwyg;u apcdik ;f vdYk rvGrJ a½SmifomvdYk ûy&wmvm;}} vdYk ar;awmh? ]]t½Sib f &k m;? wynfah wmf ud, k w
f ikd u f awmh
b,frmS ûycsifrmS vJ? rif;rIxrf;qdak wmh bk&ifrif;jrwfucdik ;f vdYk rvGrJ a½SmifomwJt h wGuf ûy&ygw,f}}vdYk jyefMum;
avQmufxm;ygw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 36
y&d,m,feJYar;
tEkavmrÓPf
wrÁ'gXdu[m ckeuajymcJw h thJ wdik ;f t½Sio f m&dywk &å m&JU y&d,m,far;cGe;f aMumifh pdwaf t;csrf;NyD;awmh ½d½k kd
aoaoeJY pl;pdu k Nf yD; w&m;emaeygw,f? t½Sio f m&dyw k &å muvJ tpOftwdik ;f oDv orm"d ynmawGukd a[moGm;yg
w,f? 'gaMumifh wrÁ'gXdu[m w&m;emae&if; ESv;kH oGi;f NyD; vdu k of mG ;wJt h wGuf tEkavmrÓPfukd &oGm;owJ/h
tEkavmrÓPfqw kd m 3-rsdK;½Sw d ,f/ tedpö 'ku© tewåukd oH;k oyfqifjcifwhJ or®oeÓPfrS pNyD;awmh 0dyóem
ÓPftm;vH;k udk tEkavmrÓPfvYkd ac:wmvJ ½Sw d ,f? r*fa&mufcgeD; ocFg½kayu©mt&ifyh ikd ;f udk tEkavmrÓPfvYkd
ac:wmvJ ½Sdw,f? r*f0DxdxJu tEkavmrÓPfqdkwmvJ ½Sdw,f? tJ'D 3-rsKd ;xJrmS wrÁ'gXdu &oGm;wmudk b,f
ÓPfbv J Ykd twdtusqH;k jzwfzYkd uawmh rvG,yf gbl;? "r®y't|uxmrSm aomwmywård *¾óMo&awm - aomwm
ywård *f&UJ atmufzufu tEkavmrÓPfvYkd qdx k m;wmudk axmufqMunf, h ifawmh aomwmywård *f a&mufvek ;D rSm
jzpfwhJ ocFg½kayu© t&ifyh ikd ;f ÓPfukd qdv k [ kd ef½ydS gw,f? bmaMumifv h qJ akd wmh or®oeÓPfukd qdv k , kd if? O',AÁ,
ÓPf? ra&mufrv D Ykd q, kd ifvJ qdb k ,G ½f ydS gw,f? odYk r[kwf w½kP0dyóemvdYk ,ifvJ qdb k ,
G ½f ydS gw,f? tvGeaf 0;wJh
aomwmywård *feYJ awmh axmufNyD; qdb k , G rf ½Sb d ;l ? 'gaMumifh aomwmywård *f\ atmufzufu tEkavmrÓPfvYkd qkd
wJh "r®y't|uxmtvdt k m;jzifh aomwmywård *feYJ ra0;vSwhJ ocFg½kayu©mÓPf t&ifyh ikd ;f udk qdv k wkd ,fvYkd ,loifh
ygw,f/ 'Dv, dk &l wmrsm; ½Syd g&JUvm;vdYk qd, k if? ½Syd gw,f? bk&m;tavmif;awmfrsm;[m jrwfpmG bk&m;\ omoemrSm
0ifNyD; &[ef;ûyvQif tEkavmrÓPftxd 0dyóemudyk gG ;rsm; tm;xkww f ,fvYkd t|uxmrsm;rSm jyqdx k m;ygw,f?
tJ'vD q kd &kd mrSm r*f0x D x d uJ tEkavmrÓPfuakd wmh r,l&ygbl;? r*f0x D x
d u J tEkavmrÓPfukd a&mif,ifawmh
r*fzvkd u f v kd J wcgxJ a&mufomG ;awmhwmygbJ? tEkavmrÓPfwiG f &yfwefYae½d;k r½Syd gbl;? NyD;awmh bk&m;tavmif;
qdwk muvJ bk&m;jzpfrnfh aemufq;kH b0 bk&m;jzpfrnfh tcsdeu f srSmom r*fzv kd u
f kd a&mufEikd yf gw,f? a½S;a½S; apm
apmb0awGwek ;f uawmh r*fzv kd u f kd ra&mufEikd yf gbl;? 'gaMumifh tEkavmrÓPfvYkd qdak yrJh bk&m;tavmif;awmfrsm;
EkpOfb0awGu a&mufw,fqw kd hJ tEkavmrÓPf[m ocFg½kayu©m t&ifyh ikd ;f ÓPfbv J Ykd om ,l&ygw,f? ,ck wrÁ
'gXdu &oGm;w,fqw kd hJ tEkavmrÓPfuv kd J enf;wlbJ ,loifyh gw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 37
wrÁ'gXdu aoqHk;
wkodwm ewfjynfa&muf
tJ'vD akd 0SYowfvYkd aoqH;k oGm;wJt h cgrSm wrÁ'gXduBuD; b,fuakd &mufomG ;ovJvYkd qdak wmh? wkow d mqdw
k hJ
ewfbu kH kd a&mufomG ;ygowJ?h pwkr[m&mZf wm0wðom ,mrm wkow d m-qdkawmh ewfjynf 6-xyfrmS pwkwe¬ wf
jynfaygh? tJ'eD wfjynf[m bk&m;avmif;awmfwYkd\ pH&mvJjzpfvYkd tifrweftav;ûytyfwhJ ewfjynfygbJ/ tJ'w D rÁ
'gXduBuD; aoqH;k oGm;w,fqw kd mudk Mum;odMu&wJh &[ef;awmfawGu w&m;obifrmS aqG;aEG;Muw,f? wrÁ'gXdu
BuD;[m 55-ESpf umvywfv;kH tifrwef Murf;êuwfwhJ raumif;rIawGukd ûyoGm;w,f? 'DuaeYbJ tJ'&D mxl;uxGuf
&w,f? 'DuaeYbJ t½Sio f m&dyw
k &å mudk ,m*kqrG ;f vSLNyD; 'DuaeYbJ aooGm;½SmNyD? b,frmS rsm; jzpf½mS avrnfvJ
ponfjzifh aqG;aEG;Muw,f/ tJ't D cg jrwfpmG bk&m;u <uvmawmfrNl yD;awmh wrÁ'gXdu wkow d mewfjynfü jzpf
aMumif;udk a[mMum;awmfryl gw,f/ 'Dawmh &[ef;awmfawGu ]]jrwfpmG bk&m;? 'DvBl uD;[m 55-ESpyf wfv;kH vlawGukd
owfNyD;awmh wkow d mewfjynfukd a&mufomG ;ygovm; bk&m;}} vdYk xyfrNH yD; ar;avQmufMujyefygw,f? jrwfpmG bk&m;
uvJ ]][kww f ,f cspfom;wdYk ? oHo,r½SMd ueJY? olu aocgeD; yef;0ifcsdeu f av;rSm uvsmPrdw-å rdwaf qGaumif;
jzpfwhJ om&dyw k &å mudk trS&D oGm;w,f? om&dyw k &å m\w&m;udk em,lNyD; tEkavmrÓPfukd &oGm;wJt h wGuf tyg,f
ab;uvGwNf yD; wkow d mewfjynfukd a&mufomG ;w,f}} vdYk jrwfpmG bk&m;u ½Si;f vif;rdeYf Mum;awmfryl gw,f/
okbmodwH okPw
d mG e? e*a& apm&Cmwaum/
e*a&? &mZû*d[ûf rdYü/ apm&Cmwaum? wrÁ'gXdu rnfaom cd;k olowf Advk Bf uD;onf/ okbmodw?H t½Sif
om&dyw k &å m aumif;pGma[mMum; jrwfw&m;ud/k okPwd mG e? Mum;em&í/ tEkavmrcEÅ?ð tEkavmr0dyóemÓPfudk/
v'¨ge? &í/ 0g? &aomaMumif/h wd'0d ?H wkow d m rnfaom ewfjynfavmuodYk / *awm? a&mufvsuf/ arm'wd?
0rf;ajrmuf0rf;omvsuf ae&ayownf;/
tJ'g "r®y't|uxmrSm txift½Sm; jyqdx k m;wJh pum;ygyJ/ 'gaMumifh 0dyóemowd tapmift h a½Smuf
uav;[m tppt&m&mrSm vHûk cHw,f? pdwcf s&w,f? tm;ud;k &w,f qdw k m[m tvGeb f J xif½mS ;ygw,f? 'Dowd
tapmift h a½Smufuav;om r½S, d ifawmh? wrÁ'gXduBuD;[m vlb0u aoqH;k onfEiS hf wûydief uf tyg,fi&JusoGm;
rSm aocsmaeygw,f? olUtukov kd af wGu olYuq kd cJG sr,fvYkd tqifoifh ½Sad eMuygw,f/ 'gayr,fv h Ykd aocgeD;u
av;rSm uyfNyD;awmh w&m;emNyD; 0dyóemowd tapmift h a½Smufuav;udk &oGm;wJt h wGuf olYtukov kd af wGu
0ifrqGEJ ikd b
f ;l ? Edik if jH cm; oH½;kH xJ0ifNyD; ckad ewJh vlukd &Jom;awGu zrf;cGirhf &wmESiv hf J cyfww l b
l ?J 'gaMumifh wrÁ'g
XdurSm tyg,fi&JuvJ vufrwifuav; vGwo f mG ;w,f? tyg,fu vGw½f w kH iG rf uao;bl;? ewfjynfavmuvJ
a&mufomG ;vdu k af o;w,f? b,favmuf ae&musovJqw kd m pOf;pm;omMunfMh uayawmh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 38
"eOÆmeDykaPÖ;rjzpfyHk
,ckw&m;emNyD; w&m;tm;xkwMf uwJh yk*Kd¾ vfawGvJ pdwyf gvufygeJY xdxad &mufa&muf tm;xkwx f m;,if
ewf½mG ok*wda&mufzYkduawmh aocsmygw,f? tcsKd Ya,m*Da[mif;awGu olwYkdrmS jyif;jyif;xefxef a&m*ga0'em wck
ck jzpfay:vm,if olYtvdv k bkd J trSwo f wduav;u ay:vmwJt h aMumif;? tJ'v D kd owduav;eJY ½Irw S vf u kd af wmh
'kua© 0'emawGvJ oufomoGm;wJt h aMumif;rsm;udk ajymMuygw,f/ tJ'v D kd owdu tvdv k jkd zpfvmwm[m jrwfpmG
bk&m; vufxufawmfu "eOÆmeDqw kd hJ ykaPÖ;rrSm jzpfyekH YJ vJ wlygw,f? "eOÆmeDu aomwmyefOygodumrbJ?
olY&UJ cifyeG ;f ykPmÖ ;u jAm[®Pt,l½w dS t hJ wGuf waeYaomtcgrSm jAm[®Pq&mawGukd yifb h w d Nf yD; auR;arG;ylaZmfyg
owJ?h tJ'v D kd auR;arG;wJt h cgrSm "eOÆmeDuvJ tdro f wl Ykd &UJ 0wå&m;aus>yefpmG eJY xrif;[if; pm;aomufz, G rf sm;udk
vduk Nf yD; urf;vSr;f ay;aeygowJ?h ykPmÖ ;q&mawGukd auR;arG;{nfch aH ewke;f rSm Ak'j¨ rwfpmG bk&m;udk csD;rGr;f ½Scd ;kd wJh
pum;rsdK;udk rqdb k Ykd vJ olYcifyeG ;f u tvsifaeYuwnf;u ydwyf ifawmif;yefxm;owJ?h 'gayrJh cvkww f u kd rf Nd yD;
ajcacsmfomG ;wJt h cg emusifwhJ 'kua© 0'em jzpfvmawmh trSwo f wdu olYtvdv k akd &mufvmw,f? tJ'v D kd a0'emeJY
w&m;udk owd&NyDawmh jrwfpmG bk&m;udv k J owd&vmwJt h wGuf jrwfpmG bk&m;½S&d mqD vuftyk cf sND yD;awmh earm
wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó -vdkY 3-Budrw f ikd w
f ikd f qdNk yD; ½Scd ;kd rdowJ/h 'gaMumifh 'kue© YJ awGY&wJt h cg
rSm owdu olYtvdv k kd jzpfay:vmwwfygw,f? aocgeD;rSm 'kua© 0'emawGeYJ awGYae&awmhvJ w&m;tm;xkwx f m;
wJh yk*Kd¾ vfrmS 'Dvb kd J trSwo f wdu olYtvkv d kd jzpfvmEdik yf gw,f/ 'gaMumift h yg,fav;yg;rS vGwaf jrmufNyD; ok*wd
udk a&mufomG ;Edik w f m/ 'DtrSw&f wJh owd[m tifrwefaumif;ygw,f? tifrweftm;ud;k pdwcf s&ygw,f? 'gaMumifh
olYukd t&d,m0go-t&d,mwdYk \ aetdrv f Ykd a[mxm;aywmbJ? tm;rxkwb f ;l ao;wJh olawG[m tm;xkwpf &m tif
rwef aumif;ygw,f? tm;xkwNf yD; yk*Kd¾ vfawGuv kd J bke;f BuD;wdYk u txl;wdu k w f eG ;f p&m rvdyk gbl;? olYowdu olY[m
ol wdu k w f eG ;f aeygvdrrhf ,f/
tm;xkwfMunfhMuprf;yg
tm;rxkw&f ao;wJh olawGuakd wmh tm;xkwMf unfph rf;ygvdYk bke;f BuD;wdYk u wdu k w f eG ;f a[majym&ygw,f?
bmaMumifv h q
J akd wmh olwYkdu w&m;t&omudk rodMuao;vdYk ygbJ? w&m;a[m&wmu aps;a&mif;&wmeJYvJ wlyg
w,f? aps;a&mif;wJo h [ l m rodao;wJo h al wG odatmif olYypön;f aumif;aMumif; ajymjy aMumfjim&w,f? rHYk q, kd if
csdKygw,f? qdryhf gw,f aumif;ygw,f ponfjzifh aMumifjim&w,f? t0wftxnfq, kd ifvJ vSygw,f? cdik yf gw,f?
ayghygw,fponfjzifh aMumfjim&w,f? oH;k bl;wJh olawGtwGuq f ,kd ifawmh bmrSaMumfjimaebdYk rvdyk gbl;? aumif;rSe;f
odwt hJ wGuf olYtvdv k kd 0,f,al eawmhwmygbJ? w&m;uvJ 'Dvydk gbJ rodao;wJh yk*Kd¾ vfawGtwGuf w&m;&JUtusdK;
awGukd ajymjyNyD; wdu k w f eG ;f &ygw,f? w&m; tm;xkwx f m;NyD; yk*Kd¾ vfawGuakd wmh wdu k w f eG ;f bdYk rvdak wmhygbl;? olwYkd
o'´gw&m;eJY olYtvdv k kd owd&NyD; tm;xkwaf eMuygw,f? ur®|mef;ausmif;udk rvmygeJYO;D vdYk wm;vdYk awmif r&bl;?
wcgw&HrmS ur®|mef;ausmif;u tm;xkwpf a,m*DtopfawGeYJ jynfMh uyfaew,f? tJ'v D tdk cgrSm a,m*Dta[mif;awG
udk rvmygeJYO;D vdYk awmif;yef&w,f? 'gayrJh r&ygbl; olwYkd rmS vJ tcGio hf mwJh tcguav;rSm tm;xkwcf sifveG ;f vdYk yg
qdNk yD;awmh twif;vmNyd; tm;xkwMf uwmygbJ/ tJ'gbmaMumifv h q J ,
kd if t&d,m0goaetdrrf mS ae&wmudk aumif;
rSe;f odomG ;vdYk ygbJ? NyD;awmh olwYkd rmS &½Sod mG ;wJh o'¨geJY owduvJ olYtvdv k kd wdu
k w
f eG ;f Ed;I aqmfaevdYk ygbJ/ 'gaMumifh
]]jzpfwikd ;f rSw½f ?I owdûy? apmifrh t I pOfxm;}} qdw k hJ 'Dt&d,m0go owdtapmift h a½Smufuav;[m tifrwefbJ
aumif;ygw,f? 'Dt&d,m0goaetdrrf mS raebl;ao;wJh olawGukd ]]qm;NrD; tprf;oabmeJY aeprf;MunfMh uyg}} vdYk
bke;f BuD;u txl; wdu k w f eG ;f ygw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 39
rSD&mav;yg½Sd&r,fqdkwJh t&d,m0go
tif;- tapmift h a½Smufwyg;eJY jynfph &kH r,fqw kd hJ t&d,m0goudak wmh em;vnfavmufygNyD? ,ck pwk&m
yaóaem-rS&D mav;yg; ½S&d r,fqw
kd hJ t&d,m0goudk ½Si;f jy&r,f/ acgif;pOfaqmify'k u f ]]av;&yfru DS m}} vdYk qdx
k m;
w,f? owd tapmift h a½Smuf uav;udk jzpfapvdv k Qif rS&D mav;rsdK;udk rSND yD; tm;xkw&f r,fvYkd qdv
k ykd gw,f? tJ'gu
bmawGvqJ ,
kd if-
ocFga,uH y#dao0wd? ocFga,uH t"d0gaowd/
{uH? wcku?kd ocFg,? qifjcifí/ y#dao0wd? rS0D \ J / oHk;aqmifxdkufwJh ypönf; 4-yg;udk qifjcifNyD; oH;k
aqmifr0DS &J r,f-wJ/h ud, k rf mS t0wfr½Sv
d Qif tat;tylponfaMumifh qif;&J'u k a© &mufvrd rhf ,f? t0wfr½Sb d J ud, k f
wH;k vH;k BuD;qdv k Qif tjrifvJ rawmfb;l ? 'ghaMumifh 'Dvkd qifjcifNyD;awmh t0wfuv kd J 0wf½o
kH ;kH aqmif&r,f/ xdYk twl
rpm;bJawmhvJ raeEdik b f ;l ? 'gaMumifh olYtcsdeef YJ oltpmtm[m&udv k J qifjcifNyD; rQw½Hpk m;&r,f? trd;k tum
tdy&f m ae&mr½Sb d J uGi;f jyifxu J ajrBuD;ay:rSm ae,ifvJ tat;tyl ponfaMumifh trsm;BuD; 'kua© &mufEikd w f ,f?
'gaMumifh avvHrk ;kd vHt k aqmuftOD;eJY tdy&f mae&mudv k J qifjcifNyD; oH;k aqmif&r,f? rusef;rmwJt h cgrSm aq;ypön;f
udv
k J rS0D o J ;kH aqmif&r,f? tJ't D 0wf tpm ae&m aq;-qdw k hJ 'Dypön;f av;yg;udk oH;k aqmifoifw h thJ csderf mS qifjcifNyD;
oifah vsmf½kH oH;k aqmifr0DS &J r,f-wJ/h tJ'g[m rS0D o J ifwh mudk rS0D w
J mygbJ? rS&D mwyg;vdYk qdv k ydk gw,f/ aqmify'k rf mS
'gudk ]]rS0D }J } vdYk wdw k u kd av; ay;xm;ygw,f? ]]rS0D o J nf;cH? a½Smify,fveS ?f av;wef rS&D mrsm;}} wJh tJ'gudk
qdMk u&r,f/
rS0D oJ ifw h hJ t0wftpmae&meJY aq;rsm;udk rrS0D rJ oH;k aqmifbJ ayawNyD;aevQif rdru d ,kd uf kd ESyd pf uf ñSO;f qJ
wJh tusifv h Ykd ac:w,f? ygVdvkd twåuv d rxmEka,m*-tusif-h wJ?h bk&m;vufxufawmf umvwke;f u ed*P²tmZD
0u ac:wJh wuúweG ;f awG[m t0wfr0wfy?J tpmrpm;bJ? tdy&f mae&meJYraebJ 'Dtwåuv d rx tusifah wGukd usifh
Muw,f? bk&m;tavmif;awmf awmifrS apmapmydik ;f u 'ku&ú p&d,mtusiu hf kd usiwhf ,f qdw k m[m 'Dtwåuv d rx
tusifyh gbJ? tJ'w D ek ;f u rZÑdry#dy'g qdw k hJ tv,fvrf; tusifrh eS u f kd rawGY&ao;vdYk xGuo f uf0ifoufawGukd
atmifch sKyfxm;jcif;ç tpm tm[m&udk avQmhjcif;çjzwfjcif; ponfukd cJc, J Of;,Of; usifph rf;cJyh gao;w,f? aemufus
awmh tJ't D wåuv d rxvrf;[m bmrStusdK;r½Sb d ;l qdw
k mudk odjrifNyD;awmh tJ''D u k &ú p&d,m tusihaf wGukd pGev f w T f
vduk yf gw,f? tJ'v D pkd eG Yf NyD; rZÑrd y#dy'gac:wJh tv,fvrf; tusihu f kd usihNf yD; bk&m;tjzpfukd a&mufawmfrcl yhJ gw,f/
t0wfr0wfbJ tpmrpm;bJ tdy&f mae&maumif;eJYraebJ ud, k u
f ñ
kd OS ;f qJwhJ tJ't D usifah wG[m ,ckvJ tdE, d´ Edik if rH mS
*sde;f 0g't,l½w dS hJ olawGu usifah ewke;f ygbJ? jrwfpmG bk&m; omoemawmfrmS awmh tJ'v D kd ud, k uhf , kd u f kd n§O;f qJwhJ
twåuv d rx-tusiu hf v kd J rusi&hf bl;? aumif;ayqdw k hJ t0wftpm ae&mawGukd om,mwyfrufNyD;awmh pnf;pdrcf H
aewJh umrokcv’u d tusifrh sdK;udv
k J rusif&h bl;? rZÑrd y#dy'gac:wJh tv,fvrf; tusifu h o kd musi&hf w,f?
'gaMumifh oH;k aqmifoifw h hJ ypön;f rsm;udk oH;k aqmifoifw h hJ tcsderf mS ÓPfeYJ qifjcifNyD; oH;k aqmif&w,f? 'Dvo kd ;kH
aqmifwm[m rS&D mav;yg;xJu yXrrS&D mudk rSo D nfrnfygw,f/
NyD;awmh 'kw, d rS&D mu {uH? wcku/kd ocFg,? qifjcifí/ t"d0gaowd? onf;cH\/ onf;cHoifw h mawGukd
onf;cH&r,fw?hJ bmawGukd onf;cH&rSmvJq, kd if tat;udk onf;cH&r,f? tylukd onf;cH&r,f? em;rcsr;f omwJh
toHawG pum;awGukd onf;cH&r,f? ud, k xf uJ rcHomwJh 'kua© 0'emudk xif½mS ;ay:vm,if tJ'gawGukd onf;cH&
r,f? wcsKd Yu 'kua© 0'emudk onf;rcHcsib f ;l / 'kua© 0'emjzpfvmwmeJY wcgxJ trSwv f w
T Nf yD; oufom&m
oufomaMumif;awGukd avQmufvyk w f wfw,f? tJ'v D kd w&m;vufvw T v
f yk af e,if w&m;u rwd;k wufawmhb;l ?
'gaMumifh 'D'u
k a© 0'emawGukd onf;cHNyD; ½IrwS zf Ykd &m tvGet f a&;Bud;ygw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 40
w&m;tm;xkwfvdkY aowJhromr½Sd
uma, p? ud, k üf ¤if;/ ZD0ad w p? toufü¤if;/ teayu©w?H tiJu h uG f rwG,w f mjcif;ud/k Oy|maywd?
jzpfay:ap\/ ud, k ef YJ toufukd riJu h u G yf J tm;xkwyf gwJ?h w&m;&,if NyD;a&m? aocsifvJ aoygap-qdw k hJ taeeJY
pGeYf peG Yf pm;pm; tm;xkwyf gwJ?h 'Dvw kd ukd wf eG ;f xm;ygw,f? 'Dae&mrSm ]]w&m;u w,f &ufpufygvm;}}vdYk wcsdKYu
xifcsifvJ xifMuvdrrhf ,f/ 'gu w&m;&a&;twGuf tm;ay;wmyg? wu,fawmhvJ w&m;tm;xkwv f Ykd aowJh rom
&,fvYkd r½Syd gbl;? aobdYk rajymeJYawmh a&m*ga0'emawmif rjzpfwwfygbl;? wcsdKYy*k Kd¾ vfawGrmS qd, k if w&m;tm;xkwf
wmeJY rlvu½Sad ewJh a&m*gawGawmif aysmufomG ;wwfygao;w,f? 'Dvkd a&m*gaysmufomG ;bl;wm awmfawmfrsm;ae
ygNyD? ,ckNyD;cJw h hJ 0gwGi;f u 'umrwa,mufrmS olY0rf;Adu k xf J tvH;k ½Sad eowJ?h aoG;vH;k vm; avvH;k vm; wckcjk zpf
rSmaygh? olu w&m;tm;rxkwcf if tdrrf mS aewke;f uwnf;u MumMumrxdik Ef ikd b f ;l wJ?h {nfonfvmvdYk {nfch pH um;
ajymaewmawmif 10-rdepf 15-rdepfMumatmif rxdik Ef ikd b f ;l wJ?h 'gaMumifh olu q&m0efujdk yawmh q&m0efu cGJ
xkwv f u kd rf S aysmufr,fvYkd ajymowJ?h 'Dawmh olu rcGcJ if tm;ud;k &muav;&atmifvYkd &nf½, G Nf yD;awmh bke;f BuD;wdYk
omoemh&yd o f mrSm vmNyD;awmh tm;xkww f ,f? olYq&m0efu MumMumrxdik ef YJ ? MumMumxdik , f if aovdrrhf ,fvYkdvJ
ajymxm;owJ?h 'geJY ur®|mef;jywJh q&mbke;f BuD;uvJ olYtaMumif; Mum;od&wmeJY ]]udpö r½Syd gbl;? olrsm;vdak wmh
odyNf yD; jyif;jyif;xefxef tm;rxkwef YJ ? jznf;jznf;csi;f cyfavsmhavsmh cefreS rf eS b f J tm;xkwo f mG ;wmaygh}} vdYk
nTeMf um;xm;w,f? tJ'v D kd nTeMf um;wJt h wdik ;f cyfavsmhavsmh cyfreS rf eS f tm;xkwv f m&if; owd orm"d ÓPfawG
awmfawmfaumif;vmw,f? 'Dvkd owd orm"dÓPfawGu aumif;aumif;vmoavmuf olYtvH;k a&m*guvJ avsmh
avsmo h mG ;w,f? aemufw,frMumcifbJ tJ't D vH;k a&m*g[m tukeaf ysmufuif;oGm;w,f? tJ'u D aemufrmS b,fh
avmufMumatmif xdik af yr,fv h Ykd bmrS rjzpfawmhb;l wJ?h 'gayr,fh aocsmonfxuf aocsmatmif olu q&m0efukd
oGm;NyD; jyjyefw,f? q&m0efu prf;oyfMunfNh yD;awmh bmrS a&m*gudk ½SmvdYk rawGY&wmeJY cifAsm; bmvkyv f Ykd aysmuf
oGm;ovJvYkd ar;owJ?h 'Dawmh ]]w&m;tm;xkww f mbJw?hJ wjcm;awmh bmrS rvkyyf gbl;}} vdYk jyefajymawmh ]]a&m*gvJ
r½Syd gbl;? cGb J Ykd vJ rvdyk gbl;}} vdYk q&m0efu ajymvdu k o
f wJ?h 'Dvw kd &m;tm;xkwv f Ykd a&m*gaysmufwhJ tjcm;olawGvJ
awmfawmfrsm;rsm;½Syd gw,f? 'gaMumif-h
uma, p? ud, k üf ¤if;/ ZD0ad w p? toufü¤if;/ teayu©w?H riJu h uG f rwG,w f mjcif;ud/k Oy|maywd? jzpf
ap\vdYk nTeMf um;wmuawmh w&m;xl;ud&k bdYk &m tm;ay;wdu k wf eG ;f xm;wmygbJ? tJ'gu onf;cHEidk o f rQ onf;cHNyD;
awmh ½Irw S of mG ;bdYk ygbJ? onf;rcHEikd af vmufatmif a0'emu vGeu f v h cgusawmh ûyjyif&ygw,f/ ]]onf;cH
J mwJt
,if edAmÁ efa&mufw,f}}vdYk Armpum;yHu k qdxk m;w,f? tJ'g[m wjcm;ae&mrSmxuf 'D w&m;tm;xkw&f mrSm omNyD;
awmh ta&;BuD;ygw,f? 'kua© 0'em jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f onf;rcHbJ trSww f rJh ûyjyifae,if orm"drjzpfeikd b f ;l ?
orm"drjzpfawmh ÓPfvrJ jzpfb;l ? 'gaMumifh 'kua© 0'emwckck xif½mS ;ay:vm,if onf;cHEikd o f rQ onf;cHNyD; ½Irw
S f
ae&w,f? onf;rcHEikd af vmufatmif vGeu f v
J mawmhrS trSwo f wd rvGwaf pbJ ½Irw S &f if; ûyjyif&w,f? 'gaMumifh
'Donf;cHwm[m rS&D mwyg;ygbJ/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 41
w&m;tm;xkwfqJrSm a½SmifbdkY&m
NyD;awmh rS0D ?J onf;cH? a½Smif y,fveS ?f av;wefr&DS mrsm;}} vdYk qdx k m;wJt
h wdik ;f wwd,rS&D muawmh {uH?
wcku/kd ocFg,? qifjcifí/ y&d0aZÆw?d a½SmifMuOf\-wJ/h ab;&eftEÅ&m,f jzpfapwwfwmudk a½Smif&r,fw?hJ 'gu
awmhv, G yf gw,f? acG;udu k w
f wfwhJ ae&mudrk oGm;eJY qifMurf; jrif;Murf; EGm;Murf;awGem; ruyfeYJ ? ,mOf&xm;Murf;
awGukd a½Smif&r,f? ,ckumv armfawmfum;awGu odyaf Mumufp&m aumif;w,f? &efuek rf mS qd, k if um;awGu
tvGerf sm;wmeJY aeYpOfvb kd J um;wduk rf aI wGukd Mum;ae&w,f? 'Dov H sirf mS awmh 'gavmuf rsm;yHrk &ygbl;? 'gayr,fh
um;udak wmh owdûyNyD; a½Smifrb S ?J ra½Smif,if 'kua© y;oGm;rSm pd;k &dr&f w,f/ aemufNyD;awmh a½Smifp&mawGu ½Sad o;
w,f? usif;awG csdKifah wG acsmufurf;yg;awGem;vJ roGm;eJYw?hJ tcefYroif, h if vdru hf soGm;rSm pd;k &dr&f vdYk ygbJ? NyD;
awmh ql;ajimifch vkwrf sm;wJh ae&mudv k J roGm;eJYJ w?hJ 'gawG[m bke;f BuD;ucsYJ ajymaewm r[kwyf gbl;? bk&m;a[m
ygVdawmfxrJ mS udk wdu k ½f u
kd jf yqdx
k m;wmawGyg? ql;aygwJh ae&moGm;,if ql;pl;NyD; emusifaeawmh w&m;tm;xkwrf I
ysufomG ;Edik yf gw,f/ 'gaMumifh 'Dvakd e&mrsdK;awGuv kd J a½SmifbYkd neT Mf um;xm;ygw,f? ig[m w&m;tm;xkwaf ewmbJ?
udprö ½Syd gbl; qdNk yD;awmh vlprG ;f aumif;BuD; rvkyyf geJY? roGm;oifw h hJ ae&mawGukd t&JpeG Yf NyD; roGm;ygeJYw?hJ jrwfpmG
bk&m;u qH;k raewm[m om;i,forD;i,fuav;awGukd rdcifu ,k,, k ,eJY oGeo f ifq;kH raeovdb k ?J w,fMunf
ñdpk &maumif;wmbJ? aemufNyD;awmh reD;pyfoifw h mawGv½J adS o;w,f? bmawGvq J ,kd if? w&m;tm;xkwaf ecdu k rf mS
a,musfm;ESihf rde;f rawG tcsif;csif; reD;pyfzYkd ygbJ? txl;tm;jzifah wmh &[ef;awmfrsm;rSm 'umrawGeYJ reD;pyfzYkd ygbJ?
tJ'guvJ a&maESmeD;pyfae,if? r[kwyf eJ YJ vJ tuJ&h UJ tpGyt f pGcJ &H wwfygw,f? 'gaMumifh tJ'D 0dobm*tm½Hak wGeYJ
vJ reD;pyfatmif a½Smif&ygw,f? tJ'v D kd a½Smifwm[mvJ w&m;tm;xkwaf ewJh yk*Kd¾ vfrmS rS&D mwckygbJ? 'guawmh
vG,yf gw,f? cJc, J Of;,Of; usifah e&wmr[kwyf gbl;? roGm;oifw h hJ ae&mawG roGm;bJ ae½Hrk QygbJ/
y,fvSefoifhwmawG y,fvSefypf
pwkw¬ rS&D muawmh-{uH? wcku/kd ocFg,? qifjcifí/ 0daema'wd? y,fazsmuf\-wJ/h y,fveS o f ifw
h mawG
udk y,fveS yf pf&r,fvYkd qdv k ykd gw,f? bmawGukd y,fveS &f rSmvJ qd, k if? umr*kPef YJ pyfNyD;awmh BuHpnf pdwu f ;l wJ-h
umr0dwufuv kd J y,f&r,f? olwyg;udk aoygap ysufq;D ygapvdYk BuHpnfpw d uf ;l wJ-h Asmyg'0dwufuv kd J y,f&r,f?
olwyg;udk ud, k ef YJ jzpfjzpf/ EIwef YJ jzpfjzpf n§n;f qJ ESyd pf ufzYkd BuHpnfpw d u f ;l wJ-h 0d[o ð 0dwuf udv k J y,f&r,f- wJh/
'gu ta&;BuD;ygw,f? wcsdKYu odyrf cufb;l vdYk xifcsifvJ xifaeMur,f? cufygw,f? trsm;BuD;udk cufygw,f?
umr*kPef YJ pyfNyDawmh BuHpnfaewm qdyk gawmh? tJ'guav;udk vufrcHbJ y,fbYdk &m[m trsm;BuD;cufygw,f?
uk,d v f ckd sifwmuav;awGukd &bdYk ? ud, k af wGYcsifwv
hJ el YJ awGYbYkd ? ud, k jf zpfcsifwt hJ wdik ;f jzpfzYkd BuHpnfaewJo h rl mS
tJ'v D kd BuHpnfae&wmudk t&om½Sw d ,fvYkd xifaew,f? ud, k t
hf wGi;f om;taeeJYvJ xifaew,f? tJ'gudk bke;f BuD;
wdYk u ½Irw S Nf yD; y,fbYkdajym&w,f? BuH,if BuHw,f BuHw,f-vdYk rSwNf yD; y,fvu kd yf gvdYk ajym&w,f/ 'DawmhwcsdKYu
ajymMuw,f? w&m;tm;xkw&f wmu w,fMuyfwnf;wmud;k ? pdwaf wmifrS rul;&bl;? csKyfcs,v f u kd wf m vGeyf ga&m?
vGwv f wG v f yfvyfukd rae&awmhb;l vdYk nnf;ñlNyD; ajymMuw,f? tJ'v D kd ajymMuwm[m [kwaf wmhvJ [kwaf ywm
bJ? w&m;tm;rxkwcf ifuqd, k if BuHcsi&f mBuH? awG;csi&f mawG;? pOf;pm;csi&f m pOf;pmbdYk vGwv f w G v f yfvyf aevmcJh
&wmud;k ? 'Dvkd vGwv f wG vf yfvyf aevm&mxJu pdww f ikd ;f pdww f ikd ;f udk vdu k Nf yD; rjywf½aI e&w,fqakd wmh olYcjrm
awmfawmf wm0efav;aewmaygh/
'gayrJh tm;xkwcf gp w&uf ESp&f uf oH;k &ufavmuf twGi;f tom;rusao;cifavmufyJ wm0efav;wwf
ygw,f? aemuftom;usoGm;wJt h cgusawmh tJ'v D kd rjywf½aI e&wmuav;udu k aumif;aewm? pdwrf ul;&rBuH
rawG;&bJeYJ jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f udk vdu
k Nf yD; rjywf½aI e&wmudu k t&omay:NyD; tifrwef aumif;aewm/ prf;Munfh
yg? w&m;t&om b,favmuf aumif;w,fqw kd m ud, k w
f ikd b
f J od&ygvdrrhf nf/ bke;f BuD;wdYk omoemh&yd o
f mrSm Edik if H
jcm;u yk*Kd¾ vfawGvv J mNyD; tm;xkwMf uygw,f? tJ'ED ikd if jH cm;om;awGuawmh trsm;tm;jzifh bke;f BuD;wdYk jyaewJh
w&m;vkyif ef;pOf taMumif;udk odyrf odMuygbl;? o'¨gw&m;½Sv d Ykd omvmNyD; tm;xkwMf uygw,f/ tm;xkwcf gprSm
olwYkdu b,fvakd jymovJqakd wmh olwYkd taemufEikd if o H m;awGu pmrMunf&h vQif raewwfb;l ? 'gaMumifh pmrMunfh
&bl; pmra&;&bl;qdw k m[m olwYkd twGuf tifrwef 0efav;ygw,fw/hJ [kww f ,f? olwYkd rmS pmMunfph ma&;wJh
bufu tifrwef 0goemygaew,f? tcsde&f wdik ;f olwYkd u pmMunfah ewwfw,f? pma&;aewwfw,f? pmtkyef YJ
rsuEf mS jywfaew,fvYkdr½Sv d b S ;l ?'gaMumifh pmrMunf&h pmra&;&wm[m olwYkdtwGuf tifrwef wm0efav;ae½SmMu
ayvdrrhf ,f/ 'gayrJh pmMunfh pma&;aew,fqw kd m *EÅyvdaAm"xJ tygt0ifbJ 'gaMumifh w&m;tm;xkwaf e&if;
pmawGMunhaf er,f? a&;aer,f-qd, k if pOf;pm;rIawGu trsm;BuD;0ifvmr,f? pOf;pm;wdik ;f pOf;pm;wdik ;f orm"dysuf
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 42
tar&duHom; rpöwm'kaAm
tJ'D rS&D mav;yg;udk rSND yD;awmh ]]jzpfwikd ;f rSw½f ?I owdûy? apmifrh I tpOfxm;}}-qdkwJh t&d,m0go t& 'Gg& 6-
yg;u ay:vmorQudk rjywfvu kd Nf yD; ½Irw
S af eawmh a½S;OD;pGm bmudak wGYwwfovJq, kd if? eD0&P ig;yg;qdw k hJ w&m;
qd;k awGukd awGY&wwfw,f? tm;xkwpf yk*Kd¾ vfrmS owdeYJ orm"du tm;raumif;ao;wJt h wGuf pdwu f akd umif;
aumif; rxde;f Edik af o;bl;? 'gaMumifh pdwu f olomG ;aeus tm½Hak wGuq kd cD snf; oGm;aewwfw,f? tJ'gawG[m
½Irw S rf I bm0emudk wm;jrpfwwfwt hJ wGuf olwYkd ukd eD0&P vdYk ac:w,f? tJ'gawGukd ½Irw S Nf yD; y,f&w,f? ry,f
,if olwYkdu edAmÁ ef r*fzv f kd roGm;Edik af tmif wm;jrpfxm;wwfw,f? 'gaMumifh jrwfpmG bk&m;u yOö*0F yd [
kd u Ü aD em-
t*Fgig;yg;udk y,fNyD; jzpf&r,fvYkd yXrqH;k t&d,m0goudk tusOf;csKyf a[mxm;ygw,f/
tJ'gudk tus,fa0befyu
kH awmh-
bdua© 0? &[ef;wdYk / bduK© ? &[ef;onf/ bduK© ? oHo&mab;udk ½Ijrifaom yk*Kd¾ vfonf/ bduK© ? udavomudk
zsufq;D wwfaom yk*Kd¾ vfonf/ uxOö? b,fykH b,fenf;jzif/h yOö*0F yd [
Ü aD em? t*Fgig;yg;udk y,fNyd;onf/ a[mwd?
jzpfygoenf;-wJ/h 'gu tus,f a0befjyawmhr,fvYkd ar;cGe;f xkwv f u
kd wf m/
tus,fa0befyu
kH awmh-
bdua© 0? &[ef;wdYk / £"? þomoemawmfü/ bduK© aem? &[ef;onf/ 0g? oHo&mab;udk ½Ijrifaom yk*Kd¾ vf
onf/ 0g? udavomudk zsufq;D wwfaom yk*Kd¾ vfonf/ umrpäaE´m? umrtvdq k E´u/kd y[Daem? y,ftyfNyD;onf/
a[mwd? jzpf\? Asmyga'g? pdwyf suf pdwq f ;kd rI Asmyg'ud/k xderd'?Ḧ xdik ;f rIid ;f ysif;&drI xderd'u
¨ /kd O'¨pu
ö u
k Kú pö?H
ysHYviG rhf I ylyefru
I /kd 0dpu
d pd mä ? ,Hrk mS ;awG;awmrIu/kd y[Dem? y,ftyfNyD;onf/ a[mwd? jzpf\/ tusOf;csKyfuawmh
eD0&Pig;yg;w&m;qd;k awGukd y,f&r,fvYkd qdv k ykd gw,f/ 'D eD0&Pig;yg;y,fbYkd uawmh tpOftwdik ;f aqmify'k f
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 43
ESpo
f ufvckd sif a<u;NrDwif? tvsif y,fazsmufav-qdk/
ESpfoufvdkcsifwm umrpäE´
umrpäEq ´ w
kd m ESpo f ufvckd siw
f hJ oabmbJ? umr-vdck siw f ,f? qE´-vdv k m;w,f-ESpo f ufw,f? umr*kPf
tm½Hak wGeYJ pyfNyD; ESpo f ufvckd sifwhJ oabmudk umrpäEa´ c:w,f? umr*kPaf wGqw kd m vdck sifp&mawGb?J oluvJvkd
csif iguvJvckd sif vlwikd ;f u vdck sifaewJt h &m0w¬KawGygbJ? pm;p&muav;qdyk gawmh? vlawGu ESpo f ufvYkd pm;csif
vdYk pm;&atmif wrifûyjyifNyD;xm;w,f? 'DtxJrmS ,ifaumifu a&mufvmw,f? oluvJEpS o f ufw,f? pm;csiw f ,f?
y½Gwq f wd u f av;awGu a&mufvmjyefw,f? olwYkduvJ ESpo f ufMu pm;csiMf uwmbJ? 'gaMumifh 'DtaumifawGukd
rvmEdik af tmif vHv k ûkH cHûcHz;kH tkyx
f m;&w,f? vlu pm;aomufae&mrSmvJ olwYkdu 0if0ifNyD; pm;vdu k af o;w,f?
'gaMumif'h v D kd trsm;oligu vdck sifaewJh t&m0w¬KawGukd umr*kPv f Ykd ac:ygw,f? Munfv
h Ykd ½IvYkd aumif;wJh tqif;
tm½H0k w¬KawG? em;axmifvYkd aumif;wJh toHtm½H0k w¬KawG? teHYaumif; tm½H0k w¬K? t&omaumif; tm½H0k w¬KawG?
awGYxpd &m tm½H0k w¬Kaumif;awG? 'gawG[m olwumu vdck sifaeMuwmawGb?J 'gaMumifh umr*kPv f Ykd ac:w,f/
umr*kPfqdkwm om;wpfyrm
'Dumr*kPu f kd tjypfjywJh Oyrmuawmh om;wpfeYJ wyl gw,fw?hJ om;wpfwckukd pGew f aumifu cso D mG ;w,f
qd,
k if tJ'pD eG u f kd tjcm;pGeaf wGu 0dik ;f NyD; xdMk u qdwMf uw,f? wjcm;pGeaf wGu olwYkdvJ om;wpfukd pm;csiMf uvdYk
vdu
k Nf yD; xd;k Mu qdwMf uwmaygh? txd;k tqdwcf &H aygif;rsm;vdYk onf;rcHEikd w f hJ tcgrSm tJ'pD eG uf om;wpfukd vTwcf s
vdu
k yf ga&mwJ?h 'Dawmh wjcm;pGew f aumifu tJ'o D m;wpfukd aumuf,Nl yD; cso D mG ;jyefw,f? tJ'pD eG uf v kd J wjcm;pGef
awGu enf;wlbJ 0dik ;f NyD; xd;k Mu qdwMf ujyefw,f? rcHEikd af wmh tJ'D 'kw, d pGeu f vJ om;wpfukd vTwcf svu kd jf yef
w,f? 'Denf;jzifh om;wpfukd aumuf,w l hJ pGew
f ikd ;f txd;k tqdwf cH&w,f? om;wpfukd vTwcf svu kd rf S oufom&m
&ygowJ/h tJ'g[m bmaMumifw h ;kH qdak wmh om;wpfukd pGew f ikd ;f u ESpo
f ufvckd sifaeMuvdYk ygbJ? umr*kPaf wGqw kd m
uvJ 'gvdyk gbJ? vlwikd ;f vlwikd ;f u vdck sifaeMuwmeJY tJ'D umr*kP0f w¬Kypön;f awG odr;f ydu k x
f m;wJh vluakd b;u
vlawGu xd;k qdwNf yD; vk,b l Ykd tm;xkwaf eMuw,f/
[kwwf ,f ,ckavmurSm vlawG[m 'Dvt kd vkyaf wGukd vkyaf eMuwmbJ? wa,mufeYJ wa,muf wdu k cf u kd f
Muw,f? wzGYJ eYJ wzGYJ wdu k cf u
kd Mf uw,f/ wygwDeYJ wygwD wdu k cf u kd Mf uw,f? wEdik if eH YJ wEdik if H wdu
k cf u
kd Mf uw,fqkd
wmawG[m 'Dumr*kPt f wGucf snf;ygbJ? 'gaMumifh 'Dumr*kPu f kd ynm½Sd olawmfaumif;awGu uJ&h UJ ½Iwcf sNyD;awmh
pGeYf y,fMuygw,f/ 'gayrJh umr*kP&f UJ tjypfurkd jrifEikd w f hJ olawGuawmh 'Dumr*kPu f b
kd J tjrwfwEd;k BuD;vkyNf yD;
½SmaeMuygw,f? ,ckacwfval wG[mjzifh tawmfukd vGev f eG u f uJ J rufarmaeMuygw,f? 'Dumr*kPaf wGeYJ jynfph , kH if
avmuedAmÁ efvYkd xifNyD;awmh ukov kd f tukov dk u f akd wmif ESv;kH roGiEf ikd af wmhbJ &&menf;eJY ½SmaeMuygw,f? 'Dvkd
vdck sifp&m rufarmp&mawG jzpfwt hJ wGuf tJ'gawGukd umr*kPv f Ykd ac:ygw,f/ 'DtxJrmS tqif;tm½Hkqw kd mu
rsufped YJ jrif&wJh tqif;½kyu f av; oufoufuo kd m qdw k mr[kwb f ;l ? tJ'v
D yS wJh tqif;&JU wnf&mjzpfwhJ rde;f r
a,musfm; ouf½dS vly*k Kd¾ vfawGa&m t0wftxnf tp½Sw d hJ toH;k taqmif oufrhJ 0w¬Kypön;f awGa&m tukeyf gyg
w,f/ toHtm½Hkq&kd mrSmvJ xdt k wlygbJ? csdKcsdKomomajymqdw k hJ yk*Kd¾ vfawGa&m twD;trIww f &l ,d m 0w¬Kypön;f awG
a&m tukeyf gygw,f/ teHY qd&k mrSmvJ tarT;têudif eHYomawGa&m tJ'eD YH omvl;vdr;f xm;wJh vlawGa&m tukeyf gbJ/
t&omusawmh pm;aumif; aomufz, G af wGa&m tJ'pD m;zG,u f kd csufûywfûyjyifwo hJ al wGa&m tukeyf gbJ/ tawGYtxd
qd&k mrSmvJ awGYxEd ikd w
f hJ tdy&f m ae&m t0wf txnf toH;k taqmifawGrpS í rde;f r a,musmf ; vly*k Kd¾ vfawGa&m
tukeyf gbJ/ twdk csKyfajym&,if vdck sifEpS o f ufp&mawG [lorQudk umr*kPv f Ykd ac:ygw,f? tJ'u D mr*kP&f a&;ç
oH;k aqmifcpH m;a&;eJY pyfNyD; BuHpnfaewm vdck siEf pS o f ufaewmudk umrpäEe´ 0D &P vdkY ac:ygw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 44
a<u;NrDeJYwlwJh umrpäE´
tJ'u
D mrpäEu´ kd a<uNrDeYJ wlw,fvYkd jrwfpmG bk&m;u a[mxm;ygw,f? ESpo f uf vdck sirf I umrpäE´ ½Sad ewJo
h l
udv k J a<uNrDwifaewJo h el YJ wlw,fvYkd a[mxm;ygw,f? 'gaMumifh a<u;wifae,if a<u;udk jrefjref qyf&ovdk
'DumrpäE´ ta<u;udv k J jrefjref y,f&r,fvYkdvJ jrwfpmG bk&m;u nTeMf um;xm;cJyh gw,f/ tJ'gudk bke;f BuD;u twdk
csHK;NyD;awmh ]]ESpo
f ufvckd sif? a<u;NrDwif? tvsify,fazsmufav}} vdYk aqmify'k u f av; pDxm;ygw,f/ a½S;acwf
umvwke;f u a<u;NrDwifaewJh ol[m a<u;½Siu f kd ½dak o&w,f? b,fv b,f&ufus,if jyefqyfygr,fvYkd *wd
pmcsKyfxm;wJh tcsed af &mufvYkd rqyfEikd , f if tJ'D a<u;½Siu f kd cc,,eJY awmifyef&w,f? a<u;½Siu f vJ olYypön;f udk
&csed wf efygvsuef YJ r&awmh pdwq f ;kd ayvdrrhf ,f? tJ'v D kd pdwqf Nkd yD; rmefrJ ajymqdak yr,fh a<u;wifaewJh olu
jyefveS Nf yD; rajym0Hb
h ;l ? iHYk NyD;cH ae&ygowJ/h 'gu a½S;acwfw;kH u jzpfyykH gbJ? ,ckacwfrmS awmh ûyjyifajymif;vJa&;
awGursm;aevdYk a<u;½Siu f kd ½dak o&ao;ovm;? r½dak o&awmhb;l vm;qdw k m rajymwwfb;l ? bke;f BuD;wdYk u avmu
a&;awmhw,f ruRrf;usifb;l ? tJ'g ,ckacwfrmS ½dak o&onf jzpfap? r½dak o&onfjzpfap xm;ygawmh? bke;f BuD;
,ckajymaewJh Oyrmuawmh bk&m;vufxufawmfu pNyD; a½S;acwfu taMumif;awGygbJ/
tJ'aD ½S;acwfwek ;f uawmh a<u;wifaewJo h [ l m a<u;½Siu f kd rNrJwrf; c,½dak o&ygw,f? aemufxyf vdck sif
,ifvJ tvG,w f uleYJ &atmif ½dak oav;pm;ae&ygw,f? a<u;vJqyfNyD;NyD? aemufxyfv, J bl Ykd rvdb k ;l qd, k ifawmh
a<u;½Siu f kd c,½dak obdYk rvdak wmhb;l / umrpäEq ´ wkd hJ eD0&Pw&m;uvJ tJ'aD <u;eJYwyl gw,fw?hJ umrpäEe´ YJ vdck sif
ESpo f ufaew,f? a<u;wifaewmeJY wlygw,fw?hJ b,fvv kd q
J akd wmh a<u;wifaewJv h u
l a<u;½Siu f kd c,½dak o&o
vd?k vdck sifEpS o f ufaewJo h u
l vdck sifEpS o
f ufw?hJ tm½H0k w¬Kudk ½dak oae&ygw,f? rsm;rsm;BuD; ESpo f ufcspfcifavav
rsm;rsm;BuD; ½dak o&avygbJ? tvGejf rwfE;kd aewJh yef;uefuav;qdyk gawmh? tJ'guav; ruGrJ ysufatmif tifrwef
½dak o&w,f? a½TaiG vuf0wfvufpm; tzd;k wefypön;f qd, k if omNyD;awmh½akd o&ao;w,f? tifrwefvûkH cHwhJ aowåm
xJxnfNh yD;awmh aomhawG txyfxyf cyfNyD;awmhayr,fh w½dw k aoodr;f xm;&w,f? yGaJ eyGx J ikd f udp½ö vdS Ykd tbd;k wef
t0wfuav; 0wfomG ;w,fq, kd if? [du k sawmh oefYjyefYwahJ e&maumif;udk a½GNyD;xkid &f w,f? ae&maumif;uvJ
r½Sb d ;l qd,
k if xdik bf Ykd &mawmif cufNyD;aewwfw,f? tJ'gbmaMumifv h q
J ,kd if? ud,
k u
f tbd;k weft0wfukd jrwfe;kd ae
vdkY ½dkaoae&wmygbJ/
jzpfwdkif;rSwf½I
,ckajymcJwh mawGuawmh toH;k taqmif oufrhJ 0w¬Kypön;f awGbJ ½Sad o;w,f? ouf½v dS yl *k Kd¾ vfawG usrS
omNyD; ½dak o&wm? ouf½v dS yl *k Kd¾ vfawGqw kd m wjcm;vlawG r[kwb f ;l ? rdrwd Ykd tdrrf mS toD;oD; ½Sad eMuwJh tdro f &l ,f
tdro f m;&,f tJ'gawGygbJ? orD;cifyeG ;f tcsif;csif;[m wOD;eJYwOD; cspfjrwfE;kd aeMuwJt h wGuf wOD;udw k OD; tifrwef
tav;ûyaeMu&w,f? tajymtqdak yr,fh tifrwef *½kpu kd Mf u&w,f? wzufom;jzpfwhJ olupdwcf o k mG ;rSmudk
tifrwef pd;k &drMf u&w,f? vifeYJ r,m; wa,mufa,mufu ydNk yD;cspw f ,fq, kd if? tJ't D cspBf uD;wJo h u l ydNk yD;awmh
½dak oae&w,f? 'guawmh bke;f BuD;wdYk u pmawGYoabmeJY awG;qNyD; ajym&wmygbJ? vlYavmurSm aexdik Mf uwJh
'um'umrawGu ydNk yD;odrmS yg? tJ'v D kd ESpof ufjrwfE;kd tyfwhJ ouf½o dS ufrt hJ m½Hak wGukd ½dak oaeMu&wm[m a<u;
½Siu f kd ½dak oaewmeJY wlygw,fw/hJ b,foYl urkd S b,f[mudrk S ESpo f ufcifrifrrI ½Sb d ;l qd, k ifawmh b,foYl urkd S b,f
[mudrk S ½dak obdYk rvdak wmhb;l ? tJ'g[m a<u;qyfNyD;wJt h cg a<u;½Siu f kd r½dak o&awmhovdk vGwv f yfomG ;wmygbJ/
'gaMumifh w&m;tm;xkwaf ecdu k rf mS wpHw k &mudk ESpo f ufvckd sifrI jzpfvmvQif tJ'gudk ESpo f ufw,f vdck sifw,f
ponfjzifh ½Irw S Nf yD; y,fvu kd &f r,f? bke;f BuD; ,ckajymaewmu w&m;tm;xkwcf u kd rf mS ½Irw S b
f Ykd ajymaewmaemf?
tdrrf mS avmuDupd aö wGeYJ aMumifMh updu k af e&wJh tcgrsdK;rSm ½Irw S b f Ykd ajymwmr[kwb f ;l ? w&m;tm;rxkwyf J tvGwaf e
wJh tcgawGrmS awmh ESpo f ufvckd sifraI wGukd vdu k rf w
S af e&r,fq, kd if b,frmS jzpfvrd rhf wH;k ? tJ'guawmh rjzpfEikd yf g
bl;? 'gaMumifh w&m;ESv;kH oGi;f tm;xkwaf ewJh tcsdeu f okd m ajymaeygw,f/
'gaMumifh ]]jzpfwikd ;f rSw½f ?I owdûy? apmifrh I tpOfxm;}} qdw k Jh t&d,m0go vkyfief;pOft& 'Gg& 6-yg;u
ay:vmorQudk rjywfvu kd Nf yD; ½Irw
S af e&if; ESpo f ufvckd sifrI awmifw h rIBuHpnfrI jzpfay:vm,if? tJ'gudk ESpo f uf
w,f ESpo f ufw,fponfjzifh ½Irw S Nf yD;y,fvu
kd &f r,f? tJ'v D ½kd rI w
S v f u kd , f if ESpo
f ufru
I aysmufomG ;vdrrhf ,f?
'gayr,fh orm"du tm;r½Sad o;,ifawmh wcsufEpS cf sufavmuf ½Irw S ½f ekH YJ raysmufwmvJ ½Sw
d wfygw,f? wcsuf
ESpcf sufeYJ raysmufao;,if? oH;k csuf av;csufrw S af ygh? 'geJYrS raysmufao;,ifvJ ig;csufq,fcsufrw S af ygh? tJ'gvJ
raysmufao;,if tcsuEf pS q f ,fo;kH q,fponfjzifh raysmufrcsi;f rSwaf ygh? w&m;tm;xkww f ,fqwkd m[m udavom
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 45
awGeYJ ppfwu kd &f wmbJ? ppfwu kd of vdb k J oabmxm;NyD;ravQmb h J twif;rSwaf e,if? aemufq;kH usawmh aysmufomG ;
ygvdrrhf ,f? 'g[m bke;f BuD;wdYk u tawG;eJY ajymaewm r[kwyf gbl;? vufawGYprf;oyfb;l vdYk ajymaewmyg? raysmuf
rcsif;rSwrf ,fvYkd pdwt f m;wif;NyD;awmh rjywfrw S af e,if? aemufq;kH usawmh aysmufomG ;ygw,f? tJ'v D kd aysmufomG ;
wJth cgusawmh tpyXru ESpo f ufom,mrIuav; jzpfay:vmcJw h hJ vrf;puav;twdik ;f jyefNyD; qifjcifMunfw h m
awmif ESpo f ufom,mrI[m jyefray:vmbJ Nidr;f aewwfygw,f? udavomudk y,fwehJ nf;rSmawmh taumif;qH;k yg
bJ? 'gaMumifh ]]ESpo f ufvckd sif? a<u;NrDwif? tvsify,fazsmufav}} vdYk aqmify'k u f qdx k m;ygw,f? ESpo f ufvckd sifwhJ
a<u;NrDwifae,if? tJ'guav;udk y,fazsmufvu kd yf gwJ?h ry,fazsmuf,if bmjzpfovJvYkdqakd wmh-t&d,mwdYk \ae
tdrx f J rae&wmaygh? y,fazsmufvu kd ,f ifawmh t&d,mwdYk \aetdrx f J a&mufaeonf rnfygw,f/ 'gaMumifh tJ'D
ESpof ufvckd sifwhJ a<u;NrDpw d uf av;udk ½INyD;y,fEikd w f thJ csderf mS aooGm;r,fq, kd if? tyg,fav;yg;udk rusa&mufEikd f
bl;? tyg,fab;u vHûk cHomG ;ygw,f/ tJ'D ESpo f ufvcdk sifwhJ aMu;NrDwef;vef;eJY aooGm;,ifawmh tyg,fav;yg;udk
usa&mufomG ;wwfw,f? tJ'g bmaMumifw h ;kH vdYk q, kd if? ykxZk Ofaetdrrf mS ae aevdYk ? ykxZk Ofaetdru f rvHûk cHvYkd ygbJ?
trd;k tum rvHûk cHwt hJ rd rf mS jzpfap? trd;k tum r½Sw d hJ uGi;f jyifrmS jzpfap aewJo h rl mS rd;k ½Gm,ifvJ pd½k rJG ,f? aeyl,ifvJ
ylavmifr,f? avvm,ifvJ avxdr,f? wpHw k a,mufu cJwYkd 'kww f Ykdukd t&rf;ypfvu kd ,
f ifvJ rawmfwq
xdreS rf ,f? a>rwdYk uif;wdYk vJ udu k o
f mG ;r,f? tJ'v D kd ab;trsdK;rsdK;awG a&mufEikd yf gw,f? 'gvdb k J ykxZk Ofaetdrrf mS
ae,if tyg,fab;awGYeYJ awGY&wwfygw,f/
&[ef;ESifh oef;0w¬K
jrwfpmG bk&m;a[mawmfrw l t
hJ wdik ;f w&m;tppftrSeu f awmh yk*Kd¾ vfowå0g&,fvYkd taumiftxnf qdw k m
r½Syd gbl;? 'gaMumifh tBuD;ti,f yHo k P²mefvJ r½Syd gbl;? ½kyef mrftpOfrQom ½Syd gw,f? tJ'D ½kyef mrfEpS yf g;xJrmS vJ
emrftpOfu jy|mef;ygw,f? 'gaMumifh y#dpo ö rkygÜ 'f a'oemawmfrmS rodrI t0dZÆm-aMumifh ûyvkyrf I ocFg& jzpfw,f?
ocFg&aMumifh b0opf pdw0f Ó d Pf jzpfw,f ponfjzifh a[mxm;ygw,f/ 'Dawmh b0opf jzpf&mrSm b0a[mif;u
½kyfawGa&m tJ'D ½kyaf wG&UJ tpGr;f owåad &m bmrQvdu k yf grvmygbl;? pdwef mrf&UJ t½Sed t f 0grQom vdu k yf gvmygw,f?
pdwf qdw k muvJ i,fw,f BuD;w,fvYkd xl;jcm;jcif; r½Syd gbl;? 'gaMumifh qifBuD;&JU pdwef YJ ursO;f eDaumifuav;&JU
pdw[ f m twlwyl gbJ? b,f[murQ ydNk yD;awmh BuD;vJ rBuD;bl;? i,fvJ ri,fb;l ? NyD;awmh omref ykxZk Of&UJ pdwef YJ
EGm;acG;tp½Sw d hJ wd&pämefwYkd &UJ pdw[
f mvJ rxl;jcm;vSygbl;? &ifah evdYk jyefravQmEdik w f hJ pdw&f ,fvYkd r½Syd gbl;? 'gaMumifh
wcsKd Yval wG[m rlvu pdwaf epdwx f m;aumif;wJh vlBuD;wa,mufjzpfygvsuef YJ taMumif;wrsKd ;rsK;d aMumifh pdwf
azmufjyef ½l;oGyo f mG ;MuwmawGvJ ½Sad eygw,f? NyD;awmh acG;½l;udu k v f Ykd acG;½l;jyefomG ;wJh vlawGrmS acG;pdwaf ygufae
wmudv k J xif½mS ;awGY&ygw,f? 'gaMumifh aoNyD;aemuf vlxufnw hH bhJ 0 rjzpfEikd bf ;l qdw
k m[m toif, h w
k vdå J r½Syd g
bl;? Ak'b ¨ mom w&m;awmfeYJ vJ qefYusifyh gw,f/
pdwfeJY½kyf uGmjcm;yHk
trSeu f awmh pdwf qdw k m[m o'¨g owd tp½Sad om w&m;aumif;awGeYJ yGg;rsm;xHak y;vQif wd;k wuf&ifo h ef
vmygw,f? 'gaMumifh aocgeD;rSm o'¨g owd tp½Sad om w&m;aumif;awGeYJ txH&k vmvQif aoonf\ tjcm;rJrh mS
pifMu,fjrifjh rwfwhJ pdw0f n d mOfuav; jzpfay:vmygw,f/ tJ'v D pkd w
d u f b,frmS jzpfovJq, kd if vlYb0 ewfb0
jA[®mb0qdw k hJ ok*wdb0awGrmS jzpfygw,f/ NyD;awmh 'Dpw d u
f kd avmb a'go tp½Sad om w&m;qd;k awGeYJ yl;wJG
xm;,if qd;k npfwhJ pdwaf wG jzpfvmNyD;awmh tqift h wef; avQmusomG ;ygw,f? 'gaMumifh aocgeD;rSm avmb
a'go tp½Sad om w&m;qd;k awGeYJ npfErG ;f vmcJv h Qif aoonf\ tjcm;rJrh mS ,kwn f whH hJ pdw0f n d mOfuav; jzpfay:
oGm;ygw,f/ tJ'v D kd pdwuf b,frmS jzpfovJq, kd if i&J wd&pämef Nydwmå tok&um,fac:wJh tyg,fb0awGrmS jzpf
ygw,f? 'Dae&mrSm pdwu f i&JbkH ewfbkH ponf ta0;BuD;udk b,fvv kd yk Nf yD; oGm;a&mufEikd o f vJvYkd pOf;pm;p&m ½Syd g
w,f? pdwq f w kd mu txnfj'Af½w dS mr[kwb f ;l ? 'gaMumifh pdwrf mS eD;wma0;wm&,fvYkd bmrQ rxl;jcm;ygbl;/ ,ck
vufawGY pOf;pm;Munfyh g/ yXr ud, k ahf usmudq k ifjcifMunfyh g? NyD;NyDaemf? uJ-'kw, d a½Tw*d akH pwDawmfBuD;udk
tm½Hûk yMunfyh g? b,f[mu ydMk umovJ? b,f[murSm ydNk yD; rMumygbl;? twlwyl gbJ? 'g bmaMumifv h q
J ,
kd if pdwf
rSm txnfj'Afr½Sv d Ykd tqD;twm; r½Sb d ;l ? tvd½k &dS mudk tm½Hûk yvdu k ½f ekH YJ a&mufomG ;Edik w f ,f? 'gaMumifyh gbJ/ ½kyu f ,kd f
BuD;taeeJY qd, k ifawmh 'Dov H siûf rdYuaeNyD; oabFmqdyaf &mufatmif um;iSm;NyD;oGm;&vdrrhf ,f? oabFmeJYvJ wwef
oGm;&vdrrhf ,f? &efuek b f uf a&mufawmhvJ um;twefwefp;D NyD; oGm;&vdrrhf ,f/ a½Tw*d b kH &k m;ajc&if;a&mufawmhvJ
uke;f awmfay: a&mufatmif wufae&wm awmfawmfMumOD;r,f? tJ'u D jyefvmawmhvJ toGm;uvdb k J tqifq h ifeh YJ
tcsdeaf wmfawmfMumMum jyefvm&vdrrhf ,f? tJ'g pdwef YJ ½yk f uGmjcm;yHyk gbJ/
umrpäE´y,fbdkY&m bk&m;ay;aomenf;
'Djyiftokboabm ocFg&oabmeJY qifjcifyakH wGvJ ½Syd gao;w,f? ESpo f ufom,mrI jzpfaewJt h cgrSm
tvG,q f ;kH taumif;qH;k uawmh tJ'ED pS o f ufom,mrIu½kd rI w S Nf yD; y,fwm[m tvG,q f ;kH taumif;qH;k ygbJ? raysmuf
rcsif; ½Irw S af e,if aemufq;kH usawmh tJ'D ESpo f ufom,mrI[m vH;k 0aysmufomG ;ygvdrrhf ,f? vH;k 0raysmufapumrl
½IrwS af e,ifukd ½Iwikd ;f ½Iwikd ;f t&d,m0goaetdrx f uJ akd wmh a&mufaeygw,f? ab;&eftEÅ&m,f vHûk cHaeygw,f?
'gaMumifh ckeuajymcJhwJh t½Siw f ó d &[ef;[m 'Dv½kd rI w S &f if;om ysHawmfro l mG ;r,fq, kd if oef;rjzpfEikd yf gbl;? ewf½mG
ok*wduo kd m a&mufbYkd ½ydS gw,f/ odYk ayrJh tJ'&D [ef;u ESpo f ufom,mrIukd ½Irw S Nf yD; ry,fb;l ? vufcx H m;w,f?
vufcx H m;awmh ykxZk Ofaetdrf a&mufaewmaygh? tyg,fab;rvHûk cHwahJ e&m a&mufaewmaygh? 'gaMumifh olYcjrm
&[ef;b0u rsupf u d av;rSw d Nf yD; pkwpd w d u
f av; usomG ;onfEiS hf wûydief uf olYouFe;f xJrmS bJ Oyygwfoef;BuD;
jzpf&½Smw,f/ trsm;BuD; epfemoGm;½SmwmygbJ? 'Dae&mrSm 'um 'umrawGu rdrw d Ykd } ud, k af &;twGuf txl;owdûy
bdYk qifjcifbYkd aumif;ygw,f? &[ef;rSm pGv J rf;p&mu bmrSrsm;rsm;½Sw d m r[kwb f ;l ? ouFe;f uav;wxnfb½J dS
w,f? 'guav;wxnfukd pGv J rf;½Hek YJ awmifrS oef;jzpfomG ;ao;w,fqakd wmh rdrw d Ykd rmS pGv J rf;p&mawGu b,favmuf
rsm;aeovJ? tJ'gawGukd aoayguf ao0usawmh rpGv J rf;bJ aoEdik af tmif tm;ud;k p&mrsm; ½SNd yDvm;? r½Sad o;bl;
vm;qdw k m qifjcifMunf&h r,f? tm;udpk &m½Sad e,ifawmh vufcarmif;om cwfMuayawmh? tm;udpk &m r½Sad o;,if
awmh ,ckjrwfpmG bk&m; ay;xm;xJh t&d,maetdrBf uD;eJY vHv k ûkH cHûcHaeedik af tmif t&d,m0go aetdru f kd apmapm
uwnf;u êudwifNyD; aqmufMuayawmh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 48
avmurSm tdraf qmufw,fq, kd if p&dwaf Mu;aiGuvJ ½Sb d Ykd vykd gw,f? 'gvdyk gbJ t&d,m0goaetdru f kd
aqmuf&mrSmvJ p&dwpf uvdyk gw,f? tJ'gubmvJq, kd if apmapmydik ;f uajymcJw h t hJ wdik ;f o'¨gw&m;½Sb d Ykd vdyk gw,f?
'gaMumifh 'Dt&d,m0gow&m;udyk gG ;rsm;,if tyg,fab;ponfrS vGwaf jrmufw,fqw kd mudk ,HMk unf&r,f? r,Hk
Munf,ifawmh 'Dt&d,m0gotdru f kd raqmufEikd af ybl;/ wcsdKYuawmh ud, k w
f ikd af wGYNyD;rS ,HMk unfEikd rf ,f? rawGYcif
awmh r,HMk unfEikd af o;bl;vdYk 'Dvq kd ifajcay;Mujyefw,f? ,HMk unfqw kd muawGYNyD;rS ,HMk unf&wmvJ ½Syd gw,f?
rawGYcifu toif, h w
k edå YJ csifch sdeNf yD; ,HMk unf&wmvJ ½Syd gw,f? ra&mufb;l ao;wJh t&yfukd &xm;eJY jzpfjzpf oabFm
eJYjzpfjzpf av,mOfysHeYJ jzpfjzpf oGm;wJt h cgrSm tJ'&D xm; oabFm av,mOfay: pD;vdu k o f mG ;,if rdrt d vd½k &dS mt&yfukd
a&mufr,fqw kd m olajym vlajymeJY rSe;f qcsichf sed Nf yD; ,HMk unf&ygw,f? tJ'v D ,kd MkH unfNyD; tJ'&D xm; oabFm
av,mOfukd pD;eif;vdu k yf goGm;rS rdrt d vd½k &dS m t&yfukd a&mufygw,f? tu,fí rdru d ud, k wf ikd rf pD;bl; ra&mufb;l
wJt h wGuf r,Hv k Ykd rpD;bJae,ifawmh tJ'rD rd t d vd½k &dS m t&yfukd ra&mufEikd yf gbl;? tJ'v D b kd J 'Dt&d,m0gow&m;uvJ
apmapmuwnf;u a'oemeJY toif, h w k edå YJ csifch sdeNf yD; ,HMk unfaomtm;jzifh tm;xkw&f ygw,f? 'Dvkd tm;xkwyf grS
t&d,m0goaetdrrf mS vJ ae&ygw,f? edAmÁ efuv kd J odjrif&ygw,f? tyg,fab;ponfrv S J vGwaf jrmuf&ygw,f? r,Hk
vdYk tm;rxkwyf aJ e,ifawmh t&d,m0goaetdrrf mS vJ rae&bl;? edAmÁ efuv kd J rawGYEikd b f ;l ? rvHûk cHwhJ ykxZk Ofaetdrf
rSmcsnf; aeaewJt h wGuf tyg,fab;ponfeYJ vJ rjywfawGYNyD; 'kua© wGa&mufomG ;ygvdrrhf ,f/
qE´ESifh0D&d,vJ vdkw,f
,ckval wGukd ar;Munfyh g? tdrBf uD; tdraf umif;eJY aecsifMuovm;? tdru f yk f tdrpf wk f uav;eJY aecsifMuo
vm;? tdrrf ½Sb d J uGi;f jyifxrJ mS bJ aecsiMf uovm;vdYk ar;Munfyh g? uGi;f jyifxrJ mS bJ aecsiw f ,fvYkdawmh b,fou l rS
ajzr,f rxifygbl;? tdru f yk f tdrpf w k uf av;eJY aecsifw,fvYkd vJ ajzMur,frxifygbl;? tdrBf uD;tdraf umif;eJY aecsif
w,fvYkdcsn;f ajzMurSmygbJ? bmaMumifv h q J ,
kd if tdrBf uD;tdraf umif;eJY ae&wmuab;&ef tEÅ&m,fvJ uif;w,f?
wifw h ifw h ,fw,fvJ ½Sw d ,f? 'gaMumifyh gbJ? oHo&mpcef;rSmvJ tJ'gvdyk gbJ? tdrBf uD;tdraf umif;eJYww l hJ t&d,mae
tdrrf mS aecsio f vm;? tdrpf w k ef YJ ww l hJ ykxZk Of aetdrrf mS aecsifovm;? tdrrf ½Sw d hJ vGijf yifeYJ ww
l hJ AmvykxZk Of&UJ
tajctaerSm aecsifovm;vdYk ar;Munfyh g? tJ'gud, k [hf m ud, k b
f J ajzMuayawmh? 'gudk bke;f BuD;u ajzvdYk ½, dS if
rSm;csiv f rJ mS ;aer,f? bmaMumifw h ek ;f vdYk qakd wmh bke;f BuD;u bke;f BuD;oabmeJY ajz&,if t&d,maetdru f kd a½G;cs,f&
vdrrhf ,f? wcsdKYu ykxZk Ofaetdru f kd oabmuscsifvu J saer,f ajymvdYk rjzpfb;l ? trSerf mS awmh t&d,maetdru f aebdYk
&m aumif;ygw,f? tqift h wef;vJ jrifw h ,f? ab;&eftEÅ&m,fvJ vHûk cHw,f/ tJ'aD wmh tyg,fav;yg; ab;&ef
tEÅ&m,fawGu vHûk cHatmif t&d,maetdrBf uD;eJY cefYcefYnm;nm; wifw h ifw
h ,fw,fBuD; aeNyD;awmh oGm;Edik af tmif?
t&d,m0goqdw k hJ t&d,maetdrf w&m;awGukd wnfaqmufbYkd &m uaeYn 'DrmS bke;f BuD;u 'Dw&m;udk a[mygw,f/
,ck t&d,maetdraf qmufbYkd &m b,fEpS cf Nk yD;oGm;NyDvv J Ykd qakd wmh owdtapmift h a½SmufeYJ jynfph &kH r,f-qdw k m wck
NyD;oGm;ygNyD? rS&D mav;yg;½S&d r,fqw kd mvJ NyD;oGm;ygNyD? t*Fgig;yg;udk y,f&r,f-qdw k muawmh t*Fgig;yg;xJu
wyg;bJ NyD;ao;w,f? ]]ESpo f ufvckd sif? a<u;NrDwif? tvsify,fazsmufav}} qdw k muav; wyk'yf J NyD;ao;w,f? ol
u4-yk'f useaf eao;w,f/ aemufNyD;awmh t*Fgajcmufyg;eJY jynfph &kH r,f-ponfjzifh usew f mawGu awmfawmfrsm;yg
ao;w,f? tJ'D useaf ewmawGu ydNk yD;ta&;BuD;ygw,f? reufjzefusvJ vmNyD;awmh qufemMuaygh? w&m;qdw k m
NyD;qH;k atmif embdYk ta&;BuD;ygw,f/
ayó0w¬K
wcsed wf ek ;f u jrwfpmG bk&m;[m oHCmawmf y&dowfawGeYJ oDwif;oH;k NyD; aewke;f uE´&u-qdw k hJ y&dAZkd ef YJ
ayó-qdw k hJ vl0wfaMumif 'umwa,muf a&mufvmMuw,f? tJ'v D kd a&mufvmwJt h cg jrwfpmG bk&m;\ ywf0ef;
usirf mS ½Sad ewJh oHCmawmfawG Nidro f uford af rGYaewmudk awGYjrif&awmh? uE´&u-qdw k hJ y&dAZkd [
f m omoemjyifyu
&aohjzpfayr,fh olYrmS o'¨gw&m;awG jzpfw,f? b,fvjkd zpfovJqakd wmh 'Davmufrsm;wJh oHCmawmfawGxrJ mS wyg;
rQ vufvyI jf cif;r½Sb d ;l ? ajcvIyjf cif;r½Sb d ;l ? pum;ajymqdjk cif;r½Sb d ;l ? odraf rGYygayw,f? Munfñpkd &maumif;ygay
w,f? 'g[mtifrwefaumif;wJh Mo0g'eJYq;kH rxm;vdYk jzpfrmS bJvYkd qifjcifNyD;awmh olYpw d xf o
J abmus Munfño kd mG ;
w,f? 'gaMumifh olu jrwfpmG bk&m;udk tJ't D aMumif; xkwaf zmfNyD; avQmufw,f/ 'Dvakd vQmufawmh jrwfpmG bk&m;u
]]uE´&u y&dAZkd ?f oifajymwm rSeyf gw,f? ig[m wynfo h m;awGukd aumif;aomMo0g'eJY qH;k rxm;ygw,f? 'DoC H m
awGxrJ mS wcsdKYu &[EÅmawGbw J ?hJ ckeu ajymcJw h thJ wdik ;f owdawG tNrJxifaewJh yk*Kd¾ vfawGayghav/ wcsdKYuvJ
tem*grfawGw?hJ owdawG av;yHo k ;kH yHk jynfph akH ewJh yk*Kd¾ vfawGaygh/ wcsdKYuvJ ou'g*grfawGw?hJ owdawG w0uf
avmuf jynfph akH ewJh yk*Kd¾ vfawGaygh/ wcsdKYuvJ aomwmyefawGw?hJ owdawG av;yHw k yHk jynfph akH ewJh yk*Kd¾ vfawGaygh/
wcsdKYuvJbJ owdy|mefw&m;awGukd yGg;rsm;tm;xkwaf eqJ yk*Kd¾ vfawGbv J Ykd jrwfpmG bk&m;u 'Dvkd rdeYf Mum;awmfrl
ygw,f/ owdy|mefw&m; tm;xkwaf ewJh yk*Kd¾ vfrmS owdu jynfph NkH yDvYkd rqdak o;aomfvnf; ½Sw d efoavmufawmh
½Sad eygw,f? 'gaMumifh vufauG;csifvYkd ½, dS if auG;csifwphJ w d uf av;upNyD; auG;csifw,f-auG;csifw,fvYkd ½INyD;awmh
auG;wJt h cgrSmvJ auG;w,f-auGw;w,fvYkd ½INyD;awmh ajz;ajz;csif; auG;oGm;w,f? r½IbeJ YJ ½kww f &ufauG;rdqefYrd
wm&,fvYkd r½Syd gbl;? 'gaMumifh olu£aNE´oyd &f aew,f/ pum;ajymcsifwt hJ cgrSmvJ tusdK;½S-d r½Sd qifjcif&ao;
w,f? tJ'v D rkd [kw, f ifvJ ajymcsiw f phJ w
d u f av;udk ajymcsiw f ,f-ajymcsiw f ,fvYkd rSwaf e&w,f? 'gaMumifh ajym
p&m taMumif;u rvHak vmuf,if rajymjzpfawmhb;l ? rvTo J mvdYk ajymjyef,ifvJ ajymwmuav;udk rSwaf e&awmh
pum;awG[m tydt k rdak wG rsm;rsm; rajymjzpfb;l ? 'gaMumifh £aNE´&aeygw,f/
jrwfpmG bk&m;\ ywf0ef;usifrmS ½Sad ewJh yk*Kd¾ vfawGxrJ mS wcsdKYu &[EÅm? wcsdKYu tem*grf? wcsdKUu ou'g
*grf? wcsKd Yu aomwmyef? wcsKd Yu owdy|mef w&m;yGg;rsm;aewJh yk*Kd¾ vfawGjzpfMuw,f? ur®|mef;vufvw G jf zpf
aewJh yk*Kd¾ vf&,fvYkd r½Sb d ;l / 'gaMumifh odyNf yD;odraf rGYaew,fqw kd hJ taMumif;udk jrwfpmG bk&m;u trdeYf ½ydS gw,f?
'Dvkd trdeYf ½adS wmh ayó-qdw k hJ vl0wfaMumif 'umu avQmufw,f? jrwfpmG bk&m;-wJ?h jrwfpmG bk&m;[m vlawGukd
ajzmifrh wfatmif qH;k rwm tifrwefaumif;ygw,f? wd&pämefawG[m raumufuspb f ;l ? ajzmifrh wfw,f? wd&pämef
awG[m olwYkd vkyaf eus[mudk vkyw f mbJ? usiBf uD;pGeYf csivf J pGeYf csvu kd w f mbJ? usiif ,fpeG Yf csiv f J pGeYf csvukd w
f mbJ?
bmawGnmawG olwYkd rpOf;pmbl; NyD;awmh t½Sio f cifawGukd vdrn f mNyD; igb,fvv kd yk rf ,fvYkd 'Dvkd aumufuspfwhJ
tBuHr½Sb d ;l ? olwYkd rvkycf sif,if olwYkd rêudu, f if ud;k ,du k m;,m; vkyw f mbJ? vlawGuawmh 'Dvkd r[kwb f ;l bk&m;?
vlawGu aumufuspfw,f? a½SYrmS wrsdK; rsufu, G rf mS wrsdK;eJY a½SYrmS awmhjzifh tusdK;udk vdv k m;a,mifa,mif arwåm
½Sad ,mifa,mif vkyw f wfMuygw,f? rsufu, G uf sawmh 'Dvrdk [kwb f ;l ? tusdK;rJah wG vkyw f wfMuygw,f? vlawG[m
tifrwef aumufuspfygw,f? tJ'v D kd aumufuspfwhJ oabm½Sad ewJh vlawG&UJ pdw"f mwfawGukd ajzmifrh wfatmif
t½Sib f &k m;ûyjyifxm;wm odyaf umif;wmbJ bk&m;vdYk qdNk yD;awmh wynfah wmfvJ vl0wfaMumifayr,fv h Ykd 'Dowdy|mef
w&m;udk &Hzef&cH g yGg;rsm;aeygw,f? bk&m;vdYk olu cs;D usL;avQmufxm;ygw,f/ [kww f ,f? owdy|mefw&m;[m
pdw"f mwf ûyjyifa&;rSm tvGeaf umif;wJh w&m;bJ/ vlawGaumufuspaf ew,f qd'k g[m ud, k phf w
d f aumufuspaf ewm
udk rodvYkd ygbJ? ud, k phf w
d uf kd odae,if b,frmS aumufEikd af wmhrvJ? ud, k phf w
d u
f av; aumuf,if aumufreS ;f odbYkd
raumuf,ifvJ raumufreS ;f odbYkd pdwmå Ekyóem [mtvGet f a&;BuD;ygw,f? pdwmå Ekyóem aumif;aumif;
jynfph akH ewJh yk*Kd¾ vfrmS 'Dvakd umufuspw f hJ oabmawG bmrS rjzpfEikd b f ;l ? olYpw d af wG[m tm;vH;k ajzmifph if;aew,f?
tvGeaf umif;ygw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 51
w&m;&xdkufayrJh w&m;r&
ayóu tJ'v D kd avQmufxm;awmh jrwfpmG bk&m;u yk*Kd¾ vfav;rsKd ;udk a0befNyD; a[mawmfrw l ,f? 'gayr,fh
yk*Kd¾ vfav;rsdK; tus,fa0befr,fvYkd acgif;pOfNyD;um½Sad o;? tJ'D ayó u bmajyovJqakd wmh t½Sib f &k m; wynfh
awmfrmS udpaö wGu rsm;w,fb&k m;? oGm;bdYk &m cGiûhf yygOD;vdYk jrwfpmG bk&m;udk avQmufw,f/ tJ'v D akd vQmufawmh
jrwfpmG bk&m;u olYukd ]][m ayó cPaeOD;/ iga[mwJh w&m;qH;k atmifemOD;}} vdYk ajymayr,fh aeEdik rf mS r[kwb f ;l ?
tm;emvdYk aejyefvb J J pdwu f rygwygeJY emaeawmh olYrmS bmrStusdK;½Srd mS r[kwaf wmhb;l ? 'gaMumifh jrwfpmG bk&m;
uvJ olYurkd wm;Edik b f ;l ? oifoabmtwdik ;f bJqNkd yD; cGiûhf yvdu k &f w,f/ ayójyefomG ;awmh jrwfpmG bk&m;u ]]cspf
om;wdYk ayó[m ynm½Sb d ?J igbk&m;,cka[mrnfh a'oemudk NyD;qH;k atmifom emvdu k ,
f if ol[m aomwmywåd
r*fzv kd &f r,f? aomwmyefjzpfr,f? tusdK;rsm;oGm;r,f}} vdYk rdeYf awmfrw l ,f/ tJ'gudk taMumif;ûyNyD;awmh t|uxm
rSm zGijhf yxm;yHu k awmh jrwfpmG bk&m;\ rsuaf rSmufrmS awmifrS w&m;&xdu k w
f hJ yk*Kd¾ vfayr,fh w&m;r&bJ jzpfEikd af o;
ovm; qdw k t hJ aMumif;udk ar;cGe;f xkwNf yD;awmh jzpfEikd yf u kH kd 'Dvzkd iG jhf yxm;ygw,f? r*fzv kd f r&jcif;\ taMumif;[m
ud&, d -y&d[med &,f? ygyrdw&å ,f 'Dv f Ekd pS cf ½k ydS gw,fw/hJ ud&, d m-y&d[medqw kd mu ûyoifûh yxdu k wf mudk jynfph kH
atmif rûyusifw h mygbJ/ ûyoifûh yxdu k w
f muvJ ESprf sdK;½Syd gw,f? a[mwJyh *k Kd¾ vfu ûyoifûh yxdu k of rQudk jynfph akH tmif
rûywmuwrsKd ;? emwJyh *k Kd¾ vfu ûyoifûh yxdu k o f rQukd jynfph akH tmifrûywmuwrsdK; 'DvEkd pS rf sdK;½Syd gw,f? a[mwJyh *k Kd¾ vf
u r*fzv kd ef Ad mÁ ef &Edik af vmufatmif w&m;udk jynfjh ynfph pkH kH ra[mvdYk ½, dS if a[mwJq h &m&JU wm0efvakd ewmwJ/h
[kww f ,f-a[mwJyh *k Kd¾ vfu r*fzv kd ef Ad mÁ ef &Edik af vmufatmif w&m;udk jynfjh ynfph pkH kH ra[mvdYk ½, dS if wynfh
u b,fEh , S v f yk Nf yD; tm;xkww f wfrvJ? wcsdKYu w&m;tm;xkwcf sifMuygw,f? 'gayr,fh a[mrJq h &mu r½Sb d ;l ?
enf;ay;vrf;jyrJo h u l r½Sb d ;l ? 'geJY wcsdKYval wG[m tdNk yD;aouke½f mS Muw,f? w&m;vJ tm;rxkwv f u kd &f bl;? w&m;&
bdYk qw kd mawmh a0;a&mh? tJ'gaMumifh a[mwJq h &mu vdak evdYk w&m;r&wmvJ ½Syd gw,fw?hJ 'guawmh q&mhwm0ef
csdYk ,iG ;f csufy/J ,ckbek ;f BuD;wdYk uawmh q&mhwm0ef rcsdKY,iG ;f &atmif tjynft h pHk a[maeygw,f? wdu k w f eG ;f aeyg
w,f? 'gaMumifh bke;f BuD;wdYk twGuu f awmh q&mhwm0efbufu vdpk &mr½Syd gbl;/ wcsdKYwynfjh zpfwhJ w&m;emyk*Kd¾ vf
awGu w&m;udk qH;k atmifrembl;? emjyef,ifvJ usiyhf gqdak wmh rusijhf yefb;l ? usijhf yefawmhvJ enf;enf;avmufyJ
usifw h ,f? jynfph akH tmif rusifb h ;l ? tm;rxkwb f ;l ? tJ'v D kd jynfph akH tmif rvkyw f hJ rusihw f thJ wGuf tJ'yD *k Kd¾ vfrmS &oifh
&xdu k w f hJ w&m;udk r&bJ jzpfomG ;wwfygw,f/ ,ckajymwJh ayó-[m jrwfpmG bk&m;rsuaf rSmufrmS bJ olu w&m;
udk qH;k atmifremvdYk ? w&m;qH;k atmifemNyD; ESv;kH oGi;f vdu k , f if aomwmyef jzpfomG ;Edik yf gvsufeYJ tJ't D usdK;udrk &bJ
jzpfomG ;½Smygw,f/ 'gaMumifb h ek ;f BuD;a[mwJw h &m;vJ qH;k atmifemMuaygh? tJ'guvJ taMumif;xl; r½S, d ifayghav?
usef;rma&;wdYk 'Djyifupd w ö Ykd rvGrJ uif;omwmawGu ½Sad e,ifawmhvJ rwwfEikd b f ;l ? taMumif;nDnw G vf Ykd ½,dS ifawmh
eufjzefcgvJ vmNyD;awmh qufvufNyD; w&m;emMuaygh/ bke;f BuD;uvJ 'Dov H sibf ufukd vmbdYk &modyNf yD;awmh
rvG,b f ;l ? ,cktcg a&muf&wm[m taMumif;nDnw G v f eG ;f vdYk a&muf&wmbJ/ ausmufwef;em;u atmifaZ,sHK
ausmif;odro f rkwu f pd ö ½Sw d meJY tJ'D odro f rkwu f pd t ö wGuyf J bke;f BuD;u wm0efccH yhJ gw,f? tJ'u D pd Nö yD;,if &efuek u f kd
aeYcsif;jyefbYkd ygbJ? NyD;awmhvJ tJ'D odro f rkwu f pd tö wGuyf ifw h hJ atmifaZ,sHKbke;f BuD;u a½Tbu kd ygqdNk yD;awmh olu
oHa,mZOfuav;eJYyifv h Ykd vdu k Of ;D rSbqJ Nkd yD;awmh vdu k v f mcJyh gw,f/ tJ'v D kd odro f rkwu f pd uö kd wm0efcx H m;NyD;wJh
aemuf 'Dov H siuf 'umBuD; OD;bd;k vSu a&mufvmw,f? oHvsib f ufomG ;,if 'Du 'umBuD; OD;bd;k vSwYkd a,m*DawG
u ½Sad eawmh olwYkdukd rajymbJeYJ wdww f w d uf av; oGm;vdYk awmh rjzpfb;l ? ud, k whf m0efraMubJ jzpfaevdrrhf ,fqNkd yD;
'umBuD; OD;bd;k vSukd ajymcJyh gw,f/ 'Dvakd jymawmh ]]'gjzifb h &k m; tjyefusawmh oHvsifrmS w&m;a[m,if raumif;
bl;vm;}}wJh 'Dvkd OD;bd;k vSu avQmufygw,f? 'Dawmh bke;f BuD;uvJ oGm;&if;[efvq JT wkd mvdb k J aumif;yg&JUvdYk
w&m;a[mbdYk &m vufcv H u kd yf gw,f? 'gaMumifh tJ'o D rd o f rkwo f mG ;&if; taMumif;nDnw G v f Ykd ,ckw&m;yGjJ zpfvmyg
w,f? aemufwcgvmNyD;a[mbdYk &m qdw k muawmh b,fawmhrS taMumif;u nDnw G rf eS ;f rodao;bl;? 'gaMumifh
eufjzefcgvJvmNyD;awmh emMuaygh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 52
rdwfaqGraumif;u w&m;r&
(24-8-10) 'kwd,n
t&d,m0gow&m;awmfBu;D
'kwd,ydkif;
]]ig;tif y,fav? *kPaf jcmufaxG? pHak p apmifw h yg;}} qd/k t*Fgig;yg;udk y,f&r,f? t*Fgajcmufyg;eJYvJ
jynfph &kH r,f? tapmift h a½Smuf wyg;eJYvJ jynfph &kH r,fw-hJ t&d,m0go oHk;ckaygh/ ]]av;&yf rSu D m? y,f½iS ;f &m opöm
oD;oefYrsm;}} qd/k av;yg;aom t&mXmeudv k J rS&D r,f-wJ?h NyD;awmh oD;oefY opömawGuv kd J y,f&r,fw/hJ 'Dawmh
'Daqmify'k x f u
J 2-yg;? ckeu aqmify'k x f u J 3-yg;? aygif; 5-yg; ½So d mG ;NyD/ ]]½SmrS;D uif;pif? BuHMunfvif? xGu0f if
Nidr;f apom;}} qd/k ½SmrS;D rIvJ uif;pif? MuHMunfvif? xGu0f if Nidr;f apom;}] qd/k ½SmrS;D rIvJ uif;pif&r,f/ tBuH
tpnfawGvJ aemufusLjcif;r½Sb d eJ YJ MunfMunfvifvif jzpfap&r,f? xGuo f uf 0ifouf Nidr;f wJw h &m;eJYvJ jynfph &kH
r,fw?hJ 'Daqmify'k u f 3-yg;? a½S; 5-yg;eJY aygif;,if 8-yg;/ ]]pdwf aumif;pGm vGw?f ynmvGw?f rcRw*f P k f
q,fyg;}} qd/k pdwu f vJ&m* a'goarm[m tp½Sad om tnpftaMu;awG tcsKyftcs,fawGrS vGwaf jrmuf&r,f?
vGwaf jrmufaMumif;udv k J ud,k yf ikd Ó
f PfeYJ od&r,fw?hJ 'Daqmify'k u f 2-yg;? tm;vH;k aygif;vdu k af wmh 10-yg;
jynfhoGm;NyD/ ]]t&d,m0go? a[mazmfjy? Ak'j¨ rwfb&k m;}}qd/k tJ't D &d,m0gow&m;awGukd b,fou l a[mcJo h vJqkd
,if jrwfpmG bk&m;u a[mxm;ygw,fw/hJ
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 54
jzpfwdkif;rSwf½I owdjyK
tapmift h a½Smuf½wdS hJ ae&mXmeudk ab;&ef tEÅ&m,fawG r0ifEikd b f ;l ? olc;kd wdYk vlq;kd wdYk 'jrwdYk &efow l Ykd qkd
wm[m tapmift h a½Smufaumif;,if b,f0ifEikd v f rd rhf wH;k ? tapmifth a½Smufr½Sw d hJ tdraf wGq, kd if 0ifNyD;awmh cd;k csif
vJ cd;k wwfw,f? vkcsifvJ vkwwfw,f? ESyd pf ufcsifvJ ESyd pf ufwwfw,f? tJ'g[m tapmift h a½Smufr½Sv d Ykd ? ½Sjd yef,if
vJ tapift h a½Smufu rvHûk cHvYkd ygbJ/ aumif;aumif;vHûk cHatmif apmifah ½Smufae,ifawmh bmrSab;&ef tEÅ&m,frjzpf
bl;? tJ'gvdbk J 'Gg&ajcmufyg;u jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f udk rSw½f NI yD;awmh owd tapmift h a½Smufuav; tpOfrjywfxm;&
r,fw?hJ tJ't D apmift h a½Smufxm;wmuvJ &[EÅmjzpfwt hJ cgusrSm tukev f ;kH jynfph ykH gw,f? &[EÅm rjzpfao;cifawmh
tJ'gudk jynfph akH tmif wjznf;jznf; avhvmae&w,f/ pmoif&wmeJYvJ wlygw,f? pmoif&mrSm yXr oifcgpawmh
b,fzwfwwf vdrOhf ;D rSmwH;k ? wvH;k csi;f wvH;k csi;f u pNyD;avhvmoGm;&w,f? Armpmqd, k if (uMuD;)(cauG;)
ponfjzifh wvH;k csi;f u pNyD; oif&ygw,f? (uMuD;)u b,fvakd ew,f? (cauG;)u b,fvakd ew,fqw kd m tifrwef
rSw&f ygw,f? wjcm;bmompmayawGrmS vJ olYbmomtvdu k f olYtu©&mawGukd 'Dvw kd vH;k csi;f upNyD; rSw&f wmbJ?
aemufawmfawmfuav; Edik ef if;vmwJh tcgusawmh 2-vH;k aygif;? 3-vH;k aygif;ponfjzifh aygif;NyD;awmh awmfawmf
uav; zwfwwfvmw,f? aumif;aumif;BuD; Edik ef if;wJh tcgusawmh? a[m-rsufped YJ wcgxJ Munfv h u kd ½f ekH YJ pmyd'k f
wwef;BuD;u zwfNyD;jzpfomG ;NyD/
tukevf ;kH jynfph o kH mG ;ygw,f? odYk ayr,fh wjcm;*kPyf 'k af wGeYJ vJ toD;toD; xkwaf zmfNyD;ajymrS em;vnfrmS rdYk jrwfpmG
bk&m;utjcm; *k'yf 'k u f ;kd ckuv
kd J toD;toD; xkwNf yD; a[mxm;wmyg? trSeu f awmh owduav; wckom vd&k if;bJ?
'gaMumifh y&deAd mÁ efpcH geD;usawmh jrwfpmG bk&m;u 'Dowduav;wckuo kd m twdck sKyf a[moGm;ygw,f/
aemufqHk;pum;awmf
[E´'ged bdua© 0 tmrEÅ,mrd a0g? 0,"r®m ocFg&m? tyÜrma'e orÜma'x-wJh/
bdua© 0? &[ef;wdYk / [E´? a[m'DrmS / £'ged? ,cktcgumvü/ a0g? oifwYkd tm;/ t[H? igonf/
tmrEÅ,mrd? aemufq;kH pum;jzifh rSmMum;cJah ytH/h
bu©a0? &[ef;wdYk / [E´? a[m'DrmS / £'ged? y&deAd mÁ ef 0ifpcH geD;jzpfaom ,cktcgumvü/ a0g? oifcspf
om;wdYk tm;/ t[H? igonf/ tmrEÅ,mrd? aemufq;kH pum; taetm;jzifh nTeMf um; rdeYf rmS cJah yawmht/hH bmudrk mS
ovJqakd wmh-ocFg&? ocFg&w&m;wdYk onf/ 0,"r®m? ysufp;D jcif;oabm½Su d ek \ f / ocFg&w&m;awG[m ysufwwfwhJ
w&m;awGcsn;f bJ? bmrStm;udpk &m r½Syd gbl;wJ/h 'Dpum;[m tifrwef av;eufygw,f? trIrhJ trSwrf hJ cyfayghaygh
vlawGuawmh 'guav;[m bmrSr[kwo f vdb
k J xifMuayvdrrhf ,f? trSerf mS awmh 'Dpum;u tvGeb f J ta&;BuD;yg
w,f? ocFg&w&m;awGu wysux f J ysuaf ewmwJ?h oifcspo f m;wdYk xifwt hJ wdik ;f wnfNrJ wnfaewm r[kwb f ;l ?
i,fi,fxu J pNyD;awmh pdwu f vJ 'Dwpdwx f bJ J wnfNrJwnfaew,f? igbJvYkd xifaeMuw,f? ½kyu f ,
kd Bf uD;uvJ
i,fi,fuav;b0 ½kyu f , kd u
f bJ wjznf;jznf; BuD;jyif;NyD;awmh vmw,f? 'Du, kd Bf uD;bJ wnfNrJ wnfaew,f?
igbJvYkd 'Dvxkd ifaeMuw,f? tJ'g[m oifwYkd u aumif;aumif; rodao;vdYk b?J tJ'v D x kd ifwt
hJ wdik ;f r[kwyf gbl;? 'D
½kyef mrf ocFg&w&m;awGu cPrpJysufaewmygwJ?h 'gaMumifh bmrStm;ud;k p&mr½Sb d ;l ? b,ftcsderf qdk vH;k 0ysufp;D
NyD;awmh aooGm;Edik wf ,f? 'Dwouf 'DcEÅmud, k ef YJ aemuftMumBuD; ae&OD;rSmbJvYkd xifaewwfMuw,f? wu,fvJ
wifaeMuygw,f? tJ'v D xkd ifaewJth wdik ;f r[kwyf gbl;? ocFg&w&m;awGqw kd m cPrpJysufaewJh w&m;awGcsnf;bJ
wJh/
tJ'aD wmh 'gawGukd oifwYkd odxm;&r,fvYkd 'Dt"dygÜ ,fukd em;vnfapvdw k t hJ wGuf ]]ocFg&m? qdik &f m qdik &f m
taMumif;w&m;wdYk u aygif;pknn D wG íf ûyjyifay;rS jzpfay:Edik Mf uwJh ½kyef mrf ocFg&w&m;wdYk onf/ 0,"r®mysufjcif;
oabm½Su d ek \
f }} rysufbJ wnfaewm&,fvYkd r½Sb d ;l ? 'gaMumifh tm;ud;k p&mr½Sb d ;l vdYk qdv
k ykd gw,f/ 'Dvkd tm;ud;k
p&mr½Sad wmh bmudk tm;ud;k &rSmwH;k qdv k Ykd ½, dS if tm;ud;k p&mr½Sw d hJ tJ'D ocFg&w&m;awGu vGwaf jrmufNyD;awmh
qif;&Jcyford ;f Nidr;f wJh edAmÁ efukd tm;ud;k &r,f? edAmÁ efukd tm;ud;k NyD;awmh edAmÁ efa&mufapEdik w f hJ w&m;udk usi&hf tm;
xkw&f r,f/ b,fvu kd sif&h tm;xkw&f rvJq, kd if tm;xkwyf u kH kd wdw
k u kd av;a[mxm;cJyh gw,f? ]]tyÜrma'e orÜm
a'x}} wJ/h tyÜrma'e? rarhwhJ owdw&m;jzif/h orÜma'x? NyD;pD;jynfph akH tmif tm;xkw&f pfMuayawmhb?J rarhwhJ
owduav;eJYbJ NyD;pD;jynfph akH tmif tm;xkw&f pfMuayawmhvYkd jrwfpmG bk&m;u rSmxm;cJw h ,f/ tJ'g[m aemufq;kH
pum;awmfb?J rdbawGrmS xm;cJw h hJ aemufq;kH pum;udk om;o®;D awGu rarh&ufovdb k ?J jrwfpmG bk&m; rSmawmfrcl w hJ hJ
'Dpum;uav;udk bke;f BuD;wdYk a&m 'um-'umrawGa&m Ak'b ¨ mom0if yk*Kd¾ vfwikd ;f arhp&mawmh raumif;aybl;? rarh
oifw
h hJ pum;uav;ygbJ? owd&NyD;awmh tifrwefukd vdu k ef moifw h hJ pum;uav;ygbJ/ tJ'D pum;uav;[m
teuft"dygÜ ,ftm;jzifh yd#u d wfo;kH yHk tus,fEiS hf nDrQaew,fvYkd t|uxmrSm zGijhf yxm;ygw,f? tJ'rD mS ]]tyÜrm'-
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 56
rarhwhJ owdw&m;}}qdw k hJ wvH;k xJeYJ jrwfpmG bk&m;u aemufq;kH rdeYf rmS xm;cJyh gw,f? ,ck 'Dt&d,m0go okwrf mS
awmh tJ'oD wd&UJ tNcHt&H tpdwt f ydik ;f awGEiS w
hf uG 10-yg; a[mxm;ygw,f? tJ'D 10-yg;xJrmS vd&k if;uawmh rarh
wJh 'Dowdw&m;uav;ygbJ? tJ'w D ckxeJ YJ rSw½f NI yD; tm;xkwv
f u
kd ,
f if usefwmawGvJ tukev f ;kH jynfph EkH ikd yf gw,f?
tJ'gudk oabmaygufbYkd &m 'DuaeY xyfNyD;awmh ½Si;f jyygw,f/
av;wefrSD&mrsm;
'DrarhwhJ owdw&m;uav;udk wnfaxmifwhJ tcgrSm rS&D mav;yg;uvJ vdyk gw,fw?hJ tJ'D rS&D mav;yg;
aqmify'k u
f kd qdMk u&r,f? ]]rS0D J onf;cH? a½Smify,fveS ?f av;wefr&DS mrsm;}} qd/k
rS0D o
J ifo
h nf ypön;f av;yg;udk oH;k aqmifr0DS &J r,fw?hJ 'g[m rS&D mw&m;wckb/J raumif;wJph um;oH tm½Hk
awG? raumif;wJh tawGYtxdawG? raumif;wJah 0'emawGeYJ awGYêuHwt hJ cgumvrSm tJ'gawGukd pdwrf qd;k bJeYJ onf;cH
NyD; pdwrf ysufwrf; w&m;tm;xkw&f r,fw/hJ 'guvJ rS&D mwckb/J ab;tEÅ&m,fukd jzpfapwwfwhJ ae&mXmeawGukd
a0;a0;ua½Smif&r,fw?hJ 'guvJ rS&D mwckb/J umr0dbwftp½Sad om raumif;aom tBuHtpnfawG? pdwu f ;l pOf;pm;rI
awG jzpfay:vm,if ½Irw S Nf yD; y,fveS &f r,fw?hJ 'guvJ rS&D mwckb/J 'gaMumifh ]]rS0D J onf;cH? a½Smify,fveS ?f av;
wefr&DS mrsm;}}-vdYk qdx
k m;w,f? 'gawGukd raeYu tus,f ajymNyD;cJyh gNyD/
pdwfysufpdwfqdk; a&m*grsdK;
'DuaeU topfpNyD; ajymbdUk &muawmh Asmyg'eD0&Pu pNyD; ajym&r,f/ Asmyg'-qdw k m ud, k tf vdrk ½Sw d hJ
tm½Hak wGeYJ awGYwt hJ cgrSm pdwyf sufpw
d q
f ;kd wJh oabmygbJ? ]]pdwyf sufpw d q
f ;kd ? a&m*grsdK;? ESrd cf sdK;y,fazsmufav}}wJ?h
pdwyf sufpw
d qf ;kd wJh w&m;[m a&m*geJYwyl gw,f? a&m*gjzpfay:vm,if tJ'aD &m*gudk jrefjrefaysmufatmif aq;uk&
w,f? acgif;uav;udu k vf m,if acgif;udu k af ysmufaq;uvJ toif½h ,dS if csufjcif;bJ tJ'aD q;udk aomufvu kd &f
w,f? aomufvu kd , f if aysmufomG ;wmbJ? ]][macgif;udu k w
f m uav;uawmh aumif;ygw,f}}qdNk yD; vufcx H m;&rJh
[mrsdK;r[kwb f ;l ? aq;½S, d if csufjcif;baq;aomufNyD; aysmufatmifu&k w,f/ tJ'gvdb k J pdwyf sufpw d q f ;kd wJh
a'gojzpfvmvdYk ½, dS if a&m*gjzpfvmovdk oabmxm;NyD; jrefjrefaysmufomG ;atmif ½Irw S Nf yD;awmh y,fazsmufvu kd &f
r,fw?hJ uJ-qdMk u/
]]pdwyf sufpw
d q
f ;kd ? a&m*grsdK;? ESrd cf sdK; y,fazsmufav}} qdk
pdwyf suwf m pdwq f ;kd wm[m a&m*gjzpfwmeJY b,fvw kd o l vJq, kd if a&m*gjzpfwv hJ rl mS cHwiG ;f ysuv
f mwwf
w,f? txl;tmjzifah wmh tzsm;a&m*gjzpf,if cHwiG ;f ysuw f wfw,f? iSuzf sm;qd, k ifawmh cHwiG ;f uodyyf suw f m?
cHwiG ;f ysufvmwJyh *k Kd¾ vfrmS bmrSt&momrawGUbl;? olrsm;awGrmS tifrwefcsdKqdrahf ewJt h &omayrJh tJ'D cHwiG ;f ysuf
wJv
h l pm;Munf, h if cg;aewwfw,f? xef;vsuw f Ykd oMum;wdYk [m csKd aewmbJ? tJ'v D l pm;Munf, h ifawmh cg;aewwf
w,f? tJ'g xef;vsuf oMum;awGu t&omysuw f m r[kwb f ;l ? olYvQmudu k ysuaf ewm? olYvQmu bmjzpfvYkd
ysufovJq, kd if a&m*gpGu J yfaevdyk gbJ? a&m*gr½Scd ifwek ;f uawmh olYrmS NrdeNf rde½f u S ½f uS f aumif;aewJh vQmygbJ?
t&omay:aewmygbJ? a&m*gpGu J yfvmawmhrS olYcw H iG ;f u ysufNyD;awmh aumif;wJt h &omawGvJ NrdeNf rde½f u S ½f uS f
r½Sad wmhb;l ? b,f[mrS raumif;awmhb;l ? tJ'gvdb k J a'gojzpfvmvdYk ½, dS if b,fvadk umif;wJh pum;udk Mum;&ay
r,fv h Ykd aumif;w,fvYkd rxifb;l ? a'gorjzpfcifuqd, k ifawmh ]]b,fvakd e&r,f b,fvx kd ikd &f r,f b,fvakd jym&r,f
b,f[mudk rvky&f bl;}} ponfjzifh &if;ES;D wJyh *k Kd¾ vf rdwaf qGo*F[jzpfwyhJ *k Kd¾ vfu ñTeMf um;ajymqd, k if odyNf yD;aus;Zl;
wifwwfygw,f? ]]ightusdK;pD;yGg; tvdk½Sdygayw,f? ightusdK;pD;yGg;udk aqmif½u G yf gayw,f? ighrw d af qG&UJ aus;Zl;
tifrwef rsm;ygayw,f}} vdYk aus;Zl;wifwwfygw,f? pdwq f ;kd aewJt
h cgoGm;ajym,ifawmh em;raxmifwwfb;l ?
tcgwdik ;f ajymvdYk em;axmifaeus yk*Kd¾ vfjzpfayrJh pdwq f ;kd aewJh tcsed u f mvus,if jzefajzwJh oabmeJU ajymwmudv k J
vufrcHwwfb;l ? [db k ufu vdu k of vdv
k kd 'Dbufuvdu k o f vdv
k ekd YJ ajymwJo h u
l ykd g a&mNyD;awmh rke;f wwfw,f/
'gaMumifh pdwq f ;kd aewJyh *k Kd¾ vfawGukd ajymqdw k t hJ cgrSm tifrwef owdûy&w,f? vlEpS af ,muf &efjzpfae&mrSm
jzefajzwJo h abmeJY oGm;NyD;awmh tusKd ;oift h aMumif;oifh w&m;pum;ajym,if w,fNyD;vufrcHwwfb;l ? pdwq f ;kd
wwfw,f? &efjzpfaewJh yk*Kd¾ vfawGomG ;NyD;&efzsOfvYkd ½, Sd if rdryd g t½du k t
f ESucf &H wwfw,f/ tJ'g bmjzpfvYkd w;kH vdYk qkd
,if olYrmS a'goqdw k hJ a&m*gqd;k uyfaevdYk ygbJ/ tusdK;½S&d m½Sad Mumif; vmNyD;ajymwJh pum;awGuawmh tifrwef
tbd;k wefygw,f? 'gayrJh olYtwGurf mS awmh tbd;k rwefbJ t&omr½Sb d J jzpfaeygw,f? ckeuajymcJw h hJ iSuzf sm;
a&m*g pGu J yfaevdYk cHwiG ;f ysufaewJh yk*Kd¾ vfrmS t&omr½So d vdyk gbJ? 'Dawmh a'gorsm;jzpfvmvdYk ½, dS if ]]ighrmS a&m*g
a0'em pGu J yfNyD}} vdYk om atmufarhayawmh/ a&m*ga0'em pGu J yfw,fqv kd Ykd ½,
dS if aq;jrefjrefurk ?S rukvYkd ½, dS if
a&m*gu wd;k yGg;vmNyD; yHrk awmf,if aoapwwfw,f/ tJ'v D bkd J 'Da'gouvJ wd;k yGg;vmvdYk ½, dS if rsufarSmufrmS vJ
tusdK;rJah wG trsm;BuD; jzpfapEdik w f ,f? wcgw&H owif;pmxJrmS 'DjzpfyrkH sdK;awG ygvmw,f? nDtrawG nDtudak wG
armifErS awG tifrwefukd cspfcifjrwfE;kd aewJyh *k Kd¾ vfawG[m taMumif;wckcak Mumifh tajymrwJh tqdrk wJw h t
hJ cg
wa,mufeYJ wa,muf pdwq f ;kd NyD;awmh awGUu&meJYaumuf½u kd rf v d Ykd ½kww f &ufaooGm;wJt h aMumif;ç 'DawmhrjS ypfrmS ;
rdwo hJ rl mS wcgxJ ,lêuH;r&jzpf&wJt h aMumif;awGukd awGY&w,f? tJ'gawG[m tpuawmh tifrwef cspfcifaewJh
yk*Kd¾ vfawGb?J a'goaMumifh tusdK;rJh jzpfomG ;&wmawGb?J a'goeJUpdwq f ;kd NyD; ½du k Ef u
S rf vd Ykd ud, k n hf rD uav; ud, k hf
armifuav; aooGm;½Smw,fponfjzifh ylaqG;vGr;f wNyD; aeMu&wmawGayghav? tJ'v D [kd mawG bke;f BuD;u owif;
pmxJrmS owdûyNyD;awmh Munf½h rI w d ,f? 'gawG[m a'goqdw k hJ pdwyf suf pdwq f ;kd a&m*grsdK; pGu J yfNyD;awmh olYa&m*g
olrxde;f Edik v f Ykd tBuD;tus,f 'kua© &mufomG ;wmawGb?J ud, k t f ifrwef cspfcifjrwfE;kd wJyh *k Kd¾ vfvJ aoaMuysufp;D
oGm;&ao;&JU? avmu &mZ0wfraI wGuvJ jzpfao;&JU? b,favmufrsm; pdwrf csr;f omp&maumif;ovJvYkd? 'gawG[m
ajymp&mawmif rvdyk gbl;? tvGex f if½mS ;aeygNyD/ 'Da'go[m rsufarSmufavmuwGiv f J raumif;usdK;ay;NyD; rdwf
aumif; aqGaumif;awGeYJ rdwyf suf aqGysufjzpfapwwfw,f? NyD;awmh raumif;rItukov kd af wG yGg;rsm;NyD;awmh
wrvGeaf vmurSmvJ tyg,fav;yg; usNyD;qif;&J'u k © a&mufapwwfw,f/ tifrwef aMumufp&maumif;ygw,f?
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 58
a0a'[dum0w¬K
bk&m;ryGirhf D a½S;tcg um,wke;f u om0wåjd ynfrmS a0a'[dum qdw k hJ tdr½f iS rf wa,muf ½Sw d ,fw?hJ tJ'D
tdr½f iS rf udk ]]ud, k uf sifw
h &m;aumif;w,f? pdwaf eoabmxm;aumif;w,f}}vdYk t&yfucsD;usL;aeMuw,f/a0a'[dum
[m olawmfaumif;pdwf ½Sw d ,f? tajymtqdu k vJ tifrwef aumif;w,f? csdKcsdKomom½Sw d ,f? qufqaH &;rSmvJ
azmfazmfa½Ga½GeYJ tifrwef aumif;w,f? wu,fo h al wmfaumif;rav;bJ}} vdYk 'Dvkd t&yfu csD;usL;aeMuw,f? [dk
tdru f vJ csD;usL; 'Dtrd u f vJ csD;usL;eJYayghav? olY&UJ csdKU,Gi;f csufukd rawGYMu&vdYk csD;usL;aeMuwmaygh/ tJ't D rd rf mS
uRefrwa,mufuvJ ½Sw d ,f? olYemrnfuawmh umVd-wJ?h umVd-qdw k m ygVdpum;bJ? rnf;eufw,fvYkd qdv k ykd g
w,f? 'gaMumifh Armvdq k akd wmh olYukd rdeuf-vdYk ac:&rSmaygh/ tJ'D umVDqw kd hJ uRefru [dt k rd o
f mG ;vJbJ olYocifr&JU
pdwo f abm aumif;aMumif; onf;cHwwfaMumif; azmfazmfa½Ga½G ½Sad Mumif;awG csD;usL;aeMu 'Dtrd o f mG ;vJ csD;usL;ae
MueJY? a0a'[dumudk tukev f ;kH u cs;D usL;aeMuwmcsn;f Mum;ae&w,f/ 'gaMumifh waeYawmh olu 'Dvpkd Of;pm;
owJ?h 'dYk ocifr[m t[kwyf J pdwo f abm aumif;aevdYk vm;? 'grS r[kw, f ifvJ tdrrf aI &;&m udpaö wGukd igaqmif
½Guaf ewmubJ tcsdK;us tqifajyaevdYk vm;? pH;k prf;OD;rSbv J Ykd BuHNyD;awmh olupH;k prf;a&;vkyw f ,f/ b,fEh , S vf yk f
ovJq, kd if waeYaom tcgumvusawmh olu tcgwdik ;f vdk tdy&f muapmapmrxbJeYJ tdy&f mxJrmS ayNyD;awmh
tdyaf eowJ?h tJ'v D kd pH;k prf;a&;taeeJYayNyD; tdyaf eawmh eHeufvif;wJt h cgrSm a0a'[dumqdw k hJ tdr½f iS rf u tdy&f mrS
xNyD; tajctaeawGMunfw h ,f? Munfah wmh tcgwdik ;f vdk rsufEmS opfp&m a&wdYk bmwdYk tppt&m&m tqifoifrh ½Sd
wmudk awGY&wmaygh? rD;zdx k rJ mS csuaf &;ûywfa&;awGvJ bmrSrvky&f ao;bl;? trdu I v
f pSJ &m ponfawGvJ bmrSrvkyf
&ao;bl;? tJ'gawGukd awGY&w,f? awGU&awmh a0a'[dumu pOf;pm;w,f? tif;'DuaeY umVD[m tdy&f mu xyHk
ray:ao;bl;? tcgwdik ;f vkyaf eus tvkyaf wG bmrStvky&f ao;bl;? odYk aomfo[ l m aeraumif;vdYk rsm;avvm; rod
ygbl;vdYk qifjcifNyD; olu pdwrf qd;k ao;ygbl;? pdwq f ;kd p&mtaMumif;u rvHak vmufao;bJ[mud;k ? aeraumif;½Sm
vdYk eYJ wyl g&JUvdYk u½kPmuav;eJY oem;pdwaf wmif jzpfvu kd yf gao;w,f? ckeu ajymcJw h hJ pdwyf suf pdwq f ;kd a&m*gu
ruyfao;vdYk olu pdwaf umif;wke;f pdwMf unfvifwek ;f bJ ½Syd gao;w,f/ 'gaMumifh aeraumif;vdYk xifNyD;awmh
oluoGm;NyD;ar;ygw,f? a[h-umVD-vdkY ac:vdkufw,f/
bmvJ ocifr-vdYk umVDu jyefMum;w,f/
[J-h eif tdy&f mu rxao;bl;vm;/
rxao;bl; ocifr/
bmjzpfvYkdw;kH aeraumif;bl;vm;/
w,f? olYukd rzrf;Edik v f Ykd cufaewm? 'Dpw d uf av;[m tifrwef t&ma&mufygw,f? aumif;vJ olb/J raumif;vJ
olb/J 'ge oDv bm0emawG ukov kd af umif;rIawGukd vkyv f J 'Dpw d b
f ?J raumif;wmawGukd vkyv f J 'Dpw
d bf ?J 'Dpw d f
udk Edik b
f Ykd &m ta&;BuD;ygw,f/ Oa&mywdYk tar&duefwYkd taemufEikd if u H yk*Kd¾ vfawGuawmh bmvkyo f vJq, kd if
olwYkd uawmh tEkjrL½ky"f mwfukd zrf;Muw,f? tJ'D tEkjrL½kyu f av;udk Edik ef if;atmif zrf;NyD;awmh olwYkd u tifrwef
aMumufp&maumif;wJh vufeufawGukd vkyNf yD; toH;k ûyaeMuw,f? tjyifbufu txnfj'Af ½kyw f &m;awGukd Edik ef if;
bdYk twGurf mS awmh olwYkd u odyv f ukd pf m;aeMuw,f/ ta&;BuD;wmuawmh ud, k x f u
J pdwu
f ydNk yD;ta&;BuD;ygw,f?
tJ'pD wd uf av; ESrd ef if;bdYk &mvdyk gw,f? 'Dpw d uf av; rEdik ef if;vd½k ,
dS if 'Dpw
d u
f av;u 'kua© wGtrsm;BuD; ay;aewm/
'gaMumifh a0a'[dumrSm a'gopdwu f Ed;I aqmfvu kd v
f Ykd Murf;wrf;wJh pum;uav; EIwu f ay:vmwm/
'Dawmh umVDu ]]igxifwt hJ wdik ;f [kwNf yD? rSeNf yD? 'dYk ocifrrSm a'gouawmh ½Sad ewmbJ? pdwq f ;kd p&m
taMumif;r½Sv d Ykd om pdwrf qd;k bJ jzpfaewmbJ}}vdYk qH;k jzwfvu kd yf gw,f/ 'gayrJh aocsmoavmuf aocsmatmifxyf
NyD; pHpk rf;vdu
k Of ;D rSbv
J Ykd BuHNyD;wmh? aemufw&ufvJ tdy&f mu apmapmrxbJ aejyefowJ/h tJ'aD wmh a0a'[dumu
umVD&UJ tay:rSm apmapmuxJu pdwq f ;kd aeyH&k ygw,f? ]]'Daumifrawmh azmufjyefaeawmhwmbJ? bmjzpfovJ rod
bl;? t,ifuvdk r[kwaf wmhb;l ? ysufp;D aeNyD}} qdNk yD; apmapmuxJu pdwq f ;kd aeyHk &ygw,f? 'gaMumif-h
'Dawmh t&yfxu J vlawGu uJ&h UJ Muw,f? ]]a0a'[dum[m awmfawmfMurf;wrf;w,f? ody½f ikd ;f wmbJ? 'D
cav;rav; wa,mufx½J w dS mudk 'Davmuf &uf&ufpufpuf vky&f ovm;}} ponfjzifh ayghav? uJ&h UJ Muwm[m
,cifu cs;D rGr;f wmxufawmif rsm;ygao;owJ/h cs;D usL;w,fqw kd m jzpfbYkdoyd rf vG,b f ;l ? uJ&h UJ w,fqw kd muawmh
tifrwef jzpfv, G w f ,f? csD;usL;cHcsifwyhJ *k Kd¾ vf[m csD;usL;p&m *kPef YJ jynfph akH tmifvYkd tifrwef êud;pm;&w,f?
um,uH 0pDuH tppt&m&mawGrSm tifrwef apmifph nf;aerS csD;usL;bG,f *kPu f av;wck jzpfay:vmwm? tJ'v D kd
jzpfay:vmwJh *kPu f av;udk aysmufysufroGm;atmifvYkd apmifah ½Smuf&wmuvJ awmfawmfc, J Of;ygw,f? olu waeY
avmuf aumif;ae½Hek UJ vJrNyD;bl;? wvavmuf wESpaf vmuf aumif;ae½Hek YJ vrJ NyD;bl;? aemufaeY aemufv aemufEpS f
awGvJ aumif;NrJ aumif;aerS toufxufq;kH aumif;aerS NyD;pD;jynfph ykH gw,f? wcsdKYrsm; aocgeD;usrS usif0h wfu
ysufomG ;vdYk tJ'*D P k yf sufNyD; emrnfysufomG ;½SmMuw,f? 'gaMumifah umif;wJ*h P k u f kd aqmifxm;bdYk qw kd m w,fNyD;
rvG,b f ;l ? awmfawmfukd cufygw,f/ tuJ&h UJ cH&bdYk *kPyf sufbYkd qdw k mawGuawmh odyv f ,G w f m? tJ'gu bmrS
rcufb;l ? ,ckcsujf cif;vkyf ,ckcsujf cif; *kPyf suw f ,f? b,fojl zpfjzpf vkyEf ikd w f ,f? vG,v f ukd wf m rajymeJYawmh?
olu tifrwefv, G w f m/ tJ'*D P k yf sufw,f uJ&h UJ cH&w,fqw kd m b,fuvmwH;k qd, k if ,ckajymaewJh pdwyf sufpw d f
qd;k qdw
k hJ a&m*gqd;k qDu trsm;qH;k vmwwfygw,f? 'Dpw d q f ;kd a&m*g 0ifvm,if 'Da&m*gaMumifh pdwt f rlt&mu
rlrrSe?f EIwt f rlt&mu rlrrSe?f ud, k t f rlt&mu rlrrSeef YJ azmufjyefNyD;vmw,f? tJ'v D tkd cgrSm uJ&h UJ bG,af wGujzpf
vmawmhwmbJ? 'gaMumifh 'Da&m*gudk ESrd cf sKd ;y,fazsmuf&r,f? 'Dvykd ,fazsmufwmuawmh w&m;tm;xkwq f rJ mS vJ
toH;k usw,f? w&m;tm;rxkwb f J tvGwaf ewJh tcgrSmvJ toH;k usw,f? vlwikd ;f vlwikd ;f twGuf tcgcyford ;f
toH;k usygw,f? vlBuD;vJ toH;k usw,f? vli,fvJ toH;k usw,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 60
vlawGqw kd m wa,mufxJ aeEdik w f yhJ *k Kd¾ vfu w,fNyD; ½Sw d mr[kwb f ;l ? trsm;eJY qufqaH eMu&wm? tdraf wG
rSmqdk,if tenf;qHk; orD; cifyGef; 2-a,mufavmufawmh ½SdaewmbJ? tJ'D 2-a,muf tcsif;csif; nDnw G af ebdYk &m
ta&;BuD;ygw,f/ 2-OD; 3-OD;onf twlwl aexdik Mf u&mrSm ud, k thf vdrk us? olYtvdrk useJY pdwq f ;kd p&muav;awG
uawmh uif;rSmr[kwb f ;l ½Srd mS bJ? tJ'v D kd pdwq f ;kd p&muav;awGu ½Sad wmh tcsif;csif; pdwq f ;kd Muyga&m? tJ'v D kd
pdwu f qd;k vmvdYk ½, dS if a&m*gpGu J yfvmNyDvYkd om rSwaf yawmh? tJ'gudk jrefjref½rI w S Nf yD;awmh y,f&r,f? ry,fvYkd ½, dS if
tJ'pD w d u
f BuD;yGg;vmNyD; awmfawmfMumEIwu f rajymoifw h mawGukd ajymrdr,f? tJ'aD awmh wa,mufeUJ wa,muf
arwåmysuNf yD; tqifrajy jzpfuek af &m? ajym½Hw k iG f rubJeYJ um,uHajrmuf usL;vGeo f mG ;,ifwmh ajymp&mr½Sb d ;l ?
tcsi;f csi;f wuGw J jym;pD jzpfNyD;awmh 'kua© wG rsm;ukew f wfw,f? 'g[m avmuwGif raumif;usKd ;ay;yHb k ?J raumif;
rI tukov kd u
f aH jrmufatmif usL;vGerf , d ifawmh oHo&mrSmvJ raumif;usdK; qif;&J'u k a© wGukd tBuD;tus,f awGY&
wwfw,f/ 'gaMumifh w&m;tm;rxkww f hJ yk*Kd¾ vfawGvb J J ud,
k ahf ea&; xdik af &;rSpNyD; tppt&m&mrSm tqifajyap
&ef? aumif;usKd ;csr;f omawG a&mufap&ef? *kPrf ysuaf p&ef? *kPw f ufap&eftwGuf bmvdak ewH;k qd, k if? tJ'pD wd q f ;kd
a&m*g t0ifrcHbYkd &m vdak eygw,f? avmurSm ud, k u hf ,kd u f a&m*ga0'emawG pGaJ e,if tjcm;olawGu ½GMH uw,f?
rke;f Muw,f? ud, k t hf eD;tem; vlruyfcsifb;l ? txl;ojzifh ud, k af &a&m*g Elema&m*grsm; pGaJ evdYk ½, dS if tJ'v D &l UJ
teD;tem; b,fvmcsiv f rd rhf wH;k ? rvmcsib f ;l ? tifrwef cifrifaewJh yk*Kd¾ vfawmifrS yl;yl;uyfuyfaebdYk &m awmfawmf
0efav;ygw,f? NyD;awmh ul;pufwwfwhJ a&m*gawG qdw k muvJ ½Sad o;w,f? tJ'gawGrsm;qd, k if aqGcsif;rsdK;csif;vJ
teD;tyg;rvm0Hb h ;l ? vmawmhvmcsiw f mbJ? a&m*gul;rSmpd;k vdYk wcsdKYu rvm0Hb h ;l / aMumufw,f? a&m*gpGu J yfaewJh
vlukd cspcf ifjrwfE;kd aewJh yk*Kd¾ vfawGawmifrS eD;eD;pyfpyf qufqb H Ykd&m cJ,Of;vmwwfw,f/
tcsif;csif;arwåmysufwm a'go
pdwyf sufpw
d q
f ;kd ? a&m*grsdK;? ESrd cf sdK;y,fazsmufav-qdk/
xdkif;rdIif;ysif;&d xderd'¨
Asmyg'NyD;awmh xderd'u ¨ akd jymbdYk tvSnahf &mufygNyD? xde-qdw k mu xdik ;f w,f-wJ?h rd'-¨ qdw k mu rdiI ;f w,f-
wJ?h 'Dawmh xderd'q ¨ w kd m xdik ;f rdiI ;f ysif;&dwmaygh? twdck sKyfq, kd ifawmh ysif;wmygbJ? b,fvakd e&mrSm ysif;wmvJqkd
,if ukov kd w
f &m;awGeYJ pyfNyD;awmh ysif;wmwJ?h 'geûy&rSm ysif;w,f? oDvapmif&h rSm ysif;w,f? bk&m;½Scd ;kd &rSmysi;f
w,f? w&m;em&rSm ysi;f w,f? w&m;tm;xkw&f rSm ysi;f w,f? 'gawG[m xderd'a¨ wGygbJ? txl;tm;jzifah wmh w&m;
eJYpyfNyD;awmh ysi;f wwfw,f? ,ckvkd w&m;embdYk &mudb k J wcsKd Yu ysi;f wmeJY rvmEdik b f ;l ? r*fzv kd f edAmÁ efqwkd mudak wmh
vdck siMf uom;bJ? b,foYl ukd ar;ar;vdck sifw,fvYkd ajymrSmbJ? 'gayrJh edAmÁ efa&mufaMumif;w&m;udk tm;xkwyf gqdk
awmh w&m;embdYk &mupNyD; ysi;f aewwfw,f? wcsKd Yu w&m;awmh emEdik yf g&JU? 'gayrJh w&m;tm;xkwb f Ykd&musawmh
ysi;f aewwfw,f? wcsKd YvJ ab;u wdu k w f eG ;f aumif;wmeJY w&m;awmh vmNyD;tm;xkwMf uyg&JU? 'gayrJh xdxad &muf
a&muf tm;rxkwjf yefb;l ? ysif;wmeJY avsmhw;D avsmhawmh tm;xkwaf eawmh w&m;u rwd;k wufb;l ? tJ'g xdik ;f rdiI ;f
ysif;&dru I ydwyf if wm;jrpfraI wGygbJ/ 'gaMumifx h ed rd'[ ¨ m tcsKyftaESmif uswmeJYww l ,fw?hJ &mZ0wftjypf½w dS hJ
vlukd qdik &f mwdYk u zrf;qD;NyD; csKyfaESmifxm;w,f? tcsKyfcef;xJ oGi;f xm;w,f? axmifxJ ydYk xm;w,f? tJ'v D [
l m
olrsm;vdk vGwv f wG v f yfvyf roGm;Edik b f ;l ? tjyifu vlawGrmS ud, k of mG ;csi&f m oGm;Edik w f ,f? yGv J rf;obifawGuv kd J
oGm;NyD; MunfEh ikd w f ,f? MunfNh yD;awmh yGt J &omawGukd cHpm;Edik w f ,f? cHpm;NyD;awmh yGx J rJ mS awGYêuHvmwJh
taMumif;awGukd tcsi;f csi;f jyefNyD;ajymjyw,f? twD;u b,fvakd umif;w,f? tqdu k b,fvkd aumif;w,f? tajym
u b,fvkd aumif;w,f? uwmu b,fvkd aumif;w,fponfjzifh ajymawmh twlwyl MJG unfv h mwJh yk*Kd¾ vfawGu
tukev f ;kH em;vnfaew,f? aysmpf &mudk ajymwJt h cg aysmf&w,f? 0rf;eJp&mudk ajymwJt h cg 0rf;eJ&w,f? yGt J &om
awGayghav? yGt J &omawG jyefNyD;awmh pm;ûrHUcwfMuwmaygh? pm;ûrHUqdw k m cwfMuw,f? EGm;awGrsm; aeYyikd ;f u jruf
awGpm;NyD; nusawmh wûrHUûrHUeJY 0rf;xJu [mawG xkwNf yD;awmh 0g;Muw,f? tJ'gudk pm;ûrHUcwfw,fvkd ac:w,f?
tJ'v D b kd J yGv J rf;obifawG oGm;Munfw h v hJ al wGuvJ yGv J rf;obifu awGYvmcJw h mawG ud, k êf uduaf wmawGukd
tcsi;f csi;f jyefNyD;ajymMuw,f? tcsi;f csi;f [dv k u
l ajymvdu k f 'Dvu l ajymvdu k ef YJ yGt
J &omawGukd jyefNyD;cHpm;aewwf
Muygw,f? 'gvJpm;ûrHUcwfaewmygbJ/ tcsKyftaESmifcaH e&wJv h rl mS awmh yGu J Mkd unf½h cI iG rhf &bl;? yGMJ unfv h mwJh vlawG
uyGt J aMumif; ajymjyayr,fvYkd olu, kd w f ikd f awGY&wmr[kwaf wmh olrmS t&omray:bl;? tJ'gvdyk gbJ xdik ;f rdiI ;f ysif;&d
aewJyh *k Kd¾ vfu ,ckvw kd &m;yGu
J kd w&m;embdYk rvmEdik b f ;l ? rvmEdik af wmh ,ckvakd [maewJh w&m;xJuw&m;t&om
awGukd rMum;& rcHpm;&bl;? ,cka[mwJw h &m;xJrmS usiphf &mawG aumif;wmawG trsm;BuD;ygw,f? tJ'gawGukd
rMum;& rem&wJo h rl mS tpuxJu t&omray:bl;/
,ckw&m;emNyD; jyefomG ;wJt h cg ajymwwfwyhJ *k Kd¾ vfawG oloabmuswmuav;awGukd ajymvdrrhf ,f? bmawG
a[mw,fç b,fvakd [mw,f ponfjzifah yghav? tJ'v D akd jymawmh twlww l &m;emvmwJh yk*Kd¾ vfawGrmS w&m;t&om
awG jyefay:vmw,f? tpuxJu w&m;rem&wJh yk*Kd¾ vfrmS awmh ajymvdYk om em;axmifae&w,f? w&m;t&omu
w,fray:bl;? ajymyHq k ykd akH wGuvJ o½kyrf ay:bl;/ aemufNyD;awmh rysif;r&d w&m;tm;xkww f yhJ *k Kd¾ vfrmS w&m;t&om
awGukd awGY&w,f? tifrwef 0rf;ajrmuf0rf;omp&mawGukd awGU&w,f? raeYu OD;auwkrmvmu 0rf;ajrmuf0rf;om
p&mawGukd olu, kd w
f ikd f awGUyHak [moGm;w,f r[kwv f m;? tJ'g ud, k af wGUawGukd a[mwmbJ? bke;f BuD;u txl;ajym
aep&mrvdb k ;l / wu,ftm;xkw, f if w&m;t&omawGukd trsm;BuD;bJ awGU&ygw,f? wcsKdUu tm;BuD;awGY&vGe;f
vdYk bke;f BuD;wdYk u awmfawmfxed ;f xm;&w,f? 0rf;omvGe;f tm;BuD;aevdYk 0rf;omrI vGerf oGm;&atmif apmifah ½Smuf
xm;&w,f? 0rf;omvGe;f tm;BuD;ae,if w&m;[m rwd;k wwfb;l ? 'gaMumifh 0rf;om;NyD; tcsdef rukeaf tmifvYkd trsdK;
rsKd ; bdEydS Nf yD;awmh a[m&w,f? 0rf;omp&m w&m;t&omawGu trsm;BuD;½Sw d ,f? b,ft&omeJYrS rwlb;l ? w&m;
t&om[m tifrwefaumif;w,f/
,ckavmurSm pm;vdYk aomufvYkd t&omaumif;wm awG½w dS ,f? 'DjyifvJ jrif&vdYk t&omay:wm? Mum;&vdYk
t&omay:wm? erf;½I&vdYk t&omay:wm? awGUxd&vdYk t&omay:wmawG trsdK;rsdK;bJ ½Syd gao;w,f? tJ't D &om
awGxJu b,ft&omrS rrSDygbl;? 'w D &m;t&om[m taumif;qH;k ygbJw/hJ wcsdew f ek ;f u 'umrBuD; wa,mufu
w&m;tm;xkw&f if; olawGYaewJh w&m;t&om taMumif;udk ajymw,f? ]]w&m;t&om aumif;vdu k yf u
kH awmh b,f
t&omeJYrmS rwlygbl;wJ?h ol[m avmurSm t&omawG cHpm;vmcJw h m awmfawmfpNkH yDw?hJ avmurSm pD;yGg;a&;&m/
tdraf xmifa&;a&m? bma&m nma&mayghav? aysmpf &m yg;p&m ta&omawG[mjzifh pHck yhJ gNyDw?hJ ,ckawGY&wJh w&m;
t&om[m b,fvt kd &omeJYrS rwlb;l ? 'Dw&m;t&om[m b,fvakd umif;rSe;f rodatmif aumif;aewmbJ? 'Dw&m;
t&om[m odyaf umif;wJh t&ombJ}} vdYk tJ'D 'umrBuD;u tm;&yg;& ajymw,f/ ,ckw&m;em y&dowfxrJ mS vJ
'Dvkd awGUbl;wJo h al wG ½Sad erSmygbJ? tJ'g tifrwefaumif;wJh t&omawGyg? tJ'v D kd w&m;t&omawGukd rysif;r&d
tm;xkww f hJ yk*Kd¾ vfawGrS awGY&cHpm;&wm? ysif;&daevdYk w&m;tm;rxkww f hJ yk*Kd¾ vfrmS b,fawGU&vdrrhf wH;k ? ,ckvkd
w&m;a[mwJt h cgrSm w&m;t&om tvGeaf umif;aMumif;udk bke;f BuD;wdYk u ajymaeayr,fvYkd ud, k wf ikd f rawGY&ao;
wJoh u l b,fvkd aumif;rSe;f udk b,fov d rd rhf mS wH;k ? Oyrmtm;jzifq h , kd if vlwa,mufu rHYk 0,fpm;w,f qdyk gawmh?
tJ'v D kd pm;NyD;awmh ]][maumif;vdu k wf m? aumif;vdu k w
f m}}vkYd ajymayrJh rpm;&wJh ab;u yk*Kd¾ vfrmS b,faumif;vdrhf
rwH;k ? b,fvakd umif;w,f qdw k mudv k J rodEikd yf gbl;? [dv k u l vJpm; 'Dvu l vJpm;eJY ESpaf ,mufom; twlpm;aew,f
qd,k ifawmh wa,mufu ]]aumif;vdu k wf m}} vdYk ajym,if wjcm;oluvJ ]]aumif;w,f}} qdw k m[m 'gbJvYkd odwm
aygh? oluvJ pm;aewmud;k ? 'Dawmh [dv k ul rHYk aumif;w,fvYkd ajymwm ]]'gbJ? igaumif;ovdk olvJ aumif;wmudk
ajymaewmbJ}} vdYk 'Dvkd odEikd yf gw,f/ tJ'gvdyk gbJ w&m;tm;xkwv f Ykd ud, k w
f ikd af wGUxm;wJh yk*Kd¾ vfuawmh ,ck
bke;f BuD;ajymwJh w&m;t&omudk odEikd yf gw,f? oabmaygufEikd yf gw,f? xdik ;f rdiI ;f ysif;&daevdYk w&m;tm;rxkww f hJ
yk*Kd¾ vf w&m;remwJh yk*Kd¾ vfwu G awmh w&m;t&omudk ud, k wf ikd af wGY rod&bl;? w&m;t&omudk rod&awmh w&m;
t&omawGrS wqifw h ufNyD;awmh &oGm;rnfh r*fcsr;f om zdv k cf sr;f om edAmÁ efcsr;f omawGuv kd J r&bl;aygh? 'Dawmh
jrwfpmG bk&m;\ omoemawmfBuD;ESihf awGUêuHygaomfvJ &oif&h xdu k w f hJ tbd;k twefq;kH w&m;tarGawGrS qH;k ½H;I NyD;
oGm;Edik yf gw,f/ 'gaMumifrh Ykd xdik ;f rdiI ;f ysif;&wmu tcsKyftaESmifrw d meJY wlw,f? tcsKyftaESmifrcHMuygeJUwJ/h
avmurSm tcsKyftaESmifusvdYk ½, dS if vGwaf jrmufatmif tifrwef tm;xkwMf u&w,f? 'gvdb k J xderd'w ¨ &m;qdw
k hJ
tcsKyftaESmifvJ rcH&atmif tcsKyftaESmifrS vGwaf jrmufatmif tm;xkwb f Ykd &mvdyk gw,f/ 'gaMumifh xdik ;f rdiI ;f ysif;&d
rIay:vm,if ½Irw S Nf yD;awmhy,f&r,f? 'guawmh w&m;tm;xkww f t hJ cgrS toH;k csbdYk ygbJ? w&m;tm;rxkwyf J
tvGwaf ewJh tcgrSmawmh 'DavmuftoH;k rusvSb;l ? tvGwrf mS awmh ½Irw S Nf yD;awmh y,fbYkd &m 'Davmuf ta&;rBuD;
vSb;l ? w&m;tm;xkwaf ewJh tcgumvtwGi;f rSm ysif;vmvdYk ½, dS ifvJ tJ'yD sif;wmuav;udk rSwNf yD; y,f&r,f? uJqkd
&r,f/
xderd'N¨ yD;awmh O'¨pu ö u k Kú pöw?hJ O'¨p-ö ysUH vGirhf ?I ukuKú pö-ylyefr?I ysHYviG w hf ,fqw kd m pdwaf wGawmifajy; ajrmuf
ajy;eJYajy;aebmygbJ? ckeu OD;auwku a[moGm;w,f? bk&m;vufxufawmf umvwke;f u ud, k af wmfuav;wyg;
[m rax&fBuD;udk ,yfcyfay;ae&if; pdwu f ;l awG awmifa&muf ajrmufa&mufeYJ a&mufaeyHak wGukd Mum;vdu k &f w,f
r[kwv f m;? tJ'u D ,kd af wmfuav;u pdwu f ;l xJrmS vlxu G Nf yD;awmh MuufarG;vdu k f qdwaf rG;vdu
k ef YJ tdraf xmifvu J s
vdYk ç aemufq;kH olZeD;½du k vf u
kd af wmhrS rax&fBuD;udk ½du k rf od mG ;vdYk pdwu f ;l awGveG af erSe;f odomG ;w,f qdrk [kwv f m;?
tJ'g[m ysHYvGifhwmygbJ/ ukuKú pö-pdwyf yl efrq I w
kd muawmh ûyrSm;rd ajymrSm;rdwmuav;awG jyefawG;NyD;awmh pdwf
ESv;kH ylyefaewmygbJ? ajymrS ajymrdavw,f? vkyrf S vkyrf ad vw,f? igrSm;wmbJ-qdNk yD; tJ'v D kd ylyefaewmrsdK;ygbJ?
tJ'gudk ukuKú pö-vdYk ac:w,f? tJ'gawG jzpfay:vmvdYk ½, dS ifvJ ½Irw S Nf yD;awmh y,fygwJ/h tJ'gawGu bmeJYwo l vJqkd
,if olYuRefc&H wmeJY wlw,fw?hJ olwyg;\ uRefcaH e&vdYk ½, dS if ud, k t fh cGit hf a&;qdw k m bmrSr½Sad wmhb;l ? uRefpeH pf
½Sw d hJ a½S;acwfwek ;f uayghav? tJ'D a½S;acwfwek ;f u aiG 10d? 20d-ponfjzifh olYta<u;uav; ray;Edik w f meJYvJ
uReftjzpf todr;f cH&owJ/h uRefjzpfaewJh vlrmS t½Sio f cif&UJ tvkyaf wGukd vky&f w,f? olcikd ;f wmvky?f olxm;&mrSm
ae? olauR;wmpm;? 'gbJ? bmrS ud, k yf ikd yf pön;f vJ r½Sb d ;l ? ud, k o
f mG ;csi&f mvJ roGm;&bl;? ud, k pf m;csiw f mvJ rpm;&
bl;? ud, k v
f yk cf sifwmvJ rvky&f bl;? olYukd t½Sio f cifu tukev f ;kH ydik af ew,f? tcdu k t
f vSYJ roifv h Ykd ½,
dS if t½Sif
ocifu ½du k Ef uS v f Ykd vJ ao&wmbJ? w&m;vJ rpGEJ ikd b f ;l ? a½S;wke;f u tifrwefYukd raumif;wJh pHepfygbJ? ,ckacwf
rSm uREJ mG ;rsm;vdk jzpfaewmayghav? uRJawGEmG ;awGukd ydik w f v hJ u l ½du k Ef uS o f wfjzwfaevdYk vJ b,fou l rS w&m;rpGJ
Edik bf ;l ? tJ'v D b kd J a½S;wke;f u atmufwef;pm;vlawGukd uReftjzpfeYJ t½Sio f cifawGu ydik af ewJah cwf ½Scd w hJ ,f?
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 63
tifrwef qd;k 0g;wJah cwfygbJ? ,ckawmh taemufEikd if u H yk*Kd¾ vfawGu uRef&,ft½Si&f ,f r½S&d atmif Oya'eJYûyjyif
vmvdYk tJ'u D RefpeH pf[m xifxif½mS ;½Sm; r½Sad wmhygbl;? tJ'u D pd t ö wGuf taemufEikd if uH ynm½Sad wGukd aus;Zl;wif
p&m awmfawmfaumif;ygw,f/ 'gayrJh ,ckacwfrmS vJ wcsdKYEikd if rH mS tkycf sKyfwhJ vlwpku t½Sio f cifjzpfNyD;awmh
wdik ;f oljynfom; trsm;u cdik ;f wmvky?f auR;wmpm;? xm;&mrSmae&wJh uReo f zG,f jzpfaewmvJ ½Sw d ,fvYkd ajymoH
Mum;&ao;w,f? tJ'gvJ Mum;&wJt h wdik ;f [kw,f ifawmh aMumufp&maumif;wmbJ? ,ckajymaewJh uRepf eH pfuawmh
a½S;acwfupHepfygbJ? tJ'aD ½S;acwfwek ;f u qdv k Ykd ½,
dS if uRef[m bmtcGit hf a&;rSm r½Sb
d ;l wJ?h 'gvdb
k J pdwyf sHUvGiahf e
r,f? pdwyf yl efaer,f qdv k Ykd ½,
dS if w&m;awG[mvJ rwd;k wufEikd b f ;l ? w&m;t&omawGukd bmrSr&Edik b f ;l ? tcGithf a&;
awG vH;k vH;k qH;k ½H;I oGm;ygw,fw/hJ 'gaMumifrh Ykd -]]ysHYviG hf ylyef? olYuRefc?H tjrefy,fazsmufav-}} qdw k hJ aqmify'k f
uav;udk 'DrmS ay;xm;w,f? uJ-qd&k r,f/
,HkrSm;rI[m 0dpdudpäm
,ckaemufq;kH eD0&Pudk a&mufvmNyD? aemufq;kH eD0&Pu 0dpu d pd mä wJ?h eD0&P ig;yg;xJrmS 0dpu d pd mä u
aemufq;kH bJ/ 0dpu d pd mä qdw k m ,Hrk mS ;rIw?hJ ,Hrk mS ;qdak yrJh avmua&;&meJYpyfNyD; ,Hrk mS ;wmudak wmh 0dpu d pd mä vdYk
rqd&k bl;? Oyrm 'Dvrf;uoGm;,if ud, k af &mufcsi&f ma&mufrmS avvm;? ra&mufb;l avvm;? 'Dv&l UJ trnfu 'Dtrnf
[kwaf vovm;? r[kwaf vbl;avvm; ponfjzifh 'Dvakd vmua&;&meJYpyfNyD; ,Hrk mS ;wmuawmh r*fzv kd u f kd wm;jrpf
wwfwhJ eD0&P0dpu d pd mä r[kwyf gbl;? bk&m; w&m; oHCmtppftrSeaf wGeYJ pyfNyD;awmh ,Hrk mS ;wmurS eD0&P0dpd
udpmä wJ?h a*gwr jrwfpmG bk&m; tppfukd bk&m;[kwaf vovm;? r[kwaf vovm;? r*fzv kd ef Ad mÁ ef w&m;tppfukd
w&m;[kwaf vovm;? r[kwaf vovm; tp½So d nfjzifh ,Hrk mS ;rI[m 0dpu d pd mä ygbJ/ 'D 0dpu d pd mä [m bmeJYwo l vJ
qd, k if vrf;ESpcf aG &mufwmeJY wlw,fw?hJ ukeo f nfwa,mufqykd gawmh? uke0f ,f&efupd t ö wGuf aiGxyk ef YJ ukeyf pön;f
&rJah e&mudo k mG ;&w,f? tJ'v D okd mG ;wmudk vlq;kd olq;kd awGuvJoad wmh vufeufawGeYJ aemufuvdu k v f mMuw,f?
vlvpfwahJ e&m &JawG tapmift h a½SmufawG vpfwahJ e&m awmpcef;usvdYk ½, dS if vkbYkd aemufu vdu k v f mMuw,f?
tJ'v D kd vdu k v f mwmudo k ,
d if a½SYuoGm;aewJh ukeo f nf[m tifrwef aMumufrmS aygh? 'gaMumifh tJ'u D ek o f nf[m
cyfjrefjref oGm;&vdrrhf ,f? ajy;wef,ifajy;&vdrrhf ,f? tJ'v D kd vsiv f sijf refjref tm;xkwNf yD;awmh vGwaf jrmufatmifvYkd
oGm;aewke;f tqifroifch sifawmh vrf;cGJ vrf;cGukd awGYygowJ?h 'Dvrf;uvJ a½S;uroGm;bl;wJv h rf; jzpfaew,f?
,ckwcgbJ olajym vlajymeJY oGm;&wJv h rf; jzpfaeawmh vrf;cGv J rf;cGukd awGYwt hJ cgrSm [db
k ufvrf; oGm;&rvm;?
'Dbufvrf; oGm;&rvm;? vusmf bufvrf; oGm;&rvm;? vuf0b J ufvrf; oGm;&rvm;? vusmf bufvrf;udk oGm;,if
ab;&eftEÅ&m,fuif;wJah e&m jrefjrefa&mufrvm;? vuf0b J ufvrf;udo k mG ;,if ab;&ef tEÅ&m,fuif;wJah e&m
jrefjrefa&mufrvm;qdw k m olu pOf;pm;aew,fw?hJ csDwkH cswHek YJ ayghav? tJ'v D kd pOf;pm;raebJeYJ wzufzuf vrf;udk
vdu k o f mG ;vdYk ½,dS if aemufuvdu k v f mwJh &efoal wG rSrD mS r[kwb f ;l ? ,ckawmh vrf;cGrmS pOf;pm;aewmeJY aemufu
vdu k v f mwJ&h efoal wGu rSv D mNyD;awmh ypön;f vJ,l vlvo J wf tusdK;rJ'h u k © a&mufomG ;ygw,fw/hJ tJ'D Oyrmvdb k J
w&m;tm;xkww f hJ yk*Kd¾ vfawG[m roGm;bl;ao;wJh vrf; oGm;wmeJY wlw,f? pOf;pm;Munfah ygh? w&m;tm;xkww f hJ
ykxZk Ofy*k Kd¾ vfawG[m edAmÁ efukd b,fa&mufbv l Ykd v?J ]]t*wH 'doH}}-vdYk a[mxm;ygw,f? edAmÁ efqw kd m ra&mufb;l
ao;aomt&yfw?hJ 'Dtjyif avmurSmawmhjzifh ra&mufb;l ao;wJh t&yf&,fvYkd r½Syd gbl;? rrSwrf v d Ykd om t&yftopf
xifcsiv f J xifrnf? trSerf mS awmh a&mufb;l wJh t&yf ta[mif;csn;f bJ? b,ft&yfrqdk a&mufb;l wmbJ? vlYjynfu
Edik if aH wGom r[kwb f ;l ? ewfjynfawGa&m jA[®mjynfawGa&m ok'g¨ 0goig;bHu k vG, J if ra&mufb;l wJh topfqw kd m
r½Sb d ;l ? a&mufb;l wmcsnf;bJ? edAmÁ efqw kd hJ t&yfuawmh wcgrS ra&mufb;l ao;bl;? roGm;&ao;bl;? ,ckrS oGm;&
w,f? ,ckrS oGm;&awmh vrf;uvJ odNyD;om; r[kwb f ;l ?/
jrwfpmG bk&m;u a[mxm;vdYk bk&m;a[mwJt h wdik ;f q&morm;awGu ñTeMf um;wmudk rSND yD;tm;xkwaf e&
w,f? bke;f BuD;wdYk u owdy|mefenf;eJY ñTejf yaew,f? 'Gg& 6-yg;u zj pfwikd ;f jzpfwikd ;f ½kyef mrfawGudk trSwo f wd
uav;eJYvu kd Nf yD; ½Iae½Hb
k v J Ykd bke;f BuD;wdYk u ñTeMf um;xm;w,f? trSwo f wduav;eJY jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f udk vdu k Nf yD;
awmh½aI e&r,f? tukev f ;kH udk r½IEikd af o;,if enf;enf;upNyD; ½IbYkd enf;ay;xm;w,f? bke;f BuD;wdYk a[mcJñ h eT Mf um;cJh
wJth wdik ;f wynfyh &dowfawG tjrmuftrsm;tm;xkw&f mrSm½Irw S vf Ykd tvG,u f q
l ;kH bJvYkd todtrSwûf yNyD;awmh
tm;vH;k vJ wnDwnf;jzpfatmifvYkd 0rf;Adu k u
f vIy½f mS ;½kyu
f b
kd J pNyD;½IbYkd 'gudbk J bke;f BuD;wdYk u ñTejf yaeygw,f?
'Djyif[mudv k J pNyD; ½IEikd yf gw,f? 'Gg& 6-yg;u xif½mS ; jzpfay:vmwmqd, k if b,f[mrqdk ½IEikd yf gw,f? ½Iaumif;
ygw,f? b,f[mudk ½I-½I? twlwlbJ rxl;ygbl;? ½IEdkif odEdkifvdkY½Sd,if bmudkbJ ½I-½I? rrSm;ygbl;? rsufpu d jrifwm
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 64
vJ pNyD; ½IEikd w f ,f? em;u Mum;wmvJ pNyD; ½IEikd w f ,f? ESmacgif;u eHwmvJ pNyD; ½IEikd w f ,f? vQmu t&omodwmvJ
pNyD;½IEikd w f ,f? ud, k u f tawGYtxdq, kd ifvJ b,ftpdwt f ydik ;f ubJjzpfjzpf ½IEikd yf gw,f? acgif;u½I-½I? ajcaxmuf
u½I-½I? udk,fubJ½-I ½I? tawGUtxdawGukd b,fujzpfjzpf ½IEikd yf gw,f? 'gawGtukev f ;kH trSeaf wGcsnf;bJ? ½I&rJh
w&m;csn;f bJ? pdwu f ;l BuHpnf pOf;pm;wmuvJ pNyD;awmh ½IEikd w f mbJ? cE¨mig;yg;w&m;awGq, kd if b,f[mbJ ½I-½I?
rSm;w,fvYkd bke;f BuD;wdYk u b,fawmhurS rajymbl;? trSeaf wGcsnf;bJ? 'gayrJh tJ't D rSeaf wGxuJ pNyD;½IbYkd &m
bke;f BuD;wdYk ñTeMf um;aewmuawmh 0rf;Adu k u
f azmif;vduk f ydev f u kd ef YJ awmifwh if; vIy½f mS ;aewJh ½kycf E¨mudk pNyD;½IbYkd
&m ñTeMf um;aeygw,f? azmif;vmwm[m bmvJ? awmifw h if;vIy½f mS ;wJh 0ga,m"mwfy?J ydew f m[m bmvJ? vIy½f mS ;
wJh a0ga,m"mwfy?J 0ga,m"mwf qdw k m "mwfBuD;av;yg;xJu wckb/J 0dyóem½I,if b,fupNyD; ½I&rvJqakd wmh
orx tajccHr½Sw d hJ yk*Kd¾ vfq,
kd if "mwfBuD;av;yg;upNyD; ½I&r,fw?hJ t|uxmawGu jyxm;w,f? orx
tajccH½w dS hJ yk*Kd¾ vfawGq, kd ifawmh psmefpwd f emrfw&m;uvJ pNyD; ½IEikd yf gw,fw/hJ bke;f BuD;wdYk ñTejf yaewJh vrf;pOf
uawmh orxtajccHrygbJ 0dyóemoufoufupNyD; ½I&wJh vrf;pOfjzpfygw,f? t|uxmawGujyxm;wJt h wdik ;f
"mwfBuD;av;yg;upNyD; ½IbYkd vydk gw,f/ "mwfBuD;av;yg;xJrmS yx0D"mwf qdw k m cufrmMurf;wrf;wJh oabmbJ?
,ckvkd vufeYJ wckcu k kd prf;oyfMunfyh g? rmrmMurf;Murf; EkEk wckcu k kd awGYEikd yf gw,f? tJ'guvJpNyD; ½IEikd yf gw,f?
awaZm"mwf qdkwm tyltat; taEG; oabmbJ? tJ'guvJ pNyD; ½IEikd yf gw,f? tmayg"mwf qdw k m t&nf tpdk
oabmbJ? tJ'guvJ pNyD; ½IEikd yf gw,f? xif½mS ;vdYk ½, dS if ½IEikd w
f mcsnf;bJ/
0dyóembdead 0aom? 0dyóemudpk í ESv;kH oGi;f jcif; tm;xkwjf cif;onf? ,xmygu#H? xif½mS ;aom w&m;
tpOftwdik ;f / a[mwd? jzpf\-wJ?h 0do'k rd¨ *fr[m#Dum ujyxm;ygw,f? 0dyóem½IwhJ yk*Kd¾ vf[m xif½mS ;wmupNyD;
½IygwJ?h xif½mS ;&m vG,&f mu pNyD; ½IygwJ?h rxif½mS ;wJh w&m;awG cufwmawGupNyD; r½IygeJYw?hJ 'grS jrefjrefjynfph kH
rSm? pmoif&wmeJYwyl gw,f? pmoif,if vG,w f mupNyD; oif&w,f? tcufq;kH u pNyD;oif,if b,fjzpfrvJ?
ausmif;a&mufvmcgp ½Sad o;? tifrwefcufwhJ y|mef;w&m;awGu pNyD;oifw,fqykd gawmh? b,fwwfvrd rhf mS wH;k ?
rwwfEikd bf ;l ? avmuDbufuqd, k ifvJ tifrwefcufwhJ omom&yfu pNyD;oifvYkd½,
dS if uav;oli,fawG b,f
wwfvrd rhf mS wH;k ? rwwfEikd b
f ;l / vG,vf ,
G u
f av;u pNyD;oif&w,f/ tJ'gvdb
k J w&m;tm;xkww f hJ yk*Kd¾ vfvJ tvG,f
qH;k u pNyD;awmh tm;xkw&f w,f? jrwfpmG bk&m;uvJ tvG,u f av;awG a[mxm;ygw,f? raeYubJ xkwNf yD;awmh
a[mcJah o;w,f? £&d,mykxaf v;yg;udk ½IygwJ/h
oGm;vQifoGm;w,frSwf
*päaEÅm 0g? oGm;onf½adS omfvnf;/ upämrDw?d oGm;onf[í l / yZmemwd? od\/ oGm;,if oGm;w,fvYkd od&
r,fw?hJ 'gygbJ/ oGm;,if oGm;w,fvYkd od&r,fqw kd m bmcufv?J bmrSrcufb;l ? rcufawmh 'gudw k csdKYu w&m;
r[kwb f ;l vdYk xifaeMuw,f/ bk&m;a[moGm;vdYk omaygh? bk&m;a[m r[kwv f Ykd ½,
dS if 'D[mudk tukev
f ;kH awmify,f
ypfvrd Ohf ;D r,f/ bk&m;a[mwmawmifrS ]]'Dvu kd r[kwaf o;bl;? [dv k u kd r[kwaf o;bl;}} qdNk yD; tnGeYf u wufvu kd f
csifMuao;w,f? bmeJYwo l vJqakd wmh ei,fukd tNrD;qGw J hJ t,f'w D meJY wlaeygw,f? jyifp&mr½Sad wmh ei,fukd
tNrD;uav; wdak o;w,fqNkd yD; jyifvu kd o
f wJ?h tJ'gvdbk J *päaEÅm 0g? oGm;onf½adS omf qd&k mrSm oGm;wmudk oGm;w,f
vdYk ½,
I if ajcaxmufum;,m; ud, k u
f m;,m;eJY jzpfaerSmaygh? 'gynwfawGb?J y&rwf r[kwaf o;bl;qdNk yD;awmh jyif
Muao;w,f? tJ'g ei,fut kd NrD;qGwJ mygbJ/ bk&m;a[mxm;wmbJ? jyifp&mrvdyk gbl;? y&rwf½yk ef mrfawGukd awG;q
NyD; ½Ioif, h if jrwfpmG bk&m;u wrsdK;jyifNyD; a[mrSmaygh? b,fEh , S wf ;kH qd,
k if *päaEÅm 0g emr½kyEÅd yZmemwd-*päaEÅm
0g? oGm;onf½adS omfvnf;/ emr½kyEÅ?d emrf½yk [ f í
l / yZmemwd? od\-vdYk 'Dvkd jyifNyD; a[mcJrh mS aygh/
,ck jrwfpmG bk&m; a[mcJw h hJ owdy|mefow k rf mS tJ'vD rkd S jyifNyD; ra[mcJb
h [
J mbJ? trSeaf [mcJw
h muawmh
*päaEÅm 0g? oGm;onf½adS omfv/J *pämrDw?d oGm;onf[í l / yZmemwd? od\-vdYk 'Dvo kd m a[mcJyh gw,f/ tJ'gudk
D &mawmfb&k m;BuD;u tewå'yD eDusrf;rSm-
raeYuvJ ½Si;f ajymcJyh gNyD? v,fwq
]]oGm;jcif; £&d,mykxüf ajcvSr;f wdik ;f ajcvSr;f wdik ;f igoGm;\ igoGm;\-[k ajcüwnfaom pdwu
f kd jzpfap
í oGm;&rnf? ajcwvSr;f rQ trSwwf rJh rvSr;f rdapeJY}} ponfjzif-h
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 65
ñTejf yxm;ygw,f/ tJ'rD mS igoGm;\ igoGm;\-vdYk ½Iyu kH kd jywmuawmh *pämrDw-d qdw k hJ ygVdawmftwdik ;f
twdtus jyxm;wmygbJ? bmrS ÓPfueG Yf NyD; xGix f m;wm r[kwyf gbl;? igoGm;\ igoGm;\-vdYk tJ'v D kd rSwaf e
ayrJh orm"dÓPf&ifv h mawmh oGm;w,f qdw k m[m oGm;csifwhJ pdwaf Mumifh vIy½f mS ;½kyaf wG jzpfysufaewmbJvYkd 'Dvkd
trSet f wdik ;f odEikd yf gw,f/ bke;f BuD;wdYk uawmh tJ'aD vmufawmif ½Sn½f n S Bf uD; trSwrf cdik ;f ygbl;? oGm;,ifomG ;
w,f- oGm;w,fvYkdrw S ?f 'Dvrkd rS [kw, f ifvJ vSr;f w,f-vSr;f w,fvYkdrw S ?f 'Dvrkd S r[kw, f ifvJ <uw,f vSr;f w,f
csw,fvYkd rw S ?f 'Dv½kd yI u kH av;awG ay;xm;ygw,f/ tJ'g[mtvG,q f ;kH bJ? vd&k if;uawmh oGm;wmuav;odae½Hk
ygbJ/ xdik af ewJh tcgusawmhvJ xdik w f ,f xdik w f ,fvYkd vJ rSwEf ikd yf gw,f? tJ'v D kd xdik wf ,fvYkd csnf; wrsdK;wnf;
rSwaf e&awmh wcsdKYrmS pdwu f odyrf 0ifpm;bJvJ ½Sad ewwfw,f? 'gaMumifh bke;f BuD;wdYk u xifxif½mS ;½Sm;eJY vG,v f , G f
uluv l J rSwEf ikd Nf yD; tajymif;tvTv J ½J wdS hJ ½kyt f rlt&mudk ½Irw S b f Ykd vJ ñTejf yaeygw,f? tJ'gudk bmvJq, kd if 0rf;Adu k f
u azmif;vdu k f ydev f ukd ef YJ vIy½f mS ;aewJh ½kyyf gbJ/ azmif;cdu k yf ed cf u kd rf mS ]]azmif;w,f-ydew f ,f}}vdYk 'guav;ESprf sdK;udk
trSwcf ikd ;f aeygw,f? tJ'gudk ½Irw S af evdYk ½, dS if 0dyóem jzpfw,fvYkd vJ a[maeygw,f/ 'Dawmhw&m;emwJh tcsdKY
yk*Kd¾ vfeYJ tm;xkwcf gp tcsdKYy*k Kd¾ vfu ]]azmif;w,f ydew f ,f}}vdYk rSw½f ekH YJ 0dyóemÓPf jzpfw,fqw kd m[m [kwrf S
[kwyf grnfvm;vdYk ,Hrk mS ;awG;awmrdwwfw,f? awG;awmrSmaygh olu 'Dvrf;udk oGm;rSroGm;bl; ao;bJ[mud;k ?
0dyóemÓPf jzpfw,fqw kd mudvk J olubmrS rodao;bl;? q&mrsm;u jzpfw,f ajymvdYk om olu ,HMk unfNyD;awmh
tm;xkwaf e&wmud;k ? ½kyef mrfawGvJ uGv J mygvdrrhf ,fvYkd q&mrsm;u ajymayrJh olYrmS awmh ruGaJ o;bl;? tedpö 'ku©
tewå oabmawGvJ odygvdrrhf ,fvYkd q&mrsm;u ajymayrJh oluawmh rodao;bl;? rodao;awmh olu pOf;pm;ae
wwfw,f? ]]'Dv½kd aI e½Hek YJ 0dyóemjzpfw,fqw kd m [kwrf [ S wk yf ghrvm;? ½kyef mrfawG uGNJ yD;awmh odw,fqw kd m [kwrf S
[kwyf ghrvm;? tedpö 'ku© tewåoabmawG odw,fqw kd m [kwrf S [kwyf grvm;}}vdYk awG;awm pOf;pm;aewwfw,f?
tJ'g[m ckeu ajymcJw h hJ vrf;ESpcf u G kd a&mufvmwmygbJ? vrf;ESpcf G a&mufvmawmh pOf;pm;aeNyD? pOf;pmaeawmh
olu w&m;udk tm;rxkwaf wmhb;l ? tm;rxkwaf wmh r½IrrSwrf w d hJ vGwaf ewJh pdwaf wGrmS ckeuajymcJw h hJ owd
tapmift h a½Smuf uif;aeyga&m? 0dyóemÓPf uif;aeyga&m? 'gaMumifh ol[m tJ't D cdu
k rf mS t&d,maetdrrf mS rae
&bl;? ykxZk Ofaetdrf jyefa&mufaew,f? ab;&eftEÅ&m,fawG rvHûk cHbJ jzpfaewmaygh? ckeu 0w¬KaMumif;eJY azmfjycJh
wJt h wdik ;f ouFe;f rSm pGv J rf;NyD; aovdYk oef; jzpfomG ;ovdk tm½Hw k ckcpk v
JG rf;NyD; tJ't D cduk f aooGm;vdYk ½, dS if
tyg,fav;yg;vJ usoGm;Edik w f ,f? tJ'g[m vrf;ESpcf rG mS pHpk rf; qifjcif;NyD; awG;awmaewJh ukeo f nf[m aemufu
&efoal wG rSv D mNyD;awmh ypön;f vJ ,lç vlvJ towfc&H ovdyk gbJw/hJ ]]'Dvkd ½Iwm [kwaf vovm;? r[kwaf vo
vm;}}vdYk pOf;pm;NyD; w&m;tm;rxkwb f aJ e,if w&m;u rwd;k wufb;l ? rwd;k wufawmh r*f zdv k f edAmÁ efukd ra&muf
bl;? r*f zdv k f edAmÁ efukd ra&mufbaJ eawmh tyg,fav;yg;u rvGwb f ;l aygh? tyg,fav;yg;udv k J us&r,f? td&k r,fç
em&r,fç ao&r,f? oHo&m 0#fqif;&JawGeYJ vaJ wGY&r,f? tJ'v D akd wGYNyD; tusdK;rJah wG jzpfomG ;ygvdrrhf ,fw?hJ 'gaMumifh
rdYk vrf;ESpcf eG YJ wlwhJ ,Hrk mS ;rIukd awGUvdYk ½, dS if ½Irw S Nf yD; y,fvu kd yf gwJ?h uJ-qdMk uOD;pdYk /
,Hrk mS ;'G[
d ? vrf;ESpcf ?G awGUu y,fazsmufav-qdk/
'De0D &Pw&m;awGu a[mr,fq&kd if a[mp&mtuGuaf wG trsm;BuD; usefygao;w,f? odYk aomf a[mbdYk
tcsdeu f em&D0ufavmufyJ ½Sad wmhw,f? a½SUvJajymp&mawGu trsm;BuD;½Sad o;w,f? 'Dawmh 'De0D &P w&m;ig;yg;
udk jzpfay:wdik ;f jzpfay:wdik ;f ½Irw S Nf yD;y,f&r,fqw kd mudo k m twdck sKyfrw S x f m;Muygawmh/ 'gawGukd tukev f ;kH y,f
Edik w
f t hJ cgrSm pdw0å o d 'k d¨ jzpfygw,f? eD0&Pqdw k m bm0emudk wm;jrpfwwfw,fw?hJ wHcg;½GuBf uD;eJY ydwv f u
kd o f vdk
bJ wm;jrpfwwfw,f/ bmeJYwal eovJqakd wmh wHcg;aygufwckrmS 0if,ifvJ wa,mufcsif; 0ifEikd w f ,f? xGi, f ifvJ
wa,mufcsif;bJ xGuEf ikd w f ,fqykd gawmh? tJ'v D w kd cH g;aygufrmS 0ifwv hJ al wGuom rjywf0ifae,if xGucf sifwv hJ l
awGu rxGu&f bl;? xGuw f v
hJ al wGuom rjywfxu G af e,ifvJ 0ifcsiw f v hJ al wGu r0if&bl;? wenf; Oyrmuawmh
vlwa,mufom avQmufavmufwhJ wHwm;uav; qdyk gawmh? tJ'g[db k ufu vlawG tqufrjywfvmae,if 'D
bufuvlawG roGm;&bl;? 'DbufuvlawG tqufrjywfomG ;ae,ifvJ [db k ufu vlawG rvm&bl;? tJ'gvdb k J
pdwf qdw k m wckcsi;f jzpf&w,f? wckcsi;f jzpfEikd w f ,f? ukov kd f pdwjf zpfaewJt h cg ukov kd pf w
d yf J jzpfw,f? tukov kd f
pdwf rjzpfb;l ? tukov kd pf w
d f jzpfaewJt h cgvJ tukov kd pf wd yf J jzpfw,f? ukov kd pf w
d f rjzpfb;l ? ukov kd ef YJ tukov kd f
ESpcf ûk ydiNf yD;awmh rjzpfEikd bf ;l ? tJ'D awmh ½Irw S w
f hJ bm0empdwu f tNrJrjywf jzpfae,if uo k v kd af wGbJ jzpfaew,f?
tukov kd af wG rjzpfb;l ? r½IrrSwb f J aewJt h cgrSmqd, k if trsm;tm;jzifh tukov kd af wGbJ jzpfaewwfw,f/
tcGit hf a&;,lNyD;awmh jzpfaeMuw,f? 'gaMumifh olwYkd ukd eD0&Pw&m;awGvYkd qd&k wm/ 'D eD0&Pw&m;awG ruif;
ao;orQumvywfv;kH pdw[ f m rpifMu,fao;bl;? b,fpifMu,fvrd rhf wH;k ? 'Du wcsuf ESpcf suaf vmuf ½Ivu kd &f if;?
[duk eD0&P wckcu k 0ifjzpfvu kd &f if;? 'Du wcg½Ivu kd jf yef&if;? [du k eD0&P wckcu k 0ifjzpfvu kd &f if;? 'Du wcg
½Ivu kd jf yef&if; [du k eD0&Pwckcu k 0ifNyD;jzpfvu kd jf yef&if;eJY 'Dvakd &m,Suaf ewm/ tJ'gudk w&m;tm;xkwb f ;l wJh
yk*Kd¾ vfawGrS ydo k wd ,f? tm;rxkwb f ;l ao;wJh yk*Kd¾ vfawGuawmh 'ge oDv ukov kd af umif;rIawG ûyvdu k ?f bk&m;0wfûy
vduk ?f bk&m;½Scd ;kd vdu k ?f y&dwu f av; bmuav; ½Gwzf wfvu kd ef YJ 'Dvkd ESv;kH oGi;f aeawmh ]]ighpw d af wGu odyaf umif;
aewmbJ? w&m;tm;xkwpf &m rvdyk gbl;}} vdYk wcsKdYu 'Dvb kd J atmufarhaewwfw,f? tJ'v D u l kd w&m;tm;xkwb f Ykd
&m wdu k wf eG ;f vdYk ½, dS if ]][m-rvdyk gbl;? usKyfpw d u f aumif;aewmbJ? bmrS raumif;wmrvkyb f ;l ? b,foYl urkd S
raumif;atmif rvkyb f ;l ? b,foYl urkd S raumif;atmif rBuHb;l ? usKyfpw d u f rNrJwrf; pifMu,faewmbJ}}vdYk 'Dvb kd J
ajymwwfMuw,f? 'gayrJh w&m;tm;xkwMf unfrh S odw,f/ bke;f BuD; armfvûrdirf mS aewke;f u 'umrwa,muf
ausmif;vmNyD;awmh oDv½SiZf &yfrmS aeNyD; w&m;tm;xkww f ,f? azmif;wm ydew f mupNyD; jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f wGukd
rSwb f Ykd&m bke;f BuD;u ur®|mef;ay;xm;w,f? tJ'aD y;xm;wJt h wkid ;f ½Irw S af e&if; olubmajymovJqakd wmh wynfh
awmfrpdwaf wG ,ckraumif;bl; bk&m;wJ?h tdrw f ek ;f u wynfah wmfrpdw[ f m tNrJwrf;aumif;aeygw,f? tdrw f ek ;f u
bmrS raumif;wJph w d f r½Syd gbl;? pdwu f tNrJwrf;aumif;NyD; pifMu,faeygw,fw?hJ ,ck w&m;vmNyD;tm;xkwrf S
pdwaf wGu raumif;wmawG jzpfvu kd w f m rajymygeJYawmh? olwYkdukd oGm;wdik ;f oGm;wdik ;f vdu k Nf yD; rSwaf e&awmhwmyg
bJ bk&m;vdYk olu'Dvakd jymw,f/ olu pdwt f aMumif;rodb[ J mud;k / 'Dawmh bke;f BuD;u tm;ay;&w,f? [m-
'umrBuD;? 'guaumif;wm? tdrw f ek ;f u ud, k phf w
d u f kd ½IrrS ½Ib?J r½IvYkd rodbjJ zpfaewm? aumif;wmjzpfvJ rodb;l ?
raumif;wmjzpfvJ rodb;l ? 'gaMumifh ud, k [hf mud, k f aumif;w,fvYkd atmufarhaewm? ,ckawmh jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f
vduk Nf yD;awmh½rI w S Nf yD; ppfaq;aewm? 'Dawmh raumif;wmuav;wck jzpfvu kd ?f ½INyD; odvu kd ?f raumif;wmav;wck
jzpfvu kd f ½INyD;odvu kd ef YJ 'Dvb kd J odaewm? tJ'gudk ajymif;jyef Oyrmjy&,if t0wfwck[m rJaew,f qdyk gawmh?
rD;zdak csmifxrJ mS oH;k wJh vufE;DS pkw[ f m td;k rJawG qDacs;awGeYJ rJayaew,f? tJ't D 0wfraJ y:rSm trJpufwck usoGm;ay
r,fv h Ykd b,fxif½mS vdrrhf wH;k ? olu tpuxJu rJaeNyD;om;[mud;k ? bmrS rxl;bl;? trJuu G x f yfNyD; pGe;f rSe;f rod&
bl;? tJ'gvdb k J owdr½Sw d hJ yk*Kd¾ vfawG&UJ pdwu f olY[m pifMu,fatmif vkyaf ewmrS r[kwb f ?J 'Dawmh raumif;wm
udk pdwu f ;l ,ifvJ olYrmS bmrS rjzpfb;l ? aumif;w,fvYkdvJ atmufarhaew,f? olYrmS pdwu f ;l wmuawmh ½Srd mS bJ?
ESpo f ufvckd sifwm om,mwm½Srd mS aygh? r½Sb d b J ,faevdrrhf wH;k ? &[EÅmrSr[kwb f ?J ESpof ufvckd sifO;D rSmaygh? pdwrf csrf;
omp&muav;udk awGYvYkd ½, dS ifvJ pdwyf sufr[ I m ½S&d rSmaygh? r½Sb d J b,faevdrrhf wH;k ? ½Syd gw,f? ud, k uf r½IvYkd
rodwmbJ/ w&m;tm;xkwaf ewJh tcgumvusawmh tnpftaMu; pdwu f av;jzpf,if csufjcif;odwm? bmeJYwl
ovJqYkd vYkd ½, dS if tifrwefjzLpifaewJh vufuikd yf 0k guav;qdyk gawmh? tJ'yD 0k guav;xJrmS tnpftaMu;wckus
vduk , f if tJ'gudk xif½mS ;odwmbJ? ta&mifuav; tdo k mG ;vdu k x f m rajymygeJYawmh? Munfv h Ykd ukd raumif;awmhb;l ?
tJ'gvdb k J pifMu,faewJh bm0empdwt f pOfxJ 0ifNyD;awmh umrpäE-´ ESpo f ufru I av; jzpfvu kd , f if tJ'gudk odawmh
wmbJ? [do k mG ;vdu k f 'DomG ;vdu k ef YJ oGm;aewJh pdwu f av;udk odwmygbJ? Asmyg'-a'gouav; jzpfvu kd , f ifvJ
odawmhwmbJ? 'gaMumifh w&m;tm;xkwMf unfrh S rdrpd w d [f m aumif;w,f raumif;bl;qdw k m odEikd yf gw,f/
aqmify'k u f av;awG tukeaf jymEdik b f Ykd &mawmif tcsderf ½Sad wmhb;l ? tcsdeu
f awmfawmfuek o
f mG ;NyD? ½kyw
f &m; emrfw&m;
awGukd ydik ;f jcm; odyu
kH kd azmif;wm ydew
f m eJYbJ ajym&awmhr,f/
tm;xkwfMunfh,if BudKufr,f
bke;f BuD;wdYk w&m;tvkyv f rf;pOfu azmif;wm ydew f mpNyD; ñTejf yxm;awmh tJ'u D bJpNyD; ajym&r,f? olrsm;
uêuduo f nfjzpfap? rêuduo f nfjzpfap bke;f BuD;wdYk uawmh 'gubJpNyD;ajym&r,f? wu,ftm;xkwMf unfw h hJ tcgus
awmh tukev f ;kH bJ êuduMf uygw,f? wcsdKYrsm; tpwke;f u azmif;wm ydew f m rSwyf u kH kd tNrJwrf; tjypfajymaew,f?
'gayrJh olYrw d af qGawGu twif;qGaJ c:vmvdYk w&m;tm;xkwrf ad wmh êuduv f ukd wf mrS rajymeJYawmh? a½S;wke;f u oleYJ
twl 'Dw&m;udk tjypfajymbuf qdb k ufjzpfwhJ oabmwly*k Kd¾ vfawGawmif jyefNyD;tjypfwifao;w,f? 'Dowdy|mef
trSww f &m;[m wu,ftm;xkwMf unf, h if êudu&f rSmcsn;f ygbJ? bmjzpfvYkdw;Hk qdak wmh wu,fo h bm0 w&m;awGukd
awGY&vdyk gbJ? rD;qdw k m udik Mf unf, h if ylwmudk vlwikd ;f vlwikd ;f odw,f? a&cJuikd Mf unf, h if at;wmudk vlwikd ;f
vlwikd ;f odw,f? oMum;csKd w,f qdw k mudk vlwikd ;f vlwikd ;f vQmay:wifMunf, h if odwmbJ? qm;iefw,fqw kd mudk
vQmay:wifMunf, h if odwmbJ? w&m;[mvJbJ [kwo f vm;? r[kwb f ;l vm; qdw k mudk ud, k w f ikd f tm;xkwMf unf, h if
ud, k wf ikd af wGUNyD; ud, k w f ikd o
f w d maygh? aumif;wm raumif;wmudk olrsm;tajymeJY,v kH Ykd b,fjzpfrvJ? w&m;u ao
aocsmcsm od&wmyg/ tJ'w D mh bke;f BuD;wdYk jyaewJh w&m;vkyif ef;u azmif;w,f ydew f ,fvYkd rSw&f w,f? bke;f BuD;
wdYk jyaewJw h &m; qdw k muvJ ,ckaetcgrSm bke;f BuD;wdYk u acgif;aqmifNyD; txift½Sm;a[maevdYk ajym&wmyg?
trSeu f awmh jrwfpmG bk&m; a[mcJw h hJ w&m;awmfygbJ? azmif;w,fqw kd m ckeu ajymcJw h t hJ wdik ;f cE¨mig;yg;xJu
½kycf E¨m ½kyw f &m;bJ? ½kyx f rJ mS vJ 0ga,m"mwfy?J 0ga,m"mwf qdw k m[m vu©Pmtm;jzifh 0dwrå eÇ vu©Pm ½Sw d ,f?
axmufuefjcif; vu©Pm½Sw d ,f? 0ga,m"mwfukd ½I,if tJ'v D u©Pmudk odatmif ½I&w,f? w&m;tm;xkww f yhJ *k Kd¾ vf
[m ½kyw f &m; emrfw&m;awGukd ½I&w,f? b,fvkd ½I&rvJ emrnfeYJ ½I&rSmvm;? ta&twGuef YJ ½I&rSmvm;? yHo k P²mef
eJY ½I&rSmvm;? b,fvkd ½I&rvJq, kd if emrnfeYJ ½b I Ykd vJ r[kwb f ;l ? emrnfynwfvJ vd&k if; r[kwb f ;l ta&twGuef YJ
½kyu f b,favmuf? emrfu b,favmuf? pdwu f b,favmuf? apwodwu f b,favmuf? 'Dv*kd Pef;ocsFmeJY ½IbYkd
vJr[kwb f ;l ? NyD;awmh wcsdKYu zGm;zGm; zGm;zGm;eJY trIeYf trIeYf yHo k P²mefeYJ 'Dvkd ½Iaewwfw,f? yHo k P²mefqw kd mu
tqif;eJY tawGYrmS ½Sw d m? 'djyif½yk ef mrfawGrmS yHo k P²mefr½Sb d ;l ? pOf;pm;Munfah ygh? toHq, kd if b,fEh , S v f yk Nf yD; zGm;zGm;
zGm;zGm; ½IvYkd jzpfrwH;k ? teHYukd zGm;zGm; zGm;zGm; xifatmif ½IvYkd b,fE, S vf yk f jzpfrvJ? t&omuav; ½IMunfph rf;ygOD;?
pm;od&wJh t&omudk zGm;zGm; zGm;zGm;vkyNf yD;½IvYkd jzpfyghrvm;/ rjzpfygbl;? tJ'gawGu ½kyw f &m;awGrYkd jzpfw,fvYkd
xm;OD;awmh pdww f &m; emrfw&m;awGawmh zGm;zGm; zGm;zGm;vkyNf yD;½IvYkd b,fvrkd rS jzpfEikd yf gbl;? tm½Ho k w d hJ pdwu f av;
udk zGm;zGm; zGm;zGm; vkyMf unfyh g? b,fvjkd zpfvrd rhf mS wke;f ? avmbudk zGm;zGm; zGm;zGm;vkyMf unfph rf;? a'goudv k yk f
Munfph rf;? xif½mS ;awmh xif½mS ;aewmbJ? zGm;zGm; zGm;zGm; yHo k P²mefeYJ awmh rxifEidk yf gbl;? 'kua© 0'emawG[m
xif½mS ;aewmygbJ? zGm;zGm; zGm;zGm;vkyMf unfv h Ykd awmh b,fjzpfvrd rhf mS wH;k ? tJ'aD wmh yHo k P²mefeYJ ½IbYkd vJ r[kwb f ;l ?
trSeu f awmh oabmw&m;awGuo kd m ½IbYkd ygbJ? oabmw&m;udk ½Iawmh olYvu©PmeJY ½I&r,f? olY &o-olY udpeö YJ
½I&r,f? olYypöKy|mef olYxifay:yHk tjcif;t&meJY ½I&r,fw?hJ 'gut|uxmrSm qdx k m;wJph um;yg? bke;f BuD;uajym
wm r[kwyf gbl;? 0do'k rd¨ *f rSm 'Dvkd jyxm;ygw,f/
vu©P-&om'd0aoe y&d*a¾ [wAÁm-wJh/
vu©P-&om'd0aoe? vu©Pmç &o ponfwYkd \ tvdt k m;jzif/h y&d*a¾ [wAÁm? odr;f qnf;tyfuek \
f -
wJh/ ½kyfemrfw&m;awGeYJ yifu, kd &f if; oabm vu©PmeJYvJ ½I&r,f? &oac:wJh udpeö YJ vJ ½I&r,f? NyD;awmh tm'do'´g
t& xifay:yHt k jcif;t&m ypöKy|mefeYJ vJ ½I&r,fw/hJ 'Dyg|du 0do'k rd¨ *fqakd wmh pmBuD; ayBuD; jzpfaeygw,f? a[mvl
wdik ;f ½Siw
f ikd ;f odv, G w f muawmh tbd"r®wo ¬ *F[usrf; u qdx k m;wJh pum;uav;ygbJ? tJ'guawmh ud&k if
uav;awG ausmif;om;uav;awG 'Drif;ausmif;pmoifwu kd rf mS aeMuwJh ud,k af wmfuav;awGtm;vH;k bJ 'Dtbd"r®w¬
o*F[usrf;udk oifb;l Muygw,f? 'gaMumifh ud&k ifuav;awGvJ 'DygVdukd EIww f uf&aewmbJ? tJ'gu tifrwef
xif½mS ;ygw,f? b,fvv kd J qdak wmh/
vu©P &o ypöKy|me y'|me0aoe emr½lyy&d*a¾ [m 'd|0d o d 'k ed¨ mr-wJ?h 'g ud&k ifuav;awGvJ &aeyg
w,f? bke;f BuD;wdYk vJ 'DygVdukd i,fi,fav;uxJu EIww
f uf&vmwm? ,ckxufxd rarhao;bl;/
vu©P &o ypöKy|me y'|me0aoe? vu©Pmtvd&k otvdk ypöKy|meftvdk y'|meftvdk tm;jzif?h emr½ly
y&d*a¾ [m? emrf½yk u
f kd odr;f qnf;jcif;onf/ 'd|0d o
d 'k ed¨ mr 'd|0d o
d 'k rd¨ nf\-wJh/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 68
'd|0d o
d 'k jd¨ zpfcsifvYkd ½,
dS if emrf½yk u
f kd odr;f qnf;&r,f? emrf½yk u f kd b,fvo kd rd ;f qnf;&rvJ? vu©PmeJY odr;f
qnf;yg? &oeJY odr;f qnf;yg? ypöKy|mefeYJ y'|mefeYJ odr;f qnf;ygwJ?h tJ'gygbJ/ [dk ppfuikd ;f ûrdYu pmwwfaywwf
w&m;vJ tm;xkwx f m;wJh ynm½Sd yk*Kd¾ vfBuD; wOD;u 'Dvkd ajymbl;ygw,f? tbd"r®wo ¬ *F[usrf;u vu©P &o
ypöKy|me y'|me0aoe emr½Iyy&d*a¾ [m 'd|0d o d 'k ed¨ mr-qdw
k hJ 'Dpmyd'k u
f av;[m odyaf umif;wmbJ bk&m;wJ?h 'D
pmyd'k u
f av;udk owdrûywJyh *k Kd¾ vfawGu 0dyóemw&m;udak [m,if trIeYf trIeYf awG zGm;zGm;awGa&mufomG ;w,f
bk&m;wJ?h olu 'Dvakd jymw,f/ [kww f ,f 'Dpmyd'k u f av;udk owdrûy,if tJ't D rIeYf trIeYf awG zGm;zGm;awGukd a&muf
ukew f wfw,f? trSeu f awmh ½kyw f &m;awG emrfw&m;awG½, I if olYuv kd u©PmeJY,ifvJ ½IygwJ?h okYd r[kwf &oeJY,if
vJ ½Iygwh?J tJ'aD wmh azmif;w,f ydew f ,f ½Iwt hJ cgrSm bmudk odovJ? 0ga,m"mwfukd odw,fvYkd bke;f BuD;wdYk u
ajzw,f/ 0ga,m"mwfukd b,fvkd odovJ? vu©PmeJYvJ odw,f? &oeJYvo J w
d ,f? ypöKy|mefeYJ vJ odw,f/ 0ga,m
"mwf\ vu©Pmu bmvJ? &ou bmvJ? ypöKy|mefu bmvJ? 'guav; ppfwrf;xkwb f Ykd &m vdv
k mygw,f?
'gaMumifh bke;f BuD;wdYk u 'DrmS aqmify'k u f av; ay;xm;w,f? bke;f BuD;wdYk &UJ wynfah ,m*DawGuawmh 'guav;udk
&aerSmyg? uJ 'guav; qdMk uOD;pdYk /
axmufuef awmifw
h if; avsmjh cif;wrnf-qdk/
0ga,m"mwfudk odyHk
axmufuefwmwJ?h awmifw h mwJ?h wif;wmwJ?h avsmw h mwJ?h tJ'g[m 0ga,m"mwf&UJ vu©Pm bJ/ t|
uxmu b,fE, S qf xkd m;ovJ qdak wmh 0dwr¬ eÇ vu©Pm 0ga,m"mwk wJ?h 0ga,m"mwk? 0ga,m"mwfonf? 0dwr¬ eÇ
vu©Pm? axmufuefjcif; vu©Pm½S\ d wJh/ 0ga,m"mwf qdw k m axmufuefjcif;oabmbJ? axmufuefwm
0ga,m"mwfy?J t&yfxrJ mS awmh axmufuefw,fvYkd toH;k tEH;I odyrf ½Sb d ;l ? enf;enf;bJ½w dS ,f? tdraf wG bmawG,ikd f
ae,if usm;axmufw,f? usm;uefw,fvYkd enf;enf;yg;yg; ajymqdak vh½ydS gw,f? t&yfxrJ mS trsm;oH;k aeMuwm
uawmh awmifw h ,f? wif;w,fvYkd oH;k aeMuygw,f/ ,ck vufuav; qefYNyD;awmh wef;xm;vdu k ?f vufxrJ mS pdwf
eJYpu kd Mf unf?h bmudak wGYw;kH ? awmifw h if;aewmudk awGYw,f? tJ'gudk usrf;*efo;kH pmoH;k eJY qd, k if axmufuefw,fvYkd
ajym&w,f? t&yfo;kH eJYq, kd ifawmh awmifw h ,f? wif;w,fvYkd ajym&wmygbJ/ ,ckxikd af e&if; cg;udpk efYpefYxm;vdu k ?f
cg;xJrmS pdwef YJ pu kd Mf unf?h cg;xJu awmifah ewmudk awGY&w,f? tJ'gvJ pmoH;k eYJ ajymr,fq, kd if axmufuefw,fvYkd
ajym&w,f? 'gaMumifh axmufuefw,f? awmifw h if;w,fqw kd m twlwb l /J NyD;awmh avsmw h ,fqw kd muvJ olYxuf
wif;wmudk axmufNyD;awmh ajym&wmbJ? olYxuf avsmw h meJY ,SOMf unf, h ifawmh olYukd wif;w,fvYkdbJ ajym&w,f?
êud;oH;k acsmif;,SONf yD;awmh wef;xm;w,fqykd gawmh? yXrêud;udk twif;qH;k qGx J m;w,f? 'kw, d êud;udk tv,ftvwf
qGx J m;w,f? wwd,êud;udk tavsmq h ;kH qGx
J m;w,fqykd gawmh? tv,fu êud;uav;eJYajymr,f? tv,fu êud;
uav;[m ravsmrh wif;jzpfaew,f? olYxufwif;wJêh ud;eJY pmMunf, h if tv,fuêud;[m avsmw h ,fvYkd ajym&rSmbJ?
olYxufavsmhwhJ [db k ufu êud;eJY pmMunf, h ifawmh olYukd wif;w,fvYkd ajym&r,f? tJ'gvdb k J wif;w,f avsmhw,f
qdw k m[m t&if;ydik ;f eJY tzsm;ydik ;f bJ? olYxufwif;wmeJY pmMunf, h if owdavsmw h ,fvYkd ac:&w,f? olYxuf avsmh
wmeJY pmMunf, h if olYuw kd if;w,fvYkd ac:&w,f? 'gaMumifrh Ykd axmufuef awmifw h if; avsmjh cif;wrnf-wJh axmuf
uefwm awmifw h if;wmvdb k J avsmhwmvJ 0ga,m"mwfyv J Ykd rSw&f r,f/ tJ'aD wmh azmif;w,f ydew f ,frw S wf t hJ cg
bmudo k o d vJ? tm;xkwcf gpawmh yuwdtwdik ;f bJ ½d;k ½d;k odrmS aygh? Adu k Bf uD;twdik ;f odrmS aygh? bke;f BuD;wdYk u rNiif;yg
bl;? Adu k Bf uD;twdik ;f odayr,fv h Ykd vJ udprö ½Syd gbl;? tm;xkwcf gp ½Sad o;wmbJ? ppcsif; r*fzv kd uf kd b,f&vdrrhf mS wH;k ?
ppcsif; emr½lyy&dapä' ÓPfawmif rjzpfao;ygbl;/ tm;xkwpf rSmawmh ckeuajymwJt h wdik ;f eD0&PawGukd ½Irw S Nf yD;
y,fae&ygw,f? 'De0D &PawG 0dur© eÇ taetm;jzifh ukeNf yDpifNyDqrkd S pdwpf ifMu,fw,f? tJ'v D kd pdwpf ifMu,fwt hJ cgrS
bJ ,ckajymaewJh axmufuef awmifw h if;wJo h abmudk aoaocsmcsm odvmwm? ppcsi;f awmh aumif;aumif; rod
Edik af o;ygbl;? odygw,fvYkd bke;f BuD;wdYk u<um;NyD; wm0efrcHygbl;? ½Irw S zf efrsm;vmawmh eD0&PawG uif;pifuek f
w,f? tJ'D tcgumvusawmhrS azmif;w,fvYkd rw S ,f if 0rf;Adu k x f uJ awmifw h if;wJh oabmawG xif½mS ;vmw,f?
ydew f t hJ cgumvusawmhvJ avsmhwo hJ abmawG xif½mS ;vmw,f? 'Dvrkd xif½mS ;bl;vdYk b,forl rS jiif;Edik b f ;l ? aoao
csmcsm tm;xkwMf unhyf g? aoaocsmcsm xif½mS ;ygw,f? 'Dawmh azmif;w,f? ydew f ,fvYdkrw S w f m[m axmufuef
awmifw h if;wJh oabmudk odaevdYk 0ga,m"mwfukd vu©Pmtm;jzifh trSet f wdik ;f odaewmbJ? 'g[m ½kyw f &m;udk
obm0vu©PmeJY trSet f wdik ;f odwmbJ? vu©Pm&om'd0aoe y&d*a¾ [wAÁmvdYk qw kd hJ 0do'k rd¨ *feYJ vJ nDaewmbJ?
vu©P&oypöKy|me-y'|me0aoe emr½lyy&d*a¾ [m 'd|0d o d 'k ed¨ mr-vdYk qdw k hJ tbd"r®wo ¬ *F[usrf;eJYvJ nDaewm
bJ? rSeaf ewmbJ? uJ-aemufwyd'k f qdMk uOD;pdYk /
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 69
,dr;f ,dik v
f yI ½f mS ; a½GUoGm;wwfonf-qd/k
,dr;f w,f? ,dik w f ,f? vIy½f mS ;w,f? a½GUw,f? oGm;w,fqw kd m twlwcl snf;ygbJ? a0g[m&avmufom
uGaJ ewmyg? 0ga,m"mwf &otm;jzifh ork'&D P&omwJ?h a½GU½Sm;jcif;udpö ½Syd gw,fw?hJ 0ga,m"mwf&UJ &o qdw k m
0ga,m"mwf&UJ tvkyu f pd yö gbJ? 'gaMumifh 0ga,m"mwf&UJ tvkyu f bmwH;k qd,
k if? olY tvkyu f a½GU½Sm;aewmygbJ?
0ga,m qdw k m av½kyyf ?J olu tm;aumif;,if a½GUaewmyJ? ,ckavawG Munfyh g? tm;aumif;,if avawG[m
wae&mu wae&mudk a½GUoGm;aewmbJ? tm;raumif;,ifawmh olu awmifNh yD; Nidraf ew,f/ tJ'aD wmh ,dr;f wm
,dik w
f m a½GUwm oGm;wm vIy½f mS ;wmawG[m 0ga,m"mwf&UJ &o bJ? olYupd b ö ?J olYtvkyu f kd olvyk af ewmbJ?
azmif;w,f ydew f ,fvYkd rw
S wf hJ tcgrSm 'Da½GU½Sm;wJh oabmawGukd rodbaJ evdYk ukd rjzpfb;l ? 'guawmh aoaocsmcsm
odaeawmhwmbJ? azmif;w,frw S ,
f if tjyifbufukd wa½GUcsif; wa½GUcsif; a½GUoGm;wmudk odw,f? ydew f ,frw S ,
f if
twGi;f bufukd wa½GUcsif; wa½GUcsif; a½GUvmwmudk odw,f? 'guawmh txl;ajymp&mrvdyk gbl;? tvGex f if½mS ;yg
w,f? aemufwcku ypöKy|mef wJ/h
0ga,m"mwfukd ½INyD;od,if axmufuef awmifw h if;wJh avsmhwhJ vu©Pm eJY,ifvJ od&r,f? ,dr;f ,dik v f yI f
½Sm;wJha½GUoGm;wJh &o eJY,ifvo J &d r,f? 0ga,m"mwftvd½k &dS mbuf OD;wrf;rd&mbuf pdwt f vd½k &dS mbuf wGe;f aqmif
qGaJ qmifwhJ ypöKy|mef eJY,ifvJ od&r,f? 'D 3-rsdK;xJu wrsdK;rsdK;eJY od&r,fvYkd qdv
k ykd gw,f/
'kuH© a0'eH? qif;&Jaom cHpm;rIu/kd a0',rmaem0g? cHpm;onf ½Sad omfvnf;/ 0g? cHpm;qJ cHpm;pOfvnf;/
'kuH© a0'eH? qif;&Jaom cHpm;rIu/kd a0',mrDw?d cHpm;onf [lí/ yZmemwd? od\/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 70
'ku©a0'emudk odyHk
qif;&Jaom cHpm;rIawG jzpfwt hJ cg anmif;,if anmif;wm[m qif;&JwhJ cHpm;rIb?J yl,if ylwm? em,if
emwm[m qif;&JUwJh cHpm;rIb?J 'Dqif;&JwhJ cHpm;rIawGukd cHpm;wJt h cgrSm b,fvo kd &d rvJvYkdqakd wmh a0',mrd£wd?
cHpm;onf[í l / yZmemwd? od&r,fw/hJ *pämrd-yk'v f bkd J ygVdo'´genf; a,m*eJY ppfaq;Munf, h if a0',mrd-vdYk
trSa,m* eJY a[mxm;w,f? aoaocsmcsm jynfjh ynfph pkH kH teufjyef,if-t[H? igonf/ a0',mrd? cHpm;\vdYk 'Dvkd
teufjyef&w,f? 'Dae&mrSmvJ ygVdawmfeYJ wdu k ½f u
kd tf nDqv kd Qif igcHpm;\-vdYk rSwaf e&ayvdrrhf ,f? tJ'g[m ygVd&UJ
bmomjyefb?J tJ'gudrk mS ;w,fq, kd if bk&m;ygVdawmfuv kd J pGypf &JG ma&mufygw,f? 'gayrJch pH m;\qdw k hJ bmomjyeft&
cHpm;w,fqw kd hJ Armu w,froH;k bl;/ yl,if ylw,fvYkdbJ ajymygw,f? em,if emw,f? anmif;,if anmif;w,f-
vdYk bJ ajymygw,f? 'gaMumifh yl,if ylw,frw S b f Ykd? em,ifvJ emw,frw S b
f Ykd? anmif;,ifvJ anmif;w,frw S bf Ykd
ñTejf yaeygw,f? tJ'D ñTejf ywJth wdik ;f ½IrwS ,f if raumif;wJh cHpm;rIuav;awGukd odwmbJ? 'guawmh tifrwef
xif½mS ;aeygw,f? 'kua© 0'em[m raumif;wJt h awGUtxdrsm;udk cHpm;wJh vu©Pm½Syd gw,f/ 'ku?H© 'kua© 0'emonf/
ted|azm|AÁmEkb0evu©P?H tvdrk ½St d yfwhJ tawGUtxd raumif;wJt h awGUtxdukd cHpm;jcif; vu©Pm½Syd gw,fw?hJ
raumif;wJt h awGUtxd cHpm;jcif;[m 'kub © wJ /hJ 'Dawmh anmif;w,f anmif;w,f? ylw,f ylw,fvYkd rSwaf ewJt h cg
rSm raumif;wJh tawGUtxdukd cHpm;aewmawG[m odyx f if½mS ;aeygw,f? bmrS oHo,jzpfp&m r½Sb d ;l ? 'D
'kua© 0'em&JU vu©Pmudk aoaocsmcsm odaewmbJ? 'gvJ aqmify'k u f av; ay;xm;ygw,f? uJ-qd&k r,f/
ud,
k x
f EJ ydS pf uf cHcufxifonf-qdk/
ud,
k q
f if;&J odNrJ jrwfa,m*D-qdk/
pdwfudk odyHk
pdwu
f ;l uav;udk jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f rSw/f pdwu f ;l uav;[m tm½Hq k D a&mufa&mufomG ;w,f? iSurf sm; tpm
aumufaeovdyk gbJ? pdwu f av;u tm½Hu k kd zrf;zrf;NyD; odaew,f? pdwu f tm½Ho k w d ,f qdw k muawmh tvGex f if
½Sm;ygw,f? jrifwm rSwv f ukd ,f if jrifowd hJ pdwu f av;u jrif&wJh tqif;uav;udk zrf;,lvu kd o
f vdb k J tm½Hok w d hJ
oabmuav; xif½mS ;w,f? Mum;wm rSw, f ifvJ toHuav;udk zrf;,lvu kd o f vdb
k ?J eH&mrSm rSw, f ifvt J eYu
H av;
udk zrf;,lvu kd of vdb
k ?J pm;&m rSw, f ifvJ t&omuav;udk zrf;,lvu kd o f vdb
k ?J tawGYtxduav;awG rSww f hJ
tcgrSmvJ awGUxd&wJh tm½Hu k av;awGukd zrf;zrf;,laeovdb k ?J pdwu
f ;l wdik ;f pdwu f ;l wdik ;f vJ pdwu f ;l uav;awGukd
pdwu f ;l w,f? pOf;pm;w,f? BuHpnfw,f ponfjzifh rSw, f if tJ't D m½Hu k av;awGukd zrf;zrf;NyD; ,laeovdb k J
odaew,f? tJ'g[m pdwyf gbJw?hJ tm½Hu k kd odwm[m pdw&f UJ vu©Pm ygbJw?hJ pdwf qdw k m tm½Hu k kd odaomoabm
½dyS gw,fw?hJ tm½Hu k okd w
d hJ 'Dvu©Pmuawmh a,m*Dy*k Kd¾ vfrmS tifrwefxif½mS ;ygw,f? pmwwfonfjzpfap? rwwf
onfjzpfap? vufawGYtm;jzifh 'Dtwdik ;f ½Irw S ?f 'Dtwdik ;f xif½mS ;wmbJ? wcsdKYrsm; bmpmrS rwwfb;l ? odUk aomfvJ
yifuÓ kd Pfu awmfawmfaumif;w,f? yifuÓ kd Pfaumif;wJh yk*Kd¾ vfu todv½J iS ;f w,f? ajymvJ ajymwwfw,f?
pmoifxm;wJh yk*Kd¾ vfawmif wcsKd Yu olYvkd rajymwwfb;l ? olu aoaocsmcsm ½Si;f jyoGm;vdu k wf m rsm; awmfawmfukd
tHMh op&maumif;w,f? wcsdKYu vlBuD;awmif r[kwb f ;l ? cav;oli,fuav; i,fi,fbJ ½Sad o; w,f? 11-ESpf½G,f
12-ESpf½G,fwdkYayghav? 'Dvckd av;uav; wcsdKYu w,fajymwwfw,f? olwYkd &UJ pdwu f av;awG odaeyH[ k m ody½f iS ;f
w,f? tifrwefaumif;ygw,f/
acgif;aqmiftvm; a½SUoGm;wwfonf-qdk/
a[m ,ck ½kyw f &m;xJu 0ga,m"mwfukd vu©PmeJY &oeJY ypöKy|mefeYJ odyu kH kd ajymNyD;NyD? emrfw&m;xJu
vJ a0'emeJY pdwu
f kd vu©PmeJY &oeJY ypöKy|mefeYJ odyu kH kd ajymNyD;NyD? 'Dawmh 0ga,m"mwf a0'em pdwq f w
kd hJ 'D 3-rsdK;
udo
k od vdb
k J tjcm;½kyef mrfawGuv kd J jzpfqjJ zpfcu
kd rf mS ½Irw S af evQif enf;wlbJ odEikd w f ,fqw kd m oabmayguf
avmufygNyD? ,ck ½kyef YJ emrf uGyJ u
kH kd tusOf;csKyf ajymOD;r,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 72
½kyfeJYemrf uGJyHk
jrwfpmG bk&m;u 'DÓPfjzpfyu kH kd Oyrmuav;eJY jyxm;w,f? jyyHu k awmh a0VK&d, ac:wJh aMumifrsuf½JG
ywåjrm; &wemwck ½Sw d ,fqykd gawmh-wJ?h aMumifrsuf½JG ywåjrm; &wemwck ½Sw d ,f qdyk gawmh-wJ?h aMumifrsuf½JG
ywåjrm;qdwk m ,ckumv wcsKd Yval wG vufpyG x f rJ mS xnfx h m;wJh pdr;f pdr;f aMumifaMumif ausmufygbJ? tJ'aD usmuf
uav;rSm taygufuav;vJ azmufxm;w,f? tJ't D aygufxrJ mS vJ êud;jymjzpfap? êud;0gjzpfap? êud;eDjzpfap? êud;jzL
jzpfap? wyfNyD;xm;w,f qdyk gawmh? tJ'êD ud;eJY wyfox D m;wJh ausmufuav;udk rsufpad umif;wJv h u
l Munfv h u kd ,f if
'guausmufy?J 'guêud;bJ? 'Dêud;u'DausmufxrJ mS wyfox D m;wmbJvYkd uGjJ ym;pGm jrifomG ;ovdyk gbJw?hJ 'DOyrmrSm
ausmufeYJ ½kywf &m; wlygw,f? êud;eJY rSwo f w d phJ w
d f emrfw&m;wlygw,f? rSwo f wd phJ w
d f emrfu azmif;rI yderf pI aom
rSwpf &m ½kyu
f av;awGukd odoo d mG ;wm[m [dak usmufuav;xJrmS ç êud;uav;0ifaewmeJY wlygw,fw?hJ 'D Oyrm
[m tvGe½f iS ;f ygw,f? ,ck a,m*DawG ½Irw S Nf yD; emrf½yk uf yJG ekH YJ tHus udu
k af eygw,f/
taMumif;ESifh tusdK;rQ xifyHk
or®oeÓPf
'DÓPfu &ifuh sufvmawmh ½Irw S &f wJh ½kyef mrfuav;awGukd tpeJYtqH;k eJY ydik ;f jcm;NyD; odvmygw,f? tp
qdw
k m jzpfay:vmwJh oabmbJ? tqHk; qdw k m aysmufu, G o
f mG ;wJh oabmbJ? rSww f ikd ;f rSwwf ikd ;f tJ'v
D kd tpjzpf
ay:vmNyD;awmh aysmufu,G o
f mG ;wmudk awGYwt hJ cgrSm rNrJwhJ tedpw ö &m; bJvYkd oH;k oyfqifjcif ygw,f? tJ'g[m
or®oeÓPf bJ/
'DÓPft&mrSm t|uxmu-]]tedp?Hö rNrJaomw&m;ud?k a0'dwAÁ?H od&rnf/ tedpw ö m? rNrJ[k odrw
S &f
aMumif; vu©Pmud/k a0'dwAÁm? od&rnf/ tedpmö Ekyóem? rNrJ[½k aI om ÓPfu/kd a0'dwAÁm? od&rnf}} vdYk
'Dvñ
kd eT jf yxm;ygw,f/ tJ'D t|uxmudk bmomjyefNyD;awmh aqmify'k v
f yk x
f m;ygw,f? tJ'gudk vdu
k q
f Mkd u/
tedpu
ö kd od&rnf? tedpv
ö u©Pudk od&rnf?
tedpmö Ekyóemudk od&rnf/
tedp-ö rNrJaomw&m; qdw k m bmvJvYkdq, kd if cPrpJrjywfjzpfysufaewJh ½kyef mrfcE¨m w&m;awGygyJ?
'gaMumifh t|uxmrSm ]]tedpEö ?dÅ rNrJaom w&m;[lonfum;/ cE¨m yOöu?H cE¨mig;yg; w&m;taygif;yifwnf;}} vdYk
jyqdx
k m;ygw,f? tJ'gudk bke;f BuD;u ]]jzpfysuforQ ½kyef mrfcE¨mu tedpw
ö &m;}} vdYk aqmify'k f pDxm;ygw,f? uJ
'gudk qdkMu&r,f/
vlrsm;rSm rnfob l v J Ykd obd Ykd &m xl;jcm;wJh trSwv f u©Pmuav;awG toD;oD;½SMd uygw,f? tJ'gvdb k J ½kyf
emrfcE¨mawGrmS vJ rNrJb;l vdYk odrw S bf Ykd&m vu©Pmu ½Sad eygw,f? tJ'gu bmvJq, kd if ½kyef mrf cE¨mawG[m rlv
ur½Sad o;wJh tcdu k t
f wefYrmS jzpfay:vmNyD;awmh ½Sw d t
hJ cdu
k t
f wefY a&mufvmMuw,f? NyD;awmhwcg r½Sw d hJ tcdu k f
twefYa&mufNyD; uG,af ysmufomG ;Mujyefw,f? 'Dvjkd zpfay:vmNyD;awmh uG,af ysmufomG ;wm[m rNrJb;l vdYk odrw S b f Ykd
tedpvö u©Pm ygbJw?hJ [kww f ,f? wpHw k ck[m vH;k vH;k rjzpfay:vm,ifvJ tJ'gudk tedpö rNrJww hJ &m;vdYk rqd&k bl;?
tJ'gu edAmÁ efw&m;eJY trnfynwfrsdK;ygbJ/ NyD;awmh vmjyef,ifvJ raysmufrysufbJ xm0&wnfaer,fq, kd if
tJ'gudvk J rNrJww hJ &m;vdYk rqd&k aybl;? odYk ayrJh 'Dvjkd zpfay:vmNyD;awmh tNrJwnfaewJh w&m;qdw k muawmh r½Syd g
bl;? jzpfay:vm,if wcPcsif; aysmufysufomG ;wmcsnf;ygbJ? 'Dvu kd ,
G af ysmufomG ;wmudk tedpv ö u©Pm ac:w,f
wJ?h uJ qdMk u&r,f/
½Irw
S q
f rJ mS uG,af ysmufomG ;wmudk awGU&í rNrJ[o
k w
d mu tedpEö yk óemÓPf-qdk/
tJ'v
D kd jzpfay:NyD; uG,af ysmuf uG,af ysmufomG ;vdYk rNrJb;l vdYk jrif,if tJ'rD NrJwmawGukd qif;&JvYkd vJ xif
awmhwmygbJ? tewåoabmw&m;rQbJvYkd vJ jrifawmhwmygbJ? 'gaMumif-h
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 74
aqmify'k u
f qdw
k m;ygw,f? 'guvJ ,ckvt kd csdeef nf;enf;eJY NyD;atmifa[m&wJh w&m;yGrJ mS wdw
k ekd YJ NyD;atmif
vdYk csKH ;NyD;a[m&wmbJ? tcsed rf sm;rsm;eJY pHpk v
kH ifvif ajym&,ifawmh 'ku&© ,f 'kuv © u©Pm&,f 'kum© Ekyóem&,f? 'D
3-rsdK;udv k J toD;oD; cGjJ crf;NyD; ajymbdYk ygbJ/ NyD;awmh tewåeYJ pyfNyD; jynfjh ynfph pkH kH ajym&r,fq,
kd if twåpv JG rf;yHu
k kd
u awmfawmfus,fus,f½iS ;f jy&r,f? tewå&,f tewåvu©Pm&,f tewåmEkyóem&,f? 'D 3-rsdK;udv k J ½Si;f jy&
r,f? Ce 4-yg;uGJyHkvJ ½Sif;jy&r,f? 'gawGudku 3-4-em&D ra[mbJ rjynfph EkH ikd yf gbl;? ,ckawmjhrefjrefNyD;csiw f meJY
twdck sHK; vdu k &f awmhwmygbJ? uJ-'Daqmify'k u f kd qdMk u/
O',AÁ,ÓPf
'DÓPft&mrSm ½I&if;rSw&f if; rNrJb;l qif;&JbJ tewåoabmw&m;rQbJ-vdYk oH;k oyfqifjcifzefrsm;vdYk ydik Ef ikd f
wJt
h cgrSm roH;k oyfrqifjcifawmhbJ ½I½rkH Q ½Irw
S af ew,f? 'DawmhrS todawGu vsifjrefvmw,f? rSww f ikd ;f rSww
f ikd ;f
rSw&f wJh ½kyef mrf tm½Hu
k av;awG&UJ tpeJYtqH;k udk wdueJwu d eJ ydik ;f ydik ;f jcm;jcm;odvmw,f? tJ'gu O',AÁ,ÓPf
aygh/ tJ'DvdktcgrSm ta&miftvif; awGvJ ay:vmw,f? ESpo f rd t
hf m;&rI yDwd awGvJ tBuD;tus,f jzpfwwfw,f?
ud,
k pf wd \
f Nidr;f at;rI yó'd̈ qdw k muvJ txift½Sm; jzpfay:vmwwfw,f? MunfvifrI ,HMk unfrI Munfñrkd I
o'¨gw&m; awGuvJ tvGet f uJ ay:vmwwfw,f? rrSwEf ikd w f m rodwm&,fvYkd r½Sad wmhb;l vdYk xif&avmufatmif
owd awG ÓPf awGuvJ tvGeaf umif;aewwfw,f/ tJ'v D kd tcgrSm tifrwef 0rf;omtm;&jzpfaewwfygw,f?
tJ'gawG[m ckeu xderd'y¨ ikd ;f wke;f u ajymcJw h hJ w&m;t&omxl;awGaygh? a,m*Dy*k K¾ vfuawmh tJ'gawGukd edAmÁ ef
r*fzvkd f w&m;xl;&NyD;vdYk awmif xifaewwfygao;w,f/
b*FÓPfrS ocFg½kayu©mtxd
tJ'gawGukd ½Irw S Nf yD; y,fomG ;&ygw,f? tJ'gawGukd vGeaf jrmufomG ;awmh ½Iwikd ;f rSww f ikd ;f ukeu f ek of mG ;wm
aysmufaysmufomG ;wmudo k m awGYae&ygw,f? azmif;vdu k v
f Ykd rSwv
f ukd ,
f if Aduk yf okH P²mefuvJ rxifawmhb;l ? ud, k f
yHo
k P²mefvJ rxifawmhb;l ? w&dy&f yd ef YJ aysmufaysmufomG ;wmudv k J awGU&w,f? ydew f ,fvYkd rSwv f ukd ,f ifvJ 'D
twdik ;f bJ w&dy&f yd ef UJ aysufaysmufomG ;wmudo k m awGU&w,f? rSw&f wJh tm½Hw k iG f r[kwaf o;bl;? rSwo f wd phJ wd f
uav;a&m odoNd yD; aysmufaysmufomG ;wmudk awGU&w,f? b,f[mudb k J rSwrf wS ?f tm½Hak &m rSwo f wd hJ pdwu f av;
a&m a½SUqifh aemufqifh aysmufaysmufomG ;wmudo k m awGYae&w,f? pBuøavQmufae&mrSmvJ <uw,f vSr;f w,f
csw,fvYkd rSww f idk ;f rSww f ikd ;f w&dy&f yd ef YJ a½GUa½GUNyD; aysmufaysmufomG ;wmudo k m awGU&w,f? ajcyHo k P²mef ud, k yf kH
oP²mef bmrS rxifb;l ? tJ'gu b*FÓPf wJ/h wcsdKYu ]]<uw,f vSr;f w,f csw,f}} vdYk rw S , f if ajcum;,m;
vufum;,m; yHo k P²mefynwfBuD; xifrmS ayghvYkd tjypfwifNyD; ajymaeMuw,f? tJ'v D kd ajymwJh yk*Kd¾ vfawG[m
olwYkd rmS 'D b*FÓPfrsdK; rjzpfb;l ao;ygbl;vdYk 0efc&H ma&mufygw,f? 'Db*FÓPfukd awGYb;l ,ifawmh 'Dvkd r½drk ao
ajymrSm r[kwyf gbl;/
'DocFg½kayu©ÓPf jzpfaewJh tcgrSm *kPaf jcmufaxG qdw k hJ qV*Fak yu©meJY jynfph akH eygw,f? tJ'gudk ,ck
½Si;f vif; ajym&r,f? ]]ig;tif y,fav? *kPaf jcmufaxG? pHak p apmifw h yg;}} qdw
k hJ acgif;pOf aqmify'k xf u
J *kPf
ajcmufaxGeYJ jynfph &kH r,f qdw
k mu ta&;BuD;ygw,f? tJ'gudk jrwfpmG bk&m;u b,fvakd 0befxm;ovJqakd wmh-
£" bdua© 0 bduK© pu©Kem ½lyH 'domG ae0 okraem a[mwd e 'kra® em? Oayu©aum 0d[&wd oawm
orÜZmaem-wJh/
tqif;jrif&m? ½Irw
S cf g? rSepf mG odygap-qdk/
pu©Kem ½IyH 'domG ae0 okraem a[mwd e 'kra® em? Oayu©aum 0d[&wd oawm orÜZmaem-qdw k hJ 'DygVd
awmfxuJ pu©Kem ½lyH 'domG -qdw k hJ ygVdt& tqif;jrif&m-vdYk qdx k m;ygw,f? oawm-qdw k hJ yk't
f & ½Irw
S cf g-vdYk
qdx
k m;ygw,f? orÜZmaem-yk't f &rSepf mG odygapvdYk qdx
k m;ygw,f? 'gaMumifh aqmify'k q f akd yr,fv h Ykd tvGwaf vQmuf
a&;xm;wm r[kwb f ;l ? ygVdawmf&UJ bmomjyefygbJ? ]]tqif;jrif&m? ½Irw S cf g? rSepf mG odygap}} tqif;jrifvQif ½Irw S f
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 76
NyD;awmh ½kyef mrfoabmw&m; tedpö 'ku© tewå oabmw&m;udk rSepf mG odygapvdYk qdv
k ykd gw,f? tJ'v
D kd rSepf mG od
awmh bmjzpfrvJ qd, k if-
rSepf mG odae,if 0rf;omrIvJ rjzpfygbl;-wJh? pdwyf sufrv I J rjzpfygbl;-wJ?h vspfvsL½INyD; aeEdik yf gw,f? tJ'D
tusdK;udk &ygw,f-wJ?h b,fvkd 0rf;omp&maumif;wJh tqif;udk jrif&ayr,fvYkd 0rf;rombl;? b,fvkd pdwyf supf &m
aumif;wmudk jrif&ayr,fvYkd pdwrf ysub f ;l ? b,fvjkd zpfaewH;k qd, k if vspv f sL½INyD;awmh aeygw,f-wJ?h 'Dvkd aeEdik f
wmu b,fvykd *k Kd¾ vfvv kd if &[EÅmyk*Kd¾ vfw?hJ &[EÅmyk*Kd¾ vfrS jrifwikd ;f jrifwikd ;f b,ftcgrqdk 'Dtwdik ;f vspf
J Ykd q,
vsL½INyD; aeEdik w f mbJ? b,favmuf cspfp&maumif;wJh ESpo f ufp&maumif;wJh tm½Hu k kd awGY&aomfvJ &[EÅmyk*Kd¾ vfrmS
cspfjcif; r½Sbd ;l ? 0rf;omjcif;r½Sb d ;l ? b,favmufpw d yf sufp&m ½GpH &mrke;f p&maumif;wJh tm½Hu k akd wGY&aomfvJ pdwyf suf
jcif; rke;f jcif; ½GjH cif;r½Sb
d ;l ? tJ't D qif;uav; tJ'jD rifru I av;&JU tjzpftysufawGukd trSet f wdik ;f odNyD;awmh vspf
vsL½IaeEdik yf gw,fw?hJ od½rkH Q od½rkH Quav;eJY ½INyD;awmh oGm;aeygw,fw?hJ 'g[m &[EÅmyk*Kd¾ vf&UJ *kPb f /J
'gjzifh a,m*Dy*k Kd¾ vfu tJ'D &[EÅmvdk jzpfatmif tm;xkwv f Ykd jzpfyghrvm;vdYk qdak wmh jzpfygw,f? t|uxm
rSm ]]0dyóaum? 0dyóem½Ioo l nf/ wH? xdq k V*Fak yu©mud/k umwH?k ûyjcif;iSg/ oauúmwd? pGr;f Edik w f ,f}} vdYk
qdxk m;ygw,f? jzpfyu kH awmh ckeuajymcJw h t
hJ wdik ;f emr½lyy&dapä'ÓPfupNyD; tpOftwdik ;f wufvmvdYk ocFg½kayu©m
ÓPf a&mufwt hJ cgusawmh jzpfygw,f? ,ckvakd [m½Hrk Q em½Hrk QeJYawmh jzpfygvdrrhf ,fvYkd 0efrcHEikd yf gbl;? wu,f
wrf; wif;wif;&if;&if; jynfjh ynfph pkH kH tm;xkw, f if jzpfr,fvYkd om ajymEdik yf gw,f/
udk,fh[mudk,f ppfaq;Munfh
wcsKd Yur®|mef; *dP k ;f q&mBuD;awGu wynfah wGukd ajr§mufyifNh yD;awmh a[mwwfMuygw,f? olYw&m;udk
emvduk v f Ykd ½,
dS if wBudref m½Hek YJ aomwmyefjzpfw,f? 2-Budref m,if ou'g*grfjzpfw,f ponfjzifah yghav? 0g'jzefY
wJh odr;f oGi;f wJh oabmygbJ? tJ'g q&majymwJt h wdik ;f rdrrd mS jzpfw,f rjzpfb;l qdw k mudk ,ckajymcJw h hJ 0dyóem
ÓPfpOfeYJ a&m "r®m'gow&m;awmfeYJ a&m ud, k [
hf mud,
k f ppfaq;Munfb h Ykd vdyk gw,f? q&mu aomwmyefjzpfNyDvYkd
ajymwmeJY ud, k u
f bmrSrodbeJ YJ a,ma,mifNyD; jzpfaevdYk awmh ae&mrusb;l ? aomwmyefq, kd if bk&m;\ *kPfawG
udk ÓPfjzifh awGYoNd yD;awmh bk&m;tay:rSm ,HMk unfrI cdik Nf rJae&r,f? toufukd owfypfr,fvYkd qdak wmifrv S J
bk&m;udk rpGeYf vw T Ef ikd af tmif ,HMk unfrcI ikd Nf rJae&r,f? tJ'gudk Aka'¨ ta0pöyom'-ac:w,f? bk&m;üÓPfjzifah wGYod
NyD; ,HMk unfwhJ Munfñw kd hJ o'¨gw&m;wJ?h tJ'g[m "r®m'gow&m; wckygbJ? w&m;rSew f ck? rSeEf iS w
hf w
l hJ w&m;*kPf
t*Fg wckygbJ? tJ'gudk wdw k ekd YJ rSw&f atmif aqmify'k uf av; pDxm;w,f/
w&m;tm;xkww f hJ yk*Kd¾ vfu jrwfpmG bk&m;a[mxm;wJt h wdik ;f ½kyef UJ emrfrQom ½Sw d ,fqw kd mudb
k J ud, k wf ikd f
awGY&w,f? ½kyef mrfawG tm;vH;k cPrpJ jzpfysufaew,f? rNrJb;l ? qif;&Jcsnf;bJ? twåaumif r[kww f hJ oabm
w&m;rQcsn;f bJ qdw k mudv k J awGY&w,f? r*fÓPfjzifh edAmÁ efuv kd J awGY&w,f? zvormywf0ifpm;NyD;awmh zdv k Óf Pf
jzifv h J edAmÁ efuakd wGY&w,f? tJ'aD wmh jrwfpmG bk&m;udk bk&m;ppf bk&m;rSeb f v
J Ykd cdik cf idk Nf rJNrJ ,HMk unfomG ;w,f? aq;
pm;vdYk a&m*gaysmufwhJ vlu aq;q&m&JU pGr;f &nfuo kd Nd yD; ,HMk unfwmvdyk gbJ? xdYk twl r*fw&m; zdv k wf &m; edAmÁ ef
w&m;udv k J ud, k w
f ikd f rsufarSmufawGYNyD; cdik cf ikd Nf rJNrJ ,HMk unfw,f? w&m;usio hf ;kH NyD; r*fzv kd af &mufaewJh t&d,m
yk*Kd¾ vftaygif; oHCmawmfuv kd J rdrvd kd yk*Kd¾ vfrsdK;awGbv J Ykd cdik cf ikd Nf rJNrJ ,HMk unfw,f? tJ'gawGvJ "r®m'go ac:wJh
w&m;rSeaf wGygbJ/
aomwmyef vlxGuf
tJ'aD wmh bke;f BuD;u olYukd tm;ay;vdu k &f ao;w,f? ]][m 'um 'Dvrkd vkyef YJ ? tpu ud, k [
hf mudk
aomwmyef jzpfaerSawmh b,fou l bmajymajym? jzpfNrJomjzpfae? aemufjyefrqkwef YJ ig;yg;oDvvJ apmifNh rJapmifh
k &f ao;w,f? tJ'D 'umvdk aomwmyefvx
aeaygh}} vdYk bke;f BuD;u tm;ay;pum; ajymvdu l u
G f rjzpfbYkd ta&;BuD;yg
w,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 78
udk,fwdkifawGUrS odrSm
bke;f BuD; ,ckajymaewJh qV*Fak yu©muawmh wu,fukd jzpfwmyg? jzpfyu kH awmh ocFg½kayu©mÓPf a&muf
wJt
h cgrSm jrifwikd ;f jrifwikd ;f tqif;ud½k rI wS Nf yD; tjzpftysufawGukd trSet f wdik ;f odaeygw,f? tJ't D cgrSm 0rf;om
p&m tm½Hu k kd awGYayrJh 0rf;rombJeYJ od½rkH Q ½IaeEdik yf gw,f? tifrwef aumif;ygw,f? ud, k w
f ikd af wGYro
S rd ,f? tJ'g
[m aomwmyef rjzpfao;ygbl;? ykxZk OfbJ ½Syd gao;w,f? 'gayr,fvYkd 'DocFg½kayu©mÓPfu tifrwef aumif;yg
w,f/ b,fvkd ESpo f ufp&m aumif;wJh tm½Hu k kd jrif&ayrJh olYrmS ESpo f ufrI rjzpfb;l ? b,fvkd ESv;kH romp&m tm½Hu k kd
jrifayrJh bmrSrjzpfb;l ? oluonf;cHEikd w f ,f? od½kH od½u kH av;bJ odoo d mG ;aew,f? jzpfNyD; aysmufomG ;çjzpfNyD;
aysmufomG ;eJY jzpfysuw f hJ oabmuav;awGukd odoo d mG ;aew,f? 'gaMumifrh Ykd w&m;tm;xkww f hJ a,m*Dy*k Kd¾ vfrmS
&[EÅmyk*Kd¾ vf&UJ 'DqV*Fak yu©m*kPaf wGeYJ jynfph akH ewm? tifrwefukd Munfñpkd &m aumif;ygw,f? olrsm;uawmh
rodvYkd rMunfñckd sifaeygap? udprö ½Syd gbl;? ud, k [ hf mud, k af wmh ud, k w f ikd af wGYaewmrdYk odyMf unfñpkd &m aumif;wm/
pdwu f av;u tifrwef odraf rGU El;nHah ew,f? avmb jzpfp&m tm½Hrk mS vJ avmb rjzpf? a'gojzpfp&m tm½Hrk mS vJ
a'go rjzpf? 0rf;omp&mrSmvJ 0rf;rombl;? pdwyf supf &mrSmvJ pdwrf ysub f ;l ? olY[m wcgxJ nDrQaewmbJ? wem&D
tm;xkwaf e,if wem&Dv;kH ? 2-em&D 3-em&D tm;xkwaf e,if 2-em&Dv;kH 3-em&Dv;kH ? waeYv;kH tm;xkwaf e,if
waeYv;kH od½kH od½u kH av; odoNd yD; rjywfomG ;aew,f? bmrS t½Iyt f axG;r½Sb d ;l ? tifrwefuakd umif;wm/ tJ'v D kd
w&m;t&omawGrsm; awGYcsif,if tm;xkwMf uayawmh? ud, k wf ikd tf m;xkwrf mS awGYrmS ? bke;f BuD;wdYk u ajym½Hek YJ awmh
'Dw&m;t&omawGu ay:rSm r[kwb f ;l ? 'gaMumifh aqmify'k u f ]]&[EÅmtoGi?f a,m*D½iS ?f ½IvQif jzpfEikd af y}} wJ?h
qV*Fak yu©mqdw k m &[EÅmrSmjzpfwhJ *kPaf wGygbJ? 'gayr,fvYkd 0dyóema,m*Dy*k Kd¾ vfrmS vJ ½I,if tm;xkw, f if
jzpfEikd w
f ,fvYkd t|uxmu qdx k m;ygw,f? tJ't D wdik ;f bke;f BuD;wdYk uvJ aqmify'k u f av; pDxm;ygw,f/
0rf;omp&m tm½Hu k kd jrif&vdYk vJ 0rf;rombl;? pdwyf sufp&mtm½Hu k kd jrif&vdYk vJ pdwrf ysufb;l ? od½rkH Q od½rkH Q
vspfvsL½IaeEdik w
f m[m &[EÅm&JU*kPb f /J 'gayr,fh a,m*Dy*k Kd¾ vfrmS vJ ½IvYkd ½,dS if ocFg½kayu©mÓPfa&mufawmh 'D
*kP[f m jzpfEikd yf gw,fw/hJ jzpfovm; rjzpfb;l vm;qdw k m ud, k w
f ikd f prf;oyfMunfah ygh? prf;oyfMunf, h if aoao
csmcsm awGU&ygvdrrhf ,f/
xdYk twl toHMum;&m teHYH e&H mponf tukev f ;kH enf;wl oGm;ayawmh? 'gawGuawmh twdck sHK;NyD; ajym&awmh
r,f? aqmify'k u
f v
kd J twdck sKH ;NyD; a&;xm;w,f? uJ wyk'pf D wyk'pf D qdo
k mG ;MupdYk /
tJ'gtukefvHk; 'Gg& 6-yg;u qV*Fak yu©m jzpfyakH wGygbJ? twdck sHK;ajym&r,fq, kd if? 'Gg& 6-yg;u b,fvkd
aumif;wJh tm½Hek YJ awGYawGY? bmudb k J jrifjrif? bmudb k J Mum;Mum;? b,fvkd teHYub kd J eHe?H b,fvt kd &omudb k J
pm;±&? b,fvt kd awGYeYJ baJ wGUawGU? b,fvpkd w d u f ;l awG b,fvadk umif;wJh tm½Hak wGbJ ay:vmay:vm? 0rf;rom
ygeJYw?hJ b,fvpkd w d yf sufp&m tm½Hek YJ baJ wGYawGY? pdwrf ysufygeJYw?hJ b,fvakd e&rvJqakd wmh od½o kH ½d ukH av; odNyD;
awmh tnDtrQ vspfvsL½IaeygwJ?h jzpfNyD; aysmufomG ;vdYk rNrJb;l ? jzpfrI ysurf u I ESyd pf ufaevdYk qif;&Jb?J olYoabm
twdik ;f jzpfysufomG ;vdYk tewåoabmw&m;rQbJ qdw k mawG[m yg;pyfu ½Gwq f akd e&wm r[kwyf gbl;? olYtvdv k u
kd kd
odaewmawGyg? ½I&if; ½I&if; tvdv k ukd kd tod½iS ;f aewmawGyg? vufeYJ uikd Mf unf&h ovdk aoaocsmcsm odaewmawG
yg? tJ'v D okd ad eawmh 0rf;omp&mawGrmS vJ 0rf;rombl;? pdwyf sufp&mawGrmS vJ pdwrf ysufb;l ? tnDtrQ vspfvsL½INyD;
aeygw,fw?hJ wem&D½aI e,if wem&Dv;kH vH;k oGm;aewmbJ? ab;u yk*Kd¾ vfawGu bmajymaeae? bmqdak eae? olu
*½krpdu k bf ;l ? ½INrJ½o I mG ;aewmbJ? olYtrSwef YJ olYtm½Hek YJ olYowdeYJ ½INrJ½o I mG ;aewmbJ? ESpef m&DvJ oGm;wmbJ?
oH;k em&DvJ oGm;wmbJ? tifrwefaumif;ygw,f? £&d,mykxaf wGvJ rQaew,f? anmif;jcif; udu k cf jJ cif; rcHomjcif;
r½Sb d ;l ? 'DÓPfa&muf,if rlvu½Sad ewJh a&m*ga0'emawGawmif aysmufaew,f? tcsdKYa,m*DrmS a&m*g[mvH;k vH;k udk
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 79
aysmufomG ;w,f? aemufvJ ray:vmawmhb;l ? wcgxJukd aysmufomG ;w,f? tifrwefaumif;ygw,f/ 'Gg& 6-yg;rSm
tnDtrQ½IEikd w f ,fqw kd hJ 'D*P k af wG[m &[EÅmyk*Kd¾ vfrmS tNrJwrf; jynfph kH ygw,f? 'Djyif yk*Kd¾ vfawGrmS awmh tm;xkwf
aewJh tcgavmufom jynfph EkH ikd yf gw,f? 'gaMumifh 0dyóem a,m*Dy*k Kd¾ vfvJ tm;xkwv f Ykd ½,
dS if &[EÅmyk*Kd¾ vf&UJ *kPf
awGeYJ jynfph NkH yD;awmh aeEdik yf gw,f? ud, k o
hf EÅmefrmS &[EÅm&JU*kPaf wGeYJ jynfph NkH yD; aevdYk ½, dS if tifrwef 0rf;omp&m
aumif;wmaygh? ud, k [ hf mud, k f odyMf unfñpkd &m aumif;wmbJ? olrsm;u odr,fq, kd ifvJ tifrwef Munfñpkd &m
aumif;ygw,f? tJ'v D ykd *k Kd¾ vfukd bmrod nmrodeYJ uJ&h UJ jypfrmS ;rdwhJ olawGrmS vJ trsm;BuD; tjypfawG jzpfomG ;Edik yf g
w,f? tJ'o D wdûyp&m tcsufawGygbJ? NyD;awmh tJ'w D &m;uav;awGukd taMumif;nDnw G w f t hJ cgrSm tm;xkwMf unfh
bdYk &mvJ rarhMueJYayghav? bke;f BuD;wdYk uawmh jrwfpmG bk&m;\ud, k pf m; wqifah [mMum;&wmbJ? a[m½Ho k m a[mEdik f
ygw,f? bk&m;awmifrS a[m½Ho k m a[mEdik wf mbJ? 'DxufyNkd yD; rwwfEikd bf ;l ? yk*Kd¾ vfwikd ;f ud, k w
f ikd u
f sifrh S ud,
k w
f ikd f
awGUNyD;odrmS ? 'Dawmh qV*Fak yu©mtaMumif;udk 'gavmufajym,if awmfavmufygNyD? tcsde½f , dS ifawmh ajymbdYk &m
awmfawmfrsm;rsm; ½Syd gao;w,f/
oD;oefYopömawG
]]ig;tify,fav? *kPaf jcmufaxG? pHak papmifw h yg;}} qdw k hJ aqmify'k t f & eD0&Pig;yg;y,fyu kH kd ajymNyD;NyD?
*kPaf jcmufaxGeYJ jynfph ykH v kH J ajymNyD;NyD? tapmifw h yg;eJY jynfph ykH v kH J ajymNyD;NyD? 'gawGNyD;awmh ]]av;&yfru DS m? y,f½iS ;f
&m? opömoD;oefYrsm;}} qdw k hJ aqmify'k x f uJ av;&yfaom rS&D mudk rSyD akH wGvJ NyD;oGm;NyD? opömoD;oefYawG y,fyu kH
awmh twdck sKyfyaJ jym&awmhr,f? 'guawmh twdck sKyfq, kd if oów'd|ed YJ Oapä''d|d 'DEpS cf yk gbJ? avmurSm oów
'd|d t,l½adS ewJo h ul yk*Kd¾ vfowå0g[m aoNyD;awmhvJ wnfNrJwnfaew,f? wae&m&mrSm toufaumiftvdu k f
ajymif;a½TUNyD; ½SNd rJ½adS ew,fvYkd xifw,f? tJ'v D x
kd ifaewJh rdrt d ,lomrSew f ,f? 'Djyif t,l0g'awG tukerf mS ;w,fvYkd
oluy,fw,f? 'g[m rdpämt,l½w d S hJ olawG&UJ vrf;pOfb?J uk, d thf ,lukd rSew f ,f? olrsm;t,lukd rSm;w,fvYkd 'Dv, kd &l
rSmbJ? olrsm;t,lukd rSew f ,fq, kd if ud, k thf ,lukd rSm;w,fq&kd m usaerSmaygh/ NyD;awmh Oapä''d|d t,l½SdwJh oluvJ
yk*Kd¾ vfowå0g[m aooGm;,ifbmrSr½Sad wmhb;l ? tukev f ;kH aysmufomG ;w,fvYkd 'Dv, kd MkH unf,q l xm;w,f? 'gaMumifh
oluvJ aoNyD;wJah emuf [db k 0 'Db0awG ½Sad o;w,fqw kd m tvum; trSm;awG r[kww f [ hJ mawGbJ qdNk yD; y,fcs
w,f? ,ckacwf ½ky0f g't,lrsdK;ygbJ/ tJ'gawG[m ud, k t hf ,leYJ ud, k of m rSeaf ew,f? obm0"r® tppftrSeef YJ csdef
xd;k Munfv h ukd ,f ifawmh trSm;awGcsnf;bJ? 'gaMumifh tJ'rD pd mä t,lawGu oD;oefYopömawGw?hJ tJ'D oD;oefYopömawG
udv k J y,f&r,fw/hJ 'guawmh txl;y,fae&wm r[kwyf gbl;? a½SUydik ;f u ajymcJw h t hJ wdik ;f tapmifo h wduav;eJY
tNrJrjywf ½Irw S of mG ;,if ocFg½kayu©mÓPf a&mufawmh qV*Fak yu©meJY jynhpf w kH ,f? tJ'u D aeNyD; tpOftwdik ;f wuf
oGm;,if aomwmywård *fÓPf a&mufawmh 'Do;D oefYopömawG tukev f ;kH uif;aysmufomG ;ygw,f? 'Drpd mä 'd|ad b;BuD;
awG tukev f ;kH uif;aysmuf oGm;ygw,f? 'gaMumifh 'gvJ NyD;NyDvYkd bx J m;ygawmh/ w&m;a[mqdw k mNyD;csifvmawmhvJ
NyD;NyDvYkd ajym&wmbJ? rNyD;csiaf o;vdYk a[mr,fq, kd ifvJ 'Dae&mrSm a[mp&mawGu awmfawmfrsm;ygao;w,f? 'D
rdpmä t,l0g'pGv J rf;yHu k 10-rsdK;awmif ½Syd gw,f? tJ'gawGukd tEÅ*g¾ [d u'd|d vdYk ac:w,f? tcgwdik ;f awmh aqmify'k f
uav;awGawmif ay;xm;ygao;w,f? 'Dwcgawmh pm½Gux f J rygygbl;? tJ'aD qmify'k af wGu-
'gawG[m oD;oefYopömvdYk ac:wJh rdpmä t,lawG&UJ ,lqyHak qmify'k af wGygbJ? ,ckawmh tcsderf ½Sv d Ykd tus,f
½Sif;rjyEdkifbl;? 'gavmufeJYbJ tNyD;owf vduk Mf uygpdYk ? ]]av;&yfru
DS m? y,f½iS ;f &m? opöm oD;oefYrsm;}} qdw
k hJ 'Daqmif
yk't
f &ygqd, k if ig;ck NyD;oGm;NyD/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 80
½SmrSD;jcif; oHk;rsdK;
NyD;awmh ]]½SmrS;D uif;pif? BuHMunfvif? xGu0f if Nidr;f apom;}}wJ?h ½SmrS;D rluif;&r,f? ½SmrSD;rIqw kd m ]]umar
oem-umr*kPu f kd ½SmrS;D jcif;? ba0oem-b0udk ½SmrD;S jcif;? jA[®p&da,oem-jrwfaomtusifu h kd ½SmrS;D jcif;}}vdYk
oH;k rsdK; oH;k qif½h wdS ,f? umr*kPu f ½kd mS rS;D jcif; qdw k mu umr*kPt f m½Hak wGukd ESpo f ufom,mNyD; vdu k v
f ½H mS rS;D ae
wmudk qdw k mygbJ? tJ'g[m b,fusrSNidr;f ovJqakd wmh ,ckajymcJw h t
hJ wdik ;f owdeYJ rjywf½NI yD; tm;xkwo f mG ;vdYk ½dS
,if aomwmyefjzpfw,f? tJ'aD wmhvJ olu rNidr;f ao;ygbl;? ou'g*grfjzpfvYkd vJ rNidr;f ao;ygbl;? tem*grfjzpfwhJ
tcgusawmhrS olu Nidr;f oGm;w,f? tJ't D cgusawmh umr*kP½f mS rS;D rI[m vH;k vH;k r½Sad wmhb;l ? tukev f ;kH uif;oGm;
w,f? tJ't D em*grftjzpfukd a&mufatmif tm;xkw&f r,fvYkd qdv k ykd gw,f/ b0½SmrS;D jcif; qdw k muawmh tem*grfrmS
vJ rNidr;f ao;bl;? ½lyb0 t½lyb0awGukd tvk½d adS eao;wmbJ? uk, d b fh 0uav;eJYu, kd f om,maeao;wmbJ?
&[EÅmjzpfomG ;awmhrS olu Nidr;f w,f? 'gaMumifh &[EÅmjzpfatmif tm;xkw&f r,fvYkd qdv k ykd gw,f/ 'gawGuvJ
txl;tm;xkw&f wmawG r[kwyf gbl;? a½SUydik ;f u ajymcJw h hJ owduav;eJY ½Irw S Nf yD; tpOftwdik ;f vdu k o f mG ;vdYk ½,dS if
&[EÅmjzpfwhJ tcgusawmh tukev f ;kH Nidr;f oGm;wmygbJ/ jrwfaomtusifu h kd ½SmrS;D jcif; qdw k mu jrwfaom tusihf
rSeuf kd rodao;wJh ykxZk Ofy*k Kd¾ vfrmS [dt k usifu h [kwEf ;kd Ed;k ? 'Dtusifu h [kwEf ;kd Ed;k eJY vdu k v
f ½H mS azGNyD; ,lqaewJh rdpmä
t,l rdpmä tusifah wGuq kd v kd ykd gw,f? tJ'rD pd mä t,lqw kd hJ jrwfaomtusifh ½SmrS;D jcif;uawmh aomwmywård *f a&muf
wJth cgrSm jrwfaom tusifrh eS jf zpfwhJ r*¾i½f pS yf g;w&m;tusifu h kd odomG ;wJt h wGuf tJ'D rdpmä t,lawG[m tukev f ;kH
Nidr;f oGm;ygw,f? tJ'D a&mufatmif tm;xkwo f mG ;bdYk ygbJ/
BuHpnfrIawGvJ Munfvif&r,f
NyD;awmh ]]½SmrS;D uif;pif? BuHMunfvif}} wJ?h BuHpnfraI wGvJ Munfvif&r,f? 'guvJ jzpfwikd ;f jzpfwikd ;f udk
owduav;eJY rSwaf e,if jynfpo kH mG ;ygw,f? umr0dbufeYJ vdck sifEpS o f ufNyD; BuHpnfr, d if tJ'gudrk w S vf ukd ?f
aysmufomG ;w,f? Asmyg'0dwufeYJ olwyg; aoysufa&;twGuf BuHpnfr, d if rSwv f u kd ?f olvJ aysmufomG ;wmbJ/
0d[o ð 0dwufeYJ n§O;f qJbYkd BuHr, d if tJ'gudk rSwv f u kd ?f olvaJ ysmufomG ;wmbJ/ 'gaMumifh BuHpnfraI wG[m Munfvif
NyD;awmh oGm;ygw,f? tJ'v D ½kd rI wS v f Ykd &[EÅmjzpfomG ;wJt h cgrSm pdwt f BuHtpnf[m tNrJrjywf MunfvifomG ;yg
w,f? tJ'aD &mufatmif tm;xkwb f Ykd ygbJ/ ]]½SmrD;S uif;pif? BuHMunfvif? xGu0f if Nidr;f apom;}}wJh xGuo f uf 0if
oufNidr;f wJh pwkwp¬ smefeYJ vJ jynfph &kH r,fw?hJ tJ'D psmefuawmh woD;wjcm; tm;xkw, f rl S &w,f? 'guawmh &[EÅm
jzpf½ekH YJ vJ yk*Kd¾ vfwikd ;f rSm rjynfph EkH ikd b f ;l ? tbdnmOf 6-yg;eJY jynfph w kH hJ qVbdn&[EÅm yk*Kd¾ vfawG? 0dZmÆ oH;k yg;eJY
jynfph w kH hJ aw0dZmÆ &[EÅm yk*Kd¾ vfawG? 'Dvkd xl;jcm;wJh &[EÅmawGom 'Dpwkwp¬ smefeYJ jynfph ykH gw,f? oku0© yd óu
vdYk ac:wJh &[EÅmawGrmS awmh 'Dpsmefukd r&bl;? r&ayrJh tJ'&D [EÅmawGvJ edAmÁ efuakd wmh tjcm;&[EÅmawGvkd twlwl
a&mufwmygbJ? 'DpsmefeYJ jynfph , kH ifawmh ydak umif;wmayghav? 'gutqift h wef;jrifw h maygh? yXrwef;eJY 'kw, d wef;
vdYk cGMJ uygpdYk ? psmefr&bJeYJ r*f zdv k f edAmÁ ef&w,fq, kd if 'kw, d wef;aygh? olu tnHph m;aygh? psmefv&J w,fç r*f zdv k &f
NyD; &[EÅmvJ jzpfomG ;w,fq, kd if olu yXrwef; aygh? omNyD; aumif;ygw,f/ 'Dvkd yXrwef;u ydNk yD;aumif;ayrJh
tm;xkww f hJ a,m*Du jynfph akH tmif tm;xkwEf ikd rf S jzpfrmS ? jynfph akH tmif tm;rxkwEf ikd v f Ykd ½,
dS ifawmh 'kw, d wef;eJY
edAmÁ efa&muf,ifvJ udpNö yD;wmygbJ? edAmÁ efa&mufwhJ tcgusawmh bk&m;&,f? qVbdn&[EÅm&,f? aw0dZ&Æ [EÅm&,f?
oku0© yd óu&[EÅm&,fvYkd bmrSrxl;ygbl;? qif;&JNidr;f wm twlwcl snf;ygbJ/ 'gaMumifh xGuo f uf 0ifouf Nidr;f
wJh pwkwp¬ smefqw kd muawmh &,if omNyD; aumif;ygw,f? r&,ifvJ &[EÅm jzpfw,fq, kd if jynfph akH ewmygbJ?
tJ'gudk txl; owdûybdkYygbJ/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 81
vGwf,if vGwfaMumif;odonf
aemufNyD;awmh ]]pdwaf umif;pGmvGw?f ynmvGw?f rcRwf *kPq f ,fyg;}} wJ?h 'guawmh rkcsjynfph &kH rnfh
t&d,m0goawGb?J tpOftwdik ;f tm;xkwo f mG ;vdYk ½,
dS if pdwu f av;[m aumif;pGm vGwo f mG ;ygw,fw?hJ &m*udav
omvufrv S J vGwo f mG ;w,f? a'goudavom? arm[udavom vufrv S J vGwo f mG ;w,f? 'guawmh t&[wår*f
ÓPfa&mufwt hJ cg vH;k vH;k vGwo f mG ;ygw,f? tJ'g[m t&d,m0gowckygbJ/ tJ'v D vkd w G o f mG ;,if vGwo f mG ;NyDqw kd m
udvk J ud, k [hf mud, k b f J odw,f? tJ'v D kd vGwo f mG ;rSe;f ud,k [hf mud, k f qifjcifNyD; odomG ;wm[m ok0rd w k yå nm wJ?h
&m* a'go arm[awG rjzpfEikd af tmif vGwo f mG ;NyDvYkd qifjcifNyD;odwhJ ynmygbJ? 'gvJ t&d,m0gowckb/J &[EÅm
yk*Kd¾ vf&UJ pdw[ f m b,ftm½Hek YJ awGUawGU vGwv f yfaew,f? tcsKyftcs,f twG,t f wmr½Sb d ;l ? &m*eJYw, G w f mrI r½Sd
bl;? a'goeJY wG,w f mrI r½Sbd ;l ? arm[eJY rmeeJY wG,w f mrI r½Sbd ;l ? bm udavomeJYrS wG,w f mrI r½Sb d ;l ? vH;k vH;k
vGwv f yfaew,f? tJ'gudk ok0rd w k på ad wåm vdYk a[mxm;w,f? aqmify'k rf mS awmh pdwaf umif;pGmvGwf vdYk qdx k m;
w,f/ NyD;awmh tJ'v D kd vGwv f yfomG ;aMumif;udk jyefqifjcifNyD;awmh odomG ;w,f? tJ'gu ok0rd w k yå anm qdw k hJ
a'oemawmft&aumif;pGm vGwaf jrmufomG ;NyDvYkd qifjcifwhJ ypöa0u©Pmynm ygbJ? tJ'gudk aqmify'k rf mS ynm
vGwf vdYk qx kd m;ygw,f? ]]ighpw d af wG[m vGwv f yfaewmbJ? b,frmS rS txdtNidr½Sb d ;l ? tukev f ;kH vGwaf jrmufae
wmbJ}} qdw k m ud, f PfeYJ od&w,f? tJ'g[m ypöa0u©PÓPfygbJ/
k yf ikd Ó
tJ'v D q
kd ifjcifwmuvJ &[EÅmjzpfro S m qifjcifwm r[kwyf gbl;? aomwmyefjzpf,ifvJ ud, k rhf mS udavom
awG uif;oGm;oavmuf vGwaf jrmufaewmudk odygw,f? olYpw d [
f m a½S;ueJY rwlb;l ? ½kyef mrfw&m;awGukd ½kyef mrf
w&m;rQbJvYkd trSet f wdik ;f odNyD;aew,f? yk*Kd¾ vfowå0gqdw k hJ taumifuav; aysmufaew,f/ bke;f BuD;wdYk qrD mS
w&m;tm;xkww f hJ 'umBuD;wa,mufu 'Dvakd jymbl;w,f? a½S;uawmh bk&m;ç wynfah wmfwYkd jyefpOf;pm;vdu k ,f if
taumifuav; ½Sad ew,fb&k m;wJ?h toufaumifuav;u ½Sad ew,f? ,ckawmh bk&m;çpOf;pm;wdik ;f pOf;pm;wdik ;f
½kyef mrfcsnf;bJ? jzpfysufww hJ &m;csnf;bJ xif½mS ;awGY&vdYk taumifuav; aysmufaew,fb&k m;vdYk oluajymw,f?
tJ'g[m aomwmyefuxJu pNyD;awmh ouúm,'d|rd S vGwaf ewmudk olYu, kd yf ikd Ó
f PfeYJ qifjcifNyD; ajymwmygbJ?
bke;f BuD;wdYk u a[m&wmr[kwyf gbl;? olY[mae&mtusom;bJ? 'D'umBuD;vJ ,ckawmhr½S½d mS ygbl;? uG,v f eG o
f mG ;yg
NyD/
NyD;awmh 0dpu d pd mä -,Hrk mS ;rIw?hJ ,Hrk mS ;rI qdw k m[m ,Hrk mS ;p&mtaMumif; r½Sad o;,ifawmh olu rjzpfay:vm
ao;bl;? bk&m; w&m; oHCmeJY pyfNyD;awmh vl wa,mufa,mufu ,Hrk mS ;jzpfavmufatmif ajym,if,rkH mS ;rIu jzpf
ay:vmwwfw,f? w&m; &xm;wJh yk*Kd¾ vfrmS awmh ,Hrk mS ;rIu r½Sad wmhb;l ? b,fou l b,fvakd jymaeae? olYrmS awmh
bk&m; w&m; oHCmeJY pyfNyD;awmh,rkH mS ;rI r½Sb d ;l ? tJ'geJYpyfNyD;awmh pdwv f wG af jrmufaewm[m olYrmS xif½mS ;ae
w,f/ tJ'eD nf;jzifah yghav aomwmyefvJ aomwmyeftvdu k f vGwaf jrmufw,f? ou'g*grfvJ ou'g*grftvdu k f
vGwaf jrmufw,f? tem*grfrmS awmh umr&m* Asmyg'awGrS vGwaf jrmufaewmudk xif½mS ;awGYaewmbJ? tJ'gawGu
ud,k yf ikd Ó
f PfeYJ ukd od&rSm? olrsm;ajym½Hek YJ ,H&k wmrsdK; r[kwb f ;l ? uif;oifuh if;xdu k w f hJ udavomawG uif;aew,f
Nidr;f aew,fqw kd m ud, k [ hf mud,k f pOf;pm;wdik ;f pOf;pm;wdik ;f ½Si;f NyD;awmh odae&rSm? 'gaMumifrh Ykd pdwt f vdt
k m;jzifv h J
udavomawGrS vGwaf jrmuf&r,f? ynmtvkt d m;jzifv h J 'Duad vomawG ighrmS rjzpfEikd b f ;l vdYk vGwaf jrmufaMumif;udk
od&r,f? aomwmyefjzpfNyDvYkd ,lqxm;wJyh *k Kd¾ vfu aomwmyefrmS uif;oifh uif;xdu k w f hJ udavomawG rdro d EÅmef
rSm rjzpfb;l qdw k mudk od&rSm? tJ'D udavomawG jzpfaevdYk ½, dS if aomwmyef r[kwaf o;bl;aygh? raeYuajymcJw h mvdk
wcsdKYu aomwmyefqw kd hJ trnfuv kd cJ cH sifao;? 'kp½du k af wGvJ uif;atmifra½Smifcsifb;l ? olwyg;toufvJ owf
csifao;qdw k hJ yk*Kd¾ vfu ]]aomwmyef[m olYtoufukd owfaumif;w,f owfEikd w f ,f}} vdYk qH;k jzwfvkd qH;k jzwfeYJ
'guawmh ae&mrusbl;? t&ufêuduw f hJ yk*Kd¾ vfu t&ufuv kd J aomufcsif? aomwmyefvYkd vJ trnfccH sifawmh
]]aomwmyef[m t&ufvJ aomufaumif;w,f}}vdYk qH;k jzwfvkd qH;k jzwfeYJ 'gvJ ae&mrusbl;? 'Dvkd ud, k bhf ufukd
vduk Nf yD; rw&m;qH;k jzwfvYkd b,fjzpfrvJ? w&m;bufvu kd rf aS ygh? tJ'gaMumifh ]]pdwaf umif;pGmvGw}f }vdYk qdw k t hJ wdik ;f
pdwu f vJ udavome,fy,fu vGwaf jrmufae&r,f? aomwmyefvJ aomwmyeftvdu k f udavomu vGwaf jrmuf&
r,f? ou'g*grfvJ ou'g*grftvdu k f vGwaf jrmuf&r,f? tem*grfvJ tem*grftvdu k f vGwaf jrmuf&r,f? &[EÅm
qd,k ifawmh tukev f ;kH vGwaf jrmuf&r,f? tJ'v D kd vGwaf jrmufaewmudv k J jyefqifjcifwikd ;f qifjcifwikd ;f vGwaf jrmuf
aeaMumif; xif½mS ;ae&r,f? ud, k af wGY vufawGYtm;jzifh xif½mS ;ae&r,f? pmawGYr[kwb f ;l ? jzpfwwfwhJ udavom
awG[m a½S;wke;f u w&m;tm;rxkwcf ifu jzpfcw hJ ,f? ,ck w&m;xl;udk &NyD;wht J cgrSm tJ'D jzpfaeus udavom
awG rjzpfvmawmhb;l qdw k mudk oufaocHtjzpfeYJ ud, k [hf mud, k f xif½mS ;ae&r,f? 'gudk qdv k w kd ,f/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 82
w&m;tqHk; ed*kH;csKyf
edAmÁ efukd awGYjrifvQif atmufxpfq;kH tm;jzifh aomwmyefjzpfNyD; tyg,fav;yg;rS vGwaf jrmufomG ;ygw,f?
atmufxpfq;kH tm;jzifh tJ'D aomwmyeftjzpfukd a&mufonfwikd af tmif ]]jzpfwikd ;f rSw½f ?I owdûy? apmifrh I tpOfxm;}}
qdw
k ahJ qmify'k tf & tm;xkwo f mG ;MubdYk vdyk gw,f? xdx
k uf wwfEikd af o;,ifvJ t&[wår*f zdv
k tf xd a&mufatmif
tm;xkwo f mG ;MubdYk ygbJ/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; NyD;\/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 83
aemufqufwJG
trSwf(1) ½Sif;vif;csuf
trSet f m;jzifrh u l m; xdpk ma&;q&mBuD; wOD;omvQif usrf;*eftaxmuftxm; r½Syd gbJ olrsm;xuf xl;uJí
olYpwd x
f x J if&mjrif&mawGukd pdwu f ;l BuHqNyD; twåaemrwdrQjzifh a&;om;azmfjyjcif; jzpfavonf? odYk aomf xdo k Ykd
aom a&;om;csuu f ykd if okwenf;olwYkdu [kwv f NS yDxif&m rSwo f m;ajymqdjk cif;ç tvm;wl a&;om;azmfjyjcif;rsm;udk
ûyMurnfqv kd Qif Ak'o¨ moemawmf\ *kPMf uufoa&udk xdcu kd jf cif;ç aomwmyef t&uform; aomwmyef 'kóv D p
onfwYkd rMum;aumif; temomay:xGuv f mjcif; ponfjzifh omoemawmf\ tusdK;rJçh vlrsm;pGmwdYk \ tusdK;rJjh zpf
zG,&f m½Sad omaMumifh vspfvsL½Irxm;oifah omt&mjzpfí tcsdet f cgtm;avsmfpmG Mo0g'ay;onft h aejzift
h &d,m0go
w&m;xJü xnfo h iG ;f í azmfjycJ&h jcif; jzpfayonf/
xdMk o0g'w&m;tpOfxüJ om"uygVdukd tus,fjy&ef roifah omaMumifh xdpk Oftcgu jynfph pkH mG rjycJ&h ay?
,ckru
l m; okwenf;olwYkdtwGuf azmfjyoifah o;onf[k oabm&aomaMumifh oufqikd &f m ygVdt|uxm tcsKd Yukd
aemufqufwJG taejzifh azmfjyvdu
k &f ayonf/
t*Fw
k &å ygVdawmf yXrtkyf pmrsufEmS eHygwf 233-234-odum© okww f Ykd ü aomwmyefEiS hf ou'g*grf yk*Kd¾ vf
wdkYudk ]]oDavok y&dy&l um&D-oDvwdYk ü tjynft h pHk ûyusifah vh½o
dS }l } [lí¤if;? orm"doð® rwåaomum&D-ynm,
rwåaomum&D-orm"dEiS hf ynmü wpdww f a'o yrmPtm;jzifh ûyusifah vh ½So d }l } [lí¤if; a[mawmfr\ l ? tem*grf
udkrl ]]oDavok y&dy&l um&D-orm"doð® y&dy&l um&D-oDvESihf tjynfhpHk ûyusifhavh½Sdol}} [lí¤if;? ]]ynm, rwåaom
um&D-ynmü wpdww f a'o yrmPtm;jzifh ûyusifah vh½o dS }l } [lí¤if;? &[EÅmudrk u l m; ]]oDavok y&dy&l um&D-
orm"doð® y&dy&l um&D-ynm, y&dy&l um&D-oDv orm"d ynm oH;k yg;vH;k ü tjynft h pHk ûyusifah vh½o
dS }l } [lí¤if;
a[mawmfr\ l /
txufygokww f Ykd ü tem*grfEiS hf &[EÅmudk ]]oDavok y&dy&l um&D-oDvwdYk ü tjynft h pHk ûyusifo
h }l } [k a[m
ouJo h Ydk aomwmyefuv kd nf; oDavok y&dy&l um&D- oDvwdYk ü tjynft h pHu k sifoh }l }[líyif oDvt&mü wef;wlxm;
í a[mawmfro l nf? xdak Mumifh aomwmyefrmS umr&m*Asmyg'paom udavomtcsdKY ruif;ao;aomfvnf;
aomwmywård *fjzifh NyD;aom o'¨g 0D&, d owd paom£aNE´wYkdtpGr;f aMumifh &[ef;jzpfvQif (avmu0ZÆ) avmujypf
½Sad om odum© yk'wf Ykd EiS hf pyfí oDv tjynft h pHk pifMu,fonf vHûk cHonf [lí¤if;? vl0wfaMumif jzpfvQifvnf;
ig;yg;oDv tjynft h pHk pifMu,fonf vHûk cHonf [lí¤if; rSw&f m\? xdo k YkdrrSe, f bl J ]]aomwmyefrmS umr&m*
Asmyg'paom udavomawG ruif;ao;aomaMumifh touftEÅ&m,f paom tvGet f a&;BuD;onfh taMumif;rsm;ESihf
awGYêuHvQif oDvysufEikd af o;onf}} ponfjzifh rdr\ d ykxZk Ofpw
d Ef iS hf EdiI ;f ,SOBf uHqí ajymqdv k Qif xdo k o l nf jycJh
aom odum© okwf paomjrwfpmG bk&m;\ pum;awmfukd usL;ausmyf ,fzsu&f m a&muf\/
tavsmftm;jzifh BuHq,loifo h nfrmS ...aomwmyefrmS r*fjzifNh yD;aom o'¨gw&m;onf tjynft h pHk cdik Nf rJvsuf
½Sd\ ygwdarmu© oH0&[kac:aom odum© yk'q f ikd &f moDvonf xdo k '¨g\tpGr;f jzifh NyD;pD;jynfph \
kH wdkwdkESifh ½Sif;½Sif;
ajym&vQif...jrwfpmG bk&m;ud,
k MkH unfvQif bk&m;\pum;udk vdu k ef mí oDvjynfph \ kH ? r,Hv k Qif rvduk ef mí rjynfph ?kH
Oyrmtm;jzifh vlrrmonf aq;q&mud, k v
kH Qif xdq k &m\pum;udv k ukd ef m\ r,Hv
k Qif rvdu k ef mouJoh Ykd yifwnf;/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 84
aomwmyefonfum; Aka'¨ta0pöyo Ü ma'e orEém-*awm-bk&m;ü ÓPfjzifo h uf0ifí rwkerf vIyf cdik Nf rJpmG
,HMk unfaom o'¨gw&m;ESihf jynfph akH y\? xdt k wlyif w&m;awmf oHCmawmfwYkdü ,HMk unfaom o'¨gw&m;ESiv hf nf;
jynfph akH y\? xdYk aMumifh jrwfpmG bk&m;u ]]tjypf½o dS nf rûyaumif;}}[k ynwfa[mMum; wm;jrpfxm;aom trI[o l rQ
udk ½dak opGma½SmifMuOf\? toufupkd eG Yf íaomfvnf; apmifph nf;\? xdYk jyif r*fjzifNh yD;aom 0D&, d ESivhf nf; jynfph akH om
aMumifh tacsmifcí kd rw&m;ojzifh ypön;f ½Smjcif;rsdK;udk rûy? vHYk v0D&,
d jzifh tyef;cHí rSeu
f efw&m;aom or®mtmZD0
jzifh ypönf;½Sm\? xdYk jyif a½S;ü ajymcJo h nfth wdik ;f r*fjzifNh yD;aom owdjzifv h nf; trSw&f aeaomaMumifh rxde;f Edik f
rodr;f Edik af vmufatmif jyif;xefaom tyg, *reD, avmb ponf rjzpfEikd ?f þo'¨g0D&, d owdpaom £aNE´wYkd
\tpGr;f aMumifh aomwmyefrmS oDv tjynft h pHk pifMu,fonf vHûk cHonf-[líomvQif BuHq rSw, f o l ifah yonf/
(*) oHaC ta0pöyo Ü ma'e orEém*awm a[mwd oky#Ü yd aEém b*0awm om0u
oHaCm/y/ tEkw&å H yknau©wHå avmuómwd/
(*) ]]jrwfpmG bk&m;\ wynfo h m; oHCmawmfonf aumif;aom tusih½f adS wmfryl gay\/ y/ owå0gtaygif;
\ aumif;rIûy&ef tjrwfq;kH v,fajr jzpfawmfryl gay\}} [k oHCmawmfü rwkerf vIyf Munfñjkd cif;ESihf jynfph \
Hk /
(C) rusKd ; rayguf rajymuf rusm;ukeaf om/y/ orm"dukd jzpfapwwfuek af om t&d,mwdYk ESpo
f uftyf
ukeaf om oDvwdYk EiS hf jynfph \
kH /
þonfyif aMu;rHw k &m;wnf;? ,if;aMu;rHw k &m;ESihf jynfph akH om t&d,mwynfo h nf ajymMum;vdyk grl ]]ighrmS
i&Jy#doaE¨ ukeNf yD? wd&pämefy#doaE¨ ukeNf yD? Nydwmå y#doaE¨ ukeNf yD? tyg,f'*k w ¾ o
d Ykd ysufp;D í usa&mufz,G f ukeNf yD?
igonf aomwmyefjzpf\? tyg,fbo kH Ykd ysufp;D í rusEdik Nf yD? *wdÓPf ude;f aoNrJNyD? txufr*f ÓPf oH;k yg;vQif
aemufq;kH aom a&muf&m½S\ d }} [k rdru
d , kd wf ikd yf if rdrt
d aMumif;udk qH;k jzwfajymMum;Edik f ay\/ (jrefrmjyef)
t&d,mwdYk ESpo f uftyfuek af om [l&mü t&d,mwdYk onf ESpo f uftyf cspftyf jrwfE;kd tyfuek af om ([k qdk
vd\k )/ rSeaf y\/ ig;yg;oDvwdYk ukd t&d,mwdYk onf b0wyg;odYk a&mufaeukeaf omfvnf; rysufapuke?f þodYk vQif
xdt
k &d,mwdYk onf cspftyfayuke\ f / xdik g;yg;oDvwdYk ukd &nfí }}t&d,mwdYk ESpo f uftyfuek af om oDvwdYk }} [laom
xdpk um;udk qdak yonf/ rusdK;ukef ponfukd wlonf\ tpGr;f jzifh qdt k yfayonf? wlyu kH m; EIwcf rf;a&;ü wpdwf
wydik ;f usdK;yJah omcGuu f kd usdK;yJoh nf[í l ¤if;? tv,füaygufaomcGuu f kd aygufonf[í l ¤if;? wae&mü tqif;
trsdK;uGaJ om EGm;rudk aMumifusm;onf [lí¤if;/ trsdK;rsdK;aom tajymuftuGu½f adS om EGm;rudk ajymufonf[í l
¤if;? ajymqd&k ouJo h Ykd xdYk twlyif odum© yk't f pOftm;jzifh tpüjzpfapç tqH;k üjzpfap wckcyk sufaomoDvonf usdK;
onfrnf\? tv,fü odum© yk'w f ckysufvQif aygufonfrnf\? wae&m&mü odum© yk'f ESpcf o k ;kH ck tpOfvu
kd yf suf
vQif aMumifusm;onfrnf\? wckjcm;ysuv f Qif ajymufonfrnf\? xdo k Ykd aom tjypfrsm; r½So d jzifh rusdK;onft h jzpf
ponfukd odtyf\/y/ orm"dukd jzpfapEdik u f ek af om [l&mü psmef r*f zdvk f tyÜemorm"duakd omf¤if; Oypm orm"dukd
aomf¤if; jzpfapjcif;iSg pGr;f Edik u
f ek af om ([k qdv k \ kd )/ (jrefrmjyef)
txufyg ygVdt|uxmwdYk jzifh aomwmyef t&d,mrSm ig;yg;oDvxJu odum© yk'f wckcrk Q rysufbJ jynfph kH
pifMu,faMumif;? ,ckb0üom r[kw?f aemifb0wdYk üvnf; rysuyf J jynfph pkH ifMu,faMumif; xif½mS ; jy\? xdYk jyif
orm"do0H wåead u[d-orm"dukd jzpfapwwfuek af om[laom *kPyf 'k jf zifh oDvpifMu,frS orm"dtppfjzpfEikd o
f nfukd
vnf; jy\/
atmufyg t*Fw
k &å oH,w
k yf gVdwYkd üum; t&d,myk*Kd¾ vfMuOfa½Smifaom odum© yk'if g;yg;udk toD;toD; xif½mS ;
jyawmfr\
l /
,awm acg *[ywd t&d,om0uó £rmed yOö b,med a0&med 0lyoEÅmed a[mEÅ?d £ar[d p
pwl[d aomwmywå, d a*F[d orEém*awm a[mwd/ aom tmucFrmaem twåem0 twåmeH Asmua&,s
]]cDPed&a,mrS/d y/ aomwmyaEém[ro®/d y/ oarÁm"dy&m,aPm}}wd/
(t*Fw
k &å ygVd wwd,tkyf 205? oH,w
k f yXr 297)
b,H a0&EÅd tw¬awm {uH/ a0&Oö emarwH 'k0"d H a[mwd Am[d&H tZÑwåu d EÅ/d {aue [d
{uó ydwm rm&dawm a[mwd? aom pdaEÅod ]]{awe ud& ar ydwm rm&dawm? t[rÜd wHa,0
rma&ómrD}} wd edow d H ow¬H tm'g, p&wd/ ,m wó tAÇEaÅ & OyÜEaé 0& apwem? £'H Am[d&H
a0&H emr/ ,m ye £w&ó ]]t,H ud& rH rma&ómrDwd p&wd? t[ar0eH yXrw&H
rma&ómrD}} wd apwem OyÜZw Æ ?d £'H tZÑwåu
d H a0&Hemr/ £'H wm0 Ob,rÜd 'd|"r®u d ar0/ ,m
ye wH ed&a, OyÜEHé 'domG ]]{wH y[&dómrD}} wdZvdwH t,rk*&¾ H *PSawm ed&,ygvó
apwem OyÜZw Æ ?d £'ró orÜ&m,duH Am[d&a0&H/ ,mpó ]]t,H eda'´goH rH y[&dómrDwd
tm*päw?d t[ar0 eH yXrw&H y[&dómrD}} wd apwem OyÜZw Æ ?d £'ró orÜ&m,duH
tZÑwåa0&H? ,H yaewH Am[d&a0&H? wH t|uxm,H yk*v ¾ a0&EÅd 0kw/Hå {0Haooya'okyd ]]£rdem
rr b@H [#H? r,SH 'ga&ok pm&dwHå tmyEé?H rkom 0wGm taw¬m ba*¾g? ok&mr'rawåe £'H emr
uwEÅt d m'dem ea,e a0½kywÜ då a0'dwAÁm/ t&d,uaEÅ[w D d yOö[d oDav[d/ wmed[d t&d,meH
uEÅmeH uEÅmed yd,med? b0EÅ&*wmyd t&d,mwmed e 0dZ[EÅ?d wo®m t&d,uEÅmeDwd 0kpEö /dÅ
(oH,wk tf |uxm 'kw, d 68)/
ab;ESi&hf ef þESprf sdK;onf teuft&wl\? &ef [lonfrmS vnf; twGi;f &ef tjyif&ef[í l ESprf sdK;½S\
d
csJYíjy&vQif-vlwa,muf vlwa,muf\tzudk owfvu kd v
f Qif towfc&H ol\ om;u ]]ightzudk þoluowf
owJ?h iguvnf; þoluykd if owfrnf}} [k BuHíxufpmG aom "m;vufeufukd udik af qmifvsuf oGm;vmae\?
þodYk BuHpnfomG ;vmaeaom ol\ ud, k x
f üJ jzpfaom &efNidK; apwemonf tjyif&efol rnf\ ]]igowfvdkufaom
ol\om;onf ighukd owfrnf[k BuHpnfomG ;vmaeowJ?h þtaumifukd iguyif vufO;D owfvu kd rf nf}} [k
olowfom® ;tm; apwem jzpf\? þapwemonf twGi;f &ef rnf\? jyqdck ahJ om þtwGi;f tjyif&efEpS rf sdK;vH;k onf
rsuaf rSmufb0ü jzpfaom &efomvQif jzpfonf/ (vluo kd wfcí hJ ) i&Jü usa&mufaeaom olukd i&Jxed ;f u jrifí
þtaumifukd ykwcf wfrnf-[k &J&aJ wmufaom oHwif;ykwu f kd pGu
J ikd af om i&Jxed ;f rSm jzpfaom apwemonf
wrvGef tjyif&efrnf\? þi&Jxed ;f onf tjypfr½Sad om ighukd ykwcf wfrnf[k vmae\? iguyif olYukd vufO;D ykwf
cwfvu kd rf nf[k i&Jom;rSmjzpfaom apwemonf wrvGef twGi;f &ef rnf\? a½S;t|uxma[mif;ürl tjyif&efukd
yk*Kd¾ vf&efo[ l k qd\k ? <uif;aom t'dEmé 'gef ponfwYkd üvnf; þenf;wlyif ]]þolonf ighOpömudk vk,uf cd;k ,lchJ
\? ig\ r,m;wdYk ü usL;vGecf \ hJ ? rkom;ajymí ightusdK;udk zsufq;D cJ\ h ? ao&nft&uf ,pfr;l um þrnfaom
trIukd ûycJb h ;l \}} þodYk tp½Sad om enf;jzifh &efjzpfyukH kd odtyf\? (t&d,mrSm þ&efrsdK; tm;vH;k uif;onf[k qdv k kd
\) t&d,mwdYk EpS o f uf tyfuek af om (oDvwdYk EiS )hf [lonfum; ig;yg;oDv wdYk EiS hf ([k qdv k \kd )/ rSeaf y\ xdk
ig;yg;oDvwdYk ukd t&d,mwdYk u ESpo f ufuek f cspfjrwfE;kd uke\ f ? b0 wyg;odYk a&mufaeukeaf omfvnf; t&d,mwdYk
onf xdik g;yg;oDvwdYk ukd rpGeYf uek ?f xdak Mumifh t&d,uEÅ- t&d,mwdYk ESpo f ufaomoDv-[k qdt k yfuek \f /
(jrefrmjyef)
þrQaom ygVd t|uxmpum;wdYk jzifh aomwmyef t&d,mtppfrmS rnfonfeh nf;ESirhf Q ig;yg;oDvrysuf
aMumif; ig;yg;oDv vH;k 0pifMu,f vHûk cHaMumif; ,HMk unfq;kH jzwfEikd Nf yD? xdYk aMumifyh if þodYk aom ygVdt|uxmwdYk ukd
axmufí Ak'b ¨ mom0if &[ef; ½Siv f l [lorQwdYk onf ]]aomwmyefrmS ig;yg;oDv vHûk cHpifMu,fonf? ig;yg;oDvrS
rvHyk J aomwmyef[k trnfcv H Qif xdak omwmyefrmS bk&m;a[m ygVdç xd\ k tzGiçhf t|uxmpaom usrf;*efwYkd EiS hf
nDaom aomwmyef tppfr[kw?f twkty aomwmyef jzpfonf}} [líom wxpfcs rSw, f x l m;Muayonf/
trSwf(2) ½Sif;vif;csuf
pmrsuEf Sm 214-ü ]],dr;f ,dik f vIy½f mS ; a½GYomG ;wwfonf}} [laom pmyd'k rf mS ork'&D P&o-[laom t|
uxmygXftwGuf jyefqckd sufjzpfonf? emr½lyy&dapä'usrf;ü xdo k rk'&D P&oyk'\ f tpm; orD&P&o-[k qdx k m;
\? tbd"r®m0wm& #Dumopfü ork'&D P&omwd urÜe&om-[k zGiq hf \kd ? xdYk aMumifh ork'D&Pç orD&Pç urÜe-
[laom þoH;k yk'o f nf teufwjl zpfí vIyjf cif;ç vIyaf pjcif; - [laom teufwYkd ukd a[m\? xdw k iG f vIyaf pjcif;
teufu, kd íl r[m#Dumü ayv’e-wGe;f jcif;[k t"dygÜ ,w¬ zGijhf y\? wGe;f jcif;[lonfrmS rdrEd iS hf waygif;wnf;jzpf
aom½kyçf rdrEd iS hf wdu k cf wfrad om ½kyw f Ykd ukd t&yfwyg;ü jzpfap&ef wGe;f uefaomowåad ywnf; ¤if;rSm vIy½f mS ;rIwikd ;f
ü yg0ifvsuf½Sd\? odYk aomfvnf; vufajcponf vIy½f mS ;&mü wGe;f onf[k ajymqdak vhr½SMd u? vIyo f nf [líom
ajymqdak vh½MdS u\? xdYk jyif tjcm;½kyw f Ykd uwkd eG ;f uefaom 0ga,m"mwfrmS vIy½f mS ;jcif;oabmvnf; ½Sd\? 0ga,m"mwf
onf rdru d vIy½f mS ;wwfaomaMumifyh if olwyg;tm; vIy½f mS ;apwwf wGe;f uef wwfayonf? Oyrm- vIy½f mS ;wwf
aom EGm;onf rdrEd iS x hf pd yfvsuf½adS om vSn;f udk vIy½f mS ;apwwf wGe;f wwfouJo h Ykd yifwnf;? xdYk aMumifh wGe;f rIonf
vIy½f mS ;rIü twGi;f 0ifvsuf½\ dS ? vIy½f mS ;rIuo kd vd Qif wGe;f rIuv kd nf; odawmhonf omwnf;? odYk jzpfí trsm;ajymqdk
avh½o dS jzifh em;vnfv, G af om vIy½f mS ;rI udo k m y"meûyí aqmify'k üf ]],dr;f ,dik v f yI ½f mS ; a½GYomG ;wwfonf}} [k
jyqdck ahJ yonf? tu,fí r[m#Dum tzGiEhf iS hf wdu k ½f u
kd n
f aD tmif qdv k v kd Qif ]],dr;f ,dik vf yI ½f mS ; a½GUoGm;aponf}}[k
jyifí qd&k m\/
trSwf(3) ½Sif;vif;csuf
pmrsufEmS 215-ü ]]olv&kd mbuf wGe;f vsufaqmifonf}} [laom pmyd'k w f iG f ol-[laom emrfpm;jzifh
0ga,m"mwfuq kd o kd nf? vd&k mbuf-[laompum;onf wifpm;íqdak om pum;jzpfonf? tbde[ D m&ypöK-y|meyk'rf S
tbde[ D m&-a½S;½Iaqmifonf-[l&mü a½S;½I-[laom pum;onf okwenf; olrsm; em;rvnfEikd af om todcufaom
pum;jzpfonf? ¤if;jzifh OD;wrf;jcif;ç OD;wnfjcif; teufukd jy\? xdOk ;D wrf;jcif;ç OD;wnfjcif;teufuv kd nf;
okwenf;olwYkdrmS em;vnf&efrvG,v f aS o;? xdYk aMumifh a½S;½Iç OD;wrf;ç OD;wnf[al om xdyk 'k w f Ykd \tpm; ]]olv&kd m
buf}} [k qdx k m;onf? 0ga,m"mwfaqmifomG ; vd&k mbuf a½S;½I OD;wnfr&d mbuf-[k qd\ k ? xdo k Ykd q&kd mü 0ga,m
"mwfrmS tvd[ k í l r½Sjd im;aomfvnf; jrefrmwdYk \ ajym½d;k qdpk Oftm;jzifh ]]rd;k onf ol½mG vd&k m ½Gm\? avonf
olwukd vf &kd m wdu k \ f }} [laom Oyrm pum;wdYk uo hJ Ykd þüvnf; ]]olv&kd mbuf}} [k wifpm;í qdx k m;jcif; jzpfonf/
xdjk yif tbde[ D m&-a½S;½Iaqmifjcif;-[lonfrmS vnf; þt&mü ]]yk&awm tbde[ D ma&m *reEÅd 0kpw
ö }d } [l
aom owdy|meokwt f zGihf t|uxmüuJo h Ykd a½GYomG ;jcif;rQudo
k m qdv
k o
kd nfr[kwaf y? blwoCFm#óa'oEŽyk w Ü då
a[wkbma0g-[laom r[m#DumESit hf nD blw½kyt f aygif;\ t&yftyg;ü jzpfaMumif; jzpfaom (0ga,m\)
wGe;f aqmifru I o
kd m qdvk akd yonf? xdak Mumifh wGe;f vsuf-[laom 0daooe yk'yf g xnfí h ]]wGe;f vsufaqmifonf}}
[k qdx k m;onf/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 89
txl;rSw&f efrmS 0ga,m"mwfonf ur®Z pdwZå OwkZtm[m&Ztm;jzifh 4-rsdK;½S&d mwGif pdwZå 0ga,m vd&k m
buf a½S;½I OD;wrf;rd&mbufonf ¤if;udk jzpfapaom Zeupdw\ f tvd½k &dS mbufyif jzpfonf? xdYk aMumifh auG;jcif;
qefYjcif;paom pdwZå ½ky\ f ypöKy|mefukd ajymaomtcgpdw\ f tvd½k &dS mbufoYkd aqmifomG ;yHjk zifh ½Si;f vif;ajymvQif
odv, G \f ? 0dyóemt&mü xdk0ga,m 4-rsdK;wdYk wiG f auG;jcif; qefYjcif; vIy½f mS ;jcif; ponfjzifh ud, k t f rlt&m pdwå
Z0ga,m½kyfudk trsm;qHk;½IrSwf&\? xdYk aMumifh xdpk w
d Zå 0ga,m\ ypöKy|mefukd ½Si;f jyvduk v
f Qif azmif;rI yderf pI aom
tjcm;0ga,m½kyw f Ykd \ (twGi;f buf tjyifbufpaom vd&k mbuf-a½S;½I OD;wrf;rd&mbufoYkd aqmifomG ;jcif;[laom)
ypöKy|mefuvkd nf; xif½mS ;odEikd af wmhonfomwnf;? okYd jzpfí xdpk myd'k \
f t"dygÜ ,fukd ½Si;f jy&mwGipf w d Ef iS hf pdwZå
0ga,mudk y"meûyí ½Si;f jycJah yonf/
vu©P&o'D0aoe y&d*a¾ [wAÁm - vu©Pm &oponfwYkd \ tpGr;f tm;jzifh odr;f qnf;tyf uke\ f -[l
aom 0do'k rd¨ *f (2-222) \ tzGihf r[m#Dumü y&d*[
¾ 0dpyd e cE¨ead '´ao 0kawåm {0gwd t"dygÜ a,m-[k rdeYf qakd wmf
rl\/
vu©Pm &o ponfwYkd \ tpGr;f tm;jzifh odr;f qnf;yHk tpD&ifukd 0do'k rd¨ *f cE¨ead '´oü jycJYNyD? tjynft
h pHk
tus,fukd odvv
kd Qif xdck E¨ead '´oü jyefMunfyh g[k qdv
k \
kd /
þodYk ponfjzif-h
(1) vu©P (2) &o (3) ypöKy|mef (4) y'|mef wdYk \ tpGr;f tm;jzifh odr;f qnf;yHk ½IykH tpDt&ifukd tjynfh
tpHk jyxm;onfukd awGU&\/
pdw0f Ó
d Pf odr;f qnf;yHk tpDt&ifuv kd nf; pu©K0dnmP"mwfponfjzifh 7-rsdK;cGJí toD;toD; vu©Pm
&o ypöKy|mef y'|mef 4-rsdK;vH;k jzifh tjynft
h pHk jyxm;onfukd awGU&\/
½lyu©Em¨ ½kyw
f &m; odr;f qnf;yHk tpDt&ifuv kd nf; pu©K0dnmP"mwfponfjzifh 7-rsdK;cGJí toD;toD;
vu©Pm&o ypöKy|mef y'|mef 4-rsdK;vH;k jzifh tjynft
h pHk jyxm;onfukd awGU&onf/
½lyu©E¨m ½kyfw&m; odrf;qnf;yHkudkvnf; r[mbkwf "mwfBuD; 4-yg;rSpí xdYk twlyif vu©Pm &o ypöK
y|mefy'|mef 4-rsdK;vH;k jzifh tjynft
h pHk jyxm;onfukd awGU&\? xdw
k iG f "mwf 4-yg;udk þodYk jyxm;\/
blw½kyo
f nf yx0D"mwf tmayg"mwf awaZm"mwf 0ga,m"mwf[í l 4-yg;tjym;½Sd\? ¤if;wdYk \ vu©Pm
&o ypöKy|mefwYkdukd pwk"mwk00w¬mefü jyqdck NhJ yD/ rjycJ&h ao;aom y'|meftm;jzifrh u
l m; xd"k mwf 4-yg;vH;k wdYk yif
<uif;aom"mwf 3-yg;vQif eD;aomtaMumif; y'|mef½u dS ek \
f / (jrefrmjyef)
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 90
txufyg 0dok'd̈r*fjzifh "mwf 4-yg;udk vu©Pm &oypöKy|mefwYkd jzifh ½I&eftpDt&ifonf pwk"mwk0 0w¬mef
ü jycJo h nft
h wdik ;f yif [lí¤if;? y'|mef;tm;jzifrh u
l m; rdrrd <S uif;aom tjcm;"mwf 3-yg;[laom y'|mefjzifh ½I&rnf
[lí¤if;qdv k \kd ? xdYk aMumifh pwk"mwk00w¬mefüjycJah om ½Iyt kH pDt&ifukd Munf&h ayvdrrhf nf? Munfv
h Qif atmufyg
twdik ;f awGY&vdrrhf nf/
vu©Pm'dawmwd yx0D"mwk uð vu©Pm uð &om uð ypöKy|memwd {0H pwaómyd
"mwka,m tm0aZÆwmG yx0D"mwk uu©Vwåvu©Pm ywd|me &om orÜ#pd eä ypöKy|me?
tmayg"mwk y*¢&P vu©Pm jAL[e&om o*F[ypöKy|mem? awaZm "mwk OPSwv å u©Pm
y&dygpe &om r'´0gEky'Ü ge ypöKy|mem? 0ga,m"mwk 0dwr¬ eÇ vu©Pm ork'&D P&om
tbde[ D m&ypöKy|memwd {0H vu©Pm'dawm reodumwAÁm/ (pwk"mwk00wåmeftzGihf 0do'k rd¨ *f
1-362)/
txufyg okwrf [m0g t|uxm #DumwdYk jzifh ½ky½f yI jkH yaom £wd½lyH [laom ygVdawmfukd zGijhf y\ xdyk gVd
awmfrmS vnf; bk&m; tavmif;awmftm; emr½ly y&d*[ ¾ 0dyóemÓPfjzifh yHu k jkd yaom pum;&yf jzpfayonf? þodYk
½kyo
f ufouf½yI u kH kd jy&müyif vu©Pm &o ypöKy|mef y'|mef 4-yg;vH;k jzifh ½Iyu kH kd wdwu
d sus zGijhf yxm;aomaMumifh
½kyu
f kd ypöKy|mefjzifh ½Iaumif;aMumif;rSm tvGeYf tvGeyf if xif½mS ;vSay\? xdt
k wlyif y'|mefjzifh ½Iaumif;aMumif;
vnf; xif½mS ;vSay\/
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 91
þodYk ½kyu
f kd ypöKy|mefjzifh ½Iyu
kH kd ygVdt|uxm #DumwdYk ü tvGex f if½mS ;pGm jyqdxk m;aomaMumifh ]]½kyu f kd
ypöKy|mefjzifh r½Iaumif;}} [k ypfy,fajymqdak omolonf ,ckxw k jf ycJah om okwrf [m0gygVd t|uxm; #DumESihf
0do'k rd¨ *f t|uxm r[m#DumwdYk ukd y,fzsu&f m a&muf\? xkad Mumifh 0dw@0g'D yk*Kd¾ vftjzpfoYkd vnf; a&muf\?
½kyef mrf ESpyf g;vH;k udyk if y'|mefjzifh r½Iaumif;-[k ypfy,fajymqdak om olonfvnf; tvm;wlyif tqdyk g ygVd
t|uxm #DumwdYk ukd y,fzsu&f mvnf; a&muf\? 0dw@0g'D yk*Kd¾ vftjzpfoYkd vnf; a&muf\? 0dw@0g'D yk*Kd¾ vf[l
onfrSm trSefudk trSm;jzpfatmifçtrSm;udk trSefjzpfatmif rmS ;,Gi;f pGm ,lq ajymqdo k jzifh ynm½Sw
d Ykd \ pdwEf v
S ;kH udk
wkev f yI af pwwfaom 0g'½Sad om yk*Kd¾ vfaywnf;/
0do'k rd¨ *fü vu¨Pm'dawmt& ½Ienf;udk tus,fjy&mwGif "mwf 4-yg;wdYk ukd vu©Pm &o ypöKy|mefwYkdjzifh
½Iyu kH o
kd mjy\? y'|mefjzifh ½Iyu kH u
kd m; rjyay? xdok Ykd y'|mefjzifh ½Iyu
kH kd rjyjcif;rSm tb,faMumifyh genf;[k ar;bG,f
½Sad omaMumifh r[m#Dumü txufygtwdik ;f ajz½Si;f jyayonf? qdv k okd nfrmS yx0Dpaom "mwfwyg;wyg;\
y'|mefonf rdrrd <S uif;aom tjcm;"mwf 3-yg;yif jzpfonf? odYk jzpfí yx0D"mwfukd ½Ivo kd rl mS yx0D\
y'|mefjzpfaom tmayg awaZm 0ga,mwdYk onf ½Iv&kd if; yx0D"mwfrS wjcm;wyg; tvGwf w&m;omvQif jzpfuek f
\ xdt k wlyif tmaygudk ½Ivo kd rl mS yx0D awaZm 0ga,m wdYk onf¤if;? awaZmudk ½Ivo kd rl mS yx0D tmayg 0ga,m
wdYk onf¤if;? 0ga,mudk ½Ivo kd rl mS yx0D tmayg awaZmwdYk onf¤if; ½Iv&kd if;"mwfrS wjcm;wyg; tvGww f &m;wdYk
omvQif jzpfuek \ f ? xdYk aMumifh ½Iv&kd if;"mwfuokd m wnfw h nfrh wfrwf ½I&ef jyaom þ vu©Pm'dawm t&½Ienf;ü
½Ivdk&if; w&m;ud, k jf zpfaom vu©Pm &o ypöKy|mefwYkd uo kd m jyonf? ½Iv&kd if;"mwfrS wjcm;wyg; tvGww f &m;
jzpfaom <uif;aom "mwf 3-yg;[laom y'|mefuu kd m; rjy-[k qdv k \ kd /
xdtk bde[D m&ypöKy|mefonf ½Ityf ½Iaumif;aom ½Iv&kd if;vnf; jzpfaom y&rwf0ga,mtppf jzpfaom
aMumifh ½Ityf ½Ioifah om 0ga,mrStvGwf tusdK;quf zvypöKy|mefvnf; r[kw?f ½Iaom 0dyóemÓPftm; a½S;½I
xifay:vmaom tmum&ypöKy|mef omvQijf zpfonf? atmufyg#Dumjzifh NrJNrHpmG qH;k jzwf tyf\/
txufyg r[m#Dumonf yx0D"mwf\ orÜ#pD eä ypöKy|meyk'u f kd zGijhf yaom pum;jzpfonf? xdpk um;jzifh
<uif;aom tmaygawaZm 0ga,m"mwfwYkd \ ypöKy|mef wdYk vnf; Oy|memum&ypöKy|mefcsn;f yif jzpfaMumif; odapyg
onf? xdYk aMumihyf if ¤if;"mwf 3-yg;wdkY\ t&mü ypöKy|meyk'u
f kd xyfí rzGijhf ybJ ½Sad vonf/
½Sif;vif;csuf NyD;\/
(30-7-64)
t&d,m0gow&m;awmfBuD; 93
rSwfcsuf
rSwfcsuf
Ä
a'goBuD;wJh tpfr uyfaus;ESifhayguf&m nDrav; ao&½SmyHk
«a½Tref;txl;xHrS»
rEÅav;ûrdU jynfoYl aq;½HBk uD;odYk Zefe0g&Dv 25-&ufaeY nae 3-em&Dtcsdecf efYu ,mbuf &iftw kH iG f
uyfaus;'Pf&mESihf aoqH;k aeaom tavmif;wavmif; rEÅav;c½dik f ykord Bf uD; &JXmemrS wqifh a&muf½v
dS maMumif;/
a'go
aoqH;k olrmS rEÅav;c½dik f ykord Bf uD;ûrdYe,f '[wfawm½Gmae OD;at;\o®D; t&Dqdkol 12-ESpf t½G,f½Sd
rde;f cav;wOD;jzpfí ¤if;\ tpfrt&if; touf 22-ESpft½G,f½Sd rMunfqdkol\ a'gorxde;f Edik rf aI Mumifh ,ckuo
hJ Ykd
r½IrvS aoqH;k &onfqakd Mumif;/
jyZmwfMunfh&ef
jzpfysufyrkH mS Zefe0g&Dv 24-&ufaeYn 7-em&DcJG tcsdecf efYwiG f r&Duav;onf aetdrt f wGi;f ü upm;aepOf
aetdrtf wGi;f ü aq;vdyv f yd af eaom tpfrjzpfol rMunfu ½Gmta½SU bke;f MuD;ausmif;ü ujyaeaom qdik ;f jyZmwfoYkd
oGm;a&muf Munf½h &I efac:&m r&Duav;u rvdu k vf akd Mumif; jiif;ojzifh nDrav;tm; Munfah pvdak om apwemESihf
atmfaigufNyD; ac:ojzifh r&Du tpfrjzpfol rMunftm; jyefveS q f q
J okd nfq\kd /
xdu
k o
hJ Ykd nDrjzpfou l jyefveS qf qJ o
kd jzifh rMunfrmS a'goudk rxdeo f rd ;f Edik af wmhbJ aq;vdyf vdyaf e&if;
jzpfí vufxw J iG f toif½h adS eaom uyfaus;jzifh aygufvu kd &f m r&Duav;\ nmbuf &iftu kH kd uyfaus;oGm;ESihf
xdreS Nf yD; vJusomG ;&m tpfrjzpfol rMunfrmS nDri,fxo H Ykd oGm;a&mufayGU,l ûypkae&if; r&Duav;rSm &½Sad om
'Pf&mESihf tpfrjzpfol rMunf\ &ifciG x f üJ yif aoqH;k oGm;awmhonf qd\ k /
zrf;NyD
xdtk jzpftysuuf kd '[wfawmolBuD;u oufqikd &f m ykord Bf uD;&JXmeodYk oGm;a&muf taMumif; Mum;ojzifh
&JtzGUJ 0ifrsm;u pHpk rf;ppfaq;NyD;vQif tavmif;udk XmerSwqifh rEÅav;jynfoYl aq;½HBk uD;odYk ydYk vu kd af Mumif;
rMunftm; yk'rf 302-t& zrf;qD; csKyfaESmifxm;vduk af Mumif;/
rMunfrmS nDri,fuav; r&Dtm; tvGecf spcf ifojl zpfNyD; ¤if;\ vufcsujf zifh aoqH;k &aom aMumifh ylaqG;
aomua&muf½u
dS m idak <u;írqH;k jzpfaeawmhaMumif;/
rSwfcsuf
rSwfcsuf