Kom hier dat ik u kus

GRIET OP DE BEECK

15-18 jaar Niveau 3

De ontwikkeling van Mona wordt sterk beïnvloed door haar omgeving. Deel een,
1976-1978 Het negenjarige meisje Mona is door haar strenge moe...

AUTEUR
Griet Op de Beeck
VERSCHIJNINGSJAAR
2014
TEKSTVORM
Roman
OORSPRONKELIJKE TAAL
Nederlands
BRONUITGEVER
NBD Biblion
AUTEUR UITTREKSEL
John Hermse
TREFWOORDEN
Dood, Familie, Vader-dochterrelatie
NIVEAU
Bovenbouw vmbo / 2e graad BSO en TSO
Middenbouw Havo/vwo / 2e graad ASO
Bovenbouw Havo/vwo / 3e graad ASO, BSO en TSO
Lezen voor de lijst: 15-18 jaar Niveau 3
Kom hier dat ik u kus
In het kort

De ontwikkeling van Mona wordt sterk beïnvloed door haar omgeving.

Uitgebreide samenvatting

Deel een, 1976-1978

Het negenjarige meisje Mona is door haar strenge moeder voor straf opgesloten in de kelder.
Als ze daar weer uitkomt, doet haar vader Vincent alsof zijn neus bloedt. Mona zet altijd heel
ijverig haar beste beentje voor, om te laten zien dat ze een braaf meisje is dat al die straf niet
verdient.

Dan vindt er een auto-ongeluk plaats waarbij haar moeder om het leven komt. Na een paar
weken gaan Mona en haar jongere broer Alexander, die wel in de smaak viel bij hun moeder,
weer naar school. De juf vertelt over het ongeluk als blijkt dat Mona dat zelf niet kan. Als
Mona thuis klaagt dat oma en een tante de kleren van haar moeder aan het verdelen zijn,
heeft haar vader geen tijd voor haar. Hij is altijd druk met zijn tandartspraktijk.

Met kerst noemt Nonkel Tuur, een broer van haar vader, tot schrik van de familie mama's
naam, Agnes. Sinds haar dood heeft haar vader het niet meer over haar gehad.

Mona reageert gereserveerd als haar vader zijn nieuwe vriendin Marie mee naar huis neemt.
Niet veel later kondigen Marie en Vincent hun huwelijk al aan. Alexander heeft er geen
moeite mee dat Marie bij hen komt wonen en dat ze haar mama moeten noemen, Mona wel.

Vincent en Marie maken ruzie, Marie heeft het over een 'desillusie' (p. 71) en ze voelt zich
door Mona niet altijd geaccepteerd, terwijl die wel haar best doet aardig te zijn voor haar
stiefmoeder.

Op Mona's elfde verjaardag vertelt Vincent dat Marie zwanger is. Mona is bang dat Marie en
ook Vincent meer van het andere kind gaan houden dan van haar. Ze moet een kamer delen
met Alexander, omdat de baby een eigen kamer krijgt.

Met het huwelijk van Vincent en Marie gaat het nog niet veel beter. 'De papa hè, die maakt
mij kapot. Gewoon kapot' (p. 101), huilt Marie.
Mona krijgt een zusje, Anne-Sophie. Mona is er nog altijd op uit te laten zien dat ze wel deugt.
Als ze Anne-Sophie verschoont, laat ze de baby vallen en staat ze doodsangsten uit dat haar
iets ergs is overkomen.

Mona luistert een gesprek tussen Marie en haar moeder af. Marie zegt het kanaal in te willen
rijden. Als Marie alleen is, neemt ze Mona tegen haar zin bij haar in bed.

Mona moet voor straf haar opstel over haar lievelingseten overdoen omdat haar favoriete
eten niet bestaat. Vincent belooft op school verhaal te gaan halen, maar die belofte komt hij
niet na. Mona durft hem er niet op aan te spreken, maar hij maakt het goed door 's avonds
met haar patat te gaan halen. Mona voelt zich even gelukkig als ze aandacht van haar vader
krijgt.

Vincent zit triest thuis als Marie een paar dagen bij haar ouders logeert. Mona probeert Marie
over te halen om terug te komen. Ten einde raad drukt Mona een sigaret uit op haar arm.
'Ziet ge? Nu heb ik mijn straf gekregen, komen jullie nu alstublieft naar huis?' (p. 135).

Deel twee, 1991

Mona is 24. In een café heeft ze een sollicitatiegesprek met regisseur Marcus Meereman, van
wie ze nogal onder de indruk is. Hij wil haar als dramaturg, maar ze vraagt zich af wat hij in
haar ziet.

Wanneer Alexander thuis zijn nieuwe vriendin Charlie voor komt stellen, reageren Vincent en
Marie geschokt als hij vertelt dat ze een kind verwachten en dat hij is gestopt met zijn studie
geneeskunde.

Mona ontbijt in een café met de bekende schrijver Louis, die ze op een feest heeft ontmoet.
Ze is weer erg onzeker over zichzelf, maar na een repetitie, die goed gaat, voelt ze zich beter.
'Vandaag vind ik het leven leuk' (p. 160).

Nadat ze met Louis heeft gezoend, vertelt Mona aan Marie over hem, maar ze weet niet zeker
of ze wat met Louis heeft. Later heeft ze seks met hem. Ze vindt er niet zoveel aan, toch
begint ze een relatie met hem.

Anne-Sophie komt zomaar langs, ze heeft een probleem. Mona brengt haar terug naar huis.
Charlie dringt erop aan over de situatie thuis te spreken, Alexander noemt zijn vader een
egoïst.

Mona wordt nogal zenuwachtig als Marcus zomaar langskomt, coke snuift en haar meesleurt
naar een dancing, waar hij geil tegen haar doet.

Als Marie en Anne-Sophie in de tuin naar hun nieuwe vogelhuisje zitten te kijken merkt Marie
op dat Anne-Sophie helemaal geen vrienden heeft. ‘Sorry dat ik besta’, zegt Anne-Sophie en
rent weg. Vincent ziet het slechts als puberaal gedrag.
Louis gedraagt zich hufterig door niet te komen opdagen in het café waar hij met Mona heeft
afgesproken.

Deel drie, 2002

Mona, ongeveer 35 jaar nu, is op bezoek bij Vincent, die in het ziekenhuis ligt. Ze gaat tegen
haar zin akkoord met het voornemen van Marie en Alexander om hem in het ongewisse te
laten over zijn darmkanker en zijn levensverwachting. Ze maakt ruzie met Louis als die niet
mee wil naar haar vader.

Vincent wil niet meer eten. Hij vraagt Mona een map uit zijn praktijkruimte te halen die Marie
niet mag zien. In de geheime map blijken liefdesbrieven aan haar vader te zitten.

Mona moet van Marcus een toneelstuk herschrijven. Zij wil een ander stuk, maar Marcus
voelt daar niets voor. Hij zet haar onder druk. Toch vindt Mona het lief van hem dat hij
vervolgens naar haar vader vraagt.

Mona betrapt Louis als hij naar porno kijkt. Hun seksleven is niet meer wat het geweest is.
Tijdens het eten vraagt hij naar Anne-Sophie, die al meer dan vier jaar op reis is door Afrika
en Zuid-Amerika. Ze is vertrokken na een ruzie met haar moeder.

Marcus maakt stampij op het vliegveld over vloeistoffen die hij moet inleveren. Daardoor
missen ze hun vlucht naar Berlijn, waar ze zouden overleggen met Hans, de schrijver van het
problematische toneelstuk. Mona vraagt zich af wat haar bindt aan deze topregisseur, die
zich gedraagt als een klein kind.

Vincent vertelt Mona over Johanna, de vrouw van de brieven. Ze hadden een prachtige
affaire, maar hij durfde niet voor haar te kiezen.

Marie klaagt dat ze ook dood wil als Vincent overlijdt. Dan hebben haar stiefkinderen geen
last meer van haar. Ze stemt met moeite toe als Mona haar vraagt haar vader ook alleen te
mogen bezoeken.

Mona rijdt haar vader naar een ontmoeting met Johanna. Na afloop is hij erg geëmotioneerd.
Hij heeft spijt dat hij Johanna heeft laten lopen.

Zonder dat hij iets tegen Mona heeft gezegd, komt Marcus met een bewerking van het
slechte toneelstuk door zijn vriendin Elise. In de kroeg zegt acteur Nathan tegen Mona dat de
bewerking het stuk ook niet echt beter maakt.

Vincent vertelt Mona dat haar moeder zo hard was omdat háár vader zo'n tiran was. Hij
moest met haar moeder trouwen toen bleek dat ze zwanger was. 'Dus het was om mij dat
mijn vader zijn lot heeft verbonden aan die vrouw', concludeert Mona (p. 312).
Als Johanna op bezoek gaat bij Vincent komt Marie ook opeens langs. Mona maakt haar wijs
dat Johanna een oude vriendin van haar moeder is. Later zegt Marie dat ze wel door had dat
er niet zomaar iemand op bezoek was.

De bom barst als Marcus tijdens een repetitie Nathan afbrandt. Als Mona het voor hem
opneemt, vraagt Marcus haar of ze soms ook weg wil. Ze heeft volgens hem toch geen kaas
gegeten van toneel.

Anne-Sophie is terug en gaat bij haar vader langs. Als Marie aan haar dochter vraagt wat haar
overkomen is, antwoordt ze: 'Gij. Gij zijt mij overkomen' (p. 336).

Na de première van het stuk dat Mona moest bewerken, komt ze Marcus tegen. Hij zegt dat
hij haar gaat ontslaan.

Het gaat slecht met Vincent. De band met haar vader wordt sterker, beseft Mona als hij weer
wakker wordt. Louis probeert de moed erin te houden, maar dat valt verkeerd bij Mona. 'Die
behoefte van u om nu en dan uw tomeloze afwezigheid te compenseren met pedante
toespraakjes, ik kan daar niet meer tegen' (p. 351).

Vincent wil passieve euthanasie als hij doorheeft dat het afgelopen is met hem.

Marie gaat na enig tegenstribbelen akkoord. Mona heeft in haar familie zelden 'zo veel
verenigde onbeholpenheid gezien, zo veel opgetelde soorten van onvermogen' (p. 358).

Mona werpt zich op om als eerste te waken aan zijn sterfbed. Na zijn dood wil Anne-Sophie
niet dat Marie haar omhelst. Ze vertrekt weer naar het buitenland. Mona weigert met Marie
mee te gaan omdat ze eindelijk inziet dat ze voor zichzelf moet kiezen. Dus breekt ze met
Louis. Ze wil liefde, net zoals Vincent die zocht bij Johanna. Ook bij Louis heeft ze zich te lang
ondergeschikt gemaakt. 'Ik wil eindelijk worden wie ik ben, niet wie ik altijd dacht dat anderen
wilden dat ik was' (p. 381).
Thema's en motieven

De thematiek van Kom hier dat ik kus is nauw verbonden met de ontwikkeling die Mona
doormaakt, want zij is de hoofdpersoon en de verteller van de roman. Het is het verhaal van
een gekwetst meisje dat probeert zich los te maken te maken van haar jeugd. Haar
minderwaardigheidscomplex vloeit voort uit het strenge regime van haar moeder, die haar
voor straf opsluit in de kelder.

Mona is steeds maar druk bezig bij iedereen in de smaak te vallen. Ze wil laten zien dat ze wel
deugt en niet minder is dan andere mensen, bijvoorbeeld haar vriendin Ellen en haar broer
Alexander.
In haar zoektocht naar erkenning en verlossing van haar trauma's spelen vooral oudere
mannen tegen wie ze opkijkt een doorslaggevende rol. Zij kunnen het gat vullen dat haar
afwezige vader heeft laten vallen. Lange tijd pikt Mona het onhebbelijke gedrag van
toneelregisseur Marcus Meereman, tot hij te ver gaat met zijn kritiek op een collega.
Hetzelfde geldt voor haar vriend Louis. Meer dan tien jaar blijft ze door de vingers zien dat hij
haar keer op keer teleurstelt. Maar als hij haar ook helemaal alleen laat als haar vader
doodgaat, is de maat voor Mona vol.

Haar vader speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van Mona. Hij is de man wiens aandacht,
erkenning en waardering ze altijd het meest gemist heeft. Pas als hij op zijn sterfbed vertelt
over zijn grote liefde Johanna, voor wie hij niet durfde te kiezen, weet Mona dat het roer om
moet. 'Ik leefde als de kraaien die opvlogen en zichzelf vergaten, het is genoeg geweest' (p.
375).
Titel en motto

In het laatste hoofdstuk van Kom hier dat ik u kus treft Louis tot zijn verbazing Mona thuis
aan. 'Kom hier dat ik u kus' (p. 377). Het zijn de woorden waarmee Louis voor de zoveelste
keer probeert goed te maken dat hij er weer niet was toen Mona hem nodig had. Maar het is
te laat: Mona maakt het uit.

Griet Op de Beeck heeft haar roman opgedragen aan een niet nader genoemde u: 'voor u,
voor altijd (and where you are is where you are not, dat heeft T.S. Eliot gezegd)' (p. 5). In het
boek maakt het overlijden van haar vader de meeste indruk op de hoofdpersoon. Ook de
regel van de Engelse dichter Eliot (1888-1965) suggereert dat de roman is opgedragen aan de
'u ' die er niet meer is.

Op de Beeck gaf Kom hier dat ik u kus twee motto's mee. Het eerste is van de Duitse dichter
Rainer Maria Rilke (1875-1926): 'Misschien zijn alle draken in onze levens eigenlijk prinsessen
die alleen maar zitten te wachten op het moment waarop we eindelijk, mooi en moedig, in
actie schieten. Misschien is datgene waar we bang voor zijn in zijn blootste essentie iets
hulpeloos wat onze liefde zoekt' (p. 7).

De draken in het leven van Mona zijn de mensen tegenover wie ze zichzelf haast als vanzelf
tekort voelt schieten, getraumatiseerd als ze is door de straffen van haar strenge moeder.

Het tweede motto is van de dichter Dennis Gaens (1982): 'we vergeten dat we uit net genoeg
water bestaan om een vloedgolf te vormen' (p. 7). We zijn sterker dan we denken, maar ook
voor Mona duurt het even voordat ze daar achter is.
Opbouw

Kom hier dat ik u kus bestaat uit drie delen, die elk een periode uit het leven van Mona
beschrijven. Deel 1 speelt tussen 1976 en 1978. Mona is negen jaar als het boek begint. Deel
2 speelt in 1991, als Mona 24 is. In Deel 3 zijn we elf jaar verder, in 2002.

De delen zijn onderverdeeld in korte genummerde hoofdstukjes. De nummering begint bij elk
deel opnieuw.

Mona is de ik-persoon, het perspectief ligt de hele roman bij haar. Wat er is gebeurd in de
periodes tussen de delen, wordt tussen de regels door duidelijk uit het verhaal van Mona.
Voor de rest vertelt ze tamelijk rechtlijnig en chronologisch.

Personages

De jeugd van Mona wordt verpest door haar strenge moeder en haar wegkijkende vader. Als
haar duidelijk wordt dat het huwelijk tussen haar vader en zijn tweede vrouw Marie ook geen
koek en ei is, fantaseert Mona dat ze bij haar vriendin Ellen gaat wonen. Heel kenmerkend
voor Mona is dat ze haar vader wil helpen als Marie dreigt het kanaal in te rijden. De man die
nooit naar haar omkijkt, kan zelf wel rekenen op haar steun, zo graag wil ze laten zien dat zij
wel wat waard is. Pas na de dood van haar vader, slaagt ze erin voor zichzelf te kiezen.

Van haar vader Vincent heeft Mona niet veel te verwachten. Wanneer hij Mona belooft voor
haar op te komen op school, laat hij het afweten en maakt hij het goed met een bezoekje aan
de frituur. Vincent is een bange, afwezige man, die niet durft te kiezen voor het geluk als zich
dat in de persoon van Johanna alsnog aandient.

Marie is de stiefmoeder van wie Mona na de dood van haar echte moeder ook weinig te
verwachten heeft. Zij is voornamelijk bezig met zichzelf. Ook zij durft niet te kiezen voor het
geluk als al snel blijkt dat ze dat met Vincent en zijn kinderen niet zal vinden.

Marie is voornamelijk een toonbeeld van verongelijktheid. Vincent drukt het karakter van zijn
tweede vrouw kernachtig uit: 'De mama heeft al veel traantjes gelaten, sinds ik hier lig. Maar
die traantjes hè, die zijn voor háár' (p. 258-259).

Alexander is het jongere broertje dat in de ogen van Mona overal veel beter mee wegkomt en
het leven veel lichter neemt. Zo heeft hij er in tegenstelling tot zijn zus geen moeite mee om
Marie binnen de kortste keren al 'mama' te noemen.

Louis is niet aantrekkelijk en niet lekker in bed, maar Mona valt toch voor de bekende
schrijver. Meer dan tien jaar blijft ze bij de man tegen wie ze opkijkt, ook al laat hij haar keer
op keer in de steek. Pas na de dood van haar vader slaagt ze erin hem achter zich te laten.
Marcus is een ander voorbeeld van een dominante man met een grote naam, maar een
moeilijk karakter. Hij is dwingend, onberekenbaar en labiel.
Taal en stijl

De taal in Kom hier dat ik u kus is de taal van Mona, zij is voortdurend aan het woord. Maar
we leren haar wel op verschillende leeftijden kennen en dat heeft gevolgen voor haar
taalgebruik. In het eerste deel is Mona rond de tien. Haar zinnen zijn gemiddeld korter dan in
de volgende twee delen, wanneer ze volwassen is. Haar taalgebruik is dan ook kinderlijker.

Aan het begin van het tweede deel merken we al meteen dat Mona een stuk ouder is. Een zin
als 'De lucht is dik, de tijd verloren' (p. 139) is te literair om uit de mond van de kleine Mona te
komen.

Net als haar hoofdpersoon was Op de Beeck geruime tijd dramaturge. Ook in haar roman
gebruikt ze veelvuldig de dialoog om het verhaal te vertellen en de verhoudingen tussen de
personages duidelijk te maken.

Nederlandse critici zijn vaak gecharmeerd van het Vlaamse taalgebruik, dat zelfs in België
opvalt. Zo schrijft Annick Vandorpe in De Morgen (8 oktober 2014) dat dit volkse taalgebruik
de toegankelijkheid ten goede komt, terwijl Frederick Vandrommes 'oren gaan flapperen van
de opzichtige "ge's" en "gij's"' ( Humo, 30 september 2014).

Over de auteur

Kom hier dat ik u kus is de tweede roman van Griet Op de Beeck, die in 2013 debuteerde met
Vele hemels boven de zevende. Ook in die roman draait het om een familie en hun
strubbelingen met het leven, de liefde en elkaar. Maar in haar debuut komen de vijf
hoofdpersonen om de beurt aan het woord. In Kom hier dat ik kus beperkt Op de Beeck zich
tot Mona, maar wel op drie verschillende leeftijden.

In de media

De recensenten waren niet onverdeeld positief over Kom hier dat ik u kus. Rake
formuleringen, schrijft Thomas de Veen in NRC Handelsblad (26 september 2014), maar de
roman is erg opzichtig geconstrueerd. Frederick Vandromme heeft het in Humo (30
september 2014) ook over de vorm: die is volgens het Grote Literaire Handboek 'risicoloos,
keurig, precieus'.

Sofie Gielis heeft het in haar recensie in De Standaard (26 september 2014) eveneens over de
brave opbouw, die een roman oplevert waarvoor de lezer geen enkele inspanning hoeft te
doen. Annick Vandorpe prijst in De Morgen (9 oktober 2014) het eerste deel over de jonge
Mona, maar vindt in het vervolg de stem van de schrijfster te veel doorklinken. In de
Volkskrant (18 oktober 2014) oordeelt Persis Bekkering dat Op de Beeck wel wat had kunnen
schrappen, maar ze looft de 'muzikale stijl' en de 'terloopse, veelzeggende zinnetjes'.

Merel Dado schrijft in De Twentsche Courant Tubantia (27 oktober 2014) dat de roman sterk
begint, maar met de goede afloop teleurstellend eindigt. Jann Ruyters vindt het einde van het
boek juist het sterkst. In Trouw (1 november 2014) is ze minder te spreken over de
'levensliedclichés en psychologenpeptalk' waarin Kom hier dat ik u kus vaak blijft steken.

Op 8Weekly (25 oktober 2014) oordeelt André van Dijk dat de personages zich te weinig
ontwikkelen. Toch doet dit minpunt niets af aan zijn conclusie dat Op de Beeck een
'meeslepend portret van een getormenteerde vrouw' heeft geschreven.

John Hermse is op Recensieweb van mening dat de lezer Mona zo snel leert kennen dat hij
gauw op haar uitgekeken raakt. In Opzij (1 november 2014) schrijft Daphne van Paassen dat
Op de Beeck een 'ijzersterke psychologische roman' heeft geschreven.

Sonja de Jong is in het Noordhollands Dagblad (21 oktober 2014) ook zeer te spreken over
Kom hier dat ik u kus, waarmee volgens haar Op de Beeck haar succesvolle debuut Vele
hemels boven de zevende weet te overtreffen.
Achtergrondinformatie

Op de Beeck schreef met Kom hier dat ik u kus een roman die zich grotendeels binnen een
familie afspeelt. Maar dat wil niet zeggen dat de buitenwereld niet tot deze familieroman
doordringt. Door Mona een baan als dramaturge te bezorgen, toont Op de Beeck ook een
beeld van de wereld van de kunsten, met grote ego's als regisseur Marcus en schrijver Louis.

Een maatschappelijk thema dat even de kop opsteekt is euthanasie, maar Op de Beeck maakt
er geen klemmend moreel vraagstuk van. Ze gebruikt deze medisch-ethische kwestie vooral
om de afstand te schetsen tussen Marie en de rest van de familie.

Om over na te denken

1. Mona sleept haar hele leven de erfenis van haar jeugd met zich mee, en dan vooral het
gedrag van haar barse moeder. Maar waarom laat Op de Beeck die vreselijke moeder sterven
en stelt ze er een tweede moeder voor in de plaats? Had ze Mona zonder deze ingreep niet
dezelfde ontwikkeling door kunnen laten maken?

2. Mona wordt als kind opgesloten in de kelder. Worstelt zij in haar leven slechts met het
achter zich laten van deze moeizame jeugd of gaat het veel verder: vertoont ze symptomen
van trauma's en complexen die het gevolg zijn van kindermishandeling?
3. Sommige critici vonden de verschillende personages in Op de Beecks debuut Vele hemels
boven de zevende te veel dezelfde stem hebben, namelijk de stem van de schrijfster. Geldt
dat in deze roman ook voor Mona?

4. In Vele hemels boven de zevende komen alle hoofdpersonen in aparte hoofdstukken

afwisselend aan het woord. Voor Kom hier dat ik u kus koos Op de Beeck ervoor om dat niet
te doen, maar het perspectief bij één persoon te leggen. Was dat een goede keus of had ze
beter aan de opzet van haar debuut vast kunnen houden?

5. 'Misschien weet ik dat beter dan ik eigenlijk denk' (p. 270), zegt Mona als ze zich afvraagt
wat haar aan toneelregisseur Marcus bindt nadat hij zich weer eens onhebbelijk heeft
gedragen. Wat bedoelt ze daarmee te zeggen?

6. Is Marie in deze roman het toonbeeld van de vreselijke stiefmoeder of heeft zij ook zo haar
positieve kanten?

7. In De Twentsche Courant Tubantia (27 oktober 2014) noemt Merel Dado de goede afloop
teleurstellend, vooral omdat Op de Beecks debuutroman ook al 'eind goed al goed' was.
'Verlangen naar meer doet dat niet.' Wat vindt u daarvan?

8. In een e-mail vraagt de afwezige Anne-Sophie of Mona zich 'dat welbepaalde spelletje' (p.
304) herinnert dat mama vroeger met hen speelde. Anne-Sophie gaf geen antwoord toen
Mona haar vroeg wat ze precies bedoelde. Heeft u een idee waar Anne-Sophie het met dat
spelletje over heeft?

9. Anne-Sophie blijft sowieso een beetje een raadsel in de roman. Heeft u een indruk
gekregen wat voor meisje zij is en waarom ze is weggevlucht?

10. Charlie heeft een hekel aan de term 'disfunctionele families' omdat ze juist heel
functioneel zijn. 'Niet gericht op mensen die zich individueel mogen ontplooien en goed
voelen, maar op een systeem dat in stand gehouden moet worden, een systeem waar
iedereen zijn rol vervult, ook als dat ten koste van hem- of haarzelf gaat' (p. 263). Volgens
Louis heeft Charlie te veel zelfhulpboeken gelezen, maar hoe kijkt u daar tegenaan? Heeft
Charlie een punt?

11. Op het omslag van Kom hier dat ik u kus zitten twee oudere mensen op een bank, met
feesthoedjes en ballonnen, helemaal in het wit. Wat heeft dit met de roman te maken?

12. Stel dat Op de Beeck ook nog een vierde deel over Mona had geschreven, als ze eind
veertig is. Hoe zou Mona dan in het leven hebben gestaan? Verwacht u dat ze dan echt haar
eigen leven leidt of eigenlijk nog steeds 'een kraai is die opvliegt en zichzelf vergeet?' (p. 375).
Voor wie meer wil weten

Over de auteur:
- Auteursportret Uittrekselbank.

Recensies:

- Bekkering, Persis. 'Terloopse veelzeggende zinnetjes over eeuwige menselijke gestuntel'.

In: de Volkskrant, 18 oktober 2014.

- Dado, Merel. 'Bij Griet Op de Beeck komt het altijd goed'.

In: De Twentsche Courant Tubantia, 27 oktober 2014.

- Dijk, André van. 'Soms ben ik het sterkste wijf ter wereld'.
Op: 8weekly.nl , 25 oktober 2014.

- Gielis, Sofie. 'Het rampgebied dat we leven noemen'.

In: De Standaard, 26 september 2014.

- Hermse, John. 'De teleurstelling wegslikken'.

Op: Recensieweb, 14 december 2014.

- Jonge, Sonja de. 'Kom hier dat ik u kus'.

In: Noordhollands Dagblad, 21 oktober 2014.

- Joosse, Martijn. ' Kom hier dat ik u kus, Griet Op de Beeck'.

Op: Mustreads, 7 oktober 2014.

- Paassen, Daphne van. 'Please please please'.

In: Opzij, 1 november 2014.

- Ruyters, Jann. 'Verongelijkte moeder'.

In: Trouw, 1 november 2014.

- Vandorpe, Annick van. 'Kom hier dat ik uw tranen droog'.

In: De Morgen, 8 oktober 2014.

- Vandromme, Frederick. 'Kneuterigheid op sandalen'.

In: Humo, 30 september 2014.

- Veen, Thomas de. 'Moeder Marie houdt het gezin strak aan de leiband'.
In: NRC Handelsblad, 26 september 2014.

Interview:

- Haes, Johan de. 'Kom hier dat ik u kus'.

Op: Cobra, 30 september 2014.

Boekgegevens:
Voor dit uittreksel is gebruikgemaakt van: Griet Op de Beeck, Kom hier dat ik u kus.
Prometheus, Amsterdam, 2014.