Hoofdstuk 1: Omschrijving van Colitus Ulcerosa

Colitis ulcerosa* is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke
darm. In tegenstelling tot de ziekte van Crohn komt het alleen in de dikke darm
(colon*) voor. Colitis ulcerosa begint altijd in de endeldarm en kan zich langzaam
over de hele dikke darm uitbreiden. Bij 75% van de patiënten beperkt de
ontsteking zich tot het linkerdeel van de dikke darm (het dalende deel). Ook zijn
er mensen die alleen een ontsteking van de endeldarm hebben (prochitus).

De belangrijkste klachten zijn diarreeaanvallen en bloed bij de ontlasting. Vaak

klaagt de patiënt over buikpijn, vermoeidheid en koorts. Periodes met deze
klachten gaan vaak spontaan weer over, waardoor patiënt en dokter denken dat
de 'buikgriep' genezen is. Wanneer de symptomen echter langere tijd bestaan of
terug komen moet altijd aan de diagnose colitis ulcerosa gedacht worden.

Verschijnselen van ontsteking buiten de dikke darm zijn bij colitis ulcerosa
zeldzaam. In ongeveer 5% van de gevallen kunnen huid-, oog- en
gewrichtsklachten optreden en ontsteking van het leverweefsel. Meestal gaan
deze verschijnselen gepaard met vermeerderde activiteit van de colitis.

1.1 Wat is een stoma?

Een stoma is een opening en met name op een onnatuurlijke kunstmatige opening
die een lichaamholte met de buiten wereld verbind.
De lichaamsholte kan gevormd worden door de darmen .
Wanneer een stoma de darm met de buitenwereld verbindt, wordt gezegd dat de
stoma op de darm is aangelegd.
De stoma op de darm heet colostoma of anus praeternaturalis(Ap), dat betekent
onnatuurlijke anus.
Bij een stoma op de darm wordt een stukje darm door een opening in de
buikwand naar buiten gebracht.
Dit stukje darm wordt op een zodanige wijze aan de buikwand gehecht dat het
enkel centimeters boven het niveau van de huid uitkomt.
Een stoma bevat geen kringspier, waardoor iemand met een stoma zijn
natuurlijke controle over de ontlasting verliest.

1.2 Er kunnen verschillende redenen zijn om een stoma aan te

leggen

1. chronische ontsteking aan de darmen

2. kwaadaardige tumoren in de darmen
 3. aangeboren afwijkingen b v het ontbreken van een deel van de dikke darm
en de anus.
4. Een ongeval waardoor de darmen schade hebben opgelopen.

1.3 De volgende factoren spelen een rol bij het bepalen van de
plaats van de stoma

Het deel van de darm waar de stoma op aangebracht wordt.

Een ileo stoma* bevindt zich vaak aan de recht zijde (ileo stoma is van de dunne
darm).
De voorkeur gaat uit op stevig spierweefsel.
De stoma moet zich zodanig op de buik bevinden dat de zorgvrager het zelf goed
kan verzorgen.
De stoma mag niet in de weg zitten denk aan de broekriem,
en niet bij een huidplooi.

1.4 Wat is een ileo stoma zoals dhr J draagt:

De ilieo stoma kan bij ongeveer 10% van de mensen die een stoma op de dunne
darm hebben, worden aangelegd.
De personen die hier voor in aanmerking komen hebben chronische darm
ontsteking die gepaard gaat met zweervorming en bloedverlies.
Bij dhr J is de hele darm verwijderd, zelfs de anus is dicht gemaakt.

Door dat de functie van de dikke darm is uitgevallen wordt er minder vocht
ontrokken uit de ontlasting, gevolg de ontlasting is dun of breiig.

Hoofdstuk 2: Verpleeghandelingen specifieke zorg

Er kunnen huid irritatie ontstaan rondom de stoma die tot plak problemen kunnen
leiden.
De oorzaak kan zijn: lekkage – dunne ontlasting
allergie kleefmiddel
gebruik van verkeerde middelen,olie ,vette zalf,of
creme
föhnen –af te raden
Lekkage in geval van Dhr J door breuk (defect in de buikwand t.g.v. het
doorsnijden van de buikspier tijdens de operatie) kan de huid snel worden
aangetast omdat er veel spijsvertering fermenten* in de ontlasting zitten.
Het is mogelijk om de plooien op te vullen met een pasta.
Tijdig verwisselen van de gevulde zak.
Gebruik van barrière crème of vliesdunne beschermlaag .
Ook is het mogelijk om de haargroei definitief een halt toe te roepen door
middel van laseren.

2.1 Het verzorgen van een tweedelig systeem

De zorgvrager wordt ingelicht.

Handen van verzorgende worden gewassen en ontdaan van sierraden.
Volgende benodigdheden klaar leggen.
stomaplak en opvangzakje
gaasjes
afvalzakje (afsluitbaar)
water
handdoek
gebogen nagelschaartje
wegwerphandschoenen
maatkaart
huidbeschermingsmiddelen
pasta om huidplooien op te vullen

Het bed wordt op de juiste hoogte gebracht als dit mogelijk is.
Met behulp van de maatkaart wordt er een opening geknipt in de plak.
Er wordt voor gezorgd dat het zakje via een filter kan worden ontlucht.
De zorgvrager neemt de plak tussen zijn handen om de plak een beetje te
verwarmen.
De handschoenen worden aangedaan.
De oude plak en het zakje wordt van de huid verwijderd en in een afvalzakje
gedeponeerd.
Als er nog ontlasting aan de huid zit wordt dit verwijderd met een gaasje.
De huid wordt daarna zorgvuldig droog gedept, zonodig met huidverzorging-
middelen.
Mochten er plooien in de huid zijn dan kan dit worden opgevuld met
een opvulpasta.
De plak wordt aangebracht, dit gebeurt van onderen naar boven.
Daarna wordt het zakje op de plak geklikt.
Er wordt gecontroleerd of het zakje goed vast zit door er licht aan te trekken
of door met de vingers langs de gehele ring te voelen.
2.2 Professionele ondersteuning bij pijn

Dhr J verbleef tijdelijk in het ziekenhuis. Tijdens dit verblijf kreeg de heer J.
morfine middels een morfinepomp toegediend.

2.3 Hulpmiddelen om mobiliteit te bevorderen

Dhr J werd aangezet om zo gauw mogelijk mobiel te worden, het enige

hulpmiddel dat werd ingezet was een rolstoel om de transfer mogelijk te maken
omdat Dhr J zelf nog niet instaat was zich zelf voort te bewegen. Dit was van
toepassing tijdens het verblijf in het ziekenhuis.

2.4 Inschakelen van gespecialiseerde verpleegkundige

Dit zijn : een stomaverpleegkundige

Psychiater (dhr lijdt aan psychische klachten deze zijn ontstaan
door dat dhr continu darm klachten en pijn had en het nadien niet
accepteren van de stoma,)
fysiotherapeut (Dhr J. had ademhalingsproblemen hyperventilatie
dit werd veroorzaakt door angst, angst voor de stoma het niet eigen
maken va de stoma)

2.5 Omschrijving stoma artikelen:

Er zijn veel stoma artikelen in de handel. Zo zijn er opvangzakjes in vele soorten

en maten. Er zijn twee systemen opvangapparatuur:
1-Delig en een 2-delig. Het verschil is dat bij een 1-delig opvangzakje de
huidplaat en het zakje een geheel zijn. Bij het 2-delig systeem zijn de
huidplaat en de zakjes los van elkaar. De 1-delige opvangzakjes hebben een
rand met een kleefpleister en hechten zich daarmee rond het stoma op de
huid. Het opvangzakje kun je het beste staand aanbrengen, of de zorgvrager
doet dit zelf.
Ook hier begin je met het plakken van onderen naar boven. Je voorkomt
plooien, door de huid strak te houden. Soms is het handig om de opening van
het zakje een paar millimeter groter te maken dan de stoma zelf.
2-Delige zakjes worden niet op de huid geplakt. Eerst wordt rond het stoma
een plaat met een ring op de huid vastgekleefd. Denk eraan de huid glad te
trekken voorkom plooien. Nadien klikt u het zakje vast op de ring. Uit het ileo
stoma komt voortdurend dunne ontlasting en daarom hebben ileo stoma
 zakjes een afvoer aan de onderkant. Alle stomazakjes zijn te koop bij de
apotheek en Combi-Care.
De fabrikanten van opvangmaterialen hebben vaak hun eigen klantenservice.

Betekenis woorden:

*Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de

dikke darm.
*Colon het tussen blinde darm en endeldarm gelegen deel van
de dikke darm.
*Fermenten gisting splitsing of ontleding van enzymen.
*Ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm.