Test dla uczniów kończących naukę w klasie siódmej I grupa

I grupa
BIOLOGIA

............................................................................................................................................... .....................................

Test składa się z 18 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. Wybierz poprawną odpowiedź i zaznacz ją
znakiem X. Jeśli się pomylisz, otocz kółkiem błędne zaznaczenie i zaznacz inną odpowiedź.

Zadanie 1. (0–1)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Czerniak złośliwy powstaje w wyniku zmian w materiale genetycznym, których skutkiem jest niekontrolowany
podział komórek skóry. Pierwszym objawem choroby jest pojawienie się na skórze przebarwienia o nieregularnych
krawędziach i ciemnej barwie (różne odcienie brązu). Leczenie polega głównie na chirurgicznym usuwaniu
części skóry objętych procesem chorobowym. Do czynników ryzyka rozwoju czerniaka złośliwego zalicza się
nadmierną ekspozycję na promieniowanie słoneczne oraz korzystanie z solarium. Ważna jest zatem profilaktyka,
czyli celowe działania mające zapobiegać chorobie.

Zaznacz działanie, które stanowi element profilaktyki czerniaka złośliwego.

A. Chirurgiczne usuwanie zmian nowotworowych skóry.

B. Używanie kosmetyków przebadanych dermatologicznie.
C. Poddawanie przebarwień skóry specjalistycznym badaniom.
D. Opalanie się bez kosmetyków zawierających specjalne filtry.

Zadanie 2. (0–1)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Do skurczu mięśni zużywana jest energia uzyskiwana w wyniku oddychania tlenowego. Jednak podczas
intensywnego lub długotrwałego wysiłku fizycznego dochodzi do niedoboru tlenu. Wówczas źródłem energii
do dalszej pracy mięśni staje się fermentacja. W jej efekcie w mięśniach gromadzi się kwas mlekowy, który
powoduje ból.

Zaznacz informację prawdziwą.

A. Fermentacja dostarcza więcej energii niż oddychanie tlenowe.

B. Uzyskiwanie energii ze spalania kwasu mlekowego to fermentacja.
C. Pierwszym źródłem energii dla pracujących mięśni jest fermentacja.
D. Produktem fermentacji zachodzącej w mięśniach jest kwas mlekowy.
maj 2021

1
 I grupa
Zadanie 3. (0–2)
Przeanalizuj tabelę, a następnie zaznacz poprawne dokończenia zdań.

Ostateczne produkty
Składniki pokarmowe Miejsce trawienia Enzymy trawienne
trawienia

jama ustna amylaza ślinowa

węglowodany cukry proste
jelito cienkie amylaza trzustkowa

żołądek pepsyna
białka aminokwasy
jelito cienkie trypsyna, chymotrypsyna

glicerol i kwasy
tłuszcze jelito cienkie lipaza trzustkowa
tłuszczowe

I. Miejscem, w którym trawione są wszystkie składniki pokarmowe, jest

A. żołądek.
B. jama ustna.
C. jelito cienkie.
II. Aminokwasy nie są produktem aktywności enzymów działających w
A. żołądku.
B. jamie ustnej.
C. jelicie cienkim.

Zadanie 4. (0–1)
Przeanalizuj schemat wymiany gazowej w tkankach i płucach, a następnie zaznacz poprawne dokończenie
zdania.
transport tlenu transport dwutlenku wegla
krew odtlenowana

krew odtlenowana
krew utlenowana

krew utlenowana

wymiana gazowa zewnętrzna wymiana gazowa zewnętrzna

wymiana gazowa wewnętrzna wymiana gazowa wewnętrzna

Na podstawie schematu można stwierdzić, że

A. krew bogata w tlen płynie od komórek ciała w kierunku płuc, a krew uboga w tlen – z płuc do komórek ciała.
B. tlen przenika z pęcherzyków płucnych do krwi, a dwutlenek węgla – z krwi do pęcherzyków płucnych.
C. przenikanie tlenu z płuc do krwi, a dwutlenku węgla z krwi do płuc, nosi nazwę wymiany gazowej
wewnętrznej.
D. elementem wymiany gazowej zewnętrznej jest przekazywanie dwutlenku węgla z komórek do naczyń
maj 2021

krwionośnych.
2
 I grupa
Zadanie 5. (0–1)
Przeczytaj teksty w ramkach, przeanalizuj ilustracje, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Informacja 1. Informacja 2.

Skóra zbudowana jest z naskórka i skóry właściwej,
pod którą znajduje się warstwa podskórna. Naskórek
zbudowany jest z nabłonka wielowarstwowego
płaskiego, skóra właściwa – z tkanki łącznej,
a warstwa podskórna to przede wszystkim tkanka
tłuszczowa.
Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje tkanek
zwierzęcych: nabłonkową, łączną, mięśniową
i nerwową. Wszystkie tkanki nabłonkowe cechuje
zwarty układ komórek, a tkanki łączne luźne ułożenie
komórek i duża ilość substancji międzykomórkowej.
Do tkanek łącznych należy m.in. tkanka tłuszczowa,
której komórki zawierają jedną lub kilka kropli tłuszczu.

1. 2. 3. 4.

Tkanka, z której jest zbudowana warstwa podskórna, została przedstawiona na ilustracji oznaczonej numerem

A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.

Zadanie 6. (0–2)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Wydalanie to proces usuwania z organizmu substancji zbędnych lub szkodliwych. Nerki filtrują krew i produkują
mocz, którego głównymi składnikami są: woda, mocznik i sole mineralne. Przez układ wydalniczy wraz z moczem
wydalane są również substancje trujące. Gruczoły potowe występujące w skórze usuwają pot – mieszaninę
wody, soli mineralnych i mocznika. W wydalanie zaangażowane są również płuca, dzięki którym następuje
usuwanie z organizmu dwutlenku węgla i wody. Usuwanie niestrawionych resztek pokarmowych nazywa się
defekacją.

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

Wydalaniu z organizmu podlegają produkty przemian chemicznych zachodzących

I. P F
w komórkach.

II. Sole mineralne są usuwane z organizmu wszystkimi opisanymi w tekście drogami. P F

maj 2021

3
 I grupa
Zadanie 7. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Unikanie nadmiernego przyjmowania leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych jest

elementem zapobiegania

A. wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.

B. wirusowemu zapaleniu wątroby typu C.
C. chorobie wrzodowej żołądka.
D. rakowi jelita grubego.

Zadanie 8. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Funkcją krwinek białych (leukocytów) jest

A. transportowanie tlenu i dwutlenku węgla.

B. udział w procesie krzepnięcia krwi.
C. warunkowanie grup krwi A, B, AB i 0.
D. niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych.

Zadanie 9. (0–2)
Na schemacie przedstawiono rozmieszczenie zębów stałych w szczęce. Przeanalizuj schemat i wykonaj
polecenie. D
C
B

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, gdy jest fałszywe.

I. W uzębieniu stałym jest najwięcej siekaczy. P F

II. Za rozcieranie pokarmu odpowiadają zęby oznaczone literami A i B. P F

maj 2021

4
 I grupa
Zadanie 10. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Osłabienie siły mięśniowej oraz zahamowanie wzrostu to objawy niedoboru

A. węglowodanów, ponieważ są one głównym źródłem energii dla organizmu.

B. białek, ponieważ są one głównym składnikiem budulcowym organizmu.
C. tłuszczów, ponieważ chronią one organizm przed urazami i utratą ciepła.
D. wody, ponieważ uczestniczy ona w większości reakcji metabolicznych.

Zadanie 11. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Krtań to odcinek dróg oddechowych łączący gardło z tchawicą. Jedną z jej funkcji jest zabezpieczanie
dalszych odcinków dróg oddechowych i płuc przed przedostaniem się do nich pożywienia.

Opisana funkcja jest realizowana dzięki

A. nabłonkowi urzęsionemu.
B. chrząstce nazywanej nagłośnią.
C. chrząstkom o kształcie podkowy.
D. obficie unaczynionej błonie śluzowej.

Zadanie 12. (0–2)

Zaznacz poprawne dokończenia zdania. Wybierz odpowiedź A albo B oraz C albo D.

Cukrzyca typu 2 stanowi ok. 90–95% diagnozowanych przypadków tej choroby na świecie. Występuje głównie
u osób A/B. Jej przyczyną jest C/D.

I. A. do 30. roku życia

B. po 35. roku życia
II. C. oporność komórek ciała na działanie insuliny
D. niedobór insuliny wynikający z uszkodzenia trzustki

Zadanie 13. (0–1)

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Na lekcji biologii uczniowie dowiedzieli się o różnicach w składzie chemicznym powietrza wdychanego i powietrza
wydychanego. Największe różnice dotyczą zawartości dwutlenku węgla. Aby się przekonać o słuszności tej
informacji, uczniowie przeprowadzili doświadczenie. Przygotowali dwie szklanki z wodą wapienną: do jednej
wdmuchnęli słomką powietrze z płuc, a do drugiej – za pomocą gumowej gruszki – powietrze atmosferyczne.

Zaznacz problem badawczy rozwiązywany w opisanym doświadczeniu.

A. Czy powietrze wydychane i powietrze wdychane różnią się zawartością CO2?

B. Czy organizm zużywa składniki wdychanego powietrza?
C. Czy powietrze wdychane zawiera CO2?
D. Czy można odróżnić powietrze wdychane od powietrza wydychanego?
maj 2021

5
 I grupa
Zadanie 14. (0–1)
Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj polecenie.

Przeprowadzono doświadczenie, które polegało na wykonaniu pomiarów szybkości wytwarzania cukru

powstającego w wyniku rozkładu skrobi. Celem tego doświadczenia było zbadanie wpływu temperatury na
aktywność enzymu – amylazy ślinowej. Otrzymane wyniki przedstawiono w tabeli.

Temperatura (°C) 0 10 20 30 40 50

Szybkość wytwarzania cukru (g/min) 0,0 0,5 0,7 0,9 1,1 0,4

Zaznacz wykres, który poprawnie przedstawia wyniki doświadczenia.

[˚C] [˚C] [˚C] [˚C]

[˚C] [˚C] [˚C] [˚C]

70 70 70 70
60 60 60 60
70 70 70 70
50 50 50 50
60 60 60 60
40 40 40 40
50 50 50 50
30 30 30 30
40 40 40 40
20 20 20 20
30 30 30 30
10 10 10 10
20 20 20 20
10 100,1 0,10,3 0,30,5 0,50,7 0,70,9 0,91,1 1,1 [g/min][g/min] 10 10 0,2 0,20,4 0,40,6 0,60,8 0,81,0 1,01,2 1,2 [g/min][g/min]

0,1 0,10,3 0,30,5 0,50,7 0,70,9 0,91,1 1,1 [g/min][g/min] 0,2 0,20,4 0,40,6 0,60,8 0,81,0 1,01,2 1,2 [g/min][g/min]
A. B.
[g/min][g/min] [g/min][g/min]

[g/min][g/min] 1,2 ][g/min

[g/min 1,2 ]
1,1 1,1
1,2 1,2
1,0 1,0
1,1 1,1
0,9 0,9
1,0 1,0
0,8 0,8
0,9 0,9
0,7 0,7
0,8 0,8
0,6 0,6
0,7 0,7
0,5 0,5
0,6 0,6
0,4 0,4
0,5 0,5
0,3 0,3
0,4 0,4
0,2 0,2
0,3 0,3
0,1 0,1
0,2 0,2
0,1 0,1 10 1020 2030 3040 4050 5060 6070 70 [˚C] [˚C] 10 1020 2030 3040 4050 5060 6070 7080 ˚C]
[80 [˚C]

10 1020 2030 3040 4050 5060 6070 70 [˚C] [˚C] 10 1020 2030 3040 4050 5060 6070 7080 ˚C]
[80 [˚C]

C. D.
maj 2021

6
 I grupa
Zadanie 15. (0–2)
Przeczytaj tekst, a następnie uzupełnij zdania. Wybierz odpowiedź A albo B oraz C albo D.

Podczas zajęć koła biologicznego uczniowie mieli zweryfikować hipotezę: Banany, ziemniaki i pieczywo zawierają
skrobię. W tym celu przygotowali trzy szklane tacki, na których umieścili badane obiekty: plaster ziemniaka, plaster
banana i kromkę bułki. Następnie na każdy plaster nanieśli po trzy krople płynu Lugola (odczynnik identyfikujący
obecność skrobi). We wszystkich zestawach uzyskali taki sam wynik – ciemnogranatowe zabarwienie w miejscu
naniesienia płynu Lugola, co świadczyło o obecności skrobi.

I. Uczniowie zaplanowali eksperyment

A. prawidłowo, gdyż otrzymane wyniki potwierdziły hipotezę.
B. nieprawidłowo, gdyż w doświadczeniu nie było próby kontrolnej.
II. Problem badawczy rozwiązywany w opisanym doświadczeniu powinien brzmieć:
C. Czy płyn Lugola jest odczynnikiem identyfikującym obecność skrobi?
D. Czy banany, ziemniaki i pieczywo zawierają skrobię?

Zadanie 16. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Witamina D w dawce czterokrotnie wyższej niż zalecana jest toksyczna. Jej nadwyżka może spowodować zbyt
duże stężenie wapnia oraz fosforu i prowadzi do zbyt intensywnego wapnienia kości i zębów. Staje się przyczyną
powstawania kamieni wapniowych w nerkach i odkładania się złogów w naczyniach krwionośnych. Skutkami
nadmiernego spożycia tej witaminy są: biegunka, łatwe męczenie się, wzmożone oddawanie moczu, ból oczu,
świąd skóry, bóle głowy, nudności i brak apetytu.

Z analizy powyższego tekstu wynika, że przyjmowanie witaminy D niezgodnie z zaleceniami prowadzi

do powstania wielu chorób, z wyjątkiem

A. kamicy nerkowej.
B. osteoporozy.
C. miażdżycy.
D. zawału serca.

Zadanie 17. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie spośród 1–3.

Siła działania mięśnia jest przenoszona na kość dzięki

1. ich praca jest antagonistyczna w stosunku do kości.

A. ścięgnom,

ponieważ 2. są one zbudowane z białek zdolnych do skurczu.

B. brzuścom,
3. przymocowują one mięśnie do kości.
maj 2021

7
 I grupa
Zadanie 18. (0–2)
Przeczytaj tekst i przeanalizuj tabelę, a następnie zaznacz poprawne dokończenia zdań.

Pewna firma farmaceutyczna postanowiła ocenić efekty działania trzech leków (preparat 1., preparat 2.,
preparat 3.) obniżających ciśnienie krwi. W tym celu wytypowano 100 pacjentów i rozdzielono ich na cztery
grupy, po 25 osób każda. Wyniki przedstawiono w poniższej tabeli.

Ciśnienie Próba kontrolna Preparat 1. Preparat 2. Preparat 3.

skurczowe,
170 160 120 150
mm Hg
rozkurczowe,
110 100 80 100
mm Hg

I. Pacjentom z próby kontrolnej

A. podawano mieszankę wszystkich trzech preparatów.
B. podawano losowo preparat 1., 2. lub 3.
C. nie podawano żadnego z badanych preparatów.

II. Wyniki badania pozwalają na sformułowanie wniosku, że najskuteczniejszy w obniżeniu ciśnienia krwi jest
preparat
A. 1.
B. 2.
C. 3.

maj 2021

8
 Test dla uczniów kończących naukę w klasie siódmej I grupa
II grupa
BIOLOGIA

............................................................................................................................................... .....................................

Test składa się z 18 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. Wybierz poprawną odpowiedź i zaznacz ją
znakiem X. Jeśli się pomylisz, otocz kółkiem błędne zaznaczenie i zaznacz inną odpowiedź.

Zadanie 1. (0–1)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Czerniak złośliwy powstaje w wyniku zmian w materiale genetycznym, których skutkiem jest niekontrolowany
podział komórek skóry. Pierwszym objawem choroby jest pojawienie się na skórze przebarwienia o nieregularnych
krawędziach i ciemnej barwie (różne odcienie brązu). Leczenie polega głównie na chirurgicznym usuwaniu
części skóry objętych procesem chorobowym. Do czynników ryzyka rozwoju czerniaka złośliwego zalicza się
nadmierną ekspozycję na promieniowanie słoneczne oraz korzystanie z solarium. Ważna jest zatem profilaktyka,
czyli celowe działania mające zapobiegać chorobie.

Zaznacz działanie, które stanowi element profilaktyki czerniaka złośliwego.

A. Opalanie się bez kosmetyków zawierających specjalne filtry.

B. Chirurgiczne usuwanie zmian nowotworowych skóry.
C. Używanie kosmetyków przebadanych dermatologicznie.
D. Poddawanie przebarwień skóry specjalistycznym badaniom.

Zadanie 2. (0–1)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Do skurczu mięśni zużywana jest energia uzyskiwana w wyniku oddychania tlenowego. Jednak podczas
intensywnego lub długotrwałego wysiłku fizycznego dochodzi do niedoboru tlenu. Wówczas źródłem energii
do dalszej pracy mięśni staje się fermentacja. W jej efekcie w mięśniach gromadzi się kwas mlekowy, który
powoduje ból.

Zaznacz informację prawdziwą.

A. Pierwszym źródłem energii dla pracujących mięśni jest fermentacja.

B. Produktem fermentacji zachodzącej w mięśniach jest kwas mlekowy.
C. Uzyskiwanie energii ze spalania kwasu mlekowego to fermentacja.
D. Fermentacja dostarcza więcej energii niż oddychanie tlenowe.
maj 2021

1
 II grupa
Zadanie 3. (0–2)
Przeanalizuj tabelę, a następnie zaznacz poprawne dokończenia zdań.

Ostateczne produkty
Składniki pokarmowe Miejsce trawienia Enzymy trawienne
trawienia

jama ustna amylaza ślinowa

węglowodany cukry proste
jelito cienkie amylaza trzustkowa

żołądek pepsyna
białka aminokwasy
jelito cienkie trypsyna, chymotrypsyna

glicerol i kwasy
tłuszcze jelito cienkie lipaza trzustkowa
tłuszczowe

I. Miejscem, w którym trawione są wszystkie składniki pokarmowe, jest

A. jama ustna.
B. jelito cienkie.
C. żołądek.
II. Aminokwasy nie są produktem aktywności enzymów działających w
A. żołądku.
B. jelicie cienkim.
C. jamie ustnej.

Zadanie 4. (0–1)
Przeanalizuj schemat wymiany gazowej w tkankach i płucach, a następnie zaznacz poprawne dokończenie
zdania.
transport tlenu transport dwutlenku wegla
krew odtlenowana

krew odtlenowana
krew utlenowana

krew utlenowana

wymiana gazowa zewnętrzna wymiana gazowa zewnętrzna

wymiana gazowa wewnętrzna wymiana gazowa wewnętrzna

Na podstawie schematu można stwierdzić, że

A. przenikanie tlenu z płuc do krwi, a dwutlenku węgla z krwi do płuc, nosi nazwę wymiany gazowej
wewnętrznej.
B. e
 lementem wymiany gazowej zewnętrznej jest przekazywanie dwutlenku węgla z komórek do naczyń
krwionośnych.
C. krew bogata w tlen płynie od komórek ciała w kierunku płuc, a krew uboga w tlen – z płuc do komórek ciała.
maj 2021

D. tlen przenika z pęcherzyków płucnych do krwi, a dwutlenek węgla – z krwi do pęcherzyków płucnych.
2
 II grupa
Zadanie 5. (0–1)
Przeczytaj teksty w ramkach, przeanalizuj ilustracje, a następnie zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Informacja 1. Informacja 2.

Skóra zbudowana jest z naskórka i skóry właściwej,
pod którą znajduje się warstwa podskórna. Naskórek
zbudowany jest z nabłonka wielowarstwowego
płaskiego, skóra właściwa – z tkanki łącznej,
a warstwa podskórna to przede wszystkim tkanka
tłuszczowa.
Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje tkanek
zwierzęcych: nabłonkową, łączną, mięśniową
i nerwową. Wszystkie tkanki nabłonkowe cechuje
zwarty układ komórek, a tkanki łączne luźne ułożenie
komórek i duża ilość substancji międzykomórkowej.
Do tkanek łącznych należy m.in. tkanka tłuszczowa,
której komórki zawierają jedną lub kilka kropli tłuszczu.

1. 2. 3. 4.

Tkanka, z której jest zbudowana warstwa podskórna, została przedstawiona na ilustracji oznaczonej numerem

A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.

Zadanie 6. (0–2)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Wydalanie to proces usuwania z organizmu substancji zbędnych lub szkodliwych. Nerki filtrują krew i produkują
mocz, którego głównymi składnikami są: woda, mocznik i sole mineralne. Przez układ wydalniczy wraz z moczem
wydalane są również substancje trujące. Gruczoły potowe występujące w skórze usuwają pot – mieszaninę
wody, soli mineralnych i mocznika. W wydalanie zaangażowane są również płuca, dzięki którym następuje
usuwanie z organizmu dwutlenku węgla i wody. Usuwanie niestrawionych resztek pokarmowych nazywa się
defekacją.

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

Wydalaniu z organizmu podlegają produkty przemian chemicznych zachodzących

I. P F
w komórkach.

II. Sole mineralne są usuwane z organizmu wszystkimi opisanymi w tekście drogami. P F

maj 2021

3
 II grupa
Zadanie 7. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Unikanie nadmiernego przyjmowania leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych i przeciwgorączkowych jest

elementem zapobiegania

A. rakowi jelita grubego.

B. chorobie wrzodowej żołądka.
C. wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
D. wirusowemu zapaleniu wątroby typu C.

Zadanie 8. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Funkcją krwinek białych (leukocytów) jest

A. niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych.

B. warunkowanie grup krwi A, B, AB i 0.
C. udział w procesie krzepnięcia krwi.
D. transportowanie tlenu i dwutlenku węgla.

Zadanie 9. (0–2)
Na schemacie przedstawiono rozmieszczenie zębów stałych w szczęce. Przeanalizuj schemat i wykonaj
polecenie. D
C
B

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, gdy jest fałszywe.

I. W uzębieniu stałym jest najwięcej siekaczy. P F

II. Za rozcieranie pokarmu odpowiadają zęby oznaczone literami A i B. P F

maj 2021

4
 II grupa
Zadanie 10. (0–1)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Osłabienie siły mięśniowej oraz zahamowanie wzrostu to objawy niedoboru

A. wody, ponieważ uczestniczy ona w większości reakcji metabolicznych.

B. tłuszczów, ponieważ chronią one organizm przed urazami i utratą ciepła.
C. białek, ponieważ są one głównym składnikiem budulcowym organizmu.
D. węglowodanów, ponieważ są one głównym źródłem energii dla organizmu.

Zadanie 11. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Krtań to odcinek dróg oddechowych łączący gardło z tchawicą. Jedną z jej funkcji jest zabezpieczanie
dalszych odcinków dróg oddechowych i płuc przed przedostaniem się do nich pożywienia.

Opisana funkcja jest realizowana dzięki

A. obficie unaczynionej błonie śluzowej.

B. chrząstkom o kształcie podkowy.
C. chrząstce nazywanej nagłośnią.
D. nabłonkowi urzęsionemu.

Zadanie 12. (0–2)

Zaznacz poprawne dokończenia zdania. Wybierz odpowiedź A albo B oraz C albo D.

Cukrzyca typu 2 stanowi ok. 90–95% diagnozowanych przypadków tej choroby na świecie. Występuje głównie
u osób A/B. Jej przyczyną jest C/D.

I. A. do 30. roku życia

B. po 35. roku życia
II. C. niedobór insuliny wynikający z uszkodzenia trzustki
D. oporność komórek ciała na działanie insuliny

Zadanie 13. (0–1)

Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.

Na lekcji biologii uczniowie dowiedzieli się o różnicach w składzie chemicznym powietrza wdychanego i powietrza
wydychanego. Największe różnice dotyczą zawartości dwutlenku węgla. Aby się przekonać o słuszności tej
informacji, uczniowie przeprowadzili doświadczenie. Przygotowali dwie szklanki z wodą wapienną: do jednej
wdmuchnęli słomką powietrze z płuc, a do drugiej – za pomocą gumowej gruszki – powietrze atmosferyczne.

Zaznacz problem badawczy rozwiązywany w opisanym doświadczeniu.

A. Czy można odróżnić powietrze wdychane od powietrza wydychanego?

B. Czy powietrze wdychane zawiera CO2?
C. Czy powietrze wydychane i powietrze wdychane różnią się zawartością CO2?
D. Czy organizm zużywa składniki wdychanego powietrza?
maj 2021

5
 II grupa
Zadanie
[˚C] 14. (0–1) [˚C] [˚C]

Przeczytaj tekst, a następnie wykonaj polecenie.

Przeprowadzono doświadczenie, które polegało na wykonaniu pomiarów szybkości wytwarzania cukru

powstającego w wyniku rozkładu skrobi. Celem tego doświadczenia było zbadanie wpływu temperatury na
aktywność enzymu – amylazy ślinowej. Otrzymane wyniki przedstawiono w tabeli.
70 70 70
60 60 60
50 Temperatura (°C) 0 10 50 20 30 40 50 50
40 40 40
30 30 30
Szybkość wytwarzania cukru (g/min)
20 0,0 0,520 0,7 0,9 1,1 0,4 20
10 10 10

[g/min] [g/min] [g/min]

Zaznacz wykres,
0,2 0,4
który
0,6
poprawnie
0,8 1,0
przedstawia wyniki doświadczenia.
1,2 0,1 0,3 0,5 0,7 0,9 1,1

[g/min] [g/min] [g/min]

1,2 1,2
1,1
1,0 1,0
0,9
0,8 0,8
0,7
0,6 0,6
0,5
0,4 0,4
0,3
0,2 0,2
0,1

[˚C] 10 20 30 40 50 60 70 80 [˚C] 10 20 30 40 50 60 70 [˚C]

A. B.

[˚C] [˚C] [˚C]

70 70 70
60 60 60
50 50 50
40 40 40
30 30 30
20 20 20
10 10 10

[g/min] 0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 [g/min] 0,1 0,3 0,5 0,7 0,9 1,1 [g/min]

C. D.
[g/min] [g/min] [g/min]

1,2 1,2
1,1
1,0 1,0
0,9
0,8 0,8
0,7
0,6 0,6
0,5
0,4 0,4
0,3
maj 2021

0,2 0,2
0,1
6
[˚C] 10 20 30 40 50 60 70 80 [˚C] 10 20 30 40 50 60 70 [˚C]
 II grupa
Zadanie 15. (0–2)
Przeczytaj tekst, a następnie uzupełnij zdania. Wybierz odpowiedź A albo B oraz C albo D.

Podczas zajęć koła biologicznego uczniowie mieli zweryfikować hipotezę: Banany, ziemniaki i pieczywo zawierają
skrobię. W tym celu przygotowali trzy szklane tacki, na których umieścili badane obiekty: plaster ziemniaka, plaster
banana i kromkę bułki. Następnie na każdy plaster nanieśli po trzy krople płynu Lugola (odczynnik identyfikujący
obecność skrobi). We wszystkich zestawach uzyskali taki sam wynik – ciemnogranatowe zabarwienie w miejscu
naniesienia płynu Lugola, co świadczyło o obecności skrobi.

I. Uczniowie zaplanowali eksperyment

A. nieprawidłowo, gdyż w doświadczeniu nie było próby kontrolnej.
B. prawidłowo, gdyż otrzymane wyniki potwierdziły hipotezę.
II. Problem badawczy rozwiązywany w opisanym doświadczeniu powinien brzmieć:
C. Czy banany, ziemniaki i pieczywo zawierają skrobię?
D. Czy płyn Lugola jest odczynnikiem identyfikującym obecność skrobi?

Zadanie 16. (0–1)

Przeczytaj tekst i zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Witamina D w dawce czterokrotnie wyższej niż zalecana jest toksyczna. Jej nadwyżka może spowodować zbyt
duże stężenie wapnia oraz fosforu i prowadzi do zbyt intensywnego wapnienia kości i zębów. Staje się przyczyną
powstawania kamieni wapniowych w nerkach i odkładania się złogów w naczyniach krwionośnych. Skutkami
nadmiernego spożycia tej witaminy są: biegunka, łatwe męczenie się, wzmożone oddawanie moczu, ból oczu,
świąd skóry, bóle głowy, nudności i brak apetytu.

Z analizy powyższego tekstu wynika, że przyjmowanie witaminy D niezgodnie z zaleceniami prowadzi

do powstania wielu chorób, z wyjątkiem

A. zawału serca.
B. miażdżycy.
C. osteoporozy.
D. kamicy nerkowej.

Zadanie 17. (0–1)

Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie spośród 1–3.

Siła działania mięśnia jest przenoszona na kość dzięki

1. przymocowują one mięśnie do kości.

A. brzuścom,

ponieważ 2. są one zbudowane z białek zdolnych do skurczu.

B. ścięgnom,
3. ich praca jest antagonistyczna w stosunku do kości.
maj 2021

7
 II grupa
Zadanie 18. (0–2)
Przeczytaj tekst i przeanalizuj tabelę, a następnie zaznacz poprawne dokończenia zdań.

Pewna firma farmaceutyczna postanowiła ocenić efekty działania trzech leków (preparat 1., preparat 2.,
preparat 3.) obniżających ciśnienie krwi. W tym celu wytypowano 100 pacjentów i rozdzielono ich na cztery
grupy, po 25 osób każda. Wyniki przedstawiono w poniższej tabeli.

Ciśnienie Próba kontrolna Preparat 1. Preparat 2. Preparat 3.

skurczowe,
170 160 120 150
mm Hg
rozkurczowe,
110 100 80 100
mm Hg

I. Pacjentom z próby kontrolnej

A. podawano mieszankę wszystkich trzech preparatów.
B. nie podawano żadnego z badanych preparatów.
C. podawano losowo preparat 1., 2. lub 3.

II. Wyniki badania pozwalają na sformułowanie wniosku, że najskuteczniejszy w obniżeniu ciśnienia krwi jest
preparat
A. 1.
B. 2.
C. 3.

maj 2021