MATERIAŁY POMOCNICZE

Bezpieczeństwo lotów: Omówienie charakterystycznych zdarzeń lotniczych

zaistniałych w 2020 roku w LSPP / LP – zalecenia profilaktyczne i wnioski.

ANALIZA STANU BEZPIECZEŃSTWA LOTÓW

W SŁUŻBIE LOTNICTWO POLICJI ZA ROK 2020 r.

1. Rozmieszczenie i wyposażenie komórek organizacyjnych Lotnictwa Policji.

1.1 Wyposażenie komórek Lotnictwa Policji w śmigłowce.

Zestawienie eksploatowanych statków powietrznych na dzień 31.12.2020 r.

 Zarząd Lotnictwa Policji GSP KGP - WARSZAWA: -1x Bell-412;

-2x Bell-407GXi;
-2x Mi-8;
-3x S-70i Black Hawk.

 Sekcja Lotnictwa Policji KWP – KRAKÓW: -1x W-3 Sokół.

 Sekcja Lotnictwa Policji KWP – ŁÓDŹ: -1x Bell-206.

 Sekcja Lotnictwa Policji KWP – POZNAŃ: -1x Bell-407GXi.

 Sekcja Lotnictwa Policji KWP – SZCZECIN: -1x W-3 Sokół ( w trakcie
przekazywania z ZLP GSP KGP).
 Sekcja Lotnictwa Policji KWP – WROCŁAW: -1x Bell-206 ( w trakcie
przekazywania z ZLP GSP KGP).

Na dzień dzisiejszy na stanie ewidencyjnym Lotnictwa Policji znajduje się

13 śmigłowców w bieżącej eksploatacji.

Z powodu wypracowania resursu technicznego śmigłowców Mi-2 Lotnictwo Policji

znajduje się na etapie relokacji śmigłowców pomiędzy Zarządem Lotnictwa Policji
a Sekcjami Lotnictwa Policji w KWP.
Zgodnie z opracowaną i zatwierdzoną przez Komendanta Głównego Policji
Koncepcją Funkcjonowania Lotnictwa Policji rozpoczęła się realizacja zawartych w
niej założeń. Podstawowym aspektem jest konieczność utrzymania gotowości
operacyjnej poszczególnych Sekcji Lotnictwa Policji i wprowadzenie tam sprzętu
lotniczego
w miejsce wycofanych z eksploatacji śmigłowców Mi-2. Plan ten obejmuje także
koncepcję unifikacji i zmniejszenia ilości typów śmigłowców eksploatowanych w jednej
bazie. Realizując założenia w/w koncepcji podjęte zostały następujące działania:

1
  w grudniu 2020 r. został przekazany do Sekcji Lotnictwa Policji KWP w Poznaniu
śmigłowiec Bell 407-GXi;
 obecnie realizowana jest procedura przekazania do Sekcji Lotnictwa Policji KWP
w Szczecinie śmigłowca W-3 oraz śmigłowca Bell-206 do Sekcji Lotnictwa Policji
KWP we Wrocławiu;
 dodatkowo w trzecim kwartale 2020 r. został rozpoczęty proces przeszkalania
personelu lotniczego z Sekcji Lotnictwa Policji w Szczecinie na śmigłowiec W-3;
 ponadto rozpoczęło się również przeszkalanie personelu lotniczego z Sekcji
Lotnictwa Policji we Wrocławiu na śmigłowiec Bell-206.

1.2 Ukompletowanie etatowe personelu latającego Lotnictwa Policji

Tabela przedstawiająca ukompletowanie personelu latającego Lotnictwa Policji na

dzień 31.12.2020 r.

Całość funkcjonariuszy Piloci Mechanicy

Etat Vakat Obsada Obsada % Etat Vakat Obsada Obsada % Etat Vakat Obsada Obsada %
ZLP w-wa 46 18 28 61% 22 7 15 68% 24 11 13 54%
SLP Kraków 10 1 9 90% 5 1 4 80% 5 0 5 100%
SLP Łódź 8 3 5 63% 4 2 2 50% 4 1 3 75%
SLP Poznań 8 4 4 50% 5 3 2 40% 3 1 2 67%
SLP Szczecin 10 2 8 80% 5 1 4 80% 5 1 4 80%
SLP Wrocław 7 2 5 71% 4 1 3 75% 3 1 2 67%
razem 89 30 59 66% 45 15 30 67% 44 15 29 66%

Tabela przedstawiająca porównanie ukompletowania personelu latającego Lotnictwa

Policji na koniec 2019 i 2020 r.

Całość funkcjonariuszy Piloci Mechanicy

Etat Vakat Obsada Obsada % Etat Vakat Obsada Obsada % Etat Vakat Obsada Obsada %

2020 89 30 59 66% 45 15 30 67% 44 15 29 66%

2019 91 22 69 76% 46 12 34 74% 45 10 35 78%

Różnica etatowa pomiędzy rokiem 2019 i 2020 wynika ze zmiany

organizacyjno-etatowej w Zarządzie Lotnictwa Policji GSP KGP. Potrzeba wdrożenia
zmian wynikała w dużej mierze z wprowadzenia do służby nowych typów statków
powietrznych oraz konieczności zagwarantowania ciągłości i prawidłowości realizacji
zadań związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego, jak też
działań Policji w sytuacjach kryzysowych.

Zmiany w ZLP GSP KGP polegały na:

- wyłączeniu z Sekcji Pilotów Wydziału Operacji Lotniczych dwóch stanowisk
w randze „starszy pilot” i włączeniu jednego z nich do Zespołu Nadzoru
Operacji Lotniczych tego wydziału oraz utworzeniu stanowiska w randze
„naczelnik wydziału” w nowotworzonym Wydziale Szkolenia Lotniczego;
- podwyższeniu rangi jednego z czterech stanowisk starszych mechaników
(wyłącznie z likwidowanego Zespołu Techniki Lotniczej Wydziału Techniki
Lotniczej) do stanowiska w randze „kierownik sekcji” nowotworzonej Sekcji
Nadzoru Techniki Lotniczej;

2
 - włączeniu jednego z dwóch stanowisk mechaników (wyłączonych z Sekcji
Obsługi Technicznej Wydziału Techniki Lotniczej) do nowotworzonego
Wydziału Szkolenia Lotniczego.

Ukompletowanie etatowe Lotnictwa Policji na dzień 31.12.2020 r. jest na

poziomie 66% co stanowi spadek ukompletowania etatowego o 10% w stosunku do
danych na dzień 31.12.2019 r. Przedmiotowa zależność została przedstawiona na
wykresie poniżej.

Ukompletowanie etatowe pilotów Lotnictwa Policji na dzień 31.12.2020 r. jest

na poziomie 67% co stanowi spadek ukompletowania etatowego o 7% w stosunku
do danych na dzień 31.12.2019 r. Przedmiotowa zależność została przedstawiona na
wykresie poniżej.

3
 Ukompletowanie etatowe mechaników Lotnictwa Policji na dzień 31.12.2020 r.
jest na poziomie 66% co stanowi spadek ukompletowania etatowego o 12%
w stosunku do danych na dzień 31.12.2019 r., co zostało przedstawione na
poniższym wykresie.

Zważywszy na znaczne zaawansowanie wiekowe wśród części personelu,

koniecznie należy stosować dalekowzroczną politykę kadrową dążąc do płynnej
wymiany kadry. Obserwując sytuację na rynku lotniczym, uposażenia oferowane
u innych pracodawców, w branży lotniczej a zwłaszcza w Lotniczym Pogotowiu
Ratunkowym oraz wojsku, pozyskanie nowych pilotów i mechaników o wysokim
i satysfakcjonującym poziomie wyszkolenia staje się bardzo trudne.

Mając powyższe na uwadze oraz w celu racjonalnego wykorzystania zasobów

Lotnictwa Policji, ZLP GSP KGP w porozumieniu z kierownictwem Komendy Głównej
Policji, podjął szereg działań mających na celu reorganizację służby Lotnictwo Policji
oraz pozyskanie nowych funkcjonariuszy do służby na wakujące etaty, oraz
uzupełnienie stanów w związku z bieżącymi odejściami z tej formacji.

W celu poprawienia konkurencyjności służby lotniczej w Policji zostały

zwiększone dodatki służbowo/funkcyjne personelu lotniczego Lotnictwa Policji.
Dodatkowo w trakcie procedowania znajduje się projekt podwyżek dodatków
lotniczych (obecnie projekt znajduje się w Departamencie Porządku Publicznego
MSWiA). Wprowadzenie przedmiotowych zmian przyczyni się do zmniejszenia
dysproporcji w zarobkach miedzy Lotnictwem Policji a innymi rodzajami lotnictwa
zwłaszcza lotnictwem wojskowym.

Ponadto równolegle prowadzone są działania mające na celu poprawę

konkurencyjności służby lotniczej w Policji poprzez poprawę warunków socjalnych

4
służby – przejęcie terenu z dwoma hangarami od MSWiA na lotnisku Warszawa
Babice przez Policję i rozpoczęcie procedury modernizacji i remontów.
Na uwagę zasługuję również fakt, że od pierwszego kwartału 2020 r. ZLP
GSP KGP rozpoczął procedowanie zmian w Ustawie o Policji mające na celu
umożliwienie przyjmowania do służby w charakterze członków personelu
technicznego na podstawie posiadanych kwalifikacji, a nie jak dotychczas
określonych uprawnień, co przyczyni się do ułatwienia procesu pozyskania
inżynierów lotniczych do służby w tej formacji.
Dzięki przeprowadzeniu w/w działań do służby w Lotnictwie Policji przyjęto
dwóch pilotów oraz jednego mechanika. W miesiącu styczniu został przyjęty
kierownik jakości Lotnictwa Policji na wakujący od 2 lat etat oraz jeden mechanik.
Dodatkowo w procedurze naboru do służby znajduję się 4 mechaników.

2. Liczba lotów i nalot ogólny w okresie sprawozdawczym

W roku 2020 Lotnictwo Policji wykonało łącznie 3187 loty w czasie1389 godzin
i 04 minut na 14 statkach powietrznych użytkowanych przez Zarząd Lotnictwa Policji
Komendy Głównej Policji (ZLP GSP KGP) i 5 sekcji Lotnictwa Policji Komend
Wojewódzkich Policji (SLP KWP).

Liczba lotów Nalot

ZLP GSP KGP 2244 879:50

SLP w Krakowie 403 176:14

SLP w Łodzi 176 189:10

SLP w Poznaniu 3 3:15

SPL w Szczecinie 0 0:00

SLP we Wrocławiu 361 140:35

Razem 3187 1389:04

5
 Spadek nalotu w ZLP GSP KGP spowodowany jest głównie pandemią
COVID-19 i znacznie mniejsza ilością zadań szkoleniowych i operacyjnych
na śmigłowcach S-70i. Z drugiej strony były wykonywane loty szkolne i operacyjne na
nowych śmigłowcach Bell-407GXi, które przejęły wykonywania zadań za śmigłowce
Bell-206 oraz W-3.

6
 Wzrost nalotu w SLP w Krakowie wynika ze faktu, że śmigłowiec W-3 sekcji
lotnictwa w Krakowie był dostępny przez cały rok 2020 a zaledwie dwa miesiące
w roku 2019 co wynikało z przestoju remontowego.
Wzrost nalotu w SLP w Łodzi wynika z faktu, że przez znaczną część 2019 r.
śmigłowiec Bell-206 był nie sprawny z powodu remontu silnika. Natomiast w 2020 r.
sekcja prowadziła działalność operacyjną przez cały rok.
Zerowy nalot SLP w Poznaniu w roku 2019 r. wynika z braku śmigłowca,
a zaledwie 3 h 15 min nalotu w roku 2020 spowodowany jest przekazaniem
śmigłowca
Bell-407GXi do SLP w Poznaniu w połowie grudnia 2020 r.
W SLP w Szczecinie zarówno w 2019 jak i 2020 roku nie wykonano lotów ze
względu na brak śmigłowca. Natomiast od sierpnia 2020 r. personel latający SLP w
Szczecinie realizował szkolenie teoretyczne oraz praktyczne w ramach przeszkolenia
na śmigłowiec W-3 należący do ZLP GSP KGP.
Spadek nalotu w SLP we Wrocławiu jest wynikiem użytkowania śmigłowca
Mi-2 jedynie do końca lipca 2020 r., który następnie został wycofany z eksploatacji
z powodu wyczerpania resursu technicznego.
Biorąc powyższe dane z całego Lotnictwa Policji, pomimo że w 2020 r.
eksploatowano więcej statków powietrznych zanotowano nieznaczny spadek nalotu
ogólnego, co było związane przede wszystkim z pandemia COVID-19 oraz procedurą
wdrażania do służby nowo zakupionych śmigłowców Bell-407GXi.

3. Opis zdarzeń lotniczych w okresie sprawozdawczym

3.1. Zdarzenie lotnicze z dnia 20 lipca 2020 r. Bell-412

3.1.1.Opis zdarzenia

W dniu 20 lipca 2020 roku zgodnie z Planową Tabelą Lotów nr 39/2020 załoga
wykonywała lot koszący do strefy pilotażu na śmigłowcu Bell-412 nr rejestracyjny
SN-18XP. W trakcie lotu, po kręgu, pomiędzy pierwszym a drugim zakrętem na
wysokości około 1400 stóp dowódca załogi zauważył zaświecenie lampki: „MASTER
CAUTION” i „XMSN CHIP” na panelu informacyjnym świadczących o opiłkach
metalu w przekładni głównej. Zgodnie z oświadczeniami dowódcy załogi temperatura
i ciśnienie oleju pozostawały w zakresie eksploatacyjnym. Dowódca załogi podjął
decyzję o przerwaniu wykonywania zadania i natychmiastowym lądowaniu.
Lądowanie na lotnisku Warszawa BABICE odbyło się bez następstw.
O zaistniałym fakcie poinformowano Naczelnika Zarządu Lotnictwa Policji GSP KGP.
Śmigłowiec zabezpieczono w hangarze ZLP GSP KGP w Warszawie.

3.1.2. Kwalifikacja zdarzenia

Zdarzenie zostało zakwalifikowane jako Inny Incydent. Zgodnie z decyzją

KBWL LP zdarzenie zostało zbadane przez Komisję Badań Incydentów użytkownika.

3.1.4. Przyczyna zdarzenia

Prawdopodobną przyczyną zaistnienia incydentu był fakt zaopiłkowania

elementów przekładni po wykonanym montażu w zakładzie remontowym po
naprawie. W wyniku czego nastąpił powtórny demontaż i przegląd przekładni przez

7
zakład remontowy. Brak informacji o tym zdarzeniu spowodował brak sprawdzeń
na okoliczność wypłukiwania pozostałości opiłków po powyższym zdarzeniu.

3.1.5. Profilaktyka

W ramach profilaktyki zalecono dokonanie przy dwóch najbliższych obsługach

25 godzinnych sprawdzenie korków magnetycznych (CHIP DETECTOR) przekładni
głównej na obecność opiłków. W przypadku braku wykrycia opiłków podczas obsług
25 godzinnych przystąpić do dalszych obsług śmigłowca zgodnie z MAINTENANCE
MANUAL BHT-412-MM-2.
Dodatkowo w ramach profilaktyki zapoznano personel lotniczy z zaistniałym
incydentem oraz przeprowadzono trening z sytuacji awaryjnych w locie
ze szczególnym uwzględnieniem awarii układu napędowego.

3.2. Zdarzenie lotnicze z dnia 24 lipca 2020 r. na śmigłowcu Mi-2

3.2.1. Opis zdarzenia

W dniu 24 lipca 2020 roku zgodnie ze Zleceniem Lotu nr 44/2020 załoga

śmigłowca wykonywała lot szkolny na śmigłowcu Mi-2 nr rejestracyjny SN-02XP.
W trakcie lotu parametry zespołów napędowych znajdowały się w zakresie
eksploatacyjnym. Lądowanie odbyło się na lądowisku SLP we Wrocławiu bez
następstw. Po wyłączeniu silników wybiegi turbin lewego i prawego silnika były
zgodne z warunkami technicznymi.

Podczas wykonywania obsługi polotowej mechanik lotniczy stwierdził opiłki na

korku magnetycznym lewego silnika.

3.2.2. Kwalifikacja zdarzenia

Zdarzenie zostało zakwalifikowane jako Inn zagrożenie. Zgodnie z decyzją

KBWL LP postępowanie w sprawie powyższego zdarzenia zostało prowadzanie
przez użytkownika statku powietrznego.

3.2.3. Podjęte czynności

Ze względu na kończący się resurs śmigłowca i brak możliwości remontu

śmigłowiec został wycofany z eksploatacji.

8
4. Zestawienie nalotów statków powietrznych.

Nalot statków powietrznych Lotnictwa Policji z podziałem na typy za 2020 r.

przedstawia się następująco.

Liczba
Liczba.
Typ śmigłowca statków Nalot Średni nalot
lotów
powietrznych
Mi-8 2 158 41:10 20:35
W-3 2 521 246:32 123:16
Bell-206 2 240 191:53 95:56
Bell-412 1 215 83:22 83:22
S70i 3 927 480:16 160:05
Bell-407GXi 3 431 205:16 68:25
Mi-2 1 361 140:35 140:35

9
 Zestawienie nalotu statków powietrznych Lotnictwa Policji z podziałem na typy
za rok 2019 i 2020 przedstawia się następująco.

Liczba statków
Typ śmigłowca 2019 2020
powietrznych.

Mi-8 2 188:00 41:10

W-3 2 153:43 246:32
Bell-206 2 197:43 191:53
Bell-412 1 0:40 83:22

S-70i 3 667:08 480:16

Bell-407GXi 3 3:00 205:16

Mi-2 1 222:33 140:35

Na powyższym wykresie widać znaczny spadek nalotu na śmigłowcach Mi-8

co wynika z prowadzonych prac remontowych na tym statku powietrznym
w 2020 r. a przede wszystkim przejęciu zadań przez śmigłowce S-70i.
Wzrost nalotu na śmigłowcach W-3 wynika jak wcześniej wspomniałem
w punkcie 2., z dostępności śmigłowca przez niemal cały rok w SLP w Krakowie
oraz rozpoczęcia szkolenia lotniczego na tym typie śmigłowca personelu z SLP w
Szczecinie.
Natomiast nalot na śmigłowcach Bell-206 rozpatrując lata 2019 i 2020
utrzymał się na tym samym poziomie. Należy jednak nadmienić, że w 2019r. 75%
nalotu na śmigłowcu Bell-206 było wykonane przez ZLP GSP KGP a tylko 25%

10
 przez SLP KWP w Łodzi. Natomiast w roku 2020 sytuacja się odwróciła. Wynika
to z faktu, że w 2019 r. śmigłowiec Bell-206 z SLP KWP w Łodzi przebywał
znaczną część czasu na pracach, a w roku 2020 śmigłowiec Bell-206 z ZLP GSP
KGP przez większą część roku przebywał na pracach remontowych. Ponadto w
ZLP GSP KGP zadania do jakich był przeznaczony Bell-206 zostały przejęte przez
nowo zakupione
i wdrażane do działań operacyjnych śmigłowce Bell-407GXi.
Odnosząc się do śmigłowca Bell-412 znikomy nalot tego statku powietrznego
wynika z faktu, że cały 2019 rok i połowę 2020 śmigłowiec ten przebywał na
pracach remontowych.
Dane z powyższego wykresu dotyczące śmigłowców S-70i przedstawiające
spadek nalotu w roku 2020 wynikają z ograniczenia szkoleń poligonowych
spowodowanych COVID-19.
Nalot śmigłowców Bell-407GXi przedstawiony na powyższym wykresie
dokładnie ukazuje znaczący wzrost liczby wykonanych godzin w roku 2020.
Wynika to z faktu, że we wrześniu 2020 r. odebrano od producenta 2 dodatkowe
egzemplarze tych śmigłowców. Natomiast w roku 2019 jeden egzemplarz tego
śmigłowca był użytkowany tylko w grudniu.
Odnosząc się do danych przedstawionych na wykresie dotyczących
śmigłowca Mi-2 (nalotu w latach 2019 i 2020) można przyjąć, że śmigłowiec ten
był tak samo eksploatowany w tych latach gdyż różnica w nalocie (37% mniejszy
nalot w 2020r.) jest wynikiem krótszego czasu eksploatacji tego śmigłowca tj. do
dnia 24 lipca
2020 r.

5. Zestawienie niesprawności statków powietrznych

Zestawienie niesprawności statków powietrznych zostało opracowane

na podstawie kart niesprawności, zgłoszeń reklamacyjnych oraz zleconych usług
i napraw na statkach powietrznych.

W roku 2020 w Lotnictwie Policji wykryto łącznie 38 niesprawności statków

powietrznych. Z tego 3 niesprawności są w trakcie usuwania, natomiast jedna
niesprawność na śmigłowcu Mi-2 nie zostanie usunięta ze względów
ekonomicznych spowodowanych kończącym się resursem śmigłowca
i planowanym wycofaniem śmigłowca z eksploatacji.

W poniżej tabeli przedstawiono liczbę niesprawności w poszczególnych

Sekcjach Lotnictwa Policji.

Sekcje lotnictwa Niesprawności

Policji Wykryte Usunięte
ZLP W-wa 33 30
SLP Kraków 0 0
SLP Łódź 1 1
SLP Poznań 0 0
SLP Szczecin 0 0
SLP Wrocław 4 3

11
 Poniżej przedstawiono szczegółowe dane dotyczące ilości usterek w rozbiciu
na typ śmigłowca.

S-70i

Liczba
Średni.
Liczba usterek na
Typ śmigłowca Nalot nalotu na
niesprawności 100 h
usterkę
nalotu
S-70i 17 480:16 28:15 3,54

Duża liczba wykrytych usterek na śmigłowcu S-70i wynika z wnikliwego

programu obsług oraz systemu samodiagnostyki podzespołów co pozwala wykryć
niesprawność na ziemi i zminimalizować zjawisko wystąpienia zdarzenia
lotniczego. Świadczy o tym fakt , że podczas eksploatacji śmigłowca S-70i
odnotowano tylko jedno zdarzenie lotnicze z przyczyny technicznej w ciągu 1164 h
lotu (dane
w punkcie 6 dotyczącym ilości zdarzeń lotniczych).

W zestawieniu nie ujętych zostało 10 nieistotnych usterek, które w żaden

sposób nie wykluczały czy ograniczały eksploatacji śmigłowca a były one
uwzględnione w zgłoszeniu reklamacyjnym do producenta. Było to takie usterki
jak:
 usterki typu odprysk powłoki lakierniczej na oszkleniu dolnym kabiny pilota
 zacinanie się zamka drzwi cargo
 ubytki pokrycia wokół wkrętów mocujących końcówki łopat
 pęknięcie złącza elektrycznego pironaboju

Bell-407 Gxi

Liczba
Średni.
liczba usterek na
Typ śmigłowca Nalot nalotu na
niesprawności 100 h
usterkę
nalotu
Bell-407GXi 2 202:01 101:00 0,99

W przypadku śmigłowca Bell-407GXi wystąpiła jedna usterka na każdym

egzemplarzu śmigłowca, która również jak w przypadku śmigłowca S-70i nie
wykluczała czy w żaden sposób nie ograniczała jego eksploatacji. Usterka ta był
uwzględniona w zgłoszeniu reklamacyjnym do producenta. Była to łuszcząca się
farba na łopatach wirnika ogonowego, która była wadą fabryczną pokrycia łopat
wirnika ogonowego.

12
Bell-412

Liczba
Średni.
liczba usterek na
Typ śmigłowca Nalot nalotu na
niesprawności 100 h
usterkę
nalotu
Bell-412 3 83:22 27:47 3,60

W przypadku śmigłowca Bell-412 niski poziom usterkowości może wynikać

z faktu, że śmigłowiec ten jest świeżo po przeglądzie rocznym i wykonano na nim
znaczna ilość prac niwelujących możliwość wystąpienie usterek.

Mi-8

Liczba
Średni.
liczba usterek na
Typ śmigłowca Nalot nalotu na
niesprawności 100 h
usterkę
nalotu
Mi-8 2 41:10 20:35 4,86

W-3

Liczba
Średni.
liczba usterek na
Typ śmigłowca Nalot nalotu na
niesprawności 100 h
usterkę
nalotu
W-3 7 246:32 35:13 2,84

Mała usterkowość jak na śmigłowiec W-3 może wynikać z faktu, że jeden z

tych śmigłowców w 2020 r. był po pracach 1500 h gdzie zostało wymienionych lub
wyremontowanych znaczna część newralgicznych agregatów.

Mi-2

Liczba
Średni.
liczba usterek na
Typ śmigłowca Nalot nalotu na
niesprawności 100 h
usterkę
nalotu
Mi-2 4 140:35 35:08 2,85

Bell-206

Liczba
Średni.
liczba usterek na
Typ śmigłowca Nalot nalotu na
niesprawności 100 h
usterkę
nalotu
Bell-206 3 191:53 63:57 1,56

13
Poniżej przedstawiono na wykresach dane z powyższych tabel.

14
 Z powyższych wykresów wynika, że najlepszą sprawność prezentują
śmigłowce
Bell-407Gxi i Bell-206. Śmigłowce Bell-407GXi są nowymi statkami powietrznymi
w Lotnictwie Policji tak wiec mała usterkowość może wynikać właśnie z tego faktu.
Z drugiej strony widząc małą usterkowość na śmigłowcu Bell 206 można dojść
do wniosku, że ogólnie śmigłowce Bell charakteryzują się mała usterkowością.
Kolejne typy śmigłowców charakteryzują się podobną usterkowością
ze wskaźnikiem około 3 usterek na 100 h nalotu.
Jedynie śmigłowiec Mi 8 prezentuje nieco większy wskaźnik wystąpienia
usterki w przedziale prawie 5 usterek na 100 h nalot. Z drugiej jednak strony nalot
śmigłowca Mi-8 w 2020 r. był niewielki w porównaniu do innych typów, wiec dane te
niekoniecznie muszą odzwierciedlać faktyczne stan możliwości wystąpienia usterki
na tym typie.

6. Zestawienie liczby zdarzeń lotniczych.

W roku 2020 zidentyfikowano 2 zdarzenia Lotnicze. Jedno z nich zostało

zakwalifikowane przez KBWL LP jako „inny incydent”, natomiast drugie jako „inne
zagrożenie”.

Na poniższym wykresie zaprezentowano dane dotyczące zdarzeń lotniczych

w Lotnictwie Policji w przeciągu ostatnich 5 lat.

15
Z powyższego wykresu (linia niebieska) wywnioskować można ze od roku 2016
nastąpiła znaczny spadek ilości zdarzeń lotniczych w Lotnictwie Policji i od roku
2017 do końca 2020 utrzymuję się na mniej więcej równym poziomie z podobną
ilością zdarzeń lotniczych na rok kalendarzowy.

Natomiast druga część wykresu (linia pomarańczowa) przedstawia wskaźnik

zdarzeń lotniczych w Lotnictwie Policji, który jest odzwierciedleniem ilości zdarzeń
lotniczych w odniesienie do nalotu rocznego. Można tutaj zauważyć, że
porównując te wskaźniki od roku 2016 do 2019 spadek wartości wskaźnika w
przybliżeniu
o połowę rok do roku. Porównując rok 2019 i rok 2020 wskaźnik zdarzeń
lotniczych wzrósł nieco ponad dwukrotnie z 0,07 do 0,15.

Mimo wzrostu wskaźnika zdarzeń lotniczych w ubiegłym roku ilość zdarzeń

lotniczych jest na bardzo niskim poziomie co świadczy o bardzo wysokim poziomie
bezpieczeństwa realizacji zadań lotniczych.
Poniżej przedstawiono wykres przedstawiający dane dotyczące „innych
incydentów” w Lotnictwie Policji.

16
 Na tym wykresie również widoczny jest spadek ilości „innych incydentów”
i utrzymywanie się wskaźnika na niskim poziomie od 2017 r. Należy podkreślić,
że zdarzenie lotnicze z 2017 r. które nie zostało ujęte na tym wykresie było
zakwalifikowane jako wypadek lotniczy, natomiast w 2020 r. zdarzenie nie ujęte na
powyższym wykresie było zakwalifikowane jako „inne zagrożenie”.

17
Na poniższym wykresie zaprezentowano dane statystyczne ilości zdarzeń lotniczych
zakwalifikowanych jako „inny incydent” z zakwalifikowaną przyczyną zdarzenia jako
usterka techniczna w rozbiciu na poszczególne typy statków powietrznych.

Z powyższego wykresu można wywnioskować, że śmigłowce Bell-206

i Bell-407GXi charakteryzują się dużą niezawodnością techniczną o czym może
świadczyć duża liczba godzin nalotu i bardzo mała ilością „innych incydentów” z
przyczyną zdarzenia jako usterka techniczna.

Podobnie prezentuje się śmigłowiec typu S-70i, gdzie mała usterkowość w

locie wynikać może z wcześniej wspomnianego faktu o bardzo wnikliwym i
obszernym programie obsług naziemnych oraz wyposażeniu śmigłowca w system
samodiagnostyki podzespołów.

18
7. Wnioski i propozycje

1) Stan bezpieczeństwa lotów w Lotnictwie Policji utrzymywany jest na wysokim

poziomie, dzięki sumiennej i odpowiedzialnej pracy personelu, dobrym obiegu
informacji o zdarzeniach lotniczych i prawidłowym procesie wdrażania zaleceń
profilaktycznych.
2) Eksploatując 6 typów statków powietrznych Lotnictwo Policji ponosi ogromne
nakłady pracy na szkolenie personelu lotniczego oraz obsługę, czego można
by uniknąć eksploatując 2 góra 3 typy statków powietrznych.
3) Dysponując obecnym ukompletowaniem kadrowym, komórki organizacyjne
Lotnictwa Policji nie są w stanie utrzymywać 12h dyżurów operacyjnych
z trzydziestominutową gotowością do startu.
4) Pomimo nowych naborów personelu lotniczego nadal widoczny jest spadek
obsady etatowej w Lotnictwie Policji spowodowany odejściami na emeryturę.
5) Pomimo pandemii Covid-19 odnotowano tylko nieznaczny spadek nalotu
ogólnego.
6) Największy roczny nalot wykonują nowe śmigłowce jakimi są S-70i oraz
Bell-407GXi, które przejęły większość działań operacyjnych.
7) Najbardziej niezawodnymi statkami powietrznymi Lotnictwa Policji są Bell-407GXi
i Bell-206 natomiast najbardziej bezpiecznym statkiem powietrznym jest S-70i,
którego sposób zaprojektowania, osiągi oraz system samodiagnostyki
umożliwiają w sposób bezpieczny realizować zadania operacyjne.
8) Liczba zdarzeń lotniczych w odniesieniu do nalotu globalnego utrzymywane jest
na bardzo niskim poziomie.
9) Od 2016 r. 87% zdarzeń lotniczych było zakwalifikowane jako „inny incydent
techniczny”. Ostatnim i jedynym zdarzeniem lotniczych zakwalifikowanym
z przyczyną zdarzenia jako działanie człowieka było zdarzenia
z 2016 r. z kodem statystycznym C111 – błąd decyzji operującego polegający na
nie właściwym wykonaniu komendy Kontrolera Lotniska.
10) Podjęto szereg działań mających na celu reorganizację służby Lotnictwa Policji
oraz pozyskanie nowych funkcjonariuszy do służby na wakujące etaty oraz
uzupełnienie stanów w związku z bieżącymi odejściami.

8. Profilaktyka.

1) Poddawać analizie niesprawności i incydenty zaistniałe na statkach

powietrznych
z ukierunkowaniem na wykrycie przyczyn ich powstawania, a nie tylko skupiać
się na ich usuwaniu.
2) Wnikliwie analizować wszelkie odstępstwa od normalnych warunków pracy
i parametrów eksploatacyjnych śmigłowców.
3) Omawiać z personelem lotniczym wszystkie zdarzenia zaistniałe w Lotnictwie
Państwowym oraz cywilnym w celu eliminowania podobnych zdarzeń podczas
realizacji zadań lotniczych w Policji.
4) Wprowadzać w życie zalecenia opracowane po zdarzeniach lotniczych.
5) Na bieżąco prowadzić szkolenia doskonalące z personelem lotniczym,
przestrzegać rytmiki wykonywania lotów treningowych. Dbać o utrzymywanie

19
 ważności uprawnień lotniczych pilotów, mechaników latających jak i operatorów
urządzeń pokładowych.
6) Na etapie wyznaczania załóg do realizacji zadań operacyjnych każdorazowo
przeanalizować rytmikę wykonywania lotów oraz posiadane doświadczenie
lotnicze.
7) Przestrzegać zasad przygotowania i wykonywania lotów z podróżnymi
na pokładzie. Każdorazowo udzielać wskazówek bezpieczeństwa podróżnym.
Zadania, zwłaszcza z przedstawicielami mediów na pokładzie, traktować jako
loty o podwyższonym ryzyku, realizować je ściśle według uzgodnionego
scenariusza z uwzględnieniem postępowania w newralgicznych etapach lotu.
8) Egzekwować przestrzeganie zasad przygotowania i realizacji zadań lotniczych
przez wszystkich członków załogi wykonujących zadanie.
9) Przestrzegać zasad współpracy w załogach wieloosobowych.
10) Podczas przygotowania do realizacji zadań, szczegółowo analizować warunki
atmosferyczne na całej trasie przelotu. Szczególny nacisk kłaść na ocenę
warunków meteorologicznych w miejscu docelowym.
11) Każdorazowo omawiać sposób realizacji zadania i udzielać wskazówek
bezpieczeństwa ćwiczącym z udziałem śmigłowca. Przypominać wskazówki
odnośnie bezpiecznego przemieszczania się osób w rejonie śmigłowca
z pracującym zespołem napędowym i bezwzględnie egzekwować
ich przestrzeganie.
12) Planowanie i realizację zadań lotniczych, w szczególności związanych
z lądowaniem na lądowiskach i w terenie przygodnym, realizować w oparciu
o szczegółowe uzgodnienia z dysponentami odnośnie zapewnienia warunków
bezpieczeństwa w rejonie lądowania i wykonywania zadania.

ZAMIERZONE CELE DO OSIĄGNIĘCIA W WYNIKU PODJĘTYCH

DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH

a) nie dopuszczać do powstawania zdarzeń lotniczych, których czynnikiem

sprawczym jest człowiek, a mianowicie:
 błędy pilotażowe;
 braki w wyszkoleniu lotniczym;
 nieprawidłowa eksploatacja, a zwłaszcza obsługa sprzętu lotniczego;
 nieprawidłowa współpraca w załodze wieloosobowej;
 uszkodzenia podczas hangarowania i przemieszczania śmigłowców;
 brak dyscypliny w powietrzu;
 zła lub wręcz brak analizy warunków meteorologicznych;
b) zminimalizować możliwości uszkodzeń silników lotniczych w wyniku zassania
ciał obcych poprzez zachowanie czystości i porządku w miejscu pracy;
c) zapobiegać zderzeniom statków powietrznych z ptakami poprzez analizowanie
sytuacji ornitologicznej w rejonie wykonywanych zadań;
d) uświadamiać personel lotniczy o zasadzie priorytetu bezpieczeństwa
w wykonywaniu operacji lotniczych nad wykonaniem zadania „za wszelką
cenę”.

20
 GŁÓWNY WYSIŁEK SKUPIĆ NA

a) rygorystycznym egzekwowaniu pełnej znajomości zasad eksploatacji i obsługi

statków powietrznych przez załogi i personel techniczny;
b) odpowiednim przygotowaniu się załogi do wykonania postawionego zadania
lotniczego;
c) rozważnym przemieszczaniu się osób i pojazdów w rejonie śmigłowca
zwłaszcza z pracującym zespołem napędowym;
d) przestrzeganiu zasad współpracy w załodze wieloosobowej;
e) przestrzeganiu zasad bezpiecznego holowania, manewrowania
na płaszczyznach z użyciem holowników oraz hangarowania;
f) wnikliwej analizie warunków atmosferycznych przed wykonaniem zadania
lotniczego jak i w trakcie jego realizacji;
g) systematycznym wykonywaniu lotów zwłaszcza dla personelu latającego
z małym doświadczeniem lotniczym;
h) utrzymywaniu aktualności uprawnień i nawyków wszystkich członków załogi
lotniczej poprzez systematyczne wykonywanie zadań operacyjnych i treningu
ciągłego;
i) dbałości o właściwy dobór instruktorów, uwzględniając ich wiedzę,
doświadczenie oraz wymagalność;
j) rozliczaniu załóg lotniczych z postawionych zadań lotniczych, wykorzystując
wszelkie dostępne środki ze zwróceniem szczególnej uwagi na
zdyscyplinowanie załóg, eliminując wszelkie przejawy chęci wykonania
zadania lotniczego „za wszelką cenę”.

9. Obszary zagrożeń w lotnictwie Policji

a) zbyt duży dostęp osób nieuprawnionych do policyjnych obiektów

lotniskowych w SLP KWP będący wynikiem braku własnych baz lotniczych
za wyjątkiem SLP KWP w Łodzi, Wrocławiu oraz ZLP GSP KGP, które jedyne
posiadają własne bazy;
b) brak wystarczającego oznakowania infrastruktury terenu użytkowanego przez
ZLP GSP KGP. Na chwilę obecną zamontowane informacyjne tablice pionowe
lecz nadal brak oznakowania poziomego, linii kołowania i zatrzymania.
Na chwilę obecną prace związane z oznakowaniem są w końcowym etapie
projektowania a ze względu na niską temperaturę zewnętrzną realizacja
projektu odbędzie się wiosną;
c) konieczność sprawnego procesu modernizacji i remontów infrastruktury
przejętej przez Zarząd Lotnictwa Policji od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
i Administracji;
d) brak środków finansowych na szkolenie symulatorowe podtrzymujące nawyki
pilotażowe w sytuacjach szczególnych podczas lotu;
e) duża ilość typów śmigłowców eksploatowanych w Lotnictwie Policji
niekorzystnie wpływa na poziom bezpieczeństwa wykonywanych zadań
w zakresie obsług technicznych i pilotowania;
f) utrudnienia w utrzymywaniu uprawnień lotniczych i systematyczności
w procesie szkolenia powodowane długotrwałymi przestojami remontowymi
na starszych śmigłowcach;

21
g) problemy kadrowe, z pozyskaniem pilotów oraz personelu technicznego
z odpowiednimi kwalifikacjami lotniczymi;
h) pomimo szeregu prac zmierzających do poprawieniu konkurencyjności
i poziomu satysfakcji służby lotniczej w Policji nadal występują problemy
kadrowe, z pozyskaniem personelu z odpowiednimi kwalifikacjami;

22