A

AC" = AD' + CD
ใ
ms =
AD" + ( )me - ", Mac 30 30

AD" -
mi M
m-
1)" --
AD, :
AD" -
BMC : of
1#(
AD.
80
C
sensor = "
m
แท รบ
ง
cosgo m, its co280

tango
the
room"
tan 10 B

AC " " ABY BCL

AC" , m' + m2
4) fo
AC" . Im

AC a
2 m
rem
m

tan45 : <
Sin45 = cos 45 -
2
454
(

·
#

ว #

1 #
#

3
·
=
ไ

ไ 2 : &

โ
%

1 #
#
2 ไ
re

ไ # 1 ไ
+

3
ม่
ม่
ม่
ม่
ม่
ห้
มี
มี
มี
มี
มี
 &
tanirvanaterrasse
acogedor
to
datetime

↓
sktal re
(5) + (83)x =
SCAX) ·
2
(5) - (PC) 2
1. 18 - เ ว)( x+1) = ( x+1)
3 + 3X +

8x+8- เวป- เปล · X+7

=- Re 8x-X- GREX = 1- 8 + เว

343x 7x-เมน-- 7+เว

+(2) " Fire) > X2 - - S

/
thereareais
there
tant, :

·firstto
:

2 the )+(

:
ป้
 B
A

* fi + onthe IEP
⑤
%3

↳It
2 +13 = 15
1 a

I met in

" บทใน Quanda

+
#( ) ·
On cot A เ น cos ACOSMET

10
-> cost.

!")+25
cotA -

2
F

3
(
tanA.

⑤
Previo 2
2 + 2/
3/

7 เ น วนก บ น
สม ส ญ

-sinO+cos G cl

* - CO226- 1066 13

-seek- tink:
-

-SMAz cosB; AtBcqOY

?เ น +tenf) -CotA, tanB

าน +
series" G
นณ
-COLLCA, sarR
sto a costif
32

1+ cortile e comes f

~*
#

-> cosec E - cot202 1

-seco- tanlo= 1
ส่
สั
ป้
ำ
ลั
คั
บั
ร้
ป็
ติ
ป็
กั
 Unit circle
วงกลม 1 ห วย > ดศก. ( 0,0) => 1
Ve

&
20,13
Cost, since
$ CO
-> (X- 63 +Cy- k) are

It y=
#
A cost + site, I -> ( เอกส หา า) + ; โตง
คมยอ น
a ค
2

8. Er
· +

· จท wad

30 ล
->

· 10,-13
·

45 ->

6อ 350 - 24 ; 188th
( ไ
-

+ บ Zsew

#30,0),
INIST - G 9ม
-> #

-mor, n ณ
ent + 6
เ

135
V= 1
45
# ↳
sincts, el
-> +3 y
-30/(
2 1, 0)
12 - 1,03 · 20,00
188 fancts cost 000,22
x (2,03
-330) -
( -, -> ( +, - 3
Th

210 -
-

bril iant
225
/

#Lenti Still 240

City to con is
enic - G
สั
ท่
ที
มีจุ
คู่
ที่
ด้
น่
นั
 The

↳ไ า แบบ ไหน

->
ที่
นั
ม่
ว่
 Note -M - 18

+ทณ เ น

32.
+11 . . Elit -a su -

+ -
·T

P.,
E
· เข- PING

+ +#2344+
+34Th
3)UT
7) . &

↓
+E ↑(1) ( E
>,

went
ท ก!
หากอยท เ ด า จน 4
.ทร

-180 -
:25894 -I
out

more area
4.

-gote - (44.17
In · foth
-2561

·- - TOTE - Th
pf,
#

PO),
ว่
ริ
ชิ
ป็
 120 สอ

20 30

352+ 4 +
at , # -> 27 + +

3Th
·
9.

↓ &

#
352+ # at +

-- ITLE -#2108TH -

-108th
· -ITT ·

:122 - ·- 108R -Th ⑤

+
(
 II, ( Cost, it
IT

-1.
เร
. ,

!- .T

· 18t- H
ส

17 - 14 + 183, - 1834 -
·

-21, IE 2- ,
+

~ 17t
ส

↳ Ecost, cintell
a

(
-"
 (0,1)
+

(ร, า
- +

-1,03 ( 1,03

20,- 1)

-1,0) CO, - 13

I ·
-I
·

·
1 -I ·

(ระ, , - ร
/2 รา -
-

&
E

-รา -รว
↳
ญี
ว่
 11 ( 31)
· 1 ·

((( 1 )
-1

=0 + 1 - 1 + G = (-1) (1) - 3 (1) - 1) + (((( 1)

↳
O =1- 1- 3) + 1

=5

+(42) *** ( 93) #(6,1)

=()+ +(2) + (
"+++
:

4
2
0

-* SG RE (G)) - Cac) (21) ECG, 3

E- CTH
Saki
-

(+) - -2) (- 2) + (17) -

= :

+ ทณ

=ca -
44 -
34 (at) IRI faci
#
·2

(43) - (2) - 55) - ssea (T2+) CR +1) tani )) + Cos (+1) cosec (
cos

-I see
the cos (t)) tani (E)) + cosec t( )
cos (-TC)

-3) ())) + (- 1) Erz

+
 TC 552 95
, '

<2n+DT - G enTL+ &

2T2
·+ N-
(2n+1) Th + & Int - G

/ #,
+
#

cos

เท
น -
It < วห ง

-I
-R
5

คารา เ กน
ท -cos res
ใน0.3

-cost
-

-
①2
sinust cost

&
2 โ

7 (G
①, sin + + Lee sin + +
keysin- - Cep Sin ->-

O K cos O
2 Cos = cos 3 -
2- cos (
2 0.2 0.2
2 0.2 2-
2- 0.2

Resin -> + Ge
Get #3
- 3T
cosrc +

+
~-
=

(10)
·coseC
G
ต แห ง
=sin/35+ 0
อ
2 CoseC -103

เ ยว บ

0.2
see
f ทต
#

I 2-

· sec (0)
2 ( 0) ·
2 ว า

2 0.2
·25 "Ar, 5
17 เกษม

cosE = 0,809

tha. -
IR / /
+103 (+) - In It cost + sin

·GanE) + (Cost) -SMEL 2

-1
1 + (- 1) + -13

2- 0.588 + 0.809 +
0.588

2 0.809
ตู้
ชุ์
กั
ล่
ช่
ดี
ำ
ยู่
นั
น่
ตั
ตั
 ①

( ) + (confirm - sin

flat con (set

itto

" (20) ) + - COI) =

-Postedin0.089-
0

11,990 - - 9.98

180 3.8 เอะ 30.

+ --2T2
3

75 180+ 30 - 210 -13.00- 120 -30.

=- 480.
ตั๋
 ~

yeasIn(bx+2) c -> เ อน สาย (

b -> คาน เป ยน
owus
a -> แอม ดเป ยน
จุ
ลื่
พิ
ลี่
ลี่
36 เอกสารประกอบการเรียนการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ
9. ฟงกชนั ตรีโกณมิตขิ องผลบวกและผลตางของจํานวนจริงหรือมุม
พิจารณาค่าของ cos(   ) เมื่อ  ,  เป็นจํานวนจริงหรือมุมใดๆ

จากที่กล่าวมาข้างต้นเป็นการหา cos(   ) หรือโคไซน์ของผลต่างระหว่างจํานวนจริงสองจํานวนหรือมุมสองมุมที่

กล่าวถึงก่อนเพราะหาได้ง่าย และสามารถนําไปใช้ในการหาฟังก์ชันที่สําคัญอื่นๆ คือ cos(   ), sin(   ), sin(   )
ซึ่งหาได้ดังนี้

เมื่อเราทราบค่าของ sin(   ) และ cos(   ) แล้วจะสามารถหาค่าของ tan(   ) ได้ดังนี้

ในทํานองเดียวกันจะหาได้ว่า tan(   )  ..............................

 ~that thebest cost,
~

sin ti
· Ps/x > 17 ) / (COS (A43), SICA-B)
· P, x, , 7,3
↳(
COSB, SIB) ( AB) · >
(
· B') . (
M
0 (0,0) M (1,0)

(210/ MP COSCOSSISIU

4, ): A6- 13 + เ ยง นาย คา าน
X2- X, ) " + ( ye- y3- 03

-2XA, + 2 + y- yeystyXS- 25+1 + 4 2

cosA- 2 cosAcosB+ cos2B + SIA- 2Sin AsinB tsinB 2 COSA13) - 2COS A+3) + 1 + SINAB)

#-IC01ACOSB- 2SInAsinR = #-2C0SA+B)

·COSACOSB+SIASInB a
COS (A3)

COS / A+B) = Cos ( A- C- BD)

ACOS (-37 + SMASINF- B3
↳Cos

·COS
ACOSB - SASIB
cos
COSLA+
B) = COSACOSB-sinAsimB
บ้
สี
 A +Beq c sincos COSSIn
sinAc B
เ ยหาย เ ยน เ
cos

ม
SinAc cos 90- Al

SinA+B) - Cos (HO- A- 13)

2 COSC9O-ALCOSB + sinO-A) simmB
2
SIn
AcosB + cosAsmB

5 In CA+B) a sin cost conAsinB

A

SIn CA- B) - sinCA+(-)

I
sinA cos C- B) + cosA sin C-B)

<In CA-B) " SIRACOSB- COSASIuB

tanGetting the and

=sinter + 2 AlinB
/ os (
*

cosAcosA- B
/ (coB
tanA + tanB
tmCAtB) c

1 - tanAtm B

tan CA-B) - fanLA- 1- BI)

2
tanA + fun C- B)
7 - funAtnnC-B)
tan CA-3) = tnnA- tan B
1+ tunAtanB
ดิ
ขี
สี
rotCAB) "

a ( e- tanAtanB), niB
I tanA+tnnB)
#AtmB
cotAtB) = CotAcoLB-
cotB+ cot A

COtCA-3) a cotAcotB +1
cut B- cot A
COSCA+B) = COS
ACOSB- SIA sin B
COS (A- B) = COSACOSB + SIASIn B

sin ( A + B) = SMA cosB + CosAsIn B

sin CA- B) = SMAcoSB - cosAsin B

B
tan A+B) = tan
1- tunAtunB
tan B
tan A- B) = #
1+ tunAtunB

Detect to
conin
cot8-cot A
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 37
จากที่กล่าวมา สามารถสรุปค่าฟังก์ชันตรีโกณมิติของผลบวกและผลต่างของจํานวนจริงหรือของมุมได้ดังนี้
เมื่อกําหนดให้ A, B เป็นจํานวนจริงหรือมุมใดๆ
sin( A  B)  sin A cos B  cos A sin B
sin( A  B)  sin A cos B  cos A sin B

*
cos( A  B)  cos A cos B  sin A sin B
cos( A  B)  cos A cos B  sin A sin B
tan A  tan B
tan( A  B) 
1  tan A tan B
tan A  tan B
tan( A  B) 
1  tan A tan B
cot A cot B  1
cot( A  B) 
cot B  cot A

#AB =
cot A cot B  1 90
cot( A  B) 
cot B  cot A
4

 55 กําหนดให้ A และ B เป็นมุมแหลม ถ้า 3 4

sin A  , sin B  จงหา
5 5
1. sin( A  B) 2. sin( A  B)
=- SIn AcosB+ cosAsiB -SI AcosB- cosAsinB

+ · (EE

#""'* :
-12
5

900- 180 188-270

(
ย 4
-3

 3 4
/A
 56 กําหนดให้  A ,   B  และ sin A 
4
, cot B 
12
จงหา - 3
(3

Oc
2 2 ·ท
5 5 Pa
1. cos( A  B) 2. cos( A  B )
=COSAcosB- SIAsinB -CosAcosB + SIASIn B
·
+

+2 ·"
E

19

 57 กําหนดให้ A และ B เป็นมุมแหลม ถ้า sec A 

5
, sec B 
17
จงหา =
3 15
4 8 A >

1. sec( A  B ) 2. cosec( A  B) ↳ ย

·I
COSA+B)

2 1

COSACOSB - SIASIB

·่-
:
รั
ชั
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 43
 76 จงหาเซตคําตอบของ x ที่ทําให้ 3 sin   cos  
2
เมื่อ  เป็นจํานวนจริงใดๆ
2x  5

10. ฟงกชนั ตรีโกณมิตขิ องสองเทา สามเทา และครึ่งเทาของจํานวนจริงหรือมุม

10.
ถ้า  เป็นจํานวนจริงหรือมุมใดๆ แล้ว
ฟังก์ชันตรีโกณมิติของสองเท่าของจํานวนจริงหรือมุม
sin 2  2sin  cos  -

2 tan  secito- tumtb =


I

1  tan  ->
-

cos 2  cos 2   sin 2  -

 2 cos 2   1 -

 1  2sin 2  -

1  tan 2 

1  tan 2 
-

2 tan 
tan 2 
1  tan 2 
-

cot 2   1
cot 2  -

2 cot 

ฟังก์ชันตรีโกณมิติของสามเท่าของจํานวนจริงหรือมุม
sin 3  3sin   4sin 3 
cos 3  4 cos3   3cos 
3 tan   tan 3 
tan 3 
1  3 tan 2 
cot 3 A  3cot A
cot 3 
3cot 2 A  1

ฟังก์ชันตรีโกณมิติของครึ่งเท่าของจํานวนจริงหรือมุม
 1  cos A
sin  
2 2
 1  cos A
cos  
2 2
 1  cos 
tan  
2 1  cos 
-
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 47

 87 กําหนดให้ A และ B เป็นจํานวนจริงโดยที่  A B  และ cos( A  B)  4, sin 2 A  b, sin 2 B  c
2
จงหา cos( A  B)

 88 ถ้า sin 2 A  3 จงหาค่าของ sin 4

A  cos 4 A
5

 89 ถ้า tan 2 A 

1
จงหาค่าของ sin 6 A  cos6 A
2

11. ความสัมพันธระหวางผลบวก ผลตาง และผลคูณของฟงกชนั ตรีโกณมิติ

11.
จากค่าของ sin(   ), sin(   ), cos(   ) และ cos(   ) เมื่อนํามาบวกหรือลบกันจะได้ความสัมพันธ์ที่
สําคัญดังต่อไปนี้
การเปลี่ยนฟังก์ชันผลคูณให้เป็นผลบวก ผลต่าง
2sin  cos   sin      sin    
2 cos  sin   sin      sin    
2 cos  cos   cos      cos    
2sin  sin   cos      cos    
 แทน า จาก

48 เอกสารประกอบการเรียนการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ 4 ตร านบน

=At
การเปลี่ยนฟังก์ชันผลบวกหรือผลต่างให้เป็นฟังก์ชันผลคูณ
X -Y = 2 B

/
 A B   A B  X+Y = 2 A
sin A  sin B  2 sin   cos  
 2   2 

sin A  sin B 
 A B   A B 
2 cos 
:B
 sin  
 2   2 
 A B   A B 
cos A  cos B  2 cos   cos  
 2   2 
 A B   A B 
cos A  cos B   2 sin   sin  
 2   2 

 90 จงหาค่าของ
3  5 
( 1
1
1. 2 sin cos 2. cos cos
8 8 2 12 12

Sin ) + sin
/2cos (10 ) (IIll
-Si + Sineth " + (20) (*) + cosl#
-sine + Sintra i+ E
2 :1 ( COSEC + costof 10 ) "
3. 2 cos 50 cos 70  cos 20 4. cos 50  2sin100 sin 50
· 2205700c0350 - COS20
· cos ( 70+5)) + Cos ( 90- 58) - CO328,

·cos120 +
o
=

2#

5. 2sin 21 sin 42  2sin 7 sin14  2sin 28 sin 35 6. cos 3 sin 2  cos 4 sin   cos 2 sin 

 91 กําหนดให้ sin A  3 เมื่อ 0  A   จงหาค่าของ cos A sin 5 A

5 2 2 2
ด้
สู
ค่
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 57

12. การแกสมการและอสมการตรีโกณมิติ
12.
 101 กําหนด 0  x  2 จงหาเซตคําตอบของสมการต่อไปนี้

FE /
1. 2sin x  3 2. 4 cos 2 x  1
แทล
FIF, ,
1200 X-
3 ->
X-
30: cost.

· 1 eTL
'

3. sin 2 x  2 cos x  2  0 4. cos 3 x  sin x

=1- 205 X + 2205 X - 2 - 0

-205x + 2 COS X - 1 2 ม

cosy -2COSX + 1 0
2
a

· (COSX- 1 (( COSX - 1) : 0

cosx = 1 X2 O, 2T
5. 4 cot x  3 cosec x 2
6. 2 sin x cos x  sin x  0
sinx 2cosx+1) =
Sixx, O 2COSX + 1 =

0, T2,252
E

X= cost.

:. x = 0, 12, 21, 22,

2

<X)
4
7. 3 sin x  sec x cos 2 x  0 8. sin x  cos x  1 ·

tant
53 -
8 +2 sinxcoste1
:
a f

2514XCOSX: G
#sinx- cost
↓ะ,
20 SIn2X 2 0

/SIX+1- cOSX = G ↑3
0, 42, 252, 34, 45

9. 2 cos 2 x  3sin x  3  0 10. 2  3 cos x  2sin 2 x

11. tan 2 x  3  3sec x 12. cot 2 x  cosecx  1

T- 6
·
+ %

ate fo
+6 I
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 63
1
sin 2 x 
 112 จงหาเซตคําตอบของอสมการ 4 0 เมื่อ x  [0, 2 ]
3  (sin x  cos x)

 1 3 0
 113 กําหนดให้ A   sin x cos 3 x 1 
 โดยที่ x  [0, 2 )
  cos x sin 3 x 1 
จงหาผลบวกของรากทั้งหมดของสมการ det A  4

13. อินเวอรสของฟงกชนั ตรีโกณมิติ

13.
การหาตัวผกผันของฟังก์ชันทําได้โดยการสลับที่ระหว่างสมาชิกตัวหน้าและสมาชิกตัวหลังของแต่ละคู่อันดับที่เป็นสมาชิก
ของฟังก์ชัน และฟังก์ชัน 1  1 เท่านั้นที่มีตัวผกผันเป็นฟังก์ชัน
เนื่องจากฟังก์ชันตรีโกณมิติไม่เป็นฟังก์ชัน 1  1 ดังนั้น ตัวผกผันของฟังก์ชันตรีโกณมิติจึงไม่เป็นฟังก์ชันโดยพิจารณาได้จาก
กราฟของความสัมพันธ์ ( x, y ) y  sin x และ ( x, y) x  sin y  ดังนี้
1ไ เ น
ง น

X=
Y
ก์
ฟั
ชั่
ม่
ป็
64 เอกสารประกอบการเรียนการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ
%
  
จากกราฟจะเห็นว่า ( x, y ) x  sin y  ไม่เป็นฟังก์ชัน แต่ถ้ากําหนดโดเมนของฟังก์ชันไซน์เสียใหม่ โดยให้ x   , 
 2 2
     
จะได้ ( x, y) y  sin x ,   x   เป็นฟังก์ชัน 1  1 ซึ่งมีฟังก์ชันผกผันเป็น ( x, y ) x  sin y ,   y  
 2 2  2 2
และเรียกฟังก์ชันผกผันนี้ว่า arcsine
 
บทนิยาม ฟังก์ชัน arcsine คือ เซตของคู่อันดับ ( x, y ) โดยที่ x  sin y และ   y
2 2
เขียนแทนด้วย f ( x)  arcsin x

บทนิยาม ฟังก์ชัน arccosine คือ เซตของคู่อันดับ ( x, y ) โดยที่ x  cos y และ 0 y 

เขียนแทนด้วย f ( x)  arccos x
 
บทนิยาม ฟังก์ชัน arctangent คือ เซตของคู่อันดับ ( x, y ) โดยที่ x  tan y และ   y
2 2
เขียนแทนด้วย f ( x)  arctan x

บทนิยาม ฟังก์ชัน arccotangent คือ เซตของคู่อันดับ ( x, y ) โดยที่ x  cot y และ 0 y 

เขียนแทนด้วย f ( x)  arccot x
 
บทนิยาม ฟังก์ชัน arccosec คือ เซตของคู่อันดับ ( x, y ) โดยที่ x  cosec y และ   y และ y0
2 2
เขียนแทนด้วย f ( x)  arccosec x


บทนิยาม ฟังก์ชัน arcsec คือ เซตของคู่อันดับ ( x, y ) โดยที่ x  sec y และ 0 y  และ y
2
เขียนแทนด้วย f ( x)  arcsec x
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 65
จากนิยามข้างต้น สามารถสรุป ฟังก์ชันผกผันตรีโกณมิติ ซึ่งมีโดเมนและเรนจ์ของฟังก์ชันดังนี้
ฟังก์ฃัน โดเมน x เรนจ์ y
  
y  arcsin x  1, 1  2 , 2 
ye arcsin

y  arccosec x

y  arctan x
R   1, 1

R
  
  2 , 2   0

  
 , 
 2 2
(
y  arccos x  1, 1 0,  
ycarocos
y  arcsec x

y  arccot x
R   1, 1

R
 0,    

 0,  


2
(
 114 กําหนดให้เอกภพสัมพัทธ์เป็นเซตของจํานวนจริง ถ้า A  arccos x  1  x  1  B  arctan x x  R 

C  arccosec x x  1  x  1  จงหา A   B  C 

 115 จงหาค่าของ

1  2  2 
1. arcsin 2. arctan  1 3. arccos    4. arcsec   
2  2   3
tano - **, G,
sinG : cost.
In G,
A recorrector
tant-- 1 e.

·.
·-

แท

1.

 2
5. arcsin   6.  3  Ca,, *) 7. arccosec  2  8. arccos  0 

sintereste
 arccot
 2  corceP = - crS6, 0
catt, 53
sink
E

a
·:
6-#
4.
6.-
 66 เอกสารประกอบการเรียนการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ มม
ความสัมพันธ์ระหว่างฟังก์ชัน และตัวผกผันของฟังก์ชัน *

 
เลข 1. sin  arcsin x   x ;  1  x  1 2. arcsin  sin x   x ;  x
2 2
4
3. cos  arccos x   x ;  1  x  1 4. arccos  cos x   x ; 0  x  
 
5. tan  arctan x   x ; x  R 6. arctan  tan x   x ;  x
2 2
7. cot  arccot x   x ; x  R 8. arccot  cot x   x ; 0  x  
 
9. sec  arcsec x   x ; x  1  x  1 10. arcsec  sec x   x ;  x  x0
2 2

11. cosec  arccosec x   x ; x  1  x  1 12. arccosec  cosec x   x ; 0  x    x 
2

 116 จงหาค่าของ

 3
1.  1
sin  arcsin 
 2
=

2. cos  arccos 
2 
=
3. sin  arctan  2   · 4. 
sec arccosec 2 =E 
 arcsin-
⑤
arcsit = $ 2 #
(@ I
(M
sink. I
I
I

sindescarcine? I

arccos  sin  =อ.

        5    17 
5. arcsin  sin  =

6.  7. arccos  tan     :Th 8. arccosec  sec 

 2   3  0.2   4   6 
rel filt- In -> tan cs5 (3) : f
arcos #) castor
E

2
x 30 arecos (- 1) : C
csce =

section
&2, 6, น-
coska -1 sind-
แ suanใน ว 6 - 52
mw 5 ①1- E ⑤

%
      1 
9. arcsin  cos  arctan  cot  arcsec  cosec  arcsin       =Th
 2      
-

     3
#
  =

10. arccos 0  arctan  1 11. arcsec  2   arccosec  2

) #+ :
ชั
ต่
ชั่
 3
โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 67
 117 จงหาค่าของ
of ~4
5
 3   4 
1. sin  arccos  2. cos  arctan    
 5   3 
Paracos
arctan ( 4) 2 G
cos :
E
trike 21

= =>

since. cosk
Co
sin
Carcass , ) 2
I

reg
3

 4  5
3. sin 2  arctan  4. cos 2  arccot 
 3  12 
arctant
de G
6=
=
33
4
sin "
Gef al -
" ส 3
25
A
 4 12   1 1
5. cos  arccos  arccos  13
6. sin  arcsin  arccos 
 5 B 13  5  2 3
CosAcosB- smAsinB ·
1
2

(3) -

 4 1 4
7.
 +
cos  2arccos 
5
8. sin  arccos 
2 5
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 69
5. 
arcsin x  arccos y  arcsin x 1  y 2  y 1  x 2  6. tan  arctan 2 x  arctan 3 x  
5x
1  6 x2

คุณสมบัติของตัวผักผันของฟังก์ชันตรีโกณมิติ
1
1. arcsin x  arccosec เมื่อ x   1, 1  0
x
1
2. arccos x  arcsec เมื่อ x   1, 1  0
x
1
3. arctan x  arccot เมื่อ x  R  0
x
1
4. arccosec x  arcsin เมื่อ x  R   1, 1
x
1
5. arcsec x  arccos เมื่อ x  R   1, 1
x
1
6. arccot x  arctan เมื่อ x  R  0
x

7. arcsin x  arccos x  เมื่อ x   1, 1
2

8. arctan x  arccot x  เมื่อ xR
2

9. arcsec x  arccosec x  เมื่อ x  R   1, 1
2
x y
10. arctan x  arctan y  arctan
1  xy
x y
11. arctan x  arctan y  arctan
1  xy
2x
12. 2 arctan x  arctan
1  x2
 119 จงหาค่า
4 1 1 1 1
1. arcsin  arctan 2. 2 arctan  arctan  2 arctan
5 7 5 7 8
 โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย 73
14. กฎของโคไซนและไซน
14.
กฎของโคไซน์ ในรูปสามเหลี่ยม ABC ใดๆ ถ้า a, b และ c

!
เป็นความยาวของด้านตรงข้ามมุม A, B และ C ตามลําดับ จะได้
a 2  b 2  c 2  2bc cos A
b 2  a 2  c 2  2ac cos B
c  a  b  2ab cos C
2 2 2
↓ ว

2 น(
นความ
ม
ม

ถาม วย
↳M -
↳Me ny le
พิสูจน์กฎของโคไซน์ h c-

กฎของไซน์ ในรูปสามเหลี่ยม ABC ใดๆ ถ้า a, b และ c

เป็นความยาวของด้านตรงข้ามมุม A, B และ C ตามลําดับ จะได้
sin A sin B sin C
 
a b c

พิสูจน์กฎของไซน์

 126 ในรูปสามเหลี่ยม ABC ให้ a, b และหน่วย c เป็นความยาวด้านตรงข้ามมุม A มุม B และมุม C ตามลําดับ
ถ้า a  12, b  7 และ Cˆ  40 จงหาค่าของ c
& ci, altb2- 2aboost
<" = 1249 - ( 23/7) ( 12) ( OSHO
272498/ 4U-188 cos
4ม

↓
·

172193- 128.88
2464.312
# B
:. . .04.312
.
&

*
ด้
มุ
คั
รู้
มุ
กั
รั้
76 เอกสารประกอบการเรียนการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ
 135 ในรูปสามเหลี่ยม ABC ให้ a, b และหน่วย c เป็นความยาวด้านตรงข้ามมุม A มุม B และมุม C
b2  c2 c2  a 2 a2  b2
ตามลําดับ จงแสดงว่า cos A  cos B  cos C  0
a b c

การหาพื้นที่รูปสามเหลี่ยม
1 1 1
พื้นที่ ABC  ab sin C  ac sin B  bc sin A
2 2 2

a 2 sin B sin C b 2 sin A sin C c 2 sin A sin B

พื้นที่ ABC   
2sin A 2sin B 2sin C

พื้นที่ ABC  s ( s  a )( s  b)( s  c)

abc
เมื่อ s
2

 136 ในรูปสามเหลี่ยม ABC ให้ a, b และหน่วย c เป็นความยาวด้านตรงข้ามมุม A มุม B และมุม C

จงหาพื้นที่ของรูปสามเหลี่ยมต่อไปนี้
1. a  15 , b  20 และ C  65

2. c  5.5 , b  80 และ A  103.5

80 เอกสารประกอบการเรียนการสอน เรื่อง ตรีโกณมิติ
 148 กล้ามีที่ดินอยู่แปลงหนึ่งเป็นรูปสี่เหลี่ยมซึ่งมีมุมๆ หนึ่งเป็นมุมฉากและด้านที่ประกอบมุมนี้ยาวเท่ากัน มุมที่อยู่ตรง
ข้ามกับมุมฉากมีขนาด 30 องศา และด้านที่ประกอบมุมนี้ยาว 20 และ 40 เมตร อยากทราบว่า กล้ามีที่ดินกี่ตารางเมตร

 149 บ้านของแก้ว ขวัญ และคนึง ปลูกเรียงเป็นแนวเส้นตรงเดียวกันอยู่ริมฝั่งคลองด้านหนึ่งตามลําดับ บ้านของคนึง

และขวัญ อยู่ห่างกัน 50 เมตร บ้านของจิตอยู่ริมฝั่งคลองตรงกันข้ามกับบ้านของแก้วพอดี จิตบอกว่าเส้นตรงที่ลากโยงระหว่างบ้าน
ของเขากับบ้านของขวัญ และเส้นตรงที่ลากโยงระหว่างบ้านของเขากับบ้านของคะนึงนั้นทํามุมกัน 30 คนึงบอกกับแก้วว่าเมื่อเขา
ยืนอยู่ที่บ้านของเขา เขาวัดมุมที่เกิดจากแนวโยงระหว่างบ้านของเขากับบ้านของจิตที่ทํากับแนวริมฝั่งคลองได้ 45 จงหาความกว้าง
ของคลองน้ํานี้

15. การหาระยะทางและความสูง
15.
ในการวัดระยะทางและความสูงของสิ่งใดๆก็ตาม บางครั้งจะใช้เครื่องมือสําหรับวัดไปวัดโดยตรงไม่ไก้ เช่น การวัดระยะ
ระหว่างสถานที่สองแห่งที่มีเนินเขากั้นกลางหรือความสูงของภูเขา เป็นต้น ปัญหาการวัดระยะเช่นนี้ อาจนําความรู้เรื่องฟังก์ชัน
ตรีโกณมิติ ความรู้เกี่ยวกับมุมก้ม มุมเงย กฎของไซน์และโคไซน์มาช่วยในการหาได้

 150 เนตรยืนอยู่บนสนามแห่งหนึ่งมองเห็นยอดเสาธงเป็นมุมเงย 15 องศา แต่เมื่อเดินตรงเข้าไปหาเสาธงอีก 60

เมตร เขามองเห็นยอดเสาธงเป็นมุมเงย 75 องศา ถ้าเนตรสูง 150 เซนติเมตร จงหาความสูงของเสาธง
 -on 15 tanis' = 1

&
↓ ↓ *

tan ( 45- 307 tan ( 45+101

h A B A B

o
tant- tanB" 1-
strnAttanB . It i
1+ tand HanB tanAtmB
+(8)
1 -

15) rit
1

1
12 - 2 #
)x= b

รอย ↑

from a ↳

#-
( 0.8
·
=Poste
:SE h2
21.52 + 278.4
2

3- 2 3 +
·
299. 42 ch2
3

+253 + 1
4 = 17.32

~ห อ ·I

60 +

/เอ+x / 4- 253) = 4X+2 3 x

เสาธง ง 17.3141.5a 18.82
240 - 1205 - 2531 **+I5
240- 120
4 J3 X 2

121 - 240 53- 330

=toptio
พ 4.54
สู
รื