ZIRKULAZIO

APARATUA
ROSA, IZARO, DANEL ETA KIARA.
AURKIBIDEA
1. Odol-hodiak 8. Mikrozirkulazioa
2. Arteriak 9. Osmosia
3. Arteria nagusiak 10. Substantziak atera edo
4. Zainak sartzeko 4 bide
5. Zaina nagusiak 11. Zirkulazio linfatikoa
6. Gaixotasunak 12. Linfa
7. Kapilarretan gertatzen 13. Hodi linfatikoak
da gas trukea 14. Funtzio nagusiak
ODOL-HODIAK
3 mota arteriak, zainak eta kapilarrak.

→Odol-likidoaren zirkulazio sistema baskularra osatu.

Arteria eta zainak 3 geruzez osatuta (kanpotik barrura):

Kanpo tunika edo Erdiko tunika: Barne tunika edo Endotelioa:

Adbentizioa: Zuntz konjuntibo elastikoa da. Zelulak beraien artean elkartu
Ontzien euskarria eta Kapilarretara iristen den fluxua eta gainazal leun bat osatzen
babesa. erregulatzen duen muskulatura. dute odola igarotzean
marruskadura murrizteko.
ARTERIAK
ZER DIRA?

Tunika oso lodia----> elastikoak izateko.

Bihotzetik kanporatutako odolaren presioa jasateko.

Arteriak uzkurtu → fluxua erregulatzeko.
 ARTERIAK
3 motakoak (tamainaren araberakoak):

Handiak: Bihotzetik Ertainak: arteria banatzaileak Txikiak eta arteriolak:

odola ateratzen eta dira, odola organo
arteria ertainetaraino desberdinetara bideratu.
eraman odola, presio Tunika ertainean zuntz
handian odola jaso. elastiko gutxiago dute arteria
handiek baino.
kapilarretara iristen den
odol-fluxua erregulatzen
dute. Odola arterietatik
kapilarretara daraman
odol-hodi txikiak.
GORPUTZEKO ARTERIA NAGUSIAK
Aorta--> arteria nagusia.
Ezkerreko bentrikulutik atera eta biratu egiten da bihotzaren atzetik,
aorta-arkua osatuz eta beheranzko aortan jarraitzen da.
 GORPUTZEKO ARTERIA NAGUSIAK
-->Arteria koronarioak: Goranzko aortatik abiatzen dira. Bihotza odolez hornitzeko.

-->Karotida arteriak: Aortaren arkutik bururantz abiatzen dira.

-->Arteria subklabikoak: Aorta-arkutik goiko gorputz-adarretara abiatzen dira.

-->Arteria hepatikoa: Gibela odolez hornitzen dute.

-->Arteria mesenterikoa: Aortatik irteten da, hestea odolez hornitzen du.

-->Giltzurrunetako arteriak: Aortatik giltzurrunetara jaisten dira.

-->Arteria iliakoak: Aorta beheko gorputz-adarretara banatzen da.

-->Birika arteria: Eskuineko bentrikulutik irteten da eta azkar adarkatzen da biriketara.

 →
Giltzurrunetako
arteriak
→ Arteria mesenterikoa
Karotida arteriak
Arteria subklabikoak
→
Arteria koronarioak

Arteria iliakoak

→ Arteria hepatikoa
 ZAINAK
Zainak odola bihotzera itzultzeko hodiak dira.

Arteriak baino azalerago daude. Arteriak baino pareta

finagoak eta malguagoak dituzte eta balbulak dituzte odola
atzera ez bueltaatzeko grabitate indarrarengatik.

Odolari bihotzerantz presioa egiten diote zainek. Arnastean

toraxeko zainak zabaldu eta odolez betetzen dira, horrela
odol gehiago iritsi daiteke bihotzera.

Muskulu-mugimenduei esker errazago iristen da odola

bihotzera, muskulu eskeletikoak uzkurtu eta erlaxatzerakoan
zainek presioa eragiten dutelako bihotzerantz.
Gorputzeko zain
nagusiak
Goiko kaba: Odola goitik jaso.
Beheko kaba: Odola bahetik jaso.
Zain hepatikoa: Beheko kabara daraman zaina.
Giltzurruneko zainak: giltzurrunetako odola jaso, B.K.
Zain iliakoak: Beheko gorputz-adarretako odola jaso.
B.K.
Zain jugularrak: Burutik odola jaso eta G.K. elkartzen
diren 4 zain.
Zain subklabioak: Besoetako odola jaso.
Biriketako zainak: Biriketatik odol oxigenatua
bihotzera eraman.
 Barizeak: Zain baten inflamazio iraunkorra, barnean odola
Gaixotasunak pilatzen delako. Odola bihotzera itzultzerakoan edozein
arrazoirengatik muskulu barneko zainetatik bideratzen ez
bada, larruazaleko zain meheetatik igarotzen da,
inflamatuz. Zangoetan gehien bat.

Flebitisa: Zain baten inflamazioa, koaguloek eragindakoa.

(Tronbosiagatik)

Zain barneko tronbosia (TVP): Gorputz barneko zain

batean koagulo bat eratzean, gaixotasun honen ondorio
bat biriketako enbolia.

Giltzurrun zainetako tronbosia: Giltzurrunetatik odola

ateratzen duen zainetan koagulo bat sotzean, giltzurruneko
fluxua gelditu. Ebakuntza egin daiteke koaguloa kentzeko
baina gehienetan berandu izaten da eta giltzurruna erauzi
behar izaten da.
8 .KAPILARRETAN GERTATZEN DA
GAS TRUKEA:

Kapilarra: zelula-geruza bakarrez

eta hodi finez osatutako sare bat.

Endotelioa--->odola eta ehunen

arteko substantzia-trukea.

Oso meheak, maiz hautsi. Baina

koagulazio-faktoreen eta plaketen
eraginez itxi eta berrezarri.
 MIKROZIRKULAZIOA
Mikrozirkulazioa: (Kapilarretan),
arteriadarretik zainadarrera odol-fluxua
pasatzea.

Kapilarretatik odola mugitzean,

odolplasmaren eta likido interstizialaren
artean substantziak trukatu: 02, CO2, pisu
molekular txikikoak...

Likido interstiziala: Kapilarrak ze­harkatuta

filtratutako odola du sorburu. Sustantzien
trukea.
 OSMOSIA
Zelula endotelioan filtratu odola, presio handiaren eraginez: odol plasmako
substantzia guztiak atera (leukozitoak...), pisu molekular handiko proteinak
ezik (eritrozito, plaketa...).

Hodien barruko proteinek efektu osmotikoa eragiten dute (bi subtantziek

kontzentrazio kantitate berdina).

Osmosiak likido-mugimendua eragiten du odol-presioaren kontrako

noranzkoan, beraz, likidoa kapilarretik itzuli.
 OSMOSIA

01 Arteria-presioa (odolak eragiten dion indarra arteria paretari) presio osmotikoa (bi
inguruneen artean dagoen presio aldeari esaten zaio) baino handiagoa da
arteriadarretan.

02 Arteriadarran, kontzentrazio handiagoa kanpoko inguruneak. Beraz, kanporatu hainbat

sustantzia (oxigenoa, elikagaiak… ehun zeluletara) kontzentrazioa berdintzeko.

03 Arteria-presioa presio osmotikoa baino txikiagoa da zainadarretan.

04 Zainadarretan kontzentrazioa handiagoa, kanpo ingurunean baino. Beraz, kanpoko

substantziak (karbono dioxidoa, hondakinak... odolera) sartu zainadarrean.
 SUBSTANTZIAK ATERA EDO
SARTZEKO 4 BIDE:
(kapilarraren mintz plasmatikoan zehar)
1 3
Mintz plasmatikoen bidez. Kapilarretan zelulen arteko

Lipidotan disolbagarriak. pitzadurak. Likido-pasabide bat.

Zelula-mintzen arteko gune
libreetan zehar, lotura handirik ez
2 dute.
Lipidotan disolbaezinak edo
4
handiagoak.
Likidoetarako. Kapilar
Endozitosia: zelulak substantzia
feniziatuetan (irekidura obalatua)
barneraketa. Substantziak mintz
Kapilar fenestratuak: xurgapen
plasmatikoak inguratuz eta
lehentasunezko eremuetan eta
inbaginatuz (zelulak pareta tolestu).
iragazte-prozesuan.
 9. ZIRKULAZIO LINFATIKOA
Linfa-hodi eta noduluen sare batek sistema linfatikoa
osatu.
Linfa likidoak zeharkatu.
Likido interstizialaren antzeko konposizioa.
Beharrezkoa → kapilarretatik odol gehiago ateratzen
delako gero itzultzen dena baino.
Likido interstizial soberakina sistema
linfatikora pasatu → bildu eta gero itzuli
zainetara.
 LINFA
Ez ditu plaketak → ez du koagulatzen
Hodi-linfatikoek muskulu-geruza fina inguruan, ondorioz uzkutu egiten dira
eta balbulak ditu.
Gorputzeko muskuluen eraginez ere mugitu.
Linfatik odolera digestio-hoditik xurgatutako koipeak
garraiatu.
Sistema linfatikoa zain-sistemarekin
antzekotasun batzuk.

Egunean 2-4 litro linfa jarraiatu zainetara.

Zirkulazio horrek likido interstizialean arrapatuta
geratuko liratekeen beste substantzia batzuk
berreskuratzea ahalbidetu.
 HODI LINFATIKOAK
Hodien elakrguneetan → gonglioak edo nodulu
linfatikoak sortu.
Noduluetan linfozitoak ugariak → erantzun
immunea eman (leukozito espezializatuak).
Gonglio linfatikoak linfan dauden gorputz
arrotzak atxikitu.

Hodi linfatiko batzuk besteekin elkartu gongloi

linfatikoetan.
Bi tokitan bukatu:
Hodi torazikoan (ezkerra).
Eskubiko hodi linfatikoan zehar (eskubia).
 FUNTZIO NAGUSIAK:
Likido intestiziala odolera itzultzea ahalbidetu.

Linfa-golglioek bakterioak identifikatu, atxikitu eta suntsitu.

Likidoak hestetik gibelera garraiatzea, sistema linfatikoa baliatu lipidoak

garraiatzeko.
MILA ESKER!