Podręcznik

Nauczyciela
Pomysły na wszystkie lekcje
języka polskiego w klasie szóstej
z podręcznikiem „NOWE Słowa na start! 6”
2 Wstęp

Jak korzystać z Podręcznika Nauczyciela?

Tematy lekcji sformułowano tak, aby zaintrygować

uczniów i zachęcić ich do udziału w zajęciach.
Gotowy plan działania do każdego tematu stanowi
cenną podpowiedź w planowaniu przebiegu lekcji
języka polskiego.

96 Temat 32

Ciemnym kolorem wyróżniono punkty z planu Temat:

Telewizja od kuchni
działania, do których przygotowano propozycje Czas realizacji: 45 min

rozwiązań dydaktycznych opisane w Strategiach Plan działania

do wyboru.
Dzięki odniesieniom do konkretnych punktów
podstawy programowej można mieć pewność,
że cele lekcji są zgodne z treściami nauczania
wymaganymi przez MEN.
Pod hasłem Strategie do wyboru zamieszczono
atrakcyjne propozycje konkretnych działań dydak-
tycznych, umożliwiające dostosowanie lekcji do
zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów.
Łatwo rozpoznawalne ikony przy poszczególnych
propozycjach działań dydaktycznych informują
o zastosowanej metodzie nauczania:
1. Aktywne wprowadzenie.
2. Zapoznanie się z infografiką Ludzie telewizji.
3. Określenie umiejętności przydatnych
w zawodzie prezentera telewizyjnego.
(Po przeczytaniu, ćw. 1.)
4. Zredagowanie wywiadu z osobą znaną
z telewizji. (Po przeczytaniu, ćw. 2.)
5. Objaśnienie znaczenia frazeologizmu
być na antenie. (Po przeczytaniu, ćw. 3.)
6. Zadanie pracy domowej. (Po przeczytaniu,
ćw. 4.)
7. Aktywne zakończenie.
Co chcemy osiągnąć?
Uczeń:
• czyta tekst informacyjny (I.2.1) (II.3.1)
• wyszukuje w tekście potrzebne informacje (I.2.2)
• poszerza zasób słownictwa związanego
z telewizją (II.2.5)
• interpretuje głosowo tekst zgodnie z jego
przeznaczeniem (II.3.6)
• uczestniczy w rozmowie na zadany temat
(III.1.1)
• układa pytania do wywiadu (III.2.1)
• redaguje notatki (III.2.4)
Strategie do wyboru
Aktywne wprowadzenie
Propozycja 1. – Burza mózgów. Uczniowie zapi-
sują na kartkach jak najwięcej skojarzeń związa-
nych ze słowem telewizja (na jednej kartce jedno
skojarzenie). Następnie układają je w wyznaczo-
nym miejscu. Ochotnicy odczytują zapisane wy-
razy i układają razem powtarzające się propozycje.
Na koniec formułują wnioski na temat wyobrażeń
związanych z telewizją.
Zapoznanie się z infografiką
Ludzie telewizji
Propozycja 1. – Tworzenie krzyżówki. Wskazani
przez nauczyciela uczestnicy zajęć głośno odczy- Przykład zastosowania Multibooka:

- podającej - eksponującej tują informacje zawarte w infografice. Następnie

wszyscy uczniowie, pracując w grupach, układają
• film Ludzie telewizji
• pokaz slajdów W studiu czy w studio?
krzyżówki dotyczące twórców telewizji. Po zakoń-
czeniu pracy zespoły wymieniają się utworzonymi

- praktycznej - aktywizującej diagramami i je rozwiązują.

Czytelne strony z podręcznika „NOWE Słowa na start! 6”

umożliwiają korzystanie z Podręcznika Nauczyciela bez
konieczności zaglądania do publikacji przeznaczonej dla Multibooka można pobrać ze strony
ucznia. dlanauczyciela.pl i zainstalować na swoim
komputerze.
 Wstęp 3

Kolejny numer tematu.

Temat 32 97
Propozycje wyróżnione kolorem pomarańczowym
Propozycja 1. – Ćwiczenie pisemne. Uczniowie
wykonują zadania z karty pracy 1. „Ludzie tele-
przygotowano z myślą o uczniach, którym nauka
wizji” – układają z rozsypanek literowych nazwy
zawodów związanych z telewizją i uzupełniają luki
języka polskiego przysparza szczególnych trudności.
w tekście na temat osób zaangażowanych w przy-
gotowanie programu telewizyjnego.
Propozycja 1. – Kalambury. Uczestnicy zajęć
losują nazwy zawodów związanych z telewizją.
Następnie na kartkach formatu A4 rysują przed-
mioty lub symbole kojarzące się z daną profesją.
Po upływie wyznaczonego czasu prezentują efekty
swojej pracy, a pozostałe osoby odgadują nazwy
zawodów. Fioletowa kreska sygnalizuje, że dana propozycja
Określenie umiejętności przydatnych umożliwia rozwijanie potencjału uczniów zdolnych.
w zawodzie prezentera telewizyjnego
Propozycja 1. – Tworzenie listy cech. Uczniowie
uzupełniają schemat w karcie pracy 2. „Gwiazda
sukcesu prezentera telewizyjnego”. Podają pięć
umiejętności szczególnie przydatnych w pracy
prezentera telewizyjnego.
Propozycja 2. – Redagowanie tekstu. Na pod-
stawie informacji zawartych w karcie pracy 3.
„Ogłoszenie” uczestnicy zajęć redagują ogłoszenie
o poszukiwaniu osoby na stanowisko prezentera
telewizyjnego.

Zredagowanie wywiadu z osobą znaną

z telewizji
Propozycja 1. – Układanie pytań. Uczniowie
wymieniają osoby znane im z telewizji – spikerów,
showmanów, dziennikarzy itp. Nauczyciel zapisuje
podane nazwiska na tablicy. Następnie uczestni-
cy zajęć wybierają najpopularniejszą osobowość
telewizyjną i układają pięć pytań, które chcieliby
zadać tej osobie.
Propozycja 1. – Redagowanie wywiadu.
Nauczyciel rozdaje uczniom kartę pracy 4.
„Wywiad z gwiazdą telewizji”. Uczniowie, na
podstawie zawartego w niej arkusza danych oso- Karty pracy i materiały dla nauczyciela wyko-
bowych, redagują pytania do wywiadu z fikcyjną
prezenterką telewizyjną. rzystywane w niektórych propozycjach działań
Aktywne zakończenie dydaktycznych zamieszczono na stronie
Propozycja 1. – Ćwiczenie dykcyjne. Chętne
osoby wcielają się w rolę spikera i odczytują tekst dlanauczyciela.pl.
przygotowany przez prowadzącego (materiały dla
nauczyciela). Pozostali uczestnicy zajęć oceniają
wystąpienia koleżanek i kolegów. Następnie wska-
zują zawody, w których niezbędna jest doskonała
dykcja.

Wydzielone miejsce na notatki pomaga

w dostosowaniu proponowanych rozwiązań
do własnych preferencji.

Na tematy: Odsyłacze do planu wynikowego zamieszczonego

•Z
 wizytą w Szerokim Świecie, na dlanauczyciela.pl informują o opracowanych
•P
 odróż do celu, tam tematach, poświęconych omawianiu lektur
•B
 ilbo Baggins obowiązkowych.
przeznaczono w planie wynikowym po jednej godzinie lekcyjnej. Plan wynikowy
oraz dodatkowe materiały do pracy z lekturą zamieszczono na dlanauczyciela.pl.
Nabyta przez Ciebie publikacja jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy o przestrzeganie praw, jakie im przysługują.
Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie umieszczaj
jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, to nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. Możesz
skopiować część publikacji jedynie na własny użytek.
Szanujmy cudzą własność i prawo.
Więcej na www.legalnakultura.pl

© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2019

ISBN 978-83-267-3701-5

W publikacji zamieszczono strony z podręcznika do języka polskiego

„NOWE Słowa na start! 6”.
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2019

Autorzy materiałów dydaktycznych:

Małgorzata Chmiel
Anna Grabarczyk
Anna Klimowicz
Joanna Kuchta
Agnieszka Maj
Agnieszka Wilczopolska

Koordynacja prac: Ewa Jeżewska.

Redakcja merytoryczna i językowa: Ewa Jeżewska, Agnieszka Gzylewska.
Nadzór artystyczny: Kaia Pichler. Opieka graficzna: Ewa Kaletyn.
Projekt layoutu: Małgorzata Gregorczyk. Projekt okładki: Maciej Galiński, Wojtek Urbanek.
Opracowanie graficzne: Sławomir Włodarczyk. Realizacja projektu graficznego: Ewa Pietras.

Nowa Era Sp. z o.o.

Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warszawa
www.nowaera.pl, e-mail: nowaera@nowaera.pl
Centrum Kontaktu: 801 88 10 10, 58 721 48 00

Druk i oprawa:

6 Szanowni Państwo!
Anna Klimowicz
Marlena Derlukiewicz
PODRĘCZNIK DO JĘZYKA POLSKIEGO
DLA KLASY SZÓSTEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ
Wstęp 5
Oddajemy w Państwa ręce publikację unikalną –
Podręcznik Nauczyciela, przygotowany z myślą
o polonistach uczących z podręczników „NOWE
Słowa na start!”. Książka ta jest zbiorem różno-
rodnych propozycji dydaktycznych, opracowanych
przez doświadczonych nauczycieli języka polskiego.
W Podręczniku Nauczyciela zamieszczono kom-
pletny podręcznik „NOWE Słowa na start!” dla
klasy VI. Strony z niego są nieco pomniejszone,
a obok nich znajdą Państwo gotowe, sprawdzone
w praktyce pomysły na wszystkie lekcje. Ułatwia
to korzystanie z tych materiałów bezpośrednio
w trakcie zajęć. Propozycje dydaktyczne zamiesz-
czono na pierwszych stronach każdego tematu –
ich liczba zależy od czasu przeznaczonego
na zajęcia (45 min, 2 × 45 min lub 3 × 45 min),
a nie od długości tekstu literackiego omawianego
na lekcji.
Na Podręcznik Nauczyciela, w pełni zintegrowany
z planem wynikowym dostępnym na stronie
dlanauczyciela.pl, składa się 127 tematów,
przewidzianych do realizacji w ciągu 150 godzin
lekcyjnych. Plan wynikowy uwzględnia również
dodatkowych 12 godzin przeznaczonych na omó-
wienie długich lektur obowiązkowych oraz po jed-
nej godzinie na sprawdzian po danym rozdziale.
W każdym z tematów opracowanych w Podręczni-
ku Nauczyciela punktem wyjścia do działań
podejmowanych na lekcji jest podręcznik „NOWE
Słowa na start! 6” – zamieszczone w nim teksty
i ćwiczenia. Materiał ten został ponadto uzupeł-
niony o dodatkowe propozycje działań dydaktycz-
nych, umożliwiające dostosowanie procesu
nauczania do indywidualnych predyspozycji
uczniów. Celem niniejszej publikacji jest bowiem
zapewnienie Państwu kompleksowej pomocy
w nauczaniu – nie tylko w efektywnym zaplano-
waniu czasu pracy (służy temu plan działania do
każdej lekcji), lecz także w doborze narzędzi
najlepiej dostosowanych do możliwości percepcyj-
nych konkretnych uczniów.
6 Wstęp
 Wstęp 7

Jakie możliwości prowadzenia zajęć

stwarza Podręcznik Nauczyciela?
Podręcznik Nauczyciela powstał w odpowiedzi
na potrzeby współczesnych polonistów, którzy
na co dzień mają do czynienia z uczniami o zróż­
ni­cowanych możliwościach edukacyjnych.
Zamieszczone w nim plany działania pomagają
w takim doborze metod i form pracy, który umoż-
liwi efektywną pracę z dziećmi preferującymi
różne style uczenia się.
W propozycjach opracowań poszczególnych
tematów uwzględniono potrzeby zarówno
uczniów zdolnych, jak i tych mających specyficzne
trudności w nauce. Dzięki temu niniejsza publi-
kacja ułatwia indywidualizację pracy z uczniem,
czyli różnicowanie działań dydaktycznych w za-
leżności od możliwości poszczególnych członków
danego zespołu klasowego. Przyjęta w Podręcz-
niku Nauczyciela klasyfikacja propozycji według
stopnia trudności jest wynikiem doświad­czeń
autorów, więc ma oczywiście charakter umow-
ny – wymaga zatem dostosowania do wa­runków
konkretnej klasy. Indywidualizowaniu nauczania
sprzyja również praca z materiałami multimedial-
nymi – stąd też w publikacji liczne odsyłacze do
Multibooka.
Autorzy prezentowanych rozwiązań dydaktycz-
nych położyli nacisk na wykorzystanie w procesie
nauczania różnorodnych metod pracy, zwłaszcza
aktywizujących, w tym również działań poli-
sensorycznych, angażujących wiele zmysłów
jednocześ­nie. W wielu wypadkach uzupełnieniem
zaprezentowanej strategii jest także karta pracy.
W sprawnym wyselekcjonowaniu propozycji
adekwatnych do potrzeb danej klasy pomaga
wizualna identyfikacja – o rodzaju zastosowanej
metody informuje czytelna ikona. Prezentowana
w Podręczniku Nauczyciela różnorodność pomy-
słów pomaga w uatrakcyjnieniu zajęć, nadaniu im
dynamiki – zmienność metod i form pracy sprzyja
bowiem koncentracji uwagi oraz umożliwia zaan-
gażowanie różnych procesów myślowych, poznaw-
czych, wzrokowych i słuchowych.
8 Wstęp
 Spis treści 9

Spis treści
Podręcznika Nauczyciela

s. 13
s. 14
s. 18

s. 21
s. 22
s. 25
s. 30
s. 33
s. 39
s. 42
s. 44
s. 46
s. 50
s. 52
s. 56
s. 58

s. 61
s. 62
s. 64
s. 65
s. 68
s. 70
s. 74
s. 77
s. 79
s. 81
s. 83
s. 85
s. 86
s. 89
s. 92
s. 96
s. 98
s. 102

s. 105
s. 108
10 Spis treści

s. 111
s. 112
s. 113

s. 115
s. 117
s. 119
s. 121
s. 124

s. 127

s. 130
s. 132
s. 134
s. 137
s. 140
s. 143
s. 144

s. 147
s. 148
s. 151

s. 155
s. 157
s. 160
s. 162
s. 165
s. 170
s. 173
s. 175
s. 178
s. 182
s. 186
s. 190
s. 192
 Spis treści 11

s. 195
s. 196
s. 197
s. 202
s. 205
s. 208
s. 212
s. 215

s. 220
s. 223
s. 226
s. 229
s. 231
s. 233
s. 236
s. 238

s. 241
s. 242
s. 245
s. 246
s. 249
s. 252
s. 255
s. 256
s. 258

s. 260

s. 264
s. 268
s. 270

s. 273
s. 276
s. 280
s. 281
s. 282
s. 285
12 Spis treści

s. 287
s. 290
s. 292

s. 295
s. 296
s. 298
s. 300
s. 302
s. 303
s. 306
s. 309
s. 311
s. 314
s. 316
s. 322
s. 323
s. 325
s. 328

s. 331
s. 332
s. 334

s. 336
s. 338

s. 340