Sprawdzian nr 1 Karolina Magdziarz

PUNKTY OCENA GRUPA

IMIĘ I NAZWISKO:

KLASA: ___ p. / ___ p. A

1. Kondensator, którego okładki dzieli odległość 1,2 mm, jest wypełniony dielektrykiem o stałej równej
4500.
Oblicz powierzchnię okładek tego kondensatora, jeśli jego pojemność jest równa pojemności
metalowej kuli o promieniu równym promieniowi Ziemi umieszczonej w próżni.

2. Próżniowy kondensator płaski, w którym odległość między okładkami wynosi d, został naładowany do
napięcia U.
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Różnicę potencjałów między jedną z okładek a punktem znajdującym się w odległości x od drugiej z
nich w zależności od tej odległości x przedstawiono na wykresie

A. B. C. D.

3. Podczas prób zilustrowania pola elektrycznego uczniowie rozsypali na stole kaszkę mannę. Gdy
zbliżali do niej naelektryzowaną dodatnio metalową rurkę podłączoną do bieguna maszyny
elektrostatycznej, zauważyli, że ziarenka zamiast odtwarzać kształt linii pola elektrycznego, zbliżają się
do rurki, a następnie szybko od niej odskakują.
Wyjaśnij taki przebieg obserwowanego zjawiska.

Wszelkie prawa zastrzeżone 1

4. Gdy do metalowej kuli zbliżymy naelektryzowaną dodatnio płytę elektroforu, to kula naelektryzuje się
przez indukcję w ten sposób, że od strony płyty będzie miała nadwyżkę ładunku ujemnego, a po
drugiej stronie — dodatniego. Sytuację tę przedstawiano na rysunku 1, na którym symbolicznie
zaznaczono rozkład ładunku na kuli.

W innym doświadczeniu naelektryzowaną dodatnio płytę elektroforu zbliżono do dwóch identycznych

metalowych i stykających się ze sobą kul (rysunek 2). Następnie, bez usuwania płyty, kule rozsunięto
(rysunek 3). W końcu płytę oddalono od układu (rysunek 4).

Przedstaw na rysunkach 2, 3 i 4, w analogiczny sposób jak na rysunku 1, rozkład ładunku na

powierzchniach kul.

5. Dwie jednakowe, niewielkie kulki wykonane ze styropianu owinięto aluminiową folią. Kulki powieszono
na niciach o długości 75 cm każda w taki sposób, że stykały się ze sobą. Po naładowaniu kulek takim
samym ładunkiem odskoczyły one od siebie, a nici utworzyły kąt równy 60°. Oblicz ładunek
zgromadzony na jednej i drugiej kulce, jeśli masa każdej z nich jest równa 0,5 g.

6. Uczniowie zbliżyli naładowaną ujemnie pałeczkę ebonitową do leżącej na stole lekkiej puszki po
napoju. Stwierdzili, że puszka zaczęła toczyć się w stronę nieruchomej pałeczki. Wyjaśnij, dlaczego tak
się stało.

7. Natężenie pola elektrostatycznego w odległości 10 cm od ładunku punktowego ma wartość .

Oblicz natężenie pola w odległości 30 cm od tego ładunku.

8. Elektron rozpoczął ruch w próżni między płaskimi i równoległymi względem siebie metalowymi
płytkami, odległymi od siebie o 0,1 m. Po przebyciu drogi 2 mm uzyskał prędkość 105 . Oblicz
napięcie między płytkami. Ładunek elementarny ma wartość 1,6 · 10–19 C, a masa elektronu jest równa
9,1 · 10–31 kg.

Wszelkie prawa zastrzeżone 2

9. Idealnie kulisty gumowy nadmuchany balonik o promieniu R został równomiernie naładowany.
Wartość natężenia pola elektrostatycznego wytworzonego przez ładunek znajdujący się na baloniku w
punkcie X odległym o r = 6R od jego środka wynosi E.
Wskutek nieszczelności promień balonika zmniejszył się trzykrotnie.

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Natężenie pola elektrostatycznego w punkcie X, znajdującym się w tej samej co poprzednio odległości
od środka balonika, będzie miało teraz wartość

A. B. E C. 3E D. 9E

10. Dwa ładunki dodatnie o wartościach 3 · 10–6 C znajdują się w odległości 3 m od siebie. Oblicz pracę,
jaką należy wykonać, aby dwukrotnie zmniejszyć odległość między tymi ładunkami.

11. Załóżmy, że kiedy podłączano kondensator do źródła napięcia, w punkcie A leżącym między jego
okładkami znajdował się swobodny elektron o ładunku q. Po podłączeniu kondensatora pod napięcie
U elektron swobodnie dotarł do jednej z okładek. Dana jest odległość między okładkami d. Na
rysunku przedstawiono kilka linii pola elektrycznego tego kondensatora. Przyjmujemy, że w obszarze
między okładkami pole elektryczne jest jednorodne.

Uzupełnij poniższe zdanie, tak aby było prawdziwe. Wybierz poprawne uzupełnienia spośród A
i B oraz 1, 2 i 3.

Po dotarciu elektronu do okładki jego energia potencjalna A/ Bo 1/ 2/ 3.

1.

A. zmalała
2.
B. wzrosła
3.

Wszelkie prawa zastrzeżone 3

12. Dipol elektryczny to układ dwóch różnoimiennych ładunków o tej samej wartości bezwzględnej Q
umieszczonych w odległości l od siebie. Ładunki nazywamy biegunami dipola.

Wyprowadź wzór na wartość natężenia pola wytworzonego (w próżni) przez taki dipol w
punkcie A leżącym na kierunku osi dipola w odległości l od dodatniego bieguna (patrz
rysunek).
W tym celu:
a) wykonaj konstrukcję geometryczną szukanego wektora zgodnie z odpowiednią regułą
dodawania wektorów;

b) wyprowadź wzór na wartość otrzymanego w ten sposób wektora .

13. Płaski kondensator powietrzny o pojemności 200 pF i okładkach odległych od siebie o 1 cm

dołączono do źródła napięcia o wartości 2000 V. Po odłączeniu kondensatora od źródła rozsunięto
jego okładki na odległość dwa razy większą. Oblicz pracę wykonaną podczas rozsuwania okładek.

14. Płaski kondensator jest wypełniony dielektrykiem o stałej dielektrycznej równej 18. Okładki tego
kondensatora o powierzchni 36 cm2 są umieszczone w odległości 0,35 mm od siebie. Pomiędzy
okładkami naładowanego kondensatora panuje napięcie 2,8 V.
Oblicz ładunek zgromadzony na okładkach.

15. Dwie jednakowe metalowe kule A i B naładowano ładunkiem przeciwnego znaku o tej samej wartości
bezwzględnej 12 nC (patrz rysunek).

Następnie kulę A na chwilę uziemiono. Potem kule połączono ze sobą, aby później je rozłączyć.
W kolejnym etapie kulę B uziemiono na chwilę, po czym ponownie obie kule połączono. Na koniec
znów je rozdzielono.
Oblicz ładunek każdej kuli na końcu tego doświadczenia.

16. Dwa dodatnie ładunki Q o takiej samej wartości znajdują się w odległości l od siebie.
Określ wartość ładunku ujemnego q, jaki należy umieścić na środku odcinka łączącego ładunki
dodatnie, aby cały układ był w równowadze.

Wszelkie prawa zastrzeżone 4

17. Na rysunku przedstawiono dużą, płaską, równomiernie naładowaną płytę oraz wektor natężenia pola
elektrycznego jej ładunku w punkcie A znajdującym się bardzo blisko jej powierzchni.

a) Dorysuj w punkcie B jeszcze jeden wektor natężenia tego pola , zachowując dokładnie
relację między długościami obu wektorów.
b) Uzupełnij zdanie. Wpisz w luki odpowiednie wyrazy.
Ładunek płyty ma znak ____________________ , a pole wytworzone przez równomiernie naładowaną
płytę jest przykładem pola elektrycznego ____________________.

18. Oblicz wartość natężenia pola elektrostatycznego, które nadałoby elektronowi przyspieszenie równe
przyspieszeniu ziemskiemu. Masa elektronu wynosi 9,1 · 10–31 kg, a jego ładunek to –1,6 · 10–19 C.

19. Uczniowie podłączyli naładowany kondensator do silniczka elektrycznego sprzężonego z bloczkiem z

nawiniętą nicią. Na końcu nici znajdował się obciążnik o masie 150 g. Kondensator miał pojemność
15 mF i został naładowany do napięcia 9 V.
Oblicz, na jaką wysokość może zostać wciągnięty obciążnik w trakcie tego doświadczenia,
przy założeniu, że urządzenie pracuje bez strat. Wynik podaj z dokładnością do dwóch cyfr
znaczących.

Wszelkie prawa zastrzeżone 5

20. Równoległa wiązka elektronów poruszających się z pewną prędkością została wprowadzona
w obszar między dwiema równoległymi metalowymi płytkami, w połowie odległości między nimi.
Wektor prędkości elektronów jest równoległy do płytek. Płytki są oddalone od siebie o 1 cm, mają
długość 4 cm, a napięcie między nimi wynosi 300 V. Oblicz najmniejszą prędkość elektronów, przy
której wylecą one z drugiej strony płytek. Ładunek elementarny wynosi 1,6 · 10–19 C, a masa elektronu
to 9,1 · 10–31 kg.

21. Płaski kondensator powietrzny o okładkach ustawionych pionowo i odległych od siebie o 2 cm

zanurzono do połowy w cieczy o względnej przenikalności elektrycznej równej 8. Oblicz, na jaką
odległość należy rozsunąć okładki kondensatora, aby jego pojemność elektryczna była taka sama jak

przed zanurzeniem w cieczy. Przenikalność elektryczna próżni wynosi .

22. Kondensator podłączono do źródła napięcia stałego 90 V. Przyjmujemy, że w obszarze między

okładkami pole elektryczne jest jednorodne. Równolegle do okładek, tuż przy dolnej okładce, wpada
elektron z prędkością o wartości v0 = 2 · 106 , tak jak pokazano to na rysunku.

Załóżmy, że elektron nie opuści kondensatora, ale dotrze do jego górnej okładki.
Skorzystaj ze związku między pracą a zmianą energii i oblicz wartość prędkości v, z jaką
elektron dotrze do górnej okładki. Wynik zapisz z dokładnością do wartości całkowitych.

Wszelkie prawa zastrzeżone 6

23. Cienki, bardzo długi drut został naładowany ładunkiem ujemnym.

Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

A. Linie pola elektrostatycznego leżące w płaszczyźnie X prostopadłej do

przewodnika mają kształt taki jak linie widoczne na przekroju pola centralnego P F
przechodzącego przez źródło tego pola.

B. Linie pola elektrostatycznego leżące w płaszczyźnie Y, w której leży

przewodnik, w części znajdującej się nad przewodnikiem są do siebie P F
równoległe i są liniami jednorodnego pola elektrostatycznego.

C. Wszystkie linie pola są skierowane w stronę przewodnika. P F

24. Dwie małe kulki naelektryzowane jednakowym dodatnim ładunkiem Q znajdują się w stałej odległości
2r od siebie (patrz rysunek). Układ kulek jest źródłem pola elektrycznego.
Wyprowadź wzór na pracę wykonaną w tym polu przez siłę zewnętrzną podczas przesuwania
ruchem jednostajnym cząstki o dodatnim ładunku Q z punktu A do punktu B. Dana jest stała
elektryczna k z prawa Coulomba.

25. Kondensator płaski próżniowy był dołączony do źródła napięcia. Pomiędzy jego okładki wprowadzono
dielektryk.
Oceń prawdziwość każdego zdania. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

A. Po wprowadzeniu dielektryka napięcie między okładkami się zwiększyło. P F

B. Po wprowadzeniu dielektryka natężenie pola między okładkami nie uległo

P F
zmianie.

C. Po wprowadzeniu dielektryka zwiększył się ładunek zgromadzony na

P F
okładkach.

Wszelkie prawa zastrzeżone 7

26. Cztery dodatnie ładunki Q o takiej samej wartości znajdują się w wierzchołkach kwadratu. Określ
wartość ładunku ujemnego q, jaki należy umieścić w środku kwadratu, aby cały układ był
w równowadze.

27. Pomiędzy dwie równoległe metalowe płyty dołączone do źródła napięcia wstawiono stalowy
prostopadłościan, który nie dotyka żadnej z płyt (rysunek). Dorysuj na rysunku wektor natężenia pola
wytworzonego przez płyty (poza obszarem, w którym znajduje się prostopadłościan), rozkład
ładunków w prostopadłościanie oraz wektor natężenia pola powstałego w prostopadłościanie
w wyniku przemieszczenia ładunków. Zachowaj odpowiednie proporcje między długościami
wektorów.

28. W wierzchołkach trójkąta równobocznego znajdują się trzy jednakowe ładunki ujemne.

Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Natężenie pola elektrostatycznego przy oddalaniu się od trójkąta wzdłuż prostej prostopadłej do
płaszczyzny trójkąta i przechodzącej przez jego środek

A. zwiększa się wraz ze wzrostem odległości od układu ładunków.

B. zmniejsza się wraz ze wzrostem odległości od układu ładunków.

najpierw zwiększa się, a następnie zmniejsza wraz ze wzrostem odległości od układu

C.
ładunków.

najpierw zmniejsza się, a następnie zwiększa wraz ze wzrostem odległości od układu

D.
ładunków.

Wszelkie prawa zastrzeżone 8