3.

Deformazio axiala

Materialen elastikotasuna eta

erresistentzia
EDUKIAK

• Trakzioa eta konpresioa

• Egitura hiperestatikoak
• Efektu termikoa
• Akats geometrikoak

2
3. Deformazio axiala
• Deformazio axiala. Hipotesiak:
- Solidoaren ardatza zuzen mantentzen da
- Lauak diren zeharkako azalerak, deformatu ondoren, lauak eta ardatzarekiko
elkartzutak izaten jarraitzen dute

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

• Zeharkako azalera bat mugitzen den distantziari desplazamentu axiala deitzen

zaio.

3
3. Deformazio axiala
• Desplazamendu axiala

∆𝑥 ∗ −∆𝑥 𝑢 𝑥+∆𝑥 −𝑢(𝑥) 𝑑𝑢

𝜀 = 𝜀𝑥 𝑥 = lim = lim =
∆𝑡→0 ∆𝑥 ∆𝑡→0 ∆𝑥 𝑑𝑥

𝑑𝑢(𝑥) Deformazio unitario –

𝜀 𝑥 = desplazamenduaren ekuazioa
𝑑𝑥

Deformazio axiala ez, luzeran duen deformazio unitarioa da eta ez dago

zeharkako azaleraren posizioaren funtzioan

• Luzapena

𝑒 = 𝑢 𝐿 − 𝑢(0)
4
3. Deformazio axiala
• Desplazamendu axiala, solido homogeneo eta linealki elastikoa den kasuan:

- Tentsio axiala
𝐹(𝑥)
σ ≡ 𝜎𝑥 =
𝐴(𝑥)

𝑑𝑢 𝐹(𝑥)
- Deformazio unitario axiala 𝜀≡ =
𝑑𝑥 𝐸𝐴(𝑥)

𝐿
𝐹 𝑥 𝑑𝑥
- Luzapen totala 𝑒≡න
𝑜 𝐸𝐴(𝑥)

5
3. Deformazio axiala
• Deformazio axiala konstantea den solidoak:

- Zeharkako azalera konstantea

- Young-en modulua konstantea luzera guztian
- Indar axialak soilik puntetan edo ertzetan aplikatzen dira.

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

6
3. Deformazio axiala
• Indarra eta deformazio unitarioaren ekuazioa
- Luzapena
𝐿 𝐿
𝐹 𝑥 𝑑𝑥 𝐹 𝐹𝐿
𝑒≡න = න 𝑑𝑥 =
𝑜 𝐸𝐴(𝑥) 𝐴𝐸 0 𝐸𝐴
𝐴𝐸
𝐹 = 𝑘𝑒, non 𝑘 =
𝐿
𝐿
𝑒 = 𝑓𝐹, non 𝑓 =
𝐴𝐸

- f, flexibilitate koefizientea da. Indar unitario bat aplikatzean sortzen den

luzapena da.

- k, zurruntasun koefizientea da. Luzapen unitario bat sortzeko beharrezkoa den

indarra da.
7
3. Deformazio axiala
• 3.1 Ariketa (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 3.5 adibidea)
Irudiko egitura diámetro ezberdineko bi barra zirkularrez osatua dago. Jakinik
AB barra altzairuzkoa dela (EAB= 200 GPa) eta BC barra aluminiozkoa (EBC=70
GPa).
a) Kalkulatu C ertzaren dezplazamendua

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

8
3. Deformazio axiala
• 3.2 Ariketa (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials 3.3.3 ariketa)
Irudiko barrak 50 mm-ko diametroa du albotako herenetan. Erdiko herenean
aldiz 20 mm. Barra osoaren modulu elastikoa 200 GPa izanik eta irudiko kargak
aplikatuz.
a) B, C eta D puntuen desplazamendua

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

9
3. Deformazio axiala
• 3.3 Ariketa (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 3.6 adibidea)
Irudiko AC habe zurruna, A-n zutabe batean bermatzen da eta C-n hidrauliko
batetik zintzilikatzen da. P karga AC habearen edozein puntutan kokatu ahal da.
Zutabearen luzeera hidraulikoaren bikoitza da eta azalera 2.5 aldiz haundiagoa.
a) Kalkulatu tentsio indarrak P kargaren kokapenaren arabera
b) Kalkulatu A puntuaren desplazamentua kasu esanguratxuenetan
c) Kalkulatu hidraulikoaren desplazamentua habea horizontal mantentzeko
P A-tik 0.4 L-ra kokatzen bada

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 10

3. Deformazio axiala
• 3.4 Ariketa (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 3.3.8 ariketa)
AB habeak 60 kN-eko karga jasaten du C puntuan. Bi barrak (A eta B)
altzairuzkoak izanik (E = 210 GPa) eta A-ren diametroa 25 mm, B puntuaren
desplazamendua A-renaren bikoitza izan dela neurtu da.
a) Zein da B-ko barraren azalera x = 1m denean?
b) Zein da C puntuaren desplazamendua?

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

11
3. Deformazio axiala
• Deformazio axiala konstantea den solidoak:
- Zeharkako azalera konstantea
- Young-en modulua konstantea luzera guztian
- Indar axialak soilik puntetan edo ertzetan aplikatzen dira.

12
3. Deformazio axiala
• Egitura hiperestatikoak

Nola ebatzi?

- Oreka ekuazioak aplikatu

- Indarra eta luzapena erlazionatu
- Konpatibilitate ekuazioak planteatu, luzapena kontsideratuz

13
3. Deformazio axiala
• 3.5 Ariketa (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 3.8 adibidea)
AD habe zurrun baten ertzetik P karga bat zintzilikatzen da. Habea A-n buloi
batez eutsita dago, eta B eta C puntuetan barra banez (ertzetatik heren batera). BE
(L = 80 cm eta A = 6 cm2) CF (L = 50 cm eta A = 3 cm2) E= 70 GPa.
a) Kalkulatu P karga maximoa tentsio onargarria 30 MPa bada

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

14
3. Deformazio axiala
• 3.6 Ariketa (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 3.8-14)
Irudiko AD habea bi barraz eta B-n buloi batez eusten da.
L1=L2= 1 m, A1= 5cm2, A2= 2.5 cm2 E= 70 GPa.
a) Kalkulatu barren tentsioa
b) A eta C puntuen desplazamendua

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

15
3. Deformazio axiala
• Efektu termikoak deformazio axialean

16
3. Deformazio axiala
• 3.7 Ariketa, Efektu termikoak deformazio axialean (Craig et al. (2011).
Mechanics of Materials. 3.6-8)
Altzairuzko tubo bat (d0 = 5 cm d1 = 4 cm) eta aluminiozko 2 barra soldatzen dira.
Ondoren, aluminiozko barrak 40ºC hozten dira altzairuzko tuboaren tenperatura
mantenduz. L1 = L2 = 75 cm L3=1.2 m d = 2 cm E1 = 200 GPa E2 = E3 = 70 GPa
α2 = α3 = 10-6 ºC-1
a) Kalkulatu zati ezberdinen tentsioak

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

17
3. Deformazio axiala
• 3.8 Ariketa, Akats geometrikoak (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 3.6-
9)
Bi barra buloi batez lotzea nahi da, baina fabrikazio akats baten ondorioz hauen
zuloak ez daude lerrokaturik, bien artean δ distantzia geldituta. Bi barrak
hidrauliko baten laguntzak hurbiltzen dira eta buloia ipintzen da.
a) Zein da barrek izango duten tentsioa lotu ondoren?

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

18
3. Deformazio axiala
• 3.9 Ariketa, Akats geometrikoak (Craig et al. (2011). Mechanics of Materials. 3.7-
12)
AD habe zurrun bat A eta B-n lotzen da buloi bidez. C-ko barra ere lotu nahi da
baina beharrezkoa baino 0.5 mm motzagoa fabrikatu da. A1 = A2 = 200 mm2
L1 = L2 = 2 m E1 = 70 GPa E2 = 100 GPa a = 1 m b = 1.5 m
a) Kalkulatu A eta C barrek izango duten tentsioa D-n 20 kN-eko karga
aplikatutakoan

Craig et al. (2011). Mechanics of Materials.

19