Chemia

/ 30 p.
Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena
Jeszcze
Sprawdzian wiadomości z działu trochę letnich wspomnień.
2 „Sole”
Lekcja 1
Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje
Grupa A
Cele lekcji:
1. Połącz wzory sumaryczne soli z odpowiednimi nazwami systematycznymi.
− poznanie rytmu i melodii piosenki Zbyt krótkie wakacje
I. KCl
− akompaniowanie gestodźwiękami w czasie A. wykonania
węglan glinu
piosenki
II. LiNO3 B. siarczan(VI) miedzi(II)
− rytmizacja tekstów w różnych rodzajach metrum
III. CuSO4 C. chlorek potasu
− rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
IV. Na3PO4 D. siarczan(IV) magnezu
V. Al2(CO3)3 E. fosforan(V) sodu
VI. MgSO
Przewidywane
3 osiągnięcia ucznia: F. azotan(V) litu
I. Przewidywane
II. osiągnięcia
III. ucznia: IV. V. VI.
− poprawnie śpiewa w zespole lub solo piosenkę Zbyt krótkie wakacje
/ 6 p.
− rytmizuje krótkie teksty w różnych rodzajach metrum
2. Skorzystaj z tabeli rozpuszczalności
− akompaniuje gestodźwiękamisoli w
w czasie
wodzie,wykonania
a następnierefrenu
wykonaj polecenia
piosenki z podpunktów
Zbyt a) i b).
krótkie wakacje
− zna przedmiotowy
a) Podkreśl system oceniania.
dwa wzory sumaryczne soli, które są rozpuszczalne w wodzie.
Środki dydaktyczne:
Ag S ZnCO K2SO4 FeCl3 BaSO3 Mg3(PO4)2
2 3
nuty lub płyta CD z nagraniem piosenki Zbyt krótkie wakacje (sł. J. Koczanowska, muz. M. Ziąber),
odtwarzacz
b) Zapisz płyt
równania CD, pianino.
dysocjacji jonowej soli wskazanych w podpunkcie a).
Przebieg zajęć
/ 3 p.
1. Powitanie
3. Przeprowadzono dzieci pomające
doświadczenie wakacjach.
na celu identyfikację następujących odczynników w zlewkach: roztworu
chlorku sodu, kwasu solnego oraz roztworu wodorotlenku sodu. Aby tego dokonać, do każdej ze zlewek dodano kilka
Witam was w nowym
kropli wodno-alkoholowego roztworuroku szkolnym.
fenoloftaleiny. Mam nadzieję,
Zawartość że minione
jednej ze zlewek wakacje
zabarwiła były czasem
się na różowo. Następnie
fantastycznych
roztwory zmieszano ze sobą, aprzygód,
uzyskane poznawania ciekawych
rezultaty opisano w poniższejmiejsc
tabeli. i pozostawiły w was niezapo-
mniane wspomnienia. Tradycyjnie przywitamy się piosenką. Jej autorzy, podobnie jak
wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie
Zlewka nr 2 zbyt krótki. Zlewka nr 3
(bezbarwny roztwór) (bezbarwny roztwór)
2. Podejmij temat:
Zlewka nr 1 po zmieszaniu roztworów otrzymano po zmieszaniu roztworów otrzymano
(roztwór o różowym zabawieniu)roztwór o różowym zabawieniu bezbarwny roztwór
• Wysłuchanie piosenki Zbyt krótkie wakacje w wykonaniu nauczyciela lub jej nagra-
nia na płycie CD1.
a) Na podstawie powyższych informacji określ, w których zlewkach znajdowały się poszczególne odczynniki.
Zbyt krótkie wakacje
Roztwór chlorku sodu Zlewka nr
Muzyka: Mirosław Ziąber
Kwas solny Zlewka nrSłowa: Jadwiga Koczanowska
Roztwór wodorotlenku sodu Zlewka nr
b) Zapisz w formie cząsteczkowej, jonowej pełnej i jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej podczas mie-
szania kwasu solnego z roztworem wodorotlenku sodu.
Zapis cząsteczkowy:
Zapis jonowy pełny:
Zapis jonowy skrócony:

c) Wybierz odpowiedź spośród A lub B oraz 1 lub 2 tak, aby utworzyły one poprawne dokończenie zdania.
Reakcję kwasu solnego z roztworem wodorotlenku sodu można nazwać
Jeszcze trochę letnich wspomnień.

Lekcja 1
1. powstają cząsteczki wody – uzyskana
A. reakcją strąceniową,
ponieważ jony H+ mieszanina ma odczyn obojętny.
łączą się z jonami OH−,
Cele lekcji: w wyniku czego 2. wytrąca się biały osad – uzyskane ciało
B. reakcją zobojętniania,
stałe wykazuje odczyn obojętny.
− akompaniowanie gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki
/ 5 p.
− rozbudzanie
4. Dokończ inwencji
i uzgodnij podane twórczejreakcji
równania uczniów poprzez zabawy
otrzymywania soli. muzyczne.
a) HNO3 + Ca(OH)
Przewidywane →
osiągnięcia
2 ucznia: + H2O
b) HCl + CuO → + H2O
Przewidywane osiągnięcia ucznia:
c) −H SO4 +
poprawnie
2
Mg → w zespole lub solo
śpiewa + piosenkę
H2↑ Zbyt krótkie wakacje
d) − rytmizuje
Ca(OH) + krótkie
SO2 →teksty w różnych rodzajach
+ H2Ometrum
2
− akompaniuje gestodźwiękami w czasie wykonania refrenu piosenki Zbyt krótkie wakacje
e) MgO + CO2 →
− zna przedmiotowy system oceniania.
f) Al + Br2 →
Środki dydaktyczne: / 6 p.
5. Zaznacz poprawną odpowiedź.

Reakcja strąceniowa
odtwarzacz płyt polega na
CD, pianino.
A. odbarwianiu się dwóch roztworów różnych soli i wodorotlenków, które następuje po ich zmieszaniu.
B. powstawaniu osadu (ciała stałego), który trudno lub praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie.
Przebieg zajęć
C. zaniku osadu (ciała stałego), który po pewnym czasie całkowicie rozpuszcza się w mieszaninie reakcyjnej.
D. zaniku osadu (ciała stałego), czemu towarzyszy wydzielanie się bezbarwnego gazu.
1. Powitanie dzieci po wakacjach.
/ 1 p.
Witam
6. Zaprojektowano was w nowym
doświadczenie, roku
które miałoszkolnym. Mam
zweryfikować nadzieję,hipotezę:
następującą że minione wakacje
„Podczas byłyroztworu
działania czasem soli 1
fantastycznych przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły
na roztwór soli 2 powstaje sól 3 i sól 4 – jest to proces zaliczany do reakcji strąceniowych”. w was niezapo-
a) Uzupełnij schemat tego doświadczenia. Skorzystaj z tabeli rozpuszczalności soli w wodzie, a następnie wpisz
wy, sądzą,
wzory reagentów że czas
wybrane wakacji
spośród jest zdecydowanie
wymienionych poniżej. zbyt krótki.
2. Podejmij temat:
Pb(s)
• Wysłuchanie PbO(s) Zbyt krótkie
piosenki Pb(NO )
wakacje
3 2 (aq)
H2O nauczyciela
w wykonaniu K2S(aq)
lub jej nagra-
nia na płycie CD1.
Słowa: Jadwiga Koczanowska
aq – roztwór wodny, s – substancja stała

b) Jaki efekt doświadczenia zaobserwujemy? Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. Roztwór odbarwi się.
B. Wytrąci się czarny osad.
Lekcja 1
Nauka
C. Mieszanina zacznie się piosenki
pienić. Zbyt krótkie wakacje
D. Roztwór zmieni barwę na niebieską.
Celewlekcji:
c) Zapisz formie cząsteczkowej i jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej podczas zmieszania odczynni-
ków wybranych w podpunkcie a).
Zapis cząsteczkowy: gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki
− akompaniowanie
− rytmizacja
Zapis tekstów w różnych rodzajach metrum
jonowy skrócony:
/ 4 p.
7. OceńPrzewidywane osiągnięcia
prawdziwość podanych ucznia:
zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.

1.
Chlorek sodu jest głównym składnikiem marmuru, kredy i wapna budowlanego.
Siarczan(VI) wapnia w formie uwodnionej jest stosowany do wykonywania opatrunków
2.− zna przedmiotowy system oceniania.
gipsowych.
3.Środki
KNO3 dydaktyczne:
jest stosowany w rolnictwie jako nawóz sztuczny (tzw. saletra potasowa).
4.odtwarzacz płyt CD,może
pianino.
Fosforan(V) sodu być wykorzystywany do srebrzenia luster oraz ozdób
choinkowych.
5. Kreda szkolna zajęć

Przebieg zawiera znaczne ilości CaCO3.
1. Powitanie dzieci po wakacjach. / 5 p.
Witam was w nowym roku szkolnym. Mam nadzieję, że minione wakacje były czasem
fantastycznych przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-
wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.
2. Podejmij temat:
nia na płycie CD1.
/ 30 p.
Lekcja
Sprawdzian 1
wiadomości z działu 2 „Sole”
Grupa B
Cele lekcji:
1. Połącz wzory sumaryczne
− poznanie soli z odpowiednimi
rytmu i melodii piosenki Zbytnazwami systematycznymi.
krótkie wakacje
I. − akompaniowanie gestodźwiękami w czasie
NaCl A. wykonania piosenki
siarczan(VI) magnezu
− rytmizacja
II. KNO3 tekstów w różnych rodzajach metrum
B. siarczan(IV) baru
− rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez
III. MgSO zabawy potasu
C. azotan(V) muzyczne.
4
IV. Ca3(PO4)2 D. węglan litu
V. Li CO3
Przewidywane
2 osiągnięcia ucznia: E. fosforan(V) wapnia
VI. BaSO3 F. chlorek sodu
I. − poprawnie
II. śpiewa w zespole
III. lub solo
IV.piosenkę Zbyt
V. krótkie wakacje
VI.
/ 6 p.
2. Skorzystaj z tabeli rozpuszczalności soli w wodzie, a następnie wykonaj polecenia z podpunktów a) i b).
a) Podkreśl dwa wzory sumaryczne soli, które są rozpuszczalne w wodzie.
AgNO
nuty lub płyta
3
ZnCO3 piosenki BaSO
CD z nagraniem PbCl(sł.
Zbyt 4krótkie wakacje 2
CaSO3 muz. M. Ziąber),
J. Koczanowska, MgCl2
odtwarzacz płyt CD, pianino.
b) Zapisz równania dysocjacji jonowej soli wskazanych w podpunkcie a).
Przebieg zajęć
/ 3 p.
3. Przeprowadzono doświadczenie mające na celu identyfikację następujących odczynników w zlewkach: roztworu
azotanu(V)Witam
potasu,was w nowym
roztworu roku szkolnym.
kwasu azotowego(V) orazMam nadzieję,
roztworu że minione
wodorotlenku potasu. wakacje były czasem
Aby tego dokonać, do każdej
ze zlewekfantastycznych przygód,
dodano kilka kropli poznawania
wodno-alkoholowego ciekawych
roztworu miejsc iZawartość
fenoloftaleiny. pozostawiły w ze
jednej was niezapo-
zlewek zabarwiła
się na różowo. Następnie
mniane roztwory zmieszano
wspomnienia. ze sobą,
Tradycyjnie a uzyskane się
przywitamy rezultaty opisano
piosenką. w autorzy,
Jej poniższej podobnie
tabeli. jak
Zlewka nr 1 Zlewka nr 2
2. Podejmij temat: (bezbarwny roztwór) (bezbarwny roztwór)
• Wysłuchanie
Zlewka nr 3 piosenki Zbyt krótkie wakacje
po zmieszaniu w wykonaniuponauczyciela
roztworów otrzymano lub jejotrzymano
zmieszaniu roztworów nagra-
(roztwór o różowym zabawieniu) bezbarwny roztwór roztwór o różowym zabawieniu
nia na płycie CD1.
a) Na podstawie powyższych informacji określ, Zbyt krótkie
w których wakacje
zlewkach znajdowały się poszczególne odczynniki.
Roztwór azotanu(V) potasu Zlewka nr
Roztwór kwasu azotowego(V) Zlewka nr
Roztwór wodorotlenku potasu Zlewka nr
b) Zapisz w formie cząsteczkowej, jonowej pełnej i jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej podczas miesza-
nia roztworu kwasu azotowego(V) z roztworem wodorotlenku potasu.
Zapis cząsteczkowy:
Zapis jonowy pełny:

c) Wybierz odpowiedź spośród A lub B oraz 1 lub 2 tak, aby utworzyły one poprawne dokończenie zdania.
Reakcję roztworu wodorotlenku sodu z kwasem azotowym(V) można nazwać

Lekcja 1
1. wytrąca się biały osad – uzyskane ciało
A. reakcją zobojętniania,
ponieważ jony H+ stałe wykazuje odczyn obojętny.
łączą się z jonami OH−,
Cele lekcji: w wyniku czego 2. powstają cząsteczki wody – uzyskana
B. reakcją strąceniową,
mieszanina ma odczyn obojętny.
/ 5 p.
4. Dokończ i uzgodnij podane równania reakcji otrzymywania soli.
a) Sn + → SnI4
b) Przewidywane
CaO + SO2 → osiągnięcia ucznia:
c) Mg(OH)2 + osiągnięcia
Przewidywane CO2 → ucznia: + H2O
d) −Hpoprawnie
PO + śpiewa w zespole
→ lubMgsolo
(POpiosenkę
) + HZbyt
↑ krótkie wakacje
3 4 3 4 2 2
e) H2SO4 + CuO → + H2O
f) − HCl + Mg(OH)
zna przedmiotowy 2
→system oceniania. + H 2
O
/ 6 p.
5. Zaznacz poprawną odpowiedź.
Reakcja strąceniowa polega na
A. zaniku osadu (ciała stałego), czemu towarzyszy wydzielanie się bezbarwnego gazu.
B. odbarwianiu się dwóch roztworów różnych soli i wodorotlenków, które następuje po ich zmieszaniu.
Przebieg
C. zaniku osaduzajęć
(ciała stałego), który po pewnym czasie całkowicie rozpuszcza się w mieszaninie reakcyjnej.
D. powstawaniu osadu (ciała stałego), który trudno lub praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie.
Witam
6. Zaprojektowano was w nowym
doświadczenie, roku
które miałoszkolnym. Mam
zweryfikować nadzieję,hipotezę:
następującą że minione wakacje
„Podczas byłyroztworu
działania czasem soli 1
na roztwórfantastycznych
soli 2 powstaje sólprzygód, poznawania
3 i sól 4 – jest ciekawych
to proces zaliczany miejsc
do reakcji i pozostawiły w was niezapo-
strąceniowych”.
mniane
a) Uzupełnij wspomnienia.
schemat Tradycyjnie
tego doświadczenia. przywitamy
Skorzystaj się piosenką.soli
z tabeli rozpuszczalności Jejwautorzy,
wodzie, podobnie
a następniejak
wpisz
wy, sądzą,
wzory reagentów że czas
wybrane wakacji
spośród jest zdecydowanie
wymienionych poniżej. zbyt krótki.
2. Podejmij temat:
Na2CO3 (aq) ZnO(s) Zn(s) H2O ZnCl2 (aq)
nia na płycie CD1.
aq – roztwór wodny, s – substancja stała

b) Jaki efekt doświadczenia zaobserwujemy? Zaznacz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A. Wytrąci się biały osad.
B. Roztwór zmieni barwę na czarną.
Lekcja 1
Nauka
C. Roztwór odbarwi się. piosenki Zbyt krótkie wakacje
D. Mieszanina zacznie się pienić.
Celewlekcji:
c) Zapisz formie cząsteczkowej i jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej podczas zmieszania odczynni-
ków wybranych w podpunkcie a).
Zapis cząsteczkowy: gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki
− akompaniowanie
− rytmizacja
Zapis tekstów w różnych rodzajach metrum
jonowy skrócony:
/ 4 p.
7. OceńPrzewidywane osiągnięcia
prawdziwość podanych ucznia:

1. Chlorek potasu jest jednym ze składników tzw. soli drogowej.
2.− zna przedmiotowy
Węglan system oceniania.
sodu jest głównym składnikiem czarnego prochu.
3. AgNO3 jest stosowany do srebrzenia luster oraz ozdób choinkowych.
4. CuSO4 może być stosowany w hodowli koni (do leczenia gnijącej strzałki kopyta).
5. Przebieg
Kreda szkolna zajęć
zawiera znaczne ilości fosforanu(V) wapnia.

fantastycznych przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-/ 5 p.
2. Podejmij temat:
nia na płycie CD1.
Sprawdzian po dziale 2 – grupy A i B
Autor: Łukasz Surma
1.
2.
−
−
−
−
Model odpowiedzi / Zasady punktowania
Poziom Kategoria Liczba
Nr Punkt PP
wymagań celów punktów
Grupa A Grupa B
Lekcja 1
1 VII.2 P C 6 Kolejno: Kolejno:
Cele lekcji:
I. C, II. F, III. B, IV. E, V. A, VI. D I. F, II. C, III. A, IV. E, V. D, VI. B
Szczegółowe zasady punktowania: Szczegółowe zasady punktowania:
1 p. – za każdą poprawnie połączoną parę. 1 p. – za każdą poprawnie połączoną parę.
Przebieg zajęć
2 VII.4 P B 3 Odpowiedzi: Odpowiedzi:
Podejmij temat:
C a) Podkreślone wzory: K2SO4, FeCl3 a) Podkreślone wzory: AgNO3, MgCl2
H2O H2O
b) K2SO4 2K+ + SO42– b) AgNO3 Ag+ + NO3–
nia na płycie CD1.

H2O – H2O –
FeCl3 Fe3+ + 3Cl MgCl2 Mg2+ + 2Cl

1 p. – za podkreślenie dwóch poprawnych wzorów soli, 1 p. – za podkreślenie dwóch poprawnych wzorów soli,
które są rozpuszczalne w wodzie, które są rozpuszczalne w wodzie,

1 p. – za każde poprawnie zapisane równanie dysocjacji Przewidywane osiągnięcia ucznia:
1 p. – za każde poprawnie zapisane równanie dysocjacji
Powitanie dzieci po wakacjach.

jonowej. jonowej.
3 VII.1 P A 5 Odpowiedź: Odpowiedź:

B a) Roztwór chlorku sodu – zlewka nr 2 a) Roztwór azotanu(V) potasu – zlewka nr 2
rytmizacja tekstów w różnych rodzajach metrum
C Kwas solny – zlewka nr 3 Roztwór kwasu azotowego(V) – zlewka nr 1

D Roztwór wodorotlenku sodu – zlewka nr 1 Roztwór wodorotlenku potasu – zlewka nr 3
b) Zapis cząsteczkowy: b) Zapis cząsteczkowy:
poznanie rytmu i melodii piosenki Zbyt krótkie wakacje
NaOH + HCl → NaCl + H2O KOH + HNO3 → KNO3 + H2O

Zapis jonowy pełny: Zapis jonowy pełny:
– – – – – –
Na+ + OH + H+ + Cl → Na+ + Cl + H2O K+ + OH + H+ + NO3 → K+ + NO3 + H2O

Zapis jonowy skrócony: Zapis jonowy skrócony:

– –

OH + H+ → H2O OH + H+ → H2O
akompaniowanie gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki

c) B.1 c) A.2
rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.


1 p. – za poprawne przypisanie numerów zlewek do 1 p. – za poprawne przypisanie numerów zlewek do
poszczególnych odczynników, poszczególnych odczynników,
1 p. – za każdy poprawny zapis równania reakcji, 1 p. – za każdy poprawny zapis równania reakcji,
1 p. – za poprawne zaznaczenie odpowiedzi. 1 p. – za poprawne zaznaczenie odpowiedzi.
4 VII.3 P B 6 Uczeń zapisuje: Uczeń zapisuje:

C a) 2HNO3 + Ca(OH)2 → Ca(NO3)2 + 2H2O a) Sn + 2I2 → SnI4
b) 2HCl + CuO → CuCl2 + H2O b) CaO + SO2 → CaSO3
c) H2SO4 (rozc.) + Mg → MgSO4 + H2↑ c) Mg(OH)2 + CO2 → MgCO3 + H2O

d) Ca(OH)2 + SO2 → CaSO3↓ + H2O d) 2H3PO4 + 3Mg → Mg3(PO4)2 + 3H2↑
e) MgO + CO2 → MgCO3 e) H2SO4 + CuO → CuSO4 + H2O
f) 2Al + 3Br2 → 2AlBr3 f) 2HCl + Mg(OH)2 → MgCl2 + 2H2O

1 p. – za każde poprawnie zapisane równanie reakcji. 1 p. – za każde poprawnie zapisane równanie reakcji.
1 p. – za poprawnie uzupełniony schemat doświadczenia,
1 p. – za każdą poprawnie zaznaczoną odpowiedź.

1 p. – za każdy poprawny zapis równania reakcji.

Lekcja 1
1 p. – za poprawne zaznaczenie odpowiedzi,

ZnCl2 + Na2CO3 → ZnCO3 + 2NaCl
Szczegółowe zasady punktowania:

Cele lekcji:
Grupa B

Na2CO3 (aq)
Na2CO3 (aq)

Zn2+ + CO32– → ZnCO3↓
ZnCl2 (aq)
ZnCl2 (aq)
c) Zapis cząsteczkowy:
P, F, P, P, F
Kolejno:
b) A
lub
a)
D
1 p. – za poprawnie uzupełniony schemat doświadczenia,

1 p. – za każda poprawnie zaznaczoną odpowiedź.

1 p. – za każdy poprawny zapis równania reakcji.
1 p. – za poprawne zaznaczenie odpowiedzi,

Pb(NO3)2 + K2S → PbS↓ + 2KNO3

Grupa A

Pb(NO3)2 (aq)
Pb(NO3)2 (aq)

c) Zapis cząsteczkowy:
K2S(aq)
K2S(aq)
Pb2+ + S2– → PbS↓

Przebieg zajęć
F, P, P, F, P
Kolejno:
b) B
lub
a)
B

punktów
Liczba

4
5
1
2. Podejmij temat:
Kategoria
celów
nia na płycie CD1.

C
C
D
A
A
B

wymagań
Poziom

P
P
Punkt PP
VII.6
VII.5
VII.5
Nr
6
5
7
/ 36 p.
Jeszcze
3 ,,Węglowodory’’
Lekcja 1
Grupa A
Cele lekcji:
1. „Chemia organiczna to nauka o związkach węgla”. Uzupełnij poniższą tabelę, w której są zawarte podstawowe infor-
macje na temat węgla.
− rytmizacja tekstów w różnych rodzajach metrum Wzór sumaryczny Wzór sumaryczny
− rozbudzanie
Symbol inwencji twórczej uczniów
Liczba Liczba poprzez zabawy muzyczne.
Liczba i nazwa systematyczna i nazwa systematyczna
pierwiastka protonów elektronów neutronów tlenku, w którym węgiel tlenku, w którym węgiel
jest II wartościowy jest IV wartościowy
węgiel
− rytmizuje krótkie teksty w różnych rodzajach metrum / 4 p.
− akompaniuje
2. Zaznacz gestodźwiękami
poprawne dokończenie zdania.w czasie wykonania refrenu piosenki Zbyt krótkie wakacje
Do naturalnych źródeł węglowodorów nie należy
A. gaz ziemny.
B. ropa naftowa.
C. benzyna.
D. węgiel kopalny.
/ 1 p.
Przebieg
3. Połącz w pary zajęć
produkty destylacji ropy naftowej z ich zastosowaniem.
I. gaz rafineryjny A. paliwo do samochodów z silnikiem benzynowym

II. benzyna
1. Powitanie dzieci po wakacjach. B. paliwo do silników odrzutowych
III. nafta C. pokrywanie nawierzchni dróg
IV. Witam was w nowym roku szkolnym.
olej napędowy D. Mam
paliwonadzieję, że minione
w kuchenkach gazowychwakacje były czasem
V. asfalt fantastycznych przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-
E. paliwo do silników Diesla
I. wy, II.sądzą, że czas
III. wakacji jest
IV. zdecydowanie
V. zbyt krótki.
/ 2 p.
2. Podejmij temat:
4. Informacja do zadania.
Poniżej przedstawiono wzory sumaryczne węglowodorów nasyconych i nienasyconych.
nia na płycie CD1.
C2H2 C3H8 C4Muzyka:
H6 CH4Ziąber
Mirosław C5H10 C4H8
a) Zakwalifikuj powyższe wzory węglowodorów do alkanów, alkenów i alkinów.
Alkany
Alkeny
Alkiny
/ 3 p.
b) Uzupełnij poniższe zdania.
Wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego rośnie / maleje (podkreśl poprawną odpowiedź) gęstość
poszczególnych związków i zmienia się ich stan skupienia. Węglowodorem o gazowym stanie skupienia,
Lekcja
w 1 normalnych, jest np.
warunkach
Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje (wybierz jeden z przykładów
z zamieszczonej powyżej informacji do zadania).
/ 2 p.
Cele lekcji:
c) Narysuj wzory strukturalne wymienionych węglowodorów oraz podaj ich nazwy systematyczne.

Węglowodór o wzorze
Nazwa systematyczna Wzór strukturalny
− akompaniowanie
sumarycznym gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki
C2H2

CH4
C4H8
Środki dydaktyczne: / 3 p.
5. Oceńnuty lub płyta CD

prawdziwość z nagraniem
podanych piosenki
zdań. Zaznacz P, Zbyt krótkiejest
jeśli zdanie wakacje (sł. J.lub
prawdziwe, Koczanowska, muz. M. Ziąber),
F, jeśli jest fałszywe.
1. Do węglowodorów nasyconych zaliczamy alkeny i alkiny.

Przebieg zajęć
Wzór ogólny szeregu homologicznego alkinów ma postać: CnH2n − 2, gdzie n oznacza
2. liczbę atomów węgla w związku chemicznym.
3. Witam
Metan was włatwopalnym;
jest gazem nowym roku szkolnym.
spala Mampłomieniem.
się niebieskim nadzieję, że minione wakacje były czasem
Produktami reakcji spalania etynu przy całkowitym dostępie tlenu są: cztery cząsteczki
4.
wy, węgla(IV)
tlenku sądzą, że czascząsteczki
i dwie wakacjiwody.
jest zdecydowanie zbyt krótki.
2. Podejmij temat:
5. Acetylen dawniej był używany w lampach karbidowych.
nia na płycie CD1.
6. Polietylen powstaje w reakcji polimeryzacji etenu.
/ 3 p.
6. Zaznacz odpowiedź, w której podano właściwości fizyczne etenu w warunkach normalnych.
A. Gaz, bezbarwny, słabo rozpuszczalny w wodzie.

B. Ciecz, bezbarwna, słabo rozpuszczalna w wodzie.
C. Delikatny słodki zapach, nie podtrzymuje spalania, palny.
D. Gaz o delikatnym słodkim zapachu, nierozpuszczalny w wodzie.
/ 1 p.
7. Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Stosunek masowy węgla do wodoru w cząsteczce but-1-enu wynosi
A. 1 : 6.
Lekcja 1
B. 3 : 2. Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje
C. 4 : 8.
D. 6 : 1.
Cele lekcji:
/ 1 p.
8. Podaj trzy przykłady zastosowań polietylenu.
• − rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
•
• Przewidywane osiągnięcia ucznia:

Przewidywane osiągnięcia ucznia: / 3 p.
9. Podaj− wzór
rytmizuje krótkiei teksty
sumaryczny nazwę w różnych rodzajach
zwyczajową metrum
tlenku węgla, który jest nazywany „cichym zabójcą”. Uzasadnij, dlacze-
go jest taki niebezpieczny.
Wzór sumaryczny:
Nazwa zwyczajowa:
Uzasadnienie:
odtwarzacz płyt CD, pianino. / 3 p.
10. Podaj nazwy systematyczne podanych węglowodorów.
C4H10 Nazwa systematyczna:

Przebieg zajęć
C3H1.6 Powitanie dzieci po wakacjach.

Nazwa systematyczna:
Witam was w nowym roku szkolnym. Mam nadzieję, że minione wakacje były czasem/ 3 p.
11. Napisz równania
mnianereakcji spalania węglowodorów,
wspomnienia. Tradycyjniedobierz współczynniki
przywitamy stechiometryczne.
się piosenką. Jej autorzy, podobnie jak
a) Spalanie całkowite pent-1-enu:
2. Podejmij temat:
• niecałkowite
b) Spalanie Wysłuchanie piosenki Zbyt krótkie wakacje w wykonaniu nauczyciela lub jej nagra-
butanu:
nia na płycie CD1.
Słowa: Jadwiga Koczanowska / 3 p.
12. Zaprojektuj doświadczenie, za pomocą którego odróżnisz węglowodór nasycony od nienasyconego.
a) Wybierz odczynniki spośród wymienionych poniżej, następnie uzupełnij schemat doświadczenia.

Lekcja 1
etan Nauka
acetylenpiosenki Zbyt
węglikkrótkie
wapnia wakacjewoda bromowa woda
Cele lekcji:
nazwa wydzielanego gazu

Przewidywane osiągnięcia ucznia:I II
b) Podaj barwę wody bromowej w probówkach nr I i II po zakończeniu doświadczenia.
W probówce nr I: , natomiast w probówce nr II: .
c) Sformułuj wniosek.
Przebieg zajęć

d) Zapisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej, która zaszła w probówce nr II. Podaj nazwę otrzyma-
nego produktu.
Równanie reakcji chemicznej:
2. Podejmij temat:
Nazwa otrzymanego produktu:
• Wysłuchanie piosenki Zbyt krótkie wakacje w wykonaniu nauczyciela lub jej nagra-/ 4 p.
nia na płycie CD1.
/ 36 p.
Jeszcze
3 ,,Węglowodory’’
Lekcja 1
Grupa B
Cele lekcji:
1. „Chemia organiczna to nauka o związkach węgla”. Uzupełnij poniższą tabelę, w której są zawarte podstawowe infor-
macje na temat węgla.
Liczba Wzór sumaryczny Wzór sumaryczny
− rozbudzanie
Liczba inwencji twórczej uczniów
Numer grupy
Numer poprzez zabawy
elektronów muzyczne.
i nazwa systematyczna i nazwa systematyczna
atomowa okresu walencyj- tlenku, w którym węgiel tlenku, w którym węgiel
nych jest II wartościowy jest IV wartościowy
węgiel
− rytmizuje krótkie teksty w różnych rodzajach metrum / 4 p.
− akompaniuje
2. Zaznacz gestodźwiękami
poprawne dokończenie zdania.w czasie wykonania refrenu piosenki Zbyt krótkie wakacje
Do naturalnych źródeł węglowodorów należą
A. gaz ziemny.
B. ropa naftowa.
C. węgle kopalne.
D. gaz ziemny, ropa naftowa, węgle kopalne.
/ 1 p.
Przebieg
3. Połącz w pary zajęć
produkty destylacji ropy naftowej z ich zastosowaniem.
I. olej opałowy A. rozpuszczalniki do farb

II. benzyna
1. Powitanie dzieci po wakacjach. B. paliwo do silników odrzutowych
III. mazut C. produkcja wazeliny do celów kosmetycznych
IV. Witam was w nowym roku szkolnym.
gaz rafineryjny D. Mam
paliwonadzieję, że minione
w kuchenkach gazowychwakacje były czasem
V. nafta fantastycznych przygód, poznawania
E. ogrzewanie budynków pozostawiły w was niezapo-
ciekawych miejsc i
I. wy, II.sądzą, że czas
III. wakacji jest
IV. zdecydowanie
V. zbyt krótki.
/ 2 p.
2. Podejmij temat:
4. Informacja do zadania.
Poniżej przedstawiono wzory sumaryczne węglowodorów nasyconych i nienasyconych.
nia na płycie CD1.
C2H4 C5H12 C4Muzyka:
H6 CH4Ziąber
Mirosław C6H10 C3H6
a) Zakwalifikuj powyższe wzory węglowodorów do alkanów, alkenów i alkinów.
Alkany
Alkeny
Alkiny
/ 3 p.
b) Uzupełnij poniższe zdania.
Wraz ze wzrostem długości nierozgałęzionego łańcucha węglowego rośnie / maleje (podkreśl poprawną
odpowiedź) gęstość poszczególnych
Jeszcze trochęzwiązków i zmienia
letnich się ich stan skupienia. Węglowodorem o ciekłym stanie
wspomnień.
Lekcja 1
skupienia, w warunkachNauka piosenki
normalnych, Zbyt krótkie wakacje
jest np. (wybierz jeden z przykładów
z zamieszczonej powyżej informacji do zadania).
/ 2 p.
Cele lekcji:
c) Narysuj wzory strukturalne wymienionych węglowodorów oraz podaj ich nazwy systematyczne.
− akompaniowanie
Węglowodór o wzorzegestodźwiękami w czasie wykonania piosenki
Nazwa systematyczna Wzór strukturalny
sumarycznym
− rozbudzanie
C H inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
2 4

C4H6 osiągnięcia ucznia:
Przewidywane
CH4
/ 3 p.
5. Oceń prawdziwość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
1. Do węglowodorów nasyconych zaliczamy alkany.

Przebieg zajęć
Wzór ogólny szeregu homologicznego alkenów ma postać: CnH2n − 2, gdzie n oznacza
2. liczbę atomów węgla w związku chemicznym.
3. Etan jest gazem łatwopalnym; spala się niebieskim płomieniem.
Produktami reakcji spalania propenu przy całkowitym dostępie tlenu są: cztery
4. wy, sądzą,
cząsteczki żewęgla(IV)
tlenku czas wakacji jest zdecydowanie
i dwie cząsteczki wody. zbyt krótki.
2. Podejmij temat:
5. Acetylen to inaczej etyn.
nia na płycie CD1.
Polimeryzacja to proces, w którym monomery łączą się w określonych warunkach,
6. tworząc polimer. Zbyt krótkie wakacje
/ 3 p.
6. Zaznacz odpowiedź, która przedstawia właściwości chemiczne etenu w warunkach normalnych.
A. Gaz, bezbarwny, słabo rozpuszczalny w wodzie.

B. Ciecz, bezbarwna, słabo rozpuszczalna w wodzie.
C. Delikatny słodki zapach, nie podtrzymuje spalania, palny.
D. Gaz o delikatnym słodkim zapachu, nierozpuszczalny w wodzie.
/ 1 p.
Stosunek masowy węgla do wodoru w cząsteczce pent-1-ynu wynosi
A. 15 : 2.
Lekcja 1
B. 5 : 8. Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje
C. 2 : 15.
D. 6 : 1.
Cele lekcji:
/ 1 p.
8. Podaj trzy przykłady zastosowań acetylenu.
• − rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
•
• Przewidywane osiągnięcia ucznia:

9. Podaj
− wzór
rytmizuje krótkieiteksty
sumaryczny nazwęw różnych rodzajach
systematyczną metrum
gazu odpowiedzialnego za wybuchy w kopalniach. Uzasadnij, dla-
czego jest taki niebezpieczny.
Wzór sumaryczny:
Uzasadnienie:
odtwarzacz płyt CD, pianino. / 3 p.
10. Podaj nazwy systematyczne następujących węglowodorów.

Przebieg zajęć
C3H1.8 Powitanie dzieci po wakacjach.

Witam was w nowym roku szkolnym. Mam nadzieję, że minione wakacje były czasem/ 3 p.
11. Napisz równania
mnianereakcji spalania węglowodorów,
wspomnienia. Tradycyjniedobierz współczynniki
przywitamy stechiometryczne.
się piosenką. Jej autorzy, podobnie jak
a) Spalanie całkowite pentanu:
2. Podejmij temat:
• niecałkowite
b) Spalanie Wysłuchanie piosenki Zbyt krótkie wakacje w wykonaniu nauczyciela lub jej nagra-
propenu:
nia na płycie CD1.
12. Zaprojektuj doświadczenie, za pomocą którego odróżnisz węglowodór nasycony od nienasyconego.
a) Wybierz odczynniki spośród wymienionych poniżej, następnie uzupełnij schemat doświadczenia.

Lekcja 1
Nauka piosenki Zbyt
metan krótkie wakacje
propen woda bromowa
Cele lekcji:
I
Przewidywane osiągnięcia ucznia: II

Środki
b) Podaj dydaktyczne:
barwę wody bromowej w probówkach nr I i II po zakończeniu doświadczenia.
Wnuty lub płyta

probówce nr I:CD z nagraniem piosenki Zbyt krótkie wakacje
, natomiast (sł. J. Koczanowska,
w probówce nr II: muz. M. Ziąber), .
c) Sformułuj wniosek.
Przebieg zajęć

d) Zapisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej, która zaszła w probówce nr II. Podaj nazwę otrzyma-
nego produktu.
Równanie reakcji chemicznej:
Nazwa wy, sądzą, żeproduktu:
otrzymanego czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.
2. Podejmij temat: / 4 p.
nia na płycie CD1.
Autor: Aneta Zocholl
1.
2.
−
−
−
−
Nr Punkt PP
Grupa A Grupa B Lekcja 1
1 II.2, II.3 P A 4 Odpowiedź: Odpowiedź:
Cele lekcji:
Symbol pierwiastka: C Liczba atomowa: 6
Liczba protonów: 6 Numer grupy: 14
Liczba elektronów: 6 Numer okresu: 2
Liczba neutronów: 6 Liczba elektronów walencyjnych: 4
Przebieg zajęć
Podejmij temat:
Wzór i nazwa: CO, tlenek węgla(II) Wzór i nazwa: CO, tlenek węgla(II)
Wzór i nazwa: CO2, tlenek węgla(IV) Wzór i nazwa: CO2, tlenek węgla(IV)
nia na płycie CD1.

1 p. − za poprawne podanie symbolu pierwiastka i liczby 1 p. − za poprawne podanie liczby atomowej i numeru
protonów, grupy,

1 p. − za poprawne podanie liczby elektronów i liczby 1 p. − za poprawne podanie numeru okresu i liczby
neutronów, elektronów walencyjnych,

1 p. − za każde poprawne podanie wzoru sumarycznego Przewidywane osiągnięcia ucznia:
1 p. − za każde poprawne podanie wzoru sumarycznego

i nazwy systematycznej tlenku. i nazwy systematycznej tlenku.
2 VIII.9 P A 1 C D
3 VIII.10 P C 2 Od lewej: Od lewej:

I. D, II. A, III. B, IV. E, V. C I. E, II. A, III. C, IV. D, V. B

2 p. − za wszystkie poprawnie przyporządkowane 2 p. − za wszystkie poprawnie przyporządkowane

zastosowania, zastosowania,
1 p. − za cztery poprawnie przyporządkowane 1 p. − za cztery poprawnie przyporządkowane

zastosowania. zastosowania.



Nr Punkt PP
1.
Grupa A Grupa B
2.
−
−
−
−
4 VIII.1, VIII.2, P A 8 Odpowiedź: Odpowiedź:
VIII.3, VIII.5 C a) Alkany: C3H8, CH4 a) Alkany: C5H12, CH4
Alkeny: C5H10, C4H8 Alkeny: C2H4, C3H6
Lekcja 1
Alkiny: C2H2, C4H6 Alkiny: C4H6, C6H10
Cele lekcji:
b) rośnie, np. CH4 b) rośnie, np. C5H12
c) C2H2 – etyn c) C2H4 – eten
H H
C C
H ─ C≡C ─ H
H H
Przebieg zajęć
CH4 – metan
Podejmij temat:
H
C4H6 – but-1-yn
nia na płycie CD1.

H C H H H
H H C C C C H

C4H8 – but-1-en H H

H H H Przewidywane osiągnięcia ucznia:

H Odpowiedź but-2-yn należy również uznać za poprawną.
C C C C H
H CH4 – metan
H H H
Odpowiedź but-2-en należy również uznać za poprawną. H C H

H

1 p. – za każdy poprawnie wypełniony wiersz w tabeli, 1 p. – za każdy poprawnie wypełniony wiersz w tabeli,

1 p. − za każdą poprawną odpowiedź w podpunkcie b), 1 p. − za każdą poprawną odpowiedź w podpunkcie b),


1 p. − za każdy poprawnie wypełniony wiersz w tabeli 1 p. − za każdy poprawnie wypełniony wiersz w tabeli
w podpunkcie c). w podpunkcie c).

5 VIII.1, VIII.2 P A 3 Kolejno: Kolejno:

F, P, P, P, P, P P, F, P, F, P, P

3 p. − za sześć poprawnych odpowiedzi, 3 p. − za sześć poprawnych odpowiedzi,
2 p. − za pięć poprawnych odpowiedzi, 2 p. − za pięć poprawnych odpowiedzi,
1 p. − za cztery poprawne odpowiedzi. 1 p. − za cztery poprawne odpowiedzi.
6 VIII.6 P B 1 A C
7 II.7 P A 1 D A
(wymagania
ogólne)
1.
2.
−
−
−
−
Nr Punkt PP
Grupa A Grupa B
8 VIII.6, VIII.7 P A 3 Przykładowe odpowiedzi: Przykładowe odpowiedzi: Lekcja 1

– torby na zakupy, – produkcja tworzyw sztucznych,
– żyłka wędkarska, – produkcja rozpuszczalników,
Cele lekcji:
– elementy instalacji elektrycznej. – do narkozy podczas zabiegów chirurgicznych.

1 p. − za każde poprawnie podane zastosowanie. 1 p. − za każde poprawnie podane zastosowanie.
Przebieg zajęć
Podejmij temat:
9 VIII.4 P B 3 Odpowiedź: Odpowiedź:
Wzór sumaryczny: CO Wzór sumaryczny: CH4
nia na płycie CD1.

Nazwa zwyczajowa: czad Nazwa systematyczna: metan
Uzasadnienie: ma większe powinowactwo do Uzasadnienie: metan jest gazem palnym i nawet
hemoglobiny niż tlen i może doprowadzić do niewielka iskra może spowodować eksplozję w kopalni.

zaczadzenia organizmu, jest bezwonny i bezbarwny.

Szczegółowe zasady punktowania: Szczegółowe zasady punktowania: Przewidywane osiągnięcia ucznia:

1 p. − za poprawny wzór sumaryczny, 1 p. − za poprawny wzór sumaryczny,
1 p. − za poprawną nazwę zwyczajową, 1 p. − za poprawną nazwę systematyczną,
1 p. − za poprawne uzasadnienie. 1 p. − za poprawne uzasadnienie.
10 VIII.2, VIII.5 P A 3 Kolejno: Kolejno:

butan, pent-1-yn (lub pent-2-yn), propen etyn, pent-1-en (lub pent-2-en), propan

1 p. − za każdą poprawnie podaną nazwę systematyczną 1 p. − za każdą poprawnie podaną nazwę systematyczną
węglowodoru. węglowodoru.

11 VIII.4, VIII.6 P A 3 Odpowiedź: Odpowiedź:

a) Spalanie całkowite pent–1–enu: a) Spalanie całkowite pentanu:

2C5H10 + 15O2 → 10CO2 + 10H2O C5H12 + 8O2 → 5CO2 + 6H2O
b) Spalanie niecałkowite butanu: b) Spalanie niecałkowite propenu:

2C4H10 + 9O2 → 8CO + 10H2O C3H6 + 3O2 → 3CO + 3H2O
2C4H10 + 5O2 → 8C + 10H2O 2C3H6 + 3O2 → 6C + 6H2O

1 p. − za każde poprawnie zapisane i uzgodnione 1 p. − za każde poprawnie zapisane i uzgodnione
równanie reakcji chemicznej. równanie reakcji chemicznej.
c) W probówce nr II zaszła reakcja przyłączania bromu,
b) W probówce nr I ciecz ma nadal barwę herbacianą,
chemicznej oraz poprawną nazwę otrzymanego

Lekcja 1
1 p. − za poprawnie zapisane równanie reakcji

której ulegają węglowodory nienasycone.
natomiast w probówce nr II odbarwia się.
1 p. − za poprawny wniosek w podpunkcie c),

1 p. − za poprawne uzupełnienie schematu,
Otrzymany produkt: 1,2-dibromopropan

Cele lekcji:
Grupa B
woda bromowa
woda bromowa
1 p. − za poprawną obserwację,
propen
metan
II
I
d) C3H6 + Br2 → C3H6Br2


Odpowiedź:
produktu.
a)
c) W probówce nr II zaszła reakcja przyłączania bromu,

b) W probówce nr I ciecz ma nadal barwę herbacianą,
chemicznej oraz poprawną nazwę otrzymanego

woda bromowa
1 p. − za poprawnie zapisane równanie reakcji

której ulegają węglowodory nienasycone.
natomiast w probówce nr II odbarwia się.
(nazwa wydzielanego gazu)
1 p. − za poprawny wniosek w podpunkcie c),

Otrzymany produkt: 1,1,2,2-tetrabromoetan
1 p. − za poprawne uzupełnienie schematu,

acetylen

Grupa A
woda bromowa
1 p. − za poprawną obserwację,
etan
d) C2H2 + 2Br2 → C2H2Br4

woda + węglik
wapnia
Przebieg zajęć
II
Odpowiedź:
produktu.
a)

punktów
Liczba

4
2. Podejmij temat:
Kategoria
celów
nia na płycie CD1.

C

wymagań
Poziom

p
Punkt PP
VIII.8
Nr
12
/ 34 p.
Jeszcze
Sprawdzian wiadomości z działu trochę węglowodorów’’
4 ,,Pochodne letnich wspomnień.
Lekcja 1
Grupa A
Cele
1. Tabela lekcji:
zawiera temperatury wrzenia wybranych alkoholi. Korzystając z zamieszczonych informacji, oceń prawdzi-
wość podanych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F, jeśli jest fałszywe.
Nazwa systematyczna alkoholu Temperatura wrzenia
− etanol
rozbudzanie inwencji 79°C
twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
propan-1-ol 97°C
butan-1-ol 117°C
L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna, Warszawa 2006
Temperatura wrzenia alkoholi (ow
łańcuchach prostych)refrenu
rośnie wraz z liczbą atomów
1. − akompaniuje gestodźwiękami czasie wykonania piosenki Zbyt krótkie wakacje
węgla w cząsteczce.
2. Wzór sumaryczny propan-1-olu to C3H7OH.

3. Etanol rozpoczyna szereg homologiczny alkoholi.
4. Wzór ogólny alkoholi to CnH2n + 1COOH.

Przebieg zajęć
/ 4 p.
1.
2. Zaznacz Powitanie
poprawną dzieci po wakacjach.
odpowiedź.
Specjalnością
Witampewnej
was kawiarni
w nowymsą płonące lody. Aby przygotować
roku szkolnym. ten niezwykły
Mam nadzieję, deser, musimy
że minione wakacjeumieścić w pucharku
były czasem
dwie gałki lodów waniliowych, dodać pokrojone owoce, a na wierzch położyć oblaną spirytusem kostkę cukru. Przed
podaniem deseru kostkę cukru należy podpalić. Jaka właściwość etanolu, który jest składnikiem spirytusu, pozwala
na przygotowanie tego niezwykłego deseru?
A. duża lotność
2.B. palność
Podejmij temat:
• Wysłuchanie
C. ciekły stan skupienia piosenki Zbyt krótkie wakacje w wykonaniu nauczyciela lub jej nagra-
nia na płycie CD1.
D. odczyn obojętny
Zbyt krótkie wakacje / 1 p.
Gliceryna, zwana inaczej glicerolem, to alkohol polihydroksylowy, który ma zastosowanie w produkcji kremów do rąk
i syropów na kaszel. Cząsteczka gliceryny zawiera
A. jedną grupę hydroksylową.
B. dwie grupy hydroksylowe – obie przy tym samym atomie węgla.
C. trzy grupy hydroksylowe – wszystkie przy tym samym atomie węgla.
D. trzy grupy hydroksylowe – każda przy innym atomie węgla.
/ 1 p.
4. Dawka śmiertelna czystego etanolu wynosi ok. 8 g na 1 kg masy ciała. Oblicz, ile gramów etanolu będzie stanowić
poważne zagrożenie dla osoby o wadze 60 kg.

Lekcja 1
Cele lekcji:
Odpowiedź:
/ 2 p.
5. Dany− jest
rozbudzanie inwencji
zbiór związków twórczejouczniów
chemicznych poprzezwzorach
następujących zabawysumarycznych:
muzyczne. CH COOH, C H OH, CH COOC H ,
3 2 5 3 2 5
HCOOH, HCOOCH3, CH3OH, C17H35COOH, C17H33COOH. Przyporządkuj każdy związek chemiczny do odpowiedniej
grupy, wpisując w tabeli jego wzór sumaryczny. Następnie podaj nazwy systematyczne i zwyczajowe wskazanych
związków.
− poprawnie
Alkohol śpiewa w zespole lub solo
Niższy kwas piosenkę Zbyt
karboksylowy krótkie
Wyższy kwaswakacje
karboksylowy Ester
HCOOH Nazwa systematyczna:
nuty lub Nazwa zwyczajowa:

płyta CD z nagraniem piosenki Zbyt krótkie wakacje (sł. J. Koczanowska, muz. M. Ziąber),
CH COOH Nazwa systematyczna:
3
Nazwa zwyczajowa:
/ 8 p.
Przebieg zajęć
6. Przeprowadzono doświadczenia zilustrowane poniższym schematem. Na jego podstawie wskaż poprawną odpo-
1. dotyczącą
wiedź Powitanie dzieci kwasu
właściwości po wakacjach.
octowego.
fantastycznych przygód, poznawania
Na ciekawych
KOH miejsc i pozostawiły w was niezapo-
CuO
2. Podejmij temat:
nia na płycie CD1.
wodny roztwór kwasu octowego
Kwas octowy jest niższym / wyższym kwasem karboksylowym, który chętnie / niechętnie wchodzi w reakcję z me-
talami aktywnymi, zasadami i tlenkami metali. Jego wodny roztwór o stężeniu 6–10% to ocet / spirytus. W wyniku
jego reakcji z sodem powstaje octan sodu oraz wydziela się wodór / para wodna. Reakcja, która zaszła w probówce
1 / 2 / 3, nosi nazwę reakcji zobojętniania. W probówce 3 (np. po podgrzaniu), oprócz wody, powstała sól o nazwie
octan miedzi(I) / octan miedzi(II).
/ 6 p.
7. Zapisz równanie reakcji chemicznej w formie cząsteczkowej kwasu octowego z sodem oraz kwasu octowego z wo-
dorotlenkiem potasu. Posłuż się wzorami sumarycznymi.

Lekcja 1
/ 4 p.
Cele lekcji:
8. Zaprojektuj doświadczenie,
− poznanie dziękipiosenki
rytmu i melodii któremu odróżnisz kwas
Zbyt krótkie stearynowy od oleinowego. W tym celu wybierz właściwy
wakacje
odczynnik, następnie zapisz obserwację oraz sformułuj wniosek.
− rozbudzanie inwencji twórczej
oranż metylowy uczniów poprzez
fenoloftaleina Brzabawy
2 (aq)
muzyczne.
woda destylowana HNO3 (stęż.)

nazwa lub wzór wybranego odczynnika

odtwarzacz płyt CD, pianino. kwas stearynowy kwas oleinowy
Obserwacja:
Wniosek: Przebieg zajęć

/ 3 p.

9. Mydła to sole powstające w reakcji wyższych kwasów karboksylowych z zasadami. Zapisz równanie reakcji otrzymy-
Witam
wania jednego was w nowym
z najbardziej rokumydeł
popularnych szkolnym. Mam
– o nazwie nadzieję,
stearynian że minione
sodu. Posłuż się wakacje były czasem
wzorami sumarycznymi.
2. Podejmij temat:
nia na płycie CD1.
Zbyt krótkie wakacje / 2 p.

10. Etanian etylu to ester, który cechuje się owocowym
Słowa:zapachem. Zapisz równanie reakcji otrzymywania tego estru,
Jadwiga Koczanowska
posługując się wzorami półstrukturalnymi. Następnie podaj nazwę zwyczajową otrzymanego estru.
Nazwa zwyczajowa:
/ 3 p.
/ 34 p.
Jeszcze
Sprawdzian wiadomości z działu trochę węglowodorów’’
4 ,,Pochodne letnich wspomnień.
Lekcja 1
Grupa B
Cele lekcji:
1. Poniżej podano wzory sumaryczne czterech związków chemicznych. Na ich podstawie oceń prawdziwość podanych
C2H5inwencji
− rozbudzanie OH C3H7OHpoprzez zabawy CH
twórczej uczniów OH
muzyczne.
3
C4H9OH

1. Przewidywane
Podane związki należą do ucznia:
osiągnięcia szeregu homologicznego alkoholi.
2. Związek o wzorze sumarycznym C4H9OH to propan-1-ol.
3. Etanol rozpoczyna szereg homologiczny alkoholi.
4.nuty
Wzór
lub ogólny alkoholi
płyta CD to CnH2n +piosenki
z nagraniem 1
COOH. Zbyt krótkie wakacje (sł. J. Koczanowska, muz. M. Ziąber),
/ 4 p.
Przebieg
2. Zaznacz poprawną zajęć
odpowiedź.
Metanol jest szczególnie niebezpieczny dla zdrowia i życia człowieka. Powoduje silne zatrucie, a już przy minimalnej
spożytej
1. ilości może doprowadzić
Powitanie dzieci po do ślepoty. Oblicz masę cząsteczkową tego alkoholu.
wakacjach.
A. 46 u
B. 32fantastycznych
u przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-
C. 12mniane
u wspomnienia. Tradycyjnie przywitamy się piosenką. Jej autorzy, podobnie jak
D. 24wy,
u sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.
2. Podejmij temat:
nia na płycie CD1.
/ 1 p.
3. Zaznacz poprawną odpowiedź. Słowa: Jadwiga Koczanowska
W przypadku zatrucia metanolem pacjentowi należy podać etanol. Uniemożliwi to szybkie wchłanianie metanolu,
który już w niewielkiej ilości jest trucizną. Podaj wzór sumaryczny etanolu.
A. C2H5OH
B. CH3COOH
C. CH3OH
D. HCOOH
/ 1 p.
4. Propan-1-ol to alkohol o wzorze C3H7OH. Należy do dość niebezpiecznych związków chemicznych. Niewskazane jest
wdychanie jego oparów, ponieważ powoduje to m.in senność i zawroty głowy. Oblicz zawartość procentową (pro-
cent masowy) węgla w propan-1-olu.
Lekcja 1
Cele lekcji:
Odpowiedź:
/ 2 p.
Przewidywane
5. Dopasuj podane wzoryosiągnięcia ucznia: chemicznych do odpowiadających im nazw oraz przyporządkuj do
sumaryczne związków
właściwego szeregu homologicznego. Oznaczenia wpisz poniżej.
1. C−15H31
COOH śpiewa w zespole lub solo
poprawnie piosenkę
A. kwas Zbyt krótkie wakacje I. alkohole
mrówkowy
2. CH OH
− 3rytmizuje krótkie teksty w różnych B. etanol metrum
rodzajach II. kwasy karboksylowe
3. CH COOCH
− 3akompaniuje
3 gestodźwiękami w czasie wykonania refrenu piosenki Zbytestry
C. kwas oleinowy III. krótkie wakacje
4. HCOOH D. kwas stearynowy
5. HCOOCH3 E. octan metylu
6. C2H5OH F. kwas palmitynowy
7. CŚrodki
H
17 35
dydaktyczne:
COOH G. metanol
8. C17H33COOH H. mrówczan metylu
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
/ 8 p.
Przebieg zajęć
6. Przeprowadzono doświadczenia zilustrowane poniższym schematem. Na jego podstawie uzupełnij tekst dotyczący
właściwości kwasu mrówkowego.
Witam was w nowym roku Naszkolnym. Mam nadzieję,
KOH CuO że minione wakacje były czasem
2. Podejmij temat:
nia na płycie CD1.
Słowa:
wodny roztwórJadwiga Koczanowska
kwasu octowego
Kwas mrówkowy to nazwa zwyczajowa / systematyczna kwasu metanowego. Kwas mrówkowy chętnie / niechętnie
reaguje z zasadami, tlenkami metali oraz metalami aktywnymi. W wyniku reakcji kwasu mrówkowego z potasem
wydzieli się wodór / tlenek węgla(IV). W wyniku reakcji w probówce 1 powstanie sól o nazwie mrówczan / octan sodu.
Woda będzie jednym z produktów w reakcjach przebiegających w probówkach 1 / 2 / 3.
/ 6 p.
7. Zapisz równanie reakcji chemicznej w formie cząsteczkowej kwasu mrówkowego z wodorotlenkiem potasu oraz
kwasu mrówkowego z potasem. Posłuż się wzorami sumarycznymi.

Lekcja 1
Cele lekcji:
− rytmizacja tekstów w różnych rodzajach metrum / 4 p.

8. Zaprojektuj doświadczenie, dzięki któremu odróżnisz kwas palmitynowy od oleinowego. W tym celu wybierz właści-
wy odczynnik, następnie odpowiedz na pytania.
Przewidywane osiągnięciafenoloftaleina
oranż metylowy ucznia: Br2 (aq) woda destylowana HNO3 (stęż.)
a) Jaki element w budowie cząsteczki kwasu oleinowego pozwala
na jego odróżnienie od kwasu palmitynowego przy pomocy wybranego nazwa lub wzór wybranego odczynnika
odczynnika?
Odpowiedź:
odtwarzacz
b) Czy płyt
kwasy użyte w CD, pianino. należą do niższych czy wyższych
doświadczeniu
kwasów karboksylowych?
Odpowiedź:
Przebieg zajęć kwas stearynowy kwas oleinowy
/ 3 p.
9. Mydła to sole powstające w reakcji wyższych kwasów karboksylowych z zasadami. Zapisz równanie reakcji otrzymy-
Witam
wania jednego was w nowym
z najbardziej rokumydeł
popularnych szkolnym. Mam
– o nazwie nadzieję,
stearynian że minione
potasu. wakacje
Posłuż się wzoramibyły czasem
sumarycznymi.
2. Podejmij temat:
nia na płycie CD1.
Muzyka: Mirosław Ziąber / 2 p.
10. Etanian metylu to ester o owocowym zapachu. Zapisz równanie reakcji otrzymywania tego estru, posługując się
wzorami sumarycznymi. Następnie podaj nazwę zwyczajową otrzymanego estru.
Nazwa zwyczajowa:
/ 3 p.
Autor: Izabella Radziuk-Śliwińska
1.
2.
−
−
−
−
Nr Punkt PP
Grupa A Grupa B Lekcja 1
1 IX.1 P A 4 Kolejno: Kolejno:
Cele lekcji:
B P, P, F, F P, F, F, F

1 p. − za każdą poprawną odpowiedź. 1 p. − za każdą poprawną odpowiedź.
Przebieg zajęć
Podejmij temat:
2 IX.2, IX.3 P A 1 B B
nia na płycie CD1.

3 IX.2, IX.3 P A 1 D A
4 IX.2 P C 2 Odpowiedź: Odpowiedź:

480 g 60%

Szczegółowe zasady punktowania: Szczegółowe zasady punktowania: Przewidywane osiągnięcia ucznia:

2 p. − za podanie poprawnego wyniku z jednostką, 2 p. – za podanie poprawnego wyniku z uwzględnieniem
1 p. – za podanie wyniku bez jednostki lub zapisanie symbolu %,
poprawnego działania, ale popełnienie błędu 1 p. – za podanie wyniku bez symbolu % lub zapisanie
obliczeniowego. poprawnego działania, ale popełnienie błędu
− rytmizuje krótkie teksty w różnych rodzajach metrum obliczeniowego.
5 IX.1, IX.4, IX.6 P A 8 Kolejno: Kolejno:

Alkohol: C2H5OH, CH3OH 1. F, II

Niższy kwas karboksylowy: CH3COOH, HCOOH 2. G, I
Wyższy kwas karboksylowy: C17H35COOH, C17H33COOH 3. E, III

4. A, II

Ester: CH3COOC2H5, HCOOCH3

5. H, III

6. B, I

CH3COOH – nazwa systematyczna: kwas etanowy;
7. D, II
nazwa zwyczajowa: kwas octowy

8. C, II
HCOOH – nazwa systematyczna: kwas metanowy;
nazwa zwyczajowa: kwas mrówkowy

1 p. − za każdą poprawnie wypełnioną kolumnę, 1 p. − za każdą poprawnie wypełnioną lukę.
1 p. − za każdą poprawną nazwę.
6 IX.4, IX.5 P A 6 Kolejno: Kolejno:

niższym, chętnie, ocet, wodór, 2, octan miedzi(II) zwyczajowa, chętnie, wodór, mrówczan, 1, 2


1 p. − za każdą poprawną odpowiedź. 1 p. − za każdą poprawną odpowiedź.
Nr Punkt PP
1.
Grupa A Grupa B
2.
−
−
−
−
2CH3COOH + 2Na → 2CH3COONa + H2 HCOOH + NaOH → HCOONa + H2O
Lekcja 1
CH3COOH + KOH → CH3COOK + H2O 2HCOOH + 2K → 2HCOOK + H2
Cele lekcji:
4 p. − za poprawne zapisanie równań reakcji 4 p. − za poprawne zapisanie równań reakcji
chemicznych z uwzględnieniem współczynników chemicznych z uwzględnieniem współczynników
stechiometrycznych, stechiometrycznych,
Przebieg zajęć
2 p. – za zapisanie równania reakcji bez uwzględnienia 2 p. – za zapisanie równania reakcji bez uwzględnienia
Podejmij temat:
współczynników stechiometrycznych lub z błędnymi współczynników stechiometrycznych lub z błędnymi
współczynnikami, współczynnikami,
nia na płycie CD1.

1 p. – za poprawne zapisanie jedynie substratów reakcji. 1 p. – za poprawne zapisanie jedynie substratów reakcji.
8 X.2 P C 3 Odpowiedź: Odpowiedź:

Br2 (aq) Br2 (aq)
Obserwacje: Woda bromowa odbarwiła się. a) Obecność wiązania podwójnego w cząsteczce.

Wniosek: Kwas oleinowy jest kwasem nienasyconym, Przewidywane osiągnięcia ucznia:
b) Należą do wyższych kwasów karboksylowy.

znajduje się w 2 probówce.
3 p. − po punkcie za każdą poprawną odpowiedź. 3 p. − po punkcie za każdą poprawną odpowiedź.
9 X.2 P C 2 C17H35COOH + NaOH → C17H35COONa + H2O C17H35COOH + KOH → C17H35COOK + H2O



2 p. – za poprawne zapisanie równania reakcji 2 p. – za poprawne zapisanie równania reakcji
chemicznej, chemicznej,
1 p. – za poprawny dobór jedynie substratów do reakcji
1 p. – za poprawny dobór jedynie substratów do reakcji

chemicznej.

chemicznej.


H2SO4 (stęż.)
O H2SO4 (stęż.) CH3COOH + CH3OH CH3COOCH3 + H2O
CH3 C + CH3CH2OH Nazwa zwyczajowa: octan metylu
OH H2SO4 (stęż.) O
CH3 C + H2O
O C2H5
Nazwa zwyczajowa: octan etylu
chemicznej i podanie nazwy zwyczajowej, chemicznej i podanie nazwy zwyczajowej,

chemicznej i podanie błędnej nazwy zwyczajowej, chemicznej i podanie błędnej nazwy zwyczajowej,
1 p. – za podanie jedynie poprawnej nazwy zwyczajowej. 1 p. – za podanie jedynie poprawnej nazwy zwyczajowej.
11 IX.6 P A 1 B D
/ 20 p.
Jeszcze
Sprawdzian wiadomości z działu trochę
5 ,,Biologia letnich wspomnień.
i chemia’’
Lekcja 1
Grupa A
Cele 1–10
W zadaniach lekcji:
zaznacz poprawne dokończenia zdań lub właściwe odpowiedzi.

1. Tłuszcze to estry
A. etanolu i kwasu octowego.
−B. rozbudzanie
etanolu i kwasów tłuszczowych.
inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
C. glikolu i kwasów tłuszczowych.
Przewidywane osiągnięcia
D. glicerolu i kwasów ucznia:
tłuszczowych.

2. Która
− zpoprawnie
podanych właściwości fizycznych
śpiewa w zespole lub tłuszczów jest nieprawidłowa?
solo piosenkę Zbyt krótkie wakacje
−A. rytmizuje krótkie
Temperatura teksty w
topnienia różnych wartości.
– wysokie rodzajach metrum
B. Rozpuszczalność w wodzie – nierozpuszczalne.
C. Rozpuszczalność w nafcie – rozpuszczalne.
D. Gęstość – mniejsza od gęstości wody.
/ 1 p.
3. Która informacja nie dotyczy glicyny?
A. Związek chemiczny zawierający grupę aminową i grupę karboksylową.
B. Cząsteczki tego związku mogą łączyć się w reakcji kondensacji.
Przebieg
C. Ma zajęć
postać krystalicznego ciała stałego.
D. Ze względu na grupę karboksylową ma kwaśny smak.
4. Zbadano skład pierwiastkowy pewnego związku i wykryto: węgiel, wodór, tlen i azot.
Badana substancja należała przygód,
fantastycznych do grupy poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-
A. cukrów.
B. wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.
białek.
2.C. tłuszczów.
Podejmij temat:
D. kwasów tłuszczowych.
nia na płycie CD1. / 1 p.
5. W której z probówek zaszła reakcja denaturacji?
r-r KOH r-r NaCl r-r C2H5OH
A. I i II Muzyka: Mirosław Ziąber
B. I i III
C. III
D. we wszystkich
białko jaja kurzego

/ 1 p.
6. Które z wymienionych cukrów ulegają reakcji rozpadu na cukry proste w organizmie człowieka podczas trawienia?
I. glukoza II. fruktoza III. skrobia IV. celuloza
A. I Jeszcze trochę letnich wspomnień.

Lekcja 1
B. II i IV Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje
C. III
D. I, IIlekcji:
Cele i III
/ 1 p.
7. Zaznacz wzór sumaryczny gestodźwiękami
− akompaniowanie sacharozy. w czasie wykonania piosenki
−A. rytmizacja
C6H12O6 tekstów w różnych rodzajach metrum
B. C12H22O11
C. (C H O )
Przewidywane
6 10 5 n
osiągnięcia ucznia:
D. C2H5OH
/ 1 p.
8. Badano właściwości
− rytmizuje pewnego
krótkie teksty cukru. Stwierdzono
w różnych rodzajach m.in., że „jest to substancja o barwie białej i stałym stanie sku-
metrum
pienia; rozpuszczalność w benzynie i wodzie jest słaba, jednak
− akompaniuje gestodźwiękami w czasie wykonania refrenu w gorącej wodzie
piosenki pęcznieje,
Zbyt krótkietworząc
wakacjekleik”. Wybierz,
który cukier badano.
A. glukoza
B. fruktoza
C. celuloza
odtwarzacz
D. skrobia płyt CD, pianino.
/ 1 p.
9. Którą substancję wykorzystuje się do produkcji: tkanin, papieru, sztucznych włókien, a także materiałów wybucho-
wych? Przebieg zajęć
A. glukozę
B. fruktozę
C. sacharozę
D. celulozę
wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki. / 1 p.
10. Białka to produkt kondensacji

2. Podejmij temat:
A. glukozy.
B. kwasów tłuszczowych i glicerolu.
nia na płycie CD1.
C. aminokwasów.
D. glukozy i fruktozy. Muzyka: Mirosław Ziąber
/ 1 p.
11. Jakich cukrów dotyczą informacje umieszczone w tabeli?
pełni funkcję budulcową roślin – występuje w ich ścianach komórkowych.
potocznie nazywana cukrem (do słodzenia); jest pozyskiwana głównie z korzeni buraka cukrowego
i z łodyg trzciny cukrowej.
/ 2 p.
12. Uzupełnij podane zapisy.
W czasie działania jodyną na kleik skrobiowy zaobserwowano, że w miejscu naniesienia brązowej jodyny pojawia
się barwa.
Lekcja 1
Zabarwienie to świadczy oNauka piosenki
obecności Zbyt
skrobi i jest krótkiepróbą
nazywane wakacje .
Przeprowadzono opisaną reakcję, badając zawartość skrobi w: białku jaja kurzego, ziemniakach, miodzie,
wacie bawełnianej. Tylko jeden produkt dał pozytywny wynik. Nazwa produktu, w którym wykryto skrobię:
Cele lekcji: .
− poznanie rytmu i melodii piosenki Zbyt krótkie wakacje / 2 p.
− akompaniowanie
13. Spośród gestodźwiękami
podanych informacji w czasie
wybierz te, które wykonania
dotyczą smalcu. piosenki
A. pochodzenie zwierzęce D. ciecz (w temperaturze pokojowej)
B. pochodzenie roślinne E. charakter chemiczny – nienasycony
C. ciało stałe (w temperaturze

Przewidywane osiągnięcia pokojowej)
ucznia: F. charakter chemiczny – nasycony
/ 1 p.
14. Do jakich reakcji użyjesz
− poprawnie śpiewawskazanych
w zespoleodczynników?
lub solo piosenkę Zbyt krótkie wakacje
− rytmizuje
Stężonego kwasukrótkie teksty wużyję
azotowego(V) różnych rodzajach
w celu metrum
identyfikacji: .
Jodyny (roztworu zawierającego jod) użyję w celu identyfikacji: .
A. charakteru nienasyconego tłuszczu.
B. białek. dydaktyczne:
Środki
C. skrobi.
D. glukozy.
/ 2 p.
15. Narysuj wzór strukturalny produktu kondensacji dwóch cząsteczek glicyny.

Przebieg zajęć

2. Podejmij temat:
/ 1 p.
nia na
16. Zapisz obserwacje płyciedo
i wnioski CD1.
opisanego doświadczenia.
roztwór roztwór
Przeprowadzano doświadczenie polegające na działaniu
Zbyt krótkie wakacje zawierający brom zawierający brom
roztworem zawierającym brom na olej rzepakowy Muzyka:
i smalec.Mirosław Ziąber
Obserwacje:
Wnioski:
olej rzepakowy stopiony smalec

/ 2 p.
/ 20 p.
Jeszcze
Sprawdzian wiadomości z działu trochę
5 ,,Biologia letnich wspomnień.
i chemia’’
Lekcja 1
Grupa B
W zadaniach 1–10 zaznacz poprawne dokończenia zdań lub właściwe odpowiedzi.

Cele lekcji:
− poznanie
1. W wyniku rytmu
rozkładu i melodii
tłuszczów piosenki Zbyt krótkie wakacje
otrzymamy
−A. akompaniowanie gestodźwiękami w czasie wykonania piosenki
etanol i kwas octowy.
B. glicerol i kwasy tłuszczowe.
C. glikol i kwasy tłuszczowe.
D. etanol i kwasy osiągnięcia
Przewidywane tłuszczowe. ucznia:
/ 1 p.
2. Która z podanych właściwości fizycznych tłuszczów jest prawidłowa?
−A. rytmizuje
Rozpuszczalność w nafcie
krótkie teksty – nierozpuszczalne.
w różnych rodzajach metrum
−B. akompaniuje gestodźwiękami
Rozpuszczalność w czasie wykonania refrenu piosenki Zbyt krótkie wakacje
w wodzie – rozpuszczalne.
−C. zna przedmiotowy
Temperatura system
topnienia oceniania.
– wysokie wartości.
D. Gęstość – mniejsza od gęstości wody.
/ 1 p.
nutyprawidłową
3. Zaznacz lub płyta CD z nagraniem
informację piosenki
dotyczącą Zbyt krótkie wakacje (sł. J. Koczanowska, muz. M. Ziąber),
glicyny.
A. Związek chemiczny zawierający grupę aminową i grupę karboksylową.
B. Cząsteczki tego związku mogą łączyć się w reakcji kondensacji, tworząc tłuszcze.
C. Rozpuszcza się wyłącznie w benzynie.
Przebieg zajęć
D. Ze względu na grupę karboksylową ma kwaśny smak.

4. Zaznacz pierwiastki wchodzące w skład białek.
I. węgiel
Witam was w nowym
II. wodór III. tlen
roku szkolnym.
IV. azot
Mam nadzieję, że minione wakacje były czasem
A. I i II
B. I, IIwy,
i III sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.
C. II i III
2. Podejmij temat:
D. wszystkie podane
/ 1 p.
nia na płycie CD1.
5. W której z probówek zaszła reakcja wysalania?
r-r KOH r-r NaCl r-r C2H5OH
A. I i II
B. I i III Słowa: Jadwiga Koczanowska
C. II
D. we wszystkich
białko jaja kurzego / 1 p.

6. Które z wymienionych cukrów są zbudowane z wielu cząsteczek glukozy?
I. sacharoza II. skrobia III. fruktoza IV. celuloza
A. I Jeszcze trochę letnich wspomnień.

Lekcja 1
B. II Nauka piosenki Zbyt krótkie wakacje
C. II i IV
D. I, II i III
Cele lekcji:
/ 1 p.
7. Zaznacz wzór sumaryczny gestodźwiękami
− akompaniowanie fruktozy. w czasie wykonania piosenki
−A. rytmizacja
C6H12O6 tekstów w różnych rodzajach metrum
−B. rozbudzanie
C H O inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.
12 22 11
C. (C6H10O5)n
D. C2H5OH
/ 1 p.
8. Badano właściwości
− rytmizuje pewnego
krótkie tekstycukru. Stwierdzono
w różnych m.in.,
rodzajach że „jest to substancja o barwie białej i stałym stanie skupie-
metrum
nia, słabo rozpuszczalna w benzynie i wodzie, przypisuje się jej rolę błonnika”. Wybierz, który cukier badano.
A. glukoza
B. fruktoza
C. sacharoza
D. celuloza płyt CD, pianino.
odtwarzacz
/ 1 p.
9. Którą substancję wykorzystuje się do: wytwarzania klejów do papieru, zagęszczania potraw, wytwarzania zasypek
dla dzieci. Przebieg zajęć
A. glukozę
1.B. sacharozę
C. celulozę
D. skrobię
/ 1 p.
10. W wyniku kondensacji aminokwasów powstają
2. Podejmij temat:
A. białka.
B.
tłuszcze.
nia na płycie CD1.
C. cukry.
D. sacharydy.
11. Jakich cukrów dotyczą informacje umieszczone w tabeli?
jest najistotniejszym wielocukrem zapasowym u roślin; występuje w nasionach, owocach,

korzeniach.
powstaje w roślinach podczas fotosyntezy.
/ 2 p.
12. Uzupełnij podane zapisy.
W czasie działania stężonym kwasem azotowym(V) na białko jaja kurzego zaobserwowano, że w miejscu naniesie-
nia pojawia się Jeszczebarwa.

trochę letnich wspomnień.
Lekcja 1
Zabarwienie to świadczy oNauka piosenki
obecności białka i Zbyt krótkiereakcją
jest nazywane wakacje .
Opisaną reakcję przeprowadzono, badając zawartość białka w: białym serze, ziemniakach, miodzie, smalcu.
Tylko jeden produkt dał pozytywny wynik. Nazwa produktu, w którym wykryto białko: .
Cele lekcji:
/ 2 p.
13. Spośród podanych informacji wybierz te, które dotyczą oleju kokosowego.
−A. rytmizacja
pochodzenie zwierzęce
tekstów w różnych rodzajach metrum D. ciecz (w temperaturze 5°C)
−B. rozbudzanie
pochodzenieinwencji
roślinnetwórczej uczniów poprzez zabawy E. muzyczne.
charakter chemiczny – nienasycony
C. ciało stałe (w temperaturze 5°C) F. charakter chemiczny – nasycony
/ 1 p.

14. Jakich odczynników
− poprawnie użyjeszwdo
śpiewa zaplanowania
zespole lub solowskazanej reakcji?
piosenkę Zbyt krótkie wakacje
Aby wykryć nienasycony charakter tłuszczu, użyję odczynnika: .
Aby −
wykryć białko w produktach
zna przedmiotowy systemspożywczych,
oceniania. użyję odczynnika: .
A. etanol.
B. Środki dydaktyczne:
jodyna (roztwór zawierający jod).
C. wodalub
nuty bromowa (roztwór
płyta CD bromu). piosenki Zbyt krótkie wakacje (sł. J. Koczanowska, muz. M. Ziąber),
z nagraniem
D. odtwarzacz płyt CD, pianino.
stężony kwas azotowy(V).
/ 2 p.
15. Narysuj wzór strukturalny produktu kondensacji dwóch cząsteczek glicyny.

Przebieg zajęć

2. Podejmij temat:
/ 1 p.
nia na płycie CD1.
16. Zapisz obserwacje i wnioski do opisanego
r-r HCl C2H5OH
doświadczenia. Zbyt krótkie wakacje
Do dwóch probówek zawierających białko jaja Muzyka: Mirosław Ziąber
kurzego dodano roztwór HCl i C2H5OH. Słowa: Jadwiga Koczanowska
Obserwacje:
Wnioski:
białko jaja kurzego

/ 2 p.
Autor: Mirosław Malinowski
1 p. – za poprawne przyporządkowanie trzech liter.

Lekcja 1
2 p. – za wszystkie poprawne odpowiedzi,
1 p. – za każdą poprawną odpowiedź.

1 p. – za dwie poprawne odpowiedzi.


żółta, ksantoproteinową, biały ser
Cele lekcji:
Grupa B

skrobia, glukoza
Odpowiedź:
Kolejno:
Kolejno:
Kolejno:
B, C, F
C, D
C
A
A
D
A
D
D
D
B

1 p. – za poprawne przyporządkowanie trzech liter.

2 p. – za wszystkie poprawne odpowiedzi,


1 p. – za dwie poprawne odpowiedzi.


Grupa A
granatowa (ciemnogranatowa),
jodoskrobiową, ziemniaki
celuloza, sacharoza
Przebieg zajęć
Odpowiedź:
Kolejno:
Kolejno:
Kolejno:
A, C, F
B, C
C
C
D
A
D
D
B
B

punktów
Liczba

2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
2. Podejmij temat:
Kategoria
celów
nia na płycie CD1.

C
C
C
A
A
A
A
A
B
B
B

wymagań
Poziom

P
P
P
P
P
P
P
P
P
X.10, X.9, X.8

X.8, X.9, X.10
X.8, X.9, X.10
X.8, X.9, X.10
X.3, X.6, X.10

Punkt PP
X.10, X.6
X.4
X.6
X.3
X.5
X.5
X.3
X.3
X.7
Nr
10
14
13
12
11
8
9
4
6
5
3
7
2
1
Białko jajka kurzego pod wpływem HCl i C2H5OH uległo
W miejscu kontaktu odczynników z płynnym białkiem
OH
Lekcja 1
O
1 p. – za poprawnie napisane obserwacje,

N CH2 C
1 p. – za prawidłowo napisane wnioski.

ugrupowanie peptydowe
1 p. – za poprawnie narysowany wzór.


Cele lekcji:
pojawia się osad. Białko się ścina.

Grupa B
H
O

H N CH2 C
Przykładowa odpowiedź:

H
Uczeń rysuje:
Obserwacje:
denaturacji.
Wnioski:
smalcem potwierdza, że jego głównymi składnikami są

Zmiana barwy wody bromowej w probówce z olejem
odbarwia się, w górnej warstwie pojawiają się jasne

rzepakowym potwierdza, że w składzie znajdują się
Brak zmiany barwy wody bromowej w kontakcie ze

W probówce z olejem rzepakowym roztwór bromu
W naczyniu ze smalcem barwa cieczy pozostaje

OH
O
1 p. – za poprawnie napisane obserwacje,

N CH2 C
1 p. – za prawidłowo napisane wnioski.

ugrupowanie peptydowe
1 p. – za poprawnie narysowany wzór.
w dużej ilości tłuszcze nienasycone.


Grupa A
H
O

H N CH2 C
Przykładowa odpowiedź:
tłuszcze nasycone.
Przebieg zajęć
H
Uczeń rysuje:
Obserwacje:
herbaciana.

Wnioski:
kłaczki.
punktów
Liczba

2
1
2. Podejmij temat:
Kategoria
celów
nia na płycie CD1.

D
A

wymagań
Poziom

P
P
Punkt PP
X.4
X.3
Nr
16
15

Chemia

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Chemia

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chemia

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

/ 30 p.

Imię i nazwisko Klasa Liczba punktów Ocena

Roztwór wodorotlenku sodu Zlewka nr

Zapis jonowy pełny:

Zapis jonowy skrócony:

Reakcję kwasu solnego z roztworem wodorotlenku sodu można nazwać

Jeszcze trochę letnich wspomnień.

5. Zaznacz poprawną odpowiedź.

aq – roztwór wodny, s – substancja stała

Przewidywane osiągnięcia ucznia:

5. Kreda szkolna zajęć

1. Powitanie dzieci po wakacjach. / 5 p.

Roztwór wodorotlenku potasu Zlewka nr

Zapis jonowy pełny:

Zapis jonowy skrócony:

Reakcję roztworu wodorotlenku sodu z kwasem azotowym(V) można nazwać

aq – roztwór wodny, s – substancja stała

Przewidywane osiągnięcia ucznia:

1. Powitanie dzieci po wakacjach.

nia na płycie CD1.

Przewidywane osiągnięcia ucznia:

− zna przedmiotowy system oceniania.

Powitanie dzieci po wakacjach.

3 VII.1 P A 5 Odpowiedź: Odpowiedź:

C Kwas solny – zlewka nr 3 Roztwór kwasu azotowego(V) – zlewka nr 1

NaOH + HCl → NaCl + H2O KOH + HNO3 → KNO3 + H2O

Na+ + OH + H+ + Cl → Na+ + Cl + H2O K+ + OH + H+ + NO3 → K+ + NO3 + H2O

Zapis jonowy skrócony: Zapis jonowy skrócony:

Muzyka: Mirosław Ziąber

Zbyt krótkie wakacje

Słowa: Jadwiga Koczanowska

wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.

Szczegółowe zasady punktowania: Szczegółowe zasady punktowania:

4 VII.3 P B 6 Uczeń zapisuje: Uczeń zapisuje:

c) H2SO4 (rozc.) + Mg → MgSO4 + H2↑ c) Mg(OH)2 + CO2 → MgCO3 + H2O

f) 2Al + 3Br2 → 2AlBr3 f) 2HCl + Mg(OH)2 → MgCl2 + 2H2O

1 p. – za każdą poprawnie zaznaczoną odpowiedź.

1 p. – za każdy poprawny zapis równania reakcji.

1 p. – za poprawne zaznaczenie odpowiedzi,

Szczegółowe zasady punktowania:

Szczegółowe zasady punktowania:

− poznanie rytmu i melodii piosenki Zbyt krótkie wakacje

Zapis jonowy skrócony:

− rozbudzanie inwencji twórczej uczniów poprzez zabawy muzyczne.

− poprawnie śpiewa w zespole lub solo piosenkę Zbyt krótkie wakacje

1 p. – za poprawnie uzupełniony schemat doświadczenia,

1 p. – za każda poprawnie zaznaczoną odpowiedź.

1 p. – za poprawne zaznaczenie odpowiedzi,

Pb(NO3)2 + K2S → PbS↓ + 2KNO3

Szczegółowe zasady punktowania:

Szczegółowe zasady punktowania:

odtwarzacz płyt CD, pianino.

Zapis jonowy skrócony:

Pb2+ + S2– → PbS↓

fantastycznych przygód, poznawania ciekawych miejsc i pozostawiły w was niezapo-

wy, sądzą, że czas wakacji jest zdecydowanie zbyt krótki.

nia na płycie CD1.

Zbyt krótkie wakacje