NOTRE DAME OF JARO, INC.

Msgr. Lino Gonzaga St., Jaro, Leyte

notredame.jaro@yahoo.com.ph

KABANATA 30
“SA SIMBAHAN”

NOLI ME TANGERE
(Isang Pagsusuri)

Isang Bahaging Katuparan sa Pagtatamo ng Asignaturang Filipino

Ni:

SHAUN ELVIN A. ABARCA

(9-SEDM)
I. Pamagat: Sa Simbahan
II. Awtor: Jose P. Rizal
III. Panahon kung kailan naisulat: 1884
IV. Kaligirang pangkasaysayan ng Nobela:
Isinulat ni Jose Rizal ang nobelang Noli Me Tangere upang maging isang mabisang
paraan sa paghihimagsik laban sa mga mananakop na Kastila.Nagkaroon ng inspirasyon
ang 24 anyos na si Rizal na isulat ang kaniyang unang nobela nang mabasa niya ang mga
aklat na The Wandering Jew,Uncle Tom’s Cabin, at ang Bibliya.Ang mga aklat na ito
ang nagbigay ng lakas ng loob at ideya kay Rizal na ipagtanggol ang mga Pilipinong
labis na nakararamdam ng pang-aalipusta sa mga mananakop.Upang labis na maging
makatotohanan ang kaniyang nobela ay ninais niyang maisulat ang ilang kabanata nito ng
mga kapuwa Pilipino na nakaranas ng labis na kalupitan mula sa mga dayuhan.Ngunit
hindi niya ito naisakatuparan kaya naman siya na lamang ang nagsulat nito. Isinulat niya
ang mga unang bahagi ng aklat noong 1884 sa Madrid at natapos ang ibang bahagi sa
Paris noong 1885. Naisakatuparan naman ni Rizal ang nobela at tuluyang natapos noong
1887 sa Alemanya.Nang matapos ang nobela, ang pondo naman sa paglilimbag ang
naging suliranin ni Rizal. Pinahiram siya ng salapi ng kaniyang kaibigang si Maximo
Viola.Nang lumaganap sa bansa ang 2,000 kopya ng nobela, nakarating din ito sa mga
Espanyol na labis na nagalit sa mga isinulat ni Rizal

V, Buod ng Kabanata:
Dahil araw ng pista, punong-puno ng tao ang simbahan. Dahil siksikan, nararamdaman
ng lahat ang init sa loob.Gayunman, walang patid ang dagsa ng mga tao na nagbabayad
rin ng halagang dalawang daan at limampung piso. May paniniwala kasi noon na marapat
nang magbayad ng malaking halaga para sa misa kaysa sa mga panooring
komedya.Maaari ka raw kasing dalhin sa langit ng misa, di katulad ng mga komedya na
sa impyerno raw ang tungo...Matagal bago nakapagsimula ang misa. Wala pa kasi ang
alkalde na sinadyang magpahuli upang mapansin ng lahat. Ilang sandali pa ay dumating
na ito, suot ang limang medalya na sumisimbolo sa kaniyang posisyon.Ito na rin ang
naging hudyat para magmisa si Padre Damaso kahit hindi maganda ang pakiramdam.
Kasama niya sa harap ng altar ang dalawang sakristan at iba pang pari katulad ni Padre
Sabyla. Pagpanhik ni Padre Damaso sa pulpito, nag-umpisa ang sermon niya.Gayunman,
tanging masasakit na salita at panlalait ang sinabi ni Padre Damaso sa kapuwa pari si
Padre Martin na siyang nagmisa sa bisperas ng pista na si Padre Manuel Martin. Aniya,
higit na mas mahusay naman siyang magmisa kaysa kay Padre Martin.Inutusan naman ni
Damaso ang kasamang prayle na buksan ang kuwaderno upang makakuha na ng tala at
opisyal na umpisahan ang misa para sa kapistahan.

VI. Pagsususri/Analysis ng Kabanata

Naglalaman ng maraming kritikal na obserbasyon at komentaryo tungkol sa simbahan sa
panahon ng kolonyalismo ng Espanya sa Pilipinas. Sa kabanatang "Sa Simbahan",
ipinakikita ni Jose Rizal ang mga suliranin sa loob ng simbahan sa Pilipinas, kung saan
nagtutulungan ang mga prayle at ang mga kolonyalistang Espanyol upang mapanatili ang
kanilang kapangyarihan at kontrol sa bansa. Isa sa mga pangunahing paksa ng kabanata
ay ang korupsiyon sa simbahan. Pinapakita ni Rizal ang mga prayle na gumagamit ng
relihiyon upang magpakayaman at magkaroon ng kapangyarihan sa pulitika at
ekonomiya. Dahil sa kanilang impluwensya at kapangyarihan, sila ay nakakapagpatupad
ng mga batas at patakaran na may kaugnayan sa lahat ng aspeto ng buhay ng mga
Pilipino. Bukod sa korupsiyon, ipinakikita rin ni Rizal ang kawalan ng moralidad at tunay
na pagmamalasakit sa mga Pilipino mula sa simbahan. Sa kabanata, mayroong isang
pagtatalo sa pagitan ng dalawang prayle tungkol sa pagpapakain sa mga mahihirap sa
bayan. Sa halip na magtulungan para sa ikabubuti ng mga tao, nag-aaway ang dalawa at
hindi nagkakasundo sa kung ano ang tamang gawin. Sa kabanatang ito, ipinapakita rin ni
Rizal ang kanyang pagtitiwala sa mga Pilipino tulad ni Elias, na mayroong kakayahang
magdulot ng pagbabago sa kanilang bayan. Sa pamamagitan ng karakter ni Elias,
ipinapakita ni Rizal ang mga isyung kinakaharap ng bansa at ang mga hamon sa mga
mamamayan upang magkaroon ng tunay na kalayaan at pagbabago. Sa pangkalahatan,
ang kabanatang "Sa Simbahan" ay nagpapakita ng mga suliranin at korupsiyon sa loob ng
simbahan sa Pilipinas noong panahon ng kolonyalismo ng Espanya. Ipinapakita rin nito
ang kawalan ng moralidad at pagmamalasakit sa mga Pilipino na dapat ay nasa gitna ng
layunin ng simbahan. Sa pamamagitan ng kabanatang ito, ipinapakita ni Rizal ang
kanyang paniniwala na ang pagbabago ay dapat manggaling mismo sa mga mamamayan,
at hindi sa mga nasa kapangyarihan.
VII. Rekomendasyon para sa susunod babasa
Kung ikaw ay susunod na magbabasa ng kabanatang "Sa Simbahan" ng Noli Me
Tangere, narito ang ilang mga rekomendasyon:
1. Maunawaan ang konteksto ng panahon. Mahalagang maunawaan ang kalagayan ng
Pilipinas noong panahon ng kolonyalismo ng Espanya upang mas maintindihan ang mga
suliranin na ipinakikita sa kabanata. Basahin ang mga kasaysayan at impormasyon
tungkol sa panahon na iyon upang mas maunawaan ang mga pangyayari at mga
pagkakataon.
2. Bigyang-pansin ang mga detalye. Sa kabanata, maraming mga detalye tungkol sa
simbahan at mga prayle na nagpapakita ng kalagayan ng mga Pilipino sa panahon ng
kolonyalismo ng Espanya. Basahin nang maayos ang mga detalye upang mas
maintindihan ang mga suliranin at mga hamon na kinakaharap ng mga Pilipino sa
panahong iyon.
3. Tukuyin ang mga pangunahing paksa. Ang mga pangunahing paksa ng kabanata ay
ang korupsiyon sa simbahan, ang kawalan ng moralidad, at ang kawalan ng
pagmamalasakit sa mga Pilipino. Tukuyin ang mga ito at bigyang-pansin ang mga
halimbawa at sitwasyon na nagpapakita ng mga ito.
4. Tugunan ang mga tanong. Sa pagbabasa, magtanong at mag-isip tungkol sa mga
suliranin at mga hamon na ipinakikita sa kabanata. Tingnan kung paano ito
nakakaapekto sa mga Pilipino noong panahon na iyon at kung paano ito nakakaapekto sa
kasalukuyang panahon.