Ბაროკოს ატქიტექტურა

XVII-XVIII საუკუნეებში ბაროკოს არქიტექტურული სტილი მთელს

ევროპის მასშტაბზე დომინირებდა. Ბსენებული მიმდინარეობა, რომელიც სათავეს
რომში იღებს, თავიდან იტალიაში გავრცელდა, შემდეგ ევროპაში და საბოლოოდ
ევროპული კოლონიზაციის შედეგად სხვა ქვეყნებსაც მოედო. Ბაროკოს არქიტექტურა
რენესანსის პერიოდის შემდეგ აღმოცენდა და ცნობილია თავისი დახვეწილი
დეტალებით, რთული გეომეტრიული აგებულებით, ნათელი ფერებითა და
შიშისმომგვრელი სიდიადით. Ბაროკოს ხანის ხელოვნება შთაგონებული იქნა
იმდროინდელ ევროპაში მომხდარი მკვეთრი სოციალური და პოლიტიკური
ცვლილებებით, კონკრეტულად კი პროტესტანდული რეფორმაციითა და
ოცდაათწლიანი ომით. ღესდღეონით ბაროკოს არქიტექტურა ევროპის ისტორიაში
ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მიმდინარეობაა. Ბსენებულ სტილში აგებული
შენობების უამრავი მაგალითი არსებობს, მაგრამ ,მიმაჩნია, რომ ყველაზე
თვალსაჩინო მაგალითებია: ვერსალის სასახლე, წმინდა პეტრეს ტაძარი და წმინდა
პავლეს ტაძარი.

Ბერსალის სასახლე ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი სამეფო ნაგებობაა

მთელს დედამიწაზე. Ბს საფრანგეთის მონარქმა, ლუი XIV, ააგო, რომელიც ქყვეყანას
1643-1715 წლებში მართავდა. Ბავიდან ვერსალი პატარა სანადირო ლოკაცია იყო,
რომელიც ლუის უყვარდა. Ბეფემ ამ ტერიტორიის მასიურუ გაფართოება დააფინანსა,
რომლის შედეგადაც დღევანდელი შენობა მივიღეთ. Ბუი XIV-ემ სამეფო რეზიდენცია
ვერსალის სასახლეში გადმოიტანა, რამაც შენობა ფაქტობრივად საფრანგეთის
პოლიტიკურ ცენტრად აქცია და პარიზი ჩაანაცვლა, რომელიც 19 კილომეტრის
მანძილზე მდებარეობდა. Ბისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე, ვერსლის სასახლე
1979 წელს იუნესკოს მსოფლი მემკვიდრეობის სიაში შევიდა,

Ბერსალის სასახლე ბაროკოს სტილის ყველა მნიშვნელოვან ელემენტს ასახავს.

Ბთამბეჭდავია სარკეების დარბაზი, რომელიც Ბაგებობის ერთ-ერთი ყველზე
ცნობილი ოთახია. Ბრთი მხარე დიდი თაღოვანი ფანჯრებით არის გაფორმებული,
რომლებიც ბუნებრივი სხივის უზარმაზარ წყაროს უშვებს ოთახში, ხოლო მეორე
მხარე სარკეების გიგანტური მასივით არის მოპირკეთებული. Ბაროკოს პერიოდში
სარკისებული მინა ძალიან ძვირი მასალა იყო, მაგრამ ლუი-XIV-ს საკმარისზე მეტი
სახსრები ჰქონდა რომ მდიდრული მასალებით მოეპირკეთებინა სასახლე. Ბარკეების
დარბაზში ასევე გვხვდება ათეულობით მარმარილოსა და მოოქროვილ ქანდაკეკბებს,
უცხო ავეჯს, ოქროს ფოთლის დეკორაცოებსა და გრანდიოზულად მოხატულ
ბაროკოს ფრესკებს.

Ბთავარი სასახლის შენობის გარდა, ვერსალი გარშემორტყმულია ბაღების,

ბილიკებისა და შადრევნების ფართო ქსელით. Ბს ყველაფერი ბაროკოს ქანდაკებების
უფრო მეტ ნამუშევრებს მოიცავს, განსაკუთრებით კი ორნამენტულ შადრევნებში,
რომლებიც მთელს ტერიტორიაზე გვხვდება. ვერსალი ისეთი გრძელი, სწორი ბაღის
ერთ-ერთი ყველაზე ადრეული მაგალითია, რომელიც ხაზოვანი ღერძის გასწვრივ
არის გადაჭიმული. ასეთივე დიზაინი შემდგომში მთელს ევროპაში გადაიღეს ისეთ
ადგილებში, როგორებიცაა კაზერტის სამეფოსასახლე იტალიაში, შენბრუნის
სასახლე ვენაში და დროტნინგჰოლმის სასახლე სტოკჰოლმში.

რაც შეეხება წმინდა პეტრეს მოედანს ან პიაცა სან პიეტროს, რომელიც

ვატიკანში მდებარეობს, რომის ცენტრში. მოედნის გეგმა ყოფილ რომაულ იპოდრომს
შეესაბამება. ის ჩაიფიქრა ჯან ლორენცო ბერნინიმ, ბაროკოს ეპოქის ერთ-ერთმა
უდიდესმა მოქანდაკემ. ბერნინიმ მრავალი შადრევანი დააპროექტა რომის დიდ
მოედანზე, მათ შორის პიაცა ნავონა და პიაცა დი ესპანია. წმინდა პეტრეს მოედანი
ისეთი ბაროკოს არქიტექტურის რამდენიმე განსხვავებული ელემენტით შეიქმნა
,როგორიცაა ელიფსური გეგმა და რთული ბაროკოს სკულპტურები კოლონადის
თავზე. პიაცას ზუსტი ცენტრი მონიშნულია ძველი ეგვიპტური ობელისკით, ერთ-
ერთი იმ რამდენიმედან, რომელიც ანტიკურ რომში იმდროინდელმა იმპერატორებმა
ჩამოიტანეს.

ბერნინის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ქანდაკებაა ბალდაკინო, რომელიც

მდებარეობს წმინდა პეტრეს გუმბათის პირდაპირ. ნაგებობა თითქმის 30 მეტრის
სიმაღლეზეა აღმართული და ჩამოსხმული ბრინჯაოსგან არის დამზადებული. მას
აქვს ოთხი სოლომონის სვეტი, რომლებიც მხარს უჭერენ დიდ ჭერს, რომელიც
პერსპექტივის მეშვეობით ოსტატურად ქმნის ნაჭრის სიმძიმის ეფექტს.
სოლომონური ან სპირალური სვეტი დიზაინის ის ელემენტი იყო , რომელმაც დიდი
პოპულარობა მოიპოვა ბაროკოს ხანაში. ბაროკოს უამრავი შენობა იყენებს ამ სვეტებს
მათ ფასადებში და ისინი იმ ხანის მრავალ საკურთხეველშიც გვხვდება.

და ბოლოს ,წმინდა პავლეს ტაძარი,რომელიც უდიდესი ეკლესიაა ინგლისის

დედაქალაქ ლონდონში. ნაგებობა ბაროკოს არქიტექტურის ერთ-ერთი უდიდესი
მაგალითია მთელს მსოფლიოში. იგი დააპროექტა სერ. კრისტოფერ რენიმ,
ინგლისელი არქიტექტორმა, რომელიც პასუხისმგებელია 1666 წელს ლონდონის
დიდი ხანძრის შემდეგ აშენებულ მრავალ შენობაზე. სამუშაოები სენტ-პავლზე
დაიწყო 1675 წელს და დასრულდა 1710 წელს. ეკლესია 250 წელზე მეტი ხნის
განმავლობაში ყველაზე მაღალი ნაგებობა იყო ლონდონში მანამ , სანამ 1960-იან
წლებში ქალაქში თანამედროვე ცათამბჯენები არ აშენდა.

მიუხედავად იმისა, რომ ეკლესიის ექსტერიერი უფრო დახვეწილი და მკაცრია,

წმინდა პავლეს ინტერიერი ბაროკოს სტილის ბევრ კლასიკურ ელემენტს ასახავს.
დახვეწილი ფრესკები და ოქრო გამოყენებულია ჭერზე და ცენტრალურ გუმბათზე.
ინგლისის ზოგიერთი უდიდესი ეროვნული გმირის სამარხების ნახვაც კი
შესაძლებელია საკათედრო ტაძრის საძვალეში. ლორდ ჰორაციო ნელსონი, არტურ
უელსლი ველინგტონის ჰერცოგი და თავად სერ კრისტოფერ რენი ყველანი
დაკრძალულნი არიან წმინდა პავლეს ქვეშ, ბევრ სხვა ცნობილ ისტორიულ
ფიგურასთან ერთად.

ბაროკოს არქიტექტურა მსოფლიოში ერთ-ერთი პირველი

ინტერკონტინენტური შენობების ფორმაა. იგი კოლონიზაციის მეშვეობით ბაროკოს
ხანაში ევროპიდან მსოფლიოს სხვა ნაწილებში გავრცელდა. ბევრი ბაროკოს სასახლე,
ეკლესია და საზოგადოებრივი მოედანი შეიძლება მოიძებნოს მთელს მსოფლიოში,
ხოლო დედამიწაზე ყველაზე ცნობადი ნაგებობები, როგორიცაა ვერსალის სასახლე
და ტრევის შადრევანი, ბაროკოს სტილში შეიქმნა. ბაროკოს არქიტექტურის ყველა ეს
ნამუშევარი ჯერ კიდევ ემსახურება თავის თავდაპირველ ძირითად ფუნქციას:
შთააგონებს ადამიანებს და გვავსებს შიშითა და გაოცებით.