Professional Documents
Culture Documents
Tan 1938 Ilkkanun 27
Tan 1938 Ilkkanun 27
BUGUN
(YEDIGÜH I ün fevlialade Yıl·
,,,
remn,
1 baıı sayısı çıktı. Ahnz ve oku·
İkinci Tab'ı çıktı. 350: l~ tablo SALI Z7 tıllanun 1938 TAN EVİ lnanbul Ankcıra cad. 102 Dördüncü Yıl-No: 1224 yun uz.
Ciltli 130 Kuruş .!.._ KANAAT TELGRAF: TAN, ISTANBUL TELEFON: 24310, 24318, 24319
• • •
Milli Şefimlz ismet lnönü, T·am ittifakla
''Değişmez,, Genel Başkanlığa Seçildi
Cüm.h urreisimiz
Seçimden Sonra
Nutkunda Dedi ki:
"Vata nd aşl arım
Emin Olsunlar ki, Millet
idaresinde Lüzumlu Görülecek Tedbirl eri,
zamanında ve Kararın da Almakta Asla
Tereddüt Etmiyeceğiz 11
Ankara, 26 (TAN muhabirinden) - Cümhuriyet Halk
Partisi beşinci Kurultayı, 591 parti mebusu ve delegenin iştira
kile saat 10 da Büyük Millet Meclisi salonunda Parti Umumi
Reis Vekili Celal Bayarın başkanlığında toplandı. Öğleden ev-
vel ve sonra olmak üzere iki celse aktederek mesaisini bitirdi.
Parti tüzüğünün Genel başkanlık hakkındaki maddesinin de-
ğiştirilmesi teklifi ittifakla tasvip edildi.
Bu değişikliğe göre, Partinin Banisi ve Ebedi Başkanı Türkiye Cüm-
huriyetinin müessisi olan Kemal Atatürktür. Partinin "Değişmez,, Genel
Başkanı Ismet Jnonildür.
Tüzüte 7apll"Ol!k 1adilit .Jrör:üaiilür.k _pauhtalii_.ü lv JIÖ~ .aldı
uır ve L.-umnurı.)'t:~ na:uc Partisinin Türk riill"ıeli içın bir bııık ve bera-
berlik sembqlii olduğunu tebarüz ettirdiler. Bundan sonra, Cümnurreisi
Ismet Inönü kürsiiye gelerek çok mühim bir nutuk söyledi. Milli Şefimiz,
bu nutkunda bilhassa dedi ki:
Halk Parti.inin Banin ve Ebedi Btlflıanı Kemal ATATORK
Halk Partiainin deği1me:z Ba,kdnı Şefimiz ismet INôNO
~~~~~~~~~~~~~~~~Nutuktan MüMm Pa~a~r
PARTi KURULTAYININ KARARI 1 Vatandaşlarım emin olsunlar ki, uyanık, dikkatli ve vazife
beşeri her duygunun üstünde tutan vazife sahipleri olarak, millet idare·
issini BÜYÜK TEZAHÜRAT ARASINDA
sinde lüzumlu görülecek tedbirleri, zamanında ve kararında almakta asla
•
etmiyeceğiz•
Kurultay 2 Celsede·
DeğişmezBaşkanı Hiçbir mllletin kendine vygun gördüğü bir tedbir bizim memleketi-
mizde taklit olunamaz. Hiçbir vatandaş kanunların kendisine temin etti-
ği nimetlerden mahrum edilemez. Huzur içinde, müşterek vatanın yük-
Mesaisini Bitirdi,
İsmet İNÖNÜdür
selmesine çalışmak sahası, bütün vatandaşlar için açıktır.
•
Bence, Ebedi Şefimiz Atatürkün kendisine kadar ve kendisinden
Tüzük Değiştirildi
sonra, burada ve diğer memleketlerde yapılan milli mücadelelerden en
Cümhurreisinin Sözleri, Halk Hakimiyeti ve kıymetli farikasını bu Kurultay ve onun manası teşkil etmektedir. Celil Bayar Genel Başkan Vekilliğine, Refik
Büyük Kurultayın duygusunu söylediğime emin olarak, bütün gele-
Demokrasi Düsturunun Bu Topraklarda Ne cek kurultaylar l!dına da Atatürke karşı hiçbir zaman solmıyacak olan Saydam Genel Sekreterliğe Tayin Edildiler,
~adar Sağlam Olduğunun Yeni Bir Delilidir
sevgi ve tazim hislerimizi üade etmekle şeref duyarım.
Topla ntıda Bir Çok Hatipler Sös Söylediler
Yazan: Sabiha Zekeriya SER T EL
•
Sağlam bünyeli, yüksek is!idath asil bir milletin siyasi hayatına is- •
tikamet vermek iddiasındayız. Geçmiş tarihin fırtınaları içinde geç ve Ankara, 26 (TAN muhabirinden) - Halk Partisi Kurul-
J..f alk Partisi tarihi topluluklanndan beşincisini akdetti. eksik kalmı~ taraflarımızı, süratle tamamlamak ve ilerletmek vaziyetin- yı bu sabah saat onda Büyük Millet lUeclisinin içtima salonun
Büyük şefimiz İsmet lnönünü Genel başkanlığa seç- deyiz. Milletlerin geçimsiz ve biribirine emniyetsiz bulundukları bir 2!1· da toplandı. İçtimada, Partinin 37 mebusu ve vilayetlerden
~e Parti, yalnız kendi reyini değil, bütün milletin mandayız. Milletlerin bir aile efradı gibi, biribirinin dertlerini anlıyarak. gelen 216 delegesi hazır bulundular. Bütün parti mebusları ve
~ini kullanmıştır. Bu intihabın ve Kurultayda söylenen bu küçük kiirenin kucağında, kardeşçe yaşıyabilmeleri aziz emelimizdir delegeler, daha saat 9 dan itibaren Meclise gelmeğe başlamış
~tukların en mühim manası, halk hakimiyetini bir daha bu (Cümhurreiftmizin nutkunu altıncı aaylamıula bulacaluını:z) ve ondan evvel salonda yerlerini almış bulunuyorlardı.
tsüden gür sesle ilin etmesidir. Üyeler kapıdan girerken, kendileri için hazırlanmış zarflar içinde
·- ~urul~ayın ruznamesi, Genel Sekreterliğin tezkeresi ve Parti tüzüğü lji-
" Büyük şefimiz İsrnet İnönünün, sayın Başvekil Celal Bayarın sami bı vesikalar dağıtılıyordu. Salonda oturacak yer kalmamıştı. İkişer kişi
""""
it rıutukları, Atatürk hakkındaki duygu ve minnetlerimizi bir daha ya- ' Murahhaslar Ankarada Toplandllar / lik saylav sıralarında üçer üçer oturuluyor. Bir çokları başkanlık kürsü-
>lllağa vesile oldu. Atatürkün mukaddes hatırasına tahsis ettiğimiz he- sünün yan taraflarında ayakta duruyordu.
"ı~&nlı dakikalarda bu acımızı bir daha kuvvetle yaşadık, onun unuta- I·· 1 Dinleyici sıraları da, sabah celsesinin yoklama, seçim gibi merasi-
~~cağımız büyük varlığı önünde bir daha hürmet ve minnetimizi duy
J\.tatürkün ölümü ile Halk Partisi ebedi şefini kaybetti. Fakat onun
Birinci Köy ve Ziraat , me münhasır kalacağı bilinmesine rağmen dopdolu idi.
Başbakan Celal Bayar, Partinin umumi reis vekili sıfatiyle Başkan
lık makamını işgal ederek yoklama yapıl!lcağını söyledi: En genç iki
' bu millete miras bıraktığı büyük inkılabı, bu inkılabın başarılma-
~a~.ifelerini İsmet İnönünün omuzlarına yüklerken, bütün millet büyük !:
l\ ıtınıatla, bu vazüelerin hakkiyle yapılacağına, hatta çok daha ilerile- ı . lı
Kongresi Başlıyor ! delege, Etem Mendres (Aydın), Mithat Turoğlu (İçel) katip yerine geçti-
ler. Yoklama yapıldı.
&evkcdileceğine kanidir.
Ankara, Z6 (TAN Muhabirin-
den) - Birinci köy ve zirsat
kongre müzakerelerini takip e- Celcil Bayar ToplantıJI Açıyor
debilmek için masraflara katla-
\ ~üyi.ık şefimiz İsmet İnönünün P.arti kürsüsünden, parti üyelerine kalkınma konp"esi, yarm, saat 1
~ lllıllete hitaben söylediği sözler, bu kanaati kuvvetlendirecek, her kal narak buraya relmi~lerdir. Bundan sonra CelAl Bayar kısa bir nutukla Kurultayı açtı. Türk
11 de Büyük Mmet Meclisi sa-
eınniyet verecek granit kadar kuvvetli fikrlerdir. lonunda Başvekil Celil Bayann
Program harici gösterilen hu milletinin, ebedi Şefi Atatürkün gün gibi aydın ve ateşli varlığından,
~I " Bu anda omuzlarımda bulunan Genel Başkanlık vazifesini, Parti- nutku ile açılacaktır. Vilayet alika karpsmda Ziraat VekAle- maddeten de olsa, mahrum kalışını anlatırken, Başvekilin sesi hüzün ve
'.~ '-'e milletimizin gaye ve maksadına uygun bir şekilde ifa ·için bütün lerden kongreye iştirak edecek ti ve Halkevi bu köylülere güç- heyecanla kısılıyordu. Celal Bayar, nutltunda dedi ki:
lığımı sarfedeceğim .., bütün murahhaslar, Ankarada lükle yatacak yer temin edebil-
"Arkadaşlar,
Mi l:lunun böyle olacağında, bu toprakta yaşayan hiç bir vatandaşın toplan~ış bulunuyorlar. Yakın mişlerdir. Kongrenin mesaisi
Cümhuriyet Halk partisinin, üsnomal Büyük Kurultayı açılmıştır.
ı. l>hesi yoktur. İsmet İnönünün bütün hayatı, bu iddianın canlı vesika- uzak köylerden yüzlerce köylü, bir kaç ~n sürecektir.
Partimizin, dejişmez genel baıkanı ve kurucusu, büyük Türk milletinin
~dır. :1 sinesinden yarattığı muphhas ideali ve kurtarıcısı, Kemal Atatürk
(Sonu: Sa. 9 Sf1. 2) ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~• ~~n~nsm varlığına, ebe~ şuurun~ ~tik~ etmiş b~unuyo~ '
(Sonu: Sa. 9 sn. 4l
z
BELEDiYEDE:
Mahlut Yağ
Satışı lşi
S - Ecnebller bizim ianıl
Tetkik Ediligor Lutfi Kırdar Gece Yarısı Fatihte AzlıkTalebeleri luulardan bahsederken 1!._~
Bazı yağcıların mahlut yağ imal Bugün Ankaraya
H İçin Türkçe kelimesini kullanmadığı ~
de, gazetenizde yine Her" Bil
ederek plyuaya sürdükleri hakkında
ki ihbar üzerine belediye lazun ge-
len tahkikata başlam!Jbr.
areket Edecek BirGenci 7Yerinden Dersi Arttırıldı
kr diye yazıyorsunuz?
C - Ecnebiler başka memleke~
Ancak, ilk tetkikler, iddia edildiği ---0- lere ait şahıslardan bahsederken mu
gibi halkın sıhhatına teveccüh edil·
miş bir "suikast,, mevcut olmadığını
Ekonomi Müıavere Vurup Öldürdüler Maarifin Kararı Dün
Tebliii Edildi
laka kendi lisanlarında Bay ınanaSl
üade eden kelimeyi kullanmaz1a1'·
Pek çok kereler Bey, veya Bay, ?d~
göstermiştir. Heyeti Toplandı -:ı 1yö, Mister kullandıkları vakidir· /.);
Belediye doktorları ve zabıta semt, Katil Rifat Dün Yakalandı İstanbul Maarif müdürlüğü azlık si de vakidir. Ecnebilerin her yaP -
semt isimleri mevzuubahis olan mü-
esseselerden ve diğer yağcılardan nu diği için gömülmesine müsaade e- mekteplerinde Türk dilinin ve yazısı tıklarını taklide mecbur değiliz. 8;:
muneler alarak tahlil için kimyaha- dilmiştir. nın hakkile öğretilmesini temin malt- Hitler dediğitniz gibi, Bay Hitıer
neye göndermişlerdir. Netice, tahlil Makbule ne diyor? sadile yeni bir karar vermiştir. diyebiliriz. Bunun mutlak bir kaide-
raporlan geldikten sonra bellı ola- Makbule kendisile gorüşen b!r mu- Türkçe el yazısı şekli, dört sene· si yoktur.
caktır. harririmize şunları söylemiştir: denberi değiştiği ve halen bütün ilk :tf..
Diger taraftan Ticaret oda..<n da, - Bundan be§ ay evvel ben .Kocam ve orta mekteplerimizde yenı yazı S - Meçzuu yerli olan tl-
yağlar hakkında bir rapor hazırlıya Şaban ile beraber Susurlukta bulu- bünyesine göre talebeye tedrisat ya- yatro eaerlerinin, Anadol'
rak İktısat Vekaletine göndermiştir. nuyordum. Kocam orada demiryolu pıldığı halde azlık mekteplerinde, ya- lehçe ve ıstılahları ile yazıl '
ması d ...
Kasımpaıahlar Yol
ve köprü inşaatlarında çalışıyordu. zı dersi hala, bu mekteplerin daimi
. · f d ~
mua11 ım1erı tara ın an ve ~ransızca
ogru mud ur.? ıerd'
Hasanın babası Rifat da burada ka-
istiyorlar tipti. Kendilerini bu suretle tanı - yazı sistemine göre öğretilmektedir. C -:- Mevzuu yerli ola~ eser il't
Bu suretle eski usul üzerine vazıyı eğer tıpler de Anadolu tıpleri il'
Kasımpaşada oturan halk, arala - ml§tım. Dün Şehzadebaşında bir si-
nnda tanzim ettikleri bir mazbata i- nemaya gittim. Oradan çıktığım za- öğrenen bir talebe, resmi bir mek- bunların kendi l~h~ ve ıstılahlafl fst"
tebe naklettiği takdirde yazı husu _ konuşmaları tabildır. Fakat bir ol_
le dün belediyeye müracaat ederek man Hasana rastladım. Bana: "Abla,
sunda tamamile bir cahil vaziyetine bullunun bu lisanı kullanması d
yolsuzluktan şikayet etmişlerdir. Ka beni takip ediyorlar, rica ederim se-
sımpaşalıların hazırladıkları mazba- ninle beraber sizin eve gidelim de düşmektedir. Azlık mekteplerinden ru değildir.
ta vali ve belediye reisi Lutfi Kır bu gece orada yatayım,, dedı. Ben resmi mekteplere nakleden b!r çok '1- • • R"""-
dara verilmiştir. de eski ahbablığımıza sığınarak bu talebe velilerinin bu husustaki siki- S - ~emleke~ımızde -,,,ı
teklifi kabul ettim ve eve giderken yetleri üzerine Maarif miıdiırlüğü Ermenı, Y ahudı cemaıd
Beyoğlu Caddeleri onu öldürdüler.,, azlık mekteplerindeki yazı dersi me- gibi bir Alman cemaati dt tJ(ll
Sulanıyor selesini de halletmiş ve haftada iki mıdır? Bizde ne kadar Al,,.,,
Verilen karar üzerine belediye DENiZ VE LlMAı\{DA: saatten ibaret olan bu dersin de bu tebaası vardır? _11
mekteplerdeki resmi Türk muallim-
temizlik teşkilatı dün akşamdan iti- C - Bizde. Rum, Ermeni, Yab~
baren Beyoğlu caddelerini, gece yı Karaya Oturan ~unan ler tarafından ve yeni yazı sistemi- gibi Alman cemaati yoktur. M#
kamıya başlamıştır. Caddeler hafta- ne göre verilmesine karar vermiştir. kette mevcut Almanlar ecnebi~
da üç defa ve tazyikli su ile yıkana Vapuru Kurtaraldı Maarif idarsi, bu kararını verirken dilirler. Diğer cemaatler burada !ır
eaktır. mektep muhitinden, hatta türkçe muş, büyümüş, devlete karşı her _
* Belediye §Ubeleri bapnühendis-
leri, dün sabahleyin belediye reisi
Gelibolu civarında karaya oturan
Yunan bandıralı Aya Marina vapu- ders saatlerinden başka türkçe ko- lü vatandaş mükellefiyetlerini ~
nuşmak ve türkçe işitmek imkanla- lenmiş cemaatlerdir. Bizim teba dl
ru Gemi kurtarma şirketinin Hora
muavini Lutfi Aksoyun nezdinde top za dahildirler. Ecnebiler vatan~daf
vapuru tarafından kurtarılmıştır. Va rından mahnım kalan talebenin, haf-
lanarak §Ubelere tevzi edilmiş bulu- purun arızası yoktur.
ğildirler. Tebaamıza girmiş
nan yüz bin liralık paranın ne su - tada hiç olmazsa iki saat daha türk- varsa bile pek azdır. Hakiki mı~
Şehir Vapurlarının Tamiri çe muallimlcrile temas edereic ana- nı devletin neşrettiği umumi ııil!uS
retle yol tamiratına sarfedileceği
Denizbank şehir vapurlarını ta -
hakkında konupnU§lardır. dili benimsemelerini temin hususu cetvelinde bulabilirsiniz.
* Pangaltıdaki pazar yerinin kıs
men ufal~ kısmen de parke olarak
mir etmiye devam etmektedir. Kı
nalıada vapuru dahili aksamı değfş
nu da gözönünde bulundurmu§tur.
Dün alakadar mekteplere tebliğ S - Ecnebller
* 4fl"
Tür"!!!...,,
tirilerek yeni bir hale getirilmıştir.
inpsına karar verilmiştir. Heybeliada, Burgaz ve Kalamış va- edilen bu karara göre, her sınıfta bu lıilinde ev, arazi, aparı.,•-:_ ;
purlan da ıam1r '6rmektedirler. g1lne bdar haftada okutulan den tarla, 11ibi miilklfn ,.ılı. o
saatlerine IJd ilet daha illve ecUı. llıblllrls- ınl1
~ f t .... • ~ ....... ş'elürleıde ..,..,..,
c-
dersleri tftrkce. tamı. ~ ~ ôımüı mtsmkllndW.
'ı'lfff...,1 ~ 'ZI~ JDmii ıw!=J:'Vr'ltıl!Mı
ücret muJrablltnde verllecektlr.
4 TAN 27-12-938 ~
. TEŞEKKÜR
.M... a h k : e m e l e r d'e ·
'
SAK : Reve/:e
16.45 Berlin kısa dalgası: Opera d•W
retlerden danslar, 20 Berlin kıs& er~ (
~'i{ı görülmemiş
sı: Richard Vagner'in "TannhaeUS vşrf
Hırsızlıktan Ahırkapıdaki
1 •
~
1939 senesinin büyük
filmler serisinde birinci olan
perası, (21.30: İkinci perdesi). 21 p~
Bu akşam Türk gecesi neşriyatı va: "ChAteau hanet,, isimli opera 0 pe!
Ç 1L G 1N BA K 1R E
;
.Suçlu Genç, ·~ . \._. ..., . / yapacak olan Philips PCJ istasyonun 21 Peşte: Vagnerin "Lohengrlıtıı
Tren Kazası I ." . ~· .fll müteharrik anteni dünyada mevcut Oda Muılklıl:
~~· Fransızca sözlü, şaheseri gösterecek tir. mürsile istasyonları arasında iktida- Resitaller : ,J'
Ağladı Nasıl Olmuş? 1119
Baş Rollerde: rı, büyüklüğü ile en mütekanıilidir.
p· ııtıtl ,
1
9.4!5 Berlln kısa dalgası: ıY . ,_rıo ,
tali, 15.45 Berlln kısa dalgası: Piş:ıtıı'
Sultanahmet sulh birinci ceza mah •tRt~E· ltl'X:'tl IRENE DUNNE İstasyon halen 60 kilovatla çalışmak- Keman konseri, 16.15 Prag: ffal~
Müddeiumumilik dün, lokomotifle .,_..._.__ ve MELVYN DOUGLAS ta olmasına rağmen icabıı ıa 1500 - ları, 18.30 Prag: Çocuk Konserı..
kemesi, dün, bir hırsızlık davasını tet toslaşmak isterken yaralanan Ahır -
. 2000 kilovat takatile çalışabilecek bir
kik etti.
kapıda Çadırcı çıkmazında on numa- Fiyatlarda zam yoktur. Dans M uslklıl : ~' ~-:
Suçlu Mahmutpaşada bir otelde o- rada oturan Selanik muhacirlerin - ıli-iiii!!--"~!ii!!!!i~~~~~~!!i!!~~piiiii~~~~~!iiiii!!~~~~~!!!!!!!!ii!!i~~·-. 1
iktidarda inşa edilmiştir. 19.15: Bükreş: 20 Varşova: ccaı J!"~
turan Adanalı İsmail oğlu Salahat- rışık musiki), 22.15 Bükreş: PlA: ~
den otuz yaşlarında Yusuf oğlu Mus- ~
tindi. Şikayetçisi olan otel s ıhibi Ah re musikisi.
met davasını izah ederken:
tafa hakkındaki tahkikatla meşgul ol Akşam Yarm S ÜMER Sinemasmda ==========....---e:el
muştur. Mustafa evvelki gün bir dü- lsTLKLAL eA 0: , 3
- Bu genç bizim otelde pansiyo -
ğüne gitmiş, akşama kadar içmiş, zil- İlk defa gösterilecek olan - KOMEDi ı<l'sa.11 ~~J
ner olarak kalıyordu. Biz yazın Ada-- 27 - 12 - 938 t 2o,sO
ya gittik. Bir gün odasında 50 lira
zurna evine dönmüştür. Sigal'a içer-
ken ağızlığı hatırına gelmiş ve ken-
FER ·NAN D EL akşamı şaa
ASMoP
ı:;
kıymetindeki halımızı alarak götür-
müş. Hizmetçi kadın bunu bize ha-
di kendine: ELVIRE P O P ESCO 5pe~
- Ha, demiş.. Onu dt?miryolundan - - -- -- - - - - 9) 6'
ber verdi. Halıyı satmıştır, dedi. ve DUVALLES ..._,_......,.~:R Bu akşam saat ~,.,oıı
geçerken düşürdüm. Gidip lamba ile
Hak.im ,suçluya söz verdi. O da anyayım. tarafından bir suretifevkalade yaratılan (RAHMET Ef'et
kendini şöyle tnüdafaa ediyordu: büyük oper ıc!il·
Biraz sonra eline gaz lambasını al-
İ K İ
,
- Bay hakim, ben lise mezunu _
mış, demiryoluna çıkmış ve ağızlığını AÇIK GÖZ Her Perşembe
1
bıl
Büyük Maellr 'i!J"
~
yum. Bu sene mektebe devam edeme· aramıya başlamıştır. Bu sırada tren Neşeli, kahkahalı ve eğlen celi filmini görürseniz. gecesi f'~
dim. Babam her ay Adanadan bana gelmiş, fakat başı dönen Mustafa yol si -.;e ııe
BÜTÜN SENENiZ NEŞ'E~ Geçecektir._ 2 SAATLiK KAHKA HA TUFANI Cumarte (15)
para gönderirdi. O ay hastalandım. dan bile çekilmiye lüzum görmemiş ~~~~~~~~~~~~....,;;;;~~~~~~~~!!i!!!~~~~~~~~!iiiiiiiii"~!!!!!~~~~ -· matine saa~-
Otelde yalnızca ve parasız kı:ıldım. tir. Makinist bunun farkına varmış,
Kimseyi tanımazdım. BÜ halıyı al- ve derhal treni durdurmak istemiş, YARIN AKŞAM 'l•
dım . Birisine rehin koyarak sekiz li- Mustafa bu sırada toslaşır gibi kafa- . •• . cssterı
ra aldım. Babam para gönderince a- sını lokomotifin ön siperine çarpa-
lacaktım. Para gelmedi. Sol'lrst halı rak ağır surette yaralanmıştı':'. Ya -
MELEK
Senenın en GÜZEL - EN MUHTEŞEM ve
mesi şerefine büyük GALA gecesi
en nefis filmının ılk g
satıldı. Ben onu tazmin etmıye ha· ralı Cerrahpaşa hastanesine kaldı
rı.lmıştır. Verilee~k rapora göre, tah. Sinemasında
zırım.
kıkata devam edilecektir.
Suçlu, bundan sonra ağladı ve:
-
şey yapmadım.
Ben
-Y'AN- Q •
Anıt• Mezar ve
Günde&k Gazete
--0---
TAN'ın hedefi: Haber•
de, fikirde.
temiz.
hel'fefde
dDrDlt. umlmf
Istanbulda Ilkmektepler Biz Mimarlar
Yazan: Mimar Şevki BALMUMCt
Osman~!
C"evap için mektuplar 10 kuruı-
Bu zat açılması kararlaştırılmıı altında tensik ve ıslMı olunabildi. ri nazariyatın, sanat t?ndişesi
ık nııl llfı\•ı-ct Ul71mrhr olan Rüştiyeler hakkında bazı dü-
şünceleri havi olarak Muharrem
•• 1289 - 1872 ee Nuruosrnanlyedeld
mektep nümune iptidai mektebi o-
derecesinde, esiridir. Çünkü bu
kısım eserlerin ayn ayn lüzum
·ı......................• l/.i5 - 1836 tarihinde hükumete larak ıslah edildi ve yine bu ta -
rihlerde Sellnikten İstanbula ge-
gösterdikleri bir takım hususiyet-
GONON MESELELERi !
bir rapor vermiştir. Bu raporda o ler vardır ve mahiyetleri itibarile
zamanki ilk tahsil derecesini ve 1263 - 1846 da Mekatibl Rüşti bir arada okuduklan için bu tari- len Abdi Klmil adında blriai asıl
- .....................•. tahsil usullerini kısaca anlattık ye Nezareti yerine Mekitibi Umu- he kadar tstanbulda kızların tahsil yeni usul tedrisatta bulunan ipti-
kısmen fenne kısmen de iline "1a-
yanan bu hususiyetlerin kiil balin
miye Nezareti ihdas olunarak dev- derecesi subyan mektebi derecesini daileri açtı ve bu mekteplerin ted-
Tarihi Filmler tan sonra "Subyan mekteplerini bi-
tirip artık mektep hocasının terbi- letin resmi tarihçisi Esat Efendi
bu dairenin bapna getirildi ve sa-
geçmezdi, yani ancak biraz Kuran
okurlar, namazda okunacak duala-
ris usullerinde büyük bir yenilik
de aanatle imtlzaçlan icap emek-
tedir.
Her medeni millet, mekteplerde yesinden müstağni kalan etfalin yapmıya muvaffak oldu.
daret mektupçu mümeyyizi ve n ezberlerdi. Esasen kızları okut- 1292 - 1875 de İstanbu14a 9 as-
•kuyan evlatlarına tarih ötretiyor
~e tarih ölretmek için milhimce kıil·
müstait olanları tahsili ulumu ede-
biye yani dilediği maksad1nı tabir, farsça mütercimi Kemal Efendi de mamak umumi bir hal, fena bir
yol idi.
keri rüştiyenin açılması pek feyizli Modem ve teknik
geri
müesseseler
sahasında mem- kalmıı
hinihacette tahrirde hatadan vi- ona muavin verildi ve işte bu ta- leketlerde, bu birinci madde ile
fettere dayanıyor. Maksat çomkla- neticeler verdi.
kaye için Ulumu edebiye me-ktebi rihten itibarendir ki, tstanbulda a- 1278 - 1861 de Atmeyd~nında Rüştiye mekteplerinin bundan ifade etmek istediğimiz işler için
ta tarih dersiJli, doğru dürüst otret-
tahsisile orada ulumu edebiye tahsil sıl rüştiye denilen ilk mekteplerin Cevri kalfanın taş mektebinde ilk sonraki safhalarında kayda değer mütehasaıa mimar bulunamamasl
llıektir. Fakat çocuklanınıza, sağ
k~da, iyi şartlarla, beynel-
lanı bir tarih kültürü vermeğt> kar- ettirilmesini tavsiye etmişti. temeli kaU olarak atılmıı bulun - kız rüftiyesi açılmıştı ve bu mek- bir feY görülemiyor. 1324 • 1908
den sonra açılan nümune rüJtiye- milel konkurlar açmak faydalı l·..at-
i• gelen, hatta çocukların tar:h kiil- du. tepteki tecrübeye göre on sene geç
tl lüzumludur. Çünkü bu ;ayooe
R
üştiye mekteplerinin aÇ11- leri de sonralan umum subyan
tiirünü altüst eden bir amil tarihi Esat Efendi bir sene kadar bu meden lstanbulda açılan kız rüş
lilrnlerdir. Yalan yanlı~ b;t aürü
ması lüzumunu gösteren mektebi adını almış ise de şimdi hem iyi ve tam eserlerin temini
meclisi vlli mazbatasında bu mek- memuriyette bulundu ise de esaslı tiyelerinin sayısı sekize çıkmıftı. • hem de yerli mimarlann terakki
llydurmalarla dolu olan bu filmleri o da kaldınlmıştır. Askeri rüfti -
tepler için epeyce şeyler karar - bir şey yapamadı ve Avrupada yeler de bu tarihlerde yerlerini yolundaki hamlelerinin teakup \'e
Cören ~ocuklar, mektep sıralannda
K daha iyi bir randman ver -
ız ve erkek rüştiyelerinin inkişafı mümkün olur.
0trendiklerile taban tabana zıt man laştırılmış, okunacak dersler gös- tahsil etmiş askerlerden meclisi mülkiye rüştiyelerine bırakmış ve
terilmiş ve bunlar hükümdann i- 1923 inkılabında. bütün bu sayılan Bugün burada arzetmek istedi-
:taralar karşısında kalınca, mektf'p· maarif reisi Emin.Paşa da Rumeli ğim mütalea, sanat mefhumumu-
radesine de iktiran etmiş olduğu mesi için subyan mekteplerini de erkek - kız mektepleri ilk mektep
le öğrend !klerioi değil, fakat film- ordulan müşürü olarak İstanbul. zun ikinci çeşit mevzulanna dair-
halde bu raporda bunlardan hiç ele alıp ıslah etmek !Azım geliyor- adı altında bir tek ilk kültür mü·
de gördüklerini üstün tutmağa te- dan uzakla§l1lış olduğu için mua- dir ki. bu kabil işleri (anıt) keli-
bahsolunmıyarak ve onlar gözö- du. Bu mektepler mukaddes birer essesesi haline getirilmiştir.
llıayül gösteriyorlar. Sebebi, filmin mesinin ihtiva ettiği mana dahi·
nüne getirilmlyerek bu teklif üzerine vin Kemal Efendi Mekatibi umu-
bir sü ru·· uyd urmaları ve yalanlan mabetmiş gibi müteassıplar t;ürü- • şte 25 ikincikanunda yüzün- !inde topluyorum.
en cazip şekle koyması ve lıu ·ıl •n
hemen ulumu edebiye mektebinin
açılmasına hükumetçe muvafakat
miye Müdürü adıyla onun yerine
geçirildi.
hu, dinsiz saydıkları Tanzimatçıla· . 1 cüyıldönümü kutlanmak
A
Çocukların hafuasında yaşatacak rı asla bunların yanına yaklaştır
nıtlar:
Günlük hayat şartın -
edilmiş olmasının sebebi anlaşıla lazım gelen ilk mekteplerin bjr a-
§ekilde sunmasıdır. Kemal Efendi, şimdi Davutpaşa madde a-
nmızın dışında;
mıyor. mıyorlardı. Yeni açılan rüştiye • sır içinde geçirmiş olduk.lan te -
Hadise bugün tam manasile be~·· orta mektebi olan ve eski şekli lemi ile doğrudan doğruya ilgili
Raporda "Milstait çocuklar 18 lerde bile resimdir, küfriyaUır. rakki ve tekamül safhası kısaca
bulunmıyan; yalntz, hisse, ruha,
llelnıilel l?ir mesele teşkil etınekte kubbeli iki büyük odadan ibaret bundan ibarettir. Bugün cümhu -
yaşlarına kadar ull.ımu maariften diye haritaları abdesthanelere at- maneviyata hitap eden eserler ol-
\'e buna h bir sürü tarihi tilmler bulunan binayı bir nümune rüş riyet hükumetince ilk tahsile ve-
lüzumu kadar hisse menet olup tırtan bu gürüh elbet subyan mek- duklarından birinci kısımda arz
•ebcb yet vermektedir. l\leseli "Sil· tiyesi haline koyarak ve bizzat ted- rilen kıymet ve ehemmiyet mey-
maksudunu fasih ibarelerle- tabir teplerine el sürdürmezlerdi. Rüş ve izah eylediğim i§lerden ayrı
'\'ey,,, adını taşıyan bir film yapıl dandadır. Bu müessese Türkiyede
ve doğru imla ile tahrire muktedir risatta bulunarak az zaman içinde tiyelerin banisi Kemal Efeııdi bir lırlar.
bıış ve bu Iilmde Silveyş kıuıahnı ilk önce İstanbulda açılmış ve bu-
olurlar. Fünunu kalemlye ve hi - pek küçük yaştaki çocuklara İ Anıt: Bir millet hayatiyP.tlr.in
tapan Ferdioand de Lesseps'in ha- aralık bunları ıslahla meşgul ol - radan imparatorluğun dört bucağı
dematı saireye dair bilgileri de bat- mefahir veya mesaibini yad ve
Yatı tasvir edilmiş, fakat SUve' ka· mamzade gibi yalnız arapça ve mak istedi. Nezaretten çekilmiye na yayılmıştır. Şu halde mesele
kaca açılmış ve açılacak mektep- tekrar için dikilir ve o mtlletin
llalınm fatihi, b:r sürü ask macera- farsça değil, hesap, coğrafya vesa- yalnız İstanbulu değil bütün Tür-
lerde öğrenirler,, denildiğine ba- mecbur olduktan başka tezyifat müteakip nesillerine bir mektep
larının kahramanı olarak göstcrU- ire gibi dersleri de öğreterek hü - kiye kültür alemini alakadar edi-
kılırsa Esat Efendinin açacağı mek bahanesile soluğu ancak Avrupa- olur. Ayni zamanda bir millet me
lbiştir. " •• __._........._ .........., v•.,.ugu ıau.~ r·= p .. ; •·..-...,.ı. Jaat1•ı!Pt'1k
b n .. • >~--- -u- .... ___.... --·• oğlu,
.,..-ı:-
aa aıabllcıı. Avrupada tahsil ef - denJyetfnln hudutlar dışına ~ccın
yazmak öğretecekti. Mektebe de- imtihanlarını yaptırmış ve bu hal hususunda Kültür Bakanlığının Is
abasının hayatı üzerinde oynar.an miş olan Selim Sabit Efendi bile içtimai tezahüratının da ifadesi-
bu oy •• ·•
vam edenlere Evkaf Nezaretınce fevkalade takdiri mucip olmuş ol- tanbuldan ziyade alaka gösterece - dir.
• unu gormu~, acı acı şikayete Süleymaniyedekr mektebe sıra
maaş verilecek ve bu maaş göster- ği, hatta en büyük kültür mües -
b~şlamış ve babasının lıiç bir \"akit duğundan Mektebi Maarifi adliye ' arih huzurunda anıt: Bir
böyle maceralar geçirmediğini hü-
t un
·· b un 1arın uydurma olduj'unu ,
an-
dikleri kabiliyetlere göre artırıla
caktı. ile Mektebi ulıimu edebiye tedris
siyah tahta ve harita gibi ders
koydurmuştu. Şeyhülislamın mü-
sesemiz olan Üniversitenin bfle bu
törene yabancı kalmıyacağı §Üp - T milletin devre devre şahlan
usullerile birlikte terkedilerek ye- hesizdir. mış heyecanının, cisimleşmiş ide-
latnıağa koyulmuş. Meclisi va18Jıın mazbatasında: dahalesile onlan kaldırmıya veo ho-
allerinin ifadesidir.
"Mahallat arasındaki küçük mek- ni rüştiyelerin açılmasına başlan İstanbulun yeni vallsl Ltltfi Kır
De Lesseps'in kendisi hayatta ol- calığı terke mecbur tutulmuştu.
tepler heca ve Kuran talimine tah- mıştır. darın kültür sahasında hayırlı bir Bir millet, cihan karşısında cW--
a.ydı, şüphe yok ki, bir dava ~c-ar ve Bununla beraber 1279 - 1862 ye başlangıç olmak üzere ilk defa bu tiği anıtlarile bir medeniyet notıı
tıaınusunu temizlemete bak:H'iı. Fa· sil olunup selAtini izam hazaratı 1263 - 1846 tarihi ilk mekteple-
doğru bu taassup biraz gevşiyerek
işle meşgul olacağı da tahmin ~ alır ve anıtın bütün kıymeti men-
~t kanun, e\·lidın, ölen baba namı nm vesairenin cesim mektepleri rin ikinci kuruluı tarihi sayılabi bu mekteplerle de uğraşılmıya va- sup olduğu cemiyetin hissiyatın
de yeni açılacak rüıtiyelere tah- lunabilir.
ba hakaret davası açmasına imkln lir. 1278 - 1861 senesine gelinciye kit bulunabildi. O sıralarda fstan- Yüz yıhn bitmesine şurada daha dan fışkırmış bulunmasındad•r.
~ermediği için De Lesseps'in oğlu da sisi münasip olacağı,, gösterilmif kadar kız çocuklarının okutulması bulda - Devlet salnamesine "öre - bir ay var. Bu müddet içinde mat- Anıtın sanat ifadesi sad~e şekil
lilını yapan kumpanyaya müracaat olduğu için rüftiyelere bedel ola· işile uğraıılamamıştı. Subyan mek- 360 subyan mektebi vardı. Bunla- ve hacminde olmayıp daha ;iyade
ttıni§ ve sızlanmııJ, kumpanya r.ı:ı;,11. rak ilk açılan ultlmu edebiye mek- buat da bir kültür seferberliği i-
teplerinde kızlarla erkek çocuklar rın onda biri iptidai mektebi adı üzerinde ~alıpn sanatklrlann ebe•
taatı takdir etmekle beraber, yaptı tebine Kanuninin Süleymaniyede lan ederek alakadarlar, yüz sene-
re verdikleri ruhtadır.
L ve piyasaya çıkardıkı eseri de ge- Tiryaki çarşısı bqındald subvan lik kültür tarihimize, tedris usul-
~ almak istememiş. Ve bu yÜ7dcn mektebi tahsis edilmiftl " ZARiF BiR TUVALET· lerimize, tedris malzemelerimize, anıt anıt
eın De Lesseps'in ailesi aleme ka~ı İşte sivil halka türkçe okuyup, hatta mektep binalarına dair ta- H erfikri, milli
millidir: Çünkü
ruh ve şuurun
~ena bir vaziyete düşmüş, hem de yazmak öğretmek için subyan rihi, terbiyevi, ihsai yazılar yazar- mahsulüdür.
~erkeırte bu tarihi şahsiyet hakkında mektebinden üstün olarak fstan - lar, konferanslar verirlerse çok Mimari sanatin bu ikinci çeşit
faydalı bir iş görülmüı olur.
L,~ sürü uydurmalar ve yalanlar h•· bulda Maarifi adliye ile birlikte işlerinin mahiyetini bu şekilde tcs-
""ltat diye yutturulmuştur. ilk açılan mektep budur. Ben naçiz yazılarımla şu işi şöy bit ettikten sonra, bugüne ait mü-
L _llidise münferit değildir. Biliıki, lece hatırlatmış oldum. Şimdi söz him bir meselenin münakaşasına
•QJla benzer fi1mler sık sık piy.:~mya ve fiiliyat İstanbul Kültür Direk- geçelim:
Mektebi ulOmu edebfyenin a-
tıkanlmakta ve bu vaziyet her mu- törlüğünündür. Bunun genç di -
Ç1lması tarihi 1255 senesi illi kahraman Atatürk içi!ı
ltitte derin akisler uyandırmaktadır.
.. Bir İnailiz muharriri bu milnase-
Muharremi, ;ıranı senebaşı olması
na ve 1258 de Maarifi adliye ile
mağlarda derin izler bırakacak ve
İstanbula yakı§8cak bir tarzda kut
M yaptınlacak (anıt
- mezar)
]anması işinde muvaffakıyet dHer
dan behsetmek istiyorum. Bu anı
ııtetle diyor ki: beraber bu mektepten çıkanların tın beynelmilel bir konkura ko-
ve törende bana da bafka bir hiz-
1
surette inhilil edebilir:
a ·Vefat,
b • Vazife yapamıyacak bir hastalığı sabit olması ha·
:
1
linde,
1 c - lıtifa.
Bu üç şekilden birisi dolayisiyle inhilal vukuunda Par
ti Büyijk Kurultayı der hal toplanarak Partiye mensup
mebuslardan bir zatı değişmez Genel Başkanlığa seçer.,,__.....,
PARTi KURULTAYINDA
lnönünün radyo evini ziyaretlerine ait bir İntıba CümlaurTemmiz, radyo evinde neıriyatı takip buyuruyorlar Toplantıda Birçok
"Büyük Kurultayın sayın üyeleri, oluyorum. Şimdi, size, bu zihniyetin, milletin bünyesinde kök c;almış
~üy~k partimizin esas bünyesinde bugün aldığınız kalbi
ve nızamı kararla, beni değişmez genel başkan seçtiniz. Yük-
olduğunu da göstereceğim.
Atatürk gibi her tarihin ve her devrin büyük bir kudreti, siyaset Hatipler Söz Aldılar
sek teveccühünüzün ve samimi itimadınızın ifadesi olarak al- sahnesinden maddeten çekildikten sonra da, bütün dünyanın hayret Ankara, 26 (TAN Muhabirinden) - Bugün, Parti Kurultayında partl
dığım bu karardan dolayı sizlere teşekkür ederim. Bu anda, ve takdiri karşısında sabit oldu ki,bu aziz memleketin hiçb*- köş..!sinde tüzüğünün genel bqkanlığına ait maddesinde yapılacak tadilat teldifl
omuzlanmda bulunan genel başkanlık l'azifesini, Partinin, bü ve bu büyük milletin hiçbir ocağında, cümhuriyet aşkından başka bir görüşülürken bir çok hatipler, sö • aldılar. Bu arada Hakkı Kılıç oğltı
yük milletimizin hayrından ve hizmetinden başka gayesi olmı hava esmemiştir. On beş senelik türlü müşkülat içinde hayattan sonra, (Muş) dedi ki:
yan, maksadına uygun bir surette ifa etmek için bütün varlığı cümhuriyet rejiminin verdiği bu imtihan, onun, zannedildiğinden çok "Ebedi Şef Atatürk varhjı ile inkılabı ve Cümhuriyeti yarattı, ölU-
mı sarfedeceğim. Sizlerden ve Partinin bütün azasından bir • daha sağlam ve derin kökte, sarsılmaz bünyede olduğunu, bütün dün· mü ile de onu perçinledi. D~hilden ve hariçten hiçbir kuvvet o peıçiol
lik, beraberlik, yardım beklerim." yaya isbat etmiştir. Siz ve hepimiz,büyük acı içinde, bu bahtiyar müşa bozamıyacaktır. Büyük ölünün tabutu önünde İnönü'nün etmiş otduğıl
hedeyi yapabildiğimizden dolayı,yürekler dolusu iftihar edebilirız. ahdın kuvvetini de buna katabiliriz. lnkıJ!p yürüyecek, Cümhuriyet Y.-
Atatürke Sevgi ve Tcizim şıyacaktır.,, __,,,•
Şemsettin Günaltay (Sivas) hüla- • !ii!!!!!!!!!!!!!i!!ii!!~iiii!iiiiiiiiiiiiii~~~!!l!!i!!fil!!!
Partimizin Baş Prensipleri
Aziz arkadaşlanm,
Büyük Kurultay, kurtuluş milcadelesinin en evvel iş1emeğe baş • Sayın arkadaşlar,
saten ıunlan söyledi:
"Cümhuriyet Halk Partisi milleti-
y en 1• Me b US
hyan, i~erden ve dışardan her türlü insafsız hücumlara milletimizin ma Partimiz, millet menfaatinde, kücük hislerin üstüne çıkabilen bü- mizin yaşamak kabiliyetinden, istik-
Namzetler••
ruz kaldığı günlerde onun iradesini ilan etmek üzere meydana atılan, tün vatandaşlan tatmin edecek en sağlam prensipleri, en az teferniatile lil aşkından, irade kudretinde4 ve
en eski te,kilitımızdır. Bence, ebedi şef:miz Atatürkün, kendisine kadar tesbit edebilmiştir. Türkiyemn yenileşmesi ve yükselmesi gibi hiı; ol- nihayet arkasında taşıdığı 'J&nlı :ıu
ve kendisinden sonra, burada ve diğer memleketlerde yapılan milti mü- mazsa, iki yüz senedenberi d....- eclea m'iıeeiele, bizim rejimımizde fer hatıralarile beslenen kahramıın-
cadcfelerden en kıymetli farikaaım, ba kurultay ve - on- manası teş ve prensiplerimizde, en sade ve ameli ifadesini bulmuştur. Mutlak ola- lık aeclyeslnden dolmut m.illt bir Ankara, Z8 <TAN Mahablrilt'
kil etmektedir. Atatürk, kurhtlu miicadelesini. o;j 'ft'Iİ ve a eri ahneler oarttdir. hmııın kindir ki. h iitih· ..,,n ,-'.!'.'n) - Cümhuriyet Halk Pat-
r ak zikredilen h1ç biL ~ipa!>i p t·c w.lp, Uuı.tı ve ~tırı-w, n: wı:ıu ~c:.ı..ııut: ;> a.. letl sinesinde topl811Uf ve toplamalı:-:- tiSi ~~... ~ - "' -· - - ·- .. •
de, evvela kurultayda, sonra Büyük M:llet Meclisi içinde idare etti Sulh Iış tatbiki öne sürülerek, tenkit edilmekten kurtulamaz. Partimizın hü- tadır. ba cttntl öğleden evvel ilk tor
•e harbin siyasetini inkıtasız bir millet meclisile idare edeb"lmek zih- viyetini tarif eden altı prensibımiz de, fena ellerde ve yanlış tatbikat Milli hamlelerimizin nlzım mani- lantııını yapacaktır.
niyetini ve kudretini, bugiln dahi çok memleketlerde ıöremiyoruz. A- ile ekıik gösterilebilir. Fakat bu gayretler, yersiz ve beyhudedır. Tam velbı olan partimiz, bugün yeni bir Parti Büyük riyaset divnnı ıJ.
tatürk, lrurultaylan, yalnız millet hayatmın lüzumlu bir mekanizması ölç~ü verilmediği halde faydasını muhafaza edebilecek, hiçbir i.laç Y~~ ~ef tacı giymiş bulunuyor: lnönü'nJie nümüzdekl ıünlerde münhnl 13
olarak takdir etmekle kalmazdı, ol'u samimi ve derin bir sevgi ile de ı tur. Şimdiye kadar isbat ettik ki prensiplerimizi esas olarak daıına ıyı Türkün sernigiın taliine itila ufukla- mebusluğa ı&terilecek naırı·
everdi. Büyük kurultaym duygusunu söylediğime emin olarak, bütün ellerde bl,llundıtn:nağa ve tedbirleri, zamanı geldiği vakit cesaretle, fa- n açan ve o günden itibaren Türk zetleri tesbit edecektir. .Mcb~
celecek kurultaylar adına da Atattlrke karşı hiçb'T zaman solnuyacak kat daima tedbir ve basiretle tatbik etmeğe çalıştık. Geçmiş zamanın ordulannı zaferden zafere qötiiren seçiminin kanunusaninin hirlr•C
olan sevıt ve tazim hislerimizi ifade etmekle teref duyanm. muhuebesi soıı ~amqnlar4a, h~çbir milletin siyasi partisine nasip olma- Garp cephesinin şanlı kumandanı, pazar günü yapılması kuvvetle
mış kadar müsbet ve verimlidir. Gelecekte de, cesaretle basiretin. bize Lozan'ın emsalsiz siyaset kahramanı. muhtemeldir.
Millet Hizmetinde Şeref Buluyoruz ayni müsbet neticeleri vadetnıekte olduğuna kat'i olarak kanilz. Anla- bugün Liderliğimize seçilmiş t ..ılu- Grup Rem V ekillifİ
Arkadaşlar, yışımızda ve icraatımızdaki ana hptlarda zaaf göstermek ıöyle dursun, nuyor. Bu suretle tecelll eden ilk Ankara, <TAN Muhabirlll·
milletin daima ilerliyen ve ytikstlcn taze ve canlı anlayışı ile, vatanı- hakikat, milli hareketin payansız 26 --
Kunıltayunwn bu üsnomal toplantısı, senelik parti toplantılanndan • den) - Dr. Cemal Tunc:a_..
mıza, daha geniş feyizler temın edeceğimize kaUyen güveniyoruz. kaynağı olan ruhun, bütün '<uvvet;. eJI
sonra vukubulduğuna dikkati celbetmek isterim. Her biriniz, köylerden Cümhuriyet Halk Partisi g •
le bugün de Türklerin kalbire h;·. !ı..~
başlıyarak vilayetlere kadar milletimizin şikayetlerini ve dileklerini din Y ön kuruluna aza seçilmesi _. 15
tlemiş bulunuyorsunuz. Büyük meclisin ve cümhuriyet hükümetinin fa- Önümüzdeki Yılın Çallşmaları kim olduğudur. Bütün bir nıılletin
tam ittifakını kazanmış Cümhur baş- rine inhilal eden Parti ,rop ro d
aliyetlerine başlıca temel, halkımızın şikayetlerine ve dileklerine vefa vekıilliğine ıelecek salı lfi\ıl
Aziz arkadA•lanm, kanlanna tarihte nadir tesadüf edi· ıl•·
etmek olduiu düşünülürse, Parti teşkilltımızın genel çalışmalarının, _,. toplanacak ırupta ıeçim yap
Milletimizin en dar muhitlerine ve en küçük ihtiyaçlarına kadar lir.,,
milletin idaresinde ne kadar verimli bir kolaylık olduğu göze çarpar.
Şiklyet ve dileğin, bir defada ve bir lahzada tatmin edilmesi, şımdiye
sokulup ,__ bulmıya çahtmak, önümüzdeki aenelerin çalı,mala- Bundan sonra Ali Saip ·Ursavaş c~~~~at kongresi milnasebetlle
y- - söz aldı. tor
kadar hiçbir millete nasip olmadı ve nasip olmıyacaktır. Ancak, şika nnda yeni bir fi.rika ~lacaktır. Halk çocuğu vatanda,lar ~~·~ Partinin eski bir içtimaınc!a başı- yann Parti ,rubu mutad
,Yet ve dilekle hüllsa olunan m·Uetin ameli arzusu, hiçbir teşkilatta, bi- dan, hale içinde geçinlen bu çalıtma hayatının, devlet otoritesını, mız Atatürk, kalbimiz İnönü dfü:· de- I lantısını yapmıyacaktır.
.zim partimizin sinesinde olduğu kadar, esas tutulmamıştır. Hep"mizin en aailam bir surette koruyarak, halk idaresinin f eyizlerini, diğini hatırlatarak Atatürk ün büyük Yeni Azalar
en kıymetli allkamız, milletin en ehemmiyetsiz zannolunacak şkiayeti en gen~ bir ıurette temin edeceiine, inanıyoruz. Hiçbir koruyucu, ~~t~ iç~d~ Türk milletinin lnö- Ankara, 26 (TAN Muhabiri':..
ne kadar vukuf sahibi olmak ve milletin en pahalı ve en güç sayılacak . · ·· uc1·· •· hasta olmaktan kurtaramadıg" ı .-:ı..i hiçbir nunun Reısıcumhurluğunu duymak- den) - c. H. Partisi geadY
dileklerine kadar tedbir bulmaia çalışmaktır. Kanunlarla ve Büyük t edbır, ınaan vuc unu . . . . . 151v ,
I .. ..
tan muteve 11"ıt t eseu·ı ve sevmen
. i i t e- kuruluna bucünkü ıeçı·-de ...... ..
Millet Meclisinin emanetleriyle vazife almıt olan memurlar, vekiller, he- milletin bünyesi de, en ıyı tedbırler ıçınde, mar~zi anza ar ~oster- barüz ettirmeje çaiıİtı ve Cümt.u- hil olan yeni beı aza ,unıa"~
pimiz, millet hizmetinde şeref bulan vatandatlar olarak, onun ihtiyaçla mekten kurtarılamaz. Fakat, vatandatlarım emın olıunlar ki, uya- riyetin 30 uncu yılında 30 milyon o- Eski Ziraat vekili Muh1al
nna yetişmek hisleriyle mefbuuz. Büyük, küçük bütün vazifelerm, iyi mk, c:liıkkatli ve ftZife hi11ini beteri her duygunun üstünde tutan Jacağız diye sözünü bitirdi. Erkmen, Halil Türkmen, C•:..
f t temiz ifa olunması, emellerimizin başındadır. Parti toplantı!Jinnın vazife aahipleri olarak, millet idaresinde lüzumlu görülecek ted- Mahmut üadın Sö•m
Tunca, Şükrü Ali öıel, ~
temiz ve pürüzsüz çalışmasının sonunda, bu sözlerimde arzu ettiğiniz birleri zamanında ve karannda almakta aıla tereddüt etmiyece- Mahmut Esat Bozkurt {İzmir>, Gilrez.
manayı bularak, muhitlerini:ıe döneceğinizi, ümit ediyorum. tiz. V~qlanmm, Büyük Millet Mecliıi etrafında, ve aade bir Halk Partisinin sıyasal sosyal v~ e- Genyön kundda seriye
0
k.;:..
Bundan Sonraki Vazifelerimiz vatandaf olmakla hayatmm bütün gururunu dolduran Reisiciim· konomik ~kundan ayn a.yn bırer 13 azadan Şükrü Kaya ile
• k" • ed bü .. T .. rk sınıf ve zumre kabul etmıyen esas sin tekrar seçilınemitlerdit.
bur etrafmda teuınüdü o derecededır ı, ıcap erae, tün u vasfına işaret ettikten ve bu nokta w __..,
Aziz arkadaılar, milletini Yariyle ve caniyle bir hudut üzerinde timdiye kadar bu üzerinde bilhassa durduktan sonra ~
"Partimizin, karşısında bulunduğu vazifeler vardır. Vazi- millet tarihinde ıiirülmemi• aürat ve hevesle t opbyabilecefimiz- dedi ki: .. bizim partimize, içerden, dtŞ3 ıctr'
felerin, bundan aonra, ehemmiyetleri azalmış değil, daha ziya den ula fiiph e etmiyorum. "Müsaade ederseniz maziye ait ku- dudak bükerek tek partili derrıo ,oır
de artmıştır. Sağlam bünyeli, yüksek iıtidatlı astı bir milletin çük bir vakayı ıize arzedeyiıiı. Ab- si olur ınu diyenler bulu~du ~ı)'f'"
siyasi h~yatına, iıtikamet vermek iddiasındayız. Geçmiş tari- Aziz arkadaşlanm, basi halüelerinden biri bir gün muh- ra yine gülerek siz heyetı um edertY
hin fırtınalan içinde geç ve eksik kalmıı taraflarımızı, .aüratle Vatandaşlarda ve teşkilatı esasiyenin tarif ettiği vatandaslarda, telü milletlere mensup şairleri top nizle bir diktatörlüğü temsil
tamamlamak ve jlerletınek yazlfeaindeytz. MiUetlerin 'leçlm - bu -..tamn •iınl sahip ve sakinleri sıfatiyle, emniyet içinde yaşımak
lıyarak hepiniz milletinizin övündii- niz, dediler. 10~ ~
ıiz ve birbirine emaiyetaiz bubmduldan bit zamandayn. Mil· husuru kalbi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin ve cümhuriyet hi.ıkü - ğü bir ,ey söyleyiniz, demif. f'ars Eğer partimiz bir diktator dl'
Jetlerin bir aile efradı gibi, birbirinin dertlerini anhyarak, bu metinin samimi hedefidir. ı:airi saraylan ile, biaarlarının lıti- tahakküm partisi olsaydı, da~ıı ~
küçük kürenin kucağında, kardeşce yqıyabilmeleri aziz eme- Hiçbir milletin kendisine uygun gördüğü bir tedbir, bizim sam ve saltanatı ile övünmüf. Rum gözlerini bu fani dünyaya V~~rıY• r
limizdir. Fakat, arkadqlar, milletlerin birbirleriyle iyi ge(i • memlketimizde taklit olunamaz. Hiçbir vatandaş, kanunlann şairi, filoıofiarile, edebiyatile övü~- fimizin ardı sıra bütün bi~· -vıınerel',
nobilmelerini, yalnız bizim arzumuz temin edemez. HattA bi- kendisine temin ettiği nimetlerden mahrum edilemez. Huzur müş. Arap piri, peygamberile, hah- yağa kalkar ağlıyarak. 0 rrı•~-d•
zim, milletler arasında kopacak muhtemel bir fırtınadan uzak içinde, müşterek vatanın yükselmesine çalı mak sahası, bütün felerile övünmüş. Sıra Türk ~aiıine yanarak, yerinden ..s~.rsılı:rdı .,1'
ta bulunmamız bile, yalnız bizim tedbirimiz ve kati arzumuz- vatandqlar i~in açıktır. Bu memlekette, bütün kuvvetleri ö- gelince orada bulunanlar artık Ö\'Ü· Tarihte hangi diktatorun 8 rd'"da"
la temin cdilmiyebilir. Demek ki, kaybedilmiş zamanlan telifi zünde toplamıı olan tek kudretli varlık, Türkiye Büyük Mil- nülecek bir şey kalmadı, bu da ne ağlandl,? Hangi cebbanr,ı katıl•
etmeği ve milletimizi süratle ilerletip yükseltmeyi, türlü sek· let Mecliıidir. Onun tedbirlerile. TeıtkilAtı Esaıiyesi ve kanun söyllyebilir ki, buna ne kaldı ki onu bütün dünya vaveylA içınde t,ıb,J
teler ve manialara maruz kalmak ihtimalleri içinde, başarma lariyle, hepimiz üzerine teveccüh eden mükellefiyetler ve va- söyliyebllain demişler. Türk ozanı Bu arada İsmet Te~ S•""itt
ğa mecburuz."' zifeler, diğer bütün vazife ve mükellefiyetlerlmizin üstUnü ve evvela halifeye bakmış ve ben bir (Kars), Doktor Muhtar. t lılc ~
Partinin bütnn Azası, ça~ışkan bir vatanperver oldu!;! kadar mil- nizımıdır. yerde doğdum ki, buralara Türk iJ- ayni şekilde Atatürke bal ~tıetl .,
leri derler, burada esir ve köJe ne-- nü'nün millete yüksek hiZJD yoıufl'l
4
letin beraberliğini candan seven ve millet kuvvetlerinin hiçbir sebep- Aziz arkadaşlanm,
le dağılmamasına dikkat eden bir vatanperver gibi davranmağa mecbur- Sizi muhabbetle sellmlarım. Shi gönderen teşkilat arkadaşlarımıza dir bilinmez, çünkü bu topraklarda milU birlik içinde fnkılAP ııerec-11
thır. Cümhuriyet Halk Partisinin, bütün vatandaşlan kendishıin mu- ve içinde yqadılınız millet Ye memleket yuvalanna genel bafkarunızın eSlr ve kale dolmaz, denılf. ilerleme azını 6zerinde
•abbet ve hizmet muhitinde toplamağa çalışan :tihniyetinl, ifade etmif 1ngi ve saygılannı beraber «t•tiırmenizi isterim. Arkadqlanm, zaman zaman bize, hitabeler ı;öylediler.
- 27 - 12 - 938 TAN '1
. .
Kabiligetiiıe Göre
usul "Herkes sürüsünü istediği den ancak kendini idare eden hiç bahçıvan da bittapi mahvoluy:r.
lnak için şehirlere ve sanayi mın
yerde bağ ve bahçe arasında otlat- bir ziraatçi köylümüz yoktur. Ba- Züra. elektrik fiyahnın tenzilini
takalarına gider. Köylünün top-
mak,, usulü mevcut iken h çbir zılarının ancak bir iki dönümlük istiyor.
l"ağa bağlllığını kuvvetlendirmek.
Teşkil/it Yapılacak
suretle zarar ve ziyanın önü alın bir arazisi var ve tahminen iki 2 - İstanbulun kadim bir mesi-
istihsali artırmak için sulama işle
mak imkanı olamaz ve çifçi de dik yüz hanenin de hiç arazisi yok- re mahalli ve yoğurtçuluğuyla meş
li başarılmalıdır. Birçok ırmak -
tiği veya ektiği tohumu garanti - tur. bur olan Kağıthane elyevm sütçü-
larımız, derelerimiz vardır kı boş
sinden emin olamaz. Zarar ve zi- iraat· kongresinde buluORcak Aydın, Denizli, Muğla, İsparta, 4 - Köyümüzden iki yüz er- lük ve sebzecilik yaparak köy teş
akıp gitmektedir. Bu ırmaklar -
dan istüade için büyük paraya ih-
yanın vukuunda ise tazminat ve
cezası alınmak üzere köy muhta-
Z mütehassıslarca en fazla e- Burdur. kek
dar
civar fabrikalarda, üç yüz ka-
Ankarada ve yüz kadar da
kilatı!e idare olunur. Köyü. ~rhre
bağlıyan yolu tamamen bozul-
tiyaç olduğu tabiidir. Fakat sula- hemmiyet verilen mevzu 7.iraat tİçüncii Bölge : Antalya, İçel,
rının vazifesi köylüyü mahkeme - sair vilayetlerde çalışmakla meş ·mustur. Köyümüzün şehre vnnl
:tıan araziden fazla vergi almak- bölgeleridir. Aylarca süren araş Seyhan.
ye göndermek değil, muhtarı va- guldür ler. Şişliye (3) kilometre mesaf~de o-
la bütçenin yükü hafifletilebi!ir. tırmaların neticelerine göre Tür- Dördüncü Bölge : Kütahya,
zife ile ilgilendireeck bir karar Eskişehir, Afyon, Konya, Nı ğde,
5 - Şu on sene zarfında Anka- lan yolu geçilemiyecek bir halde-
4 - Traktör ve pulluk kullana kiyenin on bölgeye aynlması m11
alınmalı köyün şahsiyeti ma'levi- ra, Kırıkkale, İstanbul, İzmirde dir.
Cak mıntakalar ayrılmalıdır. vafık görülmüştür. Bölgeler ara- KırŞehir, Kayseri, Sivas, Yozgat,
sine ait mer'a otlakiye ve mahsu- yerleşen köylümüz adedi yüzden Zürra mahsulünü ve sebzesini
5 - Çüt hayvanlarının ısla - sında gruplara aynlan vilayetl~ Çorum, Ankara, Çankırı.
latının satışında muayyen bir müd fazladır. Geri kalanları da üç beş pek müskülatla. hatta saatlrr~
hında daha titiz davranmalıdır. det içinde artırmaya koymah yi-
rimiz hakikaten mahsul yetiştir Beşinci Bölge : Sinop, Kasta-
sene diyarı gurbette çalışır, ka- yolda· uğ'rasarak Şişliye gotüre..,1-
6 - Mahsulü temizlemek için mek ve yetiştirebilmek kabiliyet- monu, Zonguldak, Bolu, Bilecik.
zandığını köydeki çoluğuna c;ocu-
ne köye ait olarak yapılacak köy, liyor. Köyde yevmiye yüzlerC'e ok-
Altıncı Bölge : Samsun, Amas-
tlryallere ihtiyaç vardır. Hüku - le\rile ihracat kabiliyetlerine gö- ğ'una gönderir. Üç bes sene zar- ka süt istihsal olunur. Bu 5'1t!er
kahve, hamam, mektep, dükkan, re ayrılmış olduğundan her böl- ya, Tokat.
l'net bunlardan her köye lüzumu fında ancak köyde iki üç ay du- sabah akşam her gün şehr~ ve
ve sairenin inşasından önce köy Yedinci Bölge: Ordu, Gire -
l'rlkitarda tevzi etmelidir. genin hangi vilayetleri cami nldu- ramıyanlar, hatta hiç gidemiyen - Beyoifüına nakledilmek icap erler
kurulunca tarzı şekli hakkındaki sun, Gümüşhane, Trabzon, Çoruh,
7 - Köylü malına pazarlar bul ğu alaka uyandırmaktadır. On böl- ler de pek coktur. Yolsuzluk ve yoldaki müşkülat
karara bağlı bir planla yine mu- Rize.
?rıak ve mütevassitleri aradan kal- genin de ayn ayrı hususiyetleri na Davar. sıihr beslivemiyon1z. :ın köylünün ve zürraın canına ta!rl?-
ayyen bir müddet için eksiltmeye
dırmak lazımdır. zarı dikkate alınmış ve inkışaf ka-
SekiZ-:rnci Bölge : Maraş, M:ılat - cak köyde 50 çift öküz vardn·, o diyor.
koymalı, bu gibi alım satım işle ya, Elazış, ETzincan, Muş, Bin-
Avni UNSAL da yevmiye ile onun bunun bir i- Hulasa yegane yolumuzdan mab
rini köy muhtarı zati malı gibi biliyetleri göz önünde bulunduml göl, Tunceli.
Toprağı işliyen, topraktan fay ki ırünliik yerini sürer. rumuz.
gizli pazarlıkla ve istediği yere sat muştur. Dokuzuncu Bölge : Erzurum, 6 - He-c biri bir tarafta cahş
da bekliyen çifçinin üç mü- 3 - Köyümüzün sütçüliiğii he-
maktan mesul olmalı, köy emece- Birinci Bölge : Balıkesir, Bur- Kars, Ağrı, Van. maifa mecbur oldu~u icin. kndm-
him unsura ihtiyaç vardır: si hesabına köylülerden toplanan
nüz iptidai bir haldedir. Bunları
sa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, Onuncu Bölge : Gaziantep, Ur- lar kocalarını . kocalar da kanlan- verimli ve asri bir hale koymaya
1 - Zirai' asayiş, paraların nasıl ve nerelere ha,..can Kırklareli, Kocaeli, Tekirdağ. fa, Diyarbakır, Mardin, Siirt, Ak- nı ~öremezler. köyün ihtiyacı vardır. Ve bu da
2 - Bol istihs&l temin edecek dığı sık sık kontrol edilmeli. Köye ik:nci Bölge: İzmir, Manisa.. kari, Bitlis. Bunun içtimai hayat üzerindeki zürra kooperatülerinin zürra ve
"ası talar,
irat temini maksadile alınan kan fena tesirleri meydandadlr. c,:,)k bahçıvanlara ve sütçülere ve çi-
3 - Malını değer fiyatınd'i sa- wc wa ssıaam Ri22 il &!IS b
tar, zebhiye, ve alım satım resim- nüfuslu yerlerde. hic arazisi olmı çekçilere ve arı, kümes hayvanatı
tacak pazar.
lerinin eski aşar ve mültezimlik yan vatandaslar. baska yerlerden müstahsillerine ve toprak sahibi
Bunlardan daha esaslı bir nok-
İsteklerini
arazi veri1emesi suretile iskan e- köylüye vasi mikyasta kr'?di a~
ta daha vardır: Toprak emniye- usuliyle iltizama verilmemeli, kö-
Köylü! Bize
ti, yün bü.tçesini müsaadesi altında dilemezler mi? masıru, halkın ve zürraın tem·:r-i
yapılacak herhangi bir inşaatı köy 7 - Ben çiftci cocuğu ~lduğum için ihtisas sahibi zevatla ~öy öğ
Toprak sahibi tapusuna b•mka- halde. lstanbulda fabrikalarda ta- retmenlerinin gece derslerile. hal-
l'a tevdi edilmiş bir para ciizda-
l'lı gibi itimat edebilmelidir. Fa-
muhtarının isteğine değil köyün
isteğine uyarak tercihan lüzı~mlu Bildir Iısarak ailemi beslemeğe ve geçin
dirmeğe uğrasıvorum. Ha lhuki.
kın zirai malumatının arttırılmasi
le kabildir.
~at hakikat hiç de böyle değildir. sundan başlamalı, kaydı konulma-
benim yerim köyüm olm~lıdır. 4 - Kağ1thane ve civar m-l 1 l.~~l
lı. Gerçi halen köy kanununda ve urdumuzda ziraatin inkifalı için yeni ve geni, tecl-
'roprak elden ele gitmekte VP. göy
lerde topralç yüzünden iki karde-
§İtı, iki komşunun biribirini rildür-
şimdiye kadar alınan kararlar a-
rasında böyle bir hüküm mevcut
Y birler alını)\or. lktısa.di varlığımızın temeli olan
ziraatiın yepyeni ve rasyonel si.temlere bağlanarak ileri
Bu rıa bizi. toprak sahibi yaor"lak-
la kabildir.
Kazhc-ec::me menc::ucıtt san-
leri zürraiyle köylülerin, diğ·~r bü
yük bir derdi de ~ağıthane dere-
sinin ihmal ve bakımsızhk ·;üzün-
cliiğü de çok vakit görülmektedir. ise de kontrolsuzluk yüzünden. bir
götürülmesi için bugün Ankaracla Büyük Ziraat Kon- tral fahrilcasmda 5!)7 nu- den dolmuş ve su kaynakl Hın'rı
biyebilirim ki bugün köylerde bu çok yolsuzluklara meydan verili - tamamile kapanmış bir va·,iyettP
gresi açılıyor. maTsth Jl~azın KP"P. kö-
1
1.ınan arazinin yüzde doksanı mü yor. Hülasa köy kalkınması ve yünden Muharrem Tast'ınl·ı olmas1dır. En ufak bir yağmı ·darı
l'laıaalıdır. Bu itibarla yeni zirai ziraatin korunması mutlak olan Köylü ve çiftçi Kongreden ne bekliyor? dere taşıyor. etrafındaki vfrzterc~
hamlelere hazırlanırken hersey - şu günlerde bu gibi ihtiyaçların Muhtelif ziraat fUbelerini alakadar eden bu mevzu dönüm araziyi ve mezruatı tt;··rın
K
ağıthane kiivlilleri nanı 1 '1a
den evvel bu münazaalar. b~rta da alınacak karar1ar arasında bu- üzerinde gönderilecek cevapları, kısa ve sarih olmak ~awtemize bildirilen dilek- içinde mahvediyor. Zavallı ~; ::ra
lunmasını köylülük hesabına fay-
l'ar edilmeli, toprağın kadastrosu fartiyle gazetemizde nefredeceğiz. ler şunlardır: ve rencber eli böğriinN"' otalıyor
dalı görüyorum.
l'apılmalıdır. . 1 - Yaş sebze ve meyve y'?tiş Bu derenin sel belasından :u.vallı
Röylünün istiha~l ettiği madde- Orhangazinin Vregil,, köyünden tiren bahçıvanların derdi sudur: köylü ve rençber kurtanlm·,lı.
lerin istihlakini artırmak icin mü- Salim EGMEN Sehrin şeraiti sıhhiyesine ria- KSiuıthım~ ·rn1dnleri
Markalt
Paşa, Kıskıs Gülmeğe Başladı Fevkalade toplantımmn sebebi, bu vaziyetin, parti tüzüğünde, sil-
ratle yapılmasını zaruri kıldığı, tadilatı görüşmektir.
Müzakere ruznamemiz:
mizin huzuru demektir - kendilerine
arzı şükran ederim.
Şefimizin arzuları, sizin yüksek
1 - Tüzüğün Genel Başkan intihabına ait maddelerinin tadil ve tan istekleriniz, büyük partim.izin siyasi
Sözlerimi Dinledikten Sonra, " Desene ki, Biz zimi,
2 - Genyönk:urulun seçilmesidir.
programile çevrelenen milletin dilek
leri demektir. Bunların tahakkuku i-
Bu Adama Bir Şey Yapamıyacağız .. Dedi Muhterem arkadaşlarım,
Atatürk, en karanlık günlerde, milletin karabahtına, hadiselerin şa
çin bütün kuvvetimle çalışmağı ken-
di şahsıma şeref borcu, milli bir va~
t'~aha sonrası, bu adam çetcle- ha kalkmış vakur savletine, kaya gibi göğüs vermiş, ulu bir milleti, öz- zife addederim.,,
hını soktuğu çarpışmalarda ateş benliğinde toplayarak bugünkü büyük, her gün daha kuvvetli Türk mil- (Alkışlar).
b~ttına hiç sokulmaz, durumda letini yaratmış, sevgili vatanımızı kurtarmıştır. Onun büyüklüğü ancak yeni Seçim
1edıgı
1
r~~. bozgunl~ ~t~a~·in·~ 5~zin- Türk milletinin büyiikliiğü ile ölçülebilir. Onun kudreti ve kabiliyeti
anda maıyetını yuzustu bı- ancak büyük Türk milletinin her şeye kadir kudreti, kabiliyeti ile anla-
t'aJı:ıp kaçmaktan da utanmazdı. şılabi1ir. Ruznameye geçilerek genyönkuru
trlikten, erkeklikten bu kad&r Atatürkün manevi varlığı, büyük Türk milletinin hayatı gibi ebedi lun intihabı yapıldı ve genel baş .
~s~psiz bir herifi ele geçirmek dir. Ona bağlılıkta olduğu gibi onun eserlerine, emanetine, çizdiği yola, kanlıkça ~österilen namzetler ayrı a!
'll?ıl olabilir mi hiç? .. verdiği ideale bağlılıkta da tek kalbiz, tek insan gibi. (Alkışlar) ve on- rı reye konan,k ve ittifakla seçildi
.. Önüme bakıp dalgın dalgın dü- dan dolayıdır ki, onun kurduğu partimiz de biiyük Türk milletinin aziz Yeni genyönlmrul şu suretle teş_ek·
fünduğümü, farkında bile olma- partisidir. (Alkışlar). kül etmiş bulunmaktadır:
dtğıın halde arasıra kendi kendi- Eserlerini en mukaddes milli bir vedia halinde, nesilden nesile ulaş Esat Uras (.Amasya), Mümtaz Ök·
tl\e konuştuğumu gören Reşit Pa-
tırmak, en büyük titizlikle verdiği ideali korumak v·e tahakkuk ettirmek. men (Anh:ara), Dr. Fikri Tuzer (Er·
lanın sabn, tahammülü tiikE>nmis
büyük Türk milJctinin en önemli vazifesi ve milli misakıdır. (Alkışlar).
~acak.tı ki, titiz bir tavırla hay: zurum), Nafl Kansu (Erzurum). Mü-
Büyük Kurultayın sa),n üyeleri, ebedi şefin aziz hatırası önünde nir Akkay'.l {Gi ·esun), Dr. Refik Say
'ltarak sordu:
sözlerimizin ve duygularımızın da ahdiipeyınanı olarak hepinizi 5 daki
- Bu kadar neye düsündün dam (İstanbtJ!): Muhlis Erkmen (Kü
ka a~·akta tazimle sükiita davet ediyorum.,.
~e.?.. Yoksa Sandaneskiden kor- tahya), Sal~?ı Cimcoz (İstanbul), Ha-
~Yor musun be Sadık? .. Senden enlikte ilk işim, papaz oğlu vakit canımız büsbütün tehlikeye Komisyon Seçiliyor tabii olduğuna göre parti um•ı
ltnu hiç ummazdım doğrusu. M Hacı Anestiyi bulup gonı ~ düşer. İşi hükumete sezdirdiniz
miş olması
mi reisinin yüksek şahsiyetini her dört
senede ve her kurultay toplantısında mü-
san Ali Yücel (İzmir), Halil Türk -
men (Zonguldak), Dr. Cemal Tunca
. Oturduğum iskemleden bir ye- mek oldu. Kasabanın en zengin, diye komitacılar kafamızı koparır.
Ayakta beş dakika sükut edildik- zakere ve münakaşaya mevzu ittihaz et- (Antalya), Şükrü Ali Ögel (İstan -
litrıe iğne batmış gibi birden sıç sözü geçen bir adamı olan Hacı - Paraları hazırladınız mıJ .. meyip parti umumi reisliğinde "değh<mez.,
tadın:ı. Paşanın son sözü beni a- Anesti beni çetecilik zamanbrım - Bir hafta oluyor. Şimdi pa- ten sonra, seçim yapıldı. Asbaşkanlık bul), Hüsnü Çakır (İzmir), Cevdet
vasfını esas olarak kabul etmek bu yDk-
Cılaııdırmış, gözlerimi yaşlandır dan tanır, biraz da sever, ıayar raların nerede ve kime vanle'!~ lara müttefikan Abdülhalik Renda sek makamın istikrarım temin ve otorite- Kerim İncedayı (Sinop).
ltlıştı. Kaygılı bir eda ile: dı. Sandaneski namına yapılan ği hakkında haber getirecek ada- ile Konya delegesi Şevki Ergun ve yi takviye bakımından miJJI menfaate da-
ayr:ra kura \ 'e 6 sekreter seçildi. ha uygun görülmüştilr. İntihaptan sonra Celal Bayar de-
- Korkuyorum ama, dedim. müracaat ve tehditleri olduğu gi· mı bekliyoruz.
Bu sebeplerle, di ki:
Sandaneskiden değil bi hikaye ettikten sonra: - Ne vakit gelecek bu adam?. B. Renda riyaset yerine geçerek
Tüzüğün ikinci maddesi partimizi kur-
- Ya kimden? .. gösterilen itimada teşekkür ettı. Bun "Arkadaşlar, Parti genel sekreter-
- Ne yapalım kaptan, dedi. - Onu iyi bilmiyoruz işte. muş ve cilmhurlyeti tesis etmiş olan ebe-
- Sizden Paşam. Başımızın , kasabamızın selameti Bir saatten fazla ümit verıci, ü- dan sonra C. H. P. Genel sekreterli- di şef Kemal Atatürkün "banilik. müessis liğine Dahiliye Vekilim.iz Dr. Refik
..Paşa hayretten büsbütün 9.';!lan ğinin nizamname tadiline ait esbabı lik vasıflarını tebarüz ettirmekle beraber Saydam arkadaşımız tayin ol'.lnmuş.
için baş başa verip, kınp sarıp züntü ve korkusunu giderici .5ÖZ-
~.zlerini gözlerime dikti. Merale- yirmi beş bin altını denkl~ire Ierle Hacı Anestiyi teselli ettim. mucibeyi takdim eden şu tezkeresi kendilerinin partinin "ebedi başkanı,. ol-
tur. (Tebrik ederiz sesleri, alkışlar).
okundu: duklannı ve (lçüncü maddesi partimi?.irı
ceğiz. Bu azgın komitacının şerrin Hükumetin kendilerini koruyaca- kurulduğu gUndenberi filen başkanlığını Kendilerine muvaffakıyetler temen-
- Benden mi? dedi. Tuha!, ben ğım, kuvvetli bir müfreze ile Se- "Dördüncü büyük kurultayca tan-
den evimizi barkımızı, malunızı yapan yeni rejimin biitün müessislerini ve ni ederim. Bunu size bildirmekle ha-
den niçin korkuyorsun? .. rezden bu iş için gönderildiğimi zim ve tasvip olunan parti tüzüğü eserlerini kendi eliyle kuran, bütün mil- •
cannruzı başka türlü kurtarama-
d· - Niçin olacak a Paşa.."D.. İste söyledim. Nihayet korkusunu sil- nün genel başkanlık hakkındaki mad letçe tabii ve milli bir insiyakla milli şef kiki bir zevk duymaktayım.
yız ki...
ılderinizi tamamile yapamayıp - Hükumete haber verdiniz meğe, yüreğinde kuvvetli bir er.ı delerinin tadil ve tanzimine ait gen- tanılan ve Biiyiık Meclisin tam ittifRkiyle Ayrıca kurultayımızın milli şefe
E!trı.niyet ve itimadınızı, teveccüh yönkurulca hazırlanan ve ge.1başkn cümhur başkanlığımı :::eçilen millt şet İs
mı"?.... niyet uyandırmağa muvaffak ol- met İnönü'nün değişmez genel başkan ol- ve değişmez genel başkana bağlılığı
"e muhabbetinizi kaybetmekten!. - Versek te ne olacak?.. O dum. (Devamı var) ruldan geçirilen projeyi büyük ku- duğunu tesblt ve lfRde maksadiyle yazıl hakkında bir takrir vardır. Muhtelif
h - Çok şey, istediğimi yapmak rultayın yüksek tetkikine arzediyo- mıştır. (Şiddetli alkışlar).
arkad~şlar tarafından imza edilmiş
b~ kadar güç mü ki? .. Olmıyacak rum. Müzakere ve bir karara bağlan Dördüncü madde, tüzüğün şimdiye ka-
tir, müsaadenizle okuycağız.,,
ır şey mi sanki bir adamı tutmak,
"ıırrnak? ..
PARTi KURULTAYININ KARARI maıını diler, genyönkurulun yüce dar derpiş etmediği ve fakat kaı·şılaşıl
başkanlığa ve yüksek kurultaya :;.on- ması ihtimali mevcut olan bir lhtiy:ıt'a ~e "Prtimizin değişmez genel başkan
~ - Musaadenizle söyliyeyim ki
a~aın, istenilen adam Sa.İıdaneJil
b Olunca ctdcıen guçmr. Çünkü
ll herif ağız dalaşrnalannda dai-
e. Halk Partisinin 0--.I. -ın-.-~c;Dillüll;re V4"1dU
Değişmez Başkanı
milli şef İsmet İnönüne büyük kurw-
ltıa ön dizilerin de en ilerilerin'.! Muhabbet Te zahÜ rlerİ
~~Çer. O zaman yılmaz, yorulmaz
projeyi tetkik için tüzüğün 34 ün\!Ü
maddesine göre 15 azalı bir komis-
tayın yürekten saygı ve bağlılığının
l ır kahramana benzer. Silahlı ça- yon seçmek icap ettiğini söyledi, fa- arzına karar verilmesini ve bu kara-
İsmet İNÖNÜdür
Bundan sonra, muhtelif hatiple~ rın kendilerine sunulmasını derin
ler·
ıı::trıalarda geri dizilerin de geri-
ıne kaçar. Bu durumda da ele,
kat bu komisyonun bir defaya mah-
söz alarak bu maddelerin aynen ka-
sus olmak üzere 30 azalı olmasını ve hürmetlerimizle teklif ederiz.,,
~uca sığmıy.an allıklı oynaklar:ı kura ile tefrik edilmesi teklifinde
bulünü istediler ve Türk milletinin
h- tızer o. Böyle kahpe yaradlhşlı
1
t adam tutulur, vurulur mu h!ç? . (Ba~ 1 incide) Yazan: Sabiha Zekeriya . SERTEL
smet İnönü, parti prensiplerine bağlılığım, daha ışbaşına geçer geç~
bulundu. Bu teklif kabul edilerek 30
kişilik bir komisyon seçildi.
aziz Ata.türkün eşsiz eserlerine olan
bağlılığını, partinin değişmez genel
Kurultay Kapanıyor··
-
Si: Telefon : 23027
ıı0 tla.rdı. Kürenin bu nokta':>ında, rejim olduğunu göstermiştir. zır bulmak kolay olmadığı gibi bir siya-
~ hernc::erilik, komşuluk ne de in Büyük şefimizin bütün dünyaya bir düstur gibi, değişmez ve riyazi sı partinin idarei alisini eline teslim ve -
~ıılllık, kardeşlik duygusu, s~vgısi bir hakikat gibi haykırdığı son cümle, Türk Cümhuriyetinin insaniyet emanet ettiği makam ve şahsiyet iizerin-
~'lltnıstı. Güvensizlikten, kan ko- tarihinde aldığı büyük mevkii çizmiştir. de sık sık değişiklikler yapması da oto-
riteyi zayıflatmak bakımından mahzurdan
}llsundan büyük, küçük yabani " Vatandaşlar, Teşkilatı Esasiyenin tarifi veçhile hiç bir vatandaş ari addedilemez.
il l'atıklar bile ürküp tiksinm~şler, kanunun kendisine temin ettiği nimetlerden mahrum edilemez. Bu mem Cümhuriyet Halit pıırtisl gibi milletin
~<ık illere kııçmı~lardı. lekette yükselme sahası bütün vatandaşlar için açıktır. Memlekette bü- kurtuluş ve ilerleyiş mücadele.!inde ken-
~1 bağların, ormanların yırtıcılı tün kuvvetleri üzerinde toplamış olan tek kudretli varlık Türkiye Bü- disine rehberllk etmiş, t°İimhuriyetçillk,
lnkılApçılık, JAyıklık gibi Türk miJlelini
bllt büsbütün adam oğuilarma yük Millet Meclisidir. ,,
mütemadiyen itibar ve refah mevkiine ~
~l'akrrnşlardı. Onlar da öyle az- İnsaniyetin, medeniyetin buhranlar geçirdiği bu devirde, büyük yükseltmekte olan prensipleri değişme?.
~ ilar, kudurmuşlardı ki,
1
öyle
~al>tıkJarı vahşiliklere yamyamla-
Türk Cümhurreisinin vatandaşlara müsavi hak, müsavi kanun, müsavi
imkan veren ve kefaleti altına alan sözleri, halle hilkimiyeti, demokrasi,
bir akidei siyasiye olarak kabul ve ilan
etmiş olan ve slyasr bir partinin dar çer- Baş, Diş, Nezle, Grip, Romatizma:;
~:~ile parmak ısırtmış, göz yum- Cümhuriyet gibi düsturların bu topraklarda ne kadar sağlam olduğunun çevesinden çıkarak hemen bütün wıtan -
Nevralii, kırıkhk ve bütün ağralarınızl derhal keser.
daşlan sinesinde toplamıı; olan bir parti-
~~ rnuşlardı.
ıtacılan .. ,
Hele o Bulgar t,- işaretidir. Bu sözler yalnız Türk vatandaşlan üzerinde değil, medeni ve
demokrat bütün dünyada akislerini yapacaktır.
nin şefliğine intihap edilecek olan Ali sah• - icabında günde 3 kaıe ahnabilir. -
liyoetin "Millt Şef,. vasfını da iktisaI> et-
27 - 12. 938 TAN 11
1
~J.ll~IJ4. ı '
Harici Askeri
Kıtaat llCinları
1J h .fle
M
'ı (A llP~~ • '-K-eşu-bede-li31-258-lira-85k-uruş
olan Genelkurmay erat pavyonu
yapısı kapalı zarfla eksiltmeye ko-
FLACSAC
~-&it
nulmuştur. Eksiltmesi 6-1-939 cu-
\
Aksırık, öksürük, burun akması, düşkünlü.k ma günü saat 15 tedir. İlk teminat
2365 lira olup şartqp.mesi 157 ku- }(
ruşa An.karada M.M.V. satınalma
komisyonundan alınır. Eksiltmeye
gireceklerin 2490 sayılı kanunun
2-3 cü maddelerinde yazılı belge-
lerle birlikte ihale saatinden behe-
mehal bir saat evveline kadar zarf
larını Ankarada M.M.V. satınalma
tehlikesinin yanılmaz habercileri olduğunu bilmiyormusunuz? komisyonuna vermeleri.
(718) (9240)
Gripe karşı koymak için hemen A S P j R 1N alınız '?
Grio. soğukalgınlığı ve ağrılara karsı en emnivetli ilac budur... *
Malatya garnizonu ihtiyacı için
470 ton kuru odun münakasası ka-
palı zarfla yapılacaktır. İlk te..
ısrarla minatı 2115 liradır. İhalesi 13-1-
939 saat 10.30 da yapılacaktır. İs
teklilerin belli gün ve saatte Ma-
latyada Askerl: satınalma komis- Şık ve zarif Bayanı ar', arbk Bu yenmk telakki ettl~lniz
-
yonunda bulunmaları. (725)(9299)
.
· bugDnden itibaren C OT Y'nln küçQk şık şişede baş dön·
•
1.150.000 kilo odun satın alı- bOtQn parfömlerlni tedarik dOrOcO bir parföm bahçe-
nacaktır. Şartname Elazığ Tüm
ve temin edebllirfer. si : L'Origan, Le Chypre,
. -
* yor, adeta bir yenilik va-
ratıyor - ...
inhisarlar Umum Müdürlüğü ilanları "
Cinsi
DiKKATi Paris COTY-fabrikalannda imar ve ihzar edilmiş bir fransız mustahzanarr.
~---=-=~---'-~---K.&MBİYO İŞLERİ
Ye Sair
BANKA MUAMELATI
•
"- Et ve sebzelerin iyice pişmemP.sinden, meyvaların güzelce yıkanmamasından, içilen suların t emiz
ve saf olmamasından hasıl ulan solucan dediğimiz barsak kurtlan en muzır hayvanlardır. Bu·nıar; ince
barsağın iç zarına yapışarak ve kan emerek yetişir ve ürerler. Ekseriyetle çocuklarda bulunur.
SiHGER
Bayanlara mahsus elmaslı ve pırlantalı saatlerinin
yeni modelleri gelmiştir. Fiatlan 75 lira ile 500 liradır.
Halsizlik, kansızlık, haznnsızlık, kann ağrıları, kann , it meleri, burun, makat kaşınması, is- - EMSALLERİ GİBİ ON BEŞ SENE GARANTİLİDİR -
hal, oburluk, haf dönmesi, salya akması, sar'aya benzer sinir halleri, gec e korkuları, gör- Taşradaki muhterem müşterilerimize arzu ettikleri
mede, işitmede bozukluk hep bu kurtların tesiridir. (iSMET SOLUCAN B1SKOV1T1) takdirde yeni katalok gönderilir.
bu kurtların en birinci devas~dır. Büyük ve küçüklere emniyet ve itimadla verilir. Her çocuk seve se- S İ N G E R SAAT MAÖAZALARI - İstanbul Eminönü. Tel : 2196 4·
ve yer. Çocuklarınıza senede birkaç defa ihtiyaten veriniz. Aile doktorunuza danışınız.
DİKKAT: Kullandıktan yir mi dört saat sonra solucanlar düşmezse çocuğunuzda solucan olmadığı·
na itimat ediniz.Sıhhat Vekaletinin resmı müsaadesini haizd ir. Tarzı istimali kutuların içinde yazılıdır
K ullanış tarzı: Bir biskilvit çizg' ile beş m iisa v i kı~ma ayrı1mıştır. B üyükler : Gece yatarken ik i
J..'1ltu bisküvit, çocuklar: 10-15 yaşın a kadar bir kutu, 10 yaşından aşağı çocuklara her yaş için gece
vatarken bir çizıP bisk iiYit 1 verilir.
·.. Dr. Suphi Şenses 411 ı. Anon ·m Şirketinden:
) Fiqtı her eczahanede 20 kuruştur. ( 1 S M E T ) ismine dikkat.
İdraryolları hastalıkları mütehaaııısı
~
-
111111
TAN Gazetesi 1111~
- Nafıa Vekaletinden:
1- -
1
Beyoğlu Yıldız sineması karşısı
IPI"
Lek-
~n,,rtıman. Fakirl~•TP n'1r~••?
Müessesemize Üçüncü Parti olarak küp ve kristal ecnebi
tekeri satın alınacaktır. Şartnamesi Bahçekapı Tat han 42 nu·
1ilan Fi~tları
Tel. 43924
iı ARANIYOR~I
maradan isteyenlere verilir.
9 Şubat 939 perşembe günü saat 11 de Ankarada Nafia vekaleti ~ ·iŞ çl 12. Sonkanun. 1939 Per,embe günü saat onh ire kad ar tek lif
binası içinde malzeme müdürlüğü odasında toplanan malzeme eksilt- mektupları ,artname esaslarına_ göre k abul e dilecektir.
E1 inci sayfa sanfimr 400 § me komisyonunca 1440 lira muhammen bedelli te:lefon labratuvar mal ı Tenekedlik, kazancılık, veya
·-~~---~~~~!!!!!!!!~~~~~~~~~-~
1
tesviyecilik işlerinde, tecrübeli 1
zemesi kapalı zarf usulile eksiltmeye konmuştur Eksiltme şartnamesi
250 =
aranıyor. Tahtakalede, Pr e
52 ' 1 • ve teferruatı bedelsiz olarak vekalet malzeme müdürlüğünden alınma 1 işçi Yenilik . . Parmağınızı kalenıin dibindeki;
vuay ans handa G. ve A. BAKER j
53 ' • ' 200 § lıdır .
sirketinin 30 No. lı odasına mü - I kapağa bası nca kaleminiz meydana çıkar!
=4 • '
§ iç sayfalarda ,
' 100 =
60 §
Muvakkat teminat 108 liradır.
İsteklilerin tt!klif mektuplarını muvakkat teminat ve şartnamesin
1
;acaat .
E Son sayfa , 40 S de yazılı vesaik ile birlikte ayni gi\n saat 10 a kadar mezkur komisyona . l__ ~i'ıracaat saatleri 8,00 - 10.00
-ı
- - - ., ve 17.00 - 18.30 ,.. ....._ _
1
=
: Dikkat: :-= makbuz mu.kabilinde ver1lmesi lazımdır. "5254) 19423)
--
:·~~~~
: 1 - 1 santim; gazetenin ince :- İstanbt!I Komutanhğından:
ist
ğunda
M'"
: yazısile 2 satırdır. : nin ik"
: 2- İlanlann fiyatı gazetenin E Hava müsteşarlığı inşaatında kontrölörlük yapmak üzere bu işe e- teklif
: tek sütunu üzerine hesap- E hil bir mütekait istihkam subayı ücretle istihdam edilecektir. Taliple- rait· t Kırta•iyecilerden t edarik edebile~
-
5 lanmıştır.
: 3 - Kalın yazılar da gazetede :
E rin istidalarile İstanbul K. Ş. 2. ye müracaatlart (734) (9438) caklıl
saat 1
K en d i k en d ine dolan yeni
EVERSHARP kurıun k alemi,
cetini:ı ~•lb cazip ve zarif tekli
-
: kapladığı yere göre santim- :
§ l"tısat Vekaletinden:
lan i yazın ız için iktiza eden uı:un l ukda
bir uç •erir .
vardır.
-
: le ölçülür.
nıı 111ıııı111n 11111111111111111111 ııııı'r.
.
Vekaletimiz iç ticaret umum müdürlüğü ihracat kontrolörlükler
.için (Louis Schopper) marka (9) adet hektolitre aleti, (6) adet Etüv ale
Ist
ğunda
. Bu Kur,un ka lemleri, en meıhur
n ucu ~ıbili ayar W A H L
EVERSHARP mürekkepli kalem·
M' len i ınıl eden WAHL COM-
Beyoğlu Nüfus 1\Iemurluğnnd an: ti (3) adet kalbur makinesi ve (3) adet hassas terazi satın alınacağından . PANY, CbicafO, U. S . A . fab-
desin
Eminönü Karaki Hüseyin Çelebi 22.12.938 tarihinden itibaren on beş gün müddetle eksiltmeye konul- alaca
riwı ınanıilibdır.
WAHL EVERSHARP Kurşu o
muştur.
mahallesi Dervişler sokağı numa- müflis Denınanda me•cut kalemler bir · kalemleri. ber ~ mibanilci kalerııe
müza biri uka.i kullanılarak takriben
rasız ev üzerine nüfus kütükler1 -
olup
1 - Bu aletlerin muhammen bedeli (3114) üç bin yüz on dört lira
muvakkat teminat parası (233) lira <55) kuruştur. nü sa alb a:r devam edv daha uyırun ır~lir •• yasıyı açı!Q
mizde kayıtlı ve halen Beyoğlu İs aynı t ekilde yazar.
2 - Aç;1t eksiltme 9.1.939 tarihine tesadüf eden paz~rtesi günü sa üzere H
tiklal caddesi Deva çıkmazı Side-
rides Han N o. 7 oturan İsak oğlu at onda vekalet levazım müdürlüğünde yapılacaktır. Sah ibi ve Neşriyat Mü dürü Halil
Jak Bahar Yakup Sedat ismini al- ..
mış olmasından kanunu mcdenbni·
3 - Taliplerin şartnameyi görmek ve teminat paralarını yatırmak
uzere Ankarada levazım müdürlüğüne ve istanbulda İktısat Vekaleti
zin 26 mcı maddesi mucibince ilan ihracat kontrölörlüğüne müracaatlan ilan olunur. (5244) (9420)
olunur.
Lfıtfü DÖRDÜNCÜ Gaze tecilik ve
Neşriy atı T. L. Ş. Basıldığı yer TAN
Matbaası
EVERSHARP
~
o
...
'l.
Ankara için o
n
1~~~Y~c:enip~ı~!f!!.~
"~
;;
? ı.eytınyatı , ırU·
-:
~
i caat
PALMOLIVE bektıtınn.da o derece marnawa k.ah,.ınıt lıd
.det. t. .t~aU. fUHllitıae flpU eder.,nta
Buuualo be111b.ır. cıld ı nıı d ahi onla nolri
b d ar rü..ı atabilir . Yaln ıı Dftinrat> ••• ;..,,.,
rufdur.