Chöông VIII

CẤU TRÚC THỊ TRƯỜNG

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 1

 MỤC TIÊU

 Phân biệt được các loại thị trường theo cấu trúc

 Phát biểu được nội dung điều kiện tối đa hóa lợi
nhuận trong các loại thị trường.

 Xác định được mức sản lượng cho lợi nhuận tối đa.

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 2

 NỘI DUNG CHÍNH

8.1.Thị trường và phân loại thị trường

8.2.Thị trường cạnh tranh hoàn hảo
8.3.Độc quyền thuần tuý

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 3

 8.1. Thị trường và phân loại thị trường

Khái niệm:

Thị trường là sự tương tác giữa bên mua và bên bán để

hình thành sự trao đổi

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 4

 8.1. Thị trường và phân loại thị trường

• Caùch phaân loaïi thò tröôøng döïa vaøo moät soá ñaëc tính
sau:
– Ñoä taäp trung: soá ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn treân thò
tröôøng vaø kích côõ töông ñoái cuûa töøng doanh
nghieäp.
– Loaïi saûn phaåm: gioáng, khaùc.
– Raøo caûn gia nhaäp
– Thoâng tin vaø kieán thöùc veà thò tröôøng.
– Khaû naêng kieåm soaùt giaù.

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 5

 8.1. Thị trường và phân loại thị trường

Döïa vaøo ñaëc tính treân, caáu truùc thò tröôøng ñöôïc
phaân thaønh 4 loaïi:
• Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
• Thò tröôøng caïnh tranh ñoäc quyeàn
• Thò tröôøng ñoäc quyeàn nhoùm
• Thò tröôøng ñoäc quyeàn thuaàn tuùy

Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 6

 LOẠI THỊ SỐ Lo¹i Søc Hµng Hinh
TRƯỜNG VÝ dô LƯỢNG s¶n m¹nh rµo ra thøc CT
NHÀ SẢN
phÈm thÞ tr- nhËp phi gi¸
XUẤT êng

CT S¶n phÈm
HH n«ng RÊt nhiÒu ®ång Kh«ng cã Kh«ng cã Kh«ng cã
nghiÖp nhÊt

CT B¾t ®Çu B¾t ®Çu Qu¶ng

®Q DÇu géi, NhiÒu Ph©n biÖt cã nhng cã nhng c¸o,
bia... thÊp thÊp khuyÕn
m¹i
Qu¶ng
Xe m¸y, Mét sè Ph©n biÖt Cao Cao c¸o,
®Q «t«, dÇu hoÆc khuyÕn
T® má gièng m·i,
thanh
to¸n
Kh«ng cã,
®Q ®iÖn, ®- 1 h·ng Duy nhÊt RÊt cao RÊt cao nÕu qu¶ng
êng s¾t c¸o chØ ®Ó
giíi thiÖu
8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 7
 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa thò tröôøng caïnh tranh hoaøn

haûo

 Saûn phaåm ñoàng nhaát

 Raát nhieàu ngöôøi tham gia

 Thoâng tin hoaøn haûo

 Töï do gia nhaäp vaø rôøi khoûi ngaønh

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 8

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Doanh nghieäp Toaøn ngaønh (Thò tröôøng)

P
P
S

d, MR, AR
P P

q , P : const ? D

q Q Q

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 9

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

P
Tổng doanh thu

TR = P. q
TR
Maø q, P: const neân
ñöôøng bieåu dieãn TR laø
moät ñöôøng thaúng vaø ñoä
doác chính laø P
P = MR

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 10

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

• Doanh thu bieân laø cheânh leäch trong toång doanh thu
khi doanh nghieäp baùn theâm moät ñôn vò saûn phaåm.

• MR = dTR/dQ = P

• Doanh nghieäp caïnh tranh hoaøn haûo:MR = P

• Ñöôøng MR, d vaø AR truøng nhau

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 11

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Toái ña hoùa lôïi nhuaän

• Daáu hieäu:  q : TR  TC
hay P  AC min
• Nguyeân taéc:
SX taïi q*: MC = MR = P

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 12

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
MC
60

Giaù 50
($/saûn phaåm)
D A
40 AR=MR=P
AC
C B
30 AVC
Taïi q*: MC = MR=P
20 vaø P > AC
  (P - AC) x q*
10 hay ABCD

o 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
q0 q* Saûn löôïng
8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 13
 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Toái thieåu hoaù loã

• Daáu hieäu:  q : TR  TC
• Löïa choïn: hay P  AC min
– 1) Tieáp tuïc saûn xuaát

– 2) Ñoùng cöûa (ngöøng saûn xuaát)

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 14

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

1) Tieáp tuïc saûn xuaát

• Daáu hieäu:  q : TR  TVC

hay P  AVC min
• Nguyeân taéc:
SX taïi q*: MC = MR = P
• Loã ≤ TFC

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 15

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
MC AC

Giaù
B
($/saûn phaåm) C

D P = MR
A

AVC

F Taïi q*: MC = MR =P
E vaø P < AC
Loã= (P -AC) x q* hay
ABCD
o
q* Saûn löôïng
8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 16
 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

2) Ñoùng cöûa doanh nghieäp

• Daáu hieäu:
q : TR  TVC
hay P  AVCmin
• Loã = TFC

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 17

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Tröôøng hôïp hoaø voán

• Daáu hieäu:
 q  q 0 : TR  TC
hay P  AC min

• Nguyeân taéc:
SX taïi q* = q0 : MC = MR = P

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 18

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
MC AC

Giaù B
($/saûn phaåm) P = MR
Taïi q*= q0 : MC = MR=P
vaø P = AC
Lôïi nhuaän = 0
AVC

o
q* = q0 Saûn löôïng
8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 19
 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Löïa choïn saûn löôïng trong ngaén haïn

• Toùm taét caùc quyeát ñònh saûn xuaát
– Lôïi nhuaän ñaït toái ña (loã toái thieåu) khi MC = MR = P
– Neáu P > ACmin doanh nghieäp hoaït ñoäng coù laõi.
– Neáu P = ACmin doanh nghieäp hoaït ñoäng hoaø voán.
– Neáu AVCmin < P < ACmin doanh nghieäp tieáp tuïc hoaït ñoäng duø
bò loã.
– Neáu P < AVCmin < AC doanh nghieäp ñoùng cöûa.

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 20

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Ñöôøng cung ngaén haïn cuûa doanh nghieäp

s = MC naèm treân AVC
Giaù
($/saûn phaåmù) MC
P2 AC

P1 AVC

P = AVCmin

q* q1 q2 Saûn löôïng

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 21

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
Phaûn öùng cuûa doanh nghieäp khi giaù yeáu toá ñaàu vaøo thay
ñoåi
MC2
Giaù Tieát kieäm roøng cuûa doanh
($/saûn phaåm) nghieäp khi giaûm saûn löôïng MC1
 Khi giaù yeáu toá
ñaàu vaøo thay P
ñoåi, doanh
nghieäp seõ thay
ñoåi möùc saûn
löôïng sao cho
chi phí bieân
baèng giaù baùn q2 q1 Saûn löôïng
8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 22
 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

Ñöôøng cung thò tröôøng trong ngaén haïn

Ñöôøng cung thò tröôøng ngaén haïn cho bieát toång

saûn löôïng maø caùc doanh nghieäp trong ngaønh saün
loøng cung öùng trong ngaén haïn vôùi moïi möùc giaù
coù theå coù.

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 23

 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo

s1 s2 s3
$/saûn phaåm S

P3

P2
Ñöôøng cung cuûa ngaønh trong ngaén
P1
haïn laø ñöôøng toång hôïp theo chieàu
ngang cuûa nhöõng ñöôøng cung cuûa
töøng doanh nghieäp.

0 2 6 10 11 15 19 31 Q
8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 24
 8.2.Thò tröôøng caïnh tranh hoaøn haûo
Hoạt động 8.2
Một doanh nghiệp hoạt động trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo có số liệu về chi
phí sản xuất trong dài hạn như sau:

Q (Đvsp) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
TC (đ) 1500 2500 3400 4300 5100 6100 7300 8600 10100 11900 13900

a. Tính AVC, AFC, AC, và MC

b. Xác định điểm đóng cửa. Ở mức giá nào thì doanh nghiệp tiếp tục sản xuất?
c. Xác định ngưỡng sinh lời. Ở mức giá nào thì doanh nghiệp có lời?

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 25

 8.3.Đoäc quyeàn thuaàn tuùy

• Ñaëc tính cuûa ñoäc quyeàn baùn

– Moät doanh nghieäp trong ngaønh (moät ngöôøi baùn
– nhieàu ngöôøi mua).
– Moät saûn phaåm.
– Coù nhöõng raøo caûn caùc doanh nghieäp khaùc khi
gia nhaäp ngaønh.
– Ngöôøi mua chòu giaù.

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 26

 8.3.Đoäc quyeàn thuaàn tuùy

• Lyù do toàn taïi ñoäc quyeàn:

– Ñoäc quyeàn töï nhieân cuûa nhöõng ngaønh coù quy
moâ kinh teá (bieåu hieän laø ñöôøng LAC coù xu
höôùng doác xuoáng).
– Ñoäc quyeàn do quyeàn sôû höõu caùc phaùt minh,
saùng cheá do nhaø nöôùc baûo hoä.
– Ñoäc quyeàn ôû nhöõng ngaønh coù chi phí coá ñònh
cao.
– Ñoäc quyeàn do luaät leä.

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 27

 8.3.Đoäc quyeàn thuaàn tuùy

• Haønh vi cuûa nhaø ñoäc quyeàn:

– Ñöôøng caàu thò tröôøng = ñöôøng caàu doanh
nghieäp
– Khoâng toàn taïi ñöôøng cung ñoäc quyeàn
Giaû söû:
– Ñöôøng caàu doanh nghieäp: P = a – bQ
– Toång doanh thu: TR = PxQ = aQ – bQ2.
– Doanh thu trung bình: AR = TR/Q = P
– Doanh thu caän bieân: MR = TR’ = a – 2bQ
8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 28
 8.3.Đoäc quyeàn thuaàn tuùy

Haønh vi nhaø ñoäc quyeàn

$

Co daõn

Co daõn
ñôn vò

Khoâng Co
daõn

MR D=AR

Saûn löôïng
Toång
doanh
thu

Saûn löôïng

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 29

 8.3.Đoäc quyeàn thuaàn tuùy

• Quyeát ñònh saûn löôïng: MC=MR

Giaù MC

P1
P* AC
P2

Lôïi töùc maát

ñi do saûn Lôïi töùc maát ñi D=AR
xuaát ít vaø do saûn xuaát
ñònh giaù cao nhieàu vaø ñònh
giaù thaáp

MR

Q1 Q* Q2 Saûn löôïng

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 30

 8.3.Đoäc quyeàn thuaàn tuùy

• Nếu Q < Q* khi đó MC < MR và nếu Q tăng thì lợi

nhuận sẽ tăng thêm
• Nếu Q > Q* khi đó MC > MR và nếu Q tăng thì lợi
nhuận sẽ giảm đi
• Khi Q = Q* khi đó MC = MR thì lợi nhuận của doanh
nghiệp độc quyền đạt tối đa.

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 31

 8.3.Đoäc quyeàn thuaàn tuùy

Hoạt động 8.3

Một doanh nghiệp có hàm số cầu P = 16 – Q + 24/Q. Hàm

tổng chi phí của doanh nghiệp là TC = 43 + 4Q. Yêu cầu
Hãy viết hàm số: MC, TR, MR, AC, π

8/6/2023 Ths. Nguyễn Văn Dĩnh 32