Tìm dịch tự do…

Siêu âm FAST, và hứng

d̃n chọc dò màng bụng

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Mục tiêu
Siêu âm có trọng tâm ở ḅnh nhân ch n
th ơng (FAST)
– Kỹ thuật
– Chỉ định
– Gi i hạn
• Siêu âm u ng d̃n chọc dò màng bụng

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 FAST
• Focused – Có trọng điểm
• Assessment – Tiếp cận
• with Sonography – v́i Siêu âm
• in Trauma – ở BN chấn thương
• Không chỉ dành cho BN chấn thương

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Mục đích của FAST
• Phát hịn dịch trong lồng ngực, ổ
bụng, hay trung th t
• Thêm siêu âm phổi giúp phát hịn
tràn khí màng phổi

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Chỉ định của FAST
• Ch n th ơng đụng giập hoặc xuyên
th u ở bụng/ngực
• Ch n th ơng hoặc đau bụng c p ở phụ
n có thai
• BN bị tụt huyết áp không giải thích đ ợc

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Kỹ thuật
• Đỉm đánh d u trên đ̀u d̀ h ng về
phía đ̀u của BN hoặc về phía bên
phải của BN
• Ép nhẹ
– Loại bỏ hơi trong ruột, tăng dịn
tiếp xúc da- đ̀u dò
• Đ̀u dò t̀n số th p:
– Các c u trúc l n hơn, nằm sâu hơn

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 FAST: 4 mặt cắt
• Ph̀n t trên phải (RUQ)
• D i mỏm mũi kiếm x ơng ức
• Ph̀n t trên trái (LUQ)
• Hố chậu

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

D i mũi ức

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 D i mũi ức

RV
RA
LV
LA

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

D i mũi kiếm ức – Tràn dịch
màng ngoài tim

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Chèn ép tim D u đè sụp
th t phải

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Chèn ép tim

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Các mốc giải ph̃u ở ph̀n t trên

Đ NG NÁCH Gi A Đ NG NÁCH SAU

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rãnh Morrison
• Khoang ảo gi a gan và thận phải
• Còn đ ợc gọi là rưnh gan-thận

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rãnh Morrison: Giải ph̃u

Rãnh Morrison
Gan ( Lách

Thận phải
Thận trái

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rãnh Morrison
• Kỹ thuật:
–Đ ng nách gi a
–Đ ng ngang
d i mũi ức
– Xoay đ̀u d̀
h ng ra phía sau

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rãnh Morrison
• Tìm:
– Dịch trong rưnh Morrison
– Dịch trong rưnh cạnh đại tràng phải
– Dịch trong khoang d i hoành
– Dịch màng phổi phải (h ng về
phía cơ hoành)

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
Rãnh Morrison

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Morison Pouch
Rãnh Morrison

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rưnh lách-thận
• Khoang ảo gi a lách và thận trái
• Vùng th p phía trên trái ổ bụng

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rưnh lách-thận: Giải ph̃u

Ngách lách-thận

Gan ) Lách

Thận phải
Thận trái

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rưnh lách-thận
• Kỹ thuật:
– Đ ng nách sau
– Đ ng ngang d i mũi
ức
– Xoay đ̀u d̀ h ng ra
sau
– Đặt đ̀u d̀ quá g̀n
đ ng nách tr c có
th̉ làm hạn chế khảo sát

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Rưnh lách-thận
• Tìm:
– Dịch trong ngách lách-thận
– Dịch trong rưnh cạnh đại tràng trái
– Dịch trong khoang d i hoành
– Dịch màng phổi trái (h ng về phía
cơ hoành)

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Rưnh lách-thận

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
 Hố chậu
• Túi cùng Douglas/Túi cùng bàng quang-trực tràng
• Vùng th p ở bụng d i

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Hố chậu: Giải ph̃u ở n

Túi cùng trực

Túi cùng
tràng-t cung
bàng quang-
(túi cùng
t cung
Douglas)

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Hố chậu: Giải ph̃u ở nam

Rưnh trực
tràng-bàng
quang

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Hố chậu
• Kỹ thuật:
– Trên mu (2 cm trên kh p mu)
– Bắt đ̀u từ đ ng gi a
– Các mặt cắt dọc và mặt cắt
ngang
– Tốt nh t nên siêu âm khi
bàng quang đ̀y (kẹp Foley)
– XOAY Đ U DÒ !!!

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

 Hố chậu
• Tìm:
– Dịch ở thành sau bàng quang
– Dịch ở thành sau t cung
– Dịch gi a các quai ruột

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine
 Chọc d̀ màng bụng
• S dụng các kỹ thuật siêu âm
FAST đ̉ tìm ổ tụ dịch
• Tuy nhiên…

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Chọc d̀ màng bụng d i h ng d̃n
của siêu âm
• Cho BN nằm đ̀u cao 30o
• Có thực sự có dịch không?
• Xác định gi i hạn của khối dịch trên 2 mặt cắt
• Chú ý ranh gi i của gan, lách, cơ hoành khi BN thở; định vị
các mạch máu
• Đánh d u vị trí chọc d̀:
– Đ ng gi a d i rốn
– Các ph̀n t d i hai bên cơ thẳng bụng
– Tránh các sẹo
– Kỹ thuật tĩnh đánh d u đ̀y đủ vùng chọc d̀ và đỉm chọc
dò
• Chuẩn bị dụng cụ, gây tê, và tiến hành chọc d̀

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Vị trí chọc d̀

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine

Các quai ruột tr ng hơi

Copyright © 2014 Society of Critical Care Medicine