Professional Documents
Culture Documents
Δυσαριθμησία - Δυσκολίες στα Μαθηματικά - Χαρακτηριστικά
Δυσαριθμησία - Δυσκολίες στα Μαθηματικά - Χαρακτηριστικά
Δυσαριθμησία - Δυσκολίες στα Μαθηματικά - Χαρακτηριστικά
Μαθηµατικά:
Δυσαριθµησία
Μάριος Α. Παππάς
Ποσοστά Πληθυσµού µε
Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες
• Δυσλεξία: 5%-10%
• ΔΕΠΥ: 5%-7%
• Δυσαριθµησία: 3%-6%
*Τα παραπάνω στοιχεία βασίζονται σε εκτιµήσεις και δεν αποτελούν επίσηµα στατιστικά.
Εισαγωγικές Εξετάσεις και Μαθηµατικά
Worldwide
• International Baccalaureate (IB)
USA
Σε αντίθεση µε το Ελληνικό
• ACT σύστηµα εισαγωγής στα
• SAT Πανεπιστήµια, σε όλο τον κόσµο
η εξέταση στα Μαθηµατικά είναι
United Kingdom υποχρεωτική για όλους τους
υποψήφιους.
• A Levels
• GCSE
Δεξιότητες που αναπτύσσουν τα
Μαθηµατικά
• Δηµιουργικότητα
• Αφηρηµένη σκέψη
• Λογική
• Κριτική σκέψη
• Ικανότητα επίλυσης προβληµάτων
• Διαχείριση χρόνου
• Γνωστική Ευελιξία
Οι απαιτούµενες δεξιότητες σήµερα
Ελλάδα: 451
Μέση Τιµή των 79 κρατών: 489
Σύμφωνα με την έκθεση της PISA (Programme for International Student
Assessment) του 2018, το 64% των Ελλήνων μαθητών είναι σε θέση να
αναγνωρίζει και να ερμηνεύει, χωρίς άμεση καθοδήγηση, τον τρόπο με
τον οποίο μια απλή κατάσταση μπορεί να αναπαρασταθεί μαθηματικά. O
αντίστοιχος μέσος όρος των χωρών που συμμετέχουν στον Οργανισμό
Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) για την ίδια χρονιά
ήταν 76%.
Ως συνέχεια αυτής της κατάστασης, μόλις το 4% των Ελλήνων μαθητών
είναι σε θέση να μοντελοποιήσουν μαθηματικά πολύπλοκες καταστάσεις,
καθώς επίσης και να επιλέγουν, να συγκρίνουν και να αξιολογούν
στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων, για την αντιμετώπιση των
καταστάσεων αυτών. Ο αντίστοιχος μέσος όρος για τις χώρες που
συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι 11% (OECD, 2019).
Δυσκολίες στα Μαθηµατικά:
Πού οφείλονται?
• Κοινωνικά προβλήµατα
• Πολλές απουσίες στο σχολείο
• Μη ορθά δοµηµένο πρόγραµµα σπουδών
• Κακή διδασκαλία
• Γενικές Μαθησιακές Δυσκολίες
• Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (Δυσαριθµησία)
Δυσαριθµησία (Dyscalculia)
• Αναπτυξιακή Δυσαριθµησία
(άτοµα σχολικής ηλικίας που έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή
µε τα Μαθηµατικά)
• Επίκτητη Δυσαριθµησία
(σχετίζεται µε άτοµα που έχουν µάθει Μαθηµατικά, αλλά
αργότερα στην παιδική ηλικία ή πιο συχνά στην ενήλικη ζωή
χάνουν αυτή την ικανότητα )
Κριτήρια για την αξιολόγηση
των δυσκολιών στα µαθηµατικά
Eπικρατέστερες διαγνωστικές προσεγγίσεις
Αξιολόγηση των δυσκολίων στα
Μαθηµατικά
Αναγκαιότητα Ανίχνευσης
Δυσαριθµησίας
Ενδεικτικά Εργαλεία Αξιολόγησης
Γενικά Χαρακτηριστικά
Δυσκολίες στην τάξη
• Μέτρηµα
• Σύγκριση Αριθµών
• Εκτίµηση Ποσοτήτων
• Σύγχυση Αριθµητικών Συµβόλων
• Εκµάθηση Τύπων και Θεωρηµάτων (Προπαίδεια)
• Κατανόηση /Ανάκληση Μαθηµατικών Εννοιών
• Συσχέτιση ψηφίου µε αριθµητική ποσότητα
Γενικά Χαρακτηριστικά
Δυσκολίες στην καθηµερινή ζωή
• Η βασική εννοιολογική κατανόηση από τα παιδιά του τρόπου µε τον οποίο µετράνε τα αντικείµενα,
καθώς και οι γνώσεις τους για τη σειρά των αριθµών προωθεί την αυτοµατοποίηση της
αριθµητικής, επιτρέποντας στους µαθητές να αφιερώσουν τους πόρους της προσοχής τους στην
επίλυση πιο σύνθετων αριθµητικών προβληµάτων (Aunola, Leskinen, Lerkkanen & Nurmi, 2004).
Αριθµητικές Δεξιότητες
Μέγεθος Αριθµού (Number Magnitude)
• Η επίγνωση του αριθµητικού µεγέθους ενός αριθµού εµπλέκεται επίσης στις αριθµητικές
δεξιότητες.
ο αριθµός 235
2*100+3*10+5*1
• Η γραµµή των αριθµών διαδραµατίζει καθοριστικό ρόλο στην κατανόηση του µεγέθους (µέτρου)
ενός αριθµού.
• Η κατανόηση του µεγέθους µε τη σειρά της είναι καθοριστική για την σε βάθος κατανόηση των
κλασµάτων αλλά και πιο σύνθετων µαθηµατικών εννοιών.
• Oι µαθητές µε δυσκολίες στα Μαθηµατικά αντιµετωπίζουν δυσκολία όταν τους ζητείται να κάνουν
κατά προσέγγιση χωρικές αναπαραστάσεις µεγάλων ποσοτήτων στη γραµµή των αριθµών
(Cirino, Fuchs, Elias, Powell & Schumacher, 2015).
Γραµµή των Αριθµών
Δοκιµασία από το εργαλείο αξιολόγησης BrainMath
Γραµµή των Αριθµών
Αριθµητικές Πράξεις
• Οι µαθητές µε δυσκολίες στα Μαθηµατικά παρουσιάζουν συχνά ελλείµµατα µνήµης κατά την
εκτέλεση αριθµητικών πράξεων καθώς ξεχνάν ότι έχουν δανειστεί κατά την αφαίρεση ή ότι έχουν
κρατούµενο κατά την πρόσθεση.
• Παρουσιάζουν επίσης δυσκολία κατά την αφαίρεση ενός διψήφιου από έναν τριψήφιο καθώς
επίσης και αδυναµία στην κατανόηση της αξίας θέσης ψηφίου (εκατοντάδες, δεκάδες, µονάδες)
κατά τη διάρκεια µιας πράξης.
Αριθµητικές Πράξεις
Οι Lambert & Moeller (2019) διαχώρισαν τα σφάλµατα κατά την πραγµατοποίηση
αριθµητικών πράξεων σε 4 κατηγορίες:
1. Σφάλµατα διαδικαστικής µεταφοράς τα οποία αντικατοπτρίζουν εσφαλµένα αποτελέσµατα για
δοκιµασίες µε κρατούµενο (carry effect) που παρεκκλίνουν από το σωστό αποτέλεσµα -10 (π.χ.
36+28=54 αντί για 64).
2. Απλά αριθµητικά σφάλµατα τα οποία παρουσιάζονται σε αριθµητικές πράξεις µε ή χωρίς
κρατούµενο (π.χ. 36+28=62).
3. Διαδικαστικά σφάλµατα εκτός από σφάλµατα µεταφοράς όπως για παράδειγµα η αύξηση του
αποτελέσµατος κατά 10 µονάδες ενώ δεν υπάρχει κρατούµενο (π.χ. 36+3=49).
4. Αριθµητικά σφάλµατα εναλλαγής, όταν για παράδειγµα το εσφαλµένο αποτέλεσµα προήλθε από
αφαίρεση των αριθµών αντί για πρόσθεση.
Επίλυση Προβληµάτων
• Οι παραδοσιακές µέθοδοι διδασκαλίας των Μαθηµατικών δίνουν έµφαση στην εκµάθηση αλγορίθµων,
κάτι το οποίο δεν έχει τα ίδια αποτελέσµατα στην περίπτωση των προβληµάτων καθώς η επίλυση
προβληµάτων χαρακτηρίζεται ως η ενασχόληση µε µια δραστηριότητα για την οποία η µεθοδολογία
επίλυσης δεν είναι γνωστή εκ των προτέρων (Chirinda & Barmby, 2017).
• Οι δυσκολίες που αντιµετωπίζουν οι µαθητές στις πρώτες τάξεις του Δηµοτικού κατά την
επίλυση προβληµάτων (Novotná κ.α., 2018) παρατηρούνται συνήθως:
ü στην κατανόηση του κειµένου της εκφώνησης του προβλήµατος
ü στην καταγραφή της δοµής, των εικόνων και των σχηµάτων του προβλήµατος
ü στα αριθµητικά σφάλµατα και τα σφάλµατα στους αλγόριθµους επίλυσης
ü στην οµαδοποίηση των αριθµητικών δεδοµένων και των πληροφοριών που δίνονται στην
εκφώνηση
ü στις µετατροπές µονάδων όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο
Αιτιολογικοί Παράγοντες
1. Νεύρο-ψυχολογική Προσέγγιση
• Δυσλειτουργία του αριστερού ηµισφαιρίου
• Η ανάλυση εργασιών επιτρέπει στην τάξη στο σύνολό της να κινηθεί προς
βαθύτερα επίπεδα κατανόησης βασικών µαθηµατικών εννοιών. Επιτρέπει
επίσης στους µαθητές να εργάζονται µεµονωµένα σε υλικό που είναι
κατάλληλο για το συγκεκριµένο επίπεδο κατανόησης.
• Οι αρχές και οι τεχνικές της ανάλυσης εργασιών µπορούν να καθοδηγήσουν
τους εκπαιδευτικούς για να βοηθήσουν τους µαθητές σε οποιοδήποτε
επίπεδο βρίσκονται να γίνουν πιο ανεξάρτητοι
• Οι µαθητές µαθαίνουν καλύτερα όταν η νέα γνώση συνδέεται µε πράγµατα
που ήδη γνωρίζουν και κατανοούν
Παράδειγµα: Ανάλυση Εργασιών στον
Πολλαπλασιασµό
Διδασκαλία µέσα από την κατανόηση