Chapter 3

კომპანიებს სჭირდებათ კაპიტალის მოზიდვა, იმისთვის რომ ინვესტიცია ჩადონ ახალ

პროექტებში. კაპიტალს იზიდავენ ან აქციების სესხებით ან გაყიდვით .

 არსბეობს ორი სახის ბაზარი, სადაც აქციებს უშვებენ:

Primary market - როცა აქციას ყიდის ამ აქციის გამომცემი, ანუ მაგალითად თუ apple ყიდის
apple -ის აქციას. ამ დროს ახალი აქცია იქმნება, ანუ აქციების საერთო რაოდნეობა
იცვლება.

Secondary market - მეორადი ბაზარი, როცა ინვესტორი ყიდის სხვა პირზე აქციას.უკვე
არსებული აქცია იყიდება, ახალი არ იქმნება.

 კომპანია შეიძლება იყოს:

Privately held - ამ ტიპის კომპანიებს:

— ჰყავთ უფრო ცოტა აქციონერი

— ნაკლები ვალდებულება აქვთ საზოგადოების წინაშე (ფინანსური
ანგარიშგებების გამოქვეყნების კუთხით)

ესეთი კომპანიები აქციების private placement – ის საშუალებით ყიდიან.

 დადებითი მხარე private კომპანიების:

— თანხას ზოგავენ ფინანსური ანგარიშგებების გამოქვეყნების ვალდებულების არ
არსებობის გამო;
— ნაკლები ინფორმაციაა მათზე კონკურენტებისთვის ხელმისაწვდომი ;
— საზოგადოების წინაშე ვალდებულებების არ ქონის გამო, უფრო flexible არის
მიზნების დასახვა და მართვა;
— რადგან აქციებს არ ყიდიან მეორად ბაზარზე, ამით სხვადასხვა გადასახადის
თანხას ზოგავენ.
 უარყოფითი მხარე private კომპანიების:
— ნაკლებად ლიკვიდურები არიან;
— ინვესტორები ნაკლებ თანხას გადაიხდიან აქციებში, რადგან მეორად ბაზარზე არ
იყიდება.

Publicly Traded Companies

ხშირად private კომპანიები ვერ იზიდავენ საჭირო ინვესტიციებს და ამიტომ ხდებიან public,
ანუ თავის კომპანიის აქციებს სთავაზობენ ღია საზოგადოებას.

Initial public offering/IPO - ღია საზოგადოებაში გამოშვებული პირველი აქციები.

Seasoned equity offering - ქვია ისეთ აქციებს, რომლებსაც კომპანია IPO -ს გამოშვების
შემდეგ კიდევ უშვებს, რაგდან კიდე სჭირდება ინვესტიციები.

Underwriters - ადამიანები ვინც public offers აკეთებენ ბაზარზე სხვადასხვა საინვესტიციო

ბანკრიებისთვის და შემდეგ ისინი ინვესტორებზე ყიდიან ამ აქციებს.
Prospectus - წიგნი/ბუკლეტი, რომელშიც მოკლედ არის ყველა საჭირო ფინანსური
ინფორმაცია დაწერილი კომპანიის შესახებ.

Road shows - პროსპექტუსის გამოცემის შემდეგ ინვესტორები იწყებენ თავის აქციების

პაკეტის „გარეკლამებას“, წარდგენას ინვესტორებისთვის.

Book building - მოთხოვნის რაოდენობის ანალიზი.

 ბაზრების ტიპები:

Direct Search Markets

— ყველაზე ნაკლებად ორგანიზებული ბაზარი;

— მყიდველი და გამყიდველი პირდაპირ უკავშირდებიან ერთმანეთს ;
— არასტანდანტიზირებული აქცია ბევრია;
— რთულია ესეთ ბაზარზე მოგების ნახვა და სპეციალიზაცია.

Brokered Markets

— მყიდველს და გამყიდველს broker ი აკავშირებს;

— Broker ები აქციის მოძიების სერვისს სთავაზობენ მყიდველებს;
— ამ საქმიანობაში მოგებას ნახულობენ Broker ები;
— ასეთი ბაზრის მაგალითია primary market, underwriter ები არიან იგივე broker ები,
რომლებიც ცდილობენ აქცია მიჰყიდონ სხვა ინვესტორებს.

Dealer Markets

— ამ ბაზარზე სხვადასხვა აქტივს ყიდულობენ თავისი ანგარიშით და მოგვიანებით

ყიდიან საკუთარი inventory დან, მოგების სანახავად;
— ლიკვიდურობას ქმნის ბაზარზე ask and bid price ის საშუალებით.

Auction Markets

— ყველაზე მრავალფეროვანი ბაზარი;

— დილერ ბაზარს ჯობია, რადგან დილერის ძებნის მაგივრად, პირდპაირ ნახულობ იმ
აქტივს, რაც გინდა.

Bid price - მყიდველის ფასი

Ask price - გამყიდველის ფასი

Types of Orders
Market orders - ყიდვის ან გაყიდვის ბრძანება

— გამოცემისთანავე სრულდება;
— მყიდველი/გამყიდველი აქტივს ყიდულობს საბაზრო ფასად;
— დიდი შეკვეთის შემთხვევაში, შეიძლება სხვადასხვა რაოდენობის აქციების პაკეტი
სხვადასხვა ფასად გაიყიდოს.
Price-Contingent Order - ყიდვის ან გაყიდვის ბრძანება

— გამოცემისთანავე სრულდება;
— მყიდველი/გამყიდველი აკონკრეტებს ფასს

Trading Mechanisms - ბაზრები, სადაც ბროკერები ყიდიან/ყიდულობენ აქციებს.

Over-the-counter dealer markets - ამ ბაზარზე დილერი აცხადებს ფასს, რომლადაც იყიდის ან
გაყიდის ინსტრუმენტს, შემდეგ ბროკერი უკავშირდება დილერს და ტრეიდინგს აკეთებს .

Electronic Communication Networks (ECNs) - ელექტრონულად ერთი მხარე აცხადებს ფასს,

რომლადაც უნდა ყიდვა უნდა ინსტრუმენტის, მეორე მხარე აცხადებს ფასს , რომლად
გაყიდის ინსტრუმენტს, ის მხარეები პროგრამულად კავშირდებიან , რომელთა bid and ask
ფასები ემთხვევა.

Specialist/DMM Markets - ამ ბაზარზე designated market maker ი, საზოგადოებას სთავაზობს Bid

and ask ფასებს.

New Trading Strategies

Algorithmic Trading - The use of computer programs to make trading decisions

High-Frequency Trading - Special class of algorithmic with very short order execution time

Dark Pools - Trading venues that preserve anonymity, mainly relevant in block trading

Bond Trading

Buying on Margin - ერთგვარი სტრატეგიაა, როცა ინვესტორი ბროკერისგან სესხულობს

ფულს, რომ შეიძინოს აქცია ან რამე სხვა ინსტრუმენტი.

— Margin - არის ინვესტორის კუთვნილი თანხის პროცენტობა;

— ინვესტორი ბროკერის ფირმასი ხსნის დეპოზიტს, სადაც შენატანი შეაქვს და
საჭიროების შემთხვევაში მაქედან იღებს სესხს.

Margin = equity in account / value of stock

Short sales
ვიღაცისგან სესხულობ აქციას, ყიდი არსებულ ფასად და იმედოვნებ რო ფასი დაიწევს ,
შემდეგ ისევ უკან ყიდულობ ამ აქციას და უბრუნებ ვინც გასესხა იმას. სხვაობა არის
მოგება.