5.
SINIF TÜRKÇE DERSİ
TAM ÖĞRENME ÇALIŞMASI
DÜŞÜNCE YÖNÜ DEĞİŞTİREN İFADELER
KONU ANLATIMI ………………………………………………….:
DÜŞÜNCENİN YÖNÜNÜ DEĞİŞTİREN İFADELER
Düşüncenin yönünü değiştiren ifadeler bir düşünceden
farklı bir düşünceye geçişi sağlayan ifadelerdir.
Bu tür ifadelerden sonra daha önce anlatılanların ya da
savunulanların tersi dile getirilir. Yani olumlu bir görüş
olumsuza, zıtlık benzerliğe, olumsuz bir düşünce olumluya
dönüştürülür.
Düşüncenin yönünü değiştiren ifadeler: ama, fakat, lakin,
oysaki, ne yazık ki, buna karşılık, veya, yahut vb.
ifadelerdir.
ÖRNEKLER:
Geç gelirsin diye tahmin ediyordum ama erken bile geldin
denebilir.
Benimle aynı grupta olmak istemedin fakat sizin grubun
benim gibi birisine ihtiyacı var.
Bir özürle yahut bir hediyeyle arkadaşının gönlünü
alabilirdin.
Yeni seçilen muhtarın köyün sorunlarıyla ilgileneceğini
sanıyordum ne yazık ki o da köyün sorunlarının üstüne
düşmedi.
……………………….………………………
ALIŞTIRMA …………………………………………………………..:
Aşağıdaki cümlelerde yer alan düşüncenin yönünü
değiştiren ifadeleri bularak altlarındaki alana yazınız.
Öğretmen hep onu kaldırıyor oysaki bende parmak
kaldırıyorum.
……………………………………………
Herkes çevresinin temiz olmasını istiyor buna karşılık
kimsenin kendi evinin önünü temizlediği yok.
……………………………………………
Bende bu yazılıdan yüksek almak istiyordum lakin tam
olarak çalıştığımız söylenemez.
……………………………………………
Türkiye elinden geleni yapıyor ne yazık ki bazı iç mihraklar
engel olmakta kararlı.
……………………………………………
Cevap anahtarını görmek istiyor fakat henüz soruları
çözmemiş.
……………………………………………
Aşağıdaki cümlelerden düşüncenin yönünü değiştiren
ifade bulunanları X işareti ile işaretleyiniz.
[ ] Karadeniz tuzludur fakat Akdeniz ona göre daha
tuzludur.
[ ] Arkadaşlarla sinemaya gitmek için sözleştik.
[ ] Prizin sağlam olduğunu düşünüyor halbuki piriz
sağlam değil.
[ ] Ne yazık ki ben bu konuda babama katılmıyorum.
[ ] Derslerime çalışmayı ve başarılı olmayı çok istiyorum
fakat kendimi oyun oynamaktan bir türlü alamıyorum.
[ ] Sudoku çözmek için bayiden gazete aldı.
[ ] Buraya gelmeli yahut bu iş için birisini göndermeli.
[ ] Sınıfta tek yüz alan benim çünkü herkesten çok
çalıştım.
 TÜRKÇE DERSİ
ETKİNLİK ………………………….…………………………………….:
Aşağıdaki cümlelerde boş olan yerlere düşüncenin akışını
değiştiren ifadelerden uygun olanları yerleştiriniz.
ama, fakat, lakin, oysaki, ne yazık ki, buna karşılık, veya,
yahut
Ya bizim yanımızda bekle …………………… kendi sınıfına gidip
orada bekle.
Havuza girebilirsiniz …………………………..…. havuz bonenizi
takmalısınız.
Oynamayı çok istiyorum …………….. bu oyunu bilmiyorum.
Yazılıdan yüksek not alamadım ………………………………… çok
çalışmıştım.
Konuşmayın diye uyarıyorum ………………………….………. ses
çıkmaya devam ediyor.
Bu yıl bahçeleri suladık ………………………… domates olmadı.
Yarışmada en öndeydi ……………….…………. ayağı burkulunca
geride kaldı.
Tahtadaki yazıyı yazın …………………………. telefonunuzla
resmini çekip evde yazın.
Aşağıdaki görselde bulunan boşluğu düşüncenin akışını
değiştiren bir cümle ile doldurunuz.
TEST …………………………………………………………………….:
1. Şiiri yazarken çok dikkat ederim ………………………. Türkçe
noktalama kurallarını uygulayamam.
Yukarıdaki cümle aşağıdaki hangi ifade ile tamamlanırsa
düşüncenin yönünü değiştiren bir ifade yer almış olur?
A) Kimi zaman B) Genellikle
C) Lakin D) ara sıra
(I) Köşeyi döner dönmez ciğerlerinize iğde kokusu dolar.
Uzun süre nereden geldiği belli olmaz. (II) Derken iğde
kokusunun netliği kaybolur. (III) Daha sonra yeni kokular
gelir fakat hiçbiri iğdenin yerini tutamaz. (IV) Hâlâ
görünürde bir şeyler yoktur. Bir an kulaklarınız, yüksekten
hızla dökülen bir suyun sesini duyar, durur , dinlersiniz.
2.Parçadaki hangi cümlede düşüncenin yönünü
değiştiren bir ifadeye yer verilmiştir?
A) (I) B) (II) C) (III) D) (IV)
3. Aşağıdakilerden hangisi düşüncenin yönünü değiştiren
bir ifade almamıştır?
A) Notları çok yüksek fakat sosyal bir çocuk değil.
B) Evde yetiştirilen çiçekler vardır ama iyi bakılmalıdır.
C) Çok korkuyorum çünkü burası çok sessiz ve karanlık.
D) Bu hafta sonu köye gitmek istiyorum lakin bilet
bulamadım.
(I) Bugün pazar. Okul yok... Birkaç günden beri yağan
yağmur sabah durdu. (II) Sonbahar dışarıda son bir ayrılık
şenliği yapıyor. Buna rağmen uzaktaki sıra dağlar,
sazlıklardaki sular, güneşe karşı gülümsüyor. (III)
Papatyalar başlarını kaldırmış son bir kez mavi gökyüzünü
izliyor. (IV) Son kuşlar çığlık çığlığa yükseklerden uçup
uzaklaşıyor buralardan.
4. Yukarıdaki metinde kaç numaralı cümlede düşüncenin
yönünü değiştiren bir ifadeye yer verilmiştir?
A) (I) B) (II) C) (III) D) (IV)
5. Aşağıdaki ifadelerden hangisi düşüncenin yönünü
değiştirmez?
A) söz gelimi B) lakin
C) yahut D) ne yazık ki