Kodeksy Etyki Inżynierskiej Cz2

Kodeks Instytutu Inżynierów Elektryków i Elektroników
(IEEE - The Institute of Electrical and Electronic Engineers)
My, członkowie IEEE, rozumiejąc wagę wpływu stosowanych przez nas technologii
na jakość życia na całym świecie i akceptując osobiste zobowiązania wobec naszego zawodu,
członków organizacji i społeczeństwa, któremu służymy, niniejszym zobowiązujemy się
postępować według najwyższych standardów etycznych i zawodowych i zgadzamy się:
1) akceptować odpowiedzialność w podejmowaniu decyzji technicznych dotyczących
bezpieczeństwa, zdrowia i dobrobytu społeczeństwa oraz ujawniać natychmiast czynniki
mogące zagrozić społeczeństwu lub środowisku naturalnemu;
2) gdy to możliwe, unikać rzeczywistych lub potencjalnych konfliktów interesów oraz
informować o ich występowaniu zainteresowane strony;
3) uczciwie i realistycznie określać roszczenia i oszacowania, oparte na dostępnych danych;
4) odrzucać łapówki w każdej postaci;
5) poprawiać rozumienie technologii, jej właściwych zastosowań i możliwych skutków;
6) utrzymywać i poprawiać nasze kompetencje techniczne i podejmować się wykonywania
technologicznych zadań dla innych, tylko w przypadku posiadania odpowiednich kwalifikacji
wynikających z wykształcenia bądź z doświadczenia lub po pełnym przedstawieniu
znaczących ograniczeń;
7) żądać uczciwej krytyki pracy technicznej, akceptować i oferować ją, przyznawać się do
błędów i poprawiać je oraz we właściwy sposób informować o wkładzie pracy innych osób;
8) postępować fair w stosunku do wszystkich, bez względu na ich rasę, religię, płeć, kalectwo,
wiek lub narodowość;
9) unikać pomówień czy złośliwych działań mogących szkodzić innym, ich własności,
reputacji lub zatrudnieniu;
10) pomagać kolegom i współpracownikom w ich rozwoju zawodowym i wspierać ich w
przestrzeganiu zasad tego kodeksu etycznego.
Źródło:
http://mumelab01.amu.edu.pl/Wprowadzenie-HTML/KO-09-01.html#2
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską i budżet państwa w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1
Załącznik do uchwały Nr 18/V/2006
V Krajowego Zjazdu Izby Urbanistów
z dnia 3 czerwca 2006 r.
ZASADY ETYKI ZAWODOWEJ URBANISTY

Członkowie Izby Urbanistów, wykonując zawód zaufania publicznego, świadomi
odpowiedzialności za tworzenie podstaw zrównoważonego rozwoju oraz racjonalnego
zagospodarowania przestrzeni, uznają kształtowanie ładu przestrzennego, bezpiecznego,
wygodnego i estetycznego środowiska życia oraz dążenie do osiągania najwyższej możliwej
jakości swojej pracy, za podstawowe cele działań środowiska zawodowego.
Rozdział I
Postanowienia ogólne
1. Zasady Etyki Zawodowej Urbanisty, zwane dalej „Zasadami”, wynikają z
uniwersalnych norm etycznych.
2. Urbanistą, w rozumieniu Zasad, jest każdy członek Izby Urbanistów.
3. Członkowie samorządu zawodowego urbanistów zobowiązani są do zachowania
godności zawodu przez przestrzeganie zasad etyki zawodowej.
4. Urbanista odpowiada dyscyplinarnie za naruszenie Zasad podczas działalności
zawodowej i publicznej.
Rozdział II
Obowiązki urbanisty wobec kraju i społeczeństwa
1. Urbanista w swojej działalności zawodowej powinien kierować się porządkiem
prawnym Rzeczypospolitej Polskiej, uczciwością i obiektywizmem.
2. Urbanista jest zobowiązany wykonywać czynności zawodowe w sposób rzetelny i
bezstronny, wykorzystując twórczo swoją wiedzę i doświadczenie zawodowe.
3. Urbanista w swojej działalności zawodowej powinien być rzecznikiem równowagi
pomiędzy interesem publicznym i prywatnym.
4. Urbanista powinien dbać, aby jego działania służyły realizacji zasady
1
zrównoważonego rozwoju.
5. Urbanista powinien szerzyć wiedzę o konieczności zachowania ładu przestrzennego i
korzyściach z tego płynących, a swoim postępowaniem podkreślać społeczną potrzebę
działalności zawodowej urbanistów w zagospodarowaniu przestrzeni.
Rozdział III
Obowiązki urbanisty wobec swojego zawodu
1. Urbanista, wykonując zawód zaufania publicznego, powinien chronić niezależność,
godność i uczciwość zawodu, nie uczestnicząc w czynnościach lub przedsięwzięciach,
które mogłyby go poniżyć w opinii publicznej lub podważyć zaufanie do niego.
2. Urbanista powinien wykonywać swoje obowiązki z najwyższą starannością, przy
zapewnieniu najwyższej możliwej jakości pracy.
3. Obowiązkiem urbanisty jest stałe pogłębianie swojej wiedzy i podnoszenie
kwalifikacji zawodowych.
Rozdział IV
Obowiązki urbanisty wobec zamawiającego
1. Stosunki między zamawiającym a urbanistą powinny opierać się na wzajemnym
zaufaniu. Ich podstawą jest prawo zamawiającego do wolnego wyboru urbanisty przy
pełnym poszanowaniu jego niezależności twórczej.
2. Urbanista nie podejmuje się wykonywania prac, gdy samodzielnie lub łącznie z
osobami
3. współpracującymi nie dysponuje odpowiednią wiedzą i umiejętnościami oraz
technicznymi
4. możliwościami.
5. Za sprzeczne z Zasadami uznaje się świadome zawarcie umowy cywilnoprawnej,
której postanowienia nie gwarantują należytego jej wykonania w określonym w
umowie terminie, za ustalone wynagrodzenie lub ze względu na inne warunki
wynikające z umowy.
6. Za sprzeczne z Zasadami uznaje się świadome objęcie lub pełnienie funkcji, na
warunkach nie gwarantujących należytego wypełniania przyjętych na siebie
obowiązków.
7. Urbanista ponosi odpowiedzialność za należyte wykonanie przedmiotu zamówienia,
zgodne z zasadami wiedzy urbanistycznej i przepisami prawa.
8. Urbanista nie może jednocześnie wykonywać prac i występować na rzecz
2
zamawiających, którzy są stronami w tej samej sprawie, bez ich zgody.
Rozdział V
Obowiązki urbanisty wobec innych urbanistów
1. Urbanista nie może podejmować działań, które byłyby sprzeczne z interesem
zawodowym członków samorządu.
2. Urbanista powinien przestrzegać wobec innych urbanistów zasad koleżeństwa,
uczciwości i lojalności.
3. Urbanista jest zobowiązany przestrzegać zasad uczciwej konkurencji. Za
postępowanie sprzeczne z zasadami uczciwej konkurencji uznaje się w szczególności:
1) stosowanie reklamy w nierzetelny sposób prezentującej posiadane
kompetencje lub doświadczenie zawodowe,
2) prowadzenie kryptoreklamy,
3) krytykowanie w sposób nieuczciwy pracy innych urbanistów lub osiągnięć ich
przedsiębiorstw,
4) oferowanie nieuczciwych warunków wykonania umowy, w tym takich
terminów i ceny wykonania usługi, które nie zapewniają jej wykonania w
sposób należyty, zgodny z zasadami wiedzy urbanistycznej i spełniający
wszelkie wymogi prawa,
5) oferowanie rażąco niskiej ceny w stosunku do przedmiotu zamówienia w
rozumieniu prawa zamówień publicznych,
6) dokonanie czynu nieuczciwej konkurencji, w rozumieniu przepisów o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
7) wykorzystywanie bez zgody pracodawcy należących do niego środków
technicznych w celu realizacji odpłatnej usługi zleconej przez inny podmiot.
8) nieuczciwe działanie na rzecz pozbawienia innego urbanisty przyrzeczonej mu
pracy lub zawartej umowy.
4. Urbanista nie może sygnować swoim nazwiskiem prac, w których przygotowaniu
nie uczestniczył jako projektant.
Rozdział VI
Obowiązki urbanisty wobec samorządu zawodowego
1. Urbanista zobowiązany jest przestrzegać postanowień Statutu Izby Urbanistów, uchwał
organów samorządu zawodowego i orzecznictwa dyscyplinarnego.
2. Naruszeń zasad etyki zawodowej nie usprawiedliwia stosowanie się urbanisty do
3
poleceń, wskazówek lub sugestii otrzymanych od przełożonego lub zamawiającego.
3. Urbanista nie może usprawiedliwiać naruszenia zasad etyki zawodowej powoływaniem
się na polecenie, wskazówki lub sugestie otrzymane od przełożonego lub
zamawiającego.
4. Członkowie samorządu zawodowego urbanistów obowiązani są czynnie uczestniczyć
w pracach jego organów, w szczególności w okręgowych zjazdach lub obwodowych
zebraniach wyborczych.
5. Urbanista wybrany do organu samorządu zawodowego powinien sumiennie i z
najwyższą starannością wypełniać obowiązki wynikające w powierzonej funkcji.
6. Obowiązkiem członka samorządu zawodowego urbanistów jest współpraca z jego
organami w sprawach związanych z funkcjonowaniem i realizacją zadań samorządu
zawodowego oraz w sprawach wykonywania zawodu i przestrzegania Zasad przez jego
członków.
7. Urbanista zobowiązany jest uczestniczyć w postępowaniu kwalifikacyjnym osób
ubiegających się o przynależność do samorządu zawodowego, w szczególności
poprzez rzetelne i zgodne z prawdą potwierdzanie doświadczenia zawodowego oraz
udzielanie im rekomendacji.
8. Organy samorządu zawodowego urbanistów wspierają członków Izby w sporach ze
zleceniodawcą w sytuacjach mogących naruszać zasady etyki zawodowej.
9. Organy samorządu zawodowego urbanistów czuwają nad przestrzeganiem przez
urbanistów przyjętych Zasad oraz standardów wykonywania zawodu, bronią godności i
niezależności zawodu urbanisty.
Rozdział VII
Postanowienia końcowe
Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej określają przepisy ustawy z dnia z dnia 15 grudnia
2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów
(Dz. U. z 2001 r., Nr 5, poz. 42, z późn. zm.), akty wykonawcze do ustawy oraz uchwały
organów samorządu zawodowego urbanistów.
4
Kodeks Etyki Zawodowej Architektów
Załącznik do Uchwały 01 III Sprawozdawczego Krajowego Zjazdu Izby Architektów
podjętej w dniu 18 czerwca 2005 r.
STOWARZYSZENIE ARCHITEKTÓW POLSKICH
Kodeks Etyki Zawodowej Architektów

Załącznik do Uchwały 4 Walnego Zjazdu Delegatów SARP
podjętej w dniu 10 grudnia 2006 r.
Preambuła
Poniższy Kodeks Etyki Zawodowej Architektów, zwany dalej Kodeksem, został opracowany
przez Izbę Architektów na podstawie projektu dokumentu przygotowanego przez Radę
Architektów Europy (ACE ).
Architekci, niezależnie przez kogo i w jakiej formie są zatrudnieni, firmy architektoniczne i

firmy multidyscyplinarne zatrudniające architektów, przykładają dużą wagę do
dochowywania najwyższych standardów niezależności, bezstronności, tajemnicy zawodowej,
uczciwości, kompetencji i profesjonalizmu oraz do najwyższej możliwej jakości swej pracy,
oferując w ten sposób społeczeństwu specjalną i wyjątkową wiedzę, umiejętności i zdolności,
konieczne do rozwoju kultury i środowiska zbudowanego. Poniżej podano zasady
postępowania, obowiązujące wszystkich architektów świadczących usługi architektoniczne,
mające zastosowanie do wszelkich działań zawodowych. Określają one odpowiedzialność
architektów wobec społeczeństwa, któremu ich zawód służy i które wzbogaca, wobec
klientów i użytkowników architektury, wobec wykonawstwa budowlanego, które pomaga
kształtować środowisko zbudowane a także wobec architektury jako sztuki i nauki –
continuum wiedzy i twórczości oraz zawodowego i społecznego dziedzictwa.
Nota
Ilekroć w tekście niniejszego Kodeksu użyte jest pojęcie „architekci”, należy przez nie
rozumieć architektów wykonujących swój zawód niezależnie, firmy architektoniczne, firmy
multidyscyplinarne zatrudniające architektów oraz wszystkich innych architektów,
niezależnie od tego przez kogo są zatrudnieni, których wszystkich jednakowo dotyczą
poniższe postanowienia.
Zasada 1
Zobowiązania ogólne
Architekci dysponują usystematyzowanym zasobem wiedzy,, znajomością sztuki i nauki w

dziedzinie architektury, nabytą w trakcie kształcenia, studiów i szkoleń, ciągłego rozwoju
zawodowego i praktyki. Przebieg procesu edukacji architektów gwarantuje, że są oni w stanie
sprostać standardom, wymaganym dla prawidłowego świadczenia powierzonych im usług.
Architekci, jako przedstawiciele wolnego zawodu, we wszystkim co mówią lub robią kierują
się uczciwością zawodową. Podtrzymują i rozwijają swą wiedzę o sztuce i architekturze,
szanują całość dorobku architektonicznego i przyczyniają się do jego rozwoju, kierując się w
swej pracy przede wszystkim bezstronnymi kryteriami zawodowymi, które przedkładają nad
wszelkie inne motywy działań.
1.1 Reguła:
Architekci stale rozwijają swoją wiedzę zawodową i umiejętności w dziedzinach istotnych dla
ich działalności.
1.2 Reguła:
Architekci stale dążą do osiągnięcia możliwie najwyższego poziomu w istotnych dla ich
pracy dziedzinach, obejmujących edukację architektoniczną, badania, szkolenia,
projektowanie a także technologie i techniki budowlane.
1.3 Reguła:
Architekci będący dyrektorami, wspólnikami lub właścicielami firm, dla zapewnienia
wymaganych standardów zawodowych, dysponują wykwalifikowanymi i właściwie
nadzorowanymi pracownikami oraz stosują właściwe i skuteczne wewnętrzne zasady
postępowania.
1.4 Reguła:
Architekci są odpowiedzialni za właściwe kwalifikacje osób wykonujących prace
bezpośrednio pod ich kierunkiem lub w ich imieniu oraz za odpowiedni nadzór nad nimi i nad
wykonywaną przez te osoby pracą.
1.5 Reguła:
Architekci rezygnują z umowy o pracę, jeśli zakres obowiązków wymaga kompromisów
zawodowych, grożących możliwością utraty zaufania publicznego.
1.6 Reguła:
Architekci rezygnują z przyjęcia zlecenia, jeśli jego wykonanie wiązałoby się z naruszeniem
postanowień niniejszego Kodeksu.
Zasada 2
Zobowiązania wobec społeczeństwa
Architekci zobowiązani są wobec społeczeństwa do postępowania zgodnie z duchem i literą

prawa, regulującego ich działalność zawodową oraz do troski o wpływ tej działalności na
społeczeństwo i środowisko.
2.1 Reguła:
Architekci szanują w swej twórczości wartości zastane, dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe
i dbają o ich zachowanie i rozwój. Dążą do podnoszenia jakości życia i zamieszkiwania oraz
jakości środowiska i otoczenia, w sposób nienaruszający ich równowagi, działając z
przekonaniem, że efekty ich pracy służą szeroko pojętym interesom wszystkich, którzy mogą
oczekiwać pożytku i zadowolenia z nich.
2.2 Reguła:
Architekci nie przedstawiają siebie, ani nie promują siebie i swoich usług w sposób fałszywy,
mylący lub nieprawdziwy.
2.3 Reguła:
Architekci winni unikać działań i sytuacji, które są niezgodne z ich zobowiązaniami
zawodowymi lub które mogą budzić wątpliwości co do ich niezależności, bezstronności lub
zawodowej uczciwości.
2.4 Reguła:
Architekci nie powinni popierać żadnych poglądów, lub być bierni wobec nich, jeśli są one w
sprzeczności z ich wiedzą zawodową lub w sposób krzywdzący, wprowadzający w błąd lub
inny dyskredytują zawód.
2.5 Reguła:
Architekci nie promują, nie wspierają ani nie są bierni wobec działań, które mogą być
źródłem nielegalnych dochodów, w szczególności działań zmierzających do ukrycia lub
zatajenia finansowych lub podatkowych nieprawidłowości.
2.6 Reguła:
Architekci przestrzegają niniejszego Kodeksu, a także kodeksów etycznych i postępowania
oraz praw obowiązujących na terenie podlegającym kompetencji państw członkowskich Unii
Europejskiej, w których świadczą lub zamierzają świadczyć usługi architektoniczne.
2.7 Reguła:
Architekci, w interesie wszystkich obywateli Europy, promują w należny i odpowiedzialny
sposób społeczną rolę i znaczenie architektury.
Zasada 3
Zobowiązania wobec klientów
Architekci zobowiązani są wobec klientów do wykonywania pracy zawodowej w sposób

lojalny, sumienny, kompetentny, profesjonalny i uczciwy. Świadcząc usługi zawodowe,
kierują się bezstronną oceną standardów technicznych i zawodowych. Niezależność,
bezstronność i wiedza zawodowa winny być przedkładane nad wszelkie inne motywacje w
dążeniu do osiągnięć artystycznych, naukowych i zawodowych.
3.1 Reguła:
Architekci respektują uzasadnione potrzeby i wymagania klientów, o ile nie są one sprzeczne
z zasadami i regułami zawartymi w niniejszym Kodeksie.
3.2 Reguła:
Architekci podejmują się wykonywania pracy zawodowej jedynie wówczas, gdy dysponują
odpowiednią wiedzą i umiejętnościami oraz odpowiednimi finansowymi i technicznymi
możliwościami realizacji umownych zobowiązań wobec klientów.
3.3 Reguła:
Architekci otrzymują wynagrodzenie gwarantujące możliwość realizacji zobowiązań
wyłącznie w formie honorariów i świadczeń określonych umową lub, jeśli są pracobiorcami,
wyłącznie w postaci przewidzianego w umowie wynagrodzenia.
3.4 Reguła:
Architekci, w celu zdobycia zlecenia, nie uciekają się do działań korupcyjnych ani nie
składają podobnych propozycji wykonawcom robót budowlanych lub dostawcom materiałów.
3.5 Reguła:
Architekci na każdym etapie ujawniają klientom lub wykonawcom robót znane im istotne
okoliczności, które mogą spowodować konflikt interesów lub zagrozić uzasadnionym
interesom tych osób albo mieć wpływ na wywiązanie się architekta z obowiązku dokonania
niezależnej, bezstronnej oceny wypełniania obowiązków kontraktowych przez inne osoby.
3.6 Reguła:
Architekci podejmują się świadczenia usług zawodowych oraz przyjmują odpowiedzialność
za niezależne, bezstronne porady udzielane przez nich klientom, jedynie wówczas, gdy
łącznie z osobami zaangażowanymi do współpracy, posiadają niezbędne kwalifikacje,
wynikające z wykształcenia, szkolenia oraz doświadczenia.
3.7 Reguła:
Architekci nie podejmują się świadczenia usług zawodowych, jeśli strony nie uzgodnią na
piśmie warunków zlecenia, a w szczególności:
- celu i zakresu prac;
- podziału odpowiedzialności;
- ograniczenia odpowiedzialności;
- budżetu/kosztów realizacji przedsięwzięcia;
- honorariów lub metod ich wyliczenia;
- postanowień określających warunki rozwiązania umowy.
3.8 Reguła:
Architekci traktują sprawy swoich klientów jako poufne i nie mogą ich ujawniać bez
uprzedniej zgody klientów lub odpowiednich władz, chyba że ujawnienie informacji jest
wymagane orzeczeniem sądu.
3.9 Reguła:
Architekci wykonują pracę zawodową zgodnie z wiedzą, należytym zaangażowaniem i
starannością.
3.10 Reguła:
Architekci wykonują pracę zawodową bez nieuzasadnionego opóźnienia i – w takiej mierze,
w jakiej to od nich zależy – w uzgodnionym terminie.
3.11 Reguła:
Architekci informują klientów o postępie prac wykonywanych na ich zlecenie oraz o
wszelkich okolicznościach, które mogą wpłynąć na ich jakość lub koszty, szczególnie wtedy,
gdy umowa zawiera stosowne ograniczenia nałożone przez klienta.
3.12 Reguła:
Architekci zawsze posiadają ubezpieczenie od odpowiedzialności zawodowej adekwatne do
skali wykonywanych prac.
3.13 Reguła:
Architekci bezzwłocznie i uprzejmie reagują na skargi na ich pracę.
3.14 Reguła:
Architekci informują klientów o sposobach rozstrzygania kwestii spornych, wskazując drogę
polubowną, mediację lub inne alternatywne formy rozstrzygania sporów.
Zasada 4
Zobowiązania wobec zawodu
Architekci są zobowiązani do dbania o niezależność, bezstronność, tajemnicę zawodową,

uczciwość i godność zawodu, oraz postępują w sposób respektujący uzasadnione prawa i
interesy innych osób, mają obowiązek uznawania aspiracji zawodowych i dorobku swoich
kolegów oraz poszanowania ich praw. Architekci uznają wkład wniesiony w ich pracę przez
innych.
4.1 Reguła:
Architekci wykonują swoją pracę zawodową w sposób niezależny, bezstronny, rzetelny,
uczciwy i z zachowaniem poufności.
4.2 Reguła:
Architekci nie są wspólnikami, ani nie kierują firmą z osobami posiadającymi kryminalną
przeszłość, a także z osobami usuniętymi z rejestru architektów lub firm architektonicznych z
powodów innych niż na ich prośbę albo z tymi, którym odebrano członkostwo uznanej
organizacji reprezentującej architektów lub firmy architektoniczne.
4.3 Reguła:
Architekci poprzez swoje działania, promują: niezależność, bezstronność, godność i
uczciwość zawodu, oraz dbają, by ich przedstawiciele i pracownicy postępowali zgodnie z
niniejszym Kodeksem tak, aby żadne działanie czy postępowanie nie podważało zaufania
tych, dla których i z którymi pracują a przedstawiciele społeczeństwa mający kontakt z
dowolnym architektem byli chronieni przed wprowadzeniem ich w błąd, oszustwem lub
kłamstwem.
4.4 Reguła:
Architekci nie dyskryminują nikogo z powodu rasy, płci, religii, kalectwa, stanu cywilnego
lub orientacji seksualnej.
4.5 Reguła:
Architekci nie przywłaszczają sobie własności intelektualnej ani nie wykorzystują pomysłów
innych architektów, firm lub innych organizacji bez ich zgody.
4.6 Reguła:
Architekci nie uczestniczą w konkursach i przetargach, w których warunki uczestnictwa nie
zapewniają prawnej ochrony własności intelektualnej architekta.
4.7 Reguła:
Architekci nie uczestniczą w konkursach i przetargach na prace projektowe, w których ocena
jakości tych prac lub ocena poziomu zawodowego uczestników nie są kryteriami
dominującymi.
4.8 Reguła:
Architekci nie uczestniczą w konkursach, których warunki umożliwiają ujawnienie oferty
cenowej przed wyborem najlepszych prac.
4.9 Reguła:
Architekci dysponują dostateczną ilością informacji co do charakteru i zakresu wykonywanej
pracy, tak aby ich honorarium — obliczone w oparciu o tabele wynagrodzeń, własne
kalkulacje lub odpowiednie stawki godzinowe — uwzględniało rzeczywiste koszty, godziwy
poziom wynagrodzeń i adekwatną wielkość zysku pozwalającą na finansowanie ustawicznej
edukacji i posiadanie koniecznego sprzętu oraz aby umożliwiało właściwe wykonanie usługi
objętej tym honorarium.
4.10 Reguła:
W celu ochrony klienta i społeczeństwa przed niegodziwym ustalaniem cen, które mogłoby
zagrozić wymaganej jakości usług, architekci, oferując swoje usługi, nie dostosowują kwoty
swego honorarium do wysokości honorarium oferowanego za nie przez innego architekta.
4.11 Reguła:
Architekci nie działają na rzecz pozbawienia innego architekta przyrzeczonej mu pracy lub
zawartego kontraktu.
4.12 Reguła:
Architekci będący sędziami konkursowymi lub członkami komisji przetargowej nie występują
później jako wykonawcy projektu lub przedsięwzięcia będącego przedmiotem konkursu lub
przetargu oraz nie angażują się w inny sposób w jego kontynuację lub realizację.
4.13 Reguła:
Architekci nie krytykują złośliwie lub nieuczciwie, ani nie dyskredytują w ten sposób pracy
innych architektów.
4.14 Reguła:
Architekci otrzymujący propozycję wykonania projektu lub innej pracy, o której wiedzą lub
mogą się dowiedzieć, że została przez tego samego klienta przyrzeczona innemu architektowi,
powinni niezwłocznie poinformować go o tym.
4.15 Reguła:
Architekci, którym zlecono wydanie opinii o pracy innego architekta, powiadamiają go o tym,
chyba że takie powiadomienie mogłoby zaszkodzić istniejącemu lub ewentualnemu sporowi
prawnemu.
4.16 Reguła:
Architekci zarządzają swoimi osobistymi finansami i finansami ich firm zgodnie z prawem i
dobrym obyczajem.
ZASADY ETYKI ZAWODU ARCHITEKTA

Zasady etyki zawodu architekta oraz kodeks postępowania architekta uchwalone przez Walny
Zjazd Delegatów Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) dniu 26.10.2003 roku
Współżycie zorganizowanych zbiorowości jest normowane przez prawo, przepisy
postępowania oraz ogólne normy etyczne przyjęte przez społeczeństwo złożone z równych
wobec prawa jednostek. Niektóre grupy społeczne i zawodowe tworzą poza tym dodatkowe
szczegółowe normy postępowania. Architekci, członkowie SARP, powinni dla dobra
publicznego ściśle przestrzegać poniższych zasad, niezależnie od formy wykonywania
zawodu i zajmowanego stanowiska.
I. Obowiązki architekta wobec kraju i społeczeństwa
1. Architekt ma obowiązek służyć drugiemu człowiekowi i społeczeństwu wiedzą, talentem,
doświadczeniem i pracą, niezależnie od rodzaju działalności i zajmowanego stanowiska.
2. Architekt ma obowiązek odnosić się w swojej działalności z należytym szacunkiem i
zrozumieniem do środowiska przyrodniczego oraz do spuścizny historycznej świadczącej o
kulturze narodu, chronić je i otaczać opieką.
3. Architekt ma obowiązek kierować się w swojej pracy zawodowej zasadą tolerancji wobec
różnorodnych postaw ludzkich i prezentowanych poglądów.
4. Architekt powinien szerzyć wiedzę o architekturze, a swoim postępowaniem zjednywać
zrozumienie dla działalności zawodowej architektów.
II. Obowiązki architekta wobec swojego zawodu
1. Zadania i obowiązki architekta, stawiają ten zawód w szczególnie odpowiedzialnej pozycji.
Obowiązkiem każdego architekta jest takie postępowanie, jakie przyczynia się do utrzymania
godności zawodu. Architekt powinien przeciwstawiać się działalności szkodzącej
architekturze oraz godzącej w prestiż zawodu.
2. Architekt winien odnosić się ze zrozumieniem i szacunkiem do osób z nim
współpracujących bądź realizujących jego projekty. Działając w zespole architekt winien
dążyć do zgodnej współpracy, określonej bardziej zrozumieniem wzajemnych zadań i
obowiązków niż zależnością służbową lub umowną.
3. Obowiązkiem architekta jest stałe rozwijanie umiejętności przez zdobywanie wiedzy oraz
doskonalenie warsztatu zawodowego.
4. Architekt w swojej pracy jest zobowiązany zawsze dążyć do osiągnięcia jak najlepszego
wyniku - na miarę swej wiedzy, doświadczenia i zdolności - a podejmując się zadania
projektowego dołożyć wszelkich starań w celu uzyskania najlepszego projektu i najlepszej
jego realizacji.
5. Architekt ma obowiązek odmówić wykonania zleceń, które godzą w interes ogólny,
naruszają prawo, w tym prawa osób trzecich, bądź które kolidują z zasadami etyki
zawodowej.
6. Architekt powinien rozpoczęte zadanie projektowe doprowadzić do końca. Odstąpienie od
zadania projektowego z inicjatywy własnej architekta może nastąpić jedynie, jeżeli jego
kontynuacja byłaby sprzeczna z prawem lub zasadami etyki zawodowej bądź zostały
naruszone istotne warunki umowne.
III. Obowiązki wobec klienta
1. Stosunki między architektem a klientem powinny opierać się na wzajemnym zaufaniu. Ich
podstawą jest prawo klienta do wolnego wyboru architekta z jednej strony, a niezależność
twórcza architekta z drugiej.
2. Architekt winien służyć klientom w sposób rzetelny i profesjonalny, a w szczególności:
a)podejmować się wykonania prac, z których może się należycie i terminowo wywiązać, w
oparciu o rzeczywiste możliwości swoje i osób zaangażowanych w wykonanie tych prac,
b) określać w sposób jednoznaczny swoje zobowiązania wobec klientów oraz zatrudnionych
pracowników i zapewniać stosowny budżet do ich rzetelnej realizacji.
3. Z chwilą przyjęcia zlecenia architekt staje się powiernikiem i rzecznikiem interesów
klienta. W szczególności architekt:
a) oddaje klientowi do dyspozycji całą wiedzę i doświadczenie osób zaangażowanych w
realizację zlecenia,
b) w ramach przyjętych zobowiązań realizuje powierzone zadanie kierując się dobrem klienta,
a szanując interes publiczny i uzasadnione interesy osób trzecich o zaistniałym konflikcie
interesów niezwłocznie zawiadamia klienta.
c) zachowuje w dyskrecji informacje, które uzyskał od klienta w związku z wykonaniem
zleconej pracy, d) informuje klienta o wszelkich okolicznościach, które mogą mieć wpływ na
realizację zlecenia, szczególnie o takich, które mogą być postrzegane jako źródło konfliktu
interesów.
IV. Obowiązki architekta wobec innych architektów
1. Architekt powinien odnosić się z szacunkiem i lojalnością do poglądów zawodowych i
twórczości innych architektów mając prawo do oceny ich pracy. Architekt, któremu zlecono
dokonanie oceny pracy innego architekta, jest zobowiązany do powiadomienia
zainteresowanego celem umożliwienia mu zajęcia stanowiska w kwestiach będących
przedmiotem oceny.
2. Architekt pełniący funkcje zwierzchnie powinien swoje oceny i wnioski formułować
obiektywnie, zaś architekt podporządkowany powinien przestrzegać zasady lojalności wobec
zwierzchnika.
3. Architektowi nie wolno łączyć czynności, które mogłyby mieć wzajemną zależność, na
przykład jednoczesnego udziału w projektowaniu, opiniowaniu czy zatwierdzaniu własnego
projektu.
4. Architekt zobowiązany jest przestrzegać praw autorskich zarówno żyjących, jak i
nieżyjących architektów i innych twórców.
5. Architektowi nie wolno w szczególności:
a) przyczynić się w jakikolwiek sposób do wycofania zadania twórczego, powierzonego
innemu architektowi lub zespołowi architektonicznemu, aby uzyskać je dla siebie lub swego
zespołu,
b) podejmować się kontynuacji projektu rozpoczętego przez innego żyjącego architekta bez
jego wiedzy i zgody.
c) podejmować się przeprojektowania obiektu zrealizowanego wg projektu innego, żyjącego
architekta, bez jego wiedzy.
6. W swoich działaniach architekt powinien przestrzegać zasady uczciwej konkurencji. W
szczególności architektowi nie wolno stosować publicznej reklamy przymiotnikowej.
7. Architekt nie powinien uczestniczyć w przetargach i konkursach na opracowania
projektowe, w których jedynymi kryteriami oceny ofert lub prac są cena bądź termin.
8. Architekt nie powinien przyjmować jakichkolwiek dotacji, prowizji oraz innych korzyści,
które nie zostały określone w umowie jako wynagrodzenie za wykonane prace.
9. Architekta obowiązuje koleżeńska lojalność i życzliwość w stosunku do innych
architektów.
10. Architekt ma obowiązek występowania w obronie praw autorskich innych architektów.
(Stowarzyszenie Architektów Polskich)

KODEKS POSTĘPOWANIA ARCHITEKTA
1. Znajomość i przestrzeganie zasad etyki zawodu architekta jest obowiązkiem, który
przyjmuje na siebie każdy, wstępując do Stowarzyszenia Architektów Polskich.
2. Różnorodność i złożoność występujących w praktyce zawodowej przypadków zobowiązuje
architektów do szczególnej skrupulatności w przestrzeganiu niniejszych zasad, a w razie
wątpliwości do kierowania się opinią sądów koleżeńskich Stowarzyszenia Architektów
Polskich jako rzecznika etyki zawodowej.
3. Stowarzyszenie Architektów Polskich w swoich postanowieniach statutowych i
organizacyjnych ustala warunki przestrzegania zasad etyki zawodu architekta. Statutowe
organy Stowarzyszenia zabiegają o ich przestrzeganie, a w razie podejrzenia ich naruszenia
zobowiązane są do kierowania wniosków do sądów koleżeńskich SARP.
4. Naruszenie zasad etyki zawodu architekta może spowodować postępowanie dyscyplinujące
przeciwko naruszającemu te zasady.
5. Sądy koleżeńskie SARP, zgodnie ze swoim regulaminem, prowadzą postępowania
dyscyplinujące wobec naruszających zasad etyki zawodu architekta i rozstrzygają je z
uwzględnieniem niniejszych wskazań ogólnych.
6. Nieprzestrzeganie przez architekta obowiązków wobec kraju i społeczeństwa wynikających
z istoty zawodu architekta, uważa się za naganne i zasługujące na społeczną dezaprobatę,
która może być - po jednoznacznym rozstrzygnięciu co do winy - podana do publicznej
wiadomości.
7. Naruszenie zasad etycznych wobec swojego zawodu obniżające jego prestiż, a także
odnoszenie się bez właściwego szacunku i zrozumienia do swoich współpracowników może
być objęte postępowaniem dyscyplinarnym. Czyny z tego artykułu są zagrożone karą nagany
z możliwością podania jej do publicznej wiadomości.
8. Naruszenie przez architekta zasad właściwej współpracy z klientem, objawiające się
naruszeniem żywotnych interesów klienta, może być podstawą do orzeczenia jego winy i
zagrożone jest karą nagany, a w drastycznych przypadkach zawieszenia w prawach członka
SARP na czas jednego roku.
9. Postępowanie nieetyczne architekta w stosunku do innego architekta, a szczególnie
naruszenie zasad ujętych w pkt. 5 i pkt. 6 rozdziału IV „Zasad etyki zawodu architekta", w
tym także wynikających z przekroczenia zakresu oczywistej konieczności, jest zagrożone karą
zawieszenia w prawach członka do trzech lat, a w szczególnie drastycznych przypadkach
wykluczenia z SARP. Pojęcie oczywistej konieczności wynika z art. 49 ust. l Ustawy o
prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 04.02.1994 r., za którą w przypadku zawodu
architekta należy uznać konieczność wprowadzenia niezbędnych zmian programowych i
wynikających z obowiązujących przepisów, bez naruszenia treści i formy utworu z
zapewnieniem należytych praw autorskich.
Kodeks zasad etyki zawodowej członków
Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa
1. Cele działalności inżynierskiej
1) Celem działalności inżynierskiej jest stałe udoskonalanie warunków życia ludzi drogą
kształtowania środowiska naturalnego z poszanowaniem jego wartości dla ludzkich potrzeb,
zdrowia, rozwoju społecznego i indywidualnego.
2) Działalność inżynierska jako usługowa dla społeczeństwa, jest nośnikiem jego rozwoju
cywilizacyjnego i współtworzy jego kulturę. Działalność ta zaspokaja także bieżące potrzeby
społeczne, uwzględniając przy tym doświadczenia przeszłości, przewidywane kierunki
rozwoju oraz ich skutki.
2. Inżynier a społeczeństwo
1) W swej działalności inżynier kieruje się dobrem publicznym oraz zasadami uczciwości
zawodowej i osobistej.
2) Inżynier pamięta o konsekwencjach swojej działalności licząc się z zagrożeniami
bezpieczeństwa, dobra, zdrowia i życia ludzi.
3) Działalność inżynierska jest sztuką a zawód inżyniera jest zawodem zaufania publicznego.
Dbałość o wzrost autorytetu zawodu powinna cechować pracę inżyniera i jego wystąpienia
publiczne.
4) Inżynier powinien wyrażać opinię zawodową jedynie wtedy, gdy jest ona oparta na
odpowiedniej wiedzy.
5) Inżynierowi nie wolno dopuszczać do działań korupcyjnych, zarówno we własnym
postępowaniu, jak i tolerować ich u innych.
6) Inżynier bierze udział w działalności społecznej i swoją wiedzę oraz doświadczenie
wykorzystuje dla poprawy warunków życia.
3. Inżynier a środowisko
1) Świadomość oddziaływania inżyniera na zmiany i ograniczenia warunków środowiska
powinna towarzyszyć mu przy podejmowaniu decyzji, zwłaszcza w sferze inwestycyjnej lub
związanej z eksploatacją infrastruktury powierzonej jego pieczy.
2) Inżynier powinien mieć pełne zrozumienie wpływu swojej pracy na środowisko naturalne.
3) Inżynier powinien być świadomy wzajemnej zależności różnych ekosystemów. Powinien
przeciwdziałać wprowadzaniu do środowiska zmian, które powodowałyby jego trwałą
degradację. Szkody wyrządzone środowisku naturalnemu na skutek działalności
inwestycyjnej lub eksploatacyjnej powinny być po zakończeniu prac usunięte lub ograniczone
do minimum.
4) W prowadzonych przez siebie pracach inżynier powinien stosować w miarę możliwości
materiały odnawialne oraz będące wynikiem wtórnej przeróbki (recyklingu).
4. Relacje pomiędzy inżynierem a jego zleceniodawcą i pracodawcą

1) Praca inżyniera wymaga czasem podejmowania decyzji w sytuacji konfliktu interesów.
Inżynier działając lojalnie jest zaufanym powiernikiem swego zleceniodawcy lub pracodawcy
i w rozstrzyganych przez siebie sprawach powinien postępować otwarcie oraz sprawiedliwie.
O sprzecznościach i konfliktach interesów, jak również o możliwościach i sposobach ich
rozwiązywania inżynier powinien informować swojego zleceniodawcę lub pracodawcę.
2) Jako powiernik swojego zleceniodawcy lub pracodawcy inżynier powinien zachować w
tajemnicy poufne informacje i sprawy związane z realizowanym zadaniem. Jeżeli uznaje za
celowe ujawnienie takich informacji, powinien uzyskać na to zgodę.
3) Inżynier powinien podejmować tylko takie zadania, do których wykonania jest teoretycznie
oraz praktycznie przygotowany i przekonany, że uzyska założony rezultat.
4) Inżynier nie może narażać swego zleceniodawcy lub pracodawcy na podejmowanie
przedsięwzięć z góry skazanych na niepowodzenie.
5) Inżynier powinien lojalnie informować swojego zleceniodawcę lub pracodawcę o każdej
okoliczności, jaka mogłaby stanowić przeszkodę lub zagrożenie w realizacji powierzonego
mu zadania.
5. Stosunek do zawodu
1) Praca inżyniera jest pracą twórczą, odpowiedzialną i wymagającą stałego podnoszenia
kwalifikacji. W działalności zawodowej inżynier powinien dbać o godność oraz honor
zawodu oraz przeciwdziałać obniżaniu jego rangi i autorytetu.
2) Członek Izby ma obowiązek posiadać ważne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej
za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji
technicznych w budownictwie.
6. Lojalność i solidarność zawodowa
1) Inżynier powinien mieć zaufanie do wyników prac wykonanych przez innych. W
przypadku innego, odmiennego poglądu krytycznego powinien go wyrazić w sposób
kulturalny, nie obrażając godności oponenta.
2) Inżynier powinien podnosić ustawicznie swój poziom zawodowy oraz dążyć do
rozwiązywania coraz ambitniejszych zadań. Równocześnie powinien dbać o rozwój
zawodowy młodszych współpracowników oraz partnerów.
3) Działanie na szkodę współpracowników, pomniejszanie ich osiągnięć zawodowych i
utrudnianie im działalności jest nieetyczne.
4) Sprawy sporne należy rozstrzygać wewnątrz społeczności inżynierskiej, ujawniając
przykłady postępowań godzących w autorytet zawodu i obniżających zaufanie do zgodnej z
prawem i odpowiedzialnej działalności inżynierskiej.
5) Członek izby jest zobowiązany traktować obiektywnie i w odpowiedzialny sposób opinie,
ekspertyzy i opracowania innych członków izby, a w szczególności szanować prawa autorskie
i nie pomniejszać wartości pracy innych członków izby, stosując powierzchowne lub
tendencyjne oceny.
6) Członek Izby obowiązany jest przestrzegać lojalności i koleżeństwa wobec wszystkich
członków izby.
7) Członkowie izby powinni udzielać sobie pomocy i służyć radą w sprawach związanych z
wykonywaniem zawodu, o ile to nie szkodzi interesom podmiotu, na rzecz którego wykonują
powierzone czynności.
8) Członkowi izby nie wolno podejmować czynności zmierzających do pozbawienia pracy
innego członka izby, chyba że wynika to z jego obowiązku przewidzianego w przepisach
prawa lub umowy.
9) Członek izby jest zobowiązany traktować obiektywnie i w odpowiedzialny sposób opinie,
ekspertyzy i opracowania innych członków izby, a w szczególności szanować prawa autorskie
i nie pomniejszać wartości pracy innych członków izby, stosując powierzchowne lub
tendencyjne oceny.
10) Członek izby, do którego zwrócono się o wydanie opinii o innym członku izby,
obowiązany jest wysłuchać opiniowanego członka izby, a przy sporządzaniu opinii opierać
się na dokumentach, znanych mu faktach oraz zachować obiektywizm i rzeczowość.
11) Wydanie negatywnej opinii o członku izby, co do jego pracy zawodowej, jest
dopuszczalne, jeżeli opinia taka jest oparta na faktach, a potrzeba albo obowiązek jej wydania
wynikają z zadań lub uprawnień służbowych bądź samorządowych.
12) Członek izby obowiązany jest traktować bezstronnie i w odpowiedzialny sposób
komentować działania członków izby.
13) Członek izby może zwracać uwagę każdemu członkowi izby, który postępuje niezgodnie
z niniejszym Kodeksem.
14) Członek izby dokłada należytej staranności, aby działania osób z którymi wspólnie
wykonuje czynności było zgodne z niniejszym Kodeksem.
15) Za działania prowadzone w swoim imieniu członek izby odpowiada jak za własne, jeżeli
działania te były prowadzone za jego wiedzą i zgodą.
16) Członek może złożyć skargę na innego członka izby wyłącznie do właściwego organu
samorządu zawodowego.
17) W razie sporu pomiędzy członkami izby, mają oni obowiązek podjąć próbę jego
polubownego rozwiązania z pomocą lub przy udziale właściwych organów samorządu w
drodze mediacji lub przez sąd polubowny.
7. Praca w samorządzie zawodowym
1) Pełnienie funkcji w organach samorządu zawodowego jest prawem i powinnością członka
izby.
2) Członek izby, któremu powierzona została funkcja w organach samorządu, obowiązany
jest rzetelnie i z najwyższą starannością wypełniać obowiązki wynikające z tej funkcji.
3) Przy wypełnianiu funkcji samorządowej członek izby obowiązany jest kierować się wolą
wyborców, interesami zawodowymi członków izby i zadaniami samorządu.
4) Członek izby sprawujący funkcję w organach samorządu:
a) nie może wykorzystywać powierzonej mu funkcji we własnych sprawach, dla
własnej korzyści albo korzyści bliskich mu osób,
b) powinien traktować wszystkich członków izby jako równoprawnych,
c) powinien, w granicach swych zadań i możliwości, służyć informacją, pomocą i radą
członkom izby.
5) Członek izby, który z racji obowiązków wykonywanych w samorządzie uzyskał
wiadomości, dotyczące spraw osobistych innego członka izby, nie może z nich korzystać dla
innych celów, jak tylko w celu prawidłowego wykonania swoich obowiązków
samorządowych.
8. Stosunek do organów samorządu zawodowego
1) Członka izby obowiązuje szacunek i lojalność wobec organów samorządu.
2) Członek izby obowiązany jest stosować się do uchwał organów samorządu,
niezależnie od ich osobistej oceny.
3) Członek izby obowiązany jest współdziałać z organami samorządu w sprawach
związanych z funkcjonowaniem i zadaniami samorządu oraz w sprawach wykonywania
zawodu i przestrzegania niniejszego Kodeksu przez członków izby.
4) Członek izby, wezwany przez organ samorządu, obowiązany jest stawić się na wezwanie w
wyznaczonym terminie, a w razie poważnej przeszkody – niemożność stawiennictwa
usprawiedliwić.
5) Członek izby, wezwany przez organ samorządu do złożenia wyjaśnień w sprawach
wynikających z ustawowego zakresu zadań samorządu albo niniejszego Kodeksu,
obowiązany jest złożyć wyjaśnienia w wyznaczonym terminie.
Zasady etyki zawodowej inżynierów i techników mechaników
(Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich)
Zadaniem zawodowym inżyniera i technika mechanika jest, przy współpracy z innymi

ludźmi opanowywać i przekształcać najbliższe otoczenie dla potrzeb społecznych. Obowiązki
zawodowe nie mogą jednak przysłonić inżynierowi i technikowi konieczności rozwoju jego
osobowości jako członka rodziny, obywatela, człowieka.
Realizując swoje zadania, wymagające nieraz wielkiego wysiłku intelektualnego, inżynier
i technik mechanik powinien znać i oceniać użyteczność owoców swojej pracy dla jednostek
oraz dla społeczeństwa. Powinien znać, kultywować oraz pomnażać szlachetne i cenne
tradycje SIMP, a także wnosić te wartości do rozwoju kulturalnego, gospodarczego i
społecznego narodu polskiego i kraju - dziś i w przyszłości. Inżynier i technik mechanik
winien z przekonania postępować zgodnie z następującymi zasadami etycznymi:
 Służyć swoją pracą Ojczyźnie i odnosić się z należytym szacunkiem do spuścizny
historycznej, świadczącej o kulturze narodu.
 Dbać o wysoki poziom zawodowej etyki i osobistej moralności.
 W pracy zawodowej zawsze przyjmować jako podstawę działania dobro człowieka i
społeczeństwa oraz naturalnego środowiska.
 Dążyć do uzyskania najbardziej ekonomicznych i najnowocześniejszych rozwiązań
technicznych, technologicznych i organizacyjnych, a przez to wyników dobrej pracy.
 Budzić zaufanie załóg pracowniczych rzetelną pracą zawodową i postawą
obywatelską. Współdziałać w popularyzowaniu, zwłaszcza wśród młodzieży dobrych
tradycji zawodu, jego roli i perspektyw rozwoju.
 W stosunku do przełożonych i podwładnych, przy wszelkiego rodzaju orzeczeniach,
oświadczeniach i opiniach, posługiwać się zawsze obiektywizmem i prawdą.
 Podejmować przemyślane, śmiałe i słuszne decyzje w zakresie swoich obowiązków
tak, aby przyczynić się do:
 zabezpieczenia gospodarności i sprawności zarządzania,
 zapewnienia wykorzystania polskiej myśli technicznej,
 podniesienia konkurencyjności własnych wyrobów i twórczej pracy,
 stosowania racjonalnej gospodarki kadrami technicznymi,
 zabezpieczenia moralnej i materialnej motywacji pracy.
1
 Być życzliwym, uczciwym, sprawiedliwym, wiarygodnym i odpowiedzialnym, co przy
wysokich kwalifikacjach zawodowych, zapewnia wysoki autorytet osobisty.
Respektować opinię społeczną i krytykę, ażeby móc rzetelnie i odpowiedzialnie
wykonywać swoje obowiązki zawodowe, stale doskonalić swoją fachowość, ceniąc
swój zawód i efekty wykonywanej pracy.
 Podejmować działania zgodne ze swoimi przekonaniami zawodowymi i występować
przeciw temu, co może przynieść szkody społeczne.
 Czerpać korzyści tylko prawnie uznane i należne, jako wynagrodzenie za rzeczywiście
wykonaną pracę i swoją twórczość. Bez zazdrości cenić zasługi innych osób, sobie
przypisywać tylko własne osiągnięcia.
 Szanować swoich kolegów i nigdy nie obniżać wartości ich pracy, uznawać ich
uprawnienia zawodowe i dbać o utrzymanie ich godności osobistej.
Współpraca, solidarność, koleżeństwo - to podstawy, które powinny cechować stosunek
inżyniera i technika mechanika do wszystkich współpracowników. Winna go przy tym
cechować lojalność wobec przełożonych i sprawiedliwość wobec podwładnych.
Powyższe zasady etyki zawodowej winny być aprobowane i uznawane przez

wszystkich inżynierów i techników mechaników oraz przez wszystkie organa SIMP (zarządy
oddziałów, komitety i komisje, sekcje n-t, sądy koleżeńskie, itp.).
Każdy członek SIMP postępujący zgodnie z „Zasadami etyki zawodowej...” musi mieć
zapewnioną wszechstronną, pełną i skuteczną ochronę, pomoc i opiekę w przypadku, gdy z
powodu stosowania tych zasad znajdzie się w trudnościach osobistych lub społecznych, w
konflikcie ze środowiskiem pracy albo z władzami administracyjnymi i państwowymi. Taką
opiekę, ochronę i pomoc musi zapewnić SIMP przy wszechstronnej współpracy z Federacją
NOT. Nie wyklucza się objęcia taką ochroną i pomocą inżynierów i techników mechaników,
nie będących członkami SIMP, jeżeli oficjalnie zwrócą się o taką ochronę do odpowiedniego
Zarządu SIMP.
Wszelkie nieprawidłowości i naruszenia „Zasad etyki zawodowej...” należy rozwiązywać
w najbliższym otoczeniu koleżeńskim, a gdy to nie jest możliwe załatwiać przez prawomocne
orzeczenie Sądu Koleżeńskiego SIMP. Sprawy takie winny być rozpatrywane zgodnie z
regulaminem Sądów Koleżeńskich SIMP i podporządkowane dobru członków i środowiska.
2
Główny Sąd Koleżeński SIMP
Warszawa 1985
3
Kodeks zawodowy informatyków
Polskiego Towarzystwa Informatycznego
Polskie Towarzystwo Informatyczne zgodnie ze swoim statutem dba o wysoki poziom
etyczny i zawodowy członków oraz tworzy warunki do jego podnoszenia.
Realizując ten cel Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Informatycznego ogłasza
po konsultacjach środowiskowych niniejszy kodeks właściwych we wszystkich sferach
aktywności informatycznej zachować i zaleca jego stosowanie przez profesjonalistów,
zarówno należących do PTI jak i sympatyzujących z wyznawanymi przez nie wartościami.
Kodeks jest przeznaczony dla tych osób, które zechcą uznać go za obowiązujący w ich
informatycznej aktywności zawodowej o dowolnym profilu: naukowym, dydaktycznym,
gospodarczym oraz społecznym. Ma on za zadanie wspierać te osoby w rozstrzyganiu w
swoim sumieniu, czy dane postępowanie na polu zawodowym jest, czy nie jest właściwe, a w
razie potrzeby też wspierać w uzasadnianiu działań. Rolę tę kodeks ma do spełnienia nie tylko
w odniesieniu do osób fizycznych, ale również w relacjach informatyków z klientami,
partnerami gospodarczymi, współpracownikami, kolegami, przełożonymi, pracodawcami
oraz władzami.
Zalecenia właściwych zachowań w informatyce
1. Informatycy stosując informatykę będącą wiedzą służebną wobec dziedzin jej
różnorodnych zastosowań wspierają rozwój tych dziedzin nie przeszkadzając mu.
2. Zastosowania narzędzi i algorytmów informatyki nie stanowią dla informatyków
celu, lecz są środkiem mającym przede wszystkim rozwiązywać z poszanowaniem
zasad logiki, praw człowieka, jego środowiska naturalnego, ergonomii, ekonomii,
poprawności językowej, norm jakości oraz specyfiki dziedzin szczegółowych
przedstawiane problemy informatyczne.
3. Informatycy stale doskonalą swoją wiedzę, a jednocześnie zawsze przedstawiają
swoje kompetencje i doświadczenie zawodowe zgodnie ze stanem faktycznym.
4. Informatycy wzorowo szanują własność intelektualną i prawa jej ochrony.
5. Informatycy przestrzegają praw majątkowych do informacji i wiedzy zawartych w
systemach informatycznych swojego pracodawcy i klienta.
6. Informatycy nie podejmują się nieuprawnionego naruszania integralności systemów
informatycznych jakichkolwiek podmiotów.
7. Informatycy prowadzący wolną działalność dydaktyczną prezentując konkretne
rozwiązania zawsze starają się przedstawić możliwie szerokie spektrum rozwiązań o
1
analogicznej funkcjonalności oraz przeznaczeniu, jeśli takie istnieją. Analogicznie
starają się w tego rodzaju działalności oddzielać własne poglądy w konkretnej
sprawie od innych istniejących poglądów.
8. Informatycy prowadzący działalność naukową lub badawczo-rozwojową zawsze
wyraźnie oddzielają wiedzę pewną i już udowodnioną od przyjmowanych przez
siebie założeń.
9. Informatycy zawsze przedstawiają swojemu klientowi pełne i rzetelne informacje o
przewidywaniach kosztów oraz przypuszczalnym czasie trwania analizowanego
przez siebie projektu lub przedsięwzięcia znajdującego się już w fazie realizacji.
10. Informatycy podają pełne i rzetelne informacje o przyszłych konsekwencjach
technicznych i finansowych wynikających z realizacji projektu.
11. Informatycy nie podejmują się równocześnie prac u kilku zleceniodawców, jeśli ich
interesy mogłyby być ze sobą sprzeczne.
12. Informatycy unikają jednoczesnego pełnienia w przedsięwzięciach ról wzajemnie
opozycyjnych, jak w szczególności zleceniodawcy i zleceniobiorcy, podwykonawcy
i kontrolera, programisty i testera.
Uchwalono w Warszawie 29 maja 2011 roku przez X Zjazd Delegatów Polskiego
Towarzystwa Informatycznego
2
Kodeks etyczny Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego
[zaakceptowany przez Radę ACM (Association for Computing Machinery) w 16.10.1992 r.]
Preambuła
Od każdego członka Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego (członków z prawem głosu,
członków korespondentów oraz studentów) oczekuje się postępowania zgodnego z etyką
zawodową.
Przedstawiony tu Kodeks, składający się z 24 zaleceń sformułowanych jako
stwierdzenia osobistej odpowiedzialności, określa elementy takiego postępowania.
Przedstawia on wiele (choć nie wszystkie) problemów, z jakimi mogą mieć do czynienia
profesjonaliści branży komputerowej. Sekcja 1. określa podstawowe zasady etyczne,
natomiast Sekcja 2. przybliża dodatkowe, bardziej szczegółowe zagadnienia postępowania
zawodowego. Twierdzenia zawarte w Sekcji 3. odnoszą się w szczególności do osób
pełniących funkcje kierownicze bądź to w miejscu pracy, bądź też piastujących społecznie
jakie funkcje w organizacjach, takich jak Stowarzyszenie Sprzętu Komputerowego. Reguły
dotyczące zgodności z Kodeksem są zawarte w Sekcji 4.
Kodeks zostanie uzupełniony o zestaw wskazówek, pomocnych członkom
Stowarzyszenia w rozstrzyganiu wątpliwości zawartych w podstawowym tekście. Wskazówki
te, jak można się spodziewać, będą zmieniane częściej niż sam Kodeks.
Kodeks i uzupełniające go wskazówki są pomyślane jako podstawa przy
podejmowaniu decyzji etycznych w pracy zawodowej. Mogą one być też pomocne przy
merytorycznym rozpatrywaniu formalnej skargi o pogwałcenie zawodowych standardów
etycznych.
Należy zauważyć, że – mimo iż komputing nie jest wspomniany w zaleceniach Sekcji
1.0 – Kodeks dotyczy kwestii określenia sposobu, w jaki te podstawowe imperatywy odnoszą
się do postępowania profesjonalnego informatyka. Są one wyrażone w ogólnej formie, aby
podkreślić fakt, że zasady etyczne, obowiązujące przy posługiwaniu się komputerem,
wynikają z bardziej ogólnych norm etycznych.
Rozumie się, że pewne słowa i wyrażenia w kodeksie etycznym mogą być różnie
interpretowane oraz że każda norma etyczna może kłócić się z innymi normami w
określonych sytuacjach. Na pytania związane z konfliktami etycznymi lepiej odpowiadać po
dokładnym rozważeniu podstawowych norm niż na podstawie szczegółowych ustaleń.
1
1. Ogólne imperatywy moralne
Jako członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę...
1.1. Przyczyniać się do dobra społeczeństwa i człowieka.
1.2. Unikać szkodzenia innym ludziom.
1.3. Uczciwy i godzien zaufania.
1.4. Sprawiedliwy i działający bez dyskryminowania ludzi.
1.5. Honorować prawa własności, w tym prawa autorskie i patenty.
1.6. Respektować własność intelektualną.
1.7. Respektować prywatność innych.
1.8. Respektować poufność informacji.
2. Bardziej szczegółowe zobowiązania zawodowe

Jako specjalista informatyk i członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę...
2.1. Dążyć do osiągnięcia najwyższej jakości, wydajności i godności zarówno w procesie, jak
i w odniesieniu do produktów pracy zawodowej.
2.2. Zdobywać i podtrzymywać kwalifikacje zawodowe.
2.3. Znać i respektować istniejące prawa dotyczące pracy zawodowej.
2.4. Akceptować i dokonywać właściwej kontroli profesjonalnej.
2.5. Oceniać w sposób pełny i dokładny systemy komputerowe i ich wpływ na środowisko,
łącznie z analizą możliwego ryzyka.
2.6. Honorować kontrakty, umowy i przyjęte zobowiązania.
2.7. Pogłębiać społeczne zrozumienie informatyki i jej funkcji.
2.8. Używać sprzętu komputerowego i zasobów komunikacyjnych jedynie z upoważnienia.
3. Imperatywy kierownictwa organizacji

Jako członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego i członek kadry kierowniczej będę...
3.1. Określać odpowiedzialność społeczną członków jednostki organizacyjnej i wymagać ich
pełnej akceptacji.
3.2. Zarządzać personelem i dostępnymi środkami tak, by zbudować systemy informatyczne
podwyższające jakość warunków pracy.
3.3. Zatwierdzać i wspierać właściwe użytkowanie sprzętu informatycznego i środków
łączności, należących do organizacji.
2
3.4. Upewniać się, że użytkownicy i ci, na których system może mieć wpływ, jasno określili
swoje potrzeby podczas podłączenia i projektowania systemu; później system musi być
dostosowany do ich wymagań.
3.5. Określać i wspierać sposoby postępowania chroniące godność użytkowników i innych
osób, na które system może mieć wpływ.
3.6. Stwarzać członkom organizacji okazje do nauki zasad i ograniczeń systemów
komputerowych.
4. Przestrzeganie zasad Kodeksu
4.1. Szanować i propagować zasady tego Kodeksu.
4.2. Traktować pogwałcenie tego Kodeksu jako nie do pogodzenia z członkostwem w
Stowarzyszeniu.
Wskazówki
1. Ogólne imperatywy moralne
1.1. Przyczyniać się do dobra społeczeństwa i człowieka.
Ta zasada, dotycząca jakości życia wszystkich ludzi, potwierdza zobowiązanie do ochrony
podstawowych praw człowieka i respektowania różnorodności wszystkich kultur.
Podstawowym celem specjalistów informatyków jest minimalizacja negatywnego
oddziaływania systemów komputerowych, w tym zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa.
Podczas projektowania lub wprowadzania systemów komputerowych informatycy muszą
starać się uzyskać gwarancje, że ich opracowania będą używane w sposób odpowiedzialny,
będą odpowiadały potrzebom społecznym i nie będą szkodliwie wpływać na zdrowie bądź
jakość życia ludzi.
Oprócz bezpiecznego środowiska społecznego dobro człowieka wymaga również
bezpiecznego środowiska naturalnego. Dlatego też informatycy projektujący systemy
komputerowe muszą być wyczuleni na potencjalne zniszczenia lokalnego bądź globalnego
środowiska naturalnego i przestrzegać przed nimi innych.
1.2. Unikać szkodzenia innym ludziom.
„Szkodzenie” oznacza krzywdę lub negatywne konsekwencje, takie jak niezmierzona utrata
informacji, utrata własności, zniszczenie własności lub niepożądany wpływ na środowisko.
Ta zasada zabrania używania systemów informatycznych przynoszących szkody której z
3
następujących grup: użytkownikom, ogółowi, pracownikom lub pracodawcom. Szkodliwe
działania obejmują celowe zniszczenie lub modyfikację plików i programów, prowadzące do
poważnej utraty danych lub do niepotrzebnego wydatkowania zasobów ludzkich, takich jak
czas i wysiłek potrzebny do oczyszczenia systemów z „wirusów komputerowych”.
Działania podjęte w dobrej wierze, także i te, które mają na celu wykonanie podjętych
zobowiązań, mogą nieoczekiwanie prowadzić do szkód. W takim przypadku odpowiedzialna
osoba (albo osoby) jest zobowiązana do zlikwidowania lub złagodzenia negatywnych
skutków na tyle, na ile to możliwe. Jednym ze sposobów uniknięcia niezamierzonych szkód
jest dokładne rozważenie możliwych skutków, jakich doświadczą ci wszyscy, na których będą
miały wpływ decyzje podejmowane podczas programowania i wprowadzania systemów
komputerowych. Aby zminimalizować możliwość pośredniego zaszkodzenia innym,
informatycy muszą zminimalizować złe funkcjonowanie systemów przez stosowanie się do
ogólnie przyjętych standardów programowania i testowania. Ponadto często niezbędną rzeczą
jest przewidywanie społecznych skutków wprowadzanych systemów, aby określić
prawdopodobieństwo poważnego zaszkodzenia innym. Jeżeli cechy systemu są
nieprawdziwie przedstawione użytkownikom, współpracownikom lub przełożonym, dany
informatyk jest odpowiedzialny za każdą wynikającą z tego szkodę.
W środowisku pracy informatyk ma dodatkowy obowiązek informowania o wszelkich
objawach zagrożenia ze strony systemu, mogącego spowodować poważne szkody osobom
prywatnym lub społeczeństwu. Jeżeli przełożeni nie podejmują odpowiednich działań, aby
zredukować tego typu zagrożenia, może okazać się niezbędne "wołanie na trwogę", celem
rozwiązania problemu lub zmniejszenia ryzyka. Jednakże niewłaściwe lub przedwczesne
rozgłaszanie o pogwałceniu reguł może być również szkodliwe. Zanim poinformujemy o
wykroczeniu, należy najpierw dokładnie rozważyć wszystkie istotne aspekty zdarzenia.
Szczególnie wiarygodne musi być określenie ryzyka i odpowiedzialności. Wskazana jest
konsultacja z innymi informatykami (patrz zasada 2.5. dotycząca rzetelnych ocen).
1.3. Uczciwy i godzien zaufania. Uczciwość jest zasadniczym składnikiem zaufania. Bez
zaufania organizacja nie może efektywnie funkcjonować. Uczciwy informatyk nie będzie
celowo podawał fałszywych informacji o systemie lub jego projektowaniu, ale w pełni ujawni
wszelkie stosowne problemy i ograniczenia systemu.
Informatyk ma obowiązek uczciwie przedstawiać swoje kwalifikacje i wszelkie okoliczności
mogące prowadzić do konfliktu interesów.
Członkostwo w dobrowolnych organizacjach, takich jak Stowarzyszenie Sprzętu
4
Komputerowego, może niekiedy powodować sytuacje, w których twierdzenia lub działania
poszczególnych osób mogą być interpretowane jako wyrażanie opinii szerszej grupy
profesjonalistów. Członek Stowarzyszenia będzie się starał nie przedstawiać w niewłaściwym
świetle swojej organizacji lub jej wydziałów, ani też stanowiska czy działań Stowarzyszenia.
1.4. Sprawiedliwy i działający bez dyskryminowania ludzi.
Tym imperatywem rządzi zasada równości, tolerancji, szacunku dla innych i jednakowej
sprawiedliwości dla każdego. Dyskryminacja z powodu rasy, religii, wieku, kalectwa,
narodowości lub podobnych jest oczywistym pogwałceniem polityki Stowarzyszenia i nie
będzie tolerowana.
Nierówności pomiędzy różnymi grupami ludzi mogą wynikać z właściwego - bądź nie
- użytkowania informacji i technologii. W sprawiedliwym społeczeństwie wszystkie jednostki
miałyby jednakowe możliwości korzystania z technologii komputerowej, niezależnie od rasy,
płci, religii, wieku, kalectwa, narodowości lub innych podobnych czynników. Jednakże te
ideały nie usprawiedliwiają nieautoryzowanego użytku zasobów komputerowych ani nie dają
adekwatnej podstawy do łamania jakiegokolwiek innego nakazu etycznego tego Kodeksu.
1.5. Honorować prawa własności, w tym prawa autorskie i patenty.
Pogwałcenie praw autorskich, patentów, tajemnicy handlowej i warunków umów
licencyjnych jest w większości przypadków zabronione przez prawo. Nawet jeśli
oprogramowanie nie jest w ten sposób chronione, takie pogwałcenie jest niezgodne z
właściwym zachowaniem zawodowym. Kopie oprogramowania mogą być wykonywane
jedynie z właściwą autoryzacją. Nieuprawnione powielanie materiałów jest niewybaczalne.
1.6. Respektować własność intelektualną.
Informatycy są zobowiązani chronić integralność własności intelektualnej. Nie wolno
zwłaszcza korzystać z pomysłów czy pracy innych, nawet wtedy, gdy nie są one wyraźnie
chronione przez prawa autorskie czy patenty.
1.7. Respektować prywatność innych.
Technologie informatyczne czy komunikacyjne pozwalają na zbieranie i wymianę
osobistych informacji na skalę niespotykaną dotychczas w historii cywilizacji. Z tego
względu zwiększa się możliwość naruszenia prywatności zarówno jednostek, jak i grup.
Profesjonaliści komputerowi są odpowiedzialni za ochronę prywatności i nienaruszalności
danych osobowych. Dotyczy to zarówno zabezpieczania dokładności danych, jak i ich
ochrony przed (celowym czy przypadkowym) dostępem do nich osób nieuprawnionych.
Należy ponadto ustalić procedury pozwalające zainteresowanym na sprawdzenie dotyczących
5
ich danych oraz na korygowanie niedokładności.
Z tego imperatywu wynika, że jedynie pewna niezbędna ilość danych powinna być
zebrana w systemie, że poziomy pamięci i zarządzania danymi powinny być ściśle określone i
stosowane oraz że te osobiste dane, zebrane w jakimś określonym celu, nie powinny być
wykorzystywane w innych celach bez zgody osoby (osób), której dotyczą. Te zasady dotyczą
również komunikacji elektronicznej, w tym poczty elektronicznej, i zakazują zdobywania lub
kontroli danych o użytkownikach łącznie z adresowanymi do nich wiadomościami, bez
zezwolenia użytkowników lub bona fide autoryzacji związanej z pracą w systemie i jego
utrzymaniem. Dane użytkownika, poznane podczas pracy w systemie, powinny być
traktowane z najwyższą poufnością, z wyjątkiem przypadków, gdy są one dowodem na
pogwałcenie prawa, reguł organizacyjnych lub tego Kodeksu. W tych przypadkach rodzaj i
treść takiej informacji powinny być przekazane jedynie odpowiednim władzom (patrz 1.9.).
1.8. Respektować poufność informacji.
Zasada uczciwości wymaga respektowania poufności informacji w przypadku, gdy
ktoś wyraźnie przyrzekł to robić, jak również w sytuacji przypadkowego dotarcia do
prywatnych informacji, niezwiązanych bezpośrednio z wykonywanymi obowiązkami.
Postawa etyka oznacza respektowanie wszelkich zobowiązań do poufności informacji w
stosunku do pracodawców, klientów i innych użytkowników, chyba że jest się zwolnionym z
tego zobowiązania przez wymogi prawa lub inne zasady tego Kodeksu.
2. Bardziej szczegółowe zobowiązania zawodowe
Jako specjalista informatyk i członek Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego będę...
2.1. Dążyć do osiągnięcia najwyższej jakości, wydajności i godności zarówno w procesie, jak
i w odniesieniu do produktów pracy zawodowej.
Perfekcja jest prawdopodobnie najważniejszym zobowiązaniem profesjonalisty.
Informatyk musi dążyć do osiągnięcia najwyższej jakości pracy i być świadomy poważnych
konsekwencji, wynikających z kiepskiej jakości systemu.
2.2. Zdobywać i podtrzymywać kwalifikacje zawodowe.
Perfekcja zależy od osób, które biorą na siebie odpowiedzialność zdobywania
wyższych kompetencji zawodowych i ich utrzymywania. Profesjonalista musi uczestniczyć w
określaniu standardów dla wszystkich poziomów kompetencji i ich utrzymywaniu.
Poszerzanie wiedzy i podwyższanie kompetencji można osiągnąć na kilka sposobów: przez
samokształcenie, uczęszczanie na seminaria, konferencje i kursy, a także przez aktywne
członkostwo w organizacjach zawodowych.
6
2.3. Znać i respektować istniejące prawa, dotyczące pracy zawodowej.
Członkowie Stowarzyszenia Sprzętu Komputerowego muszą stosować się do
obowiązujących praw lokalnych, stanowych, państwowych i międzynarodowych, chyba że
zobowiązania etyczne zmuszają, żeby tego nie robić. Należy także stosować się do procedur i
reguł organizacji, których jest się członkiem. Jednak podporządkowanie to musi mieć
przeciwwagę w postaci uświadamiania sobie, że czasami prawa i zasady mogą być
niemoralne lub niewłaściwe i dlatego należy się im przeciwstawić. Pogwałcenie prawa może
być etyczne, gdy prawo to ma niewłaściwą podstawę moralną lub gdy jest w konflikcie z inną
zasadą prawną, uważaną za ważniejszą. Jeśli ktoś decyduje się na pogwałcenie prawa albo
przepisu uważanego za nieetyczny (lub z jakiego innego powodu), taka osoba musi przyjąć
pełną odpowiedzialność za swoje działanie i mieć pełną świadomość wynikających z tego
konsekwencji.
2.4. Akceptować i dokonywać właściwej kontroli profesjonalnej.
Jakość pracy zawodowej, zwłaszcza w informatyce, zależy od profesjonalnej kontroli i
krytyki. Gdy tylko jest to stosowne, poszczególni członkowie Stowarzyszenia powinni szukać
i korzystać z kontroli równorzędnych profesjonalistów, jak również krytycznie oceniać pracę
innych.
2.5. Oceniać w sposób pełny i dokładny systemy komputerowe i ich wpływ na środowisko,
łącznie z analizą możliwego ryzyka.
Informatycy muszą dążyć do tego, by byli spostrzegawczy, dokładni i obiektywni
podczas oceniania, rekomendowania i prezentowania opisów systemów i ich alternatyw.
Informatycy obdarzani są szczególnym zaufaniem, dlatego też spoczywa na nich szczególna
odpowiedzialność, zobowiązująca ich do przedstawienia obiektywnych i wiarygodnych ocen
pracodawcom, klientom, użytkownikom i ogółowi. Podczas oceny profesjonalista musi wziąć
także pod uwagę wszelkie istotne konflikty interesów, jak to określono w nakazie 1.3.
Jak to zauważono w omówieniu zasady 1.2. dotyczącej unikania czynienia szkód,
wszelkie oznaki niebezpieczeństwa ze strony systemu muszą być przekazane tym, którzy
mają możliwość i są odpowiedzialni za rozwiązywanie tego typu problemów (więcej
szczegółów dotyczących szkód, włącznie z kwestią przedstawiania raportów o
niedociągnięciach zawodowych zawierają - wskazówki do reguły 1.2.).
2.6. Honorować kontrakty, umowy i przyjęte zobowiązania.
Honorowanie zobowiązań jest kwestią prawości i uczciwości. Dla informatyka
oznacza to upewnienie się, że system działa tak, jak zamierzono. Ponadto, gdy podpisuje się
7
kontrakt, podejmuje się zobowiązanie do informowania kontrahenta o postępach pracy.
Informatyk jest zobowiązany żądać zmian w zleceniu, gdy uważa on, że zlecenie to
nie może być wykonane zgodnie z żądaniem. Zlecenie można zaakceptować jedynie po
dokładnym zastanowieniu się i po pełnym przedstawieniu pracodawcy lub klientowi
wszelkiego rodzaju ryzyka oraz problemów. Podstawową zasadą jest tutaj pełna akceptacja
odpowiedzialności zawodowej. W niektórych przypadkach inne nakazy etyczne mogą okazać
się ważniejsze.
Osąd, że jakie zlecenie nie powinno być zrealizowane, może nie być zaakceptowany.
Po stwierdzeniu istnienia problemów i powodów do takiego osądu, ale nie mając możliwości
dokonania zmian w umowie, informatyk może być zobowiązany przez prawo lub kontrakt do
wymaganego działania. Własny osąd etyczny informatyka powinien być ostateczną
wskazówką co do podjęcia działania lub jego zaniechania. Należy w takim przypadku liczyć
się z możliwymi konsekwencjami podjętej decyzji, niezależnie od tego, jaka ona będzie.
Jednakże wykonywanie zlecenia „wbrew własnemu osądowi” nie zwalnia informatyka z
odpowiedzialności za negatywne skutki.
2.7. Pogłębiać społeczne zrozumienie informatyki i jej funkcji.
Informatycy są obowiązani dzielić się z ogółem swoją wiedzą techniczną, zachęcając
do zrozumienia komputingu, w tym oddziaływań systemów komputerowych i ich ograniczeń.
Ten imperatyw implikuje zobowiązanie do prostowania błędnych poglądów związanych z
komputingiem.
2.8. Używać sprzętu komputerowego i zasobów komunikacyjnych jedynie z upoważnienia.
Kradzież lub zniszczenie sprzętu i oprogramowania jest zabronione w imperatywie
1.2. – „Unikać szkodzenia innym ludziom”. Wkraczanie w cudze prawa lub nieuprawnione
użytkowanie komputerów czy systemów komunikacyjnych jest włączone w tamto zalecenie.
Wkraczanie w cudze prawa to m.in. wchodzenie w sieci i systemy komputerowe lub konta
oraz pliki z nimi związane bez wyraźnego upoważnienia. Użytkownicy i organizacje mają
prawo ograniczyć dostęp do swoich systemów pod warunkiem, że nie łamie to zasady o
niedyskryminacji (patrz 1.4.). Nikomu nie wolno używać cudzego systemu komputerowego,
oprogramowania lub plików danych bez pozwolenia. Należy zawsze uzyskać odpowiednią
zgodę, zanim przystąpi się do użytkowania zasobów systemowych, w tym portów
komunikacyjnych, przestrzeni plików, innego oprzyrządowania peryferyjnego i czasu pracy
komputera.
8
3. Nakazy przywódcy organizacji
„Przywódca”, to każdy członek Stowarzyszenia, odpowiedzialny za pewną grupę i problemy
edukacyjne. Te nakazy mogą odnosić się zarówno do organizacji, jak i ich kierowników.
3.1. Określać odpowiedzialność społeczną członków jednostki organizacyjnej i wymagać ich
pełnej akceptacji.
Ponieważ wszelkiego rodzaju organizacje mają wpływ na ogół, muszą one przyjąć
odpowiedzialność za swoje działanie przed społeczeństwem. Procedury organizacyjne i
postawa zorientowana na jakość i dobrobyt społeczny zredukuje szkodliwość społeczną, w
ten sposób służąc interesom publicznym i wypełniając obowiązek wobec społeczeństwa.
Dlatego też przywódcy organizacji muszą zachęcać do wychodzenia naprzeciw potrzebom
społecznym i podwyższania jakości pracy.
3.2. Zarządzać personelem i dostępnymi środkami tak, by zbudować systemy informatyczne
podwyższające jakość pracy.
Przywódcy organizacji powinni być pewni, że systemy komputerowe będą
podwyższały, a nie obniżały jakość życia. Przy wprowadzaniu systemu organizacja musi
wziąć pod uwagę rozwój osobisty i zawodowy, bezpieczeństwo fizyczne i godność ludzką
wszystkich pracowników. Właściwe standardy ergonomiczne w relacji człowiek - komputer
powinny być rozważane w miejscu pracy i przy projektowaniu systemu.
3.3. Potwierdzać i wspierać właściwe użytkowanie sprzętu informatycznego i środków
łączności, należących do organizacji.
Ponieważ systemy komputerowe mogą być narzędziami, zarówno szkodliwymi, jak i
korzystnymi, przywódca jest odpowiedzialny za jasne określenie właściwego i niewłaściwego
użytkowania należących do organizacji zasobów technicznych. Zakres i liczba tych reguł
powinny być minimalne, ale powinny być one ściśle przestrzegane.
3.4. Upewniać się, że użytkownicy i ci, na których system może mieć wpływ, jasno określili
swoje potrzeby podczas podłączenia i projektowania systemu; później system musi być
dostosowany do wymagań.
Obecni użytkownicy systemów, potencjalni użytkownicy i inne osoby, na których
życie systemy mogą mieć wpływ, muszą określić dokładnie swoje potrzeby i opracować je
jak system wymagań. Uprawomocnienie systemu powinno nastąpić po sprawdzeniu
zgodności z tymi wymaganiami.
9
3.5. Określać i wspierać sposoby postępowania chroniące godność użytkowników i innych
osób, na które system może mieć wpływ.
Projektowanie lub wprowadzanie systemu, który celowo lub (i) nieodwracalnie
szkodzi jednostkom lub grupom, jest etycznie niedopuszczalne. Informatycy, odpowiedzialni
za podejmowanie decyzji, powinni sprawdzić, czy systemy są zaprojektowane i wprowadzone
w taki sposób, że chronią prywatność i godność jednostki.
3.6. Stwarzać użytkownikom możliwości poznania zasad i ograniczeń systemów
komputerowych.
Ten punkt uzupełnia imperatyw o ogólnym zrozumieniu (2.7.). Możliwości
edukacyjne są istotne dla ułatwienia optymalnego uczestnictwa wszystkich członków
organizacji w podwyższaniu kwalifikacji i rozszerzaniu wiedzy informatycznej (dotyczy to
także kursów zapoznających ich z ograniczeniami określonych typów systemów). W
szczególności profesjonaliści muszą być świadomi niebezpieczeństw związanych z
projektowaniem systemów na podstawie uproszczonych modeli, niemożliwości przewidzenia
i zaprojektowania wszystkich możliwych warunków pracy i innych szczegółów, związanych
ze złożonością tej profesji.
4. Zgodność postępowania z Kodeksem
Jako członek Stowarzyszenia będę...
4.1. Bronić i promować zasady tego Kodeksu.
Przyszłość informatyki zależy od doskonałości technicznej i etycznej. Stosowanie się
do zasad określonym w tym Kodeksie, jak i wspieranie ich przestrzegania przez innych, jest
ważne dla każdego z członków Stowarzyszenia.
4.2. Traktować pogwałcenie tego Kodeksu jako niezgodne z członkostwem w
Stowarzyszeniu.
Stosowanie się do zasad zawodowego Kodeksu etyki jest zasadniczo materią wolnej
woli. Jednakże, jeśli członek Stowarzyszenia nie postępuje zgodnie z tym Kodeksem,
członkostwo w Stowarzyszeniu może być zawieszone.
10
Karta Praw i Obowiązków Dydaktyki Elektronicznej
Przedmowa
Aby chronić prawa i wyznaczyć obowiązki jednostek i instytucji, my, członkowie

społeczności edukacyjnej, proponujemy tę Kartę Praw i Obowiązków Dydaktyki
Elektronicznej. Jej zasady są oparte na spostrzeżeniu, że społeczność komputerowa jest
złożonym podsystemem społeczności edukacyjnej, zbudowanym na wartościach
zaadaptowanych przez tę społeczność. Z rozwojem technologii i wynikającym z niego
zwiększeniem możliwości jednostek, kultura ta zostanie zmieniona przez nowe wartości i
nowe rodzaje odpowiedzialności. Skoro technologia zajmuje ważną rolę w procesie
kształcenia, możliwości korzystania z niej stają się koniecznością i prawem dla studentów,
nauczycieli i instytucji, co niesie odpowiedzialność, jaką wobec siebie mają jednostki,
instytucje i inni członkowie edukacyjnej społeczności.
Artykuł 1. Prawa jednostek
Oryginalna Karta Praw Człowieka jednoznacznie stwierdza, że jednostki mają podstawowe

prawa jako członkowie społeczności narodowej. Na tej samej zasadzie, członkowie
komputerowej społeczności mają pewne podstawowe prawa.
Sekcja 1.
Obywatel nie będzie pozbawiony dostępu do źródeł komputerowych i informacyjnych bez

słusznego powodu.
Sekcja 2.
Prawo do dostępu obejmuje prawo do odpowiedniego treningu i potrzebnych narzędzi.
Sekcja 3.
Wszyscy obywatele mają prawo być powiadomieni o informacjach zebranych na ich temat;
mają oni również prawo do korekty tych informacji. Informacja o obywatelu nie będzie
11
używana do celów innych niż cel jej zbierania bez wyraźnej zgody danego obywatela.
Sekcja 4.
Konstytucyjna wolność słowa odnosi się również do członków społeczności komputerowych.
Sekcja 5.
Wszystkim członkom elektronicznej społeczności uczących się będą przysługiwały prawa

własności intelektualnej.
Artykuł 2. Odpowiedzialność indywidualna
Każdy członek elektronicznej społeczności uczących się, wraz z otrzymaniem pewnych praw,
uznany jest również za odpowiedzialnego za swoje czyny. Współgranie praw i obowiązków w
każdej jednostce i instytucji rodzi zaufanie i wolność intelektualną, które tworzą jądro naszej
społeczności. Zaufanie i wolność oparte są na rozwijaniu przez każdego członka umiejętności
potrzebnych do stania się aktywnym i produktywnym członkiem społeczności komputerowej.
Te umiejętności obejmują zarówno wiedzę o technologii informatycznej i sposobach użycia
informacji, jak i rozumienie ról członków elektronicznej społeczności uczących się.
Sekcja 1.
Każdy członek będzie zobowiązany do aktywnego poszukiwania potrzebnych środków:

ustalenia kiedy informacja jest potrzebna, oraz znalezienia, oceny i efektywnego użycia
informacji
Sekcja 2.
Każdy członek będzie zobowiązany do uznania i honorowania cudzej własności

intelektualnej.
Sekcja 3.
12
Ponieważ elektroniczna społeczność uczących się opiera się na spójności i autentyczności
informacji, każdy członek ma obowiązek być świadomym potencjału i możliwych efektów
manipulowania informacją elektroniczną: rozumieć wymienny charakter informacji
elektronicznej; weryfikować spójność i autentyczność informacji, której używa lub którą
kompiluje, oraz zapewniać jej bezpieczeństwo.
Sekcja 4.
Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczących

się wobec wszystkich innych członków tej społeczności jest: respektowanie prywatności,
respektowanie różnic między ludźmi i poglądami, etyczne zachowanie i przestrzeganie
prawnych zastrzeżeń dotyczących użycia źródeł informacji.
Sekcja 5.
Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczących

się wobec całej elektronicznej społeczności jest rozumienie, jakie technologiczne źródła
informacji są dostępne, dzielenie ich z innymi członkami społeczności i powstrzymanie się od
aktów, które marnują te środki lub uniemożliwiają innym ich użycie.
Artykuł 3. Prawa instytucji edukacyjnych
Instytucje edukacyjne mają status prawny podobny do statusu jednostek. Nasze

społeczeństwo polega na instytucjach edukacyjnych, jeśli chodzi o edukację obywateli i
rozwój nauki. Jednakże, aby przeżyć, instytucje edukacyjne muszą przyciągać ludzi i środki
finansowe. Wobec tego społeczeństwo musi nadać tym instytucjom prawa do korzystania ze
źródeł elektronicznych oraz informacji, potrzebnych do osiągnięcia wyżej wymienionych
celów.
Sekcja 1.
Instytucja edukacyjna nie będzie pozbawiona dostępu do źródeł komputerowych i
13
informacyjnych bez słusznego powodu.
Sekcja 2.
Wszystkim instytucjom dydaktyki elektronicznej będą przysługiwały prawa własności

intelektualnej.
Sekcja 3.
Każda instytucja edukacyjna ma prawo do rozdysponowywania środków w zgodzie ze

swoimi celami statutowymi.
Artykuł 4. Obowiązki instytucji
Każda instytucja edukacyjna w elektronicznej społeczności uczących się, wraz z otrzymaniem

pewnych praw, zostaje zobowiązana do odpowiedniego ich egzekwowania, dla wzbogacania
wartości społeczeństwa i osiągania swych celów statutowych. Współgranie praw i
obowiązków pomaga utworzyć i utrzymać środowisko, w którym zaufanie i wolność
intelektualna są fundamentami indywidualnego i instytucjonalnego rozwoju i sukcesu.
Sekcja 1.
Instytucje dydaktyki elektronicznej mają obowiązek zapewnić wszystkim swym członkom

legalnie zdobyte wyposażenie komputerowe (komputery, oprogramowanie, sieci, bazy danych
itd.) we wszystkich przypadkach, w których dostęp do lub możliwość używania zasobów jest
integralną częścią aktywnego uczestnictwa w elektronicznej społeczności uczących się.
Sekcja 2.
Instytucje są odpowiedzialne za przygotowanie, wprowadzenie i utrzymywanie odpowiednich

procedur, zapewniających bezpieczeństwo indywidualnych i instytucjonalnych zbiorów
danych.
14
Sekcja 3.
Instytucja powinna traktować informacje przechowywane w formacie elektronicznym jako

poufne. Instytucja powinna traktować wszystkie osobiste zbiory danych jako poufne,
sprawdzając lub ujawniając zawartość tylko za zgodą właściciela, lub za zgodą
odpowiedniego funkcjonariusza instytucji, lub - jeśli jest to niezbędne - z punktu widzenia
lokalnego, stanowego bądź federalnego prawa.
Sekcja 4.
Instytucje dydaktyki elektronicznej powinny kształcić i wyposażać personel oraz studentów

tak, aby mogli oni efektywnie używać technologii informacyjnej. Kształcenie obejmuje
umiejętności użycia zasobów, techniki użytkowania zbiorów danych oraz umiejętności
prawnego i etycznego ich wykorzystania.
15

Kodeksy Etyki Inżynierskiej Cz2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Kodeksy Etyki Inżynierskiej Cz2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kodeksy Etyki Inżynierskiej Cz2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kodeks Instytutu Inżynierów Elektryków i Elektroników

(IEEE - The Institute of Electrical and Electronic Engineers)

ZASADY ETYKI ZAWODOWEJ URBANISTY

STOWARZYSZENIE ARCHITEKTÓW POLSKICH

Kodeks Etyki Zawodowej Architektów

Architekci, niezależnie przez kogo i w jakiej formie są zatrudnieni, firmy architektoniczne i

Architekci dysponują usystematyzowanym zasobem wiedzy,, znajomością sztuki i nauki w

Architekci zobowiązani są wobec społeczeństwa do postępowania zgodnie z duchem i literą

Architekci zobowiązani są wobec klientów do wykonywania pracy zawodowej w sposób

Architekci są zobowiązani do dbania o niezależność, bezstronność, tajemnicę zawodową,

ZASADY ETYKI ZAWODU ARCHITEKTA

(Stowarzyszenie Architektów Polskich)

4. Relacje pomiędzy inżynierem a jego zleceniodawcą i pracodawcą

Zadaniem zawodowym inżyniera i technika mechanika jest, przy współpracy z innymi

Powyższe zasady etyki zawodowej winny być aprobowane i uznawane przez

2. Bardziej szczegółowe zobowiązania zawodowe

3. Imperatywy kierownictwa organizacji

Aby chronić prawa i wyznaczyć obowiązki jednostek i instytucji, my, członkowie

Artykuł 1. Prawa jednostek

Oryginalna Karta Praw Człowieka jednoznacznie stwierdza, że jednostki mają podstawowe

Obywatel nie będzie pozbawiony dostępu do źródeł komputerowych i informacyjnych bez

Prawo do dostępu obejmuje prawo do odpowiedniego treningu i potrzebnych narzędzi.

Konstytucyjna wolność słowa odnosi się również do członków społeczności komputerowych.

Wszystkim członkom elektronicznej społeczności uczących się będą przysługiwały prawa

Artykuł 2. Odpowiedzialność indywidualna

Każdy członek będzie zobowiązany do aktywnego poszukiwania potrzebnych środków:

Każdy członek będzie zobowiązany do uznania i honorowania cudzej własności

Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczących

Odpowiedzialnością każdego obywatela jako członka elektronicznej społeczności uczących

Artykuł 3. Prawa instytucji edukacyjnych

Instytucje edukacyjne mają status prawny podobny do statusu jednostek. Nasze

Instytucja edukacyjna nie będzie pozbawiona dostępu do źródeł komputerowych i

Wszystkim instytucjom dydaktyki elektronicznej będą przysługiwały prawa własności

Każda instytucja edukacyjna ma prawo do rozdysponowywania środków w zgodzie ze

Artykuł 4. Obowiązki instytucji

Każda instytucja edukacyjna w elektronicznej społeczności uczących się, wraz z otrzymaniem

Instytucje dydaktyki elektronicznej mają obowiązek zapewnić wszystkim swym członkom

Instytucje są odpowiedzialne za przygotowanie, wprowadzenie i utrzymywanie odpowiednich

Instytucja powinna traktować informacje przechowywane w formacie elektronicznym jako

Instytucje dydaktyki elektronicznej powinny kształcić i wyposażać personel oraz studentów

You might also like